ราชวงศจกร

2

3

ราชวงศจกร

พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก รชกาลท 1 (พ.ศ. 2327 - 2352) 4

พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท 2 (พ.ศ. 2310 - 2367) 6

พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 (พ.ศ. 2367 - 2394) 8

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 (พ.ศ. 2394 - 2411) 10

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 (พ.ศ. 2411 - 2453) 12

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 (พ.ศ. 2453 - 2468) 14

พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 (พ.ศ. 2468 - 2477) 16

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล รชกาลท 8 (พ.ศ. 2477 - 2489) 18

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช รชกาลท 9 20

นางสาวเพญนภา อนสาร รหสนกศกษา 531171064

วชาเอกสงคมศกษา คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย

4

พระนามเดม ทองดวง เปนพระราชโอรสของสมเดจพระปฐมบรมมหาชนก (พระอกษรสนทรทองด)

ทรงพระราชสมภพเมอ พ.ศ. 2378 ในรชกาลสมเดจพระบรมโกศ ไดสมรสกบธดาคหบดบานอมพวา ตำบลบางชาง

จงหวดสมทรสงคราม หลงจากเสยกรงศรอยธยาแกพมาในพ.ศ. 2310 แลว สมเดจพระเจาตากสนกรงธนบร ไดกอสรภา

พและสรางกรงธนบรขนเปนราชธาน พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาฯ ไดเขารบราชการกบ สมเดจพระเจาตากสน ทรง

พระปรชาสามารถในการรบจนเปนทโปรดปราน นบเปนขนพลคพระทยฝายขวา ไดรบแตงตงใหเปนแมทพในสงคราม

ครงสำคญหลายครง ไดรบบรรดาศกดเปนสมเดจเจาพระยามหากษตรย ศก ใน พ.ศ. 2319

รชกาลท 1 พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก (พ.ศ. 2327 - 2352)

5

พ.ศ. 2325 เกดจลาจลขนในบานเมอง พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาฯ ทรงปราบปรามจนราบคาบ

ขาราชการทงหลาย จงพรอมใจกนอญเชญขนปราบดาภเษกเปนกษตรย ตอมาโปรดใหสรางราชธานใหมข

น ทางฝงตะ วนออกของแมนำเจาพระยา คอ กรงเทพมหานคร ทรงยายมาประทบในพระนครใหมใน พ.ศ. 2327

พระราชกรณยกจ สวนใหญในรชกาลได แกการสงครามเพอรกษาอธปไตยของชาตหลายครง ครงสำคญทสด

คอ สงครามเกาทพ ในป พ.ศ. 2327 การปกครองประเทศทรงจดแบงตามแบบกรงศรอยธยา และโปรดให

ชำระกฎหมายบทตางๆ ใหถกตองและ จารลงสมดไวเปนหลกฐาน 3 ฉบบ

ทางดานศาสนา โปรดใหสงคายนาพระไตรปฎก พ.ศ. 2331 และจารฉบบทองประดษฐานไวหอพร

ะมณเฑยรธรรม วดพระศรรตนศาสดารานอกจากนยงทรงสรางและบรณะปฏสงขรณพระอารามและพระพทธ

รปตางๆ เปนอนมาก ทรงฟนฟวรรณคดไทยซงเสอมโทรมตงแตกรง ศรอยธยาแตกใหกลบคนดอกวาระหนง ท

รงสงเสรมและอปถมภกวในราชสำนก บทพระราชนพนธทสำคญเชนบทละครเรองรามเกยรต เปนตน งานท

างดานศลปกรรมนนเปนผลเนองมาจากการททรงบรณะปฏสงขรณและสรางพระอารามเปนจำนวนมาก เปนก

ารเปดโอกาสใหชางฝมอดานตางๆ มงานทำและไดผลตงานฝมอชนเอก ไว ปจจบนมวนทระลกถงพระมหากร

ณาธคณของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก คอวนทระลกมหาจกร ไดแกวนท 6 เมษายนของทกป

จะมพธถวายบงคมพระบรมรป ณ เชงสะพานพระพทธยอดฟา

พระนามเดม ทองดวง เปนพระราชโอรสของสมเดจพระปฐมบรมมหาชนก (พระอกษรสนทรทองด)

ทรงพระราชสมภพเมอ พ.ศ. 2378 ในรชกาลสมเดจพระบรมโกศ ไดสมรสกบธดาคหบดบานอมพวา ตำบลบางชาง

จงหวดสมทรสงคราม หลงจากเสยกรงศรอยธยาแกพมาในพ.ศ. 2310 แลว สมเดจพระเจาตากสนกรงธนบร ไดกอสรภา

พและสรางกรงธนบรขนเปนราชธาน พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาฯ ไดเขารบราชการกบ สมเดจพระเจาตากสน ทรง

พระปรชาสามารถในการรบจนเปนทโปรดปราน นบเปนขนพลคพระทยฝายขวา ไดรบแตงตงใหเปนแมทพในสงคราม

ครงสำคญหลายครง ไดรบบรรดาศกดเปนสมเดจเจาพระยามหากษตรย ศก ใน พ.ศ. 2319

6

มพระนามเดมวา ฉม เปนพระโอรสพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก ประสตแตสมเดจพระอม

รนทราบรมราชน ณ บานอมพวา แขวงเมองสมทรสงคราม เมอวนท 24 กมภาพนธ พ.ศ. 2310 เมอยงทรง พระเยาว ได

ทรงศกษาอกขรสมยในสำนกสมเดจพระวนรต (ทองอย) วดบางหวาใหญ ดานวชาการรบ สำหรบขตตยราชกมารนน พร

ะองคไดทรงศกษาจากประสบการณทเปนจรง กลาวคอไดทรงตามเสดจ พระบรมชนกนาถไปในราชการสงครามทกคร

ง ซงพระปรชาสามารถและความจดเจนนยอมเปนท ประจกษ จนไดรบโปรดเกลาฯ ใหสถาปนาพระองคทานขนเปนก

รม พรราชวงบวรสถานมงคล ทพระมหาอปราชแทน พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยเสดจขนเถลงถวลยราชสม

บต เปนพระมหากษตรยพระ องคท 2 แหงพระราชวงศจกร เมอ พ.ศ. 2352

รชกาลท 2 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย (พ.ศ. 2310 - 2367)

7

พระราชกรณยกจสำคญ ททรงเรมทำเรงดวนครงแรกคอ การรวบรวมผคนทกระจดกระจายกน

อยต งแตครง กรงแตกให อยต งมนเพอความเปนปกแผนของประเทศ โดยออกพระราชกำหนดสกเลข และ

ทำทะเบยนราษฎรอยางจรงจง และไดทรง ผอนผนการเขาเดอนเหลอเพยงปละ 3 เดอน คอ เขาเดอนออก สามเดอ

น นอกจากนยงไดทรงออกกฎหมายฉบบสำคญอกฉบบหนงเรยกวา พระราชกำหนดเรองหาม สบฝน ขายฝน

ในการทำนบำรงความเจรญของบานเมองกมการกอสรางอาคารสถานทตางๆ ละดมการแตงสำเ

ภาไปคาขายยงเมองตางๆ และเมองจนมากขน ทำใหการเศรษฐกจของชาตดขนมากและเหตทมการแตงเรอสำเภาไ

ป คาขายตางประเทศเปนจำนวนมาก เปนผลใหเกดการใชธงประจำชาต พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลาาลยทรงโ

ปรดเกลาฯ ใหนำสญญลกษณชางเผอกสำคญทไดมาสพระบารมเชอกประทบลงบนธงสแดง ธงประจำชาตไทยจงม

ขนเปนครงแรก ดานศลปวฒนธรรมของชาตพระบาทสมเดจพระ พทธเลศหลานภาลยทรงทำนบำรงตลอดจนทรงเป

นกษตรยศลปน โดยแทจรง

8

9

รชกาลท 3 พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2367 - 2394)

มพระนามเดมวา พระองคเจทบเปนพระ

ราชโอรสพระองคใหญ ในพระบาทสมเดจพระพ

ทธเลศหลานภาลย และกรมสมเดจพระศรสลาลย

ทรงพระราชสมภพ เมอวนท 22 มนาคมพ.ศ.

2330 ตอมาไดรบ สถาปนาพระอสรยยศเปนกมห

มนเจษฎาบดนทร พระองคทรงเรมปฏบตราชการ

มาตงแตสมเดจพระบรมชนกนาถ ยงดำรงตำแหนง

กรมพระราชวงบวรสถานมงคล จงเปนทไววางพร

ะราชหฤทยใหปฏบตพระราชกร ณยกจ ตางพระเ

นตรพระกรรณททรงบำเพญในรชกาลท 2 ดแก รา

ชการในกรมทาซงมหนาทดานการคาและสมพนธ

ไมตรกบตางประเทศ เงนผลประโยชน จากการคา

สำเภาของพระองคครงน ตอมาไดนำมาใชในภาว

ะคบขนของบานเมอง ดานการปองกนพระนคร ไ

ดทรงเปนแมกองอำนวยการสรางปอมปราก

ารดานชายทะเลตะวนออก และเปนแมทพยกไป

ตขดตาทพพมาทตำบลปากแพรก เมองกาญจนบร

เปนเวลา 1 ป พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอย

หว เสดจขนเสวยสรราชสมบตใน พ.ศ. 2367

ทรงทำนบำรง ประเทศใหเจรญรงเรองทกดาน เชน

ดานเศรษฐกจ โ ปรดใหปรบปรงการคาขายกบตาง

ประเทศ และระเบยบวธการเกบภาษอากรตางๆ

ดานความมนคง โปรดใหสรางปอมปราการตามห

วเมองสำคญและ ตามชายฝงทะเล

ตลอดจนตอเรอรบเรอกำปนไวใชในร

าชการเปนจำนวนมาก โปรดใหมการปราบปราม

ผกอความไมสงบตอแผนดนอยางเดดขาดเปนตนว

า การปราบปรามเวยงจนทนญวนและหวเมองปก

ษ ใต ทงยงทรงยกฐาน

ดานศาสนาทรงบำเพญพระรา

ชกศลเปนนจ ทรงบรณะปฏสงขรณพระอ

ารามเปนจำนวนมาก โปรดใหมการสอนพระ

ปรยตธรรมแกพระภกษ และโปรดใหจารกสรรพต

ำราตางๆ8หมวดบนแผนศลา ประดบไว ณ ศาลาราย

ในวดพระเชตพนเพอเผยแพรความรแกประชาชน เ

สมอนเปนมหาวทยาลยแหงแรกของประเทศ

ดานวรรณกรรมนนทรงเปนกวดวยพระ

องคเอง และทรงสงเสรมผมความรดานน สวนงาน

ดานศลปกรรม นบ เปนผลสบเนองมาจากการสราง

บรณะปฏสงขรณพระอาราม มผกลาววาลกษ

ณะศลปกรรมในรชกาลท 3 เปนแบบทงดงามยง

เพราะหลงจากนศลปกรรมไทยรบอทธพลศลปตะว

นตกมากเกนไปพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

ทรงดำรงสรราชสมบตได 26 ป

10

รชกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2394 - 2411)

ทรงเปนพระราชโอรสพระองคทสอง ในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ประสตแต

สมเดจพระศรสรเยนทรามาตย ณ พระราชวงเดม กรงธนบร เมอวนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2347 เมอพระชน มาย 13

พรรษา ประกอบพระราชพธโสกนตอยางใหญ หลงจากนนทรงผนวชเปนสามเณร 7 เดอน

11

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงศกษาวชาสำหรบกษตรยทวไป เชน การฝกหดอาวธ

วชาคชกรรม พระองคทรงสนพระทย ในการศกษาภาษาตางประเทศอยางมาก เมอพระชนมครบอปสมบท

ทรงผนวชอกครง และการทรงผนวชครงน ตองทรงผนวชอยนานตลอดรชกาลท 3 ระหวางทรงผนวช จำพรรษา

ณ วดราชาธวาส ไดทรงศกษาวชาการตางๆ อยางชำนชำนาญ เชน วชาการ โหราศาสตร ภาษาองกฤษ ตลอดจน

ทรงแตกฉานในพรไตรปฎกเปนอยางมาก ขณะทรงผนวชทรงพจารณาเหนการปฏบตสงฆหยอนยาน จงทรงตง

ธรรมยตกนกายขนใหม เพอเปน แบบอยางแกสงฆทเครงครดการปฏบตตอไป

หลงจากเสดจขนครองราชยแลวกทรงทำนบำรงประเทศชาต ใหเจรญรงเรองในทกๆ

ดาน ทรงเปนพระมหากษตรยผเรมศกราชการ ตดตอกบนานาอารยประเทศ ทงปวงอยางจรงจง

ดงจะเหนไดจากการ ทประเทศตางๆสง คณะทตเขามาเจรญสมพนธไมตร และตดตอคาขายและพระอ

งคไดทรงแตงคณะทตออกไปเจรญสมพนธไมตรตอบแท หลายครงเชน องกฤษ ฝรงเศส สหรฐอเมรกา

โปรตเกส เดน มารค ลฯทรงสนบสนนใหม การศกษาศลปวทยาการใหมๆเชนวชาการตอเรอใบเรอกลไ

ฟ เรอรบการฝกทหารอยางยโรป การยกเลกธรรมเนยมทลาสมยบางประการเชนประเพณการเขาเฝาใหใ

สเสอเขาเฝาการใหประชาชนเฝาแหนรบเสดจตลอดระยะรายทางเสดจได ฯลฯ

พระปรชาสามารถสวนพระ องคทสำคญอกประการหนงคอ วชาการดานโหราศาสตรและดาราศ

าสตร ทรงสามารถคำนวณระยะเวลา การเกดสรยปราคาไดอยางแมนยำ ดงไดเสดจพระราชดำเนนพรอมพระร

าชอาคนตกะทงปวง ไปชม สรยปราคาทหวากอ ประจวบครขนธ เมอ พ.ศ. 2411 พระบาทสมเดจพระจอมเก

ลาเจาอยหว เสดจเสวยสวรรยราชสมบตอย 18 ป กเสดจสวรรคตเมอ วนพฤหสบด เดอนสบเอด ขน 15 คำ จ.ศ.

1230 (พ.ศ. 2411) สรพระชนมายได 64 พรรษา

12

รชกาลท 5พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411 - 2453)

ทรงเปนพระราชโอรสในพระบาทส

มเดจพระจอมเกลาเจาอยหวและสมเดจพระเทพศรนท

ราบรมราชน พระราชสมภพเมอวนท20กนยายนพ.ศ.

2396 ทรงไดรบ การศกษาเปนอยางดทงดานอกษ

รศาสตรโบราณราชประเพณ วชาการสงครามและการ

ปกครองทงยงทรงใฝพระทยศก ษาพระธรรมวนยทรง

ผนวชเปนสามเณรเมอพ.ศ.2409และเปนพระภกษเมอ

พ.ศ. 2416 พระบาทสมเดจพะจลจอมกลาเจาอยหวทรง

รบบรมราชาภเษก 2 ครง

ครงแรกเมอวนท 1 ตลาคม พ.ศ.2411

ขณะทรงม พระชนมพรรษาเพยง 16 ป โดยมสมเดจเจ

าพระยาบรมมหาศรสรยวงศ(ชวงบนนาคเปนผสำเรจร

าช การแทนพระองคจนทรงบรรลนตภาวะแลว จงเสด

จเถลงถวลยราชสมบตชสมบตอกครงเมอ พ.ศ. 2416เ

สดจครองราชยนานถง42สวรรคตเมอวนท 23 ตลาคม

พ.ศ. 2453

พระราชกรณยกจทสำคญ พระบาทสมเดจพร

ะจลจอมเกลาเจาอยหวทรงไดรบยกยองวาเปนกปฏรปเป

ลยนแปลงประเทศ จากแบบเกามาสแบบใหม ทรงเปนผ

นำในการปรบปรงขนบธรรมเนยมประเพณ ระบบสงคม

และ ระบอบการปกครองของไทยใหทนสมยทดเทยมอา

รยประเทศ เชน ทรงยกเลกประเพณการเฝาแหนแบบโบร

าณ มาเปนการยนถวายบงคมแบบตะวนตก ทรงยกเลกกา

รไตสวนพจารณาคดแบบจารต นครบาลมาเปนการไตสว

นพจารณาคดในศาลแบบปจจบน ทรงยกเลกระบบทาสไ

ดอยางละมนละมอม ทรงจดการศกษาแผนใหม ทรงตงโ

รงเรยนหลวงขนทงในพระบรมมหาราชวงและตามวดต

างๆ โปรดให ปรบปรงการสาธารณปโภคและสาธารณป

การ เชน การประปา การรถไฟ และการไปรษณยโทรเล

ขทางดานศาสนา ทรงจดการศกษาแผนใหม ทรงตงโรงเ

รยนหลวงขนทงในพระบรมมหาราชวงและตามวดตางๆ

โปรดให ปรบปรงการสาธารณปโภคและสาธารณปการ

13

เชน การประปา การรถไฟ และการไปรษณยโทรเลขทา

งดานศาสนา ทรงสรางและบรณะปฏสงขรณวดวาอาราม

ตางๆ ทรงปรบปรงระบอบการปกครองโดยเสดจประพา

สประเทศเพอนบาน มชวา สงคโปร และอนเดย เพอทรงศ

กษาการปกครองแบบตะวนตกทนำมาประยกตใชในประเ

ทศตะวนออก แลวทรงปรบปรงการปกครองของไทยใหท

นสมย โดยทรงแบงสวนราชการการบรหารราชการเปน

12 กระทรวง และแบงสวนราชการบรหารสวนทองถน เป

นมณฑลพระราชกณยกจทสำคญยงกคอทรงดำเนนวเทโศ

บายอยางสขมมภรภาพทรงผอนปรน ยอมสญเสยดนแดน

บางสวนใหแกประเทศมหาอำนาจทแสวงหาอาณานคมอย

ในขณะนน เพอรกษาเอกราชของประเทศไวทรงเปนทรก

ของประชาชนทกชน จนทรงไดรบพระสมญญานามวา“

สมเดจพระปยมหาราช ”

ทรงเลกทาส พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเ

จาอยหว มพระราชหฤทยอนเตมเปยมไปดวยพระมหาก

รณาธคณแกพสกนกรอยางหาทสดมไดทรงเหนการณไ

กล และตระหนกในความเจรญรงเรอง

และละสนตสขของบานเมองการเปลยนแปลงตางๆ จ

ะเปนผลสำเรจไดตองทำใหคนไทยไดเปนไทไมมทาส

อกตอไป พระองคจงไดทรงดำเนนการเลกทาสโดยมใ

หกระทบกระเทอนถงเจาของทาสและทาสดวยพระรา

ช หฤทยแนวแนและทรงพระราชอตสาหะอยางยงเปนเ

วลาถง ๓๐ ป กทรงเลกทาสสำเรจลงตามพระราชปณธา

นทไดทรงตงไว

การเสดจประพาสตน เหตการณทแสดงใหเหน

วาพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงใฝพระ

ทยในทกขสข ของอาณาประชาราษฎรคอการเสดจประ

พาสตน เปนการเสดจไปเพอสำราญพระราชอรยาบถอ

ยางงายๆ โดยไมใหมทองตราสงหวเมองจดทำทประท

บแรม เมอพอพระราชหฤทยจะประทบทใดกประทบ

ทนน บางครงกทรงเรอเลกหรอเสดจโดยสารรถไฟไป

โดยมใหใครรจกพระองคทำใหไดประทบปะปนในหม

ราษฎร ทรงทราบทกขสขของราษฎรจากปากราษฎรโด

ยตรง ทำใหไดทรงแกไขปดเปาความทกขยากใหราษฎ

รของพระองคไดผลโดยตรง

14

รชกาลท 6พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2453 - 2468)

ทรงเปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา เจาอยหวและสมเดจพระศรพชรนทรา

บรมราชนนาถ พระราชสมภพเมอวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2423 ทรงศกษาภาษาไทยอยางแตกฉานแลวจงเสดจไปศก

ษาวชาทหาร ณ ประเทศองกฤษ เมอ พ.ศ. 2436 ขณะทรงมพระชนมพรรษาเพยง 14 ป ตอมาทรงเขาศกษาวชาประ

วตศาสตร รฐศาสตร เศรษฐศาสตร และภมศาสตร ทมหาวทยาลยออกซฟอรด (Oxfordเสดจนวตคนสประเทศไทย

เมอพ.ศ. 2445 รวมเวลาประทบ ณ ประเทศองกฤษถง 9 ป พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวเสดจครองราชยเ

มอวนท 23 ตลาคม พ.ศ. 2453 สวรรคต เมอวนท 25 พฤศจกายนพ.ศ.2468รวมสรราชสมบต 16 ป

พระราชกรณยกจทสำคญ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงดำเนนนโยบายการปกครอง

สบตอจาก สมเดจพระบรมชนกนาถ ในรชสมยของพระองคการศกษาของชาตเจรญกาวหนามากทรงสถาปนาจฬาล

งกรณมหาวทยาลย การพระศาสนาเจรญสงขน ทรงทำนบำรงปฏสงขรณวดวาอาราม และขยายการศกษาของสงฆใ

หกวางขวาง

15

การคมนาคม เชน การรถไฟ สะดวกสบายขนมาก ทรงดำเนนนโยบายตางประเทศไดอยางถกตองเหนการณ

ไกล โดยทรงนำประเทศเขาสสงครามโลกครงท 1 สงทหารเขาชวยฝายสมพนธมตรรบในสมรภมยโรป ท

ำใหนานาชาตรจกประเทศไทยมากขน และยงทำใหประเทศไดรบผลประโยชนดานตางๆในฐานะประเท

ศชนะสงคราม พระราชกรณยกจทสำคญยงกคอ ทรงบำรงกำลงรบและปลกใจพลเมองใหรกชาต ทรงวาง

ระเบยบแบบแผนการทหารแบบยโรป ทรงจดตงกองทพอากาศเพมขนอกกองทพหนง ทรงจดตงกองเสอปาแล

ะกองลกเสอเพอปลกใจพลเมองใหรกชาต นอกจากจะทรงเปนนกการปกครองทเลงเหนการณไกลแลว ยงทรงพร

ะปรชาสามารถอยางยงในเชงอกษรศาสตร ดงจะเหนได จากพระราชนพนธคำประพนธทกชนดในทกดาน เชน

ปลกใจเสอปาพระพทธเจาตรสรอะไร โคลงสยามานสต เปนตนรวมเปนพระราชนพนธเกนกวา 200 เรอง สมดงท

มหาชนชาวไทยถวายพระนามวา“พระมหาธรราชเจา”

เมอพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ไดทรงทราบวาราษฎรเบอหนายการปกครองแบบสมบรณา

ญาสทธราชย กโปรดใหสรางบานเมองจำลองขนเรยกวา ดสตธาน เพอเปนโรงเรยนสอนเสนาบดและอำมาตย ราช

บรพารใหรจกการปกครองแบบประชาธปไตย ทรงโปรดใหกระทรวงมหาดไทย เตรยมรางกฎหมายปกครองทอง

ทจงหวดสมทรสาคร เพอเรมการปกครองสวนทองถนแบบเทศบาลอยาง แทจรง แตเสนาบดบางทานเหนวากฎหม

ายนให สทธแกราษฎรกวางขวางเกนไป เรองจงคางพจารณา จน กระทงเสดจสวรรคต

16

ทรงเปนพระราชโอรสองคสดทาย ในพระ

บาทสมเดจพระอมเกลาเจาอยว และสมเดะศรพชรน

ทราบรมราชนนาถทรงพระราชสมภพเมอวนพธ แรม

14 คำ เดอน 11 ปมะเสงตรงกบวนทพฤศจกายน

พ.ศ. 2436 พระนามเดม สมเดจเจาฟาประชาธปกก

ดเดชนพระ นามทวไปเรยกวา ทล กระหมอมเอยน

อยพระราชประวตและพระราชกรณยกจgมอเยาวว

ยทรงศกษาวชาภาษาไทย และราชประเพณโบราณ

ครนเจรญวยทรงศกษาวชาการทหารมาปนใหญ

แหงกองทพองกฤษ สำเรจการศกษาเขารบราชก

ารในกองทพบกมไดไปศกษาวชา ฝายเสนาธการ

ประเทศฝรงเศส ทรงอปสมบทเมอ พ.ศ. 2460

ณ วดพระศรรตนศาสดารามและอภเษกสมรสกบห

มอมเจาหญงรำไพพรรณ เมอ พ.ศ. 2461

ทรงดำรงตำแหนงในกองทกคอผบญชาการ

กองพลทหารบกท 2 และผบงคบการพเศษทหารปน

ใหญท 2 ระยะน พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเ

จาอยหว ทรงตระหนกถงความจำเปนทจะตองเต

รยมผ สบราชสมบตตอ ซงตกแกพระบาทสมเด

จพระปกเกลาเจาอยหว ดงนนในป พ.ศ. 2467

ทรงไดศกษาวชา การปกครองบานเมองและราชกา

รแผนดน

ทรงศกษาขนบธรรมเนยมและหนาทราชก

ารของพระจาแผน ดนจากหนงสอราชการทสำคญใ

นรชกาลพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทำใหไดตระหนกวา ประชาธปไตยในประเทศไทย

เกดขนอยางแจมชดมาแลวตงแตรชกาลทเพยงแตยง

มไดเปนทางการ เทานนทำใหประชาชนเกดการเรย

กรองในการเปลยนแปลงการปกครองในสมยนน

รชกาลท 7พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2468 - 2477)

17

ครนพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

สวรรคต พ.ศ. 2468 พระองคกไดเสดจเถลงถวลยราชสม

บตสบตอ ในวนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2468 ทรงม

พระราชกรณยกจสรปไดดงน เศรษฐกจ สบเนองจากผล

ของสงครามโลกครงท 1 ประเทศทวโลกประสบปญ

หาภาวะเศรษฐกจ ตกตำ ซงมผลกระทบกระเทอนมาส

ประเทศไทย พระองคไดทรงพยายามแกไขการงบประ

มาณของประเทศใหงบดลยอยางดทสด โดยทรงเสยสละ

ตดทอนรายจายสวนพระองค โดยมไดขนภาษใหราษฎร

เดอดรอน

การศกษา ทรงสงเสรมการศกษาของชาตทงสวน

รวมและสวนพระองค โปรดใหสรางหอพระ

สมดสำหรบพระนคร เพอเปดโอกาสใหประชาชนเขาศ

กษาไดอยางเสร ทรงตงราชบณฑตยสภา เพอมหนาท

บรหารและเผยแพรวชาการดานวรรณคด โบราณคด

และศลปกรรม ในดานวรรณกรรม โปรด ตราพระราช

บญญตคมครองวรรณกรรมและศลปกรรน พ.ศ. 2475

พระราชทานเงนสวนพระองค เปนรางวลแกผแตงหนง

สอยอดเยยม และใหทนนกเรยนไปศกษาวชาวทยาศาส

ตรจากตางประเทศการศาสนา ทรงปลกฝงเยาวชนใหมค

ณธรรมดงาม โดยยดหลกคำสอนของพระพทธศาสนา

โปรดใหราชบณฑตยสรางหนงสอสอน

พระพทธศาสนาสำหรบเดก ซงนบวาพระองคทรง

เปนพระมหากษตรยพระองคแรกททรงสรางหนงสอสำ

หรบเดก สวนการศกษาในเนอแทของพระพทธ

ศาสนานน ทรงโปรดใหสรางหนงสอพระไตรปฎก

ฉบบสมบรณ เรยกวาฉบบสยามรฐ ชดหนง จำนวน

42 เลม ซงใชสบมาจนทกวนน

การสขาภบาลและสาธารณปโภค โปรดใหปรบ

ปรงงานสขาภบาลทวราชอาณาจกรใหทดเทยมอารย

ประเทศ ขยายการสอสารและการคมนาคม โปรดให

สรางสถานวทยกระจายเสยงแหงแรกใน ประเทศไทย

ในสวนกจการรถไฟ ขยายเสนทางรถทางทศตะวนออก

จากทางจงหวดปราจนบร จน กระทงถงตอเขตแดนเขมร

การสขาภบาลและสาธารณปโภค โปรดใหปรบ

ปรงงานสขาภบาลทวราชอาณาจกรใหทดเทยมอารย

ประเทศ ขยายการสอสารและการคมนาคม โปรดให

สรางสถานวทยกระจายเสยงแหงแรกใน ประเทศไทย

ในสวนกจการรถไฟ ขยายเสนทางรถทางทศตะวนออก

จากทางจงหวดปราจนบร จนกระทงถงตอเขตแดนเขมร

ในป พ.ศ. 2475 เปนระยะเวลาทกรงเทพฯ มอายครบ

150 ป ทรงจดงานเฉลมฉลองโดยทำนบำรง

ทรงจดงานเฉลมฉลองโดยทำนบำรง บร

ณปฏสงขรณสงสำคญอนเปลกของกรงเทพฯ

หลายประการ คอบรณะวดพระศรรตนศาสดาราม

พระบรมมหาราชวงสรางสะพานปฐมบราชานสรณ เ

พอเชอมกรงเทพฯและเปนการขยายเขต เมอ

งใหกวางขวางและสรางพระบรมราชานสาวรยพระ

บาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก ดานการปกครอง

ทรงมพระราชปรารภฐธรรมนญในโอกาสกร

งเทพฯ มอายครบ 150 ป ในป พ.ศ. 2475แตกมเห

ตทยงไมอาจทำไดในระยะนน ซงเปนชวงทมคณะ

บคคลคณะหนงถอ โอกาสยดอำนาจการปกครอง

ขอเปลยนแปลงการปกครองในวนท 24มถนายน

การกระทำดงกลาวเปนพระราชประสงคทพระบาทสมเ

ดจพระปกเกลาเจาอยหวตงพระราชหฤทยไวแตแรกแล

ว จงทรงพระราช ทานอำนาจและยนยอมใหปกครองแ

บบประชาธไตย นบเปนการเปลยนแปลงการปกครองช

าตเดยวใน โลกทเลอดไมนองแผนดน

18

ทรงเปนพระโอรสองคท 2 ในสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมบรมราชชนกะสมเดจพระศรน

ครนทราบรมราชชนน ทรงพระราชสมภพเมอวนอาทตยท 20 กนยายน พ.ศ. 2468 ณ เมองไฮเดลเบอรกปร

ะเทศเยอรมนพระองคไมเพยงแตทรงพระราชสมภพในตางประเทศ เทานน หากยงทรงตองประทบอยตอมา

พรอมดวยสมเดจพระบรมราชชนก และพระราชชนน เนองจากสมเดจพระบรมราชชนก ประทบทรงศกษาวชา

แพทยอยในขณะนน ทรงศกษาวชาเบองตนในประเทศไทย แลวเสดจไปทรงศกษา ตณประเทศสวสเซอรแลนด

ทรงขนครองราชยสมบต เมอพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ทรงสละราชสมบต ในวนท 2มนาคม

พ.ศ. 2477 นน คณะรฐบาลดวยความเหนชอบของสภาผแทนราษฎร จงอญเชญพระองคขนครองราชสม

บต เปนพระมหากษตรยองคท 8 แหงราชจกรวงศ ทรงพระนามวา พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล

อดลยเดชวมลรามาธบด จกรนฤบดนทรสยามนทราธราช ขณะทรงมพระชนมาย 9 พรรษา โดยม พระเจาวรวงศเธอ

กรมหมนอนวตรจาตรนต พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาอาทตยทพอาภา และ เจาพระยายมราช (ปน สขม) เปนค

ณะผสำเรจราชการแทนพระองค

รชกาลท 8พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล (พ.ศ. 2477 - 2489)

19

พระราชกรณยกจ ระหวางประทบทรงศกษาอยในประเทศสวสเซอรแลนดนนพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว อานนท มหดลไดเสดจพระราชดำเนนกลบประเทศไทย 2 ครง ในป พ.ศ. 2481 และป พ.ศ.

2488 ถงแมจะทรง เปนยวกษตรย แตทรงประกอบพระราชกรณยกจททรงมตอประชาชนชาวไทยไดอยางดยงทรงโ

ปรดทจะ เสดจพระราชดำเนนเยยมราษฎรอยเสมอๆ โดยเฉพาะอยางยง การเสดจพระราชดำเนนสำเพง เพอทรง เยยม

ประชาชนชาวจนและอนเดยในบรเวณนน เปนผลใหความแตกแยกระหวางประชาชนชาวไทยและจน ซงมขนกอน

หนานนระงบไปไดดวยพระปรชาอนสามารถ

สวรรคต ระหวางทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดลประทบอยในพระนคร เมอคราวเสดจพระรา

ชดำเนนกลบประเทศไทยครงท 2 นน โดยมไดคาดฝนพระองคเสดจสวรรคต เพราะถกพระแสงปน ณ พระแทนบร

รทมในพระทนงบรมพมาน เมอวนท 9 มถนายน พ.ศ. 2489 หลงจากเสวยราชสมบตอยเปน เวลา 12 ปเทานน

20

21

รชกาลท 9

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช

ทรงพระราชสมภพทโรงพยาบาลเมานท ออเบรน เมองบอสตน รฐแมสซาชเสทท ประเทศสหรฐ

อเมรกา เมอวนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2470 ทรงเปนพระโอรสองคท 3 ของสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรม

บรมราชชนก และสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน เปนพระอนชาของ สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยา

ณวฒนา และ พระ บาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล พระองคทรงศกษาวชาสามญชนตนทโรงเรยนมาแต

รเดอ แลวเสดจไปประทบและศกษาตอทเมองโลซานน ประเทศสวสเซอร แลนด ในป พ.ศ. 2481 พระองคไดโด

ยเสดจพระบาทสมเดจพระเจาอยหว อานนทมหดลนวตประเทศไทย ประมาณ2เดอนกเสดจกลบสวสเซอรแลนด

จนภายหลงสงครามโลกครงท 2 ใน พ.ศ. 2488 จง ตามเสดจพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดลกลบประเท

ศไทย

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว อานนทมหดล เสดจสวรรคต เมอวนท 9 มถนายน พ.ศ.

2489 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช เสดจขนครองราชสมบตสบตอ จากนนทรงเสดจกลบไปสวส

เซอรแลนด เพอทรงศกษาตอ และเสดจกลบประเทศไทย พ.ศ. 2493 ทรงประกอบพระราชพธราชาภเษกสมรสกบส

มเดจพระนางเจาสรกตต พระบรมราชนนาถ เมอวนท 28 เมษายน พ.ศ. 2493 และทรงประกอบพระราชพธบรมราช

าภเษก เมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493

22

จากนนทรงเสดจไปสวสเซอรแลนด เพอทรงศกษาตอ และเสดจกลบ พ.ศ.2494ทรมพระราชโอรส

และพระราชธดา 4 พระองค คอ สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาอบลรตนราชกญญา สรวฒนาพรรณวด

สมเดจพระบรมโอรสาธราชสยาม มกฎราชกมารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารและสมเดจพร

ะเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมารพระราชกรณยกจทสำคญ แมวาบทบาทของพระมหากษตรยห

ลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 จะลดลงเปนพระมหากษตรยภายใตรฐธรรมนญ พระองคยงคงพยายา

มปฏบตพระราชภารกจเพอกอใหเกดประโยชนใน ดานตางๆ คอ ทางดานเศรษฐกจ ทรงพยายามชวยเหลอดยการส

งเสรมอาชพ เชน การทำฟารมโคนม พระราช ทานความคดในการประดษฐเครองยนตกลไกสงเสรมการเลยงไหม

การประมง ปาไม

โครงการ เกษตรหลวงทดอยอางขางจงหวดเชยงใหม เพอชกชวนใหชาวเขาเลกปลกฝนมาปลกพชผลแล

ะดอกไม ทจะเปนประโยชนกวา โครงการเกษตรกรรมทหบกระพง ประจวบครขนธ ทางดานสงคม เสดจพระราชด

ำเนนไปเยยมราษฎรจงหวดตางๆ อยางทวถง ทรงกอตงมลนธราชประชานเคราะห เพอชวยเหลอผประสบภยมลนธร

าชประชาสมาสย เพอชวยเหลอผปวยโรคเรอนทรงตงหนวยแพทยพระราชทาน มลนธพฒนาอนามยมลนธวจยประส

าทวทยา ฯลฯ

23

ดานขนบธรรมเนยมประเพณ ทรงฟนฟสบทอดประเพณหลายอยางเพอเปนขวญ เชนพระราชพธจรดพระ

นงคลแรกนาขวญ พระราชพธถอนำพระพพฒนสตยา เปนตนดานศาสนาทรงออกผนวชตามพระราชประเพณ เมอ

พ.ศ. 2495 ทรงอปถมภการทำนบำรง ศาสนาทกดาน เชน การสรางวด สรางพระพทธรปประกอบพธทางศาสนา

เชน การทอดกฐน ผาปา และการบำเพญกศลตางๆ

นอกจากนยงทรงเปนองคอปถมภทกๆ ศาสนาทประชาชนนบถอ ดานการเมองการปกครอง เนองจากฐานะ

ของพระองคเปนพระมหากษตรยภายใตรฐธรรมนญ จงไมมบทบาทโดยตรงทางการเมองแตในทางปฏบตทรงเปน

ประมข ทรงเปนผพระราชทานรฐธรรมนญ ซงเปนแบบอยางในการปกครองปนศนยรวมทางจตใจของประชาชน

เวลาทเกดวกฤตการณหรอ ความไมมนใจในชาต ดงเมอเกดเหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 ยามทเดอดรอนทสด

ประชาชนกไปขอ รบพระราชทานความรมเยนจากพระองค พระองคยงทรงเปนทพงทางใจของประชาชนชาวไท

ยเสมอมา