PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5....

13
PHN V HÀN HQUANG DƯỚI LP THUC Hàn hquang chìm (SAW) là mt phương pháp hàn hquang sdng mt hquang hoc nhiu hquang gia mt đin cc kim loi trn hoc nhiu đin cc và bhàn. Hquang và kim loi nóng chy được bo vbng mt lp chăn thuc dng ht phlên bên trên vt hàn. Phương pháp hàn không cn dùng đến áp lc và kim loi đin đầy thu được tđin cc, và mt vài ngun cung cp (dây hàn, thuc hoc kim loi dng ht). Phương pháp hàn hquang chìm được trình bày trong hình 1. Hình 1. Phương pháp hàn hquang chìm 1. NGUYÊN TC HOT ĐỘNG Nguyên tc hot động ca phương pháp hàn hquang chìm được trình bày trong hình 2. Sdng nhit ca hquang gia đin cc được cp liên tc và vt hàn. Nhit ca hquang làm nóng chy bmt ca kim loi cơ bn và đầu mút ca đin cc, kim loi nóng chy ngt ra khi đin cc xuyên sut qua hquang ti vt hàn. Sau đó trthành kim loi mi hàn kết lng. Sbo vthu được tlp chăn thuc dng ht được phngay lp tc bên trên khu vc mi hàn. Thuc được phsát hquang nóng chy và trn ln vi kim loi mi hàn nóng chy giúp làm tinh khiết và cng cnó. Lp xđược hình thành và ni lên trên bmt to thành mt lp phbo v. Mi hàn hquang chìm nm bên dưới lp thuc và x. Tlúc này nó có tên là Hàn HQuang Chìm. Hình 2. Mô tphương pháp hàn hquang chìm D©y hμn Hå quang Kim lo¹i c¬ b¶n BÐp hμn Thuèc hμn BÓ hμn XØ hμn Kim lo¹i mèi hμn Hàn hquang dưới lp thuc - VTH/Apave 38

Transcript of PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5....

Page 1: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

PHẦN V

HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC

Hàn hồ quang chìm (SAW) là một phương pháp hàn hồ quang sử dụng một hồ quang hoặc nhiều hồ quang giữa một điện cực kim loại trần hoặc nhiều điện cực và bể hàn. Hồ quang và kim loại nóng chảy được bảo vệ bằng một lớp chăn thuốc dạng hạt phủ lên bên trên vật hàn. Phương pháp hàn không cần dùng đến áp lực và kim loại điền đầy thu được từ điện cực, và một vài nguồn cung cấp (dây hàn, thuốc hoặc kim loại dạng hạt). Phương pháp hàn hồ quang chìm được trình bày trong hình 1.

Hình 1. Phương pháp hàn hồ quang chìm

1. NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG

Nguyên tắc hoạt động của phương pháp hàn hồ quang chìm được trình bày trong hình 2. Sử dụng nhiệt của hồ quang giữa điện cực được cấp liên tục và vật hàn. Nhiệt của hồ quang làm nóng chảy bề mặt của kim loại cơ bản và đầu mút của điện cực, kim loại nóng chảy ngắt ra khỏi điện cực xuyên suốt qua hồ quang tới vật hàn. Sau đó trở thành kim loại mối hàn kết lắng. Sự bảo vệ thu được từ lớp chăn thuốc dạng hạt được phủ ngay lập tức bên trên khu vực mối hàn. Thuốc được phủ sát hồ quang nóng chảy và trộn lẫn với kim loại mối hàn nóng chảy giúp làm tinh khiết và củng cố nó. Lớp xỉ được hình thành và nổi lên trên bề mặt tạo thành một lớp phủ bảo vệ. Mối hàn hồ quang chìm nằm ở bên dưới lớp thuốc và xỉ. Từ lúc này nó có tên là Hàn Hồ Quang Chìm.

Hình 2. Mô tả phương pháp hàn hồ quang chìm

D©y hµn

Hå quang

Kim lo¹i c¬ b¶n

BÐp hµn

Thuèc hµn BÓ hµn XØ hµn

Kim lo¹i mèi hµn

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

38

Page 2: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Hình ảnh hàn hồ quang chìm được trình bày trong hình 3. Thuốc hàn và xỉ bình thường bảo vệ hồ quang cũng do đó mà không nhìn thấy được hồ quang, phần thuốc hàn không bị nóng chảy có thể được sử dụng lại. Điện cực được cấp vào trong hồ quang liên tục từ cuộn. Hồ quang được duy trì tự động và di chuyển có thể bằng tay hoặc bằng máy. Hồ quang bắt đầu bằng một dạng khởi động nóng chảy (kim loại).

Kiểu chuyển dịch kim loại không quang trọng trong hàn hồ quang chìm. Hình 3. Hình ảnh phương pháp hàn hồ quang chìm

2. CÁC ƯU ĐIỂM VÀ TÍNH NĂNG SỬ DỤNG

Phương pháp hàn hồ quang chìm, được giới thiệu trong đầu những năm 1930. Một trong những phương pháp tự động và được đưa vào sử dụng sớm nhất để chế tạo các đường nối theo chiều dọc của các ống rộng. Nó rất phát triển trong việc cung cấp chất lượng cao kim loại mối hàn kết lắng bằng hồ quang được bảo vệ và kim loại nóng chảy tránh được các tác nhân xấu từ không khí.

Các ưu điểm chủ yếu của phương pháp:

Chất lượng kim loại mối hàn cao Tỷ lệ và tốc độ đắp vô cùng cao Mịn, mối hàn kết thúc đều, không bắn toé. Ít hoặc không có khói. Không loé hồ quang, do đó ít gây hại Dây hàn được tận dụng cao. Dễ dàng tự động hoá cho các ứng dụng Không yêu cầu cao đối với thợ vận hành

Phương pháp hàn hồ quang chìm được sử dụng rộng rãi trong công việc chế tạo thép dày, bao gồm hàn trong xây dựng, các ống có đường kính

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

39

Page 3: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

rộng, chế tạo các thành phần cơ khí cho tất cả các dạng công nghiệp nặng, chế tạo bình, bồn áp lực và kho chứa. Nó được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp đóng tàu như ghép nối và lắp ghép chế tạo, và nhiều nghành công nghiệp khác sử dụng đến thép từ trung bình đến chiều dày lớn. Nó cũng được sử dụng để hàn phủ lớp mặt và công việc xây dựng, bảo dưỡng và sửa chữa.

3. HỆ THỐNG HÀN VÀ DÒNG ĐIỆN

Hệ thống hàn được sử dụng cho hàn hồ quang chìm một điện cực được trình bày trong hình 8. Phương pháp hàn hồ quang chìm sử dụng hoặc dòng điện một chiều hoặc xoay chiều cho nguồn hàn. Dòng điện một chiều được sử dụng tốt nhất cho ứng dụng hàn một hồ quang. 1. Nguồn hàn 2. Bộ điều khiển 3. Dây hàn 4. Cuộn dây hàn 5. Mô tơ cấp dây 6. Phễu đựng thuốc hàn 7. Vật liệu hàn cơ bản 8. Dây nối kẹp mát 9. Dây cáp hàn 10. Dây cáp điều khiển Hình 8. Biểu đồ khối phương pháp hàn SAW Cả hai dòng điện một chiều phân cực âm (DCEN) và một chiều phân cực dương (DCEP) được sử dụng.

Loại điện áp ổn định (Constant Voltage - CV) của nguồn hàn DC được ưa chuộng cho hàn hồ quang chìm cùng với đường kính dây hàn 3.2mm và nhỏ hơn.

Loại dòng điện ổn định (Constant Current - CC) của hệ thống nguồn hàn được sử dụng cho hàn đối với dây hàn có đường kính 4mm và lớn hơn.

Đối với hàn Xoay chiều (AC) nguồn hàn có đặc tính dòng điện không đổi luôn luôn được sử dụng.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

40

Page 4: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Khi hàn với nhiều dây hàn thì dùng hệ thống cấp nhiều dây hàn và có thể sử dụng cùng với cả hai hồ quang AC và DC với một hoặc nhiều nguồn hàn và có đặc tính dòng điện không đổi (CC). Tuy nhiên, hệ thống hàn điện áp không đổi (CV), chỉ có thể được áp dụng với tối đa hai dây hàn cùng chung một nguồn hàn. Dòng hàn cho hàn hồ quang chìm có thể thay đổi từ mức thấp như 50A tới mức cao như 2000 A. Xong thực tế dòng điện hàn hồ quang chìm tốt nhất được đặt ở 200 tới 1200A.

4. THIẾT BỊ ĐƯỢC YÊU CẦU

Thành phần thiết bị được yêu cầu cho hàn hồ quang chìm (hình 8) gồm có:

Máy hàn (nguồn hàn). Bộ phận cung cấp dây và hệ thống điều khiển Kìm hàn cho hàn tự động, hoặc súng hàn bộ phận lắp ráp

cáp hàn cho hàn bán tự động Hộp đựng thuốc hàn và cơ cấu cung cấp và thông thường có

hệ thống hút thuốc để tái sử dụng. Cơ cấu di chuyển cho hàn tự động.

Nguồn hàn hồ quang chìm có hệ số tải (duty cycle) là 100%, bởi vì quá trình hàn sẽ phải thực hiện mối hàn liên tục và ổn định, thường quá khoảng thời gian 10 phút. Nếu dùng bộ nguồn hàn chỉ có hệ số tải 60% thì chúng chỉ có thể hàn ở khoảng cường độ mà máy có hệ số tải 100% mà thôi. Khi hàn với thiết bị có đặc tính ngoài CC thì có thể hàn với đầu hàn dùng dòng AC hoặc DC điều chỉnh tốc độ theo tín hiệu hồi tiếp của hồ quang. Trong khi nếu bộ nguồn có đặc tính CV thì chỉ cần dùng bộ cấp dây vận hành bằng môtơ có tốc độ cố định. Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với dòng DC. Cả hai loại thiết bị, kiểu máy phát và biến áp-nắn điện đều được ứng dụng cho phương pháp hàn hồ quang chìm, xong loại biến áp-nắn điện phổ biến hơn. Máy hàn hồ quang chìm có phạm vi điều chỉnh cường độ dòng điện từ 300A đến 1500A. Các máy này lại có thể nối song song với nhau khi cần cấp dòng hàn cao hơn. Khi hàn hồ quang chìm bán tự động thì dùng máy hàn DC còn khi hàn tự động bộ nguồn AC thích hợp hơn. Thiết bị hàn hồ quang chìm nhiều dây cần các mạch điều khiển đặc biệt và dùng nguồn hàn AC.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

41

Page 5: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Khi hàn bán tự động, dây hàn được cấp qua ống mềm đến tay hàn, trên tay hàn có phễu nhỏ đựng thuốc hàn. Lượng thuốc hàn cấp nhiều hay ít tuỳ thuộc vào khe hở giữa miệng phễu và chi tiết hàn. Khi hàn tự động, đầu hàn được gắn bộ cấp dây hàn và phễu đựng thuốc hàn. Phễu đó sẽ đổ thuốc hàn khi van lá được mở bởi bộ điều khiển. Ngoài ra còn có trang bị phục vụ cho sự chuyển động của đầu hàn dọc theo mối hàn và thiết bị thu hồi thuốc hàn. Thiết bị hàn hồ quang chìm thường được trang bị thêm các trang thiết bị khác như thiết bị dò rãnh hàn (đầu dò quang học), bộ lắc ngang, bộ điều khiển từ xa.

5. DÂY HÀN VÀ THUỐC HÀN

Hai vật liệu được sử dụng trong hàn hồ quang chìm là thuốc hàn và dây hàn. Hiệp hội hàn Mỹ có hai sự chỉ định, trong đó hệ thống phân loại bao gồm cả hai: Thuốc và dây hàn “ Phân loại đối với các dây hàn thép carbon và các thuốc hàn cho hàn hồ quang chìm” theo AWS A5.17 (Hiệp hội hàn Mỹ). “ Phân loại đối với các dây hàn thép hợp kim thấp và các thuốc hàn cho hàn hồ quang chìm” theo AWS A5.23 (Hiệp hội hàn Mỹ). Thuốc hàn được ghi rõ bằng chữ cái F theo sau là hai hoặc ba chữ số chỉ cho biết sức bền kéo nhỏ nhất trong mức tăng dần của 10,000 psi. Tiếp theo sau là chữ cái chỉ cho biết điều kiện của sử lý nhiệt cho kiểm tra mối hàn. A có giá trị cho “Hàn” và P có giá trị cho “Sử lý nhiệt mối hàn”. Tiếp theo sau là một hoặc hai chữ số trong đó chỉ cho biết nhiệt độ nhỏ nhất trong thang nhiệt Fa-ren-hét (0F ) của kiểm tra va đập thu được 20 ft-Ib của năng lượng hấp thụ (hoặc nhiệt độ nhỏ nhất trong nhiệt độ bách phân của kiểm tra va đập thu được 27 joules của năng lượng hấp thụ). Có 8 sự phân loại cho cường độ va đập. Sự phân loại cho thuốc hàn được tổng kết trong hình 9.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

42

Page 6: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

FF

X

X

X

CÁC ĐẶC TÍNH

CƠ KHÍ

XỬ LÝ NHIỆT

ĐỘ VA ĐẬP NHỎ NHẤT

27 J

THUỐC HÀN

6 -

7 -

8 -

9 -

10 -

60-80.000 cường độ kéo 48.000 cường độ uốn, min. 22% độ giãn dài trong 2” 70-95.000 cường độ kéo 58.000 cường độ uốn, min. 22% độ giãn dài trong 2” 80-100.000 cường độ kéo 68.000 cường độ uốn, min. 20% độ giãn dài trong 2” 90-110.000 cường độ kéo 78.000 cường độ uốn, min. 17% độ giãn dài trong 2” 100-120.000 cường độ kéo 88.000 cường độ uốn, min. 16% độ giãn dài trong 2”

A - P -

Hàn bình thường Xử lý nhiệt sau khi hàn

Z - 0 - 2 - 4 - 5 - 6 - 8 - 10

-

Không yêu cầu 00 F = - 180 C 0 F = - 180 C 00 F = - 180 C 00 F = - 180 C 00 F = - 180 C 00 F = - 180 C 00 F = - 180 C

Hình 9. Hệ thống phân loại thuốc hàn hồ quang chìm Biện cực hàn được ghi rõ bằng chữ cái E tiếp theo sau bằng ba chữ số. Lưu ý, tuy nhiên, Chữ cái E có thể được tiếp theo sau bằng chữ cái C nếu điện cực của cấu trúc hỗn hợp. Bỏ đi chữ cái C chỉ cho biết là loại điện cực đặc. Chữ số tiếp theo được chỉ định lượng Mangan. Tiếp theo sau là một hoặc hai chữ số được sử dụng chỉ cho biết lượng carbon danh nghĩa nhân với 0,01% carbon. Tiếp theo sau các chữ số bằng một chữ cái K được chỉ cho biết điện cực thép đã được loại bỏ silicol. Nếu thép của một dạng khác chữ cái K không xuất hiện. Tiếp theo sau hai chữ số chỉ cho biết các hợp kim xuất hiện. Điều này thỉnh thoảng đi theo sau bằng hai chữ số trong đó bao gồm thép hợp kim. Hình 10. Trình bày hệ thống phân loại dây hàn thép carbon. Tuy nhiên, điều này không bao gồm thép hợp kim.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

43

Page 7: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

FF

C

X

XX

X X

LƯỢNG

MANGAN

LƯỢNG

CARBON x 0.01

TÁC DỤNG KHỬ OXY

ĐIỆN CỰC (Dây hàn

L - M - H -

Thấp (0.60 Mn ‘max.’) Trung bình (1.25 Mn ‘max’) Cao (2.25 Mn ‘max’)

K bao gồm khử silicon

Thêm vào trong đó bao gồm thép hợp kim (trong thép hợp kim)

Bao gồm dây hàn hỗn hợp-bỏ đi C bao gồm dây hàn đặc

Hình 9. Hệ thống phân loại dây hàn hồ quang chìm

Đối với các thông tin đầy đủ cho thép hợp kim tham khảo tới (AWS A5.23 Armerican Welding Soceity). Ví dụ hệ thống phân loại của thuốc hàn - dây hàn như sau:

= F7A6-EM12K: Chỉ cho biết thuốc hàn-dây hàn kết hợp sẽ

cung cấp kim loại mối hàn điều đó có trong điều kiện hàn sẽ có cường độ kéo không nhỏ hơn 70.000 psi và sức bền va đập nhỏ nhất 27J ở -160F khi đông đặc cùng với dây hàn EM12K dưới các điều kiện tiêu chuẩn được yêu cầu trong phân loại của AWS.

Thuốc hàn bảo vệ hồ quang và kim loại hàn nóng chảy tránh được các tác nhân xấu từ oxy trong không khí và nitơ. Thuốc hàn bao gồm chất khử oxy và lọc sạch chất bẩn có trong vũng hàn, do đó giúp dời đi các chất bẩn từ kim loại mối hàn. Thuốc hàn cũng là phương tiện cung cấp đưa hợp kim vào trong kim loại mối hàn. Hợp kim và chất khử oxy có thể cũng được đưa vào từ điện cực hàn (dây hàn). Thuốc hàn nóng chảy khi nguội, nó tạo thành lớp xỉ dạng thuỷ tinh bao phủ bề mặt kim loại mối hàn, và tiếp tục bảo vệ làm cho nó nguội chậm lại. Phần không bị nóng chảy của thuốc hàn do đó không làm biến đổi tính chất và không bị nhiễm bẩn, cũng phần thuốc hàn không bị nóng chảy này có thể được thu hồi để sử dụng lại. Thuốc hàn nóng chảy tạo xỉ bảo vệ phải được rời bỏ khỏi mối hàn. Điều này dễ dàng đạt được khi mối hàn nguội lại, và trong nhiều trường hợp sẽ bong ra do biến dạng nhiệt làm cho việc lấy xỉ đi không mất nhiều công sức. Trong mối hàn rãnh xỉ hoá cứng có thể phải dùng đến búa để đục dời xỉ đi.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

44

Page 8: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

6. LỰA CHỌN THUỐC HÀN VÀ DÂY HÀN KẾT HỢP Trong hàn hồ quang chìm cần thiết phải lựa chọn dây hàn và thuốc hàn kết hợp tương xứng với thành phần và tính chất của vật liệu cơ bản. Thuốc hàn của các nhà sản xuất khác nhau không được thay thế cho nhau khi không có chứng chỉ chế tạo. Thuốc hàn có thể là trung tính hoặc hoạt tính. Thuốc hàn trung tính sẽ không đưa ra bất cứ tính chất thay đổi trong thành phần hoá học kim loại mối hàn. Chúng thường được sử dụng cho hàn nhiều lớp. Thuốc hàn hoạt tính bao gồm một số lượng nhỏ mangan và/hoặc Silic được sử dụng làm giảm bớt trạng thái rỗ và nứt mối hàn. Chúng thường được sử dụng cho ứng dụng hàn nhiều lớp. Có ba dạng thuốc hàn hợp kim, trong đó khi sử dụng cùng với điện cực thép carbon thường cho sản phẩm kết lắng là mối hàn hợp kim. Điều này được tương xứng với các kim loại cơ bản hoặc cùng với thêm vào hợp kim được sử dụng cho hàn phủ cứng. Mức độ thay đổi trong điện áp hồ quang làm thay đổi mức độ tiêu thụ thuốc hàn. Điện áp hồ quang cao (chiều dài hồ quang dài) làm tăng thêm số lượng thuốc bị nóng chảy hoặc bị lãng phí. Điều này có thể là nguyên nhân nhiều hợp kim được kết lắng; Vì thế điều hệ trọng theo sau của nhà sản xuất yêu cầu điện áp khi sử dụng thuốc kỹ lưỡng. Tổng hợp, thuốc được lựa chọn căn cứ trên tính chất cơ học được yêu cầu của mối hàn kết lắng. Dây hàn sẽ được lựa chọn chung với thuốc hàn để tháo bỏ các tính chất cơ khí này. Nhà sản xuất thường có bản kê khai thuốc hàn cùng với vài sự phối hợp với điện cực cho hàn thép khác nhau. Sự giới thiệu của nhà sản xuất sẽ kèm theo sau cùng với chi tiết cụ thể cho dạng hàn một hoặc nhiều lớp hàn của ứng dụng có liên quan tới tính chất kim loại cơ bản. Nếu mối hàn có yêu cầu khó, việc thử nghiệm sẽ là thủ tục đánh giá điều đó cho kết quả tính chất mối hàn mong muốn.

7. TỐC ĐỘ ĐẮP VÀ CHẤT LƯỢNG CỦA MỐI HÀN. Tốc độ lắng của phương pháp hàn hồ quang chìm cao hơn bất cứ phương pháp hàn hồ quang nào khác. Có 4 nhân tố kiểm soát tốc độ lắng của hàn hồ quang chìm:

o Phân cực hàn o Độ nhú điện cực o Chất phụ gia trong thuốc hàn o Và thêm vào điện cực (nhiều dây hàn)

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

45

Page 9: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Tốc độ lắng cao nhất đối với dòng điện DC phân cực âm (DCEN). Tốc độ lắng đối với dòng điện xoay chiều nằm ở giữa DCEN và DCEP. Phân cực cho nhiệt lớn nhất là cực âm. Tốc độ đắp ứng với dòng hàn bất kỳ sẽ tăng khi tăng độ nhú điện cực tăng (Stickout). Độ nhú là khoảng cách này từ đầu bép hàn tới đầu dây hàn đo được khi hồ quang kết thúc. Thông thường khoảng cách giữa bép hàn và vật hàn từ 25 tới 38mm (1 tới 1½ in). Nếu khoảng cách được tăng lên, nó sẽ là nguyên nhân nung nóng sơ bộ dây điện cực do đó sẽ làm tăng thêm tốc độ lắng. Cũng như khoảng cách này được tăng lên, quá trình thâm nhập vào trong vật liệu cơ bản bị giảm đi. Hệ số này phải được dựa vào lý do đúng đắn bởi vì trong một vài trường hợp mối hàn đòi hỏi độ ngấu sâu. Tốc độ lắng có thể được tăng thêm bằng cách cho thêm chất phụ gia kim loại vào trong thuốc hàn hồ quang chìm. Tăng thêm điện cực có thể được sử dụng làm tăng thêm bao gồm tốc độ lắng. Khi hàn tự động thì các khuyết tật thường xảy ra ở giai đoạn khởi động và kết thúc mối hàn. Để loại bỏ tình trạng này ta nên hàn thêm các tấm đệm ở đầu và cuối đường hàn (được chuẩn bị như mối hàn). Các tấm này sẽ được cắt bỏ sau khi hoàn tất mối hàn.

8. CÁC THÔNG SỐ HÀN

Các thông số hàn dùng cho phương pháp hàn SAW giống như các phương pháp hàn khác, cùng với một vài trường hợp ngoại lệ. Trong hàn hồ quang chìm, loại dây hàn và thuốc hàn thường được chọn theo yêu cầu cơ tính của mối hàn. Kích thước dây hàn được chọn theo kích thước mối hàn và dòng điện ứng cho từng loại mối hàn. Điều này cũng phải được xét đến trong việc xác định số lượng các lớp hàn hoặc các con hàn cho từng mối ghép hàn. Các mối hàn có cùng kích thước giống nhau có thể được chế tạo cùng với nhiều hoặc một vài con hàn; Tuỳ thuộc vào yêu cầu luyện kim của mối hàn. Hàn nhiều lớp tạo chi phí nhiều nhưng cho kim loại mối hàn lắng có chất lượng cao. Cực tính dòng điện cũng là thông số không thể bỏ qua nhất là khi hàn các mối ghép có yêu cầu về độ ngấu hoặc yêu cầu về tốc độ đắp. Thông số chính có ảnh hưởng lớn nhất đến mối hàn bao gồm nhiệt cung cấp và bao gồm dòng điện hàn, điện áp hồ quang, và tốc độ di chuyển. Dòng điện hàn là quan trọng nhất. Đối với mối hàn một lớp dòng điện phải phù hợp cho độ ngấu yêu cầu mà không làm cháy thủng. Dòng điện hàn cao, tạo cho độ ngấu sâu. Trong hàn nhiều lớp dòng điện phải phù hợp với quy trình kích thước của mối hàn cho từng lớp hàn.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

46

Page 10: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Điện áp hồ quang chỉ được thay đổi trong phạm vi giới hạn nhỏ. Nó có ảnh hưởng lớn tới bề rộng và hình dạng của mối hàn. Điện áp cao sẽ cho mối hàn rộng và phẳng. Điện áp cao quá có thể gây nứt mối hàn. Vì điều này làm cho lượng thuốc hàn nóng chảy không bình thường và lượng dư thừa chất khử oxy trong mối hàn, làm giảm độ dẻo của mối hàn. Điện áp hồ quang càng cao thì càng làm tăng thêm số lượng thuốc hàn nóng chảy. Các quy trình điện áp hồ quang thấp cải thiện được độ ngấu mối hàn đặc biệt là khi hàn các rãnh sâu. Nếu điện áp hàn quá thấp, đường hàn hẹp và kết quả là bị ngậm xỉ ở chân mối hàn sẽ tạo khó khăn trong việc tẩy xỉ. Tốc độ di chuyển có ảnh hưởng trên cả hai yếu tố bề rộng và độ ngấu của mối hàn. Tốc độ di chuyển nhanh sẽ cho mối hàn hẹp ngấu ít. Điều này mang đến nhiều thuận lợi khi hàn các tấm kim loại mỏng. Tuy nhiên, nếu tốc độ hàn quá nhanh mối hàn có xu hướng bị cháy chân và rỗ khí, vì mối hàn đông đặc quá nhanh. Nếu tốc độ di chuyển quá chậm điện cực ở trong vũng hàn quá lâu điều đó tạo cho hình dạng bể hàn xấu đi và có thể tạo ra nhiều bắn toé và hồ quang cháy xuyên qua lớp thuốc bảo vệ. Thông số thứ hai có sự ảnh hưởng lớn tới mối hàn bao gồm góc nghiêng của điện cực tới vật hàn, và góc nghiêng của vật hàn. Chiều dày của lớp thuốc hàn, và, quan trọng nhất, là độ nhú điện cực. Chiều dày của lớp thuốc phủ phải được kiểm soát. Nếu nó quá mỏng làm cho hồ quang cháy xuyên suốt lớp thuốc quá nhiều. Điều này có thể là nguyên nhân của rỗ khí. Nếu chiều dày lớp thuốc quá nhiều mối hàn có thể hẹp và mô cao, trên mặt bị các hạt thuốc chưa chảy làm cho rỗ.

9. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP

Một trong các ứng dụng chính cho hàn hồ quang chìm là hàn các mối hàn vòng tròn, ở các bộ phận được quay với đầu hàn cố định. Các mối hàn có thể được tạo từ đường kính bên trong hoặc bên ngoài ống. Các tiến trình hàn hồ quang chìm là một bể hàn nóng chảy rộng và xỉ nóng chảy và được chạy theo. Điều này bị bức chế khi hàn ở đường kính ngoài của ống do đó điện cực phải được đặt ở vị trí vượt qua đỉnh hoặc ở tại vị trí 12 giờ, để cho kim loại mối hàn đông rắn trước khi nó được quay xang vị trí dốc. Điều này sẽ rất nghiêm trọng khi các chi tiết được hàn nhỏ. Vị trí điện cực không thích hợp sẽ làm tăng thêm khả năng ngậm xỉ hoặc rỗ khí bề mặt mối hàn. Góc của điện cực cũng sẽ được thay đổi sao cho hồ quang hướng theo chiều quay của ống. Khi mối hàn được thực hiện từ phía trong chu vi thì điện cực được tạo một góc sao cho vượt quá điểm giữa trung tâm điểm dưới cùng, hoặc vị trí 6 giờ. Hình 13. Minh hoạ hai điều kiện đó.

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

47

Page 11: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Hình 13. Hàn trên các chi tiết tròn được quay Chúng ta cũng có thể tạo các mối hàn khác nhau bằng cách chọn hướng hàn là dốc xuống (hàn tuột) hoặc dốc lên (hàn leo). Khi hướng hàn là tuột thì độ ngấu mối hàn thấp hơn và mối hàn rộng hơn. Trong khi hướng hàn leo cho độ ngấu sâu hơn và mối hàn hẹp hơn. Xem hình 14. Hình 14. Độ dốc vật hàn so với mối hàn

Kh«ng ë gi÷a

H−íng quay

§iÖn cùc

§−êng kÝnh bªn ngoµi

Kh«ng ë gi÷a

H−íng quay

§iÖn cùc

§−êng kÝnh bªn trong

Trªn xuèng

H−íng hµnA

A

B»ng

B

B

H−íng hµn

C

C

D−íi lªn

H−íng hµn

A - A

B - B

C - C

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

48

Page 12: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

Mối hàn sẽ khác nhau phụ thuộc vào góc độ của điện cực cùng với mối liên quan tới vật hàn khi ở vị trí bằng, góc chuyển dịch này cũng có thể là góc đẩy hoặc góc kéo, và có tác động rõ ràng trên biên dạng và độ ngấu kim loại mối hàn. Hình15. Trình bày mối quan hệ. Hình 15. Góc của điện cực so với mối hàn Hàn một mặt cùng với độ ngấu chân hoàn toàn có thể đạt được cùng với phương pháp hàn hồ quang chìm. Khi mối ghép hàn được thiết kế cùng với khe hở khít và cùng với mép cùn khá rộng. Dòng điện cao và góc độ điện cực được sử dụng đến. Nếu mối ghép được thiết kế cùng với khe hở và mép cùn nhỏ, nó sẽ cần thiết sử dụng tấm đệm từ phía bên kia làm cho kim loại mối hàn không bị chảy thủng. Thuốc nóng chảy rất lỏng và sẽ chảy xuyên suốt vào trong khe hở. Nếu điều này tình cờ, kim loại mối hàn sẽ đi theo sau và sẽ làm thủng mối ghép. Tấm đệm cần đến khi có khe hở và mép cùn nhỏ. Tấm đệm bằng đồng được sử dụng khi hàn thép mỏng. Không cùng với tấm đệm, mối hàn sẽ có khuynh hướng chảy thủng và kim loại mối hàn sẽ bị thụt xuống sâu từ mối ghép. Tấm đệm giữ kim loại mối hàn trong tại vị trí cho đến khi đông đặc hoàn toàn. Tấm đệm bằng đồng có thể được làm mát bằng nước để tránh bị nóng chảy.

H−íng hµn

A

A

B

B

H−íng hµn

C

C

H−íng hµn

A - A

B - B

C - C

Gãc ®Èy

Gãc kÐo

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

49

Page 13: PHẦN V HÀN HỒ QUANG DƯỚI LỚP THUỐC - metect.com.vnmetect.com.vn/FileUpload/Documents/5. Han SAW.pdf · Thiết bị có đặc tính CV chỉ được sử dụng với

10. GIỚI HẠN CỦA PHƯƠNG PHÁP Phần lớn giới hạn của phương pháp hàn hồ quang chìm là khả năng hàn trong các vị trí. giới hạn khác là thép hàn. Nhiệt cung cấp vào mối hàn cao, chu kỳ làm nguội chậm có thể là vấn đề khi hàn thép nguội và thép tôi. Nhiệt cung cấp là giới hạn của thép phải được tuân thủ đúng khi sử dụng bằng phương pháp hàn hồ quang chìm. Điều này có thể được yêu cầu khi chế tạo cùng với nhiều lớp hàn, ở các mối hàn một lớp đơn sẽ được ứng dụng trên thép mềm., trong một vài trường hợp mang tính kinh tế có thể giảm bớt bằng hàn hồ quang dây hàn lõi thuốc hoặc vài phương pháp khác sẽ được cân nhắc. Trong hàn hồ quang chìm bán tự động, không có khả năng trông thấy hồ quang và bể hàn có thể là sự bất lợi trong khả năng đi đến gốc của mối hàn rãnh và sự điền đầy chính xác hoặc kích thước của mối hàn.

11. MỘT VÀI BIẾN ĐỔI CỦA PHƯƠNG PHÁP Phần lớn sự biến đổi của phương pháp làm tăng thêm khả năng làm việc. một vài biến đổi thông dụng của phương pháp hàn hồ quang chìm.

Hệ thống hai dây hàn có cùng một nguồn hàn Hệ thống hai dây hàn có nguồn hàn riêng (không cùng nhau) Hệ thống ba dây hàn có nguồn hàn riêng Dây hàn dạng mảnh (dải) cho hàn phủ bề mặt Bột sắt được thêm vào trong thuốc hàn Độ nhú điện cực hàn dài (trước đây không được đề cập tới)

Hàn hồ quang dưới lớp thuốc - VTH/Apave

50