Paghahanda ng lupa na hindi inararo at may limitadong paraan ng pagsuyod

Rice Technology Bulletin Series

1 Released Rice Varieties (1968-1994)2 Pagpaparami at Pagpupuro ng Binhi sa Sariling Bukid3 Paggawa ng Maligaya Rice Hull Stove4 PhilRice Micromill5 PhilRice Flourmill6 PhilRice Drumseeder7 PhilRice Rototiller8 Rice Food Products9 PhilRice-UAF Batch Dryer10 Integrated Management of the Malayan Black Bug11 SG800 Rice Stripper-Harvester 12 Dry-Seeded Rice-Based Cropping Technologies13 Maligaya Rice Hull Stove14 10 Steps in Compost Production15 Rice Tungro Virus Disease16 The Philippine Rice Seed Industry and The National Rice Seed Production Network17 10 Hakbang sa Paggawa ng Kompost18 10 nga Addang ti Panagaramid iti Kompost19 Characteristics of Popular Philippine Rice Varieties20 Rice Stem Borers in the Philippines21 Rice Food Products (revised edition)22 Leaf Color Chart (English)23 Leaf Color Chart (Ilocano)24 Leaf Color Chart (Filipino)25 Equipment for Rice Production and Processing26 Useof40kgCertifiedSeedsperHectare27 Rice Wine28 Management of Field Rats29 Controlled Irrigation: Saving water while having good yield30 Minus-one Element Technique: Soil Nutrition DeficiencyTestMadeEasy31 Management of the Rice Black Bug32 ManagementofZinc-deficientSoils33 Management Options for Golden Apple Snail34 Use of Evaporation Suppressant 35 Pagpaparami ng Purong Binhi ng Palay36 ManagementofSulfur-DeficientLowlandRiceSoils34 Use of Evaporation Suppressant 35 Pagpaparami ng Purong Binhi ng Palay36 ManagementofSulfur-DeficientLowlandRiceSoils37 Management of Planthoppers and Leafhoppers38 ManagementOptionsforRicefieldWeeds39 Use of Indigo as Green Manure40 Management of Salt-affected Soils for Rice Production 41 Wet-Seeded Rice Production42 Matatag Lines 43 Hybrid Rice Seed Production44 Metarhizium anisopliae: Microbial Control Agent for Rice Black Bug45 Integrated Nutrient Management for Rice Production

46 Management of Armyworms/Cutworms47 Carbonized Rice Hull48 Rice-based Microbial Inoculant49 Integrated Farm and Household Waste Management50 Rice Postproduction Practices51 Ecological Rice Farming52 ModifiedDryDirectSeedingTechnology53 Palayamanan: Making the Most out of Rice Farms 54 Practical Guidelines in Predicting Soil Fertility Status of Lowland Rice Soils55 Bakanae: The Foolish Disease of Rice56 Management of Rice Blast Disease57 Root-knot Management in Rice-Onion Cropping System58 Management of Yellow and White Stemborers59 The PhilRice Dapog Technology60 Rice Straw-Based Nutrient Management in Irrigated Lowland Rice 61 Biofertilizer Production: Vesicular Arbuscular Mycorrhizae (VAM)62 Trichoderma: Biofungicide for vegetables63 Barayti ng Palay handog ng PhilRice 2007-200964ManagementofZinc-deficient Soils (revised edition)65 Soil Series: Improving Agricultural Productivity in Pampanga66 Soil Series: Improving Productivity in Tarlac67 Laboy Tiller: Improving deep muddy and swampy rice lands68 B&S Rice mini-combine harvester69 Rice Disease Diagnostic Kit70 Reducing Methane Emissions from Irrigated Ricefields71RiceHullGasifierEngine-PumpSystem72 Kontroladong Pagpapatubig73 Saclob: Airtight Storage for Rice Seeds74 No Tillage Technology in Irrigated Rice Production75 Mangement of Yellow and White Stemborer (2011)76ManagementOptionsforRicefieldWeeds(2011)77 Management of Salt-Affected Soils78 Pangangasiwa ng Dilaw at Puting Aksip79 Metarhizium: Ang mikrobyo sa pagsugpo ng atangyang itim80 Minus-One Element Technique (MOET): Pagsu- suri ng Sustansiya sa Lupa 81RiceHuskGasifierStove82 Palaycheck Upland Rice Farming

Paunang SalitaSadyang hindi maiiwasan ang patuloy na pagtaas ng presyo ng gastusin sa pagpapalay tulad ng paggawa o labor cost, pataba, at krudo sa ating bansa.

Kaya naman, isinusulong ng PhilRice ang sistemang reduced tillage, isang pamamaraan ng paghahanda ng lupa na hindi inararo at may limitadong paraan ng pagsuyod.

Sa paggamit ng sistemang ito, mas madali na ang paghahanda ng lupa at mas mataas ang ani kumpara sa nakasanayan nang paraan. Mas nakatitipid pa sa mga gastusin sa paggawa o labor cost, krudo, pataba, at iba pang gastusin sa bukirin.

Dagdag pa diyan, maaari pang matugunan ng sistemang reduced tillage ang climate change o pabagu-bagong klima.

Matindi ang pagsingaw ng methane habang inihahanda ang lupa upang tamnan. Sumisingaw ang methane na nabaon sa lupa mula sa mga natirang bahagi ng halaman sa nakaraang taniman. Samantala, tumatagas ang carbon sa pagbubungkal ng lupa.

Kapag ang methane ay nasa himpapawid na, hinaharangan nito ang init mula sa lupa na dapat ay tatagos sa kalawakan. Ang methane ay 21 beses na mas malakas humarang ng init kumpara sa carbon dioxide. Nasa 9-15 taon ang itinatagal ng methane sa kalangitan. Ang methane ang siyang nagpapalala ng global warming dahil sa greenhouse effect nito.

Sa mga palayang may irigasyon, ang sistemang reduced tillage ay nakababawas sa methane at carbon dioxide na sumisingaw kumpara sa nakasanayan nang paraan.

1

Sistemang Reduced Tillage

Isang pamamaraan ng paghahanda ng bukid na hindi inaararo at may limitadong paraan ng pagsuyod.

BENEPISYO SA PAGGAMIT NG Sistemang Reduced Tillage

►Mas nakatitipid sa mga gastusin sa paggawa o labor cost, krudo, pataba, at iba pang gastusin sa bukirin;

►Nakababawas ng polusyon sa hangin sanhi ng kabawasan sa paggamit ng diesel na umaabot sa 15 litro kada ektarya;

►Nakababawas sa oras ng paghahanda ng lupa hanggang anim na oras kada ektarya;

►Hindi hirap ang makina dahil sa mababaw ang putik ng bukid at wala nang pag-aararo;

►Mas mabilis, matipid, at maginhawa ang paghahanda ng bukirin;

2

►Nakadaragdag ng sustansiya sa lupa dahil muling ibinabalik ang mga dayami.

Tataas ng 0.4 t/ha ang ani kung ibabalik ang dayami sa lupa. Lalong tataas dala ng pagdami ng organic matter sa lupa. (Ponnamperuma, F.N.);

►Nakababawas ng gastusin sa paghahanda ng lupa hanggang 3,000 kada ektarya;

►Mas mataas ang ani at kita ng 5-10 kaban.

3

Paano isagawa

Ikalat ang mga dayami bago mag-umpisa ng sakahan.Patubigan ang pinitak ng hindi bababa sa 3-5 sentimetro.

Panatilihing nakababad sa tubig ang pinitak sa loob ng 5-7 araw.

Makalipas ang 5-7 araw na may tubig ang pinitakan, isagawa ang unang pagsusuyod upang idapa ang pinaggapasan at damo.

1

2

3

4

Maaaring gumamit ng hand tractor na may nakakabit nariding-type leveler, rototiller o suyod na may harang na tabla.

Isagawa ang pangalawang pagsusuyod 5-7 araw pagkatapos ng unang pagsusuyod. Panatilihin ang 3-5 sentimetrong lalim ng tubig.

4

Kung kinakailangan, paraanan muli ng hand tractor na may nakakabit na riding-type leveler, rototiller, o suyod at ng panlinang na tabla para sa mas maayos na taniman.

5

5

Maaari nang sabog o lipat-tanim mula 15 hanggang 21 araw.

6

Gastos at Kita kada Ektarya

Oras sa paghahanda ng bukid kada ektarya Cropping Season Conventional Tillage Reduced Tillage Savings (oras)

WS 2012 17.68 10.75 6.93

DS 2013 17.68 11.97 5.71

WS 2013** 15.68 9.77 5.91

DS 2014 19.5 13.2 6.3

WS 2014 21.5 12.99 8.5

Average 18.40 11.73 6.67

Gastos sa paghahanda ng lupa kada ektaryaCropping Season Conventional Tillage Reduced Tillage Savings

WS 2012 P5,416 P2,064 P3,352

DS 2013 P5,000/ P2,870* P1,620 P3,380 P1,250*

WS 2013** P5,000 /P2,912* P1,784 P3,216 P1,128*

DS 2014 P5,000/ P2,544* P2,092.1 P1,956/P402.4*

WS 2014 P5,000/ P2,544* P2,051 P2,949/ P493*

Average P5,000/ *P2,717.5 P1,922.2 P2,970/P818.35*

Kung straight contract o iuupa ang paggawa, makatitipid ng hanggang P3,000 kada ektarya. Kung sariling paggawa, makatitipid hanggang P1,200 halaga ng diesel.

(straight contract)

* May sariling handtractor ** Apektado ng bagyong Santi

Dami ng nagamit na krudo kada ektarya Cropping Season Conventional Tillage Reduced Tillage Savings /litro

WS 2012 28 12.75 15.25

DS 2013 28 13.75 14.25

WS 2013** 27.8 17.8 10

DS 2014 26 19.7 6.3

WS 2014 26 17 9

Average 27.16 16.2 10.96

Dami ng ani kada ektarya (t/ha)Cropping Season ConventionalTillage ReducedTillage Difference

WS 2012 4.64 5.64 1

DS 2013 6.65 7.19 0.54

WS 2013** 3.47 3.65 0.18

DS 2014 6.06 6.21 0.15

WS 2014 4.86 5.02 0.16

Average 5.136 5.542 0.406

6

Gastos at kita sa paggawaCropping Season

Tillage Method Gross Income Total Expenses

Net Income

WS 2012 Reduced P72,745 P36,946 P35,849

Conventional P59,130 P35,909 P23,221

DS 2013 Reduced P103,105 P55,196 P48,290

Conventional P98,543 P56,241 P42,589

WS 2013** Reduced P55,711 P37,809 P17,901

Conventional P52,791 P39,055 P13,735

DS 2014 Reduced P121,531 P47,751 P73,779

Conventional P118,014 P48,870 P70,308

WS 2014 Reduced P99,939 P42,599 P56,010

Conventional P95,050 P44,716 P50,882

* May sariling handtractor ** Apektado ng bagyong Santi

Mula 2012, mayroon nang mahigit 555 na magsasaka ang nakasubok ng reduced tillage.

7

Mga nakasubok ng reduced tillage

Dr. Roy M. RamosTalavera, Nueva Ecija

Hindi inakala ni Mang Roy na mamahalin din nya ang pagsasaka gayong isa na syang tanyag na dentista sa kanilang lugar. Ayon sa kanya, mas umunlad ang kanyang buhay sa pagsasaka.

Taong 2012 nang subukan nya ang sistemang reduced tillage. Ayon sa kanya, hindi naman siya napahiya sa sistemang ito. Napatunayan nya na mas nakatipid siya sa gastusin sa paghahanda ng lupa,pagpapataba at pagpapatubig. Tumaas din ng 5 kaban ang kanyang ani kung tag-ulan at 10 kaban naman kung tag-araw. Kung tag-ulan, umaabot sa 135 kaban kada ektarya ang kanyang ani. Samantala, 170 kaban naman kung tag-araw.

Masayang ibinalita ni Mang Roy na sa pagsasaka, siya ay nakabili ng bagong sasakyan at ilang kagamitan sa bukid.

Sa kabuuan, 10 ektarya na ang ginagamitan nya ng sistemang reduced tillage.

KARANIWANG OBSERBASYON NG MAGSASAKA: Ang Reduced tillage ay angkop sa mga lugar na may patubig.

8

Hindi nakatapos ng pag-aaral si Mang Peter. Pero, hindi ito naging hadlang para hindi na siya mangarap umunlad. Ayon sa kanya, nang sabihin sa kanya na makababawas sa gastusin ang paggamit ng sistemang reduced tillage, agad nya itong sinubukan. Kalahating ektarya ng kanyang bukid ay ginamitan nya ng reduced tillage.

Patunay ni Mang Peter, parang linang din ng inararo ang kinalabasan ng kanyang bukid. “Medyo mahirap lang gawin ang mataas na bahagi ng bukid, ani Mang Peter. Dagdag pa nya, mainam ang paggamit ng rototiller sa sistemang ito.

Umaani lamang si Mang Peter ng 91 kaban kada ektarya.Dahil sa reduced tillage, umabot ng 117 kaban ang kanyang ani.

Nabago man ang pamamaraan ng paghahanda ng lupa gamit ang reduced tillage, hindi naman tumaas ang pag-aaplay ng pataba ni Mang Peter. Ayon sa kanya, tig 2 kaban pa rin ng urea at 14-14-14 ang kanyang inaaplay sa basal. Samantala, 2 sako naman at 1 sako 0-0-60 naman sa paglilihi ng palay hanggang pagbubuntis.

Peter G. KiwangDipaculao, Aurora

KARANIWANG OBSERBASYON NG MAGSASAKA: Mas mainam gawin ang Reduced tillage sa lupang dati nang napatag at may kakaunting damo.

9

Eduardo PolicarpioCabanatuan, Nueva Ecija

Taong 2012 nang gamitin ni Mang Eduardo ang sistemang reduced tillage. Napadali ang paghahanda ng kanyang lupa. “Dati, kailangan na nakabuntot ako sa handtractor hanggang sa pagsusuyod. Iisipin ko pa na baka matusok ng suso ang aking paa dahil sanay akong nakayapak.

Ngayon, nakasakay na lang ako sa leveler kaya hindi rin ako masyadong pagod,” ani Mang Eduardo.

Nakatitipid din sa oras at gastusin ang sistemang reduced tillage. Mga anim na oras ang nabawas at mas mabilis ang paghahanda ng bawat ektaryang lupa. Mga P3,000 naman ang natitipid nito sa gastos sa paggawa at krudo.

Napansin din ni Mang Eduardo na hindi hirap ang kanyang makina dahil mababaw na ang putik sa bukid at hindi na inaararo. Mas madaling magsuwi ang palay kung mababaw ang putik.

Samantala, nakaibabaw lamang ang mga buto ng damo kaya kapag pinatubigan, natatangay ang mga ito at hindi na tumutubo.

Tumaas ang kanyang ani nang 5 kaban/ekt kung tag-ulan at 10 kaban naman kung tag-araw.

KARANIWANG OBSERBASYON NG MAGSASAKA: Mas matipid ang Reduced tillage sa oras at krudong ginagamit; Mas nararapat na maglagay sa bukid ng pamatay-damo kapag naging mas makapal na ang damo.

10

Mahigit 30 taon nang nagsasaka si Mang Alberto. Ayon sa kanya, mahirap paniwalaan sa umpisa ang sistemang reduced tillage. “Nakasanayan na kasi ang pag-aararo sa paghahanda ng lupa. Paniniwala ko kasi, dadamuhin ang aking bukid kung hindi aaruhin,” ani Mang Alberto.

Ngayon, napatunayan nya na mali ang kanyang mga haka-haka. Hindi naman pala magiging madamo kung gagamitan ng reduced tillage. Dagdag pa niya, nabawasan ang oras ng paghahanda ng lupa dahil hindi na nga ito kailangan araruhin. Mas nakatitipid naman sa pagpapatubig dahil sa mas mabilis patubigan at napapanatili ng sistemang reduced tillage ang tubig sa lupa na higit na pinakikinabangan ng palay.

Taong 2014 nang subukan ni Mang Alberto ang reduced tillage. Sa sistemang reduced tillage, nakaani si Mang Alberto ng 120 kaban kada ektarya. Mas mataas ng 5 kaban kumpara sa nakasanayang paghahanda ng lupa.

Alberto SagunVictoria, Tarlac

KARANIWANG OBSERBASYON NG MAGSASAKA: Gumamit ng Effective Micro Organism sa bukid upang makatulong na mabulok ang mga pinaggapasan at natuyong damo.

ReferenceVillaflor, I.R. 2008. Sistemang No-Tillage: Mas matipid na,

Mas maani pa (No-Tillage Technology: More economical, even higher yielding). In: Proceedings of the 25th National Rice R&D Conference, 11–13 March 2008, Philippine Rice Research Institute (PhilRice), Science City of Muñoz, Nueva Ecija, Philippines.

Tillage Technique in Lowland Rice Production Paper presented during the Consultation Workshop on Rice Check System for Rainfed Lowland Rice Environment held on 17–18 May 2010 at the Philippine Rice Research Institute (PhilRice), Maligaya, Science

Regalado, MJC and Villaflor IR. 2010 Verification Tests of the No-

Karim, S.M R. and S. Ahmed, 1997. Effect of degree of land preparation and spacing on weed growth.Matin, M.A and M.S Uddin, 1994. Effects of different tillage operations on soil physical properties, root growth, and yield of rice.Koga et al. 2006. Carbon dioxide emission from energy use.

Cerri et al 2004. Plant residues and emission of greenhouse gases.

Reduced Tillage & PalayCheck System in Irrigated Rice Production for Increased Productivity and income in Agrarian Reform Communities in Nueva Ecija, Seasonal report, Annual report 2012-2014Reduced Tillage in Irrigated Rice Production for achieving and sustaining farmers’ productivity and income, Seasonal Report, DS 2014Reduced Tillage & PalayCheck System in Irrigated Rice Production for Increased Productivity and income in Agrarian Reform Communities in Nueva Ecija, 27th National Rice R&D Conference, 3-4 September 2014

Q&A: Climate Change at Pagpapalayan, Unang lathala,2014 PhilRice, Maligaya, Science City of Muñoz, 3119 Nueva Ecija

Subject Matter SpecialistsRuben B. MirandaCelia G. AbadillaEngr. Marvin D. ManalangJulian C. MacadamiaMark Angelo A. Abando Managing Editor/Layout ArtistChristina A. Frediles

Cover DesignMarlon M. Prado

Editorial Advisers Myriam G. LayaoenJaime A. ManaloEdilberto M. De Luna

Para sa karagdagang impormasyon, magtext o tumawag sa PhilRice Text Center (0920) 911-1398); bisitahin: www.pinoyrice.com;

sumulat, bisitahin, o tawagan:

Technology Training Management and Services Division Philippine Rice Research Institute Maligaya, Science City of Muñoz, Nueva Ecija 3119 Tel. No. (044) 456-0285; -0113; -0651 locals 513 & 514 Email: prri.mail@philrice.gov.ph

Department of Agrarian Reform Central OfficeElliptical Road, Diliman, Quezon CityTrunkline: (02)474-6016/Fax: (02)454-5086Trunklines: (044)411-4301, -1062 Email: dar_bdcdnne@yahoo.com

Department of Agriculture Regional Field Office III Capitol Compound, Sto. Nino San Fernando City, PampangaTel. No. (045) 961-1452Email: da_rfu3@yahoo.com

#83