PB - HITAP: โครงการประเมิน ... · สถิติสังคม...
Transcript of PB - HITAP: โครงการประเมิน ... · สถิติสังคม...
PB สงคมผสงอาย...กบความทาทายของการจดการดานสขภาพ
Policy Brief ปท 2 ฉบบท 17 เดอนธนวาคม 2557
HITAP| สงคมผสงอาย...กบความทาทายการจดการดานสขภาพ
จากปญหาดานสขภาพของผสงอายทเพมมากขนไปพรอม ๆ กบการเพมขนของประชากรผสงอาย
กรมอนามย ไดดำาเนนแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายตงแตป พ.ศ. 2555 จดมงหมายทสำาคญคอ
การสงเสรมและปรบพฤตกรรมสขภาพผสงอาย มการเขาถงบรการสขภาพอยางถวนหนา มระบบ
บรการทมคณภาพ และสงเสรมครอบครว ชมชน และทองถนใหมสวนรวมในการดแลผสงอาย แต
ขอมลจากการสำารวจสขภาวะผสงอายไทย ป พ.ศ. 2556 พบวา ผลการดำาเนนงานของแผนฯ มบาง
ตวชวดทยงไมถงเปาหมาย รวมถงปญหาการเขาถงบรการสขภาพดานการคดกรองโรคซงการแจงผล
ไมมประสทธภาพ ปญหาเหลานมผลกระทบตอผสงอายคอ การเพมขนของโรคเรอรง และโรคอวน
ดงนนการปรบแผนหรอกลยทธของการดำาเนนงานจงมความสำาคญเพอใหบรรลตามวตถประสงค
ของแผนงานดงกลาว
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
ประเทศไทยกำ�ลงกาวเขาสสงคมผสงอาย��������อยางเตมตว�การจดการดานสขภาวะของผสงอายจงเปนเรองทประมาทไมได
„ „
ความทาทายของการจดการดานสขภาวะของผสงอายImage by Eric Montfort
การสำารวจสขภาวะผสงอายไทย ป พ.ศ. 2556 พบวา
ผสงอายไทยยงมปญหาเรองสขภาพเหลาน
ภาวะนำาหนกเกนจนถงระดบอวนอนตรายและ
เปนโรคเรอรง ไดแก โรคความดนโลหตสง
โรคเบาหวาน
การคดกรองทยงไมครอบคลม ทำาใหจำานวนผสงอายท
มปญหาสขภาพหรอผปวยดวยภาวะแทรกซอนจากโรค
เบาหวานและความดนโลหตสงยงไมลดลง
เขาถงบรการสขภาพแตยงสญเสยโอกาส 2�ใน�5 ของผสงอายทมผลการคดกรองโรคเบาหวานหรอ
ความดนโลหตสงผดปกต ไมทราบวาตนเองเสยงเปนโรค
ผสงอายสวนนอยมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค คอ
เพยง รอยละ�26�จงยงมสวนมากทอาจมแนวโนมเปน
โรคเรอรงมากขน
ปญหาดานสขภาพเปนปญหาสำาคญลำาดบตนของ
ผสงอาย เนองจากเปนวยทรางกายเรมเสอมถอยและเกด
โรคตาง ๆ ไดงายโดยเฉพาะกลมโรคไมตดตอเรอรง (Non-
communicable diseases; NCDs) รวมถงโรคจตเวช
เชน โรคซมเศรา โรคเหลานยอมสงผลใหผสงอาย
มภาวะทพพลภาพ (disability) ไมสามารถ
ปฏบตกจวตรประจำาวนไดดวยตนเอง ทงน
ภาวะทพพลภาพจะพบมากยงขนและม
ความรนแรงมากขน เมออายเพมสงขน
ผสงอายจงตองการความชวยเหลอจาก
ผอนในการใชชวตประจำาวนทแตกตางกน
ออกไปตามระดบความรนแรงของภาวะ
ทพพลภาพ ปญหาเหลานไมเพยงแตสง
ผลตอการดำาเนนชวตของผสงอาย หรอผ
สงวย สงโรค สงงบประมาณ
ดแลเทานน แตยงสงผลตอภาระงบประมาณ คาใชจายดาน
สขภาพภาครฐ โดยป พ.ศ. 2553 ประมาณการสดสวน
คาใชจายดานสขภาพของผสงอายคดเปน รอยละ 30
ของประชากรทกกลม และยงคาดการณวาป พ.ศ. 2565
จะเพมขนเปน 3.5 เทา เนองจากผสงอายมความจำาเปน
ในการใชบรการสขภาพเพมมากขน หากภาครฐ
ไมมมาตรการหรอการปองกนปญหาสขภาพทด
อาจทำาใหประเทศสญเสยเงนไปกบคารกษา
พยาบาลจำานวนมากในอนาคต อยางไร
กตามถงแมจะมแผนงานหรอมาตรการท
เกยวของ แตการจะใหเกดผลบรรลตาม
เปาหมายเปนสงททาทายกวา
หนา 2 สงคมผสงอาย...กบความทาทายการจดการดานสขภาพ
ป พ.ศ. 2556 HITAP รวมกบกรมอนามยทำาการเกบขอมลผสงอายไทยทมอาย 60 ปบรบรณขนไป จำานวน 13,642 คน ใน 28 จงหวด
ไดแก เชยงใหม พะเยา ลำาพน สโขทย เพชรบรณ อทยธาน กำาแพงเพชร อางทอง ปทมธาน สระบร สงหบร สมทรสงคราม กาญจนบร ชลบร สระแกว
มหาสารคาม รอยเอด หนองบวลำาภ เลย นครราชสมา ชยภม สรนทร อบลราชธาน ยโสธร ชมพร กระบ นราธวาส และสงขลา พบขอมลทสำาคญตอไปน
ผสงอายไทยกำาลงอวนและเปนโรคเรอรง
การคดกรองทยงไมครอบคลม
จำานวนผสงอายทมปญหาสขภาพ หรอแมแตผปวยดวยภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวานและความดนโลหตสงอาจมจำานวนนอยกวาน
หากผสงอายเขาถงการคดกรองโรคเหลานนไดอยางถวนหนา (การคดกรองครอบคลมผสงอาย100%) แตผลการสำารวจในรอบ 12 เดอนพบวา ผสงอาย
สามารถเขาถงการคดกรองโรคตางๆ คดเปนรอยละดงตอไปน
โรคความดนโลหตสง ภาวะซมเศรา
80% 33%
การประเมนความสามารถ ในการทำ กจวตรประจำ วน
32%
โรคเบาหวาน
73%9%
ขอเขาเสอม
ผลการสำารวจสขภาพผสงอายไทย
ป�พ.ศ.�2565�สดสวนคาใชจายดานสขภาพของ����ผสงอายจะเพมขนเปน�3.5�เทา�เนองจากผสงอายม
ความจำ�เปนในการใชบรการสขภาพเพมมากขน�
Image by VectorStock
สงคมผสงอาย...กบความทาทายการจดการดานสขภาพ หนา 3
เขาถงบรการสขภาพแตยงสญเสยโอกาส
แมผสงอายทไดรบการคดกรองโรคเบาหวานและความดนโลหตสงจะมปรมาณมาก แตการแจงผลการคดกรองโรคกลบไมมประสทธภาพ
ทำาใหผสงอายทไดรบการคดกรองไมทราบวาตนเองอาจมความเสยงเปนโรคดงกลาว หากไมดำาเนนการแกปญหาเหลาน จะสงผลใหผสงอายเปนโรคเรอรง
มากขน กอใหเกดปญหาตอคณภาพชวตทงตนเองและญาตผดแล รวมถงคาใชจายของภาครฐในการจดสรรงบประมาณดานสขภาพ
ผสงอายสวนนอยมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค
พฤตกรรมสขภาพพงประสงค คอ การปฏบตตวครบ 5 ประการ เพอดแลสขภาพและปองกนโรค ไดแก ไมดมเครองดมทมแอลกอฮอล
ไมสบบหร ออกกำาลงกายเปนประจำา ดมนำาสะอาดวนละ 8 แกวหรอมากกวา รบประทานผกผลไมสดเปนประจำา การสำารวจฯ พบวา
2%สดสวนของผสงอายทมพฤตกรรม
สขภาพพงประสงคครบ 5 ขอ
สดสวนของผสงอายทมพฤตกรรมดแลสขภาพในแตละขอ
สรเดช ดวงทพยสรกล
ผชวยวจย
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
ตดตอ:
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
อาคาร 6 ชน 6 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
อำาเภอเมอง นนทบร 11000
โทรศพท: 02-591-8161, 02-590-4375 และ 02-590-4549
โทรสาร: 02-590-4374 และ 02-590-4369
อเมล: [email protected]
เวบไซต: www.hitap.net
ผเขยน
แหลงขอมลเพมเตม
1. แผนงานยทธศาสตรสขภาพกระทรวงสาธารณสขดานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค (8
Flagship project).กระทรวงสาธารณสข, 2556
2. Website สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล http://www.ipsr.mahi-
dol.ac.th
3. ถาวร สกลพาณชย สมชย จตสชน อรวรรณ ประสทธศรผลถาวร. การคลงสขภาพสำาหรบ
ระบบบรการสขภาพพงประสงค.นนทบร: สำานกงานวจยเพอการพฒนาหลกประกนสขภาพ
ไทย. 2556
4. สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย. คมอการดแลสงเสรมสขภาพผสงอาย. นนทบร: กลม
อนามยผสงอาย สำานกสงเสรมสขภาพ; 2556.
5. สำานกงานสถตแหงชาต. การสำารวจประชากรผสงอายไทย พ.ศ. 2554. กรงเทพฯ: สำานก
สถตสงคม สำานกงานสถตแหงชาต; 2555
6. จงจตต ฤทธรงค ศทธดา ชวนวน ปราโมทย ประสาทกล. การสงวยของประชากรใน
ประชาคมอาเซยน.นครปฐม: สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.
ตดตามรายงานฉบบสมบรณไดท www.hitap.net/research/eldery-survey-2556/
เอกสารฉบบนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง“การสำารวจสข-
ภาวะผสงอายไทย ป 2556 ภายใตแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายและ
ผพการ” โดย สรเดช ดวงทพยสรกล ธระ ศรสมด แกวกล ตนตพสฐกล
ผศ.ดร.ลล องศรสวาง ดร.นพ.ยศ ตระวฒนานนท และสำานกสงเสรม สขภาพ
กรมอนามย
1. กรมอนามยปรบปรงแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอาย ฯ ใหดำาเนน
การเชงรกนอกสถานพยาบาลมากขน โดยครอบครวและชมชนควรม
บทบาททสำาคญในการสงเสรมใหผสงอายมพฤตกรรมทพงประสงค
เพอลดปจจยเสยงและโอกาสในการเปนโรคเรอรงในผสงอาย
2. กรมอนามยคนหามาตรการและนโยบายทมประสทธภาพในการ
ทำาใหผสงอายไทยมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคเพมสงขน ทงน
อาจพฒนาเปนงานวจยทมระบบการประเมนผลทถกตองแมนยำา
3. เจาหนาทสาธารณสขเพมคณภาพการคดกรองโรคสำาหรบ
ผสงอาย โดยเฉพาะการแจงผลการตรวจ และการปฏบตตวทงผท
เปนโรคและไมเปนโรค
ขอเสนอแนะเชงนโยบาย