Poradnik Małego Anatoma - IFMSA-Poland Oddział...
Transcript of Poradnik Małego Anatoma - IFMSA-Poland Oddział...
Poradnik Małego Anatoma Kolokwium I
1. Podstawy neuroanatomii – budowa nerwu rdzeniowego;
2. Kończyna górna – ograniczenia, unerwienie i splot
ramienny.
3. Kończyna dolna – ograniczenia, unerwienie i splot
lędźwiowo-krzyżowy.
Copyright by Peer Support Team Gdańsk
Gdańsk 2012
Poradnik Małego Anatoma
2012
2
1.Układ Nerwowy
Dzielimy go na:
- Ośrodkowy ( Mózg i Rdzeń Kręgowy)
- Obwodowy ( Nerwy Czaszkowe i Nerwy Rdzeniowe)
- Autonomiczny ( Współczulny i Przywspółczulny)
Nerwy rdzeniowe – (31 par) to nerwy obwodowe wychodzące z rdzenia kręgowego. Zbudowane są na zasadzie „drzewa”. Mamy
1) Korzenie (przedni = brzuszny i tylny = grzbietowy) 2) Pień 3) Gałęzie( przednie, tylne, łączące, oponowe)
1. Korzenie są „czyste” a więc:
Korzeń przedni jest TYLKO ruchowy. Korzeń tylny TYLKO czuciowy.
2. W pniu nerwu rdzeniowego dochodzi do wymieszania włókien ruchowych z czuciowymi.
3. Gałęzie zawierają włókna wymieszane, a więc zarówno czuciowe, jak i ruchowe.
Nie mylić korzeni przedniego- ruchowego i tylnego-czuciowego
Z gałęziami zarówno przednia = brzuszna jak i tylna tudzież grzbietową.
� Rodzaje gałęzi nerwu rdzeniowego.
1.Przednie.
2.Tylne.
3, Oponowe.
4, Łączące ( biała i szara).
Objaśnienie językiem bardzo potocznym (lepiej tak nie tłumaczyć, ale pozwala zrozumieć parę rzeczy tak na chłopski
rozum.).
Poradnik Małego Anatoma
2012
3
1. Gałęzie przednie ( najczęściej występujące) - to nic innego jak nerwy, które widzimy na zwłokach np. Medianus, Ulnaris itp.
Unerwiają Ruchowo: Prawie wszystkie mięśnie ciała.
Czuciowo: Skórę kończyn i brzucha
2. Gałęzie tylne ( nie widzimy ich na zwłokach) ale są
Unerwiają Ruchowo: 1 wielki mięsień ERECTOR SPINAE
(a więc wszystkie impulsy ruchowe do niego idą gałęziami tylnymi.)
Czuciowo: Unerwiają skórę szyi pleców oraz górnych i środkowych pośladków.
3. Gałęzie oponowe – wracają powrotem unerwiając opony.
4. Gałęzie łączące Szare ( wszędzie) Białe (C8-L2)
� Związane z układem autonomicznym
Dodatkowo w nerwie rdzeniowym znajdują się włókna autonomiczne.
Włókna współczulne na C8-L2:
Korzeniem przednim dostają się do pnia nerwu rdzeniowego. Stąd gałęzią łączącą BIAŁĄ !! dochodzą do
zwojów pnia współczulnego, tu synapsa.
Następnie włókna wracają gałęzią łączącą SZARĄ z powrotem do pnia nerwu rdzeniowego a następnie do
gałęzi przedniej i tylnej.
A więc gałęzie przednie i tylne poza włóknami ruchowymi, czuciowymi zawierają również włókna autonomiczne
aby unerwić naczynia krwionośne i gruczoły potowe.
Poradnik Małego Anatoma
2012
4
2. KOŃCZYNA GÓRNA - OGRANICZENIA
I. Otwór czworoboczny – (foramen quadrilaterum)
1. Granice
� bok – k. ramienna.
� przyśrodek – gł. długa m. trójgłowego ramienia.
� góra – obły mniejszy.
� dół – obły większy.
2. Zawartość � n. pachowy.
� t. ż. okalająca ramię tylna,
� nacz. chłonne
II. Otwór trójboczny – (foramen trilaterum)
1. Granice
� bok – gł. długa m. trójgłowego ramienia
� góra – m. obły mniejszy
� dół – obły większy
2. Zawartość
� t. okalająca łopatkę
III. Wcięcie łopatki
Otwór od góry ograniczony więzadłem poprzecznym górnym łopatki.
Nad więzadłem � tętnica nadłopatkowa.
Pod więzadłem � nerw nadłopatkowy.
Poradnik Małego Anatoma
2012
5
IV. Dół pachowy – (fossa axilaris) – ograniczony skórą
1. Granice
� przód – fałd pachowy przedni – brzeg dolny m. piersiowego większego <TYLKO> !!
� tył – fałd pachowy tylny – brzeg dolny m. najszerszego grzbietu i m. obłego większego
� bok – linia między tymi fałdami na pow. przyśrodkowej ramienia
� przyśrodek – analogiczna linia na pow. bocznej klaty
V. Jama pachowa – (cavum axillare)
1. Ściany
� przód – m. piersiowy większy i MNIEJSZY
� tył – m. najszerszy grzbietu, ogły większy, podłopatkowy
� bok – k. ramienna
� przyśrodek – m. zębaty przedni
2. Zawartość
� Splot ramienny
� t. pachowa i towarzyszące żyły, itp.
VI. Dół łokciowy – (fossa cubiti)
1. Granice
� góra – linia łącząca kłykcie k. ramiennej
� przyśrodek – m. nawrotny obły
� bok – m. ramienno-promieniowy
� dno – m. ramienny
2. Zawartość od przyśrodka: (n. łokciowy OMIJA dół łokciowy)
- n. pośrodkowy,
- n. promieniowy – dzieli się na gałąź powierzchowną i głęboką
- t. ramienna
- ścięgno m. dwugłowego ramienia,
Poradnik Małego Anatoma
2012
6
VII. Dołek promieniowy – (fovea radialis) tabakierka anatomiczna.
1. Granice
� od strony łokciowej <bardziej na grzbiecie dłoni> - ścięgno m. prostownika długiego kciuka
� od promieniowej – ścięgno m. prostownika krótkiego kciuka <od strony tabakierki>, ściegno m. odwodziciela
długiego kciuka
� górna – troczek prostowników ręki
� dno – k. łódeczkowata, k. czworoboczna większa
2. Zawartość – t. promieniowa
VIII. Kanał nadgarstka – canalis carpi
1. Granica
� bok (strona promieniowa) – wyniosłość promieniowa nadgarstka: k. łódeczkowata i k. czworoboczna większa
� strona łokciowa – wyniosłość łokciowa nadgarstka: k. grochowata i haczyk k. haczykowatej
� przykryty troczkiem zginaczy ręki
2. Zawartość
� 4x ścięgno zginacza powierzchownego palców.
� 4x ścięgno zginacza głębokiego palców.
� ścięgno zginacza długiego kciuka.
� n. pośrodkowy.
Ściegna zginaczy nadgarstka NIE SĄ jego zawartością !!!
IX. Mankiet rotatorów (SITS)
� m. supraspinatus S ( nadgrzebieniowy).
� m. infraspinatus I ( podgrzebieniowy).
� m. teres minor T ( obły mniejszy).
� m. subscapularis S ( podłopatkowy).
Poradnik Małego Anatoma
2012
7
X. Żyły powierzchowne
Żyła odłokciowa biegnie wzdłuż przyśrodkowego brzegu dołu łokciowego, a na ramieniu przebiega w bruździe
przyśrodkowej mięśnia dwugłowego. W połowie wysokości ramienia uchodzi do jednej z żył ramiennych.
Żyła odpromieniowa biegnie wzdłuż bocznego brzegu dołu łokciowego na ramieniu przebiega w bruździe bocznej
mięśnia dwugłowego, biegnie w bruździe naramienno-piersiowej sulcus deltoideopectoralis (przedłużenie bocznej) a
po wejściu do trójkąta naramienno-piersiowego uchodzi do żyły pachowej.
Żyła pośrodkowa przedramienia łączy się w dole łokciowym z żyłą odłokciową i odpromieniową, a za pośrednictwem
żyły pośrodkowej głębokiej z żyłą ramienną.
Splot Ramienny
1. Splot ramienny tworzą gałęzie przednie nerwów rdzeniowych c5-Th1
2. Unerwia ruchowo, czuciowo i autonomicznie:
mięśnie kończyny górnej(gałęzie długie), mięśnie klatki i grzbietu.(g. krótkie).
3. Gałęzie przednie tworzą pęczki:
- tylny (Posterior) � n .Pachowy i Promieniowy
- boczny (lateralis) � n. mięśniowo skórny.
- przyśrodkowy (medialis ) � n. łokciowy, skórny przyśrodkowy ram i przed.
* n. pośrodkowy odchodzi od pęczka bocznego i przyśrodkowego.
I. Nerw Promieniowy (radialis) - Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5 - Th1 � pęczek tylny. (nerw długi)
- Nerw PROmieniowy unerwia PROstowniki, wszystkie mięśnie na grzbiecie kończyny górnej.
- Przebiega w bruździe nerwu promieniowego na kości ramiennej
- W dole łokciowym dzieli się na 2 gałęzie powierzchowną i głęboką.
Unerwienie ruchowe: Prostowniki ramienia i przedramienia.
( triceps brachii, oraz wszystkie exstensory).
Unerwienie czuciowe: Tylna powierzchnia ramienia, przedramienia,
Grzbiet dłoni, 1 i 2 palec
Objaw porażenia: RĘKA OPADAJĄCA, Niedoczulica tabakierki anatomicznej.
Poradnik Małego Anatoma
2012
8
2. Nerw pachowy ( axillaris). - Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5-C6 � od pęczka tylnego
- Największy z nerwów krótkich splotu ramiennego.
- Owija się wokół szyjki CHIRURGICZNEJ
Unerwienie ruchowe: miesień naramienny, obły mniejszy.
Unerwienie czuciowe: skóra barku.
Objaw porazenia: trudność w odwiedzeniu ramienia.
3. Nerw łokciowy (n. ulnaris) - Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C8-Th1
- Odchodzi od pęczka przyśrodkowego, nerw długi.
- Omija dół pachowy owija się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej.
- Daje gałęzie grzbietowe, dłoniowe, powierzchowne i głębokie.
Unerwienie ruchowe:
- zginacz łokciowy nadgarstka, zginacz palców część od strony łokciowej,
- mięśnie kłębu palca V,
- niektóre kłębu kciuka( przywodziciel, głowa głęboka zginacz krótkiego kciuka).
- m. miedzykostne, III i IV glisdowate.
Unerwienie czuciowe:
- Skóra reki na powierzchni dłoniowej i grzbietowej wzdłuż palca IV i V
Objawy porażenia: Ręka szponiasta
4. Nerw skórny przyśrodkowy ramienia. Nerw skórny przyśrodkowy przedramienia
Unerwiają czuciowo przyśrodkową powierzchnie ramienia i przedramienia.
Poradnik Małego Anatoma
2012
9
5. Nerw pośrodkowy - gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5-Th1
- pochodzi od pęczka bocznego i przyśrodkowego.
- biegnie z tętnicą ramienną krzyżuje ją w dole łokciowym od przodu
- przechodzi przez kanał nadgarstka !
Unerwienie ruchowe: - zginacze grupy przedniej przedramienia, oprócz zginacza łokciowego nadgarstka
- nawrotny i czworoboczny.
- zginacz długi kciuka.
- mięśnie kłębu kciuka: odwodziciel krotki przeciwstawiacz.
* głowa powierzchowna zginacz krótkiego.
Czuciowo:
Część dłoniowa i ręki bez obszaru nerwu łokciowego.
Paliczek palców 2 i 3
Objaw Porażenia: Ręka błogosławiąca, � póżniej Małpia
6. Nerw Skórno-Mięśniowy - gałąź przednia C5-C7, przebija mięsień kruczo ramienny
- odchodzi od pęczka bocznego.
- przechodzi później w nerw skórny boczny przedramienia
Unerwienie ruchowe:
Mięsień dwugłowy ramienia, Kruczo Ramienny, Ramienny � zginacze ramienia. Unerwienie czuciowe: Skóra bocznej czesci przedramienia.
Porażenie: Objawem osłabienie siły ramienia i odwracania przedramienia. Zmniejszony obwód bicepsa !
Poradnik Małego Anatoma
2012
10
NERWY KRÓTKIE SPLOTU RAMIENNEGO
1. Nerw podłopatkowy � m. podłopatkowy
2. Nerw piersiowo-grzbietowy (thoracodorsalis) � m. najszerszy grzbietu.
- Upośledzone sięganie do tylnej kieszeni spodni.
3. Nerwu piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny � m. piersiowy większy i mniejszy
4. Nerw nadłopatkowy: M. Nadgrzebieniowy, Podgrzebieniowy.
5. Nerw piersiowy długi( thoracicus longus) Mięsień zębaty przedni.
- łopatka skrzydlata(scapula alata).
6. Nerw Grzbietowy Łopatki: M Równoległoboczne.
- uniesienie brzegu przysrodkowego łopatki do góry.
Poradnik Małego Anatoma
2012
11
3. KOŃCZYNA DOLNA
I. Dół podkolanowy – fossa poplitea.
1) Granice
� bok, góra – m. dwugłowy uda. � przyśrodek góra – m. półbłoniasty, półścięgnisty. � bok dół – m. podeszwowy, głowa boczna m. brzuchatego łydki. � przyśrodek dół – głowa przyśrodkowa m. brzuchatego.
2) Zawartość dołu podkolanowego.
od BOKU:
n. strzałkowy wspólny, n. piszczelowy, ż. Podkolanowa, t. Podkolanowa
Każda ze struktur znajduję się coraz głębiej (tętnica najgłębiej).
Skrót: NVA ( NiVeA) , nerv, vena, arteria.
3) Dno
Powierzchnia podkolanowa k. udowej
pow. Tylna torebki
m. podkolanowy
zamknięty z wierzchu podwięzią podkolanową
II. Otwór nadgruszkowy
część otworu kulszowego większego ponad m. gruszkowatym
1) zawartość
� n. pośladkowy górny i naczynia
Poradnik Małego Anatoma
2012
12
III. Otwór podgruszkowy
część otworu kulszowego większego pod m. gruszkowatym
1) zawartość
� n. pośladkowy dolny + naczynia, / n. kulszowy, / n. sromowy.
t. sromowa wewnętrzna, + naczynia sromowe wewnętrzne.
� n. sromowy wraca do miednicy przez otwór kulszowy mniejszy, do dołu kulszowo-odbytniczego.
IV. Trójkąt udowy – trigonum femorale
1) Granice
� góra – lig. inguinale – jest jednocześnie podstawą. � bok – m. krawiecki. � przyśrodek – m. przywodziciel długi.
2) wierzchołek – ok. 20 cm od podstawy otwór górny kanału przywodzicieli
3) zawartość od PRZYŚRODKA do BOKU.
VAN – v. a. n. femoralis ( udowy)
dno trójkąta – dół biodrowo-łonowy wypełniony m. Biodrowo-lędźwiowym i m. Grzebieniowym
trójkąt mniejszy
góra – lig. inguinale
bok – m .biodrowo-lędźwiowy
przyśrodek – m. grzebieniowy
Poradnik Małego Anatoma
2012
13
V. Dół biodrowo - łonowy – fossa iliopectinea.
wysłany powięzią biodrowo-łonową
� od przodu blaszka powierzchowna p. szerokiej. � zawiera to, co przechodzi przez rozwór wspólny: �
od przyśrodka do boku.
- nacz. i węzły chłonne,
- ż. t. udowa <z ich głównymi dopływami>,
- gałąź udową n. genitofemoralis (płciowo-udowy) ,
- n. udowy i jego gałęzie.
VI. Rozstęp wspólny – lacuna communis
Przestrzeń między więzadłem pachwinowym, a przednim brzegiem miednicy, podzielona na 2 części przez
łuk biodrowo - łonowy (arcus iliopectineus).
1. Część – od boku – rozstęp mięśni – (lacuna musculorum).
Zawartość:
- m. biodrowo-lędźwiowy.
- n. udowy.
- n. skórny boczny uda.
2. Część – rozstęp naczyń – (lacuna vasorum).
granica boczna – łuk biodrowo - lędźwiowy (arcus ilipectineus).
granica przyśrodkowa - więzadło rozstępowe – ( lig. lacunare).
od boku:
- t. udowa, ż. udowa,
- gałąź biodrowa n. genitofemoralis (leży do przodu od żyły i tętnicy),
- PIERŚCIEŃ udowy zwany głębokim
Poradnik Małego Anatoma
2012
14
VII. Kanał udowy – canalis femoralis
Od pierścienia udowego głębokiego do rozworu odpiszczelowego.
Przepuklina pachwinowa ( skośna) częściej u mężczyzn !!
VIII. Pierścień udowy głęboki – (annulus femoralis profundus)
1) Granice
� bok – ż. udowa � przyśrodek – więzadło rozstępowe � przód – więzadło. pachwinowe � tył – grzebień k. łonowej
Zamknięty przegrodą udową – (septum femorale) od strony brzusznej
- przechodzą przez niego naczynia i węzły chłonne,
Jest miejscem przepuklin <bo jest wejściem do kanału udowego>
IX. Rozwór odpiszczelowy = (pierścień udowy powierzchowny).
To właśnie tu v. Saphena magna wpada do v. Femoralis, wielkość ok. 3-4cm
Przykryty jest powięzią sitową – (fascia cribrosa),
1) Granice � od boku brzeg sierpowaty powięzi szerokiej – (margo falciformis fasciae latae), z Udowa ?? � od tyłu – blaszka głeboka powięzi szerokiej – powięź biodrowo-łonowa � przód – blaszka powierzchowna – lamina superficialis fasciae latae
miejsce zmniejszonego oporu (locus minoris resistantiae) � miejsce występowania przepuklin.
Przepuklina udowa – (hernia femoralis), częściej u kobiet, tzw przepuklina prosta.
Poradnik Małego Anatoma
2012
15
X. Kanał przywodzicieli – (canalis adductorius).
Z przestrzeni podpowięziowej trójkąta udowego do dołu podkolanowego, trójkątny przekrój
Ściany
1) Granice
� Przyśrodek – m. przywodziciel wielki. � Bok – głowa przyśrodkowa mięśnia czworogłowego. � Przód – blaszka ścięgnista – (lamina vastoadductoria).
a) otwór górny – wierzchołek trójkąta udowego
do kanału przez otwór górny wchodzą:
- ż. Udowa
- t. Udowa,
- n. udowo-goleniowy,
Tętnica leży przed żyłą, nieco bocznie i do przodu od tętnicy – nerw.
Nerw udowo goleniowy( saphenus) przebija przednią ścianę kanału razem z t. zstępującą kolana
b) otwór dolny – rozwór ścięgnisty przywodzicieli – (hiatus tendineus adductorius)
Znajduje się między kością udową a ścięgnem przywodziciela wielkiego.
XI. Kanał zasłonowy – canalis obturatorius
Granice:
� sklepienie – bruzda zasłonowa k. łonowej � dno – brzeg przedni bł. zasłonowej rozpięty między guzkiem zasłonowym przednim i tylnym. �
Zawartość
n. zasłonowy – nad naczyniami, t. zasłonowa, , naczynia limfatyczne
Poradnik Małego Anatoma
2012
16
STOPA
1. Kanał kostki przyśrodkowej = kanał stępu
Zawartość (od góry i przodu) TIB / DIG/ HAL
- ścięgno m. piszczelowego tylnego TIB
- ścięgno m. zginacza długiego palców DIG
- ściegno m. zginacza długiego palucha HAL
- tętnica piszczelowa tylna
- n. piszczelowy
2. Kanał kostki bocznej
Zawartość (od góry i przodu)
- ścięgno m. strzałkowego krótkiego
- ścięgno m. strzałkowego długiego
3. Zatoka stępu – sinus tarsi
wytworzona przez bruzdę k. piętowej i bruzdę k. skokowej
zawartość – więzadło skokowo-piętowe międzykostne – lig. talocalcaneum interosseum
Poradnik Małego Anatoma
2012
17
I. Nerwy Obręczy Miednicznej
1. Nerw pośladkowy dolny
� Unerwia mięsień pośladkowy wielki (m. gluteus maximus). � Jest to najsilniejszy prostownik stawu biodrowego.
Uszkodzenie nerwu � nie postoimy na baczność i nie wejdziemy po schodach.
2. Nerw pośladkowy górny.
� Unerwia m pośladkowy średni (m. gluteus medius). � Jest to najsilniejszy odwodziciel stawu biodrowego oraz � Unerwia również m. pośladkowy najmniejszy.( m. gluteus minimus).
Uszkodzenie � objaw Trendelenburga czyli opadanie miednicy na stronę ZDROWĄ !
Dwa objawy Trendelenburga ( gdy uszkodzone oba nerwy) � chód Kaczkowaty.
3. Nerw Sromowy
� Zaburzenia czucia w okolicy genitalnej, nietrzymanie moczu i kału.
4. Nerw Płciowo - Udowy
� Porażenie tego nerwu zniesie odruch z dźwigacza moszny.
Poradnik Małego Anatoma
2012
18
II. Nerwy Kończyny Dolnej
UDO
� Splot Lędźwiowy (Th12-L4)
1. N udowy (unerwia prostowniki kolana i zginacze stawu biodrowego).
� Mięsień czworogłowy uda.
� Uszkodzenie nerwu: Siadają nam mięśnie grupy przedniej uda.
- niemożność wyprostowania nogi w stawie kolanowym i zniesienie odruchu rzepki !! - osłabione zginanie w stawie biodrowym, gdyż uszkodzony zostaje najsilniejszy odwodziciel stawu biodrowego m.
biodrowo - lędźwiowy ( iliopsoas).
.Ale jest jeszcze parę innych mięśni wiec luzik :)
Ogólnie chodzenie będzie możliwe ale o sprincie czy biegu na 100 możemy zapomnieć.
2. Nerw Zasłonowy
� Unerwia oba zasłaniacze wewnętrzny i zewnętrzny oraz wszystkie przywodziciele uda � 2 mięśnie są unerwione na spółkę
M. Adductor Magnus ( N. Kulszowy i N. Zasłonowy)
M. Pectineus ( N. Zasłonowy i N. Udowy)
Porażenie nerwu spowoduje niemożność przywiedzenia nogi, gdyż uszkodzone zostały przywodziciele, tudzież
niemożliwe staje się zwarcie ud.
Poradnik Małego Anatoma
2012
19
� Splot Krzyżowy ( L4-S4)
1. N. Kulszowy – największy nerw w organizmie człowieka.
� Samodzielnie nic nie unerwia, bo unerwiają jego komponenty � N. Piszczelowy i N. Strzałkowy Wspólny.
a) N. piszczelowy � Prawie wszystkie mięśnie grupy tylnej uda.
b) N strzałkowy wspólny � Głową krótką m. dwugłowego uda (tylko 1 mięsień) !
PODUDZIE I STOPA
Ogólnie 3 nerwy do zapamiętania ( wszystkie ze splotu krzyżowego od n. kulszowego) i
4 porażenia dajace objawy kliniczne.
1. Nerw Piszczelowy (Grupa Tylna Podudzia - powierzchowna)
� Zginacze stopy - Pozwalają nam stawać na palcach. � A więc porażenie tego nerwu spowoduję niemożność ustania na palcach będziemy chodzić na piętach a
objaw to tak zwana Stopa hakowata.
� Przy porażeniu tylko grupy głębokiej tylnej, a więc flexorów np. gdy ktoś przejedzie nam nożem przypadkowo po kostce przyśrodkowej występuje objaw zwany
� Stopą Koślawą.
2. Nerw Strzałkowy Powierzchowny.
� Unerwia grupę boczną Peroneus Logus i Brevis. � Porażenie nerwu - Stopa Szpotawa.
3. Nerw Strzałkowy Głęboki.
� Unerwia prostowniki stopy ( pozwalał zginać grzbietowo) mogliśmy więc chodzić na piętach. � Porażenie nerwu � Stopa Końska - chodzimy na palcach, nie staniemy na pietach.