Pełnosprawny Student IV Kraków, 25 października 2010 r.
description
Transcript of Pełnosprawny Student IV Kraków, 25 października 2010 r.
Pełnosprawny Student IVKraków, 25 października 2010 r.
Ogólnopolskie badanie sytuacji,Ogólnopolskie badanie sytuacji,potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych
na lata 2008 - 2010 na lata 2008 - 2010
- prezentacja wybranych wyników - prezentacja wybranych wyników
mgr Karolina Malinowska (Smoczyńska)
Pełnomocnik Prorektora ds. Osób Niepełnosprawnych
Koordynator badań indywidualnych w ramach projektu
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
Podstawowe informacje o projekcieWspółfinansowanie ze środków Unii Europejskiej
Okres realizacji projektu:• 1 grudnia 2008 – 31 maja 2010 roku
Lider projektu: • PFRON = Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Kierownik projektu po stronie lidera: dr Jacek Pluta, Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego
Partner naukowy: • SWPS = Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie
Koordynator Zespołu Badawczego SWPS: prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska
Informacje o projekcie oraz wszystkie publikacje: • www.aktywizacja2.swps.pl
Cel ogólny projektu
opracowanie rekomendacji dla Ogólnokrajowej Strategii na rzecz zwiększenia aktywności społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych z rzadko występującymi postaciami niepełnosprawności (ONR, w tym z niepełnosprawnościami sprzężonymi – ONS) w oparciu o diagnozę przeprowadzoną na próbie 100 tysięcy osób niepełnosprawnych, jak również rekomendacji dla projektu Planu Działania POKL dla Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna.
Cele szczegółowe projektu (1)
1. analiza porównawcza regulacji prawnych dotyczących osób z rzadko występującymi i sprzężonymi (multiple) ograniczeniami sprawności
2. oszacowanie liczby osób z rzadko występującymi i sprzężonymi (multiple) ograniczeniami sprawności w próbie 100 tysięcy badanych osób niepełnosprawnych
3. klasyfikacja przyczyn rzadko występujących postaci niepełnosprawności oraz niepełnosprawności sprzężonych
4. charakterystyka właściwości osób z rzadko występującymi i sprzężonymi (multiple) ograniczeniami sprawności
5. ocena jakości życia oraz poczucia jakości życia osób z rzadko występującymi i sprzężonymi (multiple) ograniczeniami sprawności
6. całościowa diagnoza sytuacji psychospołecznej obu grup osób na tle całej badanej grupy osób niepełnosprawnych;
7. określenie kluczowych czynników mających wpływ na jakość życia oraz poczucie jakości życia osób w obu grupach
Cele szczegółowe projektu (2)
8. wyodrębnienie układu czynników: chroniących przed marginalizacją i wykluczeniem społecznym / zwiększających ryzyko marginalizacji i wykluczenia osób z grup ONR i ONS;
9. wyodrębnienie układu czynników: sprzyjających inkluzji (włączaniu) / utrudniających inkluzję osób z grup ONR i ONS w system edukacji i rynek pracy;
10. opracowanie zasad tworzenia projektów działań zmierzających do przywrócenia ONR i ONS na rynek pracy oraz usprawnienia efektywnego wydatkowania środków publicznych na potrzeby tych grup;
11. przygotowanie ramowych projektów badań nad uwarunkowaniami i mechanizmami ekskluzji i inkluzji, czyli wykluczania oraz efektywnego włączania osób z grup ONR i ONS w – szczególnie otwarty – rynek pracy.
Zespół Badawczy SWPS w Warszawie
Koordynator Zespołu Badawczego:
prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska
Manager Projektu:
Mgr Beata Oleksy – Sanocka
Sekretarz Projektu:
mgr Kamila Zwolińska
Koordynatorzy modułów badawczych:
• mgr Jakub M. Iwański
• mgr Radosław Kaczan
• mgr Konrad Piotrowski
• mgr Ludmiła Rycielska
• mgr Piotr Rycielski
• mgr Kamil Sijko
• mgr Karolina Smoczyńska
• dr Dorota Wiszejko-Wierzbicka
• mgr Paweł Wolski
Struktura projektu
Projekt badawczy był realizowany w trzech etapach: • 1 grudnia 2008 – 30 czerwca 2009 roku: pogłębione
kompleksowe badania indywidualne na próbie 2100 osób
• 1 lipca 2009 – 31 grudnia 2009 roku:badania kwestionariuszowe na próbie ogólnopolskiej 100 tyś. osób
• 1 stycznia 2010 – 31 marca 2010 roku:całościowa analiza wyników i rekomendacje
Obszary badań w etapie I
1. Moduł 1. Kwestionariusz KBS badania w etapie II
2. Moduł 2. Funkcjonowanie poznawcze – autostereotypy
3. Moduł 3a. Historia życia, punkty zwrotne i trajektorie życiowe
4. Moduł 3b. Radzenie sobie z utratą sprawności
5. Moduł 4. Formowanie się tożsamości i wkraczanie w dorosłość
6. Moduł 5. Społeczności lokalne i wirtualne
7. Moduł 6. Samoakceptacja, poczucie jakości życia i partycypacja społeczna
8. Moduł 7. Autodiagnoza indywidualna – autonarracje
9. Moduł 8. Autodiagnoza grupowa – fokusy
Narzędzia badawcze w etapie II
Efekty projektu:
Badana grupa
Ogółem zbadano 100 648 osób we wszystkich powiatach Polski.
Średni wiek zbadanych osób wynosił 51 lat
Najmłodszymi osobami były kilkumiesięczne dzieci (w ich imieniu odpowiadali rodzice lub opiekunowie)
Najstarszy respondent miał 103 lata.
Wiek aktywności zawodowej: 16 – 60/64 lat
65 654 osób - 65, 2% to osoby w wieku aktywności zawodowej czyli w wieku od 16 r.ż. do 60 r.ż. (kobiety) i 65 r.ż. (mężczyźni).
Wśród badanych w okresie aktywności zawodowej 38 214 osób (53,3% - w stosunku do 65 645 osób) miało orzeczenie o niepełnosprawności
Wśród osób z orzeczeniem 12 339 miało orzeczenie stopniu znacznym niepełnosprawności (35,3%).
100 648 badanych
65 654 w wieku aktyw. zawodowej 16-60/64
38 214 ma orzeczenie o niepełnospr.
12 339 ma orzecz. o stopniu znacznym
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00%
niepełnosprawnośćpsychiczna
niepełnosprawnośćintelektualna
niepełnosprawnośćwzrokowa
niepełnosprawnośćsłuchowa
niepełnosprawnośćruchowa
niepełnosprawnośćsomatyczna
niepełnosprawność psychiczna 14,10%
niepełnosprawność intelektualna 12,10%
niepełnosprawność wzrokowa 20,30%
niepełnosprawność słuchowa 7,20%
niepełnosprawność ruchowa 35,00%
niepełnosprawność somatyczna 66,60%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
16-3
4 l.
35-4
9 l.
50-5
9/64
l.
n. psych. n. intel. n. wzrok. n. słuch. n.ruch. n. inna
pracuje szuka pracy nie pracuje, nie szuka
Wiek i praca a rodzaj ograniczeń sprawności
1 tak 282222 nie 36915Ogółem N = 65137
1 nie, raczej nie 251542 tak, raczej tak 8181Ogółem N = 33335
1 nigdy 202102 rzadko 85183 często 69784 bardzo często 7618Ogółem N =
43324
Wnioski• 41% wszystkich badanych, pomimo tego, że doświadczali oni
często znacznych ograniczeń funkcjonalnych (które utrudniały im wykonywanie codziennych czynności) nie posiadało orzeczenia o swojej niepełnosprawności
• 48% zbadanych gospodarstw domowych w Polsce, w których zamieszkuje przynajmniej jedna osoba niepełnosprawna nie korzysta z żadnej formy wsparcia z zewnątrz.
• z największego wsparcia do tej pory korzystali ci badani, którzy w momencie badania nie odczuwali poważnych ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu, ale posiadali orzeczenie
• z najmniejszego wsparcia korzystają te osoby, które odczuwają poważne ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie posiadają orzeczenia o niepełnosprawności
(1) osoby z rzadko występującymi i sprzężonymi ograniczeniami sprawności:częściej niż pozostałe znajdują wsparcie w instytucjach do tego powołanych w znacząco wyższym stopniu ufają w pomoc ze strony instytucji publicznychmają mniejsze zaufanie do możliwości uzyskania pomocy ze strony najbliższych osób, choć ciągle rodzina i bliscy pozostają najważniejszym źródłem pomocy i wsparcia
(2) wśród osób z ograniczeniami sprawności spowodowanymi przez problemy ze wzrokiem, poruszaniem się czy problemami somatycznymi istnieje bardzo duża grupa osób, które pomimo trudności nie otrzymały dotąd orzeczenia
(3) grupami szczególnego ryzyka są osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz psychiczną analiza stanu cywilnego tych grup, która pokazała, że osoby te w większości pozostają samotne rzadko pracująosoby z niepełnosprawnością psychiczną zarówno ze strony najbliższej rodziny, jak i innych osób mogą liczyć na pomoc zdecydowanie mniejszą niż pozostałe
Podstawowe rekomendacje
1. Zaczynać jak najwcześniej
2. Uwzględniać kondycję psychiczną
3. Łączyć, a nie dzielić
4. Wzmacniać i modyfikować sieci i kontakty społeczne
1. Zaczynać jak najwcześniejCel:
przygotowanie do aktywnego dorosłego życia i budowanie gotowości do pracy – już w okresie dzieciństwa i dorastania, gdy kształtują się zręby tożsamości i systemu przekonań o sobie i świecie
Metoda:
pomoc „wycofująca się” w wypełnianiu obowiązków
wzmacnianie samodzielności w podejmowaniu decyzji
swoboda / rozsądna kontrola w eksploracji
2. Uwzględniać kondycję psychiczną
samopoczucie osoby i jej gotowość do zmian związane są z momentem w procesie radzenia sobie z utratą sprawności
sam upływ czasu, szczególnie w przypadku nabycia niepełnosprawności w okresie dorastania i dorosłości nie rozwiąże problemu
pomoc / wsparcie muszą być zgodne z potrzebami osoby w danej fazie procesu radzenia sobie z własnym ograniczeniem sprawności
faza zmagania się faza depresji faza akceptacji
3. Łączyć, a nie dzielić
proponować działania wspólne i uniwersalne, a nie wyselekcjonowane i specjalne,
co oznacza, iż osoby z ograniczeniami sprawności powinny być jak najczęściej uczestnikami programów aktywizacyjnych razem z osobami sprawnymikryterium ich wyboru (bądź rekrutacji) powinny być wzmacniane kompetencje i problemy, a nie sam fakt bycia osobą niepełnosprawną
4. Wzmacniać i modyfikowaćMyśleć pozytywnie czyli o tych zasobach, które istnieją:
czy posiadane zasoby są właściwie wykorzystane w codziennym funkcjonowaniu osoby?czy oferty w otoczeniu wykorzystują te zasoby?czy oferty dają okazję poszerzania zasobów?
Metoda:zwiększanie różnorodności SIECI I KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH, w jakich ludzie w sposób naturalny zaspokajają swoje potrzeby
Podstawowym czynnikiem przeciwdziałającym wykluczaniu, jak i ułatwiającym inkluzję, także
wejście, powrót i utrzymanie się na rynku pracy jest zakres i jakość
SIECI SPOŁECZNYCH: rodzinnych, sąsiedzkich, przyjacielskich (znajomi) oraz lokalnych i regionalnych
Braku lub nadmiernej jednorodności czy ubóstwa sieci społecznych nie jest w stanie zrównoważyć żadna najnowsza technologia informacyjna.
Badania K. Smoczyńskiej (2010) pokazują, iż aktywność w Internecie i wykorzystywanie komputera do zaspokajania swoich różnych potrzeb jest efektywne tylko wtedy, gdy jednostka ma mocne oparcie w relacjach z innymi ludźmi. Komputer i Internet nie zastąpią żywych różnorodnych kontaktów społecznych, są tylko narzędziami ułatwiającymi te kontakty.
W ramach sieci społecznych i codziennych interakcji zachodzących zarówno w sposób bezpośredni, jak i przy użyciu nowoczesnych technik kształtują się kompetencje komunikacyjne i społeczne osób z ograniczeniami sprawności.
Na podstawie badań J. Iwańskiego (Iwański, Owczarek, 2010) wyłania się obraz niższego poziomu umiejętności w tym obszarze, co prowadzi do pogłębiania się bierności i wykluczenia. Są nim zagrożone szczególnie te osoby, które wcześnie nabyły niepełnosprawność i posiadają znaczne ograniczenie sprawności.
Aktywność, przede wszystkim w dziedzinie kontaktów społecznych, jest jedynym sposobem na przełamanie niekorzystnych tendencji.
Może się ona dokonać tylko poprzez ROZWÓJ SYSTEMU WIĘZI SPOŁECZNYCH (relacje bliskie, pomostowe, strukturalne) i praktykowanie umiejętności komunikacyjnych.
Obszary trudne: świadomość prawna i zdrowotna
Wyniki ogólnopolskich badań sondażowych (etap II Projektu) wskazują na bardzo niską świadomość zdrowotną i prawną przebadanej grupy osób:
niektórzy respondenci mieli problemy z określeniem rodzaju i przyczyny swoich dolegliwości
część osób nie potrafiła, bądź robiła to w sposób bardzo nieprecyzyjny, określić rodzaju dokumentu stwierdzającego niepełnosprawność.
Jak wypełniać białe plamy w miejscach wrażliwych?
podnoszenie formalnego poziomu wykształcenia
podnoszenie świadomości obywatelskiej, w tym prawnej
podnoszenie świadomości zdrowotnej , także w ramach tzw. patent education
opracowanie programów adresowanych do rodziców i opiekunów oraz nauczycieli dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności wspomaganie w wychowaniu i opiece nad nimi poprzez oddziaływania psychoedukacyjne i terapeutyczne adekwatne do ich potrzeb, zmieniających się wraz z rozwojem
skierowanie programów do sprawnego rodzeństwa dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności to ono tworzy najbliższą sieć społeczną, która stanowi ważne źródło z jednej strony porównań społecznych i wyzwań rozwojowych, a z drugiej wsparcia i pomocy w trudnych sytuacjach
kierowanie programów do grup beneficjantów którzy zostali określeni jako najbardziej potrzebujący
Ile mamy wyników?
• 500 zmiennych, 100 000 badanych = 50 mln komórek arkusza danych (!)
• Kombinacji dwuelementowych: 124 750• Kombinacji trzyelementowych: 20 958 500• Potencjalnie wszystko wartościowe i przydatne• Rozwiązanie system analizy
Rozwiązanie: http://webir.swps.pl
• dostępny dla każdego– niezależnie od kompetencji analitycznych (tryb
prosty i zaawansowany)– bez opłat (Wolne i Otwarte Oprogramowanie)– bez konieczności instalacji (aplikacja www)– niezależny od platformy (działa nawet na komórce!)
• zaawansowane algorytmy do analizy danych• wizualizacja danych (w jakości gotowej do druku)
Dziękuję za uwagę
Nasze publikacje dostępne na:
www.aktywizacja2.swps.pl www.scholar.com.pl
Przeglądarka danych statystycznych z projektu:
http://webir.swps.pl
Partner Konferencji: Urząd Miasta Krakowa
Konferencja pod patronatem:Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. dr hab. Barbary Kudryckiej,