Poëzie havo 5 2014
-
Upload
henk-ter-haar -
Category
Education
-
view
198 -
download
2
Transcript of Poëzie havo 5 2014
Kennismaking
Poëzie
Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu?
anoniemDit is een Nederlandse zin, ook al is hij op het eerste gezicht nauwelijks meer te begrijpen. Het is dan ook zo ongeveer het vroegste Nederlands dat we kennen, zo'n duizend jaar oud. Letterlijk staat er: Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij; wat wachten we nu, oftewel: 'Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve jij en ik; waar wachten we nog op?' Het zijn waarschijnlijk twee regels uit een liefdesliedje; de oudste Nederlandstalige lovesong, zou je kunnen zeggen.
GEDICHT
Het is zeven uur, ‘s morgensWaarschijnlijk regent hetwant ik blijf in bed.
Dat doe ik altijdals het regent.HANS VLEK
Je gezichtis je eigen weerberichtals je in de spiegel kijktkun je je eigen bui zien hangen.
Jan ‘t Lam
als niemand luistertnaar niemandvallen er dodenin plaats van woorden
JANA BERANOVÁ
ik denk
als het regent
laat ze niet nat worden
en als het stormt
vat ze geen kou
en ik denk ook
dat dat denken
niet helpt
want je wordt nooit meer
nat noch vat je ooit kou
want het regent
noch waait ooit
meer voor jou
Bert Schierbeek
Een pond veren vliegt niet,
als er geen vogel in zit.
Bert Schierbeek
RAMADAN
De Ramadan is eigenlijk een zegen,Want als je meedoet met die vastentijdRaak je vanzelf een aantal pondjes kwijtHetgeen hier in ons land zwaar dient te wegen.
Zo blijkt dat de Islam ook voor ons allenEen mooi geloof is om van af te vallen.
Driek van Wissen (23-10-2005)
LETTERLIJK
‘Geachte heer, ik moet u dankenvoor het postpakket dat ik ontving,maar u vergeeft mij ongetwijfeldeen zekere teleurstelling.
Toen ik de hand vroeg van uw dochter,die ik hartstochtelijk bemin,deed ik zulks niet in letterlijke, doch in overdrachtelijke zin.’
Daan Zonderland
In dit gedicht is geen woord teveel – laat er een wegen het is niet meer heel.
De kunstvan het weglaten
Het huwelijk
Ik heb je alles gegeven:
een gedicht, mijn maandsalaris
en een kind; wil je nu even
kijken of het eten klaar is?
A. Marja
VVVVVVVVVVVVmen was allang vergeten dat het konmaar het gebeurde: met een zacht gereutelstierf de tv. het sprekend paard verbleektehet licht werd opgestoken en de vaderaanzag zijn zoon die bij een storing werd verwekten zei: wat ben je oud geworden, jongen.
W I L L E M W I L M I N K
DE MENSENVRIENDDe mensheid heeft mijn harten vergt mijn volle krachten.Het zijn er vier miljard,dus jij moet even wachten
Kees Stip
‘Rijmen’ of ‘dichten’?
Rijmen is een manier om iets ‘lekker’ te laten klinken.
Denk maar aan kinderliedjes, popsongs, sinterklaasgedichten, spreekwoorden,en dergelijke.
Het volgende gedicht is een voorbeeld van zo’n grappig bedoeld gedicht.
‘Jan, waar ligt de spade?’
vroeg de auteursvrouw aan haar man.
‘Die ligt in de bureaulade.
Daar schep ik een roman.’
Freek de Jonge
Rijmen of dichten (2)
Het kan ook heel simpel:
Dichten is geen puntvoor wie een beetje rijmen kunt.
OUDHOLLANDS TAFELGEBED(17E EEUW)
ICK DOE MIJN HANDJES SAMEN
ICK DOE MIJN OOGHJES DICHT
EN BID DAT NA HET AMEN
MIJN GEHACKBAL ER NOG LIGT.
LÉVI WEEMOEDT
HET HEELAL
Hoe verder men keek
Hoe groter het leek.
J.A. Deelder
MADE IN MADURODAM
II
De kroketten in het restaurant
zijn aan de kleine kant
C.B. Vaandrager
De koe
Een koe is een merkwaardig beestwat er ook in haar geestmoge zijnhaar laatste woord is altijdboe
K. Schippers
Rijmen of dichten (3)
Maar soms klinkt iets simpel en heeft het toch een diepere bedoeling.
Het volgende gedicht schreef de in Rotterdam wereldberoemde dichter Jules Deelder voor zijn dochter Ari.
Lieve AriWees niet bang
De wereld is rond en dat istie al lang.
De mensen zijn goedDe mensen zijn slecht
Maar ze gaan allen dezelfde weg
Hoe langer je leefthoe korter het duurt
En je komt uit het wateren gaat door het vuur
Daarom lieve AriWees niet bang
De wereld draait ronden dat doettie nog lang
J. A. Deelder
GRAFSCHRIFT OP ZICHZELF
Hier ligt Vondel, zonder rouw,
Hij is gestorven van de kou.
Joost van den Vondel
OP POOT
Hier ligt Poot:
Hij is dood.
toegeschreven aan
De Schoolmeester
Rijmen of dichten (4)
Goede gedichten hadden vroeger een pakkend thema, een goed rijm en een bepaald ritme.
Verspreid over deze presentatie staateen aantal voorbeelden.Maar je kunt hier ook zien dat de eisen aan een ‘goed’ gedicht in de loop van de jaren veranderd zijn.
Gedichten in de lengte
Ge-dich-tenzijnvaaklangensmal
J.A. Deelder
Brede gedichten kan ik niet tegenMeestal zijn ze strontvervelendHun dichters blijven onbegrepenEn mogen elkaar dan prijzen geven
J.A. Deelder
SPLEEN
Ik zit mij voor het vensterglasonnoemelijk te vervelen.Ik wou dat ik twee hondjes was,dan kon ik samen spelen.
toegeschreven aan
Godfried Bomans
filmfilmfilmfilmfi mf imfi mf imf mfl mf imf mflimfilmflimfilm
filmf lmf lmfl mf lmfl mf mf lmfl mf mf lmf mfl mf lmfl mfl m
fl mfl mfl mfl mflimfilmflimfilmflimfilmflimf mfilmf mflimfilm
filmfilmfilmfilmfi mf imfi mf imf mfl mf imf mflimfilmflimfilm
filmf lmf lmfl mf lmfl mf mf lmfl mf mf lmf mfl mf lmfl mfl m
filmflimfilmfilmfilmfilmfilmende
‘Konkrete Poesie’
Het volgende gedicht heet
Markierung einer Wende.
1944
kriegkriegkriegkriegkriegkriegkriegkriegkriegkriegkriegkrieg
1945
krieg
krieg
krieg
kriegmai
Ernst Jandl
MARKIERUNG EINER WENDEMARKIERUNG EINER WENDE
ordnung ordnungordnung ordnungordnung ordnung ordnung ordnungordnung ordnungordnung unordnungordnung ordnungordnung ordnungordnung ordnungordnung ordnungordnung ordnung
De een klimt snel-ler dan de ander;De een klimt snel-ler dan de ander;De een klimt snel-ler dan de ander;De één klimt snel-ler dan de an-der; De een klimt snel-ler dan de an-der;snelste krijgt een kwieke trui.En wie het allersnelst kan dalenEn wie het allersnelst kan dalenEn wie het allersnelst kan dalenEn wie het allersnelst kan dalen,die krijgt een kist en klokgelui.
Tour de Francee e n n a b e s c h o u w i n ge e n n a b e s c h o u w i n g
Lévi Weemoedt
Denken en doen
IkIk gaIk ga jeIk ga je kussenIk ga je kussen opIk ga je kussen op bedIk ga je kussen op bed leggen.
Mark van Eekelen (13)
SCHULE
Wenn alles schweigt
und einer lacht,
hat der Lehrer
einen Witz gemacht.
tekst:
Bert Schierbeek
beeld:
Kees de Goede
tekst:
K. Schippers
beeld:
Marlene Dumas
tekst:
Kees Stip
beeld:
Studio Kluif
tekst:
Willem Hussem
beeld:
Willem Hussem
tekst:
Martin Bril
beeld:
Johan Claasen
Nu jullie:
www.twitter.com/hkgtje
www.facebook.com/helekortegedichtjes
Schrijf zelf
Of zoek en deel.
Of werk aan je bloemlezing
Of werk aan de verfilming van je gedicht.
Maar speel in ieder geval. Met taal.
Deze powerpoint is een bewerking van een bestand van Ton Velzeboer. Veel dank aan hem!