Perkufizimi i Ndermarrjeve te vogla dhe te mesme
-
Upload
hamit-agushi -
Category
Documents
-
view
1.151 -
download
6
Transcript of Perkufizimi i Ndermarrjeve te vogla dhe te mesme
Justina Shiroka Pula
BIZNESI I VOGËL DHE I MESËM
BIZNESI I VOGËL DHE I MESËM
I
PERKUFIZIMI I BVM
Biznesi i Vogël dhe i Mesëm
1. Përkufizimi i biznesit të vogël dhe të mesëm - BVM
2. Specifikat e BVM-së3. Rëndësia e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme –
NVM - në ekonominë e tregut 4. Bizneset e vogla dhe bizneset e mëdha 5. Bizneset e vogla dhe rritja ekonomike 6. Inovacionet dhe bizneset e vogla 7. Bizneset e vogla dhe krijimi i vendeve të reja të
punës
Nuk ka ndoni përkufizim apo kriter rreth përcaktimit të termit ndërmarrje përkatësisht biznese të vogla dhe të mesme (NVM/BVM)
Mexhithatë disa nga karakteristikat që e bëjnë të dallojnë bizneset nga njeri tjetri janë të dukshme,si
Salloni I ondulimit,piceria, duqanet.servis për automobila - janë biznese të vogla Fabrika e mobileve,autobusëve - janë biznese të mëdha
Ajo cka është e vogël në një indusrti për nga vëllimi I shitjeve I të ardhurave,ose I të punësuarve ajo që është e vogël në një industri ,mund të jetë e madhe në një industri tjetër.
1. Përkufizimi i biznesit të vogël dhe të mesëm – BVM
Kriteret për përcaktimin e një ndërmarrjeje si të vogël apo të mesme janë:
Menaxhmenti i firmës është i pavarur dhe zakonisht menaxherët janë edhe pronarë
Kapitali është në pronësi të një individi ose një grupi të vogël
Regjioni i shtrirjes kryesisht është i vogël, ndërsa të punësuarit dhe pronarët janë nga i njejti rajon.
Madhësia relative e firmës në korniza të industrisë patjetër duhet të jetë e vogël kur krahasohet me ndërmarrjet më të mëdha në atë rajon.
1. Përkufizimi i biznesit të vogël dhe të mesëm – BVM
Qasjet e ndryshme në përkufizimin e BVM
Si kritere mund të konsiderohen edhe këto:
Biznesi duhet të jetë I pavarur Biznesi nuk duhet të jetë dominant në rajontë
cilin vepron Numri I të punësuarve Të hyrat nga shitjet
Në tëorin dhe praktikën e vendeve Europjane,në mënyra të ndëryshme është e përcaktuar madhësia e NV
Francë
Më pak se 10 të punësuar,janë ndërmarrje shumë të vogla
Prej 10-49 të punësuar,janë ndërmarrje të vogla
Prej 50-500 të punësuar,janë ndërmarrje të mesme
Mbi 500 të punësuar,janë ndërmarrje të mëdha
ITALI
Prej 1-19 të punësuar,janë MIKRO –ndërmarrje Prej 20-99 të punësuar,janë ndërmarrje të
vogla Prej 100-499 të punësuar,janë ndërmarrje të
mesme
Gjermani
Prej 0-49 të punësuar,janë ndërmarrje të vogla Prej 50-499 të punësuar,janë ndërmarrje të
mesme
Unioni Europian UE
Prej 1-9 të punësuar,janë
MIKRO –ndërmarrjese/bizne Prej 10-49 të punësuar,janë ndërmarrje/biznese të
vogla Prej 50-249 të punësuar,janë ndërmarrje/biznese të
mesme
Francë
Ndërmarrje shumë të vogla –përfacojnë 90%të të gjitha llojeve të ndërmarrjeve,të cilat punësojnë 1/6 e të gjithë fuqisë punëtore.Këto janë ndërmarrje që kanë më shumë se 10 të punësuar
70% të të gjitha ndërmarrjeve-një prona
20% të ndërmarrjeve- dy pronar
10% të ndërmarrjeve- kanë formen e kooperatave dhe organizata joqeveritare
Itali
Ndërmarrjet e vogla përmbajnë 90% të të gjitha ndërmarrjeve industriale dhe absorbojnë 83,4%
Kosova
Mikro ndërmarrjet përmbajnë 98,5% të të gjitha ndërmarrjeve,
Ndërmarrjet e vogla përmbajnë 1,3%
Ndërmarrjet e mesme përmbajnë 0,2%
Unioni Europian UE
Ndërmarrjet e vogla përmbajnë 98% të të gjitha ndërmarrjeve industriale
Përkufizimi i biznesit të vogël dhe të mesëm – BVM
Sipas UE-së BVM ndahet në tri kategori :
Ndërmarrjet/bizneset mikro 1-9 të punësuar Ndërmarrjet/bizneset e vogla 10-49 të punësuar Ndërmarrjet/bizneset e mesme 50-249 të punësuar
Koncept i cili është i pranuar edhe nga Institucionet e Kosovës
Biznesi i Vogël dhe i Mesëm
Dallimet e biznesit të vogël dhe të madh: Marrja më e shpejt e vendimeve Fleksibilitet në i madh Centralizim më i madh gjatë marrjes së
vendimeve, strukturë më e thjesht organizative Ndikim i madh i pronarit, komunikim i
drejtëpërdrjet prej lart posht Planifikim formal i thjesht Pjesëmarrje e kufizuar e punëtorëve në
vendimmarrje, më pak nivele të menaxhmentit
2. Specifikat e BVM-së
Karakteristikat e ndërmarrjeve të vogla janë:
Inovacionet Puncsimet Fleksibilteti Marëdhëniet direkte gjatë punës Mundësia e punësimit Menaxhimi nga një person Kapitali i kufizuar Pavarësia
2. Specifikat e BVM-së
Karakteristikat e ndërmarrjeve të vogla janë:
InovacioneNdërmarrjet e vogla përfaqësojnë
burimin natyrore dhe kështu I
sigurojnë kanalet jashtë
institucioneve për kreativitet.
Zbulimet dhe inovacionet, p.sh.
Klimatizimi,streptomicina,ngjyra
natyrale e televizionit,etj,të cilat të
ariturat I shfrytëzon ndërmarrjet e
mëdha
Shumë produkte të reja rrjedhin nga ndërmarrjet e vogla
Ndërmarrjet evogla kanë bë më shumë
se gjysmën e zbulimeve në tridhjet vitet e
fundit
PunësimiNdërmarrjet e vogla përfaqësojnë
burimin të punësimit.
Fusha e veprimit të NVofro mundësin për punësime të reja
Ndërmarrjet e vogla punësojnë
numër të madh të punëtorëvë dhe
mundësit e reja për punësim tregojnë
rritje dhe ndikimin e tyre ne
ekonomin kombëtare
Në vitet e tetëdhjeta dhe shtatëdhjëta
NV kanë krijuat afër 80% të
punësimevetë rej të vendeve të punës
Fleksibiliteti
Nënkupton aftësin e ndërmarrjes që të
ndërrojë aktivitetet dhe të reagojë shpejt
Në ndryshimet e tregut lokal.
Fleksibilitet nënkupron në asotiment,
Cmime,Lokacion
Nënkupon ndërim të aktiviteteve në driten
E ndryshimeve të kushteve të tregut dhe
përshtatje të kapacitetit kushteve të tregut
Menaxhimi nga një person
BVM menaxhohet nga një person I cili ka
autoritet dhe përgjegjësi
Pronaret dhe menaxheret I marrin të gjitha vendimet strategjike dhe taktike që janë të lidhura me zhvillimin dhe punësimin
Kapitali I kufizuar
Për pronarët në fazen fillestare të
zhvillimit, karakteristik janë mjetet e
Kufizuara financiare.
Bëhët fjalë për asete të kufizuara të xhiros
që përdoren për mirrëmbajte të
paisjeve, financim të kufizimeve me lënd të
Parë, financim të stoqeve. etj
Pavarrësi
NV I karaterizon pavarësia
Kanë më shumë inciativë,shpikje dhe
ambicie
Faktorët kontribues të BVM-së në ekonominë e tregut:
Kontributet në proceset e ndryshimeve teknologjike
Kontributi në sjelljen e konkurencës së shëndosh
Hapja e vendeve të reja të punës Oferta e pasur e prodhimeve në tregun
vendor
3. Rëndësia e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme – NVM - në ekonominë e tregut
Ekzistojne dy mendime rreth bashkëjetesës së biznesit të vogël dhe atij të madh.
Mendimi se:
Bizneset e vogla i shmangen biznesit të madh dhe si e tillë nuk i konkurrojnë asaj dhe
Bizneset e vogla i konkurrojnë biznesit të vogël
4. Bizneset e vogla dhe bizneset e mëdha
Bizneset e vogla njohen për aftësitë e tyre për fleksibilitet, pra rëndësia kryesore e bizneseve të vogla qëndron në aftësinë e tyre për të ju përshtatur ndryshimeve.
Bizneset e vogla nën kushtet e jashtëzakonshme kanë implikime të dyfishta: Rrethina turbulente Mungesa e resurseve
Pas viteve të 80-ta janë analizuar dimensione të ndryshme të fleksibilitetit
4.1 Bizneset e vogla dhe koncepti i fleksibilitetit
Varësisht nga kërkesa e produktit apo shërbimeve adaptohen strategji të ndryshme, p.sh. kur :
Kërkesa nuk ka fluktuime/ndrushime atëherë adoptohet strategjia me efiçiencë më të madhe apo kur
Kërkesa ka lëvizje të mëdha atëherë duhet adoptuar strategji fleksibile
Nga studimet empirike është vërejtur se bizneset e vogla veprojnë në tregjet me fluktuime ndërsa bizneset e mëdha në ato ku nuk ka stabilitet të kërkesës
4.2 Fleksibiliteti dhe fluktuimet në kërkesë
Ndryshimet në teknologji kanë ndikim të madh në shkallën e prodhimit dhe në produktin miks.
Tekonologji fleksibile kanë bizneset e mëdha e jo ato të vogla për shkak të resurseve në dispozicion.
Ndryshimet nëpërmjet programimeve të reja komjuterike mundëson arritjen deri tek ndrushimi më i lehtë i produkteve
4.3 Fleksibiliteti dhe ndryshimet në teknologji
Për shkak të pamundësisë së fleksibilitetit në teknologji bizneset e vogla mbështetjen e gjejnë në fleksibilitetin në aspektin organizativ
Bizneset e vogla kanë : Strukturë të thjesht organizative Detyrat dhe raportet janë të qarta Lehtësia në qasje në rrjetet e bizneseve tjera
shtë e madhe
4.4. Fleksibiliteti dhe çmimet
Ndër arsyet kryesore të cilat ndikojnë në çmim janë:
Aftësia e biznesit për informata
Elasticiteti I kërkesës ( produkte alternative – rritja e kërkesës
për një produkt të një biznesi të madh mundëson rritjen e një produkti me çmim më të ulët të një biznesi të vogël )
Vazhdon - Fleksibiliteti dhe çmimet
Teoria e neoklasikëve e rritjes bazohet në premisën serritja e një vendi është rezultat i zhvillimit teknologjik e
cila më pas shkakton një nivel të kursimeve dhe investimeve
tëcilat rrisin kapitalin për orë të punës e si rezultat rrijenekonomike të një vendi.
Arsyet kryesore të rritjes ekonomike janë:
Rritja e konkurrencës dhe Rritja e numrit të bizneseve të vogla që si rezultat ka
inovacione të ndryshme, p.sh në: Produkte Teknologji etj.
5. Bizneset e vogla dhe rritja ekonomike
Sipas neoklasistëve dhe pasardhësve të tyre
dija është shkaktare për rritje të ekonomisë ndërsa për një qëndrueshmëri të rritjes ata e vënë inovacionin në qendër.
Edhe ndërmarjet e mëdha edhe ato të vogla kanë ndikim në procesin e inovacioneve
6. Inovacionet dhe bizneset e vogla
Bizneset e vogla ofrojnë një numër të madh të
inovacioneve e që si derivat kanë:
zhvillimin eknomik, si dhe hapjen e vendeve të reja të punës
Efekti i spin – off-it
Largimi nga ndërmarrja e madhe me një përvojë të lartë
Hapja e një biznesi të vogël Përmirësimi i produkteve të trashiguara nga biznesi i
madh Zvoglimi i papunësisë Rritja ekonomike.
7. Bizneset e vogla dhe krijimi i vendeve të reja të punës