Podstawy LATEX-a

Tomasz Bielaczyc

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Czym jest TEX

TEX jest to komputerowy system profesjonalnego składu tekstu. Zostałstworzony przez Donalda Knutha i od 1982 roku, czyli momentuudostępnienia prawie się nie zmienił. Jest on natomiast intensywnierozszerzany. Przykładowe rozszerzenia to AMSTEX stworzony w AmericanMathematical Society oraz, najbardziej obecnie popularny, LATEXstworzony przez Leslie Lamporta. TEX oraz jego rozszerzenia sąudostępniane na zasadzie OpenSourse.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Kompilowanie

Najpopularniejsze środowiska do tworzenia dokumentów texowych toWinshell, Winedit, TeXnicCenter lub pod linuksem Kile. Plik źródłowyma rozszerzenie tex i moze być kompilowany do pliku o rozszerzeniu dvi(jeśli jest pisany w TEX-u, to za pomocą polecenia tex, jeśli posiadapolecenia LATEX-a, to używamy polecenia latex) lub do formatu pdf (zapomocą polecenia pdflatex). Poleceniem dvi2ps możemy dokonaćkonwersji pliku dvi do PostScriptu.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Kompilowanie

plik.tex

+

plik.dviplik.log

LATEX

Ekran

QQQQsDVIPS

plik.ps

?

Ekran

QQQQQs

PDFLATEX

plik.pdf

?

Ekran

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Preambuła

Każdy dokument texowy zaczynać się musi poleceniem\documentclassklasa,gdzie zamiast słowa klasa wpisujemy rodzaj dokumentu, przykładowobook, article, letter, amsart1. Przed klasą możemy dodać [opcje] -przykładowo wielkość czcionki w pliku wyjściowym.

1ten wykład jest pisany jako beamerTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Preambuła

Następnie możemy dodać odpowiednie pakiety poleceniem\usepackage[opcje]pakiet.Przykładowe pakiety to polski, graphics, color itd. Poza tym wpreambule mogą znaleźć się inne polecenia definiujące wygląddokumentu. Pisanie właściwej treści dokumentu rozpoczynamypoleceniem \begindocumentna końcu dokumentu musi znaleźć się zatem polecenie\enddocument

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Preambuła

\documentclass[12pt]article\usepackage[cp1250]inputenc% umożliwia pisanie polskich znaków\usepackagepolski % nadaje dokumentowi polską składnię

\begindocumentTu wpisujemy treść dokumentu.

\enddocument

Komentarze pisane po symbolu % nie są dla programu "widoczne" - niewpływają na kompilację.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Nagłówek

Jeśli w preambule dopiszemy

\titlePodstawy \TeX-a\authorTomasz Bielaczyc\date17 lutego 2012 %domyślna data to data ostatniej kompilacji

będziemy mogli poleceniem \maketitle wypisać wycentrowany tytuł,autora oraz datę;

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Podstawy LATEX-a

Tomasz Bielaczyc

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Marginesy

Domyślne marginesy są dosyć duże. Możemy je zmniejszyć (lubzwiększyć) poleceniami (umieszczonymi w preambule)

\addtolength\topmargin-1cm %zmniejszamy górny margines\addtolength\textheight3cm %zwiększamy wysokość tekstu

%czyli zmniejszamy dolny margines\evensidemargin -1cm %zmniejszamy lewy margines

%na parzystych stronach\oddsidemargin -1cm %oraz na nieparzystych\addtolength\textwidth3cm %zwiększamy szerokość tekstu

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Marginesy

Lub inaczej:

\setlength\oddsidemargin-1cm\setlength\evensidemargin-1cm\setlength\textwidth17cm\setlength\topmargin-2cm\setlength\textheight25cm

Jeśli wybierzemy skład jednostronny (opcja [oneside] w klasiedokumentu, to wystarczy modyfikować \oddsidemargin.)

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Odstępy

Poleceniem \renewcommand\baselinestretch1.3 (pisanympreambule) możemy zwiększyć odstępy między wierszami.

Polecenie \newline lub \\kończy daną linię. Jeśli dodamy do niego polecenie \indent nową linięzaczniemy akapitem.Nowy akapit uzyskamy także robiąc linijkę odstępu. Polecenie\linebreaktakże rozpoczyna pisanie w nowej linii, ale rozciąga tekst w poprzedniejdo prawego marginesu.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Odstępy

Poleceniem \vspace2cm

wstawionym przed przejściem do nowej linii tworzymy półcentymetrowyodstęp między liniami. Możemy też w tym celu użyć \vskip .5cm.Aby otrzymać poziomy odstęp używamy polecenia \hspace1cm.

Polecenie \newpage zaczyna nową stronę. Poleceniem \pagebreakrozpoczniemy nową stronę rozciągając poprzednią do dolnego marginesu.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Centrowanie

Używając otoczenia center, czyli pisząc

\begincenterwyśrodkowywujemy wpisany tutaj\\tekst\endcenter

wyśrodkowywujemy wpisany tutajtekst

Jeśli tekst, który ma być wyśrodkowany mieści się w jednej linii, to aby gowyśrodkować możemy napisać \centerlinetekstPrzy użyciu otoczenia flushright

możemy pisany tekst wyrównaćdo prawej strony.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Symulacja maszynopisu

Tekst pisany w otoczeniu verbatim LATEX składa, jakby był pisany namaszynie. Normalnie, pisząc

\\Tekst z bardzo długimiodstępami robionymi za pomocą

klawisza spacji

otrzymamyTekst z bardzo długimi odstępami robionymi za pomocą klawisza spacji

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Symulacja maszynopisu

ale, pisząc

\beginverbatim\\Tekst z bardzo długimi

odstępami robionymi za pomocąklawisza spacji

\endverbatimotrzymamy

\\Tekst z bardzo długimiodstępami robionymi za pomocą

klawisza spacji

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rodzaje pisma

Polecenia takie jak\emph... (lub \em ...), \underline..., \textbf...

(lub \bf ...) dają tekst odpowiednio

pochylony, podkreślony bądź ewentualnie pogrubiony.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Stopień pisma

Poleceniami takimi jak

\tiny ..., \small ..., \large ..., \Large ..., \huge ...

możemy stopniować rozmiar pisanego tekstu.

Można też napisać \beginHugewielkie\endHuge lub\beginbfgrube\endbf lub \beginempochyłe\endem abydostać

wielkie lub grube lub pochyłe.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rodzaje pisma

Pisząc \bf\Large\em grube, duże i pochylone otrzymamy literygrube, duże i pochylone

Polecenie \textsc pozwala pisać tzw. KAPITALIKAMI.

Za pomocą polecenia \footnote... robimy przypisy2.

2które pojawiają się na dole stronyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Strona tytułowa

Powyższe opcje można wykorzystać np. do tworzenia strony tytułowej.Jeśli użyjemy do tego otoczenia titlepage, dokument będzienumerowany od następnej strony.(Polecenie \thispagestyleempty sprawi, że numer strony będzieniewidoczny.)

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie w punktach

Do robienia planu w punktach można użyć otoczenia enumerate, każdykolejny punkt rozpoczynamy poleceniem \item. Przykładowo pisząc

\beginenumerate\item Punkt pierwszy.\item Punkt drugi.\item Punkt trzeci.

\endenumerate

otrzymamy

1. Punkt pierwszy.

2. Punkt drugi.

3. Punkt trzeci.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie w punktach

Pisząc wcześniej przykładowo\renewcommand\theenumi\Romanenumi zmienimy sposóbnumeracji z cyfr arabskich na rzymskie.

Teraz pisząc

\beginenumerate\item Punkt pierwszy.\item Punkt drugi.\item Punkt trzeci.

\endenumerate

otrzymamy

I. Punkt pierwszy.

II. Punkt drugi.

III. Punkt trzeci.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie w podpunktach

Możemy też tworzyć podpunkty pisząc

\beginenumerate\item punkt\beginenumerate

\item podpunkt\item podpunkt

\endenumerate\item punkt

\endenumerate

1. punkt1.1 podpunkt1.2 podpunkt

2. punkt

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie w punktach

Aby tworzyć punkty nienumerowane możemy użyć otoczenia itemize

\beginitemize\item punkt\item kolejny punkt\item kolejny punkt

\enditemize

I punkt

I kolejny punkt

I kolejny punkt

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie w punktach

lub otoczenia description

\begindescription\item[jeden] punkt\item[dwa] kolejny punkt\item[trzy] jeszcze jeden punkt

\enddescription

jeden punkt

dwa kolejny punkt

trzy jeszcze jeden punkt

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rozdziały

Dokumenty możemy dzielić na rozdziały, podrozdziały itd. poleceniamitakimi jak:

\partNowa część\sectionNowy rozdział\section*Nowy rozdział %rozdział wyświetli się bez numeru\subsectionNowy podrozdział\subsection*Nowy podrozdział\paragraphNowy paragraf %nie jest numerowany

itd. W klasie book występuje jeszcze chapter.Do wypisania spisu treści służy polecenie \tableofcontents.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Bibliografia

Do tworzenia bibliografii służy otoczenie thebibliography. Pisząc(na końcu pracy)

\beginthebibliography99\bibitemlamportL. Lamport,\emph\LaTeX System opracowywania dokumentów. Podręczniki przewodnik użytkownika, WNT, 2004,

\bibitemshortT. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, E. Schlegl,\emphThe not so short introduction to \LaTeXe,on-line documentation, up-to-date with regards to \LaTeX.

\endthebibliography

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Bibliografia

otrzymamyLiteratura

L. Lamport, LATEXSystem opracowywania dokumentów. Podręcznik iprzewodnik użytkownika, WNT, 2004,

T. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, E. Schlegl, The not so shortintroduction to LATEX2e, on-line documentation, up-to-date withregards to LATEX.

Do danej pozycji bibliografii możemy się odnieść za pomocą polecenia\cite. Przykładowo pisząc:Pozycja \citeshort jest dostępna także po polsku

dostaniemy: Pozycja [2] jest dostępna także po polsku.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Otoczenie matematyczne

Aby pisać wzory matematyczne musimy użyć jednego z wielu dostępnychotoczeń matematycznych. Otoczenie matematyczne możemy otworzyć izamknąć np. symbolem $ lub pisząc \beginmath...\endmath.Jeżeli chcemy, żeby wzór matematyczny został wyróżniony możemy użyćotoczenia otwieranego i zamykanego symbolem $$ lub poleceniami\begindisplaymath...\enddisplaymath. Przykładowo pisząc$a+b-c\le b+a$ otrzymamy a +b− c 6 b +a, a pisząc$$a+b-c=b+a-c$$ dostaniemy

a +b− c = b +a− c .

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Odstępy w otoczeniu matematycznym

W środowisku matematycznym istnieją specjalne polecenia dozwiększanie bądź zmniejszania odstępów. Pisząc$$ a \! b c \, d \; e \quad f \qquad g. $$ otrzymamy

abc d e f g .

Aby we wzorze wyróżnionym dopisać tekst możemy użyć polecenia\mbox... (lub, w niektórych środowiskach, \text...), przykładowopisząc $$f(x)=2x\quad\mboxdla\; x\in X$$ dostaniemy

f (x) = 2x dla x ∈ X .

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Symbole matematyczne

W trybie matematycznym do dyspozycji mamy między innymi symbole:co jak> >< <6< \not <6> \not >6 \le> \ge6= \not=≡ \equiv∼ \sim≈ \approx. . . \ldots· · · \cdots∞ \infty

co jak⊂ \subset⊆ \subseteq⊃ \supset⊇ \supseteq∈ \in∩ \cap∪ \cup/0 \emptyset\ \setminus× \times÷ \div∧ \wedge∨ \vee

co jak→ \rightarrow⇒ \Rightarrow⇔ \Leftrightarrow−→ \longrightarrow=⇒ \Longrightarrow⇐⇒ \Longleftrightarrow \nearrow \searrow↑ \uparrow↓ \downarrow→ \to7→ \mapsto7−→ \longmapsto

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Dolne i górne indeksy

Za pomocą symboli _ oraz ^ możemy tworzyć dolne i górne indeksy,przykładowo pisząc$(x_1+x_2)^2=x_1^2+2x_1x_2+x_2^2$ dostaniemy

(x1 + x2)2 = x21 +2x1x2 + x2

2 , a pisząc$$x_1^2^3\cdot(x_2^3)^4=x_1^8\cdot x_2^3\cdot4=x_1^8x_2^12$$otrzymamy

x231 · (x3

2 )4 = x81 ·x3·4

2 = x81 x12

2

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Ułamki

Do tworzenia ułamków służy polecenie \frac. Pisząc$x^-\frac34=\frac1\sqrt[4]x^3$ otrzymamy x−

34 = 1

4√x3

Jeśli napiszemy$$\frac3x+\frac3x15=\frac\fracx^2+1x5$$ dostaniemy

3x + 3x

15=

x2+1x5

.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Granica w tekście i wyróżniona

Pisząc $$\lim_n\to\inftyn=\infty$$ dostaniemy

limn→∞

n = ∞

natomiast pisząc $\lim_n\to\inftyn=\infty$ otrzymamylimn→∞ n = ∞. Pisząc$\lim\limits_n\to\inftyn=\infty$ dostaniemy lim

n→∞n = ∞.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Funkcje

Użyte tutaj polecenie \limits działa po następujących funkcjach orazoperatorach matematycznych;

co jakmax \maxmin \minsup \supinf \inflim \lim

limsup \limsupliminf \liminf

co jak

∏ \prod

∑ \sum⋃\bigcup⋂\bigcap∨\bigvee∧\bigwedge∫\int

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Funkcje

Przykładowo pisząc$\sum_i=1^\infty\mu(A_i)=\bigcup_i=1^\infty\mu(A_i)$dostaniemy ∑

∞i=1 µ(Ai ) =

⋃∞i=1 µ(Ai )

a pisząc

$\sum\limits_i=1^\infty\mu(A_i)=\bigcup\limits_i=1^\infty\mu(A_i)$

otrzymamy∞

∑i=1

µ(Ai ) =∞⋃

i=1µ(Ai ).

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Funkcje

Inne często używane funkcje to:

co jaksin \sincos \costg \tgctg \ctg

co jakarcsin \arcsinarccos \arccos

ln \lnlog \log

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Całki

Aby dostać∫ 21 x dx = x2

2

∣∣∣21

= 4−1 = 3 napiszemy$\int_1^2x\,dx=\fracx^22\Big|_1^2=4-1=3$.

Zamiast pisząc $$\int\int_Axy\,dxdy$$ dostać∫ ∫A

xy dxdy

lepiej użyć (dostępnego w pakiecie amsmath3) polecenia \iint i pisząc$$\iint_Axy\,dxdy$$ dostać∫∫

Axy dxdy .

Pisząc $\idotsint_A\,dx_1\ldots dx_n$ dostaniemy∫···∫A dx1 . . .dxn.

3w klasie amsart lub amsbook pakiet nie jest koniecznyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Kwantyfikatory

Zamias pisać np. $$\bigwedge_x\in X\bigvee_y\in Yy=x,$$czyli ∧

x∈X

∨y∈Y

y = x ,

możemy też użyć symboli$$\forall_x\in X\exists_y\in Yy=x,$$ czyli

∀x∈X∃y∈Y y = x .

Pisząc$$\undersetx\in X\forall\;\undersety\in Y\exists\;y=x$$

uzyskamy∀

x∈X∃

y∈Yy = x

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Greckie litery

W trybie matematycznym często stosujemy greckie litery;co jakα \alphaβ \betaγ \gammaΓ \Gammaδ \delta∆ \Deltaε \epsilonκ \kappaζ \zetaη \eta

co jakθ \thetaΘ \Thetaλ \lambdaΛ \Lambdaµ \muν \nuξ \xiπ \piΠ \Piσ \sigma

co jakτ \tauχ \chiρ \rhoφ \phiϕ \varphiΦ \Phiψ \psiΨ \Psiω \omegaΩ \Omega

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Różne litery

Czasem też przydaje się pewna hebrajska literka ℵ (czyli \aleph).Litery pisane, np. A ,B dostaniemy pisząc $\mathcalA, B$.

Litery gotyckie, przykładowo M,N,c otrzymujemy pisząc$\mathfrakM, N, c$. Aby napisać symbole oznaczające np. liczbynaturalne N lub rzeczywiste R napiszemy $\mathbbN$ lub$\mathbbR$. Do pisania tych symboli oraz liter gotyckichpotrzebujemy pakietu amssymb4.

4w klasie amsart lub amsbook pakiet nie jest koniecznyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wielkość nawiasów

Pisząc$$\sum_n=1^\infty(\frac1+\frac1+nnn+2^n)^n+1$$

otrzymamy∞

∑n=1

(1+ 1+n

nn +2n )n+1

Aby zwiększyć nawias użyjemy polecenia \big(...\big) lub\Big(...\Big) lub \left(...\right). To ostatnie dopasowujewielkość nawiasu do wysokości tekstu. Otrzymamy

∞

∑n=1

(1+ 1+nn

n +2n

)n+1 lub∞

∑n=1

(1+ 1+nn

n +2n

)n+1lub

∞

∑n=1

(1+ 1+n

nn +2n

)n+1

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Inne nawiasy

Do zapisania symbolu Newtona(nk

)służy polecenie $n \choose k$.

Wyrażenie ‖x‖= 〈x ,x〉 możemy dostać pisząc$\|x\|=\langle x,x\rangle$.

Nawiasy ... dostajemy pisząc $\...\$. Aby uzyskaćx ∈ X : x 6 y

z

musimy napisać

$\big\x\in X\colon x\le\fracyz\big\$.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Symbole matematyczne

Chcąc dostać napis f : X → X najlepiej napisać $f\colon X\to X$,

do zapisania X f→ Y użyjemy polecenia $X\stackrelf\toY$.

Pisząc $\widehatABC+\widetildeEF$ dostaniemy ABC + EF ,

Pisząc $\overrightarrow[a,b], \overlineA$otrzymamy

−−→[a,b],A.

Aby dostać B napiszemy $\overline\overlineB$.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Symbole matematyczne

Aby otrzymać︷ ︸︸ ︷A+A napiszemy $\overbraceA+A$. Pisząc

$\overbrace1+1^2$ dostaniemy

2︷︸︸︷1+1. Chcąc uzyskać

1+1+

10︷ ︸︸ ︷1+ . . .+1︸ ︷︷ ︸20

napiszemy$$\underbrace1+1\overbrace 1+\ldots+1 ^10_20$$.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Jeszcze inne nawiasy

Aby dostać

f (x) =

x , x < 0

2x , x > 0

napiszemy$$f(x)=\begincasesx,&x<0 \\2x,&x\ge0\endcases$$

(aby to polecenie działało musimy do preambuły dokumentu dołączyćpakiet amsmath). Podobny efekt uzyskamy pisząc

$f(x)=\left\\beginarraylrx, & x<0\\ 2x, & x\ge 0\endarray\right.$

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Macierze

Otoczenie array użyte powyżej stosujemy do tworzenia macierzy.Przykładowo pisząc

$\left[\beginarraylcr %lcr mówi, że będą 3 kolumny i o centrowaniu

%liczb w kolumnach (left center rigrt)1 & \cdots & 100\\ %znak & rozpoczyna nową kolumnę\vdots & \ddots & \vdots\\115 & \cdots & 1115\endarray\right]$

utworzymy macierz

1 · · · 100...

. . ....

115 · · · 1115

.Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Macierze

Możemy też stworzyć tablicę w tablicy. Pisząc

$\left[ \beginarrayc|c %oddzielamy kolumny pionową kreską\beginarrayccca_11 & a_12 & a_13\\a_21 & a_22 & a_23\\\endarray & 0\\\hline %oddzielamy wiersze poziomą linią0 & \beginarraycc

b_11 & b_12\\b_21 & b_22\\\endarray

\endarray \right]$

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Macierze

dostaniemy

a11 a12 a13

a21 a22 a230

0b11 b12

b21 b22

.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory numerowane

Aby wzorowi został automatycznie nadany numer możemy użyć naprzykład otoczenia equation. Pisząc

\beginequation\|x-y\|\neq0\endequation

otrzymamy5

‖x−y‖ 6= 0 (1)

Otoczenie equation* daje taki sam wygląd ale bez numeru.

5numerki możemy przenieść na lewą stronę dodając do klasy dokumentu opcję leqnoTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory numerowane

Jeśli dopiszemy dodatkowo polecenie \label... i w nawiasie wybranąprzez nas nazwę będziemy mogli w dowolnym miejscu dokumentu odnieśćsię do naszego wzoru poleceniem \eqref.... Przykładowo napiszmy

\beginequation\lim_x\to 0\fracx^2x+2=0\labelgran\endequationWe wzorze \eqrefgran widzimy, że...

Dostaniemy

limx→0

x2

x +2= 0 (2)

We wzorze (2) widzimy, że...

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory numerowane

Jeśli chcemy mieć numerację wzorów zależną od rozdziału musimydopisać (najlepiej w preambule) polecenie

\numberwithinequationsection.(Aby to polecenie działało musimy do dokumentu dołączyć pakietamsmath.)Wówczas pisząc

\beginequation\lim_n\to\infty\frac4n^2+3n+4an^2+2=2\iff a=2\endequation

dostaniemy

limn→∞

4n2 +3n +4an2 +2

= 2 ⇐⇒ a = 2 (0.3)

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory z nazwą

Możemy również nadać wzorowi nazwę za pomocą polecenia \tag.Przykładowo pisząc

\beginequation\forall_a\neq0\lim_n\to\infty\frac3n^2an+2=0\taggranica \endequation

dostaniemy

∀a 6=0 limn→∞

3n2

an +2= 0 (granica)

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory wielowierszowe

Otoczenie eqnarray pozwala na pisanie wzorów matematycznychmających więcej niż jeden wiersz. Pisząc

\begineqnarray\int_1^2(x+1)^2\,dx &=& \frac13(x+1)^3\Big|_1^2= \frac13\cdot3^3-\frac13\cdot2^3 =\\ &=& \frac273-\frac83 = \frac193\endeqnarray

otrzymamy∫ 2

1(x +1)2 dx =

13

(x +1)3∣∣∣21

=13·33− 1

3·23 = (0.4)

=273− 8

3=

193

(0.5)

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory wielowierszowe

Podobny wygląd wzoru możemy uzyskać za pomocą otoczenia align.Aby dostać wzór wielowierszowy nienumerowany możemy użyćśrodowiska eqnarray* (lub align*). Pisząc

\beginalign*\int_1^2(x+1)^2\,dx &= \frac13(x+1)^3\Big|_1^2=\frac13\cdot3^3-\frac13\cdot2^3=\\ &= \frac273-\frac83=\frac193\endalign*

dostaniemy ∫ 2

1(x +1)2 dx =

13

(x +1)3∣∣∣21

=13·33− 1

3·23 =

=273− 8

3=

193

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory numerowane

Aby przy danym wierszu nie było numeru wstawiamy w tym wierszupolecenie \nonumber (lub \notag). Przykładowo pisząc

\begineqnarray\int_0^\pix\cos x\,dx &=&x\sin x\Big|_0^\pi-\int_0^\pi\sin x\,dx=x\sin x\Big|_0^\pi+\cos x\Big|_0^\pi= \nonumber\\&=& \pi\sin\pi-0\sin0+\cos\pi-\cos0= \labelcalka\\&=& 0-0-1-1=-2 \nonumber\endeqnarrayW całce (\refcalka) widzimy...

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wzory numerowane

otrzymamy∫π

0x cosx dx = x sinx

∣∣∣π0−∫

π

0sinx dx = x sinx

∣∣∣π0

+ cosx∣∣∣π0

=

= π sinπ−0sin0+ cosπ− cos0 = (0.6)

= 0−0−1−1 =−2

W całce (0.6) widzimy...

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie twierdzeń

Poleceniem (z reguły wpisujemy je w preambule)

\newtheoremlemLemat

definiujemy otoczenie lem, które wpisaną w nie treść odpowiedniosformatuje oraz nada jej nagłówek Lemat. Teraz pisząc

\beginlemKażdy podciąg ciągu zbieżnego jest zbieżny do tej samej granicy.\endlem

dostaniemy

Lemat 1Każdy podciąg ciągu zbieżnego jest zbieżny do tej samej granicy.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie twierdzeń

Jeśli otoczenie lem zadeklarujemy pisząc\newtheoremlemLemat[section] zamiast\newtheoremlemLemat,

to lematy będą numerowane według rozdziałow, a zatem pisząc

\beginlemKażdy ciąg liczbowy monotoniczny i ograniczony posiada granicę.\labelciag %nadajemy lamatowi nazwę ciag\endlem

dostaniemy

Lemat 0.1Każdy ciąg liczbowy monotoniczny i ograniczony posiada granicę.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie definicji

Aby treść definicji nie była pisana kursywą przed zdefiniowaniemotoczenia dla definicji wpiszemy polecenie

\theoremstyledefinition(wymaga to pakietu amsthm). Następnie poleceniem

\newtheoremdfDefinicja[section]definiujemy otoczenie df.

Domyślny styl to \theoremstyleresult.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie definicji

Teraz pisząc

\begindfCiąg $(x_n)_n\in\mathbbN$ liczb rzeczywistych nazywamy\emphciągiem Cauchy’ego, gdy spełniony jest warunek\beginequation*\forall_\epsilon>0\exists_n_0\in\mathbbN\forall_n,m>n_0\quad|x_n-x_m|<\epsilon.\endequation* \enddf

dostaniemy

Definicja 0.1Ciąg (xn)n∈N liczb rzeczywistych nazywamy ciągiem Cauchy’ego, gdyspełniony jest warunek

∀ε>0∃n0∈N∀n,m>n0 |xn−xm|< ε.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie twierdzeń

Zdefiniujmy otoczenie tw tak, aby twierdzenia były numerowane zgodniez numeracją lematów

\newtheoremtw[lem]Twierdzenie

Teraz pisząc

\begintwKażdy ciag zbiezny spełnia warunek Cauchy’ego.\labelcauchy\endtw

dostaniemy

Twierdzenie 0.2Każdy ciag zbiezny spełnia warunek Cauchy’ego.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Dowodzenie twierdzeń

Do dowodzenia twierdzeń używamy otoczenia proof. Pisząc

\begintwKażdy ciąg monotoniczny i ograniczony spełnia warunek Cauchy’ego.\endtw\beginproof

Wystarczy skorzystać z Lematu \refciag i Twierdzenia \refcauchy.\endproof

dostaniemy

Twierdzenie 0.3Każdy ciąg monotoniczny i ograniczony spełnia warunek Cauchy-ego.

Dowód.Wystarczy skorzystać z Lematu 0.1 i Twierdzenia 0.2.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Dowodzenie twierdzeń

Aby udowodnić wcześniej sformułowane twierdzenie napiszemy

\beginproof[Dowód Twierdzenia \refcauchy]Niech $(x_n)_n\in\mathbbN$ będzie ciągiem liczb rzeczywistychzbieżnym do pewnego $x\in\mathbbR$. Ustalmy $\epsilon>0$.Istnieje $n_0\in\mathbbN$ takie, że dla $n\ge n_0$,$|x_n=x|<\frac\epsilon2$. Weźmy dowolne $n,m\ge n_0$.Z warunku trójkąta mamy$$|x_n-x_m|\le|x_n-x|+|x_m-x|<\frac\epsilon2+\frac\epsilon2

=\epsilon,$$czyli spełniony jest warunek Cauchy’ego. \endproof

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Dowodzenie twierdzeń

I otrzymamy

Dowód Twierdzenia 0.2.Niech (xn)n∈N będzie ciągiem liczb rzeczywistych zbieżnym do pewnegox ∈ R. Ustalmy ε > 0. Istnieje n0 ∈ N takie, że dla n > n0, |xn = x |< ε

2 .Weźmy dowolne n,m > n0. Z warunku trójkąta mamy

|xn−xm|6 |xn−x |+ |xm−x |< ε

2+

ε

2= ε,

czyli spełniony jest warunek Cauchy’ego.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Definiowanie własnych poleceń

LATEX daje możliwość definiowania swoich własnych poleceń . Pisząc(najlepiej w preambule)

\newcommand\ind1\!\mboxldefiniujemy polecenie \ind. Teraz pisząc przykładowo$$f(x)=\sum_i=1^na_i\cdot\ind_A_i(x)\quad\mboxdla\, x\in X$$otrzymamy

f (x) =n

∑i=1

ai ·1lAi (x) dla x ∈ X

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Definiowanie własnych poleceń

Możemy też zdefiniować całą funkcję\newcommand\fp\sum_i=1^na_i\cdot\ind_A_i(x)\quad\mbox dla \, x\in X

i później pisać tylko $$f(x)=\fp$$, aby dostać

f (x) =n

∑i=1

ai ·1lAi (x) dla x ∈ X .

Można także zmieniać istniejące polecenia za pomocą polecenia\renewcommand.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Definiowanie własnych poleceń

Zauważmy, że pisząc $\sin x,\cos x,\log x$(zamiast $sin x,cos x,log x$) dostaniemy sinx ,cosx , logx(zamiast sinx ,cosx , logx). Chcąc otrzymać przykładowo

diam A < 1 (zamiast diamA < 1)

musimy napisać $$\mboxdiam A<1$$ (zamiast $$diam A<1$$).Po dołączeniu pakietu amsmath możemy zdefiniować w preambuleoperator \diam poleceniem \def\diam\operatornamediam .Wówczas pisząc $$\diam A<1$$ dostaniemy

diamA < 1.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Definiowanie własnych poleceń

Pisząc \beginproofTreść dowodu.\endproof dostaniemy

Dowód.Treść dowodu.

Możemy zdefiniować własne środowisko pisząc przykładowo\newenvironmentdow\\\bf\emphDowód. $\qquad\Box$\\Wówczas pisząc \begindow Treść dowodu. \enddow otrzymamyDowód. Treść dowodu.

Można też przedefiniować już istniejące środowisko przy pomocypolecenia \renewenvironment.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Tabelki

Do tworzenia tabelek służy otoczenie tabular.Pisząc

\hspace1cm\begintabular|l|r|c| \hlinelewa górna & środkowa górna & prawa górna\\ \hlinel & r & c\\ \hline \endtabular

dostaniemylewa górna środkowa górna prawa górnal r c

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Tabelki

natomiast pisząc

\\\begintabular|l|l|lr| \hline11 & 12 & 13 & 14 \\ \hline21 & 22 & 23 & 24 \\ \cline1-2\multicolumn2|c|3132 & 33 & 34 \\ \hline\endtabular

otrzymamy11 12 13 1421 22 23 243132 33 34

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pudełka

Aby wstawić tekst w ramkę wystarczy użyć polecenia \fbox....

Pisząc wcześniej \fboxrule=2mm, pogrubimy ramkę. Pisząc

\beginminipage[t]4cm %opcja [b] mówi gdzie ma się%zaczynać dalszy tekst

otrzymujemy szpaltę szeroką na cztery centymetry\endminipage

otrzymujemy szpaltę szero-ką na cztery centymetry

Możemy też taką mini-stronę wziąć w ramkę

a nawet w podwójnąramkę

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Obracanie tekstu

Po dołączeniu pakietu graphics polecenie \rotatebox15...

obrócitekst

o zadany kąt

. Możemy też zmieniać szerokość oraz wysokośćliter, np. pisząc \scalebox3[.8]tekst trzykrotnie szerszydostaniemytekst trzykrotnie szerszy.Tekst możemy też za pomocą tych poleceń odbić jak w lustrze

lubobrócić .

Aby jednak dostać ten efekt musimy skompilować dokument przy użyciuPDFLATEX.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Kolory

Jeśli dołączymy do dokumentu pakiet color, będziemy mogli zmieniaćkolor pisanego tekstu. Przykładowo pisząc\colorredkolor czerwony dostaniemy kolor czerwony,natomiast pisząc \color[rgb].2,.6,.3kolor zielonkawyotrzymamy kolor zielonkawy.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wstawianie grafiki

Aby wstawić rysunek z rozszerzeniem png lub jpg użyjemy polecenia\includegraphics... - w nawiasie wpisujemy nazwę rysunku, którymusi znajdować się w tym samym katalogu, co nasz dokument. Abywstawiać rysunki potrzebny jest pakiet graphicx, a dokument musi byćskompilowany przy użyciu PDFLATEX.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wstawianie grafiki

Pisząc

\begincenter\includegraphics[width=3cm,angle=45]rysunek.jpg\endcenter

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Wstawianie grafiki

Jeśli nie chcemy PDFLATEX-ować naszego dokumentu, tylko oglądać go wformacie dvi lub ps możemy wstawiać obrazki z rozszerzeniem eps.

Polecenie \input... służy do wstawiania plików z rozszerzeniem tex(np. gdy chcemy każdy rozdział mieć w osobnym pliku). Jeżeli dopakietów dodamy pictexwd będziemy mogli dodać w ten sposób rysunekz rozszerzeniem tex6.

6który można uzyskać np. w winplocieTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rysowanie

Możemy też rysować bezpośrednio w edytorze texa. Przykładowo pisząc

\beginpicture(0,100) %druga współrz. określa ilość miejsca%przeznaczonego na rysunek

\put(50,50)\colorgreen\oval(60,20)\put(30,47)dok.tex\put(80,50)\vector(4,0)100\put(120,55)\LaTeX\put(210,50)\coloryellow\oval(60,20)\put(190,47)dok.dvi\endpicture

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rysowanie

dok.tex -LATEX

dok.dvi

Jeśli dodatkowo użyjemy otoczenia figure będziemy mogli nadaćrysunkowi nazwę poleceniem \captionnazwa, która zostanieumieszczona pod nim. W tym otoczeniu rysunek automatycznie zostanieumieszczony na górze strony.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rysowanie

\beginfigure\beginpicture(0,100)(-200,-20) %w prawo do góry\put(-100,0)\vector(1,0)200\put(0,-10)\vector(0,1)120\multiput(-90,-1)(10,0)19\line(0,1)2\multiput(-1,0)(0,10)11\line(1,0)2\put(0,0)\line(1,1)80\put(0,0)\line(-1,1)80\put(80,70)$f(x)=|x|$\endpicture\captionFunkcja\endfigure

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rysowanie

-

6

@@

@@

@@@

@ f (x) = |x |

Rysunek: Funkcja

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Rysowanie

Cały rysunek możemy przeskalować pisząc przed nim np.\setlength\unitlength2pt

-

6

@@

@@@

@@

@@@

@@@

@@@

f (x) = |x |

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie listu

Chcąc napisać list wystarczy stworzyć dokument postaci

\documentclass[12pt]letter\usepackagepolski\usepackage[cp1250]inputenc\addressNadawca \\Adres nadawcy\signaturePodpis\begindocument\beginletterAdresat \\Adres adresata\openingNagłówekTreść...\closingZ poważaniem\endletter\enddocument

Adres nadawcy i odbiorcy oraz treść listu, data i podpis umieszczonezostaną na właściwych miejscach.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pisanie listu

NadawcaAdres nadawcy

2 marca 2009

AdresatAdres adresata

Nagłówek

Treść... ... ... ... ... ... ... ... ... ...Z poważaniem

Podpis

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Prezentacja

Do tworzenia prezentacji w LATEX-u używamy klasy beamer. Chcącuzyskać np. wyświetlanie rozdziałów użyjemy pakietubeamerthemesplit.Pisząc

\beginframe\frametitlePierwszy slajdTreść slajdu.\endframe

otrzymamy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Pierwszy slajd

Treść slajdu.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Prezentacja

Pisząc

\beginframe\frametitle Warstwy\beginblockPierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy\endblock\uncover<2>\beginblockDruga warstwaPojawi się pod pierwszą\endblock\endframe

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy

Pierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy

Druga warstwaPojawi się pod pierwszą

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy

Pierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy

Druga warstwaPojawi się pod pierwszą

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy

Możemy też prościej napisać

Treść pierwszej warstwy.\uncover<2>Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.\endframe

i otrzymamy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy

Treść pierwszej warstwy.

Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy

Treść pierwszej warstwy. Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Prezentacja

Pisząc

\beginframe\frametitle Warstwy - c.d.\textbf<1-4>Warstwa pierwsza pogrubiona\\\textbf<2>Warstwa druga pogrubiona\\\color<3-4>[rgb]0,.7,0Warstwa trzecia zielona\\\colorredWarstwa czwarta czerwona\endframe

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Prezentacja

Pisząc

\beginframe\frametitleWarstwy - c.d.\only<1>\beginblock1 warstwaDruga warstwa jest niewidoczna\endblock\only<2>\beginblock2 warstwaPierwsza warstwa jest niewidoczna\endblock\endframe

dostaniemy

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

1 warstwaDruga warstwa jest niewidoczna

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Warstwy - c.d.

2 warstwaPierwsza warstwa jest niewidoczna

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a

Multimedia

W slajdzie możemy umieścić linka do jakiegoś pliku (np. do filmu). Pisząc\fbox\hyperreffile:/ścieżka do pliku/animacja.gifequation1Trójkąt sierpińskiegootrzymamy

Trójkąt sierpińskiego

Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a