Portakalagaci Temmuz 2013
-
Upload
portakalagaci -
Category
Documents
-
view
258 -
download
11
description
Transcript of Portakalagaci Temmuz 2013
-
8Fiyat:
-
bir
nn yks
01 www.portakalagaci .com |
10 yllk sanal bir Portakal Aacnn yks bu...
Gnn sekiz saatini bir ofiste geiren, akam eve dndnde mut-faa dalarak bir gn annesinden daha iyi yemek yapabileceinin ha-yaliyle yemekler yapp sonularn 2mplik kamera ile ektikten sonra basit bir internet sitesine aktaran bir gen kzn yks...
Her gn gerek e-postalarla, gerekse sosyal medya araclyla Porta-kal Aac sitesinin hayatlarna ne kadar byk katks olduunu sm-scak cmleleriyle anlatan dost okurlardan mesajlar alyorum.
Bazs torununa srpriz yapmak isteyen bir anneanne oluyor. Torunun taba grnce gzlerinin ldamasn anlatyor, satrlarn okurken onun da gzlerindeki lty grebiliyorum sanki.
Bir dieri yeni evlenmi bir gen hanm oluyor ortaokuldan beri an-nesine siteden tarif seip nasl yemek yaptrdn anlatyor. imdi kendi mutfamda bana ne kadar yardmc olduunu tarif etmem mmkn deil! diyor.
Balarken
Hatice zdemir TlnPortakal Aacnn ilk yllarndan bir kare
-
Sitenin hayatlarndaki izlerini, anla-rn anlatan mesaj sahipleri belki de artk sitedeki yzlerce tarifi/fotoraf ezbere hatrlyor.
Portakal Aacnn ve en nemlisi de Portakal Aac okuyucusunun benim amdan ok daha byk ve farkl bir zellii var.
2003 ylnda niversiteyi bitirip i ha-yatna gemi, ilk admlarm attm gnlerde elimi tutup 23 sene boyun-ca elimi brakmayan, ayn oday, ayn niversiteyi, ayn ii paylatm ab-lam Amerikaya yerlemiti.
ok sonralar okuduum bir metinde Hayatnzn zor dnemlerinden birin-den geiyorsanz eer, ellerinizle bir eyler retin diyordu. Ben o zamanlar bu sz duymam olsam da belki de igdsel olarak en ok bir hamuru yoururken mutlu olduumu hisset-tim.
Ellerimle insanlara faydal bir ey retmek, sonucunda onu sevdiklerim-le paylap kretmek o dnem bana en iyi gelendi.
Btn gn bilgisayar kodlarnn ara-snda geirip ok az insanla temas ederken, yaptm minik mutfak de-neylerine ve paylatm ksack ha-tralara cevap yazan her bir okuyucu sayesinde her geen gn daha mutlu, elindekilerin kymetini daha ok bilen ve bu sayede daha ok kreden biri haline geldim.
Portakal Aac dostlar 10 yl boyun-ca ben yeni bir hayata adm atp ev-lenirken de er yl arayla evlatlarm dnyaya gelirken de dualaryla hep yanmda, hep bana umut oldular.
Kimimiz Yakutistandaydk, kimimiz Havaide...
Beraber yemekler yaptk, sofralar kur-duk, kitaplar okuduk, yollara ktk, evler dedik.
Kimimiz gurbetten dnd, kimimiz gurbete gitti.
Ramazanlarda bambaka zaman di-limlerinde ayn tarifleri yapmak iin mutfaa girdik.
02 | www.portakalagaci .com
-
03 www.portakalagaci .com |
Bayram sabahlar birbirimize anlar-mz anlatp birlikte gldk, uzaklarda-kiler iin birlikte szlad burnumuzun
direi...
Portakal Aac ite bu yzden 10. yln-da sadece bir yemek dergisi deil, bir
yaam dergisi olarak karnza kyor.
nk biz sadece yemekleri deil ha-yat paylatk.
Portakal Aacnn internet sayfalar
arasnda dolamak, yorumlarn ara-snda nefis tarifler bulmam, yzlerce
hayat yksnn zenginliini kefet-memi ama en ok da umutla dolmam
salad.
Dilerim sizler de dergi sayfalar arasn-da ayn hislerle dolarsnz.
-
Kamera Arkas
04 | www.portakalagaci .com
2007de en byk ak ve en iyi dostu Tolga Turanl ile evlendi. 2009da ikizleri Ela ve Mayann doumuyla hayatnda yaad en gzel eyin annelik olduu kararna var-d ve ii gc brakt. 2010da hayata bak asn tmyle deitiren meme kanseriy-le savat. Sonrasnda n yaamaya, hibir eyi karmamaya alan Zeynep oldu! Ye-mek yedirmeyi ve yemeyi ok seven Zey-nep Turanlya gre resmini ektii her ye-mein arkasnda bir yaam ve bir yk var.
Gazeteci, gezgin ve yazar Ersin Kalkan, bugne kadar ok sayda sanat, edebiyat, lifestyle, evre ve seyahat dergilerine yazlar yazd. Bata Hrriyet olmak zere ok sa-yda gazetede grev ald. Roprtaj, haber ve aratrma dallarnda dl-ler ald. Bu arada kitaplar da yazd. Be kitabndan birisinin ad Yeral-tndaki stanbul, dieri ise 500 yl
boyunca Akdenizdeki liman kentlerinin geirdii deiimi anlatan Piri Reisin zinde adl eser. u anda National Geographicte yazmay srdren Ersin Kalkan, nsann darya yapt btn yolculuklar aslnda, kendisini kefetme-ye ve bu alemdeki varlnn anlamn sorgulama yneliktir. Yani darya ya-plan her seyahat aslnda ieriye, derine yaplan bir yolculuktur diyor.
Meslek hayatna 1994 ynda Ak-siyon Dergisinde balad. Milliyet Gazetesi, Zaman Gazetesi ve As-sociated Press gibi basn kurulu-larnda alt. Trkiye Gazeteciler Cemiyetinden fotoraf dalnda yln gazetecisi, Foto Muhabirleri Derneinden yln basn fotoraf dahil olmak zere bir ok dl ald. Dere tepe gezmesi ve ayrntlarda farkl tatlar yakalamasyla mehur.
1987 ylnda Gebzede dodu. Ga-zete okumak iyi gzel de neden ben de bu arkn iinde deilim? dncesiyle, 2008 ylnda haya-tnn mesleini yapmak iin Star Gazetesinde muhabir olarak ie balad. Gazetenin istihbarat biri-minde altktan sonra hafta sonu eklerine geti, zel haberler yapt. Gazetenin kitap eki ve kltr sanat sayfasna dosyalar hazrlad.
Siyahmart Advertising&Animation Studios Adna
mtiyaz Sahibi: mer Tln
Genel Mdr: Hatice zdemir Tln
Genel Yayn Ynetmeni: Zeynep Sevde Paksu
Editr: Halenur alan Grbz
Sanat Ynetmeni: Smeyye Erolu
Fotoraf Editr: Zeynep Turanl
Katkda Bulunanlar: Ayegl Tan Saygl, Ayn Erolu, Elif Eda Tartar, Ersin Kalkan, Fatih Dikmen, Fatma Karaman, Glcan Tezcan, brahim Usta, Nilfer Taktak, Sabahnur Gkalp, Saide Nur Dikmen
Sat ve Pazarlama Direktr: Nurullah YenihanBasm: Pelikan Basm - www.pelikanbasim.comletiim: Siyahmart Advertising & Animation Studios Gztepe Mah. Atatrk Cad. Stlolu Plaza No: 7 Kat: 3 34815 Anadoluhisar/Beykoz STANBUL Tel: 0216 465 55 79 - Faks: 0216 465 62 37 www.siyahmarti.com
temmuz 2013
Zeynep Turanl
Ersin Kalkan
brahim Usta Fatma Karaman
Portakal Aac sayfalarna emek veren isimlerden birka...
-
Hayalleri de saat gibi kuruyoruz. nce bir ay sonra iin, sonra bir sene sonra, sonra be sene... Erteleye erteleye ge kalyoruz hayata. Hayalleri, adeta bir uzak lke gibi platonik bir i geirmeyle kurmann kanlmaz sonu bu aslnda. Tebessmyle iinizi stacak bir evlada sahip olmak belki hayatnzn en deerli hayaliyken, gerekletii anda bir sorumluluk haline geliyor. Hayal kavramna yklediimiz o umut, heyecan ve mutlu-luk beklentisi sihirli bir dokunula iimize dolacak bir izgi film parlts deil halbuki. Aksine btn bu gzel hisleri, hayat yaarken ayrntlarda bulmak ve doyasya idrak etmek nefes almak kadar kolay.
Mesela, gzel bir yaz akamnda sevdiklerinizi davet ettiiniz evinizde pencereden lk lk rzgar eserken leziz bir kek ve buz gibi bir limonata eliinde tadna doyulmaz sohbetler yapmak...
Mesela, dnya tatls evladnzla birlikte yatana uzanp nefis bir masal eliinde kahkahalar atmak...
Mesela, buram buram tarih kokan bir mekanda bir fincan kahve eliinde enfes bir romann srkleyici sayfalar arasnda gezerken btn realite-lerden uzaklamak...
Yzlerce mesela yazlabilir.
Ksack mrmzn iinde onca umutsuzluun, fenaln arasnda nee, tebessm, heyecan, mit, ksaca hayaller en gl direni, en asi eylem ekli. Hayallerin masumiyeti, hayatn gereklerini bastrd srece hep gzeliz, hep umutluyuz.
Portakal Aac Dergisinde bu iddiann peine dtk. Derginin ilk say-fas bir gn doumu ile balyor. Dnyann gnn ilk hayalini gerekle-tirdii nn hemen arkasndan mutlulukla her zaman bir ilgisi olan ho sohbetli bir kahvalt sofras karlyor bizi. Arkasndan gn boyu hayat-mz bldmz anlar teker teker mercek altna alp keyifli hikayelere dntryoruz. Evde, iyerinde, balkonda, misafir odasnda, ocuk oda-snda, kitaplarn arasnda, mzik dinlerken, film izlerken, kitap okurken hangi anmz nasl gereklemi bir hayale dntrebileceimizin for-mllerini aratryoruz. Bunu yaparken yaanm hikayelere, tandk tan-madk her yatan ve fikirden ilham veren insanlara, masal gibi mekanlara urayarak bir de onlardan dinliyoruz hayatn tadn karmann yollarn. Gn doumuyla balayan dergimiz bir yorgunun neeli gnlyle son buluyor. Siz son sayfay kapatp hayallerinizin peine derken biz ise yeni bir saynn hayallerini besliyoruz yava yava.
Portakal Aacnn glgesine hogeldiniz.
Neeniz, midiniz, hayaliniz bol olsun.
05 www.portakalagaci .com |
Zeynep Sevde Paksu
Editrden
-
Bu sayda
Ak, sanat, neehepsi bu evde
Kapadokyada gn douyor 06
Yln en salkl zaman dilimi 10 Sbyan mektebindenedebiyat kahvehanesine 34
Akamsthuzur kesi
SevdiimBakaSevenimBaka
28
Ge Bakma Dura
Bir Nefes Shhat Tebdil-i Zaman
Portakal Aacnda Kahve Alt
Krmz Minder
alma Odas
14
Masanzn stnde neler var? 33Masast
Keyifli Ramazanlar 24Keyif Ajandas
Minder sefas 27
Bu ke bayram kesi 30
Krmz Minder
Kapayn gzlerinizi Beyrutagidiyoruz 42
Sradaki Para
Hzl yaayan abuk tkenir 44Bir Fincan Huzur
Bayram kartlar 32Ben Bundan Bir ey Yaparm
Mutfanzda buz devri 48Bir Kolay Yok Mu?
Tuna Kiremiti
06 | www.portakalagaci .com
-
Bir balkon ieingetirdii huzur 59
Acele iftarlara tepsi kebab 63
Acil tatllar 81
SevdiimBakaSevenimBaka
Evliya elebi gibi 400 yl okunmak istiyorum
Nejla zdemir:Sofra, aile olmak demektir 6837
54
Topraa Dokunalm
Misafir Odas
ki Arada Bir Derede
Akama Misafir Var
New Yorkta bir Ramazan akam 88ok Gezen Mi Bilir ok Yiyen Mi?
izgi yk 86Hamur Terapi
Ramazan perdesi 106Patlam Msr
Bir manastrn kysndaiftar 64
Tebdil-i Mekan
Ayra 108Ayra
Minik Gezginler 93
Beslenme antas 102
Kipatlk 96
Oyuncak Sepeti 104
ocuk Odas 98
ocuk i
Misafirli bir gn 110Bir Yorgunun Gnl
Tuna Kiremiti
mr Akkor
07 www.portakalagaci .com |
-
08 | www.portakalagaci .com
Ge BakmaDura
-
Kapadokyada gn douyor
09 www.portakalagaci .com |
Sabah olunca, gkyz hafife yarlp
gnein utanga yz yavaa parla-
ynca, Anadolunun her yannda in-
sanlar, hayvanlar, iekler ve toprak
uyannca, bu lkenin gzellikleri a-
a kar. Milyon yllarn ekil verdii
talarn zerinden onca medeniyet,
onca hayat gemitir ki; braktklar iz
her sabah sessizce dile gelir:
Gnaydn!
Kapadokya, ite bu dile gelen gzel-
liklerden yalnzca biri. Peri bacala-
rnn iine oyulmu evleriyle, kilise-
leriyle, snaklaryla, paha biilmez
fresk sslemelerinin bugne uzanan
izleriyle o, Orta Anadolunun en b-
yk hazinesi. Bu hazinenin farkna
varanlar, her sabah Kapadokyadan
ge ykselerek gnein douunu
seyrediyor.
Bu gzel lkede, her sabah onlarca
esiz ehir yeni bir gne uyanyor!
-
Yln en salkl zaman dilimi:RAMAZAN
10 | www.portakalagaci .com
Bir NefesShhat
Yazn bu scak gnlerine denk gelen Ramazan, uzun
ve bunaltc gnlerde oru tutmak anlamna geli-
yor. Aslna bakarsanz havalar ne kadar scak olur-
sa olsun oru ruhumuzu ferahlatmaya yetiyor. Bu
arada, salnzla ilgili yl boyunca dikkat ettiiniz
alkanlklarnz Ramazan boyunca da aksatmamak
mmkn. Vcudunuzu fazla zorlamadan salnza
dikkat etmeye devam edin. nk size bu gnlerde
en ok lazm olan ey salkl ve zinde bir vcut!
Sabah erkenden uyanmak pek ou-muz iin zulm gibidir. Ama iin asl, biyolojik saatimiz doutan erken kalkmaya programl. Bu saatte sadece gece ve gndz fark dikkate alnyor. Beynimizdeki baz zel hcreler bir dedektr gibi gn boyu k miktarn lerek karanlk ve aydnlk zaman di-limlerini belirliyor. Sonra da karanlk-ta melatonin ad verilen hormonun salglanmasn salyorlar. Hal byle olunca, evlerdeki yapay klar altnda gece ge saatlere kadar oturmak, ge
uyanmak gibi sebeplerle dengesiz me-latonin salglanmas gerekleiyor ve biyolojik saat bozuluyor. Bu durum da bata uyuma veya uyanamama sorun-larn, ardndan ba ars gibi fiziksel arlar ve psikolojik rahatszlklar gibi pek ok sknty peinden srklyor.
Ramazan ay biyolojik saati doru ayarlamak iin iyi bir frsat sunuyor. Ramazana has akam koturmala-rndan sonra zerinize ken yorgun-lukla, gece erken yatp sahura kadar karanlktan maksimum yararlanabilir-
siniz. Hatta bu uyku srasnda odanzn ok karanlk olmasna zen gsterme-niz durumunda beyninizde retilen melatonin hormonunun miktar da ar-tacaktr. Sahurdan sonra, hava tama-men aydnlanana kadar uyumamak, hava aydnlandktan sonra ise biraz uyuyup gne yine erken balamakta fayda var. Bu kadar uyku scak Rama-zan gnlerinde size yetmiyorsa, gne klarnn dik geldii le saatlerin-de uyku takviyesi yapmanzda hibir mahzur yok.
Biyolojik Saatleri Ayarlama Enstits
Dr. Fatih Dikmen
-
11 www.portakalagaci .com |
Spor yapmak iin en ideal zaman di-limi aslnda sabahn erken saatleri-dir. Fakat orulu olarak sabah sporu yapmak, sv ve mineral kaybna ne-den olacaktr. Ayrca oluacak yor-gunluk ve bitkinlik hali nedeniyle gnn geri kalan zor geebilir. Ama bu, Ramazanda spor yaplamayaca anlamna gelmez. Aksine Ramazanda spor braklmamaldr. Mesela iftar sa-atinden 1-2 saat nce ya da iftardan en az bir saat sonra yry eklinde ha-fif sporlar yaplabilir. Bu yryler ilk bata yarm saat ile balasa da sonra-lar bir saate kadar uzatlabilir. Ancak arlk antrenman gibi daha ok kon-disyon gerektiren spor faaliyetlerinin tok karnna ve yemekten en az 2 saat sonra yaplmas tavsiye edilir.
Sabah erken saatlerde bir bardak lk su ya da bitki ay imek, oruca zinde balamanz salar. Bitki ay sevmi-yorsanz, lk suyun iine katacanz bir iki damla limon ile hem kan ba-sncnn dzenlenmesine yardmc olursunuz hem de limondaki doal C vitamini vcudunuza diren verir.
zellikle uzun saatler a kaldmz orulu gnlerde, iftarda glisemik in-deksi yksek olan besinleri tketmek-ten kanmak gerekir. Mesela beyaz ekmek, pirin ve patates yksek in-deks deerine sahip olduundan, dikkatli ve daha az tketilmelidir. Buna karn baklagiller, esmer pirin ve kepek ekmei gibi dk indeksli besinler samimiyetimizi arttrmamz gereken, vcut dostu besinlerdendir. Vcudumuz bu besinleri paralamak iin epey aba gsterir. Bu aba da zayflamaya yardmc olur. Her Rama-zan en az kilo alyorum diyenler, bir de bu besinlerle iftar ve sahur yap-may denemeye ne dersiniz?
Sabah sporu
Glisemik ndeksle (GI) tann
Sahur ay:
-
12 | www.portakalagaci .com
Portakal AacndaKahve Alt
afak Tavkul, Trkiyenin en iyi ressamlarn-
dan biri. Ayn zamanda izgi film sanats,
heykeltra, mzisyen, yapmc, fotoraf ve
yazar. idem Tavkul eski bir reklam yaza-
r, imdilerde inand belgesellerden ve sos-
yal sorumluluk projelerinden baka hibir ey
yazmyor. ki ocuklar var, ikisi de hem ei-
timlerini srdryor hem de sanat ve sporla
ilgileniyor. Tavkullarn keyifle denmi evle-
rinde harika bir sahur yemeinde bulutuk.
Evlilik yklerini ve en nemli konuyu, ocuk-
larn nasl yetitirdiklerini konutuk.
Ak, Sanat, NeeHepsi Bu Evde
Rportaj:
Halenur alan Grbz
Fotoraflar:
Zeynep Turanl
-
13 www.portakalagaci .com |
afak Tavkul, gen bir akademi ren-cisi. Dedesinden devrald genlerle fotorafla merakl. O vakitler aa-ca fotoraf sergisi iin resimlerini ekmek zere birine ihtiyac var. i-dem Hanmla ite bylece tanyor-lar. Yarm saatlik ilk grmenin ar-dndan ertesi gn Topkap Saraynda fotoraf ekimi yapmak zere szlee-rek ayrlyorlar.
Hay Allah! Topkap Saraynda bulu-tular bulumasna ancak, tadilat var! Sarayn bahesinde sohbet edip oya-lanmalar gerekecek, sonra da ekimi yapamadan geri dnecekler. nk 1 saat sonra afak, ideme yle diye-cek:
Ben ekimden vazgetim!
Ne demek bu imdi? Dalga m geiyor-sunuz?
Bir dakika dur idem Derdi ney-mi anla, yle parla.
Ben ekimden vazgetim nk size k oldum. Benimle evlenir misiniz?
Evet!
***
Tanma, kaynama, evlilik teklifi ve kabulnden oluan toplam sre tam bir buuk gn!
Karsndaki yakkl adamn ne i yaptn, yapacan, kendisine nasl bir hayat srdreceini bilmeden evli-lik teklifini kabul eden idem
Gzelliine vurulup birlikte bir hayat kurmay teklif ettii kadnn huyunu, suyunu, ailesini, mazisini bilmeden yeni bir maceraya atlan afak
1 Austos 1986: idem ve afak, bi-rer kot pantolonla gittikleri evlendirme dairesinde, orada bulunan iki yabanc-nn ahadetinde evlendiler.
Bakn sonra neler olmu:
Ailelerimiz ayaa kalkt diyor i-dem Tavkul. kimiz de ok genciz, daha okullar var. Evlenmemize kar ktlar. Tabii dinlemedik. Evlendik. Nasip. Aile destei ve paramz olmad- iin eyamz da yoktu haliyle.
afak Tavkul ekliyor: Bir arkadamz bize suntadan bir sedir yapt. Sunta-dan bir de yatamz, ha bir de piya-nomuz vard!
Piyano mu? O eyasz eve nasl girdi acaba piyano? idem Tavkul anlatsn:
Suadiyede her gn nnden geti-imiz bir piyano dkkan vard. ok pahaldr, asla alamayz diye dn-dmzden ieri bile girmez, vitri-nine bakardk. Bir gn ieri girdik ve bir duvar piyanosunun fiyatn sorduk korka korka. 1600 Dolar dedi satc. Biz ok daha pahal bekliyorduk! Taksitle alabilir miyiz diye sorduk. Ayda ne kadar deyebilirsiniz? dedi. 100 Dolar deriz dedik. Ooo, byk para, gt-rn piyanoyu dedi satc. nanamadk. Tabi o dkkanda, milyonerlerin koca-man paralarla tek seferde ald yz binlik piyanolardan satarken bizim 100 Dolarmza byk para demesinin bir sebebi vard. Yzmzdeki istei, o piyanonun deerini bileceimizi gr-mt. Jest yapt bize ama biz bu jesti ancak yllar sonra grebildik
-
14 | www.portakalagaci .com
Hat rencisi anne, oku baba ve
sporcu Elif
Evde sadece grsel sanatlarla uralmyor. afak Tavkul, Peygamber (SAV) snneti olduu
iin okulua merak salm. Merak tutkuya dn-nce kzyla beraber hem ok atmaya hem at bin-
meye balamlar. Ayn zamanda her ikisi de iyi birer yzc. idem Tavkul ise hat sanatyla urayor. 12 yl nce bir cuma gecesi not defterine kurun kalemle, Bir izik att sanki Allah kalbime. Ya stn olacak ya esre. stn ile esre arasnda kalm Cim gibi halim. Ya Cen-net olacak sonum ya cinnet. Medet Allahm medet!
yazm. Cumartesi gn kendini, hattat ve ebru sanats Fuat Baarn dizi dibinde bulduunu
sylyor ve ekliyor, Ben hocamdan yaz yazmay deil, sabrl olmay ve edebi
reniyorum. Hatt bilmek, haddi bilmektir!
-
15 www.portakalagaci .com |
Ayn zamanda iyi bir mzisyen olan afak Tavkul, bu piyanoyla pek ok beste yapt sonradan. Fakat piyano-nun ailede daha baka bir nemi var-d. afak Bey bu nemi yle anlatyor:
ocuklarn gelip geerken bir tua basmalar, mzik sesini duymalar, onlar enstrmana ina hale getirdi. Ahmet, aina olduktan sonra eitim almaya, nota okuyup yazmaya bala-d. Ama Elif, piyanonun bana geti-inde emekliyordu, notalar renklerle rendi. Ben ocukluumda herkesin evinde fotoraf makinesi olduunu, herkesin fotoraf banyolarn kendi evinde yaptn zannederdim. Me-er yle deilmi. Bizim ocuklar da herkesin evinde piyano var ve mzik herkesin hayatn iinde zannederek bydler. Evde nasl bir ortam varsa, ocuklar o ortam normalletirir zihin-lerinde. Kitap okunan evde ocuklar kitap okur; mzikle uralan evde
mzii severler; ibadet edilen evde ibadeti severek byrler.
Yoksulluk, yoksunluk deildir
idem Tavkulun elde amar ve bu-lak ykad ilk yllarda bile ocuk-lara yoksunluk yaatlmam. afak Tavkul, Yoksulluk ve yoksunluk farkl eylerdir diyor. Mesela yoksul bir evde, akamlar neeli, mutlu bir an-ne-baba varsa, sanatla uralyorsa ya da kitap okunuyorsa o eve yoksun diyemeyiz.
Ahmet ve Elif ve tesi
Ahmet Baturay Tavkul 26 yanda. ok sayda uluslararas dl alm gen bir ynetmen. Ayn zamanda davul alyor. Buz hokeyi antrenr olduunu da eklemek lazm. Sahur sofrasna katlamasa da (srekli ehir dnda yahut yurt dnda) ailesi on-dan epey sevgi ve zlemle bahsetti.
Elif ise aabeyi hakkndaki grn tek kelimeyle zetledi: O dnyann en tatl insandr.
Elif Tavkul, 18 yanda. Bu sene ni-versiteye girecek. Biz Ahmeti grme-dik, dnyann en tatl insan mdr bi-lemeyiz. Ancak Elif bu dalda yaplacak bir olimpiyat yarmasnda aday gs-terilebilecek kadar tatl, gzlerinden hem masumiyet hem de zeka fkran, sevildiinin farknda olan ama mark olmayan bir gen kz.
Babasnn kitap sevgisi ona da sira-yet etmi. Salam bir okuyucu, iyi bir eletiri gz var. Ancak, Osmanlca rendikten sonra, Trkiyede yayn-lanan pek ok kitaba mesafeli davra-nr olmu. Osmanlca renmesi de kolay olmam anlattna gre. Fakat kklnde Kuran- Kerim rendi-i iin Osmanlcay da nispeten rahat renmi.
-
16 | www.portakalagaci .com
Tavkullarn evinde Ramazanlar
Geliyoruz bizi en ok ilgilendiren ko-nuya. Duvarlarnda yal boya tablola-rn asl olduu, vintage tarz mobilya-larla denmi, piyano, gitar ve davul alnan, alt kat tamamen atlyeye d-ntrlm, sanat ve edebiyat dolu bu evde Ramazanlar nasl geer?
badetle!
idem Tavkulun bu konudaki ceva-
b ok net. Ramazan, davet, tka basa yeme, gezme, elenme deil, ibadet aydr. Tabii ki onlarn evinde de pek elenceli Ramazan etkinlikleri yapl-yor. Ancak, hepsinin ortak bir gr var Ramazann nasl gemesi gerekti-iyle ilgili: Ramazan sakin ve gste-risiz olmal. Bizim evde iftarlarda yle kalabalk sofralar kurulmaz. Sahurlar da kahvaltyla geitirilir. Bakmayn sizin iin hazrladmz bu sofraya, misafirsiniz diye. (Glyor.) Normalde
bizde sahur adab zeytin, peynir, ek-mektir. Vaktimizin ounu namaz ve
Kuranla geirmeyi tercih ederiz.
Peki ya davetler?
idem Tavkul, sosyal sorumluluk
ierikli iftar davetlerinin dndakilere
pek katlmadn sylyor. Evinde ise
her yl sadece iki iftar daveti veriyor:
Anneler ve kzlar iftar, babalar ve
oullar iftar.
Anneler ve kzlar iftar, yaklak 15 sene nce, idem Hanmn bir arkadayla kznn arasnda ne kadar ok mesafe olduunu fark etmesiyle balam. Annelerle kzlarn bir araya getirmek iin verdii iftar her yl tekrarlannca, geleneksel hale dnm. Bu iftarn zellii u: Anneler
ve kzlar, iftardan sonra karlkl oturuyor ve herkese 1 dakika sre veriliyor. Herkes kendi sresi ierisinde, annesine veya kzna, iinden ne geiyorsa sylemekte serbest, hepsi zgr, hepsi
saygl. Ama sadece 1 dakikalar var. Talep ieren konumalar olursa ve tek bana annesini ikna edemezse oylamaya geiliyor ve iki taraf da sonuca raz olmak zorunda.
Elif, nceki senelerde kendisine ayrlan 1 dakikada Beni her yere arabayla gtrp getirmeniz-den skldm. Bydm. Akbil istiyorum, toplu tamay kullanmak istiyorum demi. Demi
demesine ama imdi piman. Uzun otobs yolculuklarndan annesini arayp Beni yoldan alr msnz dediinde idem Hanm zgnm diyormu, Bunu sen istedin, iyi yolculuklar.
Babalar ve oullar iftar da var ama o iftar son derece ciddi, derin bir sohbet orta-mnda yaplyor. Anneler ve kzlar iftar ise epey elenceli. ftardan sonra anneler ve kzlar hep birlikte namaz klyor. Sonra oyunlar, dll yarmalar dzenleni-
yor, eleniliyor. Oyunlar, yarmalar her Ramazan deiiyor. Bu oyunlardan biri ocuunu kokusundan tanma oyunu. Annelerin gzleri balanyor,
ocuklarn hepsi sraya giriyor ve annelerden ocuklarn sadece koklayarak bulmalar isteniyor. Dokunmak yasak. En gzel ve
ilgin taraf; bu oyunun sonunda annelerin hepsi, kendi kzn buluyor!
Anneler ve Kzlar ftar
-
17 www.portakalagaci .com |
Trnn nadir rneklerinden
Tavkullarn hem sanat hem de din hayat, hem Bat dillerini hem de Arapa ve Osmanlcay, hem elen-ceyi hem de ibadeti bir arada yaata-bildikleri bu mstesna ev, trnn tek rnei midir bilinmez. Ancak nadir rneklerden olduu kesin. Umulur ki monoton ve bunalml hayatlara rnek olsun; neeleri ve bitmek bilmeyen enerjileri Ramazanmza enerji katsn!
-
KameraArkas
SahurSofras
18 | www.portakalagaci .com
Tavkul Ailesinin evinde sahur sofrasna konuk
olmak sadece keyifli deil, ayn zamanda epey
lezzetliydi. te Tavkul Ailesinin Portakal Aac
ekibi iin hazrlad gzel sofradan eitler ve
tarifleri
-
19 www.portakalagaci .com |
Mantar Dolmas
Peynir Kebab
Hazrlan:
Mantarlar iyice ykadktan son-ra saplarn ayrn.
(Ayrdnz saplar daha sonra mantar orbas yapmnda kullanabilirsiniz.)
Kaar, kaln kbik ekilde dilimleyin.
Mantarlar 200 derecelik frna verip bi-raz piirin.
Mantarlar frndan karp kaar dilim-lerini her bir mantarn iine yerletirin. Tepsiyi yeniden frna srp piirmeye devam edin. Yaklak 5 dakika sonra f-rndan alabilirsiniz.
Hazrlan:
Peyniri, domateslerle ayn byklkte olacak ekilde kbik kesin.
ilere, bir para peynir bir domates olacak ekilde arka arkaya dizin.
Tost makinesinde yahut zgarada piirin.
Malzemeler:
Yarm kalp hellim peyniri
Yarm kilo eri domates
p i
Malzemeler:
Yarm kilo iri mantar
Kaar peyniri
-
Malzemeler:
300 gr szme yourt
6-7 di sarmsak
1 ay barda zeytinya
Krmz toz biber
Kekik
Tuz
20 | www.portakalagaci .com
Yayla Kremas
Hazrlan:
Szme yourdun iine
dvlm sarmsaklar,
krmz toz biberi, kekik ve tuzu
ekleyin. Zeytinyan karmn
zerine dkerek iyice kartrn.
-
21 www.portakalagaci .com |
Da ilekli Brek
Hazrlan:
Milfy hamurlarn dikdrtgen katlayacak ekilde ilek reelini
hamurlara srn.
Hamurlar katlayn. Reelin dar tama-mas iin hamur kenarlarn skca kapatn.
ilekle beraber servis edin.
Hazrlan:
ri bir dolmalk biberi enine 2 cm yksekliinde halka halka mun-
tazam bir ekilde kesin. Biberleri krep tavanzn zerine yerletirip iine ay ka-yla tereya koyun. Tereya eriyince, biber halkalarnn iine bir tane yumurta krn. Pitikten sonra zerine tuz, karabi-ber ve krmz toz biber dkp hem tatlan-drn hem renklendirin.
Malzemeler:
6 adet milfy hamuru
Da ilei reeli
1 kase ilek
Malzemeler:
1 adet iri dolmalk biber
3 adet yumurta
Tereya
Tuz
Karabiber
Krmz toz biber
Biberde Sahan
Yumurta
-
22 | www.portakalagaci .com
SalatalkKanepesi
Hazrlan:
Kabak dolmas yapar gibi salataln iini oyun.
Bir tabakta beyaz peyniri kekikle, baka bir ta-bakta krmz biberle ezip oyduunuz salatalk-larn iine boluk kalmayacak ekilde doldurun. Sonra iini peynirle doldurduunuz salatal kesme tahtas zerinde ince ince enlemesine dilimleyin.
Hazrlan:
Salatay kabuunu soymadan ince di-limleyin.
Her dilimin stne bir ay ka zeytin ezmesi srn.
Dilimleri krmz biberle ssleyin.
Malzemeler:
1 adet iri salatalk
Beyaz peynir
Toz krmz biber
Kekik
Malzemeler:
1 adet iri salatalk
Zeytin ezmesi
Krmz biber
SalatalkDolmas
-
23 www.portakalagaci .com |
Patlcan Salatas
Malzemeler:
3 adet patlcan
3 adet domates
7-8 adet sivri biber
1 byk ba sarmsak
Maydanoz
Zeytinya
Tuz
Hazrlan:
Patlcan, sivri biber ve d
oma-
tesleri kzleyip, kk k
k
dorayn. Havanda dvd
nz sarm-
sak ve doradnz ma
ydanozlar da
ekleyip geni bir kapta
kartrn. Tuz
ve zeytinya ilavesinden
sonra servise
hazr.
-
Ramazanda stanbulun vazgeilmez me-kanlarndan Sultanahmet bu yl da renkli ve keyifli geecek. Eminn Belediyesinin bu ylki etkinliklerinde neler yok ki! Sokak tiyatrosundan mehter takm gsterileri-ne, konserlerden kitap fuarna kadar pek ok etkinlik sizi bekliyor. Ayrca Osmanl dneminde Ramazanda uygulanan En-derun usul teravih namaz gelenei de yaatlacak. Sakn karmayn!
Huu kaplarn ayorOsmanl Ariv Galerisi
Geleneksel ssleme sanats Fatma Zeynep ilek tarafn-dan modern ve klasik hat sanatnn sentezlenerek oluturul-duu dnyann ilk ada Esm-l Hsn (Allahn 99 ismi) sergisi Osmanl Ariv Galerisinde sanatseverlerle buluu-yor. 99 eser ve bir heykelin grlebilecei Huu adl sergi 99 gn boyunca ak kalacak.
24 | www.portakalagaci .com
KeyifAjandas
Ramazan, hayatmzdaki en gzel
zaman! Bu gzel ay gzel deerlen-
dirmek iin yaplabilecek keyifli akti-
viteler var. Scak Ramazan gnlerinde
kafanz biraz datmak, hava alrken
keyif de almak isterseniz, ite birka
neri.
KeyifliRamazanlar
Hazrlayan:
Fatma Karaman
Sultanahm
ette!Ramaza
n
Cokusu
-
Ordinary People, Save Room gibi birok hit arkya imza atan ve 2009 ylnda Time dergisinin Dnyaya Yn Veren 100 Kii listesinde yer alan, yeni nesil R&B ve soul arkc John Legend Trkiyeye geliyor. Le-gend, 29 Temmuzda Cemil Topuzlu Ak Hava Sahnesinde kulaklarmzn pasn silecek!
Emirgandaki S.. Sakp Sabanc Mzesinde alan Oryantalizmin 1001 Yz Sergisi bu ay mutlaka gitmeniz gereken etkinliklerden. Oryantalizmi mercek altna alan sergi, oryantalizm teriminin kaynana inerek bilimden ar-keolojiye, mimariden dnya sergilerine, fotoraftan modaya pek ok konudaki etkilerine k tutuyor. 11 Austosa ka-dar srecek sergide ayrca oryantalist tarzda i mekan tasarmlar, sahne de-koru gibi objeler, rneklerle sunuluyor.
29 TemmuzCemil Topuzlu
Akhava Sahnesi
Oryantalizmeksa bir bak
25 www.portakalagaci .com |
Kulanznpas silinsin
-
ftardansonra caz
Ramazan elencesi kltrne yeni bir bo-yut katan Ramazanda Caz etkinlii 19 Temmuzda Santralistanbulda piyanist Ahmad Jamal konseriyle balyor. Konser-de son 30 yln en iyi davulcularndan olan Omar Hakim de sahnedeki yerini alacak. 31 Temmuz saat 21.00deki konserde piya-noda cazn en yetenekli kadn piyanistle-rinden Rachel Z, basta Solomon Dorsey ve davulda Omar Hakimi izleyeceiz.
19 TemmuzSantralistanbul
Trk Pop mziinin en nemli isimlerinden Se-zen Aksu, 19 ve 20 Temmuz tarihlerinde Cemil Topuzlu Ak Hava Sahnesinde sevenleriyle buluuyor. Mzisyen Fahir Atakolu nderli-indeki Acoustic Band eliinde sahneye ka-cak olan Aksu, hayatn tm renklerini arklar-la ve keyifli sohbetiyle dinleyiciyle paylaacak.
Kahkaha da hzn debu konserde
26 | www.portakalagaci .com
19-20 TemmuzCemil Topuzlu
Akhava Sahnesi
-
Minder sefas
27 www.portakalagaci .com |
KrmzMinder
Minder, dnyann en konforlu ev eyas olsa gerek!
Bulunduu yere rahatlk ve huzur katan minderleri,
evinizde kendinize oluturacanz okuma kesinde
de deerlendirebilirsiniz.
-
28 | www.portakalagaci .com
Alternatif01
Evi toplayp ileri hallettikten sonra biraz dinlenmek iin otur-
duunuz o gzel saatlerde byle bir kede biraz kitap okumak
hi de fena olmaz yle deil mi? Bir fincan Trk kahvesi ile
midenizi rahatlatrken bir yandan da Binbir Gece Masallarnn
usuz bucaksz hayal dnyasna dalarak zihninizi dinlendire-
bilirsiniz.
Akamst huzur kesi
sponsorlu
unda
Piculet Buket Serisi
Daha fazlas iin:www.piculetstore.com/kategori/yastik/
-
29 www.portakalagaci .com |
Alternatif02
Okuma kesi fikrinden holandysanz, aynsn evdeki
ufaklk iin de uygulayabilirsiniz. Tabii okuma kesini ha-
zrlarken sevecei ve hayal gcn gelitirecei kitaplardan
gzel bir paket hazrlayp armaan etmeyi de unutmayn.
ocuunuzun okuma kesini de unutmayn!
Piculet India Serisi
Piculet Ikat Serisi
-
Bu kebayramkesi
30 | www.portakalagaci .com
Eviniz bayrama hazr m? Deilse acele edin. Zira
Ramazan sandmzdan ok daha abuk geer
ve bayram geliverir! Misafirlerinizi k ve zen-
li bir bayram atmosferinde arlamak isterseniz,
ite size kk birka tavsiye
Paabahe
DiyarbakrBakrclar ars
Paabahe
-
31 www.portakalagaci .com |
Bayram kurabiyeleri, ocuklara zel mendiller, ku lokumu Bayramda neredeyse her evde baklava olur.
ok da gzel olur! Ancak biraz daha hafif tatl-
lar ikram etmek isterseniz bayram kurabiyeleri
hazrlamay ihmal etmeyin. Tabii ocuklar iin
mendillerinizi ve hibir ocuun hayr diyeme-
yecei ku lokumlarnz da arefe gnnden
hazrlamakta fayda var.English Home
-
32 | www.portakalagaci .com
Ben BundanBir ey Yaparm
Bayram kutlamalarnn yalnzca ksa mesaj ve e posta
ile yapldn zanneden miniklere, eski bayram gelenek-
lerini tantmann tam zaman! Bunun iin resimdekiler
gibi bayram kartlar yapn ve iine kart hediye edece-
iniz kiiyi ne kadar ok sevdiinizi anlatan bir mesaj
yazn. Tek ihtiyacnz olan bo kartlar, eski dergiler, artk
kurdelalar ve bardak altlklar Kolay gelsin!
Ailenize zel bayram
kartlar
-
Masast
antalar birok ynyle kullanann kiiliine dair ip ular verir.
antanzn d ile iindekiler ou zaman uyumludur. Zaman
zaman antanzdakileri karp masanzn stne dizin. Uzun za-
mandr antadan kmay bekleyen yahut gereksiz eyalara rast-
larsanz muhtemelen kafanz biraz kark demektir antanz
toparlamak her zaman aklnz da toparlamaya iyi gelir.
Masanzn stnde neler
var?
an-tanzdan
bitirilmemi bir kitap karsa, bu kitabn zihninizin bir yerlerini srekli megul ettiini
unutmayn. Onu ya ktp-haneye geri koyun ya da okuyup bitirin. Tabii ki
ikincisi daha iyi olacaktr!
Czdannzn iini de kontrol
edin. pe atlmam filer, ii bitmi biletler veya tarihi gemi kredi kartlar karsa zihni-nizin acil bir topar-lanmaya ihtiyac
olabilir.
33 www.portakalagaci .com |
sponsorlu
unda
www.piculetstore.com/
kategori/telefon-kiliflari/
www.piculetstore.com/
urun/iznik/
www.piculetstore.com/
kategori/kartvizitlikler/
-
34 | www.portakalagaci .com
Tebdil-iZaman
Besmeleyle, Bed-i besmele yani besmele ile ba-lamak. Kelime anlam byle olsa da, o aslnda m-him bir Osmanl geleneinin ismi. En bilinen adyla: Amin alaylar.
Amin alay, evin ocuu 4 ya 4 ay 4 gn doldu-unda eitimini balatma trenine denirdi. imdinin okuma trenlerine benzetebileceimiz amin alayla-r aileler iin pek nemliydi. Bilhassa varlkl aileler iin bir dn grkeminde geerdi. Kk ocuk en gzel kyafetlerini giyer, bana mini mini altn yal-dzl fesini takar, simli sedefli cz kesesine elifbas konup omuza aslr, varsa dede ve babaanneden ba-layarak evin btn byklerinin, akrabalarn, kom-ularn elleri plrd. Erkekler uysal bir atla, kzlar ise arabayla mektebin yolunu tutar, hocasna teslim edilirdi. Hocann eli plr, nnde mindere diz -klr ve besmele ekilerek ilk harf renilir: Elif.
Daha sonra mbarek olduuna inanlan pazartesi veya perembe gnlerinden birinde okumaya yeni balayacak talebeler boy srasna dizilir, mahallede mektebin evresinde hoca, ilahiciba ve hafzlar e-liinde tur atlr, evrede onlar gren mahalleliler-lerden de ayr ayr aminler alnrd.
Ben, yllarca duvarlarnda ayetler inlemi, yaramaz-lklara ahit olmu sbyan mekteplerinden birini, hem hikayesiyle hem konumuyla, hem de iindeki kitaplyla pek severim: Cevri Kalfa Sbyan Mektebi.
Eminnnden yoku yukar karken tam da Sultanahmetin kalabalna varnca, kendimi nere-
Aye Kaya
Fotoraflar:
brahim Usta
Sbyanmektebinden
edebiyatkahvehanesine
-
35 www.portakalagaci .com |
yapmt. Padiah III. Selim cellatlarn elinde kalmken gzpek Cevri Kalfa, ehzade Mahmutu harem ile veliaht odas arasndaki Altn Yoldan yani 46 metrelik uzun bir koridordan kendi odasna karmt. Odasnn bacasn-dan ehzadeyi kartmaya alrken yetien cellatlarn gzlerine bir avu kl serpmi, kimbilir belki de bir dev-letin kader izgisinin bambaka isti-kamete evrilmesine sebep vermiti. nk kalfasnn gz peklikle lm-den kurtard ehzade Mahmut padi-ah olunca onlarca reform yapm, tp mektebinden postahaneye kadar pek-
landna dair bir ta-bela.
Sbyan mektebine ismini veren Cev-ri Kalfa, 2. Mahmut dneminde sarayda yaayan onlarca ca-riyeden biridir. Peki
nemi nedir ki bir padiah tarfndan ismine sbyan mektebi alm, l-mnden sonra bile sevap hanesinin ak kalmasna sebebiyet verilmi? udur ki, 2. Mahmut, henz daha eh-zade Mahmut iken tahta gemesini istemeyen yenieriler saraya baskn
ye atacam arnca, snlacak
yerlerden birine, buraya koarm.
Yerebatan Sarncnn yanbanda
iki katl bir bina. Duvarnda pek de
stanbulda bulamadmz, neden
yapldna, zamanla kimlerin kul-
-
36 | www.portakalagaci .com
ok yenilik getirmi, kz ocuklarnn
okumasn zorunlu klm, kendi kzn
da rnek olarak okutmu bir padiah
oldu. Ah tabii bir de, Osmanl deyince
tm dnyann aklna gelen krmz fes-
leri de kavuklarla yer deitiren oydu.
Padiah olduktan sonra elbette kal-
fasn unutmam, amlcada gzel
bir kk vermiti. Vefatndan sonra
da vefasn gstererek Darul Hilafeti-l
Aliyyeye yani imdiki stanbulun en
byk sbyan mektebine ve emesi-ne kalfasnn ismini verdi.
imdilerde Trk Edebiyat Vakf olan
bu binadan ieriye girip sadaki k-k edebiyat kraathanesinde kitaplar
kartrmama, ierideki emede is-mini okumama, bir zamanlar renci
uultusu dolan odalarda kahvemi iip
200 yl ncesini hayal etmeme sebep,
ite bu hikayedir. Ruhu ad olsun.
-
37 www.portakalagaci .com |
alma Odas
Sevdiim baka
sevenim baka
Tuna Kiremiti
-
Tuna Kiremiti neler yazd, neler yapt?lk kitab Ayabakanlar 1994 ylnda yaymlayan Kiremiti, hemen
ardndan ikinci iir kitab Akademiyi yazd. 2002de kan Git Kendini
ok Sevdirmeden isimli ilk romanyla okurun ilgisini ve beenisini
toplayan yazar, bir sene sonra ikinci roman Bu te Bir Yalnzlk Var
ve iirlerini derledii Baz iirler Baz arklar yaymlad. Kiremitinin
yazd kitaplar daha sonra Yolda Kii, Dualar Kalcdr, Ke Bir
Dondurma, Selanikte Sonbahar ve son kitab Gnl Meselesi takip
etti. Mimar Sinan niversitesinde sinema eitimi alan ve ektii ksa
filmlerle eitli festivallerde dl alan Kiremiti, 2009 ylnda ilk uzun
metrajl filmi olan Adn Sen Koyun senaristliini stlendi. Kiremiti
ayrca 1990l yllarda Kumdan Kaleler adl rock grubunda besteci ve
solist olarak da grev ald. Besteleri Ajda Pekkan, Mslm Grses, De-
met Sarolu, Haluk Levent ve Renan Bilek tarafndan seslendirildi.
38 | www.portakalagaci .com
Yazar, senarist, mzisyen ve bes-
teci Yazd kitaplarla kendi kit-
lesini oluturan Tuna Kiremiti
ile Beiktataki evinde bulutuk.
kram ettii leziz kahvelerle al-
ma masasnn, gitarlarnn, piya-
nosunun, kitaplarnn ve mzik
cdlerinin arasnda keyifli sohbeti-
mize baladk. O yazarlk serve-
nini anlatrken biz de bir yandan
alma ortamn en ince ayrnt-
sna kadar inceledik.
Kiremitiyi biz yazar kimliiyle tan-dk. Ama o kendine mzisyenim di-yor. Yazd kitaplarla bir anda kendi kitlesini oluturan Kiremiti, bu du-rumun kendisini bile arttn sy-lerken, Seme ansm olsayd mzii seerdim. Ancak hayatn ak ieri-sinde ynm yazya evrildi diye de ekliyor. Mzie olan aknn peinden giderken, kendini edebiyatla evlenmi bulan Kiremitinin mzik ve edebiyat serveni iin Sevdiim baka seve-nim baka tanmlamas yapsak yan-l olmaz.
Peki, Kiremitinin yazma serveni na-sl balad?
Rahmetli babam edebiyat merakls, kendine has bir adamd. Ondan bize hanlar-hamamlar deil ama kitap sev-gisi kald. Kendimizi yazarak ifade et-memizi isterdi. Evde iir, yk, makale yazmak aferin almann en kestirme yoluydu. Galatasarayda okurken de mzie merak sardm. Edebiyatta tek banasnz, bir odada oturup yazyor-sunuz. Mzik ise sosyallemek demek.
80ler malum, neo-liberalizmin altn yllar. Biz rgtsz bir kuak olduu-muzdan, kolektif almann en cazip yolu bir rock grubuna girmekti. Ayrca mzisyen olmak, babama kar kendi-mi ispatlamak arzumdan kaynaklan-yordu. Onun iinse olunun sa uza-tp gitar almas hayal krklyd. O edebiyat olmam istedi, ben de Sen yazar olmam istediin iin ben mzis-yen olmak istiyorum dedim. Sonuta yazar oldum ama mzisyenlii brak-m deilim. Bugnlerde yeni mzikal projeler gelitiriyoruz.
Adm romancya kt
Roman yazma hayalim hep vard diyen Kiremiti, yazarlk servenine 1991 ylnda Varlk Dergisine mektup-la yollad iir denemeleriyle balad-n anlatyor:
Daktiloyla yazdm iirleri Varlk Dergisine postaladm. Bir gn iirle-rimi beendiklerini, baka yazdm iirler varsa onlar da gndermemi istediler. Bylece Varlk Dergisinde
iirlerim yaynlanmaya balad. 94 ve 98 yllarnda birer iir kitabm kt. 99 ylnda ilk romanma balamaya karar verdim. Mzik grubum dalmt ve hayatm ters gidiyordu, kendime yeni bir pencere amak istedim. Karmda zeki bir arkadam varm gibi, iim-den geldii ekilde yazmaya bala-dm. 40 yana gelince yazarm diye dndm kitabm yazyordum. Arkadalarma okuttuumda brak bu ileri diyen de oldu, beenen de. Bir-ka yaynevi tarafndan reddedildik-ten sonra Doan Kitap basmay kabul etti. Kimsenin tahmin edemedii bir baarya ulat. Adm kt romancya! Edebiyat olmam isteyen babama yllarca direnip mzii tercih etmi-ken, birden bire gndeme edebiyat olarak oturdum.
Kiremiti, okurun kendisini ksa sre-de benimsediini sylyor. Yazarlarla beraber yeni nesil okur kitlelerinin de olutuunu belirten Kiremiti, birden nasl benimsendiini yle anlatyor:
Gen, ehirli, edebi ltleri gzeten
Rportaj:
Zeynep Sevde Paksu
Fotoraflar:
Glah Ekerel
-
39 www.portakalagaci .com |
ve zamann ruhunu yakalam yeni romanlara meer ihtiya varm. Okur birdenbire ok ilgi gsterdi. Bu durum, hl Trk edebiyatnda aklanama-m bir muammadr. 11 ylda yedi roman yazdm. Birkann hi fena olmadn dnyo-rum. 13-14 dile evrilen roman-larm var. Fakat asl hizmetim, yeni bir yazar kuann ortaya kmasna vesile olmak oldu. Benim kitaplarn baars hem gen yazarlara hem de onlara yatrm yapma konusunda yay-nevlerine cesaret verdi. Bugn benden ok daha iyi yazan ar-kadalarn yolunu at o kitap-lar.
nsan ruhunu aratryorum
Hangi yazara Yazmak nasl bir his? sorusunu sorsak gz-leri parlayarak cevap veriyor. Kiremitinin de gzleri parlyor sorumuzu yantlarken:
Meditasyon gibi bir ey yaz-mak Bir eit farkndalk ve odaklanma. nk yazarken nn iinde yakalyorsunuz kendinizi. Bu yzden normal-de dnemediiniz eyleri dnebiliyor, kuramayaca-nz cmleleri kurabiliyorsunuz. lham dediimiz de budur as-lnda. Bir an nce yazmaya ba-lamak, o dalga boyuna gemek
Ramazanruhuna ihtiyacmz var
Trkiye kapitalizmi yeni kefetmi bir lke.
Aslnda son 10 yldr gerekten kapitalist olduk.
Hayat hzland, rekabet sertleti. Dolaysyla, ma-
neviyat daha nemli hale geldi. Bence Trkiyede
maneviyat sorunu var. Bunu amak iin Rama-
zan ok gzel bir vesile. Gnl balarn en ok
hissetmemiz gereken zaman. nsanlarn kendi-
lerini yalnz hissetmemeleri, ortak bir duyguda
buluabilmeleri ve o gnl balarn paylaabil-
meleri asndan Ramazan bir merhem grevi
gryor.
-
Bilgisayar: Zamanmn
nemli bir ksmn beraber geirdiim,
yaz ve dnyayla balant arac.
alar saat: Bir aile yadigr.
Aceleniz varsa insana dijital saatten ok daha merhametli
grnyor nedense.
Kitaplar: Masann
olmazsa olmazlar. Son zamanlarda
senaryo teknii ve casusluk zerine kitaplar arlkta.
alma lambas: niversite
yllarmdan beri yla elik eden, basit ama anlaml
bir gere.
En iyi baba kupas:
Olumun ilk hediyesi, okulda retmeniyle
beraberyapmt.
Buda heykelcii:
Dou felsefelerine merakm bilen bir arkadamn
hediyesi.
Maya takvimi tableti:
2012 ylnda Meksikaya giden bir arkadamn esprili
hediyesi.
40 | www.portakalagaci .com
lazm. Bundan baka ilham yok! Bakn mzik ilhama daha aktr mesela. Sa-bah uyanrsnz ve aklnzda bir ezgi vardr, gidip gitarla alarsnz. Ama yaz iin odaklanma nemli.
Yazmann onu insan ruhunu aratr-maya ynelttiini ve maneviyat ara-yna sevk ettiini anlatan edebiyat ilevini yle anlatyor: Edebiyat g-
nl balar zerine, bize gnl bala-rn hatrlatmak iin var. Birbirimizin halinden anlayalm diye. Baka da bir ilevi yoktur edebiyatn.
Sanat maneviyattan bamsz deil
Kiremiti manevi unsurlar hayatnda biraz ge bulduunu anlatrken Kema-list gelenekten gelen bir ailede yeti-
mesinin de etkisi olduunu anlatyor:
Din boyutu pek olmayan, modernist bir ailede bydm. Babam 68 kua-ndan, lene kadar i Partisine oy verdi. Lisede Bat tarz bir eitim al-dmdan, genken dinin hayatmda pek bir etkisi olmad. Maneviyat son-radan, kendi kendime kefettiim bir boyut. Bu da biraz sanat sayesinde.
Masast ob
jelerinin
hikyesi
-
41 www.portakalagaci .com |
Sanat maneviyattan bamsz olamaz. nsanolunun btn temel duygula-r, hasretleri, beklentileri maneviya-ta dahil. Batda ateist sanatlar bile eserlerini Hristiyanlk zemini zerine kurarlar. Gnllere oradan ulaabi-leceklerini bilirler nk. 2009-2012 arasnda, Trkiyedeki ar kirlenmi edebiyat ve kltr ortamnda nefes alamadmdan, kap Sofyada yaa-dm. Bulgaristan bizim ata topramz-dr, mnzevi bir hayatm oldu orada. Kendi iime ynelme ansm oldu. Genken merakls olduum Dou dncesiyle tekrar bulutum. Bol bol tefekkr ettim.
Tuna Kiremitinin mzisyenlik
ve yazarln dnda ok daha
nemli bir unvan var: Baba. 8
yandaki olu Cann da ede-
biyatla ilgilendiini anlatyor
Kiremiti. Kitaba ok merakl.
Ona kitaplar sevdiren daha ok
annesi oldu. Onu hep okur-
ken, beni de yazarken gryor.
Oysa itiraf edeyim, ben mzie
ilgi duysun istiyordum, hl
da istiyorum aslnda. Belki de
babamn bana yaptn ben
de farknda olmadan oluma
yapyorum, hayat tekerrr ne
de olsa.
Peki, Kiremiti olu Can ile Ra-
mazan aynda neler yapyor?
Bazen olum merak ettii iin
Sultanahmetteki enliklere
gidiyoruz. Benim de houma
gidiyor orada vakit geirmek.
Beyefendi ara ara tekne orula-
r da tutuyor.
Olumun mzisyenolmasn isterdim
-
42 | www.portakalagaci .com
SradakiPara
rnda Mashrou Leila iin Arap Baharnn mzii tanmlama-s yapmalar da elbette tesadf deildi! Ortadoudan kan bu genlerin Montrealde albm kay-detmeleri ve ok geni hayran kitlesine ulamalar, Batnn da gznden kamad. Bu yzden stlerine yapan bu tanm grup yelerinin dramatik bulunmas-na yol at.
imdilik iki albmleri var, ncs de yolda
ki albm olan Mashrou Leilann grup yeleri aslnda mzik d-nda baka ilerle urayorlar.
Mashrou Leila, Beyrutlu birka gencin
niversite projesi iin kurulmu. Ad Bir
gecelik proje veya Leilann projesi an-lamna gelen Mashrou Leila, Beyrut Ame-rikan niversitesinde mimarlk ve tasarm
rencileri tarafndan 2008de kuruldu. Alt
mzisyen, dersler arasnda stres atmak
iin birlikte almaya balad. Bir yazla-
Kapayn GzleriniziBeyruta Gidiyoruz!
Nilfer Taktak
Bazen yalnz hissederiz. in iinden
bir trl kamayz. Sonra, bir yerler-
den bir rzgr eser, bir hanmeli ko-
kusu gelir burnumuza, tandk bir ses
duyulur odalarda... Ve bazen bir melodi
eker alr bizi yalnzlktan.
Bazen bir ark demek hayat durdur-
mak demektir.
-
kinci Beirutumuz... Sakin bir akam vakti, bir Beirut arks atnzda banza ge-lecekleri tarif edeyim: Hafif ha-fif rzgr eserken gkyznn laciverdine bir trampetin elik ettiini dnn. Sknetin huzurla bozulduunu, kendini-zi bir masalda hissettiinizi... Tam o srada mandolin, ukele-le, piyano, gitar, buzuki de b-tn bu huzura dahil olacak.
Beirut Zach Condonun n-clnde oluturulmu. Bu grubun ne tr mzik yapt konusunda kimse fikir birlii-ne varamyor. Zach Condon ise mziklerini yle tanmlyor:
Paristen bir trompet, bir far-fisa org, akordeon, piano, uke-lele, mandolin, glockenspiel, keman, ello, tef, 12. sokaktan aldm bir hava kaynakl org, komularm tarafndan hediye edilen bir Kongo davulu...
43 www.portakalagaci .com |
Ama son albmlerini kaydetmek iin hepsi iini gcn brakm. Grup yeleri bu albmn ulaabilecekleri en geni kitlelere ulaacan syl-yor. lk albm yalnzca kendileri iin aldklarn syleyen grup, artk daha seici davrandklarn da ekliyor.
lk albmleri gruplarnn adlar ile ayn ismi tayor: Mashrou Leila. 2009da kaydettikleri bu albmde toplam 9 ar-k var. kinci albmlerini 2011de kay-detmiler. Albmde yer alan 6 ark-nn dierlerine gre daha genele hitap ettiini sylemek mmkn. Bu albm iinde mutlaka dinlemeniz gereken ark Imm El Jacket.
Zach Condon - Flugelhorn / Ukulele
Perrin Cloutier - ello / Akordeon
Jason Poranski - Gitar / Mandolin /
Ukulele
Nick Petree - Bateri / Karpuz, p bi-donu gibi allmn dnda eitli
perksyon
Kristin Ferebee - Keman
Paul Collins - Org / Klavye / Tef /
Ukulele
Jon Natchez - Bariton saksafon / Mandolin / Glockenspiel
Kelly Pratt - Trompet / Euphonium
Ben Lanz - Trombon
Bu kadar eitlilii bir arada sunan gruplar nadir bulunur. Btn bunlar daha yakndan grmek iin, In the Ma-usoleum from - The Flying Club Cup videolarn mutlaka izlemelisiniz.
Grup ye
lerinin
aldklar
na
bakar m
snz!
-
44 | www.portakalagaci .com
Bir FincanHuzur
Tkenmilik sendromu kavramn pek ok kii bir
dizi oyuncusunun ii brakmasyla rendi. Modern
hayatn hayatmza armaan olan yeni kavramlar-
dan biri olan tkenmilik sendromunun hreti taze
olsa da, sebebiyet veren etkenlerin mazisi epey eski.
Eer zaman zaman hibir eye yetmediinizi, srek-
li yorgun ve telal olduunuzu dnyorsanz; hz-
lca bir eyler yetitirmeye alrken sakinleecek
vakit bulamyorsanz; sebepsiz zntlerinize youn
temponuzun neden olduuna dair hisleriniz varsa
tkenmilik sendromuyla oktan tanm olabilir-
siniz.
Glcan Tezcan
HzlYaayan abuk Tkeni r
5 dakika
dahaaa...
-
45 www.portakalagaci .com |
Sabah erkenden alan alarmla uyanp saniyeleri hesap ederek kurulu bir ma-kine gibi koturmaya balyoruz. Hz-lca giyinmek, hzlca attrlan yarm yamalak bir kahvalt, alelacele ocuk-lar okula hazrlamak, koarak iyeri servisine yetimek, akama kadar ma-samza yl ileri yetitirmek, o arada ailevi sorunlarmz telefonla ve yine hzlca dnerek zmlemek, sonra mesai bitimi yine trafikte kaydecei-miz ya da kazanacamz dakikalar hesaplayarak akam planlamak, ai-leyle ya da arkadalarla birlikte vakit geirirken bile gzmz saatten ay-ramamak, hep bir eylere yetimek zo-runda olup ama hibir eyi zamannda ve olmas gerektii gibi yapamamak
Hayatmza ksa sreliine dardan baktmzda ne kadar hzl ve ba dndrc bir sarmaln iinde sk-p kaldmz grebiliyoruz. Ancak yine de iyi bir evlat, iyi bir e, iyi bir ebeveyn, iyi bir arkada, baarl bir doktor, alklanan bir mimar, tannan bir gazeteci, parmakla gsterilen bir retmen vs. olmaya alrken hi bireye yetiememek ve yetememek duygusu sarveriyor zaman zaman bizi.
Kamuoyunun gndemine bir dizi oyuncusunun seti brakmasyla ge-len tkenmilik sendromu, youn i temposuyla alanlarda daha sk g-rlyor.
Mkemmelliyetilik taknts da tkenmilik
sendromuna sebep olabilir
Tkenmilik sendromu sadece youn i tempo-sunda alanlar tehdit eden bir durum mu?
Tkenmilik sendromu modern hayatn bera-berinde getirdii, kadn-erkek, eitim dzeyi d-k-yksek, alan ya da almayan her farkl toplum kesimi iinde yer alan bir olgu-dur. Toplumsal deiimin mey-dana getirdii kriz srecinin yneti-lememesi sonucu ortaya kan stres faktrlerine baldr.
zellikle kadnlarn i hayatndaki rol ve sorumluluklar yerine getirmede karlat glkler, ocuklarna ye-terli zaman ayramamak, einden ye-terince destek grememek, ekonomik ve sosyal sorunlar, kadnn hayat iin-de yaam kalitesini drr ve tken-milik sendromuna yol aar.
Tkenmilik sendromu ile mkem-melliyetilik takntsnn bir balan-ts var m?
Mkemmeliyetilik bireyin kendisiyle ilgili beklentilerin yksek olmas; titiz, dikkatli ve zenli olmasna baldr. Belirli bir dzeyde salkl bir yakla-mdr. Ancak bireyin gnlk yaam uyumunu bozar, evresinde kiilerle iletiim atmalarna yol aarsa bu duygu ruhsal sorun kayna oluturur. Bu yzden mkemmelliyetilik takn-
tsnn tkenmilik sendromuyla ilikili olduunu syle-yebiliriz.
Tkenmilik sendromunun belirtileri nelerdir? nsanlarn bu noktaya gel-memesi iin hayatlarnda nasl dzen-lemelere gitmeleri gerekir?
Bireyler ncelikle kendini tanmaya, anlamaya vakit ayrmal ve salkl yaam koullarn bilinle, bilgiyle gerekirse uzmanndan yardm alarak srekli geliim iinde oluturmaldr. Net, anlalr, somut snrlar, gerek-i hedef ve beklentiler gelitirmelidir. Yaam iinde rol ve sorumluluklarn belirlemelidir. Kendi snrlarn zorla-yan tutumlar karsnda hayr diye-bilmelidir. Yaamn getirdii zor duy-gularla ba edebilecek duygu ynetim becerisine sahip olmaldr.
Fatih Klarslan:(Aile DanmanAileder YnetimKurulu Bakan)
-
46 | www.portakalagaci .com
Ne tr durumlarda insanlar tkenmilik duygusu yaar ve nasl stesinden geline-bilir?
Birbirini tekrarlayan yaam olay-lar tkenmilii tetiklemekte. Youn i temposu ve ar a-lma koullar da ayn ekilde tkenmilik sendromuna kap aralamakta. Kii kendisine yete-rince vakit ayramadnda, din-lenebilmek iin kendisine zaman brakmadnda bu sendromun etkilerini grebilmekteyiz. Mec-buriyetten yaplan ilerin de t-kenmilii artrdn syleyebili-riz. Rekabet ortamnda olmak ve rekabet ortamna kar ar hrs sergilemek bir sre sonra kiiyi zorlamaya balar. Bundan tr rekabetin da mutlak surette t-kenmilik konusunda olumsuz bir etkisi olacaktr. Tkenmilik kavram ilk olarak 1970li yllar-da ortaya atlm ve ounlukla da i hayat ile ilgili kullanlm-tr. Oysa tkenmilik sadece be-lirli bir ite alanlarn sorunu deildir. Mesela, ev kadnlar bu anlamda ciddi tkenmilik sendromuna maruz kalabilmek-te. nk srekli olarak birbirini tekrarlayan ev ilerini yapmak-talar. Monoton bir ekilde ayn dnglerin tekrarlanmas kiide gerginlik ve yorgunluk meydana getirir.
Yaamnda doyumsuzluk ya-ayan tkenmi birey, negatif dnce ve duygular tamaya balyor. Olumsuz dnce ve duygu yaayan kiilerin beden-sel ve ruhsal sal bozulduu gibi sosyal ilikileri de sarslyor. Bunun sonucunda da, kronik yorgunluk, aresizlik, mitsizlik gibi negatif sreler yaanyor. Bylelikle tkenmilik sendro-mu, yorgunluk, uykusuzluk gibi semptomlara neden oluyor.
Tm bunlar, i performansnn dmesi, ikili ve sosyal ilikile-rin bozulmas gibi sorunlar kar-mza karyor. Yalnz yaayan, sosyal ve duygusal paylamlar kstl olan bireylerde tkenmi-lik sendromuna yakalanma ola-sl daha yksek oluyor. Bu sendrom daha ok youn al-ma temposu iindekilerin kar-lat bir durum gibi grl-yor. Ancak baz travmalar da bu sendroma yol aabiliyor. ni ve beklenmedik bir ekilde gelien olumsuz olaylar bireylerde trav-ma etkisi gsteriyor. rnein st ste yaanan ailevi kayplarda bu belirtilere rastlayabiliriz.
Tkenmilik sadece alanlarn sorunudeil
Ycel Szer (Psikolog)
-
1. ncelikle kendimize bir takm hedefler belirlemeliyiz. Bu hedefler ulalabilir ve ksa vadeli hedefler olmal.
2. Kendimize zaman ayrmak en nemli dsturumuz olmal. Gnde en az bir saat, haftada en az bir gn, ayda en az bir hafta sonu, ylda
en az bir hafta, kendimiz iin bir eyler yapmalyz.
3. Sevdiimiz insanlarla bir araya gelmek ve onlarla daha sk vakit geirmek tkenmilie iyi gelecektir.
4. hayatmz planlamal ve ncelik srasna gre ilerimizi dzenlemeliyiz.
5. Mutlaka hobi ve bize keyif veren uralarmz olmal. Mesela bir enstrman almak, resim yapmak ya da fotoraf ekmek gibi. Edebiyat, sinema, tiyatro gibi bir sanat alanna ilgi duymal ve ilgi duyacamz bu alann takipisi olmalyz.
6. Az da olsa dzenli olarak spor yaplmal. Bu konu da rekabet gerektirmeyen spor dallar tercih edilmeli.
7. Hayrda hayr vardr. zellikle evremizdekilere hayr diyemiyorsak, hayr deme becerimizi gelitirmeliyiz.
8. Dengeli beslenmeli ve salkl bir uyku dzenimiz olmal.
9. Hayatmz sadeletirmeliyiz. Her gn iimize zel aracmzla gidiyorsak zaman zaman aracmz olmadan farkl alternatiflerle
ulam salamalyz.
10. letiim aralarn daha kontroll kullanmak da tkenmilik sendromuna iyi gelecektir.
Tm bunlara
karn hl kendi-mizi yorgun, bitkin ve aresiz hissediyor isek mutlaka bir ruh sal- uzmanndan yardm almaya ihtiyacmz var
demektir.
10 admda tkenmilii ama
forml
47 www.portakalagaci .com |
yaamna bal bir rahatszlk ol-mann tesinde, tkenmilik sendro-munun ortaya k hayat tarzmzn hz ile de ilgili. Psikolog Ycel Szer, Tkenmilik sendromu hzl yaamn bize brakt kt bir hediyedir. Fast food kltrnn yaygnlamas, her eyi bir anda yapmaya almak ve ksa zamana ok i sdrma abas bir sre sonra kiiyi tkenmilik dng-sne sokuyor diye zetliyor yaanan durumu. letiim anda yaanan iletiimsizlik ve buna bal olarak bi-reylerin giderek yalnzlamas da t-kenmilik sendromunu tetikleyen un-surlar.
Gerek d beklentiler bizi t-ketiyor
Gnmzn en nemli zelliklerin-den biri de tketimin artmas ve bir lgnla dnmesi. Ne kadar tke-tirsen o kadar varsn paradigmasyla var olmaya alan modern yaamn bireyleri, farknda olmadan kendileri-ni tketmekte. Daha ok tketmek iin daha ok alan, daha ok almak iin daha da hrslanan insanlar byk bir gerilim yaamakta. amz insa-nnn iinde bulunduu bu gerilim tkenmilik sendromunun en nemli etkenlerinden biri. yle bir paradoks-tan da bahsetmek mmkn; maddi kazanmlar arttka manevi tkenmi-likler de artmakta diyen Szer, tken-miliin nedenleri ile kiilerin bek-lentilerinin birbiriyle ilikili olduuna dikkat ekerek Gerek d beklenti-lerin artmas kiilerde zorluklar mey-dana getirir. Zorluklarn artmasyla da bireylerin tkenmilik dzeyleri artar eklinde konuuyor.
Mkemmelliyeti kiiler
Sorumluluk duygusu youn olan bireyler
zel hayatnda ve profesyonel yaamnda hayr diyemeyenler
Kendisinden ve evresindekilerden yksek beklentisi olan kiiler
Yalnz bireyler
Kimler tkenmilik sendromu riski tayor?
-
Hazrlayan:
Sabahnur Gkalp
Fotoraflar:
Zeynep Turanl
48 | www.portakalagaci .com
Bir KolayYok mu?
Mutfanzda
Buz Devri
Yazn
bu scak gnlerinde
bazen mutfakta uzun uzun vakit
geirmek zor gelebilir. Oysa meyveleri,
sebzeleri, iecekleri hatta kahvaltlklar bile
dondurmak mmkn. Bylelikle gdalar hem
taze olarak saklayabilir hem de pratik bir ekilde
karp kullanma imkanna kavuursunuz.stelik
zm en ok Ramazanda iftar hazrlklar
yaparken iinize yarar. Mutfanzda geit
resmi dzenleyecek muhteem
renk leni ise cabas!
-
ilekli ikolatalar
Buz kalplarna dolduracanz
ikolatalara birer taze ilek batrr
ve buzlua yle kaldrrsanz, scak
gnlerde iftardan sonra yemek
iin harika bir tatl elde eder-
siniz. Afiyet olsun!
49 www.portakalagaci .com |
ftar sonras erbet sefas
Meyve suyu yahut meyve erbeti Gele-
neksel Ramazan sofralarnn vazgeilmezi.
Siz de erbetsiz yapamayanlardansanz, ken-
dinize bir gzellik yapn. Bolca kaynattnz
meyve erbetinizi buz kalplarnda dondurun;
istediiniz zaman karp erittikten sonra
iin. Buz kalbnz bir miktar suyun
iine atarak daha yumuak bir ie-
cek de elde edebilirsiniz.
-
Sala kalplar
Bu zm zellikle ev yapm
salanz taze saklamak iin bire-
bir. Sala kalbnz buzluktan ka-
rp tencereye atn, o yava yava
erirken siz de leziz kokusunun
tadn karn
50 | www.portakalagaci .com
-
Bebeklere meyve presi
Meyve presi ocuklar iin hem ok
faydal hem de yedirmesi kolay. Fakat
her zaman aradnz meyveyi mevsiminde
elinizin altnda bulamayabilirsiniz. te byle
durumlarda kullanmak iin meyve presi
stoklarsanz, hem zamandan kazanrsnz
hem de ufakl tazeliinden emin
olduunuz gdalarla beslemi
olursunuz.
51 www.portakalagaci .com |
-
Taze limon dilimleri
Limonlar kk ve ince dilimler
haline getirip buz kalplarna yerle-
tirin. Lazm olduunda kardnz li-
mon dilimleri, ince dorandklar iin
kolayca zlecektir. sterseniz
salatada kullann, isterseniz
souk ieceklerinizde
52 | www.portakalagaci .com
-
Zeytinya
Elinizin altnda daima tazecik otlarla
hazrlanm zeytinya olmasn isti-
yorsanz, birka dal kekik, reyhan veya
biberiyeyi zeytinya iinde dondurun.
dilerseniz sahurda ekmeinizi bat-
rn, dilerseniz de iftarda salataya
ekleyin.
53 www.portakalagaci .com |
-
Yemek kltryazar ve ef
M. mr Akkor 13. yzyl kaynaklarn
aratrd ve Seluklu Mutfa kitabn
yazd. Drt yllk bir emein rn olan kitap Dnyann en
iyi mutfak tarihi kitab seildi.
Tpk Evliya elebi gibi ben de 400 yl sonra okunmak istiyorum
54 | www.portakalagaci .com
MisafirOdas
M. mr Akkor, mrn yemek kltrne
adam bir isim Yerel mutfak ve unutu-
lan yemekler zerine durmadan aratr-
malar yapan ve Trkiyenin drt bir taraf-
n dolaan Akkor, bu sralar hakl bir gurur
yayor. Drt yllk bir emein rn olan
Seluklu Mutfa getiimiz haftalarda ye-
mek kitaplar Nobeli olarak nitelendirilen
dnyaca nl yemek kitaplar yarmas
Gourmand World Cookbook Awardsta
Dnyann En yi Mutfak Tarihi Kitab se-
ildi. spanya, Meksika, Amerika ve Fran-
Fatma Karaman
-
Sadece tarif vermek istemiyorum
55 www.portakalagaci .com |
sa ile finalde yartktan sonra birincilik dl alan kitap, dnyann yemek kltr tarihini 500 yl geri-den balatyor, Seluklu mutfandaki lezzetleri g-nmze tayor. Akkor, kitabnda sadece tariflere yer vermiyor, Seluklunun sosyal yaam ve inilerine dair nemli bilgileri de aktaryor. Akkor ile Seluklu mutfan ve dln konutuk.
Smsarmaktan faluzeye, slme tavuktan heriseye 80 ta-rifin yer ald kitapta, iindeki hikayesi ve uygulanan ta-riflerle farkl bir damak tadn kefedip Seluklu dnemine ksa bir yolculuk yapmanza imkan tanyor. Sadece tarif ve-ren bir ef olmak istemediini syleyen Akkor Trkler iin yemek her zaman ok nemli. Dikkat edersek hayatlarmz-daki her ritelin bir yemek balants var. lm, dn, nian, bayram ve dier zel gnlerin. Bu sebeple yemei yahut kitab sadece tarife indirgemek bana gre konuyu basitletiriyor. Bu yzden kitaplarmda makalelere, yk-lere, yaanmlklara ve ayrntlara deiniyorum. Byle ol-
-
mas beni daha mutlu ediyor. Evli-ya elebiyi 400 yl sonra okuyoruz ya ben de 400 yl sonra okun-mak istiyorum diyor. Akkora neden Osmanl deil de Seluklu d-nemini yazdn soruyoruz: Osmanl dnemi tam olarak aratrlmasa da baya yazld. As-lnda Osmanlya dair bir kitap da yazmak isti-yorum. Ama ncesinde onlarn yemeklerinin de
kkenine b a k m a k
istedim. Biz Osmanl dne-
minde yaplan bir yemei sadece o yllarda
yaplm diye dnyoruz. Ya deilse? Yemekle alakal her zaman
inebildiim en derin noktalara inmeye ve be-nim iin bir sralama yapmaya karar verdim. Kiisel bir ayrnt daha sonra nerelere geldi ben de atm!
56 | www.portakalagaci .com
Dier kitaplarn yanna koyarken zorlandk
mr Akkorun Seluklu Mutfa kitab Fransada yaplan ve yemek kltr alannda nemli bir yarma olan
Gourmand World Cookbook Awardsde Dnyann en iyi yemek tarihi kitab dln ald. Akkor Mkemmel ve tarifsiz bir his. Yap-
tm her eye dedi diyorsun. Aslnda takdir edilmeyi beklemeyi yllar nce braktm. Yarmann sonunda tarih jrisinden iki profesr tanmak
istedi. Bana Seninki en iyi kitapt. Dierlerini yanna koyarken zorlan-dk dediler. Bir de iindeki hikayeden ve bunun tarihle balantsn-
dan ok ok etkilendiklerini ve gen yamdan dolay ardk-larn ifade ettiklerini sylediler.
-
Hazrlan:
Niasta ve suyu kartrn. Niastann topaklanmamasna gayret gsterin.
Pekmezi ve niastal suyu tencereye koyun. Al-tn ap kartrarak piirmeye balayn. Koyu bir kvama gelene kadar kaynatp sonra altn ka-patn. Servis tabana alp zerine ceviz dkn. Souduktan sonra servis edin. Biraz souyunca zerlerine pudra ekeri serpin. (Pierken kenar-lar hemen kahverengi olmaya balarsa 150 Cye getirip yle piirin.)
Malzemeler:
100 gram buday niastas
200 gram pekmez
3 su barda su
1 su barda ceviz ii
Seluklularn tatls faluzeM. mr Akkorun dll kitab Seluklu Mutfanda 80 tane Seluklu dnemine ait tarif bulunuyor. Bunlardan bir tanesi ise Seluklularn tatls olan Faluze:
Faluze
57 www.portakalagaci .com |
80 tarif bulunuyorSeluklu Mutfa kitabn elinize aldnzda sadece ta-riflerden ibaret olmadn grp arabilirsiniz. nk kitap 1236 ylnda Mevlevi dergahndaki bir derviin hi-kayesiyle balyor: Amacm okuduum onlarca Seluklu kaynandan sadece yemek yazmak deil yemekle bera-ber sosyal hayatlarna da deinmek oldu. nk kaynak-lar kt, haklarnda yazlm bir sosyal eser ne yazk ki yok. Gnmze ulaan bn-i Bibinin Seluknamesi, Eflakinin kiisel Menkbesi, 13. yzylda Badadinin yazd ye-mek kitab, Mevlanann Mesnevisi ve Divan- Kebiri ve son yz yzylda yazlm tezler, makaleler ve dier kay-naklar yol gstericim oldu. Tm bunlarn yan sra yllardr Alacahyk kazsnda Prof. Aykut narolu ile altm. O kazlar esnasnda rendiim disiplin de yemeklerin
ortaya k srecinde desteimdi. Yaklak drt yl sr-d ancak evveliyatnda da Seluklularn zerine al-yordum. Konunun hassasln dnerek byle bir kitap hazrlamak istedim. Ancak iindeki hikaye ise tam olarak Beyehiri grnce kafamda belirdi. nk Beyehir im-diye kadar grdm hibir yere benzemeyen bambaka bir yer!
Peki Seluklu mutfa nasld? Akkor sorumuzun cevabn yantlyor: Rafine, salkl ve zengin olduumu syleyebi-lirim. Hikaye Anadolu Seluklu hkmdar Alaaddin Key-kubat zamannda geiyor. O dnem Anadolu tarihinin en zengin dnemi ve bu zenginlik en ok da mutfakta ken-dini gsteriyor. Ben Seluklulara ait 80 tarifi kaynaklardan bulabildiim iin o kadarn yazdm ama eminim ok ok daha fazla yemekleri vard.
-
58 | www.portakalagaci .com
Kuru Buday orbas
Hazrlan:
Buday havanda iyice ezin. Ezilen buday tuz ve yourtla
kartrn. Lapa haline gelen yourt-tan ceviz byklnde bezeler yapn. Bu bezeleri temiz bezlere serip zerini yasslatrn. Hazrladnz bu yourt-lu budaylar yaklak 10 gn kurutun. Kuruyan budaylardan 5 tanesini suyla tencereye koyun, kaynaynca altn k-sn. Sadeyala naneyi yakp kaynayan orbaya ilave edin. orbann altn ka-patp servis edin. Kalan malzemeyi bez torbalarla saklayp gerektike tekrar kullann.
Malzemeler:
1 kilo yourt
1 kilo buday
1 yemek ka sadeya
1 tatl ka kuru nane
5 su barda su
Kaya tuzu
Grme engellilere zel kitap hazrladnl ef M. mr Akkorun getiimiz gnlerde bir de grme engellilere ynelik Braille alfabesiyle hazrlanm yemek kitab kt: zel bir alma Mutfaktan Gzel Ko-kular Geliyor kitab. TRGK (Trkiye Grme zrller Ktphanesi), 2440. Blge Rotaryan eleri ve benim ortak almam. Braille alfabesiyle ve grme engellileri d-nerek zel olarak yaplm bir almayd. Yerini buldu diye tahmin ediyorum. Hem kabartma yazyla bastk hem de CDye okuduk.
Seluklularda halis szme ya yapan ve
satan kimselere Semmam denilirdi.
-
Bir Balkon iegin Getirdigi Huzur!
59 www.portakalagaci .com |
TopraaDokunalm
yerinde yahut evdesiniz Hava scak...Bir bahar esin-
tisi aryorsunuz. urada bir limon aac olsa da gidip
yapraklarn koklasam, ferahlasam diyorsunuz. Sonra
Aman nasl bakarm ben ona, kesin kuruturum diye
hayallerinizi, hi denemeden vardnz nyargnzla
sndryorsunuz. Oysa aradnz bir iek deil, bir tat-
l huzur! Belki de ihtiyacnz olan, bu nyargdan kur-
tulmanza vesile olacak birileri. Sizin iin yle birinin,
merhum air Erdem Bayaztn insan ve iek sever ei
Ayegl Bayaztn kapsn aldk.
Rportaj:
Saide Nur Dikmen
Fotoraflar:
brahim Usta
-
60 | www.portakalagaci .com
nzlarna yarenlik ediyor. Yaklak 14 yldr ilgilendii 55 tane ailesi var. On-larn erzaklarn salyor, salk prob-lemlerine kadar ilgileniyor. evresin-deki arkadalarn seferber ediyor bu iyilik hareketi iin. Darlacezenin sa-kinlerine ocuklarym gibi sarlyor.
Ayegl Hanmn tek ii gnll yar-dm almalar deil. ki erkek o-cuunu yalnz bana yetitiren bir anneden ve bir ev hanmndan bah-sediyoruz. stelik merhum Erdem Bayaztn sevenlerine kar stlendii
Bazen olur ya Hi tanmadnz bir insann evine giderken, ayaklarnzn oktan yola koyulduunu fark edersi-niz. te Ayegl Bayazt hanmefen-dinin evine doru ilerlerken de byle hissettim. Yanlmamtm. Kapy s-cack glmsemesiyle bir stanbul ha-nmefendisi at. ieklerinin olduu teras katna davet etti bizi. Bir yandan aymz itik bir yandan da sohbet ettik. Zaman zaman oullar Ahmet F-rat Bayazt ve kke Yusuf Bayazt da katld bize. Aralarndaki iletiim muh-teem! Anne-ocuk sevgisi ve arkada samimiyeti bir arada.
Ayegl Hanm tek bana bir yardm derneinin yapabilecei kadar ok sosyal almaya imza atyor. htiya sahiplerinin dertlerini dinliyor, ihti-yalarn gideriyor. Darulacezenin yal-
bir temsil misyonu da mevcut. Peki, Erdem Beyin salnda, o kadar me-guliyetin iinde bu almalara ayra-cak vakti nasl bulmu?
Tatl tatl glmseyerek cevap veriyor: Erdem Bey ile yeni evlenmitik. Beni karsna oturttu ve Sosyal hayat-na ltfen devam et. Sakn benim iin hayatn deitirme. Benden de senin iin deimemi isteme. Ben yemei de yaparm, temizlii de. Sen hi me-rak etme dedi. O gnden beri dar-daym. 25 yandayken de byleydim ben. Kahramanmaran ilk arabal kadnydm. Erdem Beyin de of-rydm. Bir insann derdiyle hemdert olmak ftratmda vard. Karnzdakini bir ey beklemeden sevdiiniz zaman mutlu olursunuz. iek sevgisi de byle bir ey
-
61
ieklerim benim evlatlarm!
Her gn en az bir saatimi ieklerim-le geiririm. Hibirini ayrt edemem. ieklerimin amas bana kendilerini gstermeye almalar. Bir ocuun annesinin dikkatini ekmeye almas gibi diyor Ayegl Hanm ieklerine bakarak. Gerekten de gzel iekleri var! Peki, acaba ieklerle muhabbeti ne zaman, nasl balamt?
Erdem Beyin vefatndan sonra derin bir depresyona girdim. Evin her ke-sinde onun resimleri aslyd. Dokto-rum bana iekle uramam tavsiye etti. Bir de Erdem Beyin resimlerini kaldrmam syledi. Resimleri kal-drdm yerlere koyduum sakslar zamanla eve smaz ve darya taar oldular. Bana ok iyi geldiler. iekler benim Allah ile olan bam da kuvvet-lendirdi.
Ayegl Bayazt, yznden hi eksik etmedii tebessmyle ieklerine nasl baktn da anlatyor:
iek sulamak hibir ey. nemli olan onlarla konumak ve bir sevgi ba kurmak. Ben onlar perim. lk tomurcuk atklar anda hemen heye-canlanr ve cokuyla bir buse konduru-rum yaprana. Ama amayan olunca da, Sen neden amyorsun bakaym? Beni zmek mi istiyorsun? diyerek biraz kzarak konuurum. Aradan bir-ka gn geer ve o amayan iein de tomurcuklandn grrm. Erdem Bey de ok severdi iekleri. O sulard nceden evdeki iekleri. lgilenirdi teker teker.
ieklerin sulama saati o
k nemlidir. Sabah
namazndan sonra ya da
akam, gne battk-
tan sonra sulayn.
Her iein bir huyu vard
r. Kimisi biraz glgeyi
sever, kimisi gnein altn
da kalmay. iekle-
rin zelliklerini bilmek ve
ona gre davranmak
gerekir.
Her iee ylda iki defa g
bre verin. Eer
bceklenme olursa da zira
i ila kullann.
Kk meyve aalar bes
liyorsanz ok
sk ve ok youn sulamay
n. Be gnde bir
sulamanz yeterli olacaktr
.
Ay
egl
Han
mdan
Pf N
oktala
r
www.portakalagaci .com |
-
emanet etmek iin de iyi dostlara sa-hip olmak lazm. Evimin anahtar dost-larmda mutlaka vardr. Ben gidince gelip bakarlar, ilgilenirler. Ters bir ey varsa da hemen haber verirler ve ben de ne yapmalar gerektiini anlatrm onlara.
da kyor. Peki bu ieklere kim bak-
yor, kim suluyor?
Hayatmdaki en byk ansm, iyi in-
sanlarla karlam olmam diyor Ay-
egl Bayazt. Az dostum ama uzun
sren dostluklarm vardr. iekleri
yi dostlar iyi iekleri beraberinde getirir
Ayegl Hanmn gnlk program ol-duka youn. Buna ramen terasnda-ki ieklerin arasnda hi solmu iek yok. stelik zaman zaman ehir dna
Begonvil5 sene nce aldm bu
ieimi. Minicik bir fidand. Akdeniz iklimi ieidir be-gonviller. Sca ok severler. Havalar souyunca hemen
ieriye alr, gnein en ok stt keye
yerletiririm.
Mandalina5 sene nce aldm bu mandalinay. 2 sene bo-
yunca uzad, byd ama hi meyve vermedi. K-n kapadm kafasn
mesin diye.
Gzya ieiYapraklarnn ucundaki
tomurcuklarn ad gzya. O tomurcuklar zamanla topra-a der ve yeni kk kar. Normalde ok gzel iek aar. Henz amad, pek
nazldr benim kzm! (Glyor)
E r d em Bayazt
Her iein
bir yks var!
62 | www.portakalagaci .com
1939 Kahramanmara doumlu air, yazar. Cahit Zarifolu ve Ra-sim zdenrenle birlikte Mavera Dergisinin kurucularndan. Aka-be Yaynlarnda yneticilik yapt. Sebep Ey isimli iir kitab 1972 ylnda yaynland. Bir dnem Anavatan Partisi Kahramanmara Milletvekili olarak grev yapt. lm bize ne uzak bize ne yakn lm. lmszl tattk bize ne yapsn lm satrlaryla zihinle-re kaydolan air, 5 Temmuz 2008 tarihinde drt ocuuna ve eine sadece bu leme mahsus olmak zere veda etti.
-
sponsorluunda
ki Arada Bir Derede
Acele iftarlaratepsi kebab
Hazrlan:
Tm malzeme ile kfteyi yourun. Tepsiyi yalayn. zerine patatesleri dizin. Kfteden bir portakal byklnde para
aln. Kesme tahtasnda 1 parmak inceliinde inceltip, bak yardmy-la patateslerin zerine aln. Bu ekilde tepsinin her tarafn kftelerle kaplayn. Tepsinin etrafna domates ve biber dizin. 200 derece frnda kzarana kadar piirin. gen eklinde dilimleyerek servis yapn.
Malzemeler:
750 gr. az yal kyma
2-3 tane patates, ince yuvarlak dilimlenmi
2 tane domates
2 tane arliston biber
1 ba kuru soan, robotta kylm
3 tane arliston biber, robotta doranm
3 tane krmz biber (kapya), robotta doranm
5-6 di sarmsak, robotta doranm
3 tane domates, robotta doranm
2-3 yemek ka zeytinya
Tuz
Karabiber
Pulbiber
Kekik
63 www.portakalagaci .com |
cookplus zgara
-
64 | www.portakalagaci .com
Tebdil-iMekan
stanbulun sakl lokantalarndan birinde,
Yenikap Mevlevihanesinin yaknnda, bir
manastrn kysnda iftar etmeye ne der-
siniz? O halde buyrun, Manastr Cafede
beraber iftar yapalm.
Murat Suskun
Fotoraflar:
brahim Usta
-
Mbadele ncesinde Trkiye topraklarnda ok sa-yda manastr vard. Ama 1924 sonrasnda bu ibadetha-
nelerin byk bir ksm ya kamulatrld ya da terk edilip ykld. Bunlarn iinde sadece Balkl Rum Manastr ayakta
kald. 5. Yzylda ina edilmi olan bu manastrn bnyesinde yer alan ve iinde rengarenk balklarn yzd ayazmadaki
suyun ifal olduuna inanlyor. 5. Yzylda mparator I. Leo tara-fndan ina edilen manastr, bir deprem sonrasnda yklyor. Daha sonra mparator I. Justinianus, Ayasofyada kullanlan malzeme-lerle yeniden ina ettiriyor. Ayazmadaki suyun gz hastalklarna iyi geldii ve krlerin gzn at rivayet ediliyor. Buna sadece
Ortodoks Hristiyanlar deil dier din mensuplar da inan-yor. Benim ocukluumda da ok sayda Mslman ya da Yahudi aile gzlerinden dertli olan ocuklarn alp buraya
getirirdi. Ayazmann suyuyla yzlerini ykard. Sur d-nda yer alan bu manastr fetih srasnda byk
bir tahribata uruyor. Fetihten bir yl sonra Fatih Sultan Mehmetin fermanyla
onarlp hizmete alyor.
Manastrn mazisi
65 www.portakalagaci .com |
larm yolculua. Gzergahn bundan sonrasn size yle tarif edebilirim:
Topkap Cevizlibadan yznz Tarihi Yarmadaya doru dnd-nzde yol tabelalarn takip ederek Merkezefendiye doru devam edin. nce Yenikap Mevlevihanesi kacak karnza. Mevlevihanenin hemen ap-raznda Merkezefendi Camii ile yz yze geleceksiniz. Dnyann en gzel camilerinden biridir bu ibadethane. Ksa bir mola verip u anda restoras-yonu srmekte olan caminin evresin-
nce alan Manastr Cafe, hizmete girdii gnden beri Ramazanlarda iftar yemei veriyor. Ucuz, tertemiz ve kaliteli bir hizmetleri var. artc bir mekan.
Nasl giderim?
Yerinizde olsam, herhangi bir arala Topkapya gelir, Manastr Cafeye y-ryerek devam ederdim. Ramazan, ya-zn kavurucu gnlerine gelecei iin, bir ikindi vakti, glgelerin uzad, or-taln biraz serinledii bir vakitte ba-
Sanki stanbulun binlerce kilometre tesindeyiz. Kayp bir lemin iinde, ku sesleri, serviler, an seslerine ka-ran ezan makamlar, nar yaprak-larnn hrts, manastr kilisesinden belli belirsiz duyulan ilahi sesleri, bu-hurdanlklardan kan sandal aac ko-kularnn arasnda Yaklak iki sene
-
66 | www.portakalagaci .com
yani mezarlklar iinden geerken stanbulun bir zamanlar ne denli b-yk bir kltrel zenginlik iinde yaa-dn greceksiniz. Mevleviler mezar-la Hamuan derler ki bu Susanlar ya da Suskunlar diyar anlamna geliyor. Zenginlerle fakirler, limlerle
cahiller, paalarla askerler, patriklerle paryalar, karunlarla sefiller ebedi ola-rak susmu ve burada yani mezarlkta eitlenmiler. Zenginlerle soylularn mezarlarnn ilemeli sslemeli olma-s ne gam! Toprak ayn toprak, suskun-luk ayn suskunluk deil mi?
deki kk mahalleyi, ibadethaneyi ve hazireyi gezmeyi sakn ihmal etmeyin.
Bu mezarlkta Trkiye tarihinin en renkli simalarn bulacaksnz. Halide Edip Advar, Rza Nur, Abdlhak i-nasi Hisar, Dr. Abdullah Cevdet, erif Yzbaolu, Ergun Kknar, Hulusi Yazgan, Sadettin Kaynak, Suna Pekuy-sal, Sabahattin Eybolu, Necmettin Erbakan ve Toktam Ate burada yat-yor. Yaarken belki bir araya gelmeleri imkansz olan bu her biri kendi bana bir deer olan insanlar toprak barna basp eitlemi
Bu mezarln yaknlarnda ise Dede-ler Mezarl ad verilen ve aralarnda ok sayda Trk Musikisi bestecile-rinin yer ald Mevlevi dedelerinin mezarlar bulunuyor. Geerken oraya da urayp, bize ezeli dalgnlmzn namelerini hediye eden bestekarlara bir Fatiha hediye ederseniz emin olun bu yolculuunuz daha da gzellee-cektir.
Caminin sandan mezarlklarn iin-den granit parke talaryla deli bir yol sizi alp Balkl Rum Manastrna gtrecek. Mslman, Rum, Ermeni, Bulgar, Hristiyan Karamanl ve Sr-
Bir viranenin dnm y
ks
Bundan be alt yl kadar
nce bu lokantann yerind
e mezar talar yapan
bir mermerci, bir araba ta
mirhanesi ve bir de hurda
c vard. Trkiyenin
ayakta kalm tek manas
trnn arazisi iinde yer a
lan ve igal edilmi
bulunan bu derme atma
yap topluluu iin Erol Y
ml ve Mimar lhami
Kurt bir restorasyon projes
i hazrlad. Antlar Kurulu t
arafndan onaylanan
proje ksa bir srede Med
ac naat tarafndan uygu
land. Arazideki bara-
kalar ykld. Tarihi iki katl
ana bina ok titiz bir onar
m sonrasnda bir
mcevher gibi ortaya kp
parlad. Binann sanda y
er alan ve yaklak
70-80 yllk yap da elden g
eirildi ve hazr hale getir
ildi. Arazi Balkl Rum
Vakfna ait. Mekan ise Yk
sek Mhendis Erol Yml
nn. Mekann ilet-
mesini Erol Beyin ei Sim
ge Yml yapyor.
-
67 www.portakalagaci .com |
ede ocuklarnz koturup oynarken siz ar ar inen yaz akamnn keyfi-ni karmaya bakn.
ocuklar parkta oynarken siz de biraz dinlenmisinizdir. Merak etmeyin bi-razdan ufuklar kzllar ve ezan oku-nur. Artk iftar vaktidir, rahatlayn
snda ise Balkl Rum Manastr bu-lunan bu kafe, yemyeil imenlerle ve kocaman bir lavanta bahesiyle kar-layacak sizi. ocuklarnz kafenin bahesindeki kaydrakl ve salncakl ocuk parkna emanet edebilirsiniz. Sk ve bakml imlerle evrili bu bah-
Merkezefendi Tekke Sokan geti-inizde, Zeytinburnu Belediyesinin-Trk tbbnn byk stad erefine yaptrd Merkezefendi Tbbi Bitkiler Bahesine varacaksnz. Hemen kap-dan girip gezmeye balayn. Adn hi duymadnz ama insanlk aleminin sal iin elzem olan bitkilerle kar-laacaksnz: Vapurduman, keklik-gz, venssa, ayvadana, beyaz ve sar civanperemi, gmi akasya, ay penesi, koyunotu, yabani prasa, sar-sabr, krmz kkl horozibii, yabani ivit ve daha yzlercesi. Ah bir de gl hatmi ile glibriim
Bu baheden isterseniz melisa, la-vanta, limonotu, misk adaay, ks-rkotu, sarsabr, kvrck nane, hayt, tr, gmdme, mercankk gibi bitkilerin fidelerini ve eitli bitki ya-lar ve kefir de satn alabilirsiniz. Evet farkndaym yoruldunuz deil mi? Ta-mam yaklatk artk. Birazdan menzile ulaacak ve soluklanacaksnz. Hadi o zaman kn bahenin dna ve sol koldaki Balkl Seyit Nizam Yoluna dn. Yaklak yz elli adm sonra Manastr Cafeye varacaksnz. Sa ta-rafnda Balkl Ermeni Mezarl, kar-
Mende neler var? Burada ok leziz orbalar yapl-
yor. Balang olarak gzel olabi-
lir. Mn zgara et arlkl. Etler
gnlk, yumuak ve lezzetli.
Sonra meyve ve tatl eitleri
var. Yava yava yiyin ve ar
ar geceye devrilen yaz akam-
nn tadn karn. Kahve eitleri
fevkalade. Servis teravih vaktine
kadar sryor, acele etmeyin.
-
Nejla zdemir:
Sofra, aile olmak demektir
Akama misafir var cmlesi, Nejla zdemirin
evinde en sk kurulan cmlelerden biri. nk o,
hem misafiri hem de misafiri usulnce arlama-
y ok seviyor. Ailesinden devrald ev sahibelii
zarafeti, kzlarna da sirayet etmi. www.porta-
kalagaci.com sitesinin kurucusu Hatice zdemir
Tlnn annesi Nejla zdemir ile mutfak, aile ve
evlilik zerine konutuk.
68 | www.portakalagaci .com
AkamaMisafir Var
Rportaj:
Reyyan Denizci
Fotoraf:
Zeynep Turanl
-
69 www.portakalagaci .com |
arada olmas demek. Nejla Hanm, ye-mein sadece yemek olmadn d-nenlerden. Evleri souk su kokan, ocanda yemek pimeyen insanlara hayret ve zntyle bakyor. Souk su evet! Nejla Hanma gre bir mutfakta yemek pimezse, o evde koksa koksa souk su kokar
Ben diyor, eer aile fertlerimden bi-riyle uzun zaman, sz gelimi 1 ay bo-yunca hi gremezsem ok rahatsz olurum. En son kimin gelip gittiine, kimin aradna falan bakmam; ara-rm, konuurum. zlemisem zle-diimi belli ederim. Ya evime davet ederim ya da ziyarete giderim. Sofra, byle bulumalar iin bahanedir, ara-tr.
zdemir ailesi, sofralarda bulumay seviyor. Hanmlarn bir araya geldii kahvalt sofralar ve leden sonra sof-ralar, erkeklerin itirak ettii lezzetli akam yemei sofralar, geitiril-meyen sahur sofralar, uzun orucun ardndan kre vesile iftar sofralar
ftar iin ahane bir sofra hazrlanm. Herey lezzetli, herey yerli yerin-de, herey ok k grnyor. Belli ki epey emek verilmi bu sofraya. Onun sofralarn portakalagaci.comdan da biliyoruz zaten. Sahi, Nejla Hanm her sofraya bu kadar incelikle emek ve-recek enerjiyi, gc, zaman nereden buluyor?
Ona gre ailesi yahut misafirleri iin sofra hazrlamak klfet deil, zaman kayb hi deil! nk sofra, bilhas-sa akam yemei sofras ailenin bir
Zevkle denmi, ferah bir ev Fa-kat, zevkle ve titizlikle dendii bel-li olan evlerdeki o Aman hibir eye dokunmayaym; datmayaym his-sini uyandran soukluk yok burada. Zira kapdan ieri girdiinizde o kadar gler yzl ve mtevaz bir ev sahibe-siyle karlayorsunuz ki, kendinizi evinizdeymi gibi hissetmeniz iten bile deil.
-
70 | www.portakalagaci .com
ma, yemek yapyordum kyafetimi de-itiremedim; stm bam yemek ko-kuyor dediini aktaryor Nejla Hanm.
Birbirinizin emeine sayg gsterin
Sz buraya gelmiken, Nejla Hanmn genlere tavsiyelerinden de bahset-mek lazm. O, yeni evlenen yeenle-rine yahut arkadalarnn ocuklarna skca yle tembih etmesiyle mehur: Aman kzm, sakn ie gce dalp evi-ni yemeksiz brakma. Hazr yemee, dondurulmu gdalara kendini altr-ma. Az da olsa evinde yemek yap. Ak-am sofrasna birlikte oturun.
Tabii yeni evlenecek beyefendilere de ok nemli bir tavsiyesi var Nejla Hanmn: Einizin yemeklerini be-endiinizi sk sk belirtin. Sakn onu annenizle yahut bir bakasyla muka-yese etmeyin. Siz ne kadar ok takdir ederseniz o da size o kadar zevkle ha-zrlk yapacaktr.
Nejla zdemire, ailesinde ve evre-sinde yaatt, kzlarna alad ve tm genlere tavsiye ettii bu kltr nasl kazandn soruyoruz. Merhum halas dyor aklna. Halasndan bahsederken gzleri sevgiden parl-yor bir yandan, bir yandan da hznle nemleniyor:
Ben lisede okurken, babam beni ha-lamn yanna yerletirmiti. ocuklar
Nejla Hanm, sadece Ramazanda deil, yln her gnnde yemee ve sofraya zen gsteriyor. Eiyle ba baa olduklar akam yemeklerinde dahi asla yemei geitirmek gibi bir adeti yok. Torunlarna zel makarna sofralarnn dnda makarna bile pi-irmiyor. Bilakis, her akam farkl bir sofra hazrlamaya, ev halkna bunu
daha yemitik dedirtmemeye zen gsteriyor. zen gster-
dii baka hususlar da var: Akam ei eve geldiinde
mutfak kyafetiyle kapy amamak ve stn ba-n deitirmek. Eer ye-
mek ii gecikmi ve ei erken
gelmise, yani kap-y mutfak
nlyle amak zorunda
kaldysa eine Kusura bak-
Mende neler var?
Nejla Hanmn gzel iftar sofrasndaki btn yemekler salk dostu. Uzun s-ren orucun ardndan mideyi gelenek-sel stl orba yattryor. Zira st mi-deye her zaman iyi gelir. ftariyeliklerin de elik ettii orbayla alan orucun ardndan, akam namazna duruluyor. Bylece yemek yiyeceinin sinyalle-rini alan, dinlenen, ar yemeklere hazrlkl hale gelen vcut, namaz-dan sonra ana yemekler iin hem tedbirli hem de itahl. Nejla Hanmn zenle hazrlad sofrada kz Hatice zdemirin hazrlad eitler de var. Sa rgs peynirli brek ve pre garnitrl enginar Hatice zdemirin elinden km. Zeytinyal yap-rak sarmas, frnda kuzu incik ve sala-ta Nejla Hanmn yaptklarndan.
Nejla Hanm mutfakta geirdii vakti zaman kayb olarak grmese
de, mutfak ileri yaparken fuzuli zaman kaybetmemeye zen gsteriyor. Sz geli-mi, bulak makinesini boaltmaya ba-larken saate bakyor ve bu i bitince ka dakikasn ayrdn hafzasna not ediyor. Ayrca mutfakta geirdii sreyi, kiisel
geliimine faydal radyo programla-r dinleyerek deerlendirmeye
alyor.
Mutfakta vaktimiiktisatl kullanrm
-
71 www.portakalagaci .com |
Mutfanz sistematize edin
Diyelim ki kahvaltnz yaptnz ve nnzde evin temizlii ve akam yemei hazrlndan oluan koca bir i yn var. Nejla hanm byle durumlarda yle yaparm:
Kahvaltm ettikten sonra akam yemeimi planlarm. Malzeme-lerimi dolaptan karr, ykanacaklar ykar, doranacaklar dora-rm. Yam, tuzumu hazr ederim. Yemekleri piireceim tence-releri de karp ocan stne koyarm. Sonra ev ilerini yapmak zere mutfaktan karm. Evi toplar, mutfak dndaki ileri bitirir, mutfaa yle girerim. Byle olunca, tpk televizyonda malzeme-leri nne hazr gelen efler gibi hzlca yemeklerimi yapma im-kanna kavuurum. Soanlar ayn anda kavurur, tencerelerdeki yemekleri ayn anda piiririm.
-
72 | www.portakalagaci .com
daha sonra retmen okulunda yatl
okuduum iin yemek yapmay re-
necek vaktim olmad. Sadece halam
mutfakta seyrederken rendiklerim-
le evlendim. te bu yzden ocuklar
mutfaa sokmak gerekiyor. Sonradan
bu usul kzlarma da uyguladm.
olmayan halam ve enitemle beraber
yaadm yllarca. Bildiim pek ok
eyi halamdan renmiimdir. Yemek
yapmazdm, kktm. Bana, Kzm
gel, yanmda oturup beni seyret derdi.
Ben itiraz ederdim, daha evlenmeme
ok var, ileride renirim derdim. Ama
Enitem iten gelecei vakit, halam
tembihlerdi. Kzm derdi, enitene
ho geldin de, paltosunu al, terlikleri-ni ver. yle yapardm. Yemekten son-ra da kahve alr msn diye sormam
sylerdi. Halam cezveyi, kahveyi suyu
hazrlard, kahveyi ben kartrrdm.
Bylelikle mutfaa inalm onun
yannda kazandm.
Evlendikten sonra, bu defa eine hr-meten iyi yemekler yapmaya alm
Nejla Hanm. Zira eine saygl olmak,
el stnde tutmak, annesinden ve ha-lasndan rendii en nemli dersmi.
Bylelikle evlerinde bir sofra ve yemek
kltr olumu. Nejla Hanma gre
bu sadece gzel yemekler yiyip imek-le ilgili deil. Ona gre sofra, bilhassa
da akam yemei sofras bal bana
aile demek. Sofra yoksa aile de yok.
Sofra varsa her ey tam, her ey yolun-da, her ey gzel
Nejla Hanm misafiri evdeki en gzel ikramlarla arlama konusunda Hz. brahimi rnek aldn sylyor.
Hz. brahimin, evine insan klnda gelen iki melek iin en se-miz hayvann kestirip ikram ettiine, ancak misafirlerin yemee dokunmamalarndan insan olmadklarn anladna dair kssadan
ok etkilenen Nejla Hanm, yle devam ediyor:
O, sadece iki kii iin kocaman hayvanlar kestirip ikram etmi. Mi-safire evdeki hereyin en gzelini ikram etmek bizim dinimizde de
kltrmzde de makbul saylan bir meziyet. Ancak israf etmemeye dikkat etmek lazm. Ben misafirlerim iin yaptm yiyecekler gnn sonunda artarsa, ev halkna gtrmek zere kk paketler yapp misafirlerimin antalarna koyarm. Asla pe yemek dkmem.
sraf etmemeye dikkat!
-
73 www.portakalagaci .com |
Gel bir brek yap, rahatlarsn
Nejla Hanm, yemek yapmay bir rahatlama yntemi olarak da kul-lanyor. Byk kz Aye, niversite
snavlarna hazrlanrken epey stresli gnler geirmi. Snava bir gn kala, harl harl sabah girece-i imtihana hazrlanan ve sknt yapan kzna annesi yle demi:
Kzm, brak o kitaplar artk. Mutfaa gel, bir brek yap. Rahat-
layacaksn.
-
KameraArkas
ftarSofras
Nejla zdemirin iftar sofras da en az sohbeti
ve ev sahiplii kadar kusursuzdu. Birbirinden
lezzetli eitlerin yer ald iftar sofrasndan
kareler ve tarifler iin, itahnz an ve say-
falar evirin. Tabii bu sayfalar iftardan sonra
okumanzda fayda var!
74 | www.portakalagaci .com
-
75 www.portakalagaci .com |
Hazrlan:
nce etleri gzelce ykayp suyunu szdrn. Byke bir tencereye zeytinyan koyup soan sarmsak ve etleri ilave edin. Yksek atete
evirerek kzartn. Etler braktklar suyu ekince, salay ilave edip 3 dakika kadar k