پژوداي پژوهشي علم فصلنامه هيريتحر ئتيهي اعضا ستيل

انيدانشجوي علمهاي پژوهش مركز به وابسته

تهراني درماني بهداشت خدمات وي پزشك علوم دانشگاه :ازيامت صاحب

تهراني پزشك علوم دانشگاه :مسئول ريمد

پاساالر نيپرو دكتر :ياصل ريسردب

يهانفرا ليراح :ييدانشجو بخش ريسردب

: هيريتحر ئتيهي اعضا

تهراني پزشك علوم دانشگاهي داروساز دانشكدهي داروشناس تمام ناروند، استاديد رسول دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي داروساز دانشكدهي شناس سم تمام استاد، استاد ناصر ديس دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي پزشك خيتار و اخالق گروه اريآرامش، دانش ارشيك دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي پزشك دانشكدهي عفون ارگروهي، دانشيعماد ديحم دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه كودكاني طب مركز مارستانيب ارياعصاب، دانش و مغزي جراح نجات، متخصص دهيفر دكتر -

Jules steinو تهراني پزشك علوم دانشگاهي فاراب مارستانيبي پزشك چشم گروه اري، دانشيعراقي ميمق ساسان دكتر -

eye institute, UCLA, USA شمال تهران واحد آزاد دانشگاهي پزشك دانشكده اريدانش وي جراح ، متخصصيعبداللهي عل دكتر -

ي منيا نقص قاتيتحق مركزي پژوهش كودكان، معاوني طب مركز ريمد و اري، استاديمونولوژيا ، متخصصييرضا ماين دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه اطفال

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاه نژادي لباف مارستانيب هير بخش تمام پور، استاد سهراب احمد دكتر -

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاهي پزشك دانشكدهي مونولوژيا گروه تمام مصفا، استاد مانينر دكتر -

ي پزشك علوم دانشگاه نژادي لباف مارستانيبي پزشك چشم گروه هيشبك تخصص فوق تمام ان، استاديليسه دكترمحمد -

يبهشت ديشه

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاهي پزشك دانشكده پوست بخش ارياستاد و پوست ، متخصصيقاسم قهيصد دكتر -

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاهي پزشك دانشكدهي شناس انگل بخش اري، استاديتين ميمر دكتر -

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاهي پزشك دانشكدهي شناس انگل بخش اري، استادييطبا ديس جواد ديس دكتر -

يبهشت ديشهي پزشك علوم دانشگاهي پزشكي شناس حشره اري، استاديريوز نيمع دهيوح دكتر -

نايس مارستانيب تروما قاتيتحق مركزي پژوهش معاون و ارياستاد و اعصاب و مغزي جراح موقر، متخصصي ميرح وفا دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه

تهراني پزشك علوم دانشگاهي دندانپزشك دانشكدهي ودنتولوژيپر اربخشياستاد و ستيودنتي، پرديمسلم ندا دكتر -

البرز دانشگاهي ولوژيپاتوب بخشي مونولوژيا اري، استاديخراساني كفعم ايلع دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه ارياستادي شغلي هايماريب و كار طب صمتخص مهرداد نيرام دكتر -

دايفلور اعصاب، دانشگاهي جراح ، گروهيپژوهش همكاري، انصار ديسع دكتر -

ل يدانشگاهي دنبور مارستاني، بيزيتبر فيشر احمد دكتر -

ي پزشك علوم دانشگاهي نيخم امام مارستانيبي نخاع عاتيضا ميترم قاتيتحق مركز وي عموم قجرزاده، پزشك مهسا دكتر -

تهران

: داوران

تهراني پزشك علوم دانشگاهي فاراب مارستانيب چشم بخش تمام ، استادييطباطبا نيالد ايض ديس دكتر -

. دكتر سيد علي طباطبايي، استاد تمام بخش چشم بيمارستان فارابي، فوق تخصص شبكيه، دانشگاه علوم پزشكي تهران-

تهراني پزشك علوم دانشگاه نايس ن مارستايب اريكبد، دانش و گوارشي جراح تخصص ، فوقيآملي حمداي هاد دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه اريسم، دانشيمتابول و غدد تخصص ، فوقيسلطان اكبر دكتر -

تهراني پزشك لومع دانشگاه نايس مارستانيب اري، استاد(breast)ي جراح تخصص ، فوقيكنارسر زدانخواه يعادل دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي عتيشر مارستانيب اري، استاديداخل پور، متخصص سهرابي عل ريام دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي داروساز دانشكده اري، استاديداروشناس جوار، متخصصي اكبر ديحم دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه اريستادا وي شغلهاي يماريب و كار طب ، متخصصييگلبابا دهيفر دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي دندانپزشك اردانشكدهياستاد ش، دندانپزشكياند ريخ اسمن يدكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاهي دندانپزشك اردانشكدهياستاد دندانپزشكي شهاب مايس دكتر -

و مديريت دانشكده سرپرستو ارياستاد خدمات باليني ومديركل دفتر مديريت بيمارستاني و تعالي ، يرواق ديحم دكتر -

تهراني پزشك علوم دانشگاه پزشكي رساني اطالع

تهراني پزشك علوم دانشگاهي دندانپزشك دانشكدهي ولوژيراد بخش ارياسر، استاديني نژاد اريالله دكتر -

تهراني پزشك علوم شگاهدان ارياستاديي نازا تخصص فوق مانيزا و زنان ، متخصصيداور فاطمه دكتر -

تهراني پزشك علومي پزشك اردانشكدهياستاد و اعصاب مغزو ، متخصصيميعظ رضا ريام دكتر -

:همكاران

صابر وفا: دبير اجرايي -

يبهزاد الهام -

يقنوات هدا -

يبهزاد اميپ -

يوجدان قيشقا دهيس -

يصالح ديحم -

فهرست

صفحه عنوان

علمي و پژوهشي

CBCT(..................................................................................................................3(ي مخروط تابش باي وتريكامپي توموگراف

9.....................اي مقايسه آن با روند جهاني و منطقهو روند مرگ و ميركودكان زير پنچ سال در ايران در دو دهه اخير

14...........................................................................................................................................................................كلونينگ در انسان

نسبت به عوامل موثر بر شفاي تحت پوشش پايگاه تحقيقات جمعيتي بيرجند هاي خانوادههاي ادراكات و باور

20...............................................................................................................................................................................................بيماران

در يسار شهر زارع ديشه مارستانيب روان و اعصاب بخش به كننده مراجعه مارانيب در مخدر مواد انواع به ادياعت

27........................................................................................................................................................................................1391 سال

34.....................................................................................................................................ها آن درمانهاي راه و لب و كام شكاف

39.......ها ژنوتيپ مشترك با گروه قارچ8با استفاده از تجزيه و بررسي ها پوريدياها در گروه قارچسطبقه بندي ميكرو

42..................................................................................................................كيولوژيب افزار جنگ عامل ك يعنوان به زخم اهيس

هاي فعال مخازن نفتي با لجنبهينه سازي توليد بيوسورفاكتانت توسط سودوموناس آئروجينوزاي جداشده از

58............................................................................................................................هاي سوخته خودرو استفاده از ضايعات روغن

69............زيتبر يزياليهمود مارانيب در )سيستيوبالستوس وميديپتوسپوريكر(يا رودههاي انگل وعيش زانيمي بررس

73................................................................... درماني شهر مشهد-س جلدي در مراكزبهداشتييشمانيازيبررسي وضعيت ل

هاي صحرايي تحت درمان سيكلوفسفاميد ها در موشخمداناثر حفاظتي عصاره هيدروالكلي زنجبيل بر وزن بدن و ت

75...........................................................................................................................................................................در سيكل استروس

82................................................................................................................................................................................راهنماي نگارش

1

علمي و پژوهشي

2

Cone Beam Computed Tomography (CBCT)

Farrokhi A 1, 2*, Soleymaninejad M1, 2

1- Radiology Department, school of paramedical and health sciences, Zanjan University of medical

sciences, Zanjan, Iran

2- Student Researches committee of Zanjan University of medical sciences, Zanjan, Iran

Abstract:

Purpose: Cone beam computed tomography (CBCT), the system that has emerged for the imaging

of head and neck bone area. Important advantages of this system are very high compared to other

existing systems. The purpose of this study, familiarity with the imaging system and its advantages

and applications.

Methods: In this review relevant articles in the Medline database and the journals were

Dentomaxillofacial Radiology. This search by keyword such as” CBCT “and “cone beam computed

tomography” and was in English. This article reviews the main advantages of this new technology.

Results: Studies conducted with very interesting results were obtained. This technology has many

advantages such as reduced radiation dose, image artifact reduction, and lower prices and increases

the spatial resolution images. While applications are very good in the dental field.

Conclusion: Given the known benefits and applications in this system, it is necessary to use this

device class is a wide range of practitioners, especially dentists.

3

)CBCT(ي مخروط تابش باي وتريكامپي توموگراف

2، 1نژادي مانيسل معصومه 2، 1، يفرخ احمد

زنجاني پزشك علوم دانشگاه، يراپزشكيپ دانشكده، يولوژيرادي كارشناسي دانشجو -1

زنجاني پزشك علوم دانشگاهيي دانشجو قاتيتحق تهيكم -2

دهيچك

شتاب باي وتريكامپي توموگراف: هدف و نهيزم

جهت كه استي ستميس، )CBCT(ي مخروط

ديپد گردن و سري استخواني نواح ازي ربرداريتصو

ي ايمزا ستميس نيا از استفاده تياهم. است آمده

موجودهاي ستميس گريد به نسبت آني باال اريبس

نيا بايي آشنا، مرور نيا انجام از هدف. باشد مي

آني كاربردها و ايمزا شناخت وي ربرداريتصو ستميس

. است

موجود مرتبط مقاالتي بررس نيا در: جستجو روش

چوني معتبر مجالت و Medlineي اطالعات گاهيپا در

Dentomaxillofacial Radiology قراري بررس مورد

و CBCT رينظهايي واژه ديكل با جستجو نيا. گرفتند

cone beam computed tomography زبان به و

نيا انتخابي اصلي مبنا. گرفت صورتي سيانگل

. است بوده نينوي تكنولوژ نياي ايمزاي بررس مقاالت

ي جالب اريبس جينتا گرفته صورتهاي يبررس با: جينتا

ليقب ازيي ايمزاي داراي تكنولوژ نيا. آمد بدست

نييپا، ريتصو فكتيآرت كاهش، يتابش دوز كاهش

يي فضا رزولوشن شيافزا و دستگاه متيق بودن

دري خوب اريبسي كاربردها نكهيا منض. است ريتصاو

. داردي دندانپزشك طهيح

ي كاربردها و ايمزا به توجه با: يريگ جهينت و بحث

نيا است الزم، ستميس نيا در موجود شده شناخته

به پزشكان ازي عيوس قشر استفاده مورد دستگاه

. رديگ قرار دندانپزشكان خصوص

، يمخروط بشتا، يوتريكامپي توموگراف: ها واژه ديكلCBCT

مقدمه

چند در كهي گوناگوني هايربرداريتصو از چكداميه

ارائه اليلوفشيدنتوماگزهاي نهيزم در رياخ دهه

به منجر واند نداشتهي نقص و بيعي ب جينتا، اند شده

ي موارد دريي فرسا طاقت و سختهاي يربرداريتصو

مفصل ازي ربرداريتصو، دندان كاشتهاي برنامه چون

، صورتهاي يشكستگي آشكارساز، بوالريپورومندتم

شوند ميگردن و سر نرم بافتهاي يماريب و جراحات

)1( .

CBCTبه كه است توانمند كاليولوژيراد كيتكن ك ي

هيناح سخت بافت ازي ربرداريتصو منظور

و شود مياستفاده گردن و سر و اليلوفشيدنتوماگز

عاتيضا قيدق صيتشخ جهتي بعد سهي ريتصاو

قادر CBCT. )8، 7، 5، 2 (كند ميجادياي نواح نيا

ي زمان مدت در رايي بااليي فضاهاي رزولوشن است

. كند فراهمي استخواني نواح از) هيثان 70-10 (كوتاه

برابر 15 حدود آني تابش دوز كه استي حال در نيا

است) Conventional CT (كانونشنال CT از كمتر

)5 ،8( .

CBCT ي پژوهش كتابخانه در 1982 سال درMayo

clinic biodynamics جادياي نيبالي كاربردها جهت

دري وتراپيراد نهيزم دري تكنولوژ نيا كاربرد. شد

نياول از 1999 سال در و شد شناخته 1992 سال

ي گانتر ك يهمراه به CBCTي ربرداريتصو ستميس

)Gantry (از نمونه نياول. شد استفاده دهنده شتاب

ي نواح ازي ربرداريتصو جهت كه ستميس نيا

2001 سال در، شد استفاده قابل اليلوفشيدنتوماگز

ازهايي نمونه 1 شماره ريتصو در. )5 (آمد بازار به

4

. )4 (شوند ميدهيد CBCT جيراهاي دستگاه

. )CBCT) 1 جيراهاي دستگاهي برخ. 1 شماره ريتصو

A, NewTom 3G. B, i-Cat. C, ILUMA. D, ProMax 3D. E, CB Mercury). F, Dental CBCT. G, 3D Accuitomo H, Sirona Galileos

عمل سميمكان

ي پزشك CTي اسكنرها به نسبت CBCTهاي دستگاه

ي انرژ، وبيتاند بخش در. 1: دارند عمده تفاوت دو

X-Rayهاي نيماش مانند. شود مياستفادهي كمتر

ك يفقط CBCTهاي نيماش. 2. يدندان كيپانورام

پرتو توسط را اطالعات و چرخند ميماريب دور بار

، راتييتغ نيا. كند ميكسب خود شكلي مخروط

ماريب اكسپوز كاهش و دستگاه متيق كاهش موجب

. )4 (شود مي

ارائه موجبي تكنولوژ نياهاي تيقابل شيافزا

اسكلت از فيتحر نيكمتر باي بعد سهي ريتصاو

كه استي صورت به نيا. )8 (شود مياليلوفشيماگز

را باال تيفيك باي ريتصاو CBCTهاي نيماشي تمام

ي نماها ريسا و تاليساژ، كرونال، اليآگزي نماها در

استي حال در نيا. )3 (آورند ميدر شينما بهي كمك

مثل جيرا اليلوفشيدنتوماگزي ربرداريتصو كه

ي توموگراف و panoramic و periapicalي وگرافيراد

ديتول نامتعارف وي بعد دوي ريتصاو تنها نشنالكانو

. )1 (كنند مي

ي ربرداريتصو جهتي حال در CBCTي تكنولوژ

CTي اسكنرها كه شدي اختصاص اليلوفشيدنتوماگز

هستند متيق گران و بزرگهايي ستميس كانونشنال

حداقل به و بدن كل اسكن جهت باالي سرعت با كه

وها هير، لبق حركت ازي ناش فكتيآرت رساندن

. )1 (آمدند وجود بهها روده

) Detector (آشكارساز ك ياز CBCTي اسكنرها

ليقب نيا. )1 (كنند مياستفادهي بعد دو ا يمسطح

، )2 شماره ريتصو (كپارچه يflat-panelي آشكارسازها

رهيچ دسترس درهاي دستگاههاي تيمحدود بر

. )9(اند شده

كپارچهي يآشكارسازها ازاي نمونه. 2 شماره ريتصو

. )تابش تحت (دستگاه در موجود

، )fan-beam مثال عنوان به (سوم نسلي اسكنرها در

حالت (solid-state دتكتور و كسيا پرتو وبيت كي

واند شده نصبي گانتر كي يرو بر) يحجم-يمكعب

كيباري بادبزني پرتوها ارسال قيطر از خام اطالعات

ي مقطع شكل به ماريب از. ديآ ميبدست ماريب انيم از

و) اليآگز برش با معموال (شود مييربرداريتصو

دو مقاطع گذاشتن همي رو قيطر از ريتصو ريتفس

كيتكن در كهي حال در. )8 (ديآ ميبدستي بعد

cone beam ،درجه 360 چرخش ك يتنها، وبيت

ماريب سر دور به آشكارساز همزمان و دهد ميانجام

نگه ثابت را ماريب سر، نگهدارنده ك يو چرخد مي

و شود ميجاديا توقفي نيمعي ايزوا در. دارد مي

. )8 (ديآ ميبدست basis نام به پروجكشن ريتصاو

back projection مثل شرفتهيپ تميالگور افزار نرم

روند ميكار بهي ريتصو اطالعات نياي برا، شده لتريف

كه شوند ديتولي بعد سهي حجم اطالعات مجموعه تا

5

برش سه در ريتصاو هياولي بازساز هيته جهت بتوان

شوند استفاده) كرونال و تاليساژ، اليآگز (متعامد

)8( .

ستميسي ايمزا

امااند شده ذكرتر شيپي تكنولوژ نياي ايمزاي برخ

موارد نيا ذكر بهتر يتخصص شكل به بخش نيا در

ازي اريبسي ايمزاي دارا CBCT. پرداخت ميخواه

، باال ريتصو دقت، ريتصو فكتيآرت كاهش جمله

كردن محدود، يتابش دوز كاهش، باال اسكن سرعت

. )8 (باشد مي... و كسيا پرتو تابش

وترين عيسري تكنولوژ نيا موارد ازي اريبس در

سه اطالعات كردن ريتصوي برا روش نياستانداردتر

ا يخاص ساختمان ك يشناخت منظور بهي بعد

ي افتيدر دوز نكهيا ضمن. )6 (است يداخل بيآس

، اليلوفشيدنتوماگزهاي اسكن در ماريب توسط نييپا

كننده جذب اتيخصوص از بالقوه شكل به

. )5 (است CBCTي ربرداريتصو

CBCT كهاي ژهيوي ازيامت، گردن و سر هيناح در

در راي كيآناتوم اتيجزئ كه است نيا كند ميفراهم

به دار رگ وي استخوان طمختلي ساختارها باي مناطق

. )5 (كند ميريتصوي خوب

و Jaffary، دستگاه متيق كاهش نهيزم در

Siewerdser كهاند كرده ذكر :CBCT مهم طرح دو

دستگاه متيق كاهش به منجر كه است داده ارائه را

نكهيا اول. شود ميكانونشنالي اسكنرها به نسبت

cone beam حركت يبرا اضافهي سميمكان به ازين

cone beam از استفاده نكهيا دوم و ندارد ماريب

شيافزا را كسيا پرتويي كارا fan-beam برخالف

. )1 (دهد مي

ي تكنولوژ نيا كه كرد نشان خاطر ديبا البته

ي استخواني تومورها در ديترد رينظهايي تيمحدود

با عيوسهاي يشكستگ نيهمچن و نرم بافت با همراه

. است دارا را وسربراليكراني ورهاتوم مورد در ديترد

ديتشدي توموگراف، نرم بافتي تومورها مورد در

. )7 (شود ميداده حيترج CBCT بهي سيمغناط

ستميسي كاربردها

به توان مييتكنولوژ نيا مهمي كاربردها جمله از

استخوان، ها نوسيسي صيتشخي ربرداريتصو

، Endodontic، اليوفشيكرانهاي يشكستگ، تمپورال

periodontics و Implantology 5 (كرد اشاره( .

ي ربرداريتصو اهداف نياول ازي ك يتمپورال استخوان

CBCT جمله ازاي ژهيوي كاربردها. بود گردن و سر

گوش )Implant (مپلنتيا كاشت از قبل روندي ابيارز

ي جراح عمل از قبلهاي ييراهنما وي انيم وي داخل

. )5 (است شدهيي شناسا لتمپورا استخوان مورد در

هاي استخوان شينماي روي تكنولوژ نياي اصل تمركز

مورد در آن از استفاده كهي شكل به. است آرواره

ستندين خود مناسبي جا در كههايي دنداني جراح

در زين و) 3 شماره ريتصو(اند شده فشرده ا يو

اليوفشيكرانهاي يبدشكل وي شناس بيآسهاي نهيزم

. )7 (تاس جيرا

از CBCTوي وگرافيراد ريتصاو. 3 شماره ريتصو

فشرده بهم و بزرگ اندازه از شيب دندان با يماريب

A :يوگرافيراد ينما در اليماگز از يقدام ينماB :

ينما: Cيوگرافيراد ينما در اليماگز راست مهين

ينما: Dاليماگز راست سمت يفوقان قسمت از يرونيب

occlusal ينما: E يرونيب ينما در اليماگز از يقدام

)1 (يوگرافيراد ينما در اليماگز از

6

يريگ جهينت

به توان ميCBCT در موجودي ايمزا قيدقي بررس با

و فكتيآرت كاهش چوني موارد كه ديرس جهينت نيا

جاديا به منجر تينها دريي فضا رزولوشن شيافزا

عاتيضا صيتشخ و شوند ميباالتر تيفيك باي ريتصاو

ضمن. كرد خواهدتر آسان را مربوطه پزشك توسط

ماريبي براي تابش دوز كاهش ليقب ازي موارد نكهيا

تابش ازي ناش سوء اثرات و شده واقع ديمف نظر مورد

. دهد ميكاهش را كسيا پرتو

دستگاه متيق بودن نييپا كه كرد نشان خاطر ديبا

توسط دستگاه نيا ديخر ليم شيافزا به منجر

با كه شود ميدندانپزشكان خصوص به و نپزشكا

ريتصاوتر قيدقي ابيارز به توانند ميآن هيته

. بپردازندي بعد سه كيوگرافيراد

بحث

رسد مينظر به گرفته صورتهاي يبررس به توجه با

ابزار نيمهمتر به، cone beamي تكنولوژ كه

هاي دهه در اليلوفشيدنتوماگزي نواح ازي ربرداريتصو

گريدهاي افتهي يبررس در. )8 (شود ليتبدي آت

ي حت و كاربردها و ايمزا مورد در محققان

. دارد وجودي جالب موارد CBCTهاي تيمحدود

Poltonen دقت كهاند كرده ذكر همكاران و CBCT

رابطه در) MDCT) Multi Detector CT به نسبت

ي انيم گوشي ساختارها به مربوطهاي يجراح با

خود مطالعات ازي گريد بخش در. ستا بوده كمتر

از واحد 60 حدود CBCTي تابش دوز كه دارند اظهار

نيا آنها اگرچه. است كمتر MDCTي تابش دوز

كوچكتر) FOV) Field of View به مربوط را كاهش

. )5 (دانند ميكوتاه اسكن زمان و

يي فضا رزولوشن، همكاران و Alspaugh مطالعه در

CBCT و MDCTهاي نوسيس اسكن زا حاصل

ي اسكنرها كه بودي حال در نيا. شد سهيمقا پارانازال

MDCT ،64-16 به آمده بدست جينتا. بودندي مقطع

: هستند ريز شرح

cm تواند ميCBCT كيزوتروپيايي فضا رزولوشنlp

در كهي حال در، باشد sv0 .17ي واقع دوز و 12

MDCT 16 شده جاديا دوزي عمقط msv 0 .87 و

cm ييفضا رزولوشنlp 11 5 (است( .

و بااليي فضا رزولوشن شود ميمالحظه كه همانطور

به CBCT ستميسهاي يبرتر از نييپاي تابش دوز

. ديآ ميحساب

ادامه با كه داشت اظهار ديبا خالصه طور به

در را خود راه CBCT، ها تميق كاهش وها شرفتيپ

. كند ميباز اليلوفشيماگز و دهانهاي يجراح مورد

به منجر تواند ميكهي عاملترين ياصل نكهيا ضمن

يي توانا، شودي قبول قابل گاهيجا به CBCT دنيرس

. )4 (است كمي تابش دوز با باال يصيتشخ

ايم شناخته راي تكنولوژ نيا اصول وي مبان ما كه حال

نيا از استفاده جهتهايي راه دنبال بهي ستيبا

. ميباش كشوري پزشك عرصه در اطالعات

شنهاداتيپ

در دهايترد ايها تيمحدودي برخ وجود به توجه با

ي ستيبا كه رسد مينظر به، يتكنولوژ نيا مورد

سمت به را CBCT طهيح دري پژوهشهاي تيفعال

و نرم بافتي تومورها صيتشخي رو بر مطالعه

مورد در ديترد با عيوسهاي يشكستگ نيمچنه

سوق CBCT از استفاده با وسربراليكراني تومورها

. داد

تشكر و ريتقد

ي آقا جناب، يگرام دياسات از انيپا در گردآورندگان

سركار، حيتشر گروه ارياستاد، يشكر ديسع دكتر

ي پرتوشناس گروه محترم معاون، يسقطچ فرانك خانم

محمدي آقا جناب و زنجاني كپزش علوم دانشگاه

انيشاهاي كمك كه گروه محترم كارشناس، اتيب

كمال كردند مقاله نيا حيتصح وي گردآور دري توجه

. دارند را تشكر

7

منابع1- P Sukovic: Cone Beam Computed Tomography in craniofacial imaging. Orthod craniofacial res 6 (suppl.1) , 2003 / 31 – 36 2- Yamamoto K, Ueno K, Seo K, Shnohara D: Development of dento-maxillofacial cone beam X-ray computed tomography system. Orthod craniofac res. 2003;6 suppl 1: 160-2 3- Sharon L. Brooks: Medical and dental patient issues – dental. Health Physics Society (HSP.org). Updated in 18 December 2009 4- Faisal A. Quereby , Truitt A. Savall , J. Martin palomo: Application of cone beam computed tomography in the practice of oral and maxillofacial surgery. J oral maxillofacsurg. 2008: 66: 791-796 5- A. C Miracle, S. K. Mukherji: Cone Beam CT of the Hand and Neck, part 2: Clinical application. American journal of Neuroradiology 2009 ; 30: 1285 6- Published by Marcilan. com. Anatomy of CBCT. Copyright © 2009. 7- KaepplerG: Application of cone beam computed tomography in dental and oral medicine. Int J Comput Dent. 2010; 13(3): 203-19 8- Wiliam C. Scarfe , Allan G. Farman , Predag Sukovic: Clinical application of cone-beam computed tomography in dental practice. J Can Dent Assoc. 2006; 72(1): 75-80 9- Pohlenz P, Blake F, Blessmann M, Smeets R, Habermann C, Begemann P, Schmelzle R, Heiland M. Intraoperative cone-beam computed tomography in oral and maxillofacial surgery using a C-arm prototype. first clinical experiences after treatment of zygomaticomaxillary complex fractures. J Oral Maxillofac Surg. 2009 Mar;67(3): 515-21.

8

The rate of under five year – child mortality in Iran

in two recent decades in comparison to universal and regional rate

Hamid Salehi,epidemiology student.

alesaleh70@yahoo.com

Abstract:

Introduction:

Child mortality is an important index to evaluate countries in reaching at the third millennium goals.

To be aware of the condition of health and disease in the community, epidemiological checks and

diagrams of death or disease rate are needed. so that this research is conducted with the aim of

determining The rate of under five year – child mortality in Iran in two recent decades and

comparing it to universal and regional rate.

Materials and method:

This is a cross-sectional study in 2012 by using data of the World Health Organization. to check the

rates, needed information about under five year – child mortality was gotten from the WHO reports

from 1990 to 2011. the Excel softwarewas used to draw the diagrams and for analysis.

Results:

the rate of mortality in under five year – boys is more than girls. The rate of under five year – child

mortality in Iran has been decreasing in two recent decades. And the rate has been less than the east

mediterian region.

Conclusion:

Considering Iran's success in lessening the rate of child mortality, our health programs can pattern

for the other countries in the region. And also the programs should be continued to reach at the

minimal rate.

Key words: mortality-children-Iran-East mediterian-world

9

روند مرگ و ميركودكان زير پنچ سال در ايران در دو دهه اخير

اي مقايسه آن با روند جهاني و منطقهو

ا ي نيد صالحيحم*

09357750428: تلفن تماسE-mail: alesaleh70@yahoo. com. دانشجوي كارشناسي ارشد اپيدميولوژي*

چكيده

ز ايكير كودكان يزان مر گ و ميم: مقدمه و هدف

جهت ها كشوريابيمهم جهت ارزهاي شاخص

به منظور . باشد مي به اهداف هزاره سوميدستباب

از به ي و سالمت در جامعه نيماريت بي از وضعيآگاه

ر يم روند مرگ و ميك و ترسيولوژيدمياپهاي يبررس

ن يين مطالعه با هدف تعيلذا ا. باشد ي ميماريا بي

ران و يل در ار پنج ساير كودكان زيروند مرگ و م

. سه با جهان صورت گرفته استيمقا

91اين مطالعه به صورت مقطعي در سال : متد

ثبت هاي كه يك بررسي به كمك داده. صورت گرفت

براي . باشد ميشده در پايگاه سازمان جهاني بهداشت

اطالعات مورد نياز در مورد ، ها بررسي روندي مطالعه

ز گزارشات سازمان مرگ و مير كودكان زير پنج سال ا

ميالدي تا سال 1990هاي بهداشت جهاني از سال

و ها رسم نموداريبرا.. استفاده گرديد2011

. دي استفاده گردexcelاز ازنرم افزار يمورد نهاي زيآنال

زان مرگ ير پنج سال مين زيپسران در سن: نتايج

ر يزان مرگ و ميم. باالتر نسبت بهدختران دارند

در يران روند رو به كاهشينج سال در ار پيكودكان ز

ترانه ير داشته است و نسبت به منطقه مديدو دهه اخ

رگ كمتر بوده استيران مي ميشرق

ران يت كشور ايبا توجه به موفق: بحث و نتيجه گيري

هاي برنامه؛ ر كودكانيكاهش مرگ و مي نهيدر زم

هاي ر كشوري ساي براييتواند الگو مي مايبهداشت

به حداقل رساندن مرگ و يو ضمنا برا. باشدمنطقه

ت ادامه داشته ي با جديجارهاي برنامه؛ ر كودكانيم

. باشد

-راني ا– كودكان –ر يمرگ و م: كلمات كليدي

جهان-يترانه شرقيمد

: مقدمه و هدف

با مقايسه در كه است بوده موضوعي اولين مير و مرگ

خود به بيشتر را بشر ذهن وقايع جمعيتي ساير

و موضوع با اهيمتي در طول ، است داشته معطوف

در جوامع همه در تالشها تمام زيرا. تاريخ بوده است

خالف بر و است انساني افراد عمر طول افزايش جهت

و شرايط به بسته كه و مهاجرت باروري چون وقايعي

جوامع اجتماعي و اقتصادي احوال و اوضاع

اتخاذ آنها شكاه يا افزايش در جهتهايي سياست

دولتها كه است موضوعي تنها مير و مرگ، شود مي

مواردي در يعني. كنند نور ما آن توانندروي نمي

پيش در سياست افزايش مواردي در و كاهش سياست

- اقتصادي گذاريهاي سياست و تالشها بلكه. بگيرند

كاهش جهت در هميشه بهداشتي كشورها و اجتماعي

و بوده انساني افراد عمر لطو افزايش و مير و مرگ

هاي ميزان، مير و مرگهاي ميزان ميان در )1(. هست

و است برخورداراي ويژه اهميت از كودكان مير و مرگ

به ) 2(. آيد ميحساب به توسعه از نمادي عنوان به

سوم كاهش مرگ ي كه بر اساس اهداف هزارهاي گونه

از و مير كودكان زير پنج سال بسيار مهم و يكي

در رسيدن ها جهت بررسي وضعيت كشورها شاخص

به شاخص اين )3(باشد ميسومي به اهداف هزاره

قرار جمعيت سني تأثير ساختمان وجه تحت هيچ

معني اين به، حساس بسيار است ميزاني گيردو نمي

انجام و محيط بهسازي مانند بهداشتي اقدامات با كه

توان مي، و كودك مادر بهداشت به مربوطهاي برنامه

كوتاهي زمان در شتاب با را كودكان مير و مرگ ميزان

ميزان مرگ و مير كودكان در چند ) 2(داد كاهش

10

باشد ولي كاهش در ميدهه اخير گرچه رو به كاهش

در هاي مرگ و مير كودكان زير پنج سال در كشور

و بر اين . )4(گيرد ميحال توسعه به كندي صورت

ها هم در توسعه يافتگي كشوراساس يك شاخص م

. شود ميمحسوب

نگرش همه گير شناختي به بيماري به منظور آگاهي

صورت از چگونگي انتشار اين بيماري در جامعه

و زير بناي اصولي و موفقييت آميز مبارزه با گيرد مي

شناخت خصوصيات )4(دهد مياين بيماري را تشكيل

شايع هر هاي بخصوص بيماريها و پراكندگي بيماري

ضروريات طب است اين شناخت به پزشكان منطقه از

تر وصحيحتر منطقه در تشخيص و درمان سريع

حفط و )5(كند ميبيماري به مسولين كمك شاياني

ارتقاي سالمت انسان به داشتن اطالعات وشناخت

هاي آينده و بيماريهاي وضعيت موجود واولويت

مير كودكان زير ميزان مرگ و . موجود بستگي دارد

لذا شناخت . باشد ميحياتيهاي پنج سال از شاخص

وضعيت مرگ و مير كودكان و تعيين روند آن جهت

شناسايي وضعيت مرگ و مير كودكان و ارزيابي

تواند بسيار ميرسيدن به اهداف توسعه هزاره سوم

هاي چرا كه اين اطالعات در حوزه مفيد با شد

زي جهت پيشگيري در برنامه ري مختلفي از جمله

مراقبتي ونيز مطالعه علت هاي سطح اول ودوم وبرنامه

ن مطالعه با هدف يلذا ا. باشد ميضروري شناسي

ر پنج سال در ير كودكان زين روند مرگ و مييتع

. سه با جهان صورت گرفته استيران و مقايا

: متد

صورت 91اين مطالعه به صورت مقطعي در سال

ثبت شده هاي ي به كمك دادهكه يك بررس. گرفت

براي . باشد ميدر پايگاه سازمان جهاني بهداشت

اطالعات مورد نياز در مورد ، ها بررسي روندي مطالعه

مرگ و مير كودكان زير پنج سال از گزارشات سازمان

ميالدي تا سال 1990هاي بهداشت جهاني از سال

ي ها دادهي استفاده گرديد و بدين منظور كليه2011

مرتبط با مرگ و مير كودكان زير پنج سال كشور

شرقي و جهان استخراج ي مديترانهي منطقه؛ ايران

، مرگ ومير اختصاصي جنسيهاي ميزان. گرديد

سال و حدود 5مرگ و مير كودكان زير هاي ميزان

اطمينان براي ميزان مرگ و مير و فراواني مرگ در

سپس .استخراج شد 2011 تا 1390هاي طي سال

توصيفي مرتبط با مرگ و مير گزارش هاي داده

و ترسيم روند مرگ و ها جهت رسم نمودار. گرديد

مير در ايران در دو دهه اخير و مقايسه روند مرگ و

مير كشور ايران با حهان و منطقه مديترانه شرقي از

اي ميلههاي از نمودار. استفاده گرديد excel نرم افزار

مرگ و )trend(جهت تعيين روند خطي هاي و نمودار

ميزان مرگ و مير كودكان زير پنج ي مير و مقايسه

. سال ايران م منطقه مديترانه شرقي استفاده گرديد

: نتايج

نفر در هزار 61، 1990مرگ و مير كودكان در سال

تا هفتاد در هزار تولد 54تولد زنده با حدود اطمينان

و در 62ر پسران كه اين ميزان د. زنده بوده است

در سال در هزار تولد زنده بوده است60دختران

43 سال به 5 ميزان مرگ و مير كودكان زير 2000

در هزار تولد زنده كاهش يافته است با حدود

و در 45. در هزار تولد زنده50 تا 38 اطمينان

بيست و شش 2010 اين ميزان در سال 43دختران

34 تا 22با حدود اطمينان باشد ميدر هزارتولد زنده

و 27اين ميزان در پسران در هزار تولد زنده بود كه

در دو دهه اخير ميزان مرگ . باشد مي26در دختران

در . باشد ميو مير كودكان در ايران رو به كاهش

شرقي نيز ميزان مرگ و مير ي منطقه مديترانه

باشد ولي اين ميكودكان زير پنج سال رو به كاهش

اتفاق افتاده است و ميزان مرگ و مير تر هش كندكا

زير پنج سال در ايران نسبت به منطقه مديترانه

ديگر ي و نكته. قرار داردتر شرقي در سطح پايين

شده تر اينكه ثبت مرگ و مير كودكان در كشور دقيق

، جداول زير ميزان ميرگ و مير در ايران. است

11

خير نشانمديترانه شرقي و جهان در دو دهه ا

. دهد مي

روند مرگ و مير كودكان زير پنج سال در : 1 نمودار

)بر حسب هزار تولد زنده (دو دهه اخير در ايران

، سال در ايران5مرگ و كير كودكان زير : 2 نمودار

منطقه مديترانه شرقي و جهان

: بحث و نتيجه گيري

و مير اين مطالعه با هدف بررسي وضعيت مرگ

آن با ي ن زير پنج سال در ايران و مقايسهكودكا

در دو دهه اخير صورت اي وضعيت جهاني و منظقه

نتايج مطالعه نشان داده كه ميزان مرگ . گرفته است

و مير كودكان زير پنج سال در ايران نسبت به منطقه

. قرار داردتري مديترانه شرقي و جهان در سطح پايين

اتقاف افتاده تر يعروند كاهش مرگ و مير كودكان سر

مرگ و مير كودكان زير پنج سال در دو دهه . است

اخير روند رو به كاهش و در مقايسه با منظقه

مديترانه شرقي و نيز كل جهان ميزان مرگ كمتر و

اي مطالعه. نيز روند رو به كاهش بهتري داشته است

كاهشي در استان آذربايجان شرقي نشان دهنده

ودكان زير پنج سال از سال ميزان مرگ و مير ك

بر اساس مطالعات . )6( بوده است 1382 تا 1372

مرگ و مير كودكان زير پنج سال در جهان از سال

در . )7( به بعد كاهش پيدا كرده است1990

ولي . آسيايي نيز اين كاهش رخ داده استهاي كشور

در مطالعه )8(كاهش نسبت به ايران كمتر بوده است

تا 1372مرگ و مير كودكان زير پنج از مرادي ميزان

كمترين . سال روند رو به كاهش داشته است1386

ميزان مرگ و مير كودكان زير پنج سال مربوط به

در هز ار تولد 24. 16(دانشگاه علوم پزشكي تهران

بوده است و بيتشرين ميزان مبروط به دانشگاه ) زنده

ر هزار د32. 53(علوم پزشكي سيستان و بلوچستان

. )9(مي باشد )تولد زنده

: نتيجه گيري

رو به مرگ و مير كودكان زير پنج سال در ايران روند

كاهشي داشته است و در اين زمينه موفقيت خوبي

در مقايسه با منطقه مديترانه شرقي و جهان داشته

ي توان تجارب كشور ايران را در زمينه مي. اشت

خدمات بهداشتي را به مراقبتي كودكان و هاي برنامه

كه بااليي دارند معرفي هايي عنوان الگويي براي كشور

همچنين اقدامات انجام شده تا امروز با جديت . كرد

بيشتر تداوم داشته باشد تا در آينده شاهد كاهش

بسيار بيشتر ميزان مرگ و مير كودكان زير پنج سال

ميزان ممكن در اين زمينه ترين باشيم و به پايين

رسيمب

: دانيتشكر و قدر

ي خود زمينههاي دوستاني كه با تشويقي از كليه

نوشتن اين مقاله را در من فراهم كردند تشكر و قدر

. نمايم ميداني

12

: منابع

و اجتماعي – اقتصادي عوامل و علل بررسي-1

پنج زير كودكان مير و مرگ بر موثر شناختي جمعيت

فصلنامه جمعيت .1388 سال در شوشتر شهر سال

نرگس هدايت شوشتري70 69شماره

، ايران حياتي ميزانهاي، 1356، خزانه و نهاپتيان -2

انتشارات، عمر جدول و جمعيت رشد، باروري

اول چاپ، 7 تهران دانشگاه بهداشت دانشكده

. كليت بهداشت عمومي. صادقي حسن آبادي علي -3

ص . 1386. انتشارات گپ. ويرايش چهارم. چاپ نهم

162 و 1614- Dubinsky M, Ferguson J.: Analysis of the national institutes of health medicine coverage assessment. Tnt J Technol assess health care 1990: 6 (3) 480-484

. صادقي حسن آبادي علي، اسدي پويا علي اكبر -5

و بد اپيدميولوژي و دمو گرافي تومورهاي خوش خيم

. دانشگاه علوم پزشكي ياسوجي مجله. خيم در فارس

76س . 8و7ش ، سال دوم

مقايسه . تاج الديني نازيال، نيك نياز عليرضا -6

وضعيت مرگ و مير كودكان زير پنح سال در

بهداشت استان هاي تحت پوشش خانههاي روستا

مجله . 1382 و 1372آذربايجان شرقي در سال

شماره . 28دوره . پزشكي تبريزپزشكي دانشگاه علوم

113-117ص . 1385. 27- Ministry of health and education. population and health in Islamic republic of Iran ,report October 2000 8- World Health Organization. Millennium Development Goals. reveals and challenges under five year – child mortality rate 2001: 1.

اوليايي منش . بيجاري بيتا. مرادي الكه مازيار -9

نابرابري در هاي شاخص. خسروي اردشير. عليرضا

: مرگ و مير مناطق روستايي استانهاي مختلف كشور

ي مجله. 1372 -1386روند تغييرات در سالهاي

پاييز . 15دوره . علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

.49-58ص . 1389

13

Human cloning

1-masume jabbari fakhr,student of veterinarian,Tehran university of medical sciences.

2-Ramin mazaheri nejad fard, molecular microbiologist, Tehran university of medical sciences.

Abstract:

The word cloning comes from a Greek word and means graft. Cloning is seen in simple

invertebrates like worms, aquatics like hydr and some insects like bees. All animates produced by

asexual ways are similar to the parent and are identical genetically. Clones do not have genetic

differences not only with the parent, but also with each other. But clone is not a biologic replica. it

should be considered that cloning is not absolute replicating and clones are not copies of their

parents. Efforts for understanding the basis of cell diversion resulted to developments in cloning.

14

كلونينگ در انسان

2رامين مظاهري نژاد فرد، 1معصومه جباري فخر

تهران، دانشگاه تهران، دانشكده دامپزشكي، دامپزشكياي دانشجوي دكتري حرفه -1

تهران، دانشگاه تهران، يدانشكده دامپزشك، ميكروبيولوژيست مولكولي و فلوشيپ -2

مقدمه

. به معناي قلمه است و واژه كلون ريشه يوناني دارد

، ها بي مهرگان ساده مانند كرم كلون سازي در

وبعضي حشرات مانند ، جانوران آبزي مانند هيدر

همه جانداراني كه به طريق . شود ميزنبورها ديده

از آيند شبيه والد خود بوده و ميغير جنسي به وجود

نه با والد خود و نه با ها كلون. نظر ژنتيكي يكسانند

يكديگر تفاوت ژنتيكي ندارند اما كلون المثناي

به هرحال بايد توجه داشت كه كلون . زيستي نيست

كپي والد ها شبيه سازي مطلق نبوده وكلون، سازي

تالش براي شناخت اساس تمايز سلول . خود نيستند

. سازي گرديدموجب توسعه فن آوري كلون

انواع كلون سازي

ست هايي درواقع توليد سلول: ها كلون سازي سلول. 1

همانند كشت ميكروب (كه از لحاظ ژنتيكي يكسانند

انسانهاي بوسيله كشت سلول. )در محيط كشت

هاي كبد و قلب تهيه كرد و جان انسان، توان كليه مي

. بسياري را نجات داد

اين روش ژن خالص را از در : ها كلون سازي ژن. 2

كنند و درون يك پالسميد قرار ميسلول خارج

كلون پالسميد نوتركيب را وارد باكتري . دهند مي

دهند تا پروتئين خاص ميكرده وباكتري را كشت

توان براي ميبه عنوان مثال از اين روش. توليد شود

. تهيه انسولين استفاده كرد

از طريق دو روش اين عمل: كلون سازي جانوران. 3

در . گيرد ميتفكيك بالستومر و جابجايي هسته انجام

، برخي حيوانات به علت مقاومت در جابجايي هسته

دوقلو و چند قلوزايي . كلون سازي ناموفق بوده است

توان كلون سازي مهره داران ميدر مهره داران را

: محسوب كرد كه به دو صورت ممكن است رخ دهد

اين . تخمك و دو اسپرم نقش دارندحالتي كه دو ●

دوقلوها از نظر جنسيت ناهمسانند و كلون يكديگر

، نيستند

اين . حالتي كه يك تخمك و يك اسپرم نقش دارد ●

هر دو پسر يا هر دو دختر بوده و ، دوقلوها همسانند

. )1شكل (كلون يكديگر هستند

كلون سازي انسان

اسپرم وتخمك هزاران سال است كه انسان از آميزش

اكنون طرحي نو براي خلقت انسان . پديد آمده است

اين روش از يك سو اميد به حل . مطرح شده است

مشكالت ناباروري ومشكل رد پيوند اعضا را به همراه

، دارد و از طرفي احتمال تزلزل بنيان خانواده

هيروشيماي زيستي و خدشه دار كردن هويت انسان

ي در انسان به دليل احتمال كلون ساز. را در پي دارد

، در توليدمثل طبيعي. تنوع ژنتيكي معمول نيست

شود اما ممكن است موجود مينژاد خود بخود اصالح

ژنتيكي را همراه خود به هاي كلون شده نارسايي

همانند سازي انسان از . بعدي منتقل نمايدهاي نسل

كه محققين براي اولين بارموفق به 1998سال

بنيادي جنين انسان شدند هاي لولجداسازي س

همانندسازي انساني يا توليد مثل غير . شدت گرفت

: دهد ميبه يكي از دو روش زير رخ) بكرزايي(جنسي

امبريوبالست انساني به چند قسمت : تقسيم رويان. 1

شود كه هر يك پتانسيل تبديل به ميتقسيم

به هر حال تعداد دفعاتي كه. بالستوسيت را دارد

15

عالوه . توان يك جنين را تقسيم كرد محدود است يم

بر اين در اين شيوه موجود كلون شده فقط يك توده

. سلولي بوده وهيچ شباهتي به موجود بالغ زنده ندارد

از اين شيوه تا قبل از مرحله اتصال جنين انسان به

. )2شكل (ديواره رحم استفاده شده است

شيوه : )SCNT(انتقال هسته سلول سوماتيك . 2

با تشابه ژنتيكي به هايي تواند سلول ميانتقال هسته

تواند از دفع ميبيمار ايجاد كند كه اين امرهاي سلول

هاي ژنها اگر سلول. بافت پيوندي جلوگيري كند

بالقوه توان ها بايستي همه آن، يكساني داشته باشند

ايجاد يك جاندار كامل را داشته باشند همان طور كه

بنابراين اگر هسته سلول را . اين قابليت را داردتخم

است از آن خارج كرده و هسته ها كه جايگاه كل ژن

بايست جاندار مييك سلول ديگر را در آن بكاريم

. كاملي بوجود آيد

كلون سازي انسانهاي كاربرد

توان از ميبا اين روش: حل مشكل ناباروري. 1

توليد تخمك نيست پيكري زني كه قادر بههاي سلول

، تخمك بوجود آورد

تولد نوزاد سالم از والديني كه هر دو ژن نهفته . 2

، معيوب دارند

DNAتولد نوزاد سالم در زنان دچار جهش در . 3

، ميتوكندريايي

بنيادي جنيني هاي سلول: بنياديهاي تهيه سلول. 4

رويان توليد شده در ، ها توان از بالستوسيت ميرا

IVF ،ش كلونينگ و يا از بافت زاياي جنين بدست رو

است با يك اليه خارجي اي بالستوسيت كره. آورد

پر از مايع و يك توده داخلي اي حفره، حاوي سلول

بالستوسيت همان توده جنيني سه تا پنج . سلولي

هاي سلول. باشد مي سلول100روزه است كه حاوي

hESقادر ها لاين سلو. گيرند مي از توده داخلي منشا

به تشكيل جفت و غشاهاي الزم براي رشد جنين

نبوده اما در طب پيوند و تحقيقات پزشكي بسيار

، در درمان آلزايمرها از اين سلول. باشند ميارزشمند

. توان استفاده كرد ميقلبيهاي پاركينسون وناراحتي

هاي كلون سازي انساني شيوه

انساني وجود بطور كلي دو شيوه متفاوت كلون سازي

: دارد

. كلون سازي توليدمثلي و كلون سازي درماني

: كلون سازي توليد مثلي. 1

به منظور كلون سازي موفقيت آميز از مرحله انتقال

سلول تخم 100هسته سلول تا وضع حمل عموما به

بار سلول تخم را 100به عبارت ديگر بايد ، نياز است

ه آن تزريق كرده تخليه و هسته سلول سوماتيك را ب

. وساير مراحل را طي كرد تا بتوان يك بار موفق بود

نيز ) لقاح در لوله آزمايش (IVFهاي در سايرشيوه

تعداد قابل توجهي سلول تخم مورد نياز است و از

تخمك را15 تا 10آنجا كه در هر بار عمل بيش از

ممكن است بيمار ، توان از تخمدان جدا كرد نمي

بنابراين اگر . رد عمل جراحي قرار گيردچندين بار مو

IVFشيوه كلون سازي هم ناكارآمد ، را بپذيريم

اين طريق نقص ، كلون شدههاي در نمونه. نخواهد بود

درصد 30قريب . عضو تكويني بسيار ديده شده است

پستانداران ايجاد شده از اين روش داراي نقص عضو

LOSدرشتهستند و غالبا از گروه نشانگان نوزادان

دانشمندان موافق كلون سازي مدعي هستند . است

در انسان اين RI2GFكه به علت عدم حضور ژن

نقص عضوها در انسان رخ نخواهد داد يا با درصد

بسياري از افرادي كه در سنين . كمي رخ خواهد داد

در واقع اين ، نمايند ميباال اقدام به بچه دار شدن

هاي درصد رويان5 تا ازطرفي. خطر را پذيرفته اند

بدين ، شود ميكلون شده به ايجاد موجود زنده منجر

معني كه نرخ مرگ و سقط هم در موجودات كلون

. شده باال است

: كلون سازي درماني. 2

بنيادي هاي هدف از كلون سازي درماني ايجاد سلول

در . بنيادي خود بيمار باشدهاي است كه مشابه سلول

16

شود و مي انتقال هسته استفادهاين روش از شيوه

. كند مياحتمال پس زدن پيوند كاهش پيدا

هاي توان با دستكاري ميدانشمندان براين باورند كه

براي پيوند هايش ژنتيكي جانوري توليد كرد كه اندام

به انسان مناسب باشد و دستگاه ايمني هم آن را رد

پيوند اما بهرحال بايد درنظر داشت كه در عمل . نكند

احتمال ، بسيارهاي از حيوانات ضمن وجود محدوديت

زئونوزي وجود دارد و ممكن براي سالمت هاي عفونت

. جامعه خطرناك باشد

توان اندام كامل هم ميبوسيله كلون سازي درماني

بدين منظور نوعي چهارچوب از جنس . توليد نمود

پليمر زيست تخريب پذير را به شكل اندام مورد نظر

بنيادي جنيني يا هاي خته و سپس آن را با سلولسا

سپس عوامل رشد مخصوص اندام . سازند ميبالغ بارور

. شود تا پرورش اندام جنين كنترل شود ميافزوده

بايستي از جنين ، بنيادي الزمهاي براي تهيه سلول

به منظور . بارور و يا جنين كلون شده استفاده نمود

بايد از بين برده شود و جنين، ها استخراج اين سلول

. شود ميبر سر اين موضوع آغازها در اينجا چالش

مجادله علمي بر سر كلون سازي درماني انسان در

پزشكي اين شيوه درمقابل حول محور منافع

از بين بردن يك جنين در مراحل اوليه هاي هزينه

. زند ميتكوين دور

نخستين انسان كلون شده

مورد كلون كردن انسان مطرح تاكنون چندين ادعا

اولين ادعا . شده ولي هيچ يك به اثبات نرسيده است

مربوط به شركت كلونايد واقع دراوكالهما امريكا به

جيمز ربل و كيبي هم در . مديريت دكتر بويزيله است

ادعا كردند كلون انسان را بوجود آورده 1995سال

تند و در از پا و گونه كيبي گرفهايي سلولها آن. اند

كنار يك تخمك گاو كه ماده ژنتيكي آن در آورده

سلول كيبي با تخمك بر اثر . شده بود قرار دادند

. شوك الكتريكي ادغام شده و شروع به تقسيم كرد

اين تخم . اين كار قبل از شبيه سازي دالي انجام شد

سلولي رسيد ولي 32پنج بار تقسيم شد و به مرحله

با توجه به رشد . ين بردنددانشمندان آن را از ب

رسد ميموفقيت آميز كلوني انسان و گاو به نظر

. به خوبي با رشد جنين سازگار باشندها ميتوكندري

يك ماه پس از اين حادثه دانشمندان در كره جنوبي

هم يك كلون از انسان را ايجاد كرده ها گفتند كه آن

30اين كار بوسيله يك تخمك و يك سلول زن . اند

. اله انجام شد و تا مرحله چهار سلولي ادامه يافتس

كمپاني كاليفرنيايي هم اعالم كرد كه با كاربرد

كارIVFپوست دو مرد بالغ كه در مركز هاي سلول

تاكنون . كردند پنج جنين انسان بدست آوردند مي

DNA نوزاداني كه از شيوه همانند سازي به دنيا

ار نگرفته است تا در اختيار دانشمندان قراند آمده

. صحت اين ادعاها اثبات شود

موانع همانند سازي

درصد بسيار كمي از موارد انتقال هسته به ايجاد

شود و موجودات حاصله با نقص ميبالغين سالم منجر

و مشكالت اعضاي بدن روبه رو دستگاه ايمني

از طرفي موارد زيادي وجود دارد كه بايستي . هستند

هم چنين . بدانيمها ر بازسازي سلولدر مورد سازوكا

همانند سازي انساني ، به دليل هزينه و مشكالت زياد

باليني غير واقعي به هاي به عنوان جايگزين درمان

كساني كه رويان را داراي شأن وجايگاه . رسد مينظر

دانند مييك انسان و داراي حقوق اوليه انساني

در حالي ، شمارند ميتخريب آن را مساوي قتل نفس

كه ديگران معتقدند رويان آن قدر ناقص و اوليه است

اجماع . كه هيچ جايگاه اخالقي برايش متصور نيست

بين المللي قابل توجهي در مخالفت با همانندسازي

زايشي وجود دارد اما در مورد همانندسازي درماني

باشند نيازي به ممنوعيت روند ميبرخي معتقد

در اين رابطه . زي وجود نداردهمانندساهاي آزمايش

ديدگاه . رويكرد اديان گوناگون بسيار متفاوت است

مسيحيت اين است كه انسان بودن از زمان لقاح

در اين ها لذا كليسا مخالف پژوهش، شود ميشروع

در آيين يهود عقيده بر اين است كه . زمينه است

17

شأن كامل انسان از زمان لقاح وجود ندارد و نياز به

در اسالم بين دو مرحله قبل . يگزيني در رحم داردجا

و پس از چهار ماهگي تفاوت قائلند و به ولوج روح در

. باشند مياين زمان معتقد

خطرات اخالقي

باروري و سقط جنين ، زير پا گذاشتن كرامت انساني

نگراني از تالش ، مورد نيازهاي صرفا جهت تهيه سلول

و بيم از سود انساني هاي جهت ساخت مشابه

مالي از جمله مسائل اخالقي اين روش هاي جويي

همانند سازي زايشي ممكن است موجب . است

به ها بسياري از جنجال. تجاري شدن خلقت بشر شود

شود اين كار شبيه خلقت مياين سبب است كه تصور

در حالي كه انسان قادر به توليد روح ، باشد ميانساني

ن سازي يا هر روش ديگري بنابراين با كلو. نيست

اما روح ، گردد ميمقتضيات حيات حيواني فراهم

الهي است بنابراين كلون سازي دخالت در اي هديه

انسان خلق كننده حيات نيست . باشد نميكار خداوند

بلكه فراهم كننده شرايط قبول يك ماده براي حيات

خطر ديگر اين است كه ممكن است كودكان . است

. كالت هويتي و شخصيتي دچار شوندبه مش حاصله

در حال حاضر تحقيقات در زمينه همانندسازي اكثرا

گيرد مي صورتIVFاضافي هاي با استفاده از رويان

برخي . شود مياضافي دور ريختههاي زيرا رويان

را براي سلول ها رويانDNAمحققين استفاده از

دانند ولي ها مي درماني در حقيقت حفظ حيات آن

موافقان اين . اين نظريه هم مخالفان فراواني دارد

درصد 70طرح عقيده دارند از آن جا كه بيش از

اند كه محصول روابط جنسي طبيعيهايي جنين

اگر هر ، كنند نميشانس اتصال به ديواره رحم را پيدا

صاحب حقوق اساسي انساني ها يك از اين جنين

در بقاي پزشكيهاي بايستي شكست تالش ميبودند

!را معادل يك جنايت تعريف نمودها آن

References 1- Byrne JA, Gurdon JB. Commentary on human cloning. Differentiation 2002; 69: 154– 7. 2- Wilson C. Statement in the Ad Hoc Committee on the International cloning of human beings. Issues in Law and Medicine 2002; 18: 187–9. 3- Wert G, Mummery CH. Human embryonic stem cells: research, ethics and policy. Human reproduction 2003; 18: 672–82. 4- Coors ME. Therapeutic cloning: from consequences to contradiction. Journal of Medicine and Philosophy 2002; 27: 297–317. 5- Kalb C. A new cloning debate. Newsweek 2004; 143: 50.

ماه نامه سياحت . شبيه سازي انسان. راس كيك -6

. 103ص : 58شماره . 1387. غرب

DNAاز همانندسازي. الگا عظيمي، شيما ترحمي -7

ماه نامه دامپزشكي و . تا همانندسازي انسان و حيوان

. 50ص : 41شماره . 1391. بهداشت

. نشرحكيميان. شبيه سازي انسان. حسن ساالري -8

1381 .

اخالق در . فرزانه زاهدي، يجانيباقر الر -9

مجله ديابت و ليپيد . باليني پزشكيهاي پژوهش

.104–93: 4دوره . ايران

18

مراحل مختلف تشكيل دوقلوها. 1شكل

كلون سازي به روش تفكيك بالستومر. 2شكل

19

Perceptions and beliefs about factors influencing the cure in family that Covered by population research center of Birjand

mohammad reza miri (1) Hamid salehiniya (2)*, Saeid Dashti(3)

1) PhD in health education. Birjand University of Medical Sciences. Birjand. Iran 2) 2MS. c Student of Epidemiology, Tehran University of Medical Sciences and researcher in Birjand Atherosclerosis and Coronary Artery Research Centre. Birjand, Iran (Corresponding Author) Abstract:

Background and aim: The sense of healing and religious beliefs in someone when disease, is created more than before. Belief in healing, prayer and appeal to god not only emotion but can affect all aspects of a person. This study aimed Perceptions and beliefs about factors influencing the cure in family that Covered by population research center of Birjand at 2010. Methods: This is cross-sectional study. The study population was family that Covered by population research center of Birjand. The 400 subjects were selected by multistage sampling. They were face to face interview method examined. For data collection, the researcher made questionnaire whose validity and reliability had been confirmed used. Independent t-tests and analyze one-way ANOVA tests at the significance level of less than 5%was used to analyze. Result: The attitude of the 45 scores, the average score obtained by the subjects was 37.5. that 15.8% with a mean attitude and 84.3 percent had a good attitude. Average score for men and women's attitudes towards curative factors 38.59 and 38.40 this difference was not statistically Between marital status, occupation, religion, and attitudes of individuals, there was a significant relationship (p <0.05), but this difference was not significant with level of education. Conclusion: Findings showed that people have a good attitude about curative factors. Given the importance of all aspects of the treatment and existence some diseases incurable recommended In addition to medical treatments , with regard conditions to patient beliefs, attitudes and beliefs about healing factor, use his beliefs and attitude to help relieve the pain and was better tolerated. Keywords: attitudes, beliefs, perceptions, Factors, Healing Patients.

20

تحت پوشش پايگاه تحقيقات جمعيتي بيرجند هاي خانوادههاي ادراكات و باور

نسبت به عوامل موثر بر شفاي بيماران

)3(سعيد دشتي، )*2(حميد صالحي نيا ، )1(محمد رضا ميري

.ايران. بيرجند. دانشيار دانشگاه علوم پزشكي بيرجند. دكتراي آموزش بهداشت )1

پژوهشگر مركز تحقيقات دانشجوي كارشناسي ارشد اپيدميولوژي دانشگاه علوم پزشكي تهران و ) 2

ايران. بيرجند. دانشگاه علوم پزشكي بيرجند. آترو اسكلروز و عروق كرونر بيرجند

:alesaleh70@yahoo.com E-mail: ي مسئول دهنويسن

دانشگاه علوم پزشكي همدان. دانشجوي كارشناسي ارشد آموزش بهداشت) 3

چكيده

درمواقع بيماري احساس به : هدف مقدمه و

. گردد ميشفاواعتقادات مذهبي در فردبيشترايجاد

ا و توسل نه تنها بر حاالت عاطفي دع، اعتقاد به شفا

پژوهش . گذارد ميفرد تاثيرهاي بلكه بر تمام جنبه

بررسي ادراكات و باورهاي "حاضر با هدف

تحت پوشش پايگاه تحقيقات جمعيتي هاي خانواده

بيرجند نسبت به عوامل موثر بر شفاي بيماران در

. انجام گرفته است"88سال

تحليلي–مقطعي عپژوهش حاضر از نو: روش كار

جمعيت تحت پوشش ، پژوهشي جامعه. باشد مي

باشدكه ميپايگاه تحقيقات جمعيتي شهربيرجند

مورد اي نفر به روش نمونه گيري چند مرحله400

از ها جهت جمع آوري داده. مطالعه قرار گرفتند

محقق ساخته كه روايي وپايايي آن ي پرسش نامه

حضوري ي مصاحبهروش افراد به. تاييد شده بود

ها جهت تجزيه تحليل داده. مورد بررسي قرار گرفتند

مستقل وآناليز واريانس يك طرفه در سطح tاز آزمون

. استفاده گرديد05/0كمتر از

ي ميانگين نمره؛ نگرشي نمره45از مجموع : نتايج

بوده كه از نظر 37,5كسب شده افراد مورد مطالعه

، نگرش متوسط درصد داراي 15,8سطح نگرش

ي ميانگين نمره. درصد نگرش خوب داشتند84,3

مردان و زنان نسبت به عوامل موثر بر شفاي نگرش

بود كه اين اختالف از نظر 38,40و 38,59بيماري

نوع ، شغل، بين وضع تاهل. آماري معني دار نبود

مذهب و نگرش فرد ارتباط معني دار آماري وجود

تالف با سطح تحصيالت ولي اين اخ، )p<0.05(داشت

. افراد معنا دار نبود

پژوهش نشان داد كه هاي يافته: بحث و نتيجه گيري

. مردم نگرش خوبي نسبت به عوامل شفابخش دارند

درمان و هاي جنبهي باتوجه به اهميت همه

شود در ميتوصيهها العالج بودن برخي بيماري صعب

دارويي و غيرهاي از درمان، داروييهاي كنار درمان

نگرش و ، با در نظر گرفتن شرايط بيماراز عقايد

عوامل شفا بخش و باورهاي وي مورد در باورهاي او

. تحمل بهتر درد استفاده كرد و جهت تسكين درد

:مقدمه

ش يداي پيها و چگونگ يماريرامون درمان بيبحث پ

، از مباحث مهم جامعه استيدگاه علميآنها از د

هستند ي بزرگ الهيها دو نعمتت ازيسالمت و امن

. هاست كه وجود آنها موجب كمال سعادت انسان

در ي و اختالالت روانيجسمهاي يماريدرمان ب

هاي جوامع مختلف منحصر به استفاده از روش

و يل فرهنگي نبوده و گاه به داليك پزشكيكالس

ر يا به جهت درمان ناپذيست و يسر ني مياقتصاد

از جوامع بر ياريبس. باشد مي ن ممكنيماريبودن ب

21

مراسم خاص ي خود از برخيحسب فرهنگ و باورها

ماران ي بي و رواني بدنيآن فرهنگ در درمان دردها

اي افتهيسازمان هاي از جمله روش. برند ميخود بهره

ت ياز اهم، بودهي روانشناختي بر مبانيكه مبتن

، اضطراب، و كاهش دردها يماري در درمان بييباال

برخوردار ها از ابتال به آنيناشهاي و تنشيافسردگ

و اعتقاد به يمان مذهبياست درمان با استفاده از ا

انجام هاي پژوهش)1(. توسط خداوند استيشفاده

ر يش چشمگينه نشان دهنده افزاين زميشده در ا

در يماريبهاي ا تحمل بهتر نشانهي يسرعت بهبود

ي و روانيبدنهاي يارميمار مبتال به بيبهاي گروه

سه ي در مقاي مذهبيمعتقد به رحمت خداوند و مبان

بر خالف اظهارات نظريه ) 2(. گواه استهاي با گروه

وارترز و كتاب راهنماي ,اليس ,پردازاني چون فرويد

آماري تشخيصي اختالالت رواني انجمن روانپزشكي

آمريكا مبني بر تاثير منفي دين بر سالمتي تحقيقات

ديني در هاي ير از ارتباط سالمت و دين و باوراخ

و دين تاثيرمثبتي در سالمتي اند نشان داده افراد

ي علي رغم نگاه بد بينانه. شخص داشته است

، كلي به مذهبهاي روانشناسان در سطح برخي نظام

، از همان اوايل شكل گيري روانشناسي كابردي

اغلب ، مذهب و سالمت روانيي تحقيقات در زمينه

از . مثبت بين دين و سالمت بوده استي بيانگر رابطه

بيان گر تاثير اي ميالدي تحقيقات گسترده50ي دهه

از مداخالت مذهبي بر بهبود آالم روانشناختي بودند

هاي بيماري جمله دعا و نماز بر بهبود و درمان

هاي بيماري )3(توان اشاره كرد ميروانشاختي

اختالالت ,عروقي –قلبي اي ه جسمي مانند بيماري

و فشار خون در افراد ها بعضي از سرطان,هاضمه

مذهبي دارند كمترهاي مذهبي و كساني كه باور

دين در كل يك نظام عمل مبتني بر )4(باشد مي

اعتقادات است كه در قلمرو و ابعاد فكري و اجتماعي

در مسير رشد و ها و از جانب خداودند براي انسان

انب الوهيت ارسال شده است و شامل كمال به ج

و رفتار هاست كه با هم ارتباط ,نگرشها ,باورها ,عقايد

دارند و درتدارك احساس جامعيت براي فرد عمل

بيماري و اعتقاد به عوامل ي بحث شفا. )4(كند مي

از جمله شفا بخش از قديم وجود داشته است كه

ونان ي يمذهب ويي شفابخش جادويتوان به روشها مي

ماران ي بي و شفايباستان اشاره كرد و معجزات درمان

” وس ياسكوالپ“ ا العالج كه در معبد ي صعب العالج

وست را ذكر يپ ميبه وقوع” دوروس ياپ“ واقع در

، مردم اروپا، زي ني سرتاسر قرون وسطدر) 5(. نمود

سا ين و كليسيشان به قديهايماري معالجه بيبرا

خود از ي امراض چشميراب مثال. شدند ميمتوسل

مدد” رالف “ س ي طاعون از قديبرا و” كالر “ س يقد

” اكر يف “ سير به قدي مرض بواسيا برايجستند و مي

پناه به پادشاهان خود” سل “ درمان ي برايا حتيو

به يج درخشان درمانيدر اكثر موارد نتا بردند و مي

و عابد هاي تيشخص عالوه بر آن. آوردند ميدست

، ر ساده كلماتيبه اعتبار نام و تاث فقطيگاه، پارسا

شوند كه ي ميريار چشمگي بسيموفق به درمانها

)3(” نسبت داده شود ، يبيممكن است به دخالت غ

يشماريب ز تا به امروز موارديران نيخ اسالم و ايدر تار

ر قابل عالج يماران غي بياز شفا، رازوارانهياز درمانها

تا ، و مساجد گرفتهها در امامزاده ،مرگ و رو به

ياعم از علما يمذهبهاي تي توسط شخصيدرمانگر

خاص كه در ي گروهيا حتيه و يخ صوفيا مشاين يد

توان مي، شوند ميخوانده” نظر كرده “ اصطالح عوام

نيست كه به اي پديده ساده، بيماري. سراغ گرفت

دليل غلبه عوامل بيماري زايي چون ويروس و

آنها با شرايط ، كروب ظاهر شوند بلكه فراترمي

. اجتماعي و اقتصادي و سياسي جامعه ارتباط دارند

عميق ميان سبك زندگي و اي بديهي ست رابطه

تعريف هاي باورهاي موجود در يك جامعه و وضعيت

در اين . و تاثير گذار بر روي بيماري وجود دارد كننده

د كه حتي ده ميباره ادبيات انسان شناسي نشان

ميان اجزاي وضعيت بيماري چون زخم و طبقه يا

بررسي . جايگاه اقتصادي يك فرد ارتباط وجود دارد

هاي ساختار خاطره قومي پيرامون تعريف بحران

22

بزرگي چون وبا و طاعون در ادبيات انسان شناسي

دهد كه بيماري با ميشود و اين نشان ميديده

امعه ارتباط اجتماعي و اقتصادي يك جهاي فصل

در واقع عوامل زيادي در بيماري و درمان آن . دارد

رسد با توجه به فرهنگ ميدخالت دارند و به نظر

درماني غير پزشكي براي هاي توان از روش ميمردم

لذا اين پژوهش با هدف . بهرمند شدها درمان بيماري

بررسي ديدگاه هاو نگرش مردم تحت پوشش پايگاه

نسبت به عوامل موثر بر شفاي تحقيقاتي بيرجند

. انجام گرفته است88 بيماري در سال

–صورت مقطعي پژوهش حاضر به: ها متد و روش

پژوهش شامل جمعيت تحت ي جامعه. تحليلي بود

تحقيقاتي جمعيتي شهر بيرجند بوده پوشش پايگاه

تحت پوشش هاي است افرادي كه ساكن در محله

ن بودند و سن پايگاه تحقيقات جمعيتي شهرستا

سال داشتند وارد مطالعه شدند و افراد زير 15باالي

سال يا افرادي كه بر حسب اتفاق در روز 15سن

تكميل پرسش نامه در اين محل بودند از مطالعه

نفر به عنوان نمونه انتخاب 400تعداد . خارج شدند

بدين . بوداي روش نمونه گيري چند مرحله. گرديدند

اس تقسيم بندي پايگاه تحقيقات بر اس,صورت كه

جمعيتي شهرستان از هر منطقه تعدادي بلوك به

از سپس. عنوان خوشه بطور تصادفي انتخاب گرديد

به روش نمونه گيري ها از خانوادهي هر بلوك تعداد

هايي تصادفي ساده به اين شكل كه از هر بلوك كوچه

به تصادف انتخاب و در داخل هر كوچه تعداد

با جمعيت بلوك بصورت تصادفي ساده بر متناسب

پرسش گر . پالك انتخاب گرديدندي اساس شماره

براي تكمل پرسش نامه به منزل افرادي كه به عنوان

ي نمونه انتخاب گرديه بودندو به روش مصاحبه

در ضمن توضيح . حضوري مورد بررسي قرار گرفتند

وي خودش با ,پيرامون اهداف طرح به آزمودني

از طرح وبا موافقت نسبت به تكميل پرسش آگاهي

پرسش گر در طي انجام . كرد. كرد مينامه اقدام

بررسي اگه فردي سواد خواندن و نوشتن نداشت براي

وي سوال را خوانده و نسبت به تكمبل آن اقدام كرده

ي نامه از پرسشها است جهت جمع آوري داده

شامل اين پرسش نامه . استفاده گرديد محقق ساخته

سوال نگرشي 15دوقسمت سواالت دموگرافيكي و

)و بي نظر مخالف,موافق (بود كه با مقياس سه تايي

به اين صورت نمره گزاري شد . نمره گزاري شده است

ي مخالف را عالمت بزند نمرهي كه فردي كه گزينه

واگر موافق را عالمت دوي نمره گزينه بي نظر,يك

كرد ميكثر نمره را كسبسه يعني حداي زد نمره مي

گزينه هاموافق بود باالترين نمره ي و فردي كه با همه

براي تعيين روايي پرسش . كرد مي كسب45يعني

نفر 6مذكور از روش پانل خبرگان متشكل از ي نامه

از اساتيد مجرب در اين زمينه استفاده گرديد كه

درصد اساتيد روايي پرسش نامه را تاييد 80حدود

براي همچنين. ندو نظرات آنها نيز اعمال گريدكرد

و نيز اصالحات جزئي در تاييد پايايي پرسش نامه

نفر 30ي پايلوتي با حجم نمونهي مطالعه پرسش نامه

تصادفي از جمعيت تحت پوشش اي نمونه در بين

دو هفته در ي تحقيقاتي بير جند با فاصلههاي پايگاه

همبستگي داخلي كه ضريب. دو مرحله انجام گرفت

86پايلوت ي مطالعههاي پس از تجزيه و تحليل داده

ها پس از جمع آوري پرسش نامه. در صد تعيين شد

هاي وارد نرم افزار گرديد و با استفاده از آزمونها داده,

آماري تي مستقل و اناليز واريانس در سطح معني

. مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت05/0داري كمتر از

افراد مرد و % 5/59نتايج مطالعه نشان داد : ها يافته

از افراد تحت بررسي % 42 از افراد زن بودند% 5/40

اكثر افراد شغل آزاد . متاهل بودند% 58مجرد و

نفر محصل 109، درصد3/41) نفر165(داشتند

نفر كارمند 32%) 8/18( نفر خانه دار75 %)3/27(

از نظر تحصيالت . دندبو %)8/4( نفر بيكار19و %)8(

تحصيالت %) 20,5( نفر82، بي سواد % )5,5( نفر 22

141راهنمايي، تحصيالت %) 22,8( نفر 91، ابتدايي

43فوق ديبلم و %)5,3( نفر21ديبلم %)35,5(نفر

. تحصيالت ليسانس و باالتر داشتند%) 10,8(نفر

23

مدهب شيعه و ما بقي مذهب %) 96( نفر 384تعداد

مردان نسبت نگرشي ميانگين نمره. تندتسنن داش

و زنان 38,59به عوامل موثر بر شفاي بيماري

محاسبه گرديد ولي اختال ف بين جنسيت و 38,40

نگرش افراد نسبت به عوامل موثر بر شفاي بيماري

39,26نگرش در افراد متاهل ي نمره. معني دار نبود

و باشد كه بين تاهل مي37,48و در افراد مجرد

پي ( باشد مينگرش فرد ارتباط معني داري آماري

. و افراد متاهل نگرش بهتري داشتند) 0,05كمتر از

معني دار آماري ي بين شغل و نگرش افراد رابطه

نگرش افراد ي بطوري كه نمره) p<0.05(وجود دارد

ي نمره37,68 نمرهي نگرش محصلين 37,52بيكار

رش افراد با مشاغل نگي نمره39,38نگرش كارمندان

39,68ها نگرش در خانه داري و نمره38,38ازاد

نگرش افراد تحت ي محاسبه گرديد و ميانگين نمره

بين . محاسبه گرديد38,51مطالعه بر حسب شغل

سطح تحصيالت و نگرش افراد ارتباط معني دار وجود

نگرش ي سطوح مختلف تحصيالت نمره ندارد و بين

نگرش ي بين نمره. چنداني نداردمحاسبه شده تفاوت

( وجود دارد فرد و نوع مذهب اختالف معني داري

p<0.05 (نگرش ي بطوري كه افراد اهل سنت نمره

محاسبه 38,64نگرش افراد شيعه ي و نمره35,5

و مذهب يكي از عوامل تاثير گزار بر نگرش . گرديد

. باشد ميافراد نسبت به شفاي بيماري

: گيرينتيجه بحث و

اين بررسي نشان داد كه اكثر افراد جداي از

غير هاي مذهبشان نگرش خوبي در مورد درمان

جنس ، جداي ازسن. دارويي و عوامل شفا بخش دارند

و شغل افراد نگرش خوبي درمورد عوامل شفابخش

گروهي از پزشكان غرب نيز در حال . وجود دارد

ابعاد آن وعوامل شفابخش,بررسي كامل شفا

باشند و حتي گروهي از آنها كم و بيش از آن در مي

بطوري كه . درمان بيمارن خود استفاده كردند

شفا : نويسد ميفردريك بيلز در نتايج مطالعات خود

سالمتي . يك امر كامال استثنايي وموردي نيست

، توان به آن دست يافت ميو. وضعيت مقرر بشر است

كنيم نميتمام قوانين طبيعت مادام كه ما درك

و هنگامي كه آنها راشناختيم . حاكم بر ما هستند

شوند و يك اصل شفاي جهاني در حال ميخادم ما

بشر عملي كه مستقل از هر نوع داروي تجويز شده

بحث نياش و دعا . كند در اين جهان وجود دارد مي

امروزه به شدت مورد توجه واقع شده است بطوري كه

و نند نياز انسان به اكسيژنالكسيس كارل دعا را هما

هاي آب مورد توجه قرار داده است و در نتايج بررسي

توان مينويسد نتايج نيايش را با علم نيز ميخود

نيايش نه تنها بر روي حاالت عاطفي بلكه بر ,يافت

جسمي اثرهاي روي كيفيات زندگي و درمان بيماري

دشو ميگزادونيايش و دعا باعث شفاي بيماري مي

اعتقادات ، طالقاني در بررسي خود نشان داد. )6و7(

مذهبي عامل مهمي در درك و همايت روحي بيمارن

دهند كه عقايد ميمطالعات جديد نشان. )8(باشد مي

منتج به اثرات رواني مطلوب در افراد,مذهبي قوي

بهداشت و سالمت شود و اين امر منجر به ارتقا مي

منابعي كه در درمان غير از ميان) 9(. شود ميافراد

شود دعا بيشترين ميدارويي و شفاي بيماري استفاده

ويليامز جميز دعا و نمازرا داراي اثرات )10(. باشد مي

تواند باعث ميداند كه ميو نتايج شگفت انگيزي

) 11(. درمان بيماري و تجديد قوا در بيمار شود

نويسد مذهب باعث ايجاد نگرش مثبت ميگوئينگ

بيشتري ي شود و فرد در مقابل بيماري انگيزه مي

شود كه ميبه زندگيتر براي بهبودي دارد و اميدوار

اين مثال در بيماران صعب االعالج بيشتر محسوس

دعا و نذر كردن درشرايط ابتال به بيماري . )12( است

شود و اين باعث افزايش تحمل ميدرافراد بيشتر

.)13( شود ميبيماري

: گيرينتيجه

بيماري و عوامل ي ميزان نگرش مردم نسبت به شفا

و ديد خوبي ، شفابخش در سطح بااليي قرار دارد

24

با توجه به اهميت . نسبت به عوامل شفابخش دارند

درمان و صعب االعالج بودن برخي هاي جنبهي همه

، داروييهاي شود در كنار درمان ميتوصيهها بيماري

ي با در نظر گرفتن شرايط غير دارويهاي از درمان

بيمار در مورد عوامل بيماري بر اساس عقايد و نگرش

او جهت تسكين و تحمل بهتر هاي شفا بخش و ارزش

. استفاده كرد، درد

: محدويت

با توجه به تعداد اندك افراد اهل سنت تصميم گيري

در مورد رابطه مذهب با نگرش و ديدگاه نسبت به

. با احتياط تفسير شودعوامل شفا بخش بايستي

: تشكر و قدر داني

كه دانند ميالزم خود بر پژوهش نيا مؤلفان انيپا در

زحمات كاركنان دانشكده بهداشت و استاتيد از

هاي يهمكار با دانشگاه علوم پزشكي بيرجند كه

جمع يبرا الزمهاي يهماهنگ انجام در غ خوديدر يب

ما پژوهش نيم اجهت انجا و راهنماييها داده يآور

. ميباش داشتهيقدردان و تشكر، كردند ياري را

منابع

1- ness,r. c&wintrob,r. m. (1981). folk healing;a description and synthesis. AMERICAN JOURNAL OF PSYCHIATRY,137,1553-1562 2- favazza,a. r. (1982). modern Christian healing of mental illness. american journal of psychiatry,139,728-35 3- Wulff DM, editor. Psychology of religion. 2nd edition, John Wiley & Sons Inc. 1997. 4- Levin JS, Anderpool HY. Is frequent religious attendance really conducive to better health? Toward an epidemiology of religion. Social Sci Med 1987;24: 589-600. 5- Seyed Javad Tabatabai Prayer Argansm effects on the body. , 1389 6- Navidi A, Ghasemi K. Encyclopedia of medicine comprehensive prospective: Methods of traditional medicine and modern. Tehran: Saman Publication; 2005. [Persian]

7- Norbakhsh M, Pooryousefi H. Role of religion and beliefs of mental health. Relig Stud J. 2006;14: 87-80. [Persian] 8- Taleghani F. The coping process in breast cancer patient [dissertation]. Tehran: Nursing School of Tehran University; 2005. [Persian] 9- Sadri M. The effect of trust in god to provide mental health of student 19-23 years of Isfahan. Isfahan Behav Sci Res. 2004;1(2): 43-5. [Persian] 10- Tasumura Y, Maskarince G, Shumay DM, Kakai H. Religious and spiritual resources. Alter Ther Health Med. 2003;9(3): 64-71. 11- Kamali A. Subject interpretation of Quran. Tehran: Maaref Publication; 2005. [Persian] 12- Koeing HG. Spirituality wellness and quality of life. New York: SRM; 2002. 13- Abedi H, Asgari M, Kazemi Z, Saffari F, Nasiri M. Religious care patients and the barriers. J Teb Tazkieh. 2005;4(53): 16-23. [Persian]

25

نگرش و جنس در افراد مورد مطالعهي ميانگين نمرهي مقايسه: 1جدول

F P انحراف استاندارد ميانگين تعداد جنس

4,12 38,59 238 مرد

4,43 38,40 162 زن0,11 0,7

نگرش و مذهب در افراد مورد مطالعهي ميانگين نمرهي مقايسه: 2جدول

انحراف استاندارد ميانگين تعداد مذهب

4,18 38,64 384 يعهش

4,85 35,5 16 سني

نگرش و تاهل در افراد مورد مطالعهي ميانگين نمرهي مقايسه: 3جدول

انحراف استاندارد ميانگين تعداد تاهل

4,53 37,48 168 مجرد

3,86 39,26 232 متاهل

نگرش و شغل در افراد مورد مطالعهي ميانگين نمرهي مقايسه: 4جدول

انحراف استاندارد ميانگين تعداد شغل

3,77 37,52 19 بيكار

4,58 37,68 109 محصل

3,51 39,87 32 كارمند

4,28 38,38 165 آزاد

3,72 39,68 75 خانه دار

4,24 38,51 400 جمع

نگرش و سطح تحصيالت در افراد مورد مطالعهي ميانگين نمرهي مقايسه: 5جدول

استانداردانحراف ميانگين تعداد تحصيالت

4,48 38,95 22 بي سواد

3,90 39,18 82 ابتدايي

4,80 38,58 91 سيكل

4,19 38,17 141 ديپلم

3,48 38,04 21 فوق ديپلم

4,06 38,23 43 ليسانس و باالتر

4,24 38,51 400 جمع

26

Addiction to different kinds of illicit drugs in pa tients referring to Department of Psychiatry, Shahid Zareh Hospital, Sari, Iran (2012)

Samira Esmaeili Rey Kande1, Javad Razavian2, Mostafa Roodbari3*,

Farzaneh Farrokhi4, Elham Rostami5, Shamila Abbaspour6, Manijeh Habibpour 1

1. Master student of Hematology, Paramedics Faculty, Student Research Center, Tehran University of Medical Sciences 2. Student of Laboratory Sciences, Student Research Committee, Mazandaran University of Medical Sciences 3. Assistant professor at Paramedics Faculty, Mazandaran University of Medical Sciences 4. Assistant professor of Biology, Islamic Azad University, Sari, Iran 5. Master student of Vital Statistics, Hygiene faculty, Student Research Center, Tehran University of Medical Sciences 6. Medical student, Student Research Committee, Mazandaran University of Medical Sciences Corresponding author: Mostafa Roodbari, Professional Doctorate of Laboratory Sciences. Address: Paramedics Faculty, Mazandaran University of Medical Sciences. Cell phone & Email: +98-9111512039; DRroodbari@yahoo.com Abstract: Nowadays drug abuse is one of the major problems in human societies. It is becoming threatening and completely intricate and spearing worldwide. Regarding the high cost of psychopathy treatment in the society, we have aimed to study drug abuse prevalence to different kinds of substances in patients referring to Department of Psychiatry, Shahid Zareh Hospital, Sari, Iran in the year 2012. Method: This study was a descriptive and sectional experiment related to patient’s archived documents in Medical Records Section, Shahid Zareh Hospital, Sari. The data was coded and analyzed using SPSS software (v. 18), K2 test and descriptive statistics. Results: Among 1380 referred patients 1030 were male (75%) and 350 were female (25%), and the mean age was 35. In diagnostic tests, out of 1241 amphetamine abusers 73 individuals were positive (9. 5%). Regarding methadone, from 1372 patients 159 were positive (6. 11%). When it came to morphine, 242 out of 1249 people were positive (3. 81%) that had the most abundance. In THC Test, from 1300 cases, 40 cases were positive (1. 3%). Moreover, cocaine (Coc) test was negative in all the cases. In morphine test, the majority of positive cases were 40-50 years old while in the other tests they were 20-40. There was a significant relation between gender and different tests and the results were positive with a higher rate in males. However, age was not a significant marker in nearly all the tests except morphine that increasing age led to more positive outcome. Conclusion: Due to remarkable susceptibility of our young population as well as other age groups to drug abuse and addiction and associated disturbances and as a result, significantly more psychological disorders in addicts

comparing general population, considering this crisis appears an important priority .

Key words: addiction, illicit drugs, methamphetamine (MET), morphine (MT), psychological

disorders .

27

روان و اعصاب بخش به كننده مراجعه مارانيب در مخدر مواد انواع به ادياعت

1391 سال در يسار شهر زارع ديشه مارستانيب

، 4يفرخ فرزانه، 3يرودبار يمصطف، 2انيرضو جواد، 1كنده ير يلياسماع رايسم

1پور بيحب ژهيمن، 6عباسپور اليشم، 5يرستم الهام

دانشجويي دانشگاه هاي مركز پژوهش، ماتولوژي دانشكده پيراپزشكيدانشجوي كارشناسي ارشد ه. 1

علوم پزشكي تهران

كميته تحقيقات دانشجويي دانشگاه علوم پزشكي مازندران، رشته علوم آزمايشگاهي دانشجوي. 2

دانشگاه علوم پزشكي مازندران، عضو هيئت علمي دانشكده پيراپزشكي. 3

علمي دانشگاه آزاد اسالمي واحد ساريعضو هيئت ، دكتراي زيست شناسي. 4

دانشجويي دانشگاه هاي مركز پژوهش، دانشجوي كارشناسي ارشد آمار حياتي دانشكده بهداشت. 5

علوم پزشكي تهران

كميته تحقيقات دانشجويي دانشگاه علوم پزشكي ، دانشكده پزشكي پزشكي دانشجوي رشته. 6

مازندران

يشگاهيآزما علوماي حرفه يدكترا، يررودبا يمصطف دكتر: مسئول سندهينو

مازندران يپزشك علوم دانشگاه، يراپزشكيپ دانشكده: آدرس

09111512039: همراه تلفن

DRroodbari@yahoo. com: كيالكترون پست

:چكيده

ترين عمده از يكي مخدر مواد مصرف امروزه: مقدمه

شكل كه استيبشر جوامع يرو شيپ مشكالت

در و گرفته خود بهاي دهيچيپ مالًكا و زيآم مخاطره

نكهيا به توجه با. است افتهي يجهان گسترش حال نيع

اريبس جامعه در يروان اختالالت از يناش نهيهز

مخدر مواد انواع به ادياعت وعيش تا ميشد آن بر باالست

روان و اعصاب بخش به كننده مراجعه مارانيب در را

يبررس را 1391 سال در يسار زارع ديشه مارستانيب

. ميينما

بوده يمقطع يفيتوص نوع از مطالعه نيا: روشها و مواد

بخش در يگانيبا مارانيبهاي پرونده اساس بر كه

يسار شهر زارع ديشه مارستانيب يپزشك مدارك

نرم از استفاده با يكدگذار از پسها داده. شد انجام

يفيتوص آمار و دو يكا تست و SPSS v. 18افزار

. شد ليتحل

نفر 1030، كننده مراجعه افراد 1380 از: جينتا

نيانگيم. بودند )٪25 (زن نفر 350و )٪75(مرد

هاي تست در. بود سال35 كننده مراجعه افراد يسن

73، مورد 1241 از نيآمفتام مت مارانيب يصيتشخ

159، مورد 1372 از متادون و مثبت) ٪5/9 (مورد

242، نفر 1249 از نيمورف وتست مثبت) ٪11/6 (نفر

و داشت را يفراوان نيشتريب كه مثبت )٪81/3 (مورد

و مثبت )٪3/1(مورد 40، مورد 1300 از THC تست

تست در. بود يمنف موارد تمام در هم نيكوكائ تست

سال 50 تا 40 سن نيب مثبت مورد نيشتريب نيمورف

28

. بود سال 40 تا 20 نيب گريدهاي تست در يول بود

زانيم در كه بود دار معنا رابطه تستها و تيجنس نيب

سن باها تست رابطه، بود شتريب مردها در مثبت تست

مثبت، سن شيافزا با نيمورف در يول نبود داريمعن

. بود شتريب تست شدن

جوان تيجمع ما كشور در كه ييآنجا از: يريگ جهينت

دراي مالحظه قابل طور به يسنهاي گروه گريد و

اختالالت و مخدر مواد به ادياعت و مصرف معرض

شتريب وعيش به توجه با و دارند قرار آن از يناش

تيجمع به نسبت معتادان در يروانپزشك اختالالت

. گردد ميديتاك مسئله نيا به توجه تياهم لذا يعموم

نيمورف، شهيش، مخدر مواد، ادياعت: واژه ديكل

مقدمه

مشكالترين ت عمده از يكي مخدر مواد مصرف امروزه

معضالت از و(1) است يبشر جوامع يرو شيپ

و شود ميمحسوب مختلف جوامع يدرمان – يبهداشت

نيا از كه افتي توان ميايدن در را يكشور كمتر

معتادان آمار رسد مينظر به (2). باشد امان در بيآس

مواد با مبارزه برآوردآمارستاد از شتريب مراتب به

ريغ منابع از يبعض. باشد)نفر ونيليم دو حدود(مخدر

ونيليم شش تا يحت را كشور معتادان تيجمع يرسم

چيه نكهيا لحاظ به متاسفانه يول، زنند مينيتخم نفر

قابل، اند نشده برآورد يعلم روش به آمارها نيا از كي

ياريبس عوامل پژوهشگران تابحال(3) ستندين استناد

نيا. اند هدانست ليدخ مواد مصرف سوء جاديا در را

روان، يوراثت-يستيز عوامل ازاي گستره عوامل

بر در را... و يخانوادگ، يطيمح، ياجتماع، يشناخت

يامدهايوپ مكرر مشكالت به منجر كه(1)رديگ مي

داده نشان مختلف قاتيتحق كه (4) شود ميسوء

بر موارد اغلب در مواد مصرف سوءهاي انداختالل

، يروان اختالالت از يخبر با ينيبال مشاهدات اساس

و يخلق، يعاطف، يروحهاي ينابسامان وها يناهنجار

ضد تيشخص اختالل و سلوك اختالل رينظ يرفتار

، يافسردگ اختالالت، يقطب دو اختالل، ياجتماع

يهمخوان و يهمبستگ آن رينظا و ياضطراب اختالالت

ادياعت جادكنندهيا عوامل كه ييآنجا از. (5)د دار

در عوامل نيا كامل ييشناسا باشنديم متعدد

كمك يريشگيپ يتهايفعال بودن موثر به هرمنطقه

هاي تيجمع موقع به ييشناسا يازطرف. كرد خواهد

منظور به مواد كنندگان سوءمصرف و خطر معرض در

(4) دارد تياهم ودرمان يريشگيپهاي برنامه نيتدو

در يروان اختالالت از يناش نهيهز نكهيا به توجه با

ما كشور در كه ييآنجا از و باالست اريبس جامعه

قابل طور به يسنهاي گروه گريد و جوان تيجمع

و مخدر مواد به ادياعت و مصرف معرض دراي مالحظه

وعيش به توجه با و (6)دارند قرار آن از يناش اختالالت

به نسبت معتادان در يروانپزشك اختالالت شتريب

وعيش يبررس هدف با العهمط نيا(7) يعموم تيجمع

به كننده مراجعه مارانيب در مخدر مواد انواع به ادياعت

در يسار زارع ديشه مارستانيب روان و اعصاب بخش

. شد انجام 1391 سال

روشها و مواد

روش، باشد مييمقطع – يفيتوص نوع از مطالعه نيا

مورد جامعه و بوده يسرشمار صورت به يريگ نمونه

بخش به كننده مراجعه مارانيب يدههاپرون يبررس

يط در يسار زارع ديشه مارستانيب روان و اعصاب

مواد انواع مصرف به مربوط يتستها. بود 1391 سال

شهيش، (MTD) متادون، (MT) نيمورف شامل مخدر

(MET) ،شيحش (THC) نيكوكائ و (Coc)توسط

نيا شگاهيآزما در و ديگرد درخواست آنها يبرا پزشك

كشور ساختACONيادرار ينوارها با، رستانمايب

جينتا و كيدموگراف اطالعات. شدهاند يبررس كايامر

و استخراج مارانيب پرونده از مخدر ماده شاتيآزما

با و يكدگذار از پس و دهيگرد ستيل چك وارد

و دو يكا تست و SPSS v. 18افزار نرم از استفاده

. گرفتند قرار ليتحل و هيتجز مورد يفيتوص آمار

29

ها افتهي

و اعصاب بخش به كننده مراجعه مورد 1380 تعداد از

1030، 1391 سال در زارع ديشه مارستانيب روان

نمودار در. بودند زن)٪25 (نفر 350 و مرد )٪75(نفر

كه دهد مينشان را افراد سن ينسب عيتوز 1 شماره

. بود سال 35 كننده مراجعه افراد يسن نيانگيم

در كه همانگونه مارانيب يصيتشخي ها تست در

از نيمورف تست، باشد ميمشخص 1 شماره جدول

نيشتريب كه مثبت) ٪81/3 (مورد 242، نفر 1249

موارد تمام در هم نيكوكائ تست و داشت را يفراوان

. بود يمنف

هدف جامعه افراد از شده گرفته مختلف يتستها جينتا ينسب عيتوز: 1 جدول

هدف جامعه افراد مختلف يتستها جينتا ينسب عيتوز ريمتغ

يتجمع يفراوان ينسب يفراوان يفراوان

5.9 5.9 73 مثبت

100 94.1 1163 يمنف

MET تست جهينت 100 1241 كل جمع

11.6 11.6 159 مثبت

100 88.4 1213 يمنف

MTDتست جهينت 100 1372 كل جمع

18.7 18.7 242 مثبت

100 81.3 1052 يمنف

MTتست جهينت 100 1294 كل جمع

1 .3 3.1 40 مثبت

100 96.9 1260 يمنف

THCتست جهينت 100 1300 كل جمع

- - - مثبت

100 100 223 يمنف

Cocتست جهينت 100 223 كل جمع

تست مثبت جينتا كه شود ميمشاهده 2 جدول در

، است بوده الس 40 تا 20 نيسن نيب در شتريب ادياعت

جهينت نيشتريب كه نيمورف تست جهينت يبرا جز

. است بوده سال 50 تا 40 افراد نيب در مثبت

30

سن ريمتغ باها تست جينتا يتوافق جداول: 2جدول

سن

20 تا 6 عنوان تست

سال

30 تا 20

سال

40 تا 30

سال

50 تا 40

سال

بيشتر از

سال50

جمع

كل

20 1 4 7 8 0 ثبتم

METنتيجه تست 887 104 176 246 253 108 منفي

907 105 180 253 261 108 جمع كل

46 5 13 16 11 1 مثبت

MTDنتيجه تست 982 113 191 266 296 116 منفي

1028 118 204 282 307 117 جمع كل

69 7 23 14 20 5 مثبت

MTنتيجه تست 880 100 166 247 259 108 منفي

949 107 189 261 279 113 جمع كل

16 2 2 6 4 2 مثبت

THCنتيجه تست 954 112 190 258 283 111 منفي

970 114 192 264 287 113 جمع كل

- - - - - - مثبت

Cocنتيجه تست 176 19 36 51 53 17 منفي

176 19 36 51 53 17 جمع كل

، شيحش يتستها و تيجنس نيب دو يكا آزمون در

زانيم كه بود معنادار رابطه شهيش، متادون، نيفمور

در كه (P< 0. 05)بود شتريب مردها در مثبت تست

ها تست و تيجنس ريمتغ نيب رابطه 2 شماره جدول

. است شده انيب كيتفك به

تست يول (P>0.05)نبود معنادار سن باها تست رابطه

يمعن ارتباط گريكدي با يآمار لحاظ از سن و نيمورف

رابطه معكوس بين نتيجه ) P=0.048 (دارند يردا

تست مورفين و سن به اين معناست كه در سنين

. شود ميباالتر نتيجه تست بيشتر مثبت

31

با متغير جنسيتها جداول توافقي نتايج تست :3جدول

جنسيت عنوان تست

جمع كل زن مرد

71 10 61 مثبت

METنتيجه تست 1148 302 846 منفي

1219 312 907 ع كلجم

156 8 148 مثبت

MTDنتيجه تست 1195 334 861 منفي

1351 342 1009 جمع كل

239 24 215 مثبت

MTنتيجه تست 1029 300 729 منفي

1268 324 944 جمع كل

39 5 34 مثبت

THCنتيجه تست 1237 326 911 منفي

1276 331 945 جمع كل

- - - مثبت Cocنتيجه تست

216 21 195 منفي

يريگ جهينت و بحث

دهديم نشان قيتحق نيازا آمده بدستهاي افتهي

تا 20 نيسن نيب در موادمخدر انواع به اديواعت شيگرا

يميرح مطالعه با مشابه كه عتراستيشا يسالگ 40

جهت نيسن نيحساستر كه بود همكاران و خواه

30 تا 20 نيسن را مواد مصرف سوئ به شيگرا

وسوم دومهاي دهه نيبنابرا (1)كردند گزارش يسالگ

شيگرا جهت زمان نيحساستر توان ميرا يزندگ

. گرفت نظر در موادمخدر انواع مصرف افرادبه

ماده نوع پنج انيم دهداز ميهانشان يبررس جينتا

، قرارگرفت يآنهاموردبررس به ادياعت كه يمخدر

مورد 242 مواردمثبت زانيم نيباالتر نيمورف

و) ٪11/6( مورد 159 متادون آن از پس و) 18/7٪(

توان ميرو نيازا، بود شيحش و شهيش آن از پس

كه دانست يمخدر ماده نيومهمتر نيشتريراب نيمورف

سوءمصرف مورد يروان اختالالت يدارا افراد توسط

و فرد يزيپرو مطالعه در كه همچنان؛ رديگ يقرارم

مصرف سوئ ٪72/3كه كردند انيب همكاران

يدارا گرفتند قرار يبررس مورد كه يكنندگان

) ياضطراب و يخلقهاي اختالل يصيتشخهاي مالك

مطالعه در و (8) بودند مواد مصرف اختالل از ريغ

نفر 63 مجموع در هم همكاران و خواه يميرح

دچار مطالعه مورد كنندگان مصرف سوئ از) 37/1٪(

در مذكور اختالالت وعيش و بودند يروان اختالالت

مشخص وعيش از باالتر مواد كنندگان مصرف سوئ

و بود يعاد تيجمع در اختالالت نيا شده

وعيش با بيترت به ياضطراب و يخلق يهاهاي اختالل

ترين عيشا جزئ )٪10/6 (نفر 18 و )٪25/3(نفر 43

و (1). بودند مواد مصرف سوئ با همسو اختالالت

درصد 35/1همكاران و شرق مطالعه در نيهمچن

٪ 16/2 ،ستاليكر آنها از٪ 16/7 ،اكيتر معتادان

و كردند ميمصرف شهيش٪ 0/9و نيمورف،نيهروئ

32

استفاده مخدر ماده كي از شيب معتادان٪ 25

٪ 59/2 آنها تياكثر مصرف وهيش زين و كردند مي

يصابر مطالعه با سهيمقا در كه (9)بود استنشاق

موادترين عيشا عنوان به اكيتر همكاران و يظفرقند

يديوئياپ مواد وعيش و شد گزارش كارگران در يمصرف

در(10) كردند برآورد٪ 25 تا 15 نيب را كارگران در

نيمعتاد تياكثر، همكاران و يمحمد نيد مطالعه

صورت به) ٪٦٩/٨( عمدتا و اكيتر ز٪ ا55/2

.(11) كردند مياستفاده ياستنشاق

گريد و جوان تيجمع ام كشور در كه ييآنجا از

معرض دراي مالحظه قابل طور به يسنهاي گروه

آن از يناش اختالالت و مخدر مواد به ادياعت و مصرف

اختالالت شتريب وعيش به توجه با و دارند قرار

لذا يعموم تيجمع به نسبت معتادان در يروانپزشك

ازمندين و گردد ميديتاك مسئله نيا به توجه تياهم

وكنترل يريجلوگ جهت در امر نيشترمسئوليب توجه

. باشد ميماده نيا عيتوز

References: 1- Rahimikhah S, Taghavi M, Mohammadi N. Epidemiologic Survey of Psychiatric Disorders in Substance Abusers Referred to Addiction Therapy Centers in Shiraz. Dena Journal, 2008: 2(3);1-11. (Persian) 2- Parsania Z and et al. The evaluation of personality disorders among drug abusers. Medical Science Journal of Islamic Azad University,tehran Medical Unite 2012;22(2): 152-156. (Persian) 3- Asayesh H and et al. Substance Abuse and Correlation between of Route of Administration and Age Factors in Substance Abuser Journal of Gorgan Bouyeh Faculty of Nursing & Midwifery 2012;9(22): 82-89. (Persian) 4- Dehghani Kh, Zare A,Dehghani H, Sedghi H, Pourmovahed Z. Prevalence and factors associated with drug abuse in students of Yazd University of Medical Sciences. Journal of Shaheed Sadoughi University of Medical Sciences. High Risk Behavior Conference. 18,3, Suppl. 1, 164-169. (Persian) 5- Mohseni-Tabrizi A. Depression and Addiction scale used to measure depression

ratesscl-90self-referred drug addiction and rehabilitation centers. Journal-Substance AbuseResearch. 2003;1: 31-13. (Persian) 6- Molavi P , et al. Personality disorders among patients with substance abuse disorder,addiction center of Ardabil province in1387. Journal of Ardabil University of Medical Sciences, 2010, 4: 325-333. (Persian) 7- HeidariPahlooyan A, Amir zargar MA, FarhadiNasab A ,Mahjoob H. Comparison of characteristics of drug addicts and non-addicts in Hamadan. Scientific Journal of Hamadan University of Medical Sciences and Health Services. 2004; 28: 55-62. (Persian) 8- Parvizi A, Birask B, Atef M, Shakeri G. Comorbidity of anxiety disorder in treatment-seeking addicts and normal controls. Thought and behavior Journal. 2002;3(54): 45-54. (Persian) 9- Shargh A, Shakibi A, Neysari R, Alilo L. Factors influencing relapse of drug addiction from the perspective center Addiction in West Azerbaijan Province. 2012: 22(2), 129-136. (Persian) 10- Saberi- Zafarghandi MB and et al. Situation of Drug Use, Addiction and Related Services in the Laborers of Assaluyeh Industrial Area (South Pars Gas Field) in 2007. Hakim Research Journal 2010; 12(4): 58- 68. (Persian) 11- Dinmohammadi MR, Amini K, Yazdankhah MR. Survay of social and environmental factors related to the replace of addiction in volunteer addicted individual in welfare organization of Zanjan. Zanjan Med Univ J 2007; 15(59): 85-94. (Persian)

33

Cleft lip and its treatments 1- maryam noorafshar,student at school of dentistry,Tehran university of medical sciences. maryam.noorafshar@yahoo.com 2- Fatemeh yaghoobnejad, student at school of dentistry,Tehran university of medical sciences. fatemeh_dentist@yahoo.com 3- Maryam johari,radiology resident at school of dentistry,Tehran university of medical sciences. mary.johari@gmail.com 4- Sareh adabi firoozjaie,studet at Babol university of medical sciences. sarah.adabi@gmail.com Abstract: fissure in lips and palate tissues is described as an abnormal congenital space which can be seen in upper lip,palate and maxilla dental alveolus. This disease is considered as the most common abnormality in oral and dentoalveolar area. The prevalence of this disease in Iran is estimated to be 1 in each 500 birth. This disease can be seen more in some special races and is more prevalent in Asian race. Cleft in lips and palate together is 2 times more common in boys, on the other hand palate cleft alone is more common in girls and lip cleft alone is more common in boys. Lip cleft should be treated by surgery when the baby is nearly 6 months and palate cleft should be treated before the baby is 2 years old.

34

ها آن درمانهاي راه و لب و كام شكاف

maryam.noorafshar@yahoo.com نورافشارمريم *

fatemeh_dentist@yahoo.comفاطمه يعقوب نژاد *

mary.johari@gmail.comمريم جوهري **

sarah.adabi@gmail.comييروزجايفساره ادبي ***

ايران، دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران، دانشجويان رشته دندانپزشكي دانشگاه تهران *

ايران، دستيار تخصصي راديولوژي دهان وفك و صورت دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران **

mailto:mary.johari@gmail.com ايران، دانشجوي دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه بابل ***

دهيچك

شيار در نسوج لب و كام يك فضاي غير طبيعي

مادرزادي است كه در لب باال و كام و آلوئول قوس

در اصطالح عاميانه به . شود ميدنداني فك باال ديده

گويند كه مياين نقص مادرزادي لب شكري

ناهنجاري مادرزادي در ناحيه دهان و فك ترين يعشا

شيوع شكاف يا نقايص دهاني در . باشد ميو صورت

تولد است كه تمايل نژادي خاصي را 500 در1 ايران

شود و ميدهد و در سياه پوستان كمتر ديده مينشان

. در نژاد آسيايي بيشترين فراواني را دارد

رابر دخترهاب2شكاف لب و كام تواماً در پسرها

باشد در صورتي كه شكاف كام در دخترها بيشتر و مي

6شكاف لب در . باشد ميبيشترها شكاف لب در پسر

سالگي بايد مورد 2ماهگي و شكاف كام تا قبل از

)2-1(. جراحي قرار گيرد

مقدمه

. كنيم ميهمة ما زندگيمان را با شكاف لب و كام آغاز

هفتة ششم تا يازدهم در طي تكامل طبيعي در فاصله

دوران جنيني شكاف لب و شكاف كام جوش خورده و

كه با شكاف لب يا هايي اما در بچه. روند مياز بين

آيند شكاف در دوران جنيني به داليلي ميكام بدنيا

. خورد نميجوش

شكاف لب ممكن است خيلي خفيف باشد و فقط به

كن صورت يك فرورفتگي در لب باال باشد و يا مم

است خيلي عميق باشد و از لب شروع شده و تا داخل

شكاف كام ممكن است . سوراخ بيني ادامه پيدا كند

خيلي خفيف باشد و مشكل چنداني ايجاد نكند و يا

اينكه خيلي شديد باشد و كام كامالً شكاف داشته

. نوزاد شودمكيدن و حتي تنفس، باشد و مانع تغذيه

)3(. و يا دو طرفه باشندتوانند يك طرفه ها مي شكاف

لب شكاف

كام شكاف

35

كام و لب شكاف جاديا در مؤثر عوامل

صورتي به طور وسيع بررسي شده هاي علل شكاف

است علل اصلي اغلب موارد ناشناخته است در اكثر

مواقع عامل منحصر به فردي را نميتوان معلوم كرد به

هر صورت خيلي مهم است تمايز زيادي بين نقايص

ا مواردي كه بيمار نقايص لب و كام به طور مجزا ب

و اعضاي بدن دارد قائل ها مادرزادي در ساير سيستم

. شد

حساس هاي عوامل محيطي نقشي مشاركتي در زمان

به طور ، كنند ميو بحراني در زمان رشد جنيني ايفا

مشخص هنگامي كه در حين تكامل جنين دو قسمت

. لب و كام در حال اتصال به يكديگر هستند

ز عوامل محيطي مخرب در حيوانات تعدادي ا

آزمايشگاهي به عنوان عوامل موثر نشان داده شده

؛ برخي داروها؛ اشعه تابي؛ فقر تغذيه: است

و هم چنين كمبود يا افزايش ؛ ها ويروس؛ هايپوكسي

را عوامل موثر در برخي شرايط معرفي ها ويتامين

. كردند

ب و خطر و امكان تولد مجدد نوزادي با نقص شكاف ل

شود كه غالبا ميكام بر اساس تعدادي فاكتور تعيين

اين عوامل . منحصربه فرد در برخي فاميل هاست

نزديكي ؛ تعداد اعضاي مبتال به نقص در فاميل: شامل

نژاد وجنس افراد ؛ و قرابت افراد فاميل با يكديگر

. نوع نقايص شكاف در هر شخصي؛ مبتال

كام براي اگرچه مشاوره خطر تكرار شكاف لب و

اما هيچ گونه آزمايش ژنتيكي، شود ميفاميل انجام

تواند مشخص كند كه يك فرد صاحب بچه با نمي

. شكاف لب و كام خواهد شد

صورتي توسط -دهانيهاي به طور خالصه شكاف

خواه ، شود ميايجاداند عواملي كه كامال شناخته نشده

عات با توجه به فقدان اطال. ژنتيكي و خواه محيطي

پيشگيري مؤثر ، كامل از اتيولوژي شكاف لب و كام

شكاف كام و لب محدود به راهكارهايي مانند عدم

استفاده از داروهاي غير ضروري در زمان جنيني

)4و1(. است

: بعضي از اين داروها از قبيلAnti seizure-anti convulsant drug/ acne drug containing accutane & methotrexate/ a drug commonly used for treating & arthritis & psoriasis(5)

: وكام لب شكافي بند طبقه

ي ناهنجار را وكام لب شكاف كه دارد وجودي شيگرا

بود درست مطلب نيا اگر ندينما عنواني متشابه

قابل موارد تمام در كهي درمان طرح ميتوانست مي

نيا قتيحق حال نيا با. ميكن ميتنظ باشد استفاده

از كه نديآ ميايدن بهيي شكافها با كودكان كه است

. دارندي اديز تنوعي نيبال تظاهر نظر

: لبهاي شكافي شنهاديپي بند طبقه

لب داخل به كه لب خط طرفه ك يشكاف: 1سكال

. رسد نمي

لب داخل به كه لب خط طرفه ك يشكاف: 2 كالس

.كند نميريدرگ راي نيب كفي ول رسد مي

ينيب كف به كه لب خط طرفه ك يشكاف: 3 كالس

. رسد مي

شكاف چه كه لب دوطرفه شكاف هرنوع: 4 كالس

باشد كامل ا يناقص

: شوند مييبند طبقه صورت نيا به كامي شكافها

. گرد ميرادربر نرم كام فقط: 1 كالس

ي ول رديگ ميدربر را نرم وكام سخت كام: 2 كالس

. شود نمي راشاملي آلوئول زائده

ك يرادر آلوئول زائده و نرم وكام سخت كام: 3 كالس

. كند ميريدرگ اليماگز پره هيناح طرف

طرف هردو در ريدرگ سخت وكام نرم كام: 4 كالس

آزاد را وآن ابدي ميادامه آلوئول طرف به اليماگز پره

)6(. سازد ميمتحرك واغلب

: يدهاني شكافها به مبتال افراد مشكالت

اغلب آلوئول) ridge( لبه در شكاف: يدندان كالتمش

وي ودائمي ريشي دندانها شيرو اختالل باعث

36

. گردد ميفك آلوئول حفره در اختالل نيهمچن

فقدان با ارتباط در است ممكن مشكل نيعتريشا

. باشدي اضافي دندانها وجود وظاهرا دنداني مادرزاد

از قبل اهم سه دو تا راي دائم اضافهي دندانها غالبا

ها دندان نيا چون دارند مينگه آلوئول شكاف ونديپ

دارنده نگهي ول ستندين عملكردي دارا چه گر

آلوئول، شوند دهيكش زودتر واگر آلوئولند استخوان

. كرد عترخواهديوس را آلوئول وشكاف رفته ليتحل

شكاف به مبتال افراد در اختالل نيا: اكلوژن مشكالت

واندازه شكل در اسكلتال فاختال علت به كام

ي جراح. شود ميجادياها فك تيوضع نيوهمچن

نيوهمچن فكها اسكلت اصالحي برا كيارتوگنات

توجه مورد ديبا نييوپا باال فكهاي دنداني هماهنگ

هيكل كهي تازمان كيارتودنت كامل درمان. رديگ قرار

. افتديم ريتاخ به افتهين شيروي دائمي مولرها

شكاف كه استي موارد در مشكل نيا: ينيبي تيدفرم

ي جا دري نيب پره و ابد يتوسعهي نيب حفره كف به لب

ي تيدفرمي جراح و حيتصح. باشد قرارنگرفته خود

از بعد وي ميترم مرحله نيآخري ستيباي نيب حفره

آلوئول ridge و كام، فك، لب در عاتيضا هيكل اصالح

. باشد اليماگز

بطور توانند ميكام شكاف اب كودكان: هيتغذ مشكالت

ديبگ قرار پوفارنكسيه در كه رايي غذا موادي عيطب

فشار جاديا در اديز مشكل ليدل نيهم به كنند بلع

ريش شهيش ا ينهيس دنيمكي برا دهان دري منف

كه بلند شهيش سر ك ياز بااستفاده مشكل نيا. دارند

. شود ميحل رديگ ميقرار پوفارنكسيه قسمت در

لوله با سرنگ ا يچكان قطره از استفاده گريد روش

زمان به روش نيا. است آن سر به متصلي كيالست

ريمقاد هيتغذ هنگام كودك چون و دارد ازيني شتريب

حالت در كودك است بهتر كند ميبلع هواي اديز

خارج فرصت فواصل در و نبوده پشت به دهيخواب

. باشد داشته را زدن روغ و هوا كردن

نرم كام شكاف به مبتال كودكان: گوش تمشكال

كودكان در باشند مييانيم گوش عفونت مستعد

گوش در كه شود ميالزم مكرراً كام شكاف به مبتال

. شود باز ترشحاتي خروج راهي انيم

صدا نرم كام شكاف با مارانيب در: يگفتار مشكالت

از بعد است ممكن كه است نازال پريه صورت به

و malocclusion، يدنداني بدشكل. ابد يادامهي جراح

بستن از قبل است ممكن زباني رعاديغي ريقرارگ

سبب نيبنابرا و داشته وجود كام شكاف

غلط) كلمات حيناصحي ادا و تلفظ (ونيكوالسيارت

در و دارد نقش مشخص بطوريي شنوا مشكالت. گردد

هاي شكاف با مارانيب دري گفتار اختالالت ازي اريبس

)1(. است ميسهي دهان

: لب و كام شكاف درمان

نقص اصالح وكام لب شكاف درمان از هدف

بيترت نيوبد استي جراح با آن به وابسته ومشكالت

ماريب كهي نحو بهي آنومال كردن وپنهان پوشش

شامل ميترم نيا. باشد داشتهي عيطبي زندگ بتواند

به كه بسازد راي صورت كهي جراح: است ريز موارد

به قادر كهي صوت دستگاه؛ نكند توجه جلب وجه چيه

و بايز ظاهر كهيي دندانها؛ باشد وواضح روشن تكلم

. باشند داشته خوب عملكرد

سال نيچند تا و شروع تولد بدو ازي جراح اعمال

نسوج ديشدي ختگير بهم به توجه با. ابدي ميادامه

تعجبي ليخ تيموفق آوردن بدست شكاف اطراف

دري هوشيب مدرنهاي روش با، وجود نيباا. است زيآم

تجربه كهي جراحان و اطفال مراقبتي عال اريبس مراكز

قابل جينتا دارند عيشاي تيدفورم نيا از ارزشمند

. باشد نميرمعموليغ قبول

جراح تولد از پس سوم هفته در معموال، درماني برا

دوي شكر اگرلب بخصوص(ي مخصوصهاي روش با

نيب هياول اتصال ك يكه كنديمي عس) باشد طرفه

وي بعد ميترم، يجراح عمل نيا كند جاديا قطعات

اريبس را) كودك سن(ي ماهگ3 حدود دريي نها

كامي ماهگ 11-9 حدود در سپس كند ميليتسه

اگر. شود مييينها ميترم سخت كام سپس و نرم

37

همي گفتار نقص وي نيب داخل به هوا فرار مشكل

ميترم به نسبتي سالگ3 در باشد داشته وجود

سپس شد خواهد اقدام مربوطههاي بخش اسفنگتر

هيناح شكافي برا استخوان ونديپي سالگ 9-6 نيب

ي سالگ 18 حدود در و شود ميانجام كودك آلوئول

اسكارها اصالح ا يو فكي حيتصحهاي يجراح زين

ها سال نيا طول تمام در. رديپذ ميصورت ماريبي برا

، اطفال پزشك، اطفال جراح از متشكلي ميت

متخصص، كودك روانشناس، اطفال دندانپزشك

متخصص، صورت فك و دهان جراح، يگفتاردرمان

جراح وي نيب و وحلق گوش جراح، يارتودنس

صورت به و مستمر طور بهي ميترم و كيپالست

در . دارندي همكار گريكد يبا ماريب درمان دري گروه

و اجرا يريگيح پيو صح كه همه مراحل به نحيصورت

حادث يخصوص ا عارضه بهيشوند و مشكلي خاص و

اين بيماران ، طورمعمول پس از پايان درمان به، نشود

يچ تفاوتي هيجذب جامعه شده و با افراد معمول

يتوانند به عنوان اعضا مينخواهند داشت واغلب

)3و1(. مفيد جامعه به حيات خود ادامه دهندفعال و

Refrence: 1- James r. hupp/ Edward ellic III/ Myron R. Tucker – treatment of patient with oral cleft – oral & maxillofacial surgery- Peterson/ second valume. page 597. 601 – 2008. fifth edition

يجعفري دكترمهد. يتندرست مجله -2

سجاد ديحم ديس دكتر. سالمت مجله -3

/ 1جلد / لينو صورت و فك و دهاني پاتولوژ -4

/ صورت و فك و دهان هيناحي نموي رشد صينقا

11-10ص5- www.webmd.com/oral-health/guide

/ دونالد مك نوجوانان و كودكاني دندانپزشك -6

لب شكاف درمان روش28 فصل/ 2004 / 8 شيرايو

742 ص/ كام و

38

Assessing the microsporidia-fungi relationship:

Combined phylogenetic analysis of eight genes

Vafa Saber*1, Fatemeh Hajialyani2, Somayeh Aghamolayi3, Behnosh Kosari4

Abstract:

Microsporidia are unicellular eukaryotes that are obligate parasites of a variety of animals. For

many years, microsporidia were thought to be an early offshoot of the eukaryotic evolutionary tree,

and early phylogenetic work supported this hypothesis. More recent analyses have consistently

placed microsporidia far from the base of the eukaryotic tree and indicate a possible fungal

relationship, but the nature of the microsporidian–fungal relationship has yet to be determined. The

concatenated dataset employed in this analysis consists of eightgenes and contains sequence data

from representatives of four fungal phyla. A consistent branching pattern was recovered among four

different phylogenetic methods. These trees place microsporidia as a sister to a combined

ascomycete + basidiomycete clade. AU tests determined that this branching pattern is the most

likely, but failed to reject two alternatives.

Keywords: Ascomycetes; Basidiomycetes; Zygomycetes; Chytrids; Concatenated

39

ها پوريدياها در گروه قارچسطبقه بندي ميكرو

ها ژنوتيپ مشترك با گروه قارچ8با استفاده از تجزيه و بررسي

صابر، دانشجوي كارشناسي ارشد انگل شناسي پزشكي، دانشكده پزشكي شهيد بهشتي وفا- 1*

فاطمه حاجي علياني، دانشجوي كارشناسي ارشد انگل شناسي پزشكي، دانشكده پزشكي شهيد بهشتي-2

سميه آقا ماليي، كارشناس ارشد انگل شناسي پزشكي، دانشكده پزشكي شهيد بهشتي- 3

ي كارشناسي ارشد ايمونولوژي پزشكي، دانشكده پزشكي شهيد بهشتي بهنوش كوثري، دانشجو-4

مقدمه

د يها از د سمي از ارگانياها گروه جالبيديكروسپوريم

تك يها وتيوكارين يا. باشند ي مي و تكامليپزشك

از هر دودمان ي گونه جانور1200 حداقل يسلول

از سخت پوستان تا . كنند ي را آلوده مي تكاملياصل

ك نسبت باال حشرات را آلوده يو با ، ارانپستاند

ك ي كه ياها هنگاميديكروسپورين بار مياول. سازند يم

سودآور كرم يها تي درصد جمع10، ت عجيبيپاراز

ها مورد توجه انسان، ن بردي از ب19شم را در قرن يابر

يها ر عفونتياما با كشف اخ، قرار گرفت

ف ي تضعيمنيستم اي با سي در افرادييايديكروسپوريم

وند عضو يماران پيب، دزيشده مانند بيماران مبتال به ا

ش ي افزايا دارند به طور قابل مالحظهيو سرطان

. افتي

فرم ، در تناوبندي فرم زندگ2ن ياها بيديكروسپوريم

ك ي اما تنها اسپورها در خارج Merontاسپور و فرم

اگرچه تنوع در شكل و . بقاء دارنديزبان جانوريم

ياسپورها، ازه اسپورها وجود دارنداند

معمول دارند كه يك مورفولوژي ييايديكروسپوريم

محافظ حاوي proteinacoousك پوشش يشامل

تهاجم به ي است كه براينت قطبيالمين و فيتيك

ن يالمنت كه همچنين فيا. اند افتهيزبان تخصص يم

يژگين ويتر د مشخصيشود شا يده مي ناميلوله قطب

ك ي در يا المنت به صفحهيف. باشدييايديركروسپويم

اسپور يده است و اطراف محتواي اسپور چسبيانتها

در يك واكوئول عقبيت نزديده است و در نهايچيپ

و هم يهم لوله قطب. ابدي يان ميگر اسپور پاي ديانتها

در جوانه يا ل كنندهي تكميها نقشيواكوئول عقب

. رندزبان داي اسپور و آلوده كردن ميزن

آلوده يها اندامكياها حاويديكروسپورياگرچه م

ن يآنها فاقد چند، باشند يكننده منحصر به فرد م

ي هستند كه معموالً به عنوان نشان زندگيساختار

ي، توكندريشوند مانند م ي در نظر گرفته ميوتيوكاري

. ها وليها و سانتر زومي اكسيپر

ات به ظاهر ي خصوصين تعداديآنها همچن

ار يژنوم بس، 70s يها بوزوميمانند ر» يوتيپروكار«

. دارندs 28 و s 8/5 ممزوج rRNAك يكوچك و

، شد ها تصوير مي ل مدتين داليبا توجه به ا

يا اجدادي يك دودمان بدوياها يديكروسپوريم

ي عموميوتيوكاري باشند كه از گروه يوتيوكاري

با يست داخليهستند و قبل از بدست آوردن همز

α−ه ين فرضيا. را هم گروه شدنديياي پرتئوباكتر

، قرار دادArchezoaاها را در سلسله يديكروسپوريم

ه يها كه با فقدان اول سمي از ارگانيگروه

. شدند يف ميهاشان تعر يتوكندريم

شامل ي مولكوليها د دادهيرس يبه نظر م، در ابتدا

ت ي را حماArchezoaداها در يكروسپوريبودن م

RNA يزهايقابل ذكر است كه آنال. كنند يم

و αCEF-1ل شدن ي فاكتور طويها يتوالي، بوزومير

اها را در يديكروسپوريم، EF-2aل شدن يفاكتور طو

، بعدها. قرار دادنديوتيوكاريقاعده درخت

ها ك با قارچي رابطه نزدβ و αن ي توبوليها يلوژنيف

40

ت ي حمايها آشكار با دادهيدر تضاد، را نشان دادند

اها به عنوان اعضاء يديكروسپوريكننده از بودن م

Archezoaيگر بر روي ديزهاي آنال HSP70

، TATAن باندشونده به جعبه ي و پروتئييايتوكندريم

و II(RPB1)مراز ي پلRNAر واحد ين زيبزرگتر

انجام β و α1Eدروژناز يرووات دهي پيرواحدهايز

ا يديكروسپوري م–شنهاد شده قارچ يشد كه رابطه پ

مشتق از يها همزمان با كشف ژن. ه داشتنديتك

يك بناي و ييايديكروسپوريها م در ژنوميتوكندريم

پنهان يتوكندريمك ياها يديكروسپوري مي برايقارچ

Trachipleistophora hominis يايديكروسپوريدر م

. شديي شناساHsp70 ژن يابي تيبا موقع

ن مانند ي معيها دوباره مولكوليزهايآنال، بعالوه

α−EF و LSU rRNA از يا هيك منشأ پاي

بزرگتر يك دسته تكاملي ياها را وقتيديكروسپوريم

يها شرفت روشيبا پ. ه قرار گرفتمورد استفاد

ز ي ني قبليزهاير آنالي قصور در سايكيلوژنتيف

ي برايا هيت پايك موقعيمشخص شد كه در ابتدا از

αCEF-1مثالً . كردند يت مياها حمايديكروسپوريم

يزهاي آنالياري استفاده در بسي مناسب برايمولكول

علت جهش و رفتار به، باشد يك نميلوژنتيف

corarionييايديكروسپوري ميها يژه در توالي آن بو

. مورد توجه قرار گرفته است

و يكيولوژيزيات فياها خصوصيديكروسپوريم

ي دارا2هر . ز دارنديها ن مشترك با قارچييايميوشيب

ك ، ي مشابه هستنديتوكندريسم ميك مكاني

ن يمچنكنند و ه ي بسته را استفاده ميالت دوكيتشك

. دارندmRNA مشترك يسم كالهك گذاريك مكاني

ها و ات منحصر به قارچين خصوصيا، هر چند

با در نظرگرفتن همه موارد . ستندياها نيديكروسپوريم

ك و يتولوژيس، كيلوژنتيشواهد ف، گفته شده

داها با يكروسپوريدهند كه م ي نشان مييايميوشيب

ن رابطه يق ايعت دقياما طب. دارنديها ارتباطات قارچ

يها شيژه به علت نمايبو، مانده استيسهم باق

. زهاي نامناسب در آناليقارچ

ط را بهبود ين شرايدتر تالش شده تا ايز جدي آنال2در

انجام يزهايآنال. برسنديج مختلفيبخشند و به نتا

زها ين آناليا. αCEF-1 و RPB1 از Tanabeeشده

شامل ي قارچيها ي از تواليتر عي وسيرداب ك نمونهي

را شامل ي راسته قارچ4 از ييها ندهينما

ها و گوميستيز، ها وميستيديباز، ها ستيآسكوم(شده

chytridن ي بيك رابطه قويج يو نتا، )ها

ك مطالعه ي. ها را نشان دادند ا و قارچيديكروسپوريم

انجام شد و به طور Keeling ي توسطيكيلوژنتيف

اها را يديكروسپوريها و م ن قارچيك رابطه بي يمحكم

ك ياها از يديكروسپوريشنهاد كرد كه ميتاييد كرد و پ

.اند افتهيها تكامل زيگوميستياين

References: 1- Erin E. Gill, Assessing Microsporidia-Fungi relation ship: Combined phylogenetic analysis of eight genes. 2- Lindsay , D.S., Weiss , L.M., Opportunistic Infe Ctions: Toxoplasma, sarcocystis and .Microsporidis, 2008, 123-240. 3- Garcia, L.S. Laboratory idehtification of the (Microsporidia.j.Clin.Microbial(2010). 4- Franzen,c.Microsporidia:how can they invade other (cells? Trends parasitol(2008). 5- Visvevara G.S. In Vitro cultivation of Microsporidia of clinical.

41

Anthrax as a Biological Warfare Agent

Faezeh Najafzadeh1, Vafa saber 2*, Shadi Rokhsartalab Azar 3

1. Young Researchers Club, Bonab Branch, Islamic Azad University, East Azerbaijan, Iran

2. Shahid Beheshti Medical University, Department Parasitology and Mycology

vafa.saber125@gmail.com

3. Department of Microbiology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

Abstract:

Bacillus anthracis is the causative agent of anthrax, which is an aerobic, gram-positive, spore-

forming, non-motile bacillus. Hippocrates called the disease "anthrax", because of the black color

of the skin lesion. Anthrax is a zoonotic disease, which herbivore animals are the natural host of the

disease and human acquire the disease incidentally by contact with infected animal or animal

products or by ingestion of the infected animal meat. In humans, three types of anthrax have been

recorded according to the route of infection: cutaneous, gastrointestinal, and inhalation. Disease

occurs when spores enter the body through breaks in the skin or by inhalation or by ingestion,

multiply and release toxins. Bacillus anthracis has received much attention in the past decade due to

its use in 2001 as a biological weapon distributed through the USA mail system.

Keywords: Anthrax, Bacillus anthracis, Cutaneous anthrax, Inhalational anthrax, Gastrointestinal

anthrax, Biological warfare

42

كيولوژيب افزار جنگ عامل ك يعنوان به زخم اهيس

3آذر رخسارطلبي شاد ،2*صابر وفا ،1زاده نجف فائزه

رانيا ،يشرق جانيآذربا بناب، واحد ،ياسالم آزاد دانشگاه جوان، پژوهشگران باشگاه. 1

يپزشكي شناس قارچ وي شناس انگل گروه ،ي بهشت ديشهي پزشك دانشكده. 2vafa.saber125@gmail.com

رانيا زنجان، ،يولوژيكروبيم گروه زنجان، واحد ،ياسالم آزاد دانشگاه .3

چكيده

كي زخم اهيس مسبب عامل سيآنتراس لوسيباس

لوسيباس و اسپور مولد مثبت، گرم ،يهواز

زخم اهيس رنگ ليدل به بقراط. باشد يم رمتحركيغ

زخم اهيس .دينام "زخم اهيس" را يماريب پوست،

واناتيح كه است دام و انسان نيب مشترك يماريب

انسان و هستندي ماريبي عيطب زبانيم رخوا علف

ا يوانيح با تماس لهيوس به ياتفاق طور به را يماريب

آلوده وانيح گوشت خوردن ا يآلودهي وانيح داتيتول

سه عفونت، ريمس با مطابق انسان در. كند يم كسب

،يجلد زخم اهيس: شامل كه دارد وجود زخم اهيس نوع

ورود با يرمايب. باشد يم ياستنشاق و يگوارش

و استنشاق ا يپوست شكاف قيطر از بدن به اسپورها

آزاد را سموم و ابندي يم ريتكث دهد، يم رخ خوردن اي

به گذشته، دهه در سيآنتراس لوسيباس. كنند يم

كيولوژيب افزار جنگ كي عنوان به آن از استفاده ليدل

متحده االتيا يپست ستميس قيطر از شده عيتوز

.گرفت قرار ياديز توجه مورد 2001 سال در كايامر

س،يآنتراس لوسيباس زخم، اهيس :يديكل كلمات

زخم اهيس ،ياستنشاق زخم اهيس ،يجلد زخم اهيس

كيولوژيب افزار جنگ ،يگوارش

خچهيتار -1

ن ي شناخته شده مشترك بيماريك بيزخم اهيس

ن ياول). 1(باشد يانسان و دام از روزگار باستان م

زخم متعلق اهيرامون سي مكتوب پيخيمشاهدات تار

سال قبل از 5000ن بوده و به يالنهر نيبه مصر و ب

رامون عالئم يل پيك بخش انجي. گردد يالد برميم

الد ي قبل از م1491 به سال يمارين بيگانه ا پنج

از گله يشود كه در آن كشته شدن انبوه يمربوط م

گانه عالئم پنج. وانات در مصر گزارش شده استيح

يزي چيماريدهنده آن است كه ب نشانيمارين بيا

نشانه ششم آن در همان كتاب . ستيزخم ن اهيجز س

. بوده استيزخم در جوامع انسان اهيوع سيدر مورد ش

وانات در يها و ح زخم در انسان اهين سيف ايتوص

ونان باستان مشاهده يان و يات كهن هندوها، روميادب

برگرفته از "anthrax"زخم واژه سياه. شده است

باشد ي زغال مي به معن"anthrakites" يونانيشه ير

مار ياه مشاهده شده در پوست بيكه اشاره به زخم س

ي در اروپا طيماريك بين مورد پاندمياول). 2،3(دارد

ف شد كه در ي توص"اهيمخرب س" به نام يقرون وسط

وانات يها و ح از انساني منجر به مرگ گروه17قرن

ها بعداً به عنوان در انسانيمارين بيا). 1،2 (ديگرد

ن گزارش ياول. ف شدي توص" خطرناكيبثورات چرك"

كا و در يزخم مربوط به كشور امر اهيك سيدمياز اپ

و يزخم استنشاق اهيوع سيش. باشد ي م18ل قرن ياوا

ي صنعتي مرتبط با شغل است كه در كشورهايجلد

در قرن ). 2 ( گزارش شد18 در اواسط قرن يياروپا

د يك موضوع مهم مطرح گرديزخم به عنوان اهي س19

شود ي محسوب ميخ پزشكيكه مركز توسعه در تار

كه مبادرت به يشتر در افرادي بيزخم جلد اهيس). 3(

). 2(شد يده مي پشم، مو و چرم داشتند دييجا جابه

س را به عنوان مسبب يلوس آنتراسيجان بل، باس

43

زخم اهيس). 1( كرد يياساسان شنير پشميماريب

ها كه در آن ريزگرديندي به واسطه فرآياستنشاق

د كه ي مشاهده گرديسير گردد در پشم يجاد ميا

دلفاند در ). 2،4(ده شد ي نام"سانير پشميماريب"

ك يكروسكوپيف ظاهر مي مبادرت به توص1838سال

راور و 1850در سال ). 2(س كرد يلوس آنتراسيباس

برابر طول 2 به اندازه ي كوچكيا رشتهن، اجساميداو

ان خون افراد مبتال به يد در جري سفيها گلبول

1868ز در سال ين نيدو). 3(زخم كشف كردند اهيس

حاصل كار . ف كردي را توصيماري بيعالئم عفون

و ي باكتريع رابرت كخ روي وسيكيولوژيكروبيم

يسم مسبب برايزخم، كشف ارگان اهي سيماريب

، كخ از 1876در سال ). 2( بود ي عفونيها يماريب

روش كشت ذرات معلق استفاده كرد كه منجر به

زخم اهيلوس سي باسي از چرخه زندگيل اندكيتكم

يمارين بيزخم اول اهيس). 3(ن بار شد ي اوليبرا

شناخته شده در انسان است كه در آن فقط يعفون

شود، به ي ميماري خاص موجب بيكروبيك عامل مي

يمارين بيرامون ايات خودش را پيال آن كخ فرضدنب

ييزا يماري اثبات بي برا1877ل كرد و در سال يتكم

در ارتباط با يزايماريك بي به عنوان ين باكتريا

سم را در ي كه ارگانيزبان استفاده كرد، به طوريم

ل ي تشكييله تواناين وسيكشت خالص رشد داد و بد

ل يپتانس). 2،4،5(د ياندوسپورها را به اثبات رسان

افزار زخم به عنوان عامل جنگ اهياستفاده از س

اگر چه ). 3( دوم آغاز شد يك از جنگ جهانيولوژيب

مخرب از يماريك بيسال گذشته 125زخم در اهيس

رفت و يشمار مه بيوانات اهلي در حينظر اقتصاد

رود؛ ين مي از بيامروزه هر چند با توسعه صنعت جهان

د ي و تهديكيولوژيسم بي در ترورياما عامل مهم

).1،5(باشد يت و تمدن ميانسان

يولوژيدمياپ -2

زبانيم در لوسيباس شكل دو به سيآنتراس لوسيباس

انتشار خاك در مقاوم ياسپورها صورت به اي و زنده

باعث و شود يم افتي ها قاره همه در كه است افتهي

از كه ياهل و يوحش واناتيح و ها انسان در عفونت

گردد يم كنند يم هيتغذ آلوده يغذا اي آلوده نيزم

دام و انسان مشترك يماريب زخم اهيس). 8-6(

و يوحش خوار علف پستاندار واناتيح كه باشد يم

ها انسان و باشند يمي ماريبي اصل زبانيم عمدتاً ياهل

تماس قيطر از و بوده واسط و ياتفاق زبانيم زين

داتيتول اي آلوده واناتيح با ميرمستقيغ اي ميمستق

عاج، مو، پشم، پوست،: جمله از يوانيح آلوده

آلوده زخم اهيس يجلد فرم به معموالً خز، و استخوان

اثر در را يگوارش زخم اهيس ندرت به اي شوند يم

). 3،8،9 (كنند يم كسب پز مين آلوده گوشت خوردن

با ياستنشاق زخم اهيس يموارد در است ممكن

يها كارخانه در زخم اهيس ياسپورها زگردير استنشاق

زخم اهيس). 8 (دهد رخ پشم و پوست يباال حجم با

به وانيح از اي وان،يح به وانيح از انتقال ييتوانا

به وانيح ميمستق انتقال نيچن هم دارد را انسان

شود ينم منتقل انسان به انسان از اما است كم وانيح

دو به انسان در زخم اهيس يابتال موارد). 3،10،11(

در كه شود يم يبند طبقه يكشاورز و يصنعت مورد

و گردند يم زخم اهيس به منجر يا جداگانه ريمس

).9،12 (باشد يم يجيرا يماريب يكشاورز در معموالً

سيآنتراس لوسيباس ونياسپورالس باعث كه يعوامل

ييايقل تيخاص يدارا يها خاك: از عبارتند شود يم

علت به خاك در باال تروژنين سطوح ،)<6pH (كم

و يخشك و باران متناوب يها دوره ،ياهيگ يدگيپوس

نيچن با ينواح). oC5/15) 2،13 يباال مناسب يدما

"incubator areas" مناطق عنوان به يطيشرا

واناتيح زخم اهيس منابع گريد. شوند يم شناخته

شده، فاسد اي مرده واناتيح بزاق و فضوالت: شامل

زائد، يموها و پشم خوارها، الشه خوار، خون راتحش

ياستخوان يغذاها آلوده، يتجار يوانيح علوفه

يها زكنندهييتم جات،يسبز يها نيپروتئ و يواردات

باشد يم خانه دباغ فاضالب و كودها در شده استفاده

يبرا باال سكير كه ينواح مناطق، نيا بر عالوه). 2(

44

از حفاظت يبرا نهيبه يطيمح طيشرا و زخم اهيس

عبارتند باشند يم دارا را خاك در سيآنتراس لوسيباس

خاك، كم يرفتگ تو ،يغن قيعم يرسوب خاك: از

يمغذ ماده باال، ينسب رطوبت عمق، كم دهييسا خاك

). 13 (ميكلس چون هم مثبت يها وني يبرخ و يكاف

فصول در زخم اهيس وعيش كه داشت توجه ديبا

ياسپورها مدت يطوالن يبقا تفاوت و مختلف

باشد يم خاك نوع به وابسته سيآنتراس لوسيباس

و آب در اهخوارانيگ يماريب عمدتاً زخم اهيس). 14(

يآلودگ با چرا ينواح در آب كم نسبتاً و خشك يهوا

).2،15 (باشد يم خاك يباال

در عفونت به ابتال موارد بودن كم ليدل به اساساً

نكته نيا زخم، اهيس يباال وعيش موارد در كودكان

به يكمتر تيحساس كودكان كه است توجه قابل

ينيبال يها دوره است ممكن و دارند زخم اهيس عفونت

باشند داشته بزرگساالن عفونت به نسبت يمتفاوت

يكايامر و اروپا از كامل طور به زخم اهيس). 16(

يكشورها در متاسفانه اما است شده كن شهير يشمال

يباق كياندم صورت به عمدتاً جهان از ياديز مجاور

وعيش يماريب نيا كه ينواح). 1،17 (است مانده

يكايامر قا،يآفر ،يمركز شرق: شامل دارد ياديز

كياندم يماريب رانيا در و باشد يم لنديوزين و يجنوب

طيشرا در تواند يم زخم اهيس ياسپورها). 18 (است

ي اديزي ها دهه يبرا و كند مقاومتي طيمح خشن

به را خاك ،يطيمح طيشرا يبعض. بماند يباق زين

"زخم اهيس حوزه" كه ينواح در باال و مداوم يآلودگ

).2(دهد يم سوق شود يم دهينام "زخم اهيس قلمرو" اي

يولوژيكروبيم -3

شكل يا لهيم يباكتر كي سيآنتراس لوسيباس

كپسول پهن يديپپت يپل يها فرم كه است دار كپسول

باشد يم صيتشخ قابل ينيبال يها نمونه در

از شده جدا ليباس نياول سم،يارگان نيا). 5،12،19(

مشاهده يزايماريب يباكتر نياول نيچن هم و كشت

لوسيباس). 19 (است كروسكوپيم ريز شده

گرم كه بوده لوسيباس جنس به متعلق سيآنتراس

فرم به و فست دياس فاقد رمتحرك،يغ ،يهواز مثبت،

عرض و µm 10-3 حدود آن طول باشد، يم اسپور

يها بافت شيآزما در). 3،19 (است µm 5/1-1 آن

،يانفراد اشكال در ها سميارگان معموالً آلوده، وانيح

كه شوند يم افتي يكوتاه يها رهيزنج در اي و ييدوتا

چه اگر). 19 (شود يم احاطه كپسول با رهيزنج كل

به يلمعمو يشگاهيآزماي ها طيمح در سميارگان

اتيخصوص اثبات يبرا اما كند يم رشد يخوب

% 5 خوندار آگار در ديبا ها نمونه ،يكلن يمورفولوژ

در سميارگان نيا). 11 (شود انكوبه كيوتيب يآنت فاقد

خوندار آگار يشگاهيآزما طيمح يرو بر C°37 يدما

ليتشك و كند يم رشد كيتيرهموليغ صورت به

و رنگ يرخاكست ديسف مات، خشن، يها يكلن

شكل به و زيت نامنظم لبه با mm 5-4 قطر با يا پنبه

ييلوال زرانيخ يعصا يسلول ظاهر با فردار يمو

رشد). 1-3 (دهد يم را شكل يرگوليو اي شكل

در يهواز طيشرا تحت و pH 4/7-7 در مميماكز

يباكتر). 8،11 (شود يم فراهم يآسان به C°37 يدما

طيشرا تحت كربنات، يب مانند يعاد يمغذ طيمح در

ونيانكوباس تحت اي و يهواز يب اي يهواز

. شود يم داده كشت% 25 يال 10 دكربنياكس يد

ونياسپورالس از توان يم كربنات ميكلس توسط

).19 (كرد ممانعت يباكتر

دارند؛ ضخامت µm 2-1 حدود زخم اهيس ياسپورها

اثر در يشش يفضاها به را اسپور ورود اندازه، نيا كه

اسپورها تيموقع). 20،21 (كند يم ليتسه ستنشاقا

اسپورها كه باشد انتها به كينزد اي يمركز تواند يم

همان با اي و دارند شكل يمرغ تخم اي يضيب ظاهر

اند شكل ييعصا جسم صورت به اندازه و پهنا

اتيخصوص ليدل به اسپورها يزيآم رنگ). 11،19(

يها كره و شود يم انجام B بلك سودان با شان خاص

اسپور). 19 (رديگ يم شكل ها ليباس داخل در يچرب

از كه باشد يم مجزا هيال نيچند يدارا يباكتر نيا

اسپور، پوشش وم،ياگزوسپور: شامل داخل به خارج

45

اسپورها). 21 (باشد يم هسته و اسپور غشا كورتكس،

عاتيما كه نيا مگر شوند ينم ليتشك زبانيم بافت در

يزمان). 22 (شوند آلوده محدود يواه معرض در بدن

وارد اي و شود يم خورده اي شده، استنشاق اسپورها كه

فعال دوباره زبانيم در گردد يم پوست سطح يدگيبر

زبانيم خون اي بافت: ليقب از يغن طيمح در و شده

قيطر از و ابدي يم ريتكث سرعت به و زده جوانه

دو ديتول و شود يم پراكنده ها بافت در يلنفاو گردش

منجر كه دينما يم LT و ET بنام يقو نياگزوتوكس

).6،19،22 (گردند يم مرگ به

ييزا يماريب و زا يماريبي فاكتورها -4

يها هيسو تمام در رينظ يب يزا يماريب فاكتور دو

-D-يپل كپسول س،يآنتراس لوسيباسي زا يماريب

يشيرو يها فرم توزيفاگوس مانع كه دياس كيگلوتام

كپسول). 2،9 (باشد يم يجزئ سه سم و شود يم

در سيآنتراس لوسيباسي زا يماريب يها هيسو توسط

كه يزمان و شود يم ديتول زنده موجود سلول داخل

رشد باشد دو هر اي كربنات يب اي سرم يحاو طيمح

Co2 از يغن اتمسفر در يهواز يب طيشرا در و كند يم

ديپالسم توسط كپسول. برد ميسر به كمون حالت به

pXO2 فاز در زخم اهيس سم). 2 (شود يم كد

به ها آن رشد و اسپورها يزن جوانه از بعد يتميلگار

راًياخ). 23 (شود يم سنتز ،يشيروي ها سلول عنوان

شده ليتشك جداگانه جز سه از سم شد داده نشان

ينيبال يها نشانه اكثر مسئول رود يم گمان كه است

ژن يآنت شامل زخم اهيس سم. اشدب يم زخم اهيس يبرا

و) EF (ادم فاكتور يسم جز دو و) PA (يحفاظت

عنوان به atxA). 2،12 (است) LF (كشنده عامل

كه است معروف زخم اهيس سم كننده فعال

سم سه كدكننده يها ژن يسيرونو كننده ميتنظ

ژن و ديپالسم وجود). 20 (باشد يم ينيپروتئ

است گرفته قرار ديپالسم يرو كه atxA يميتنظ

ژن يآنت). 2 (باشد يم يضرور ييزا يماريب يبرا

يمنيا پاسخ يفراخوان در كه ينقش ليدل به يحفاظت

شده خوانده نام نيا به دارد زخم اهيس هيعل يحفاظت

جز بود، منسوب II فاكتور به قبالً PA). 24 (است

PAي برا ژن. باشد يم زخم اهيس سم مشخص اريبس

كه شود يم كد pXO1 ديپالسم يرو pag لوكوس در

،يسلول رسپتور). 25،26 (بود pBA1 به معروف قبالً

راًياخ PA يبرا) ATR (زخم اهيس سم رسپتور

منسوب I فاكتور به قبالً EF). 2 (است شده شناخته

كد pXO1 ديپالسم يرو cya لوكوس در بود،

در بود، منسوب III فاكتور به قبالً LF. شود يم

). 26 (شود يم كد pXO1ديپالسم يرو lef لوكوس

AB سم كي سيآنتراس لوسيباس از زخم اهيس سم

ليتشك ييدوتا بيترك ها، نياگزوتوكس). 27 (باشد يم

به ورود يبرا كه PA شامل B نيپروتئ كي از شده

كه A نيپروتئ كي و است يضرور زبانيم سلول

بيترك از). 22،27 (باشد يم است LF ا يو EF شامل

PA و EF، ادم سم) ET (بيترك از و PA و LF، سم

).24(شود يم حاصل) LT (كشنده

يفاكتورها سيآنتراس لوسيباس عفونت، آغاز در

ديتول زبانيم يمنيا ستميس به حمله يبرا را زايماريب

به باال يبيترك ليم با PA KD 83 -1). 23 (كند يم

يها سلول سطح در شده انيب ييغشا نيپروتئ رندهيگ

متصل TEM8 اي و CMG2 شامل ستاندارانپ

توسط غشا به متصل PA -2). 25،27،28 (شود يم

كه شود يم شكافته نيفور به هيشب ييغشا پروتئاز

و گردد يم حاصل KD 63 و KD 20 يها نيپروتئ

). 2،28 (شود يم رها سلول خارج به KD 20 رواحديز

را هپتامر فرم ،KD 63 رواحديز از رونوشت هفت -3

به يباق و داده ليتشك هدف سلول ييپالسما غشا رد

ATR شوند يم متصل شكل يا حلقه مجموعه كي در

بيترك زمان در فقط يسم تيفعال -4). 2،25،28(

به LF اي و EF). 29 (شود يم انيب PA با سموم

متصل PA63 تر نييپا دسته يگومرهايال و هپتامر

دهند يم ليتشك را LT و ET بيترت به و شده

به وابسته توزياندوس قيطر به سم -5). 2،23،28(

.شود يم منتقل اندوزوم به و شده وارد رسپتور

46

در يانطباق رييتغ كي اندوزوم نييپا pH يانداز راه -6

و يونيكات انتخاب كانال يهپتامر شيآرا بردن باال

را توزوليس به غشا انيم از EF و LF ييجا جابه

و شده ملحق غشا به پلكسكم احتماالً. كند يم فراهم

غشا در PA توسط شده ليتشك سوراخ قيطر از

شود توزوليس وارد تواند يم EF وLF ،ياندوزوم

را شان يسم اثرات EF و LF توزول،يس در). 2،28(

يسلول بيآس و يمنيا ستميس به حمله شامل كه

التيآدن كي EF -7). 2 (كنند يم اعمال باشد يم

كه باشد يم نيكالمودول و ميكلس به وابسته كالزيس

انتشار جهينت در شده cAMP غلظت شيافزا باعث

كي LF -8. دهد يم رخ ورم و سلول از خارج به آب

بيتخر سبب كه است يرو به وابسته متالوپروتئاز

MAPنازهايك) MAPKKs (ب،يتخر نيا. گردد يم

مرگ به تيهدا نامشخص رهيزنج آغاز به منجر

).1 شكل() 28 (شود يم زبانيم

متصل ATR به PA. زخم سياه سم عمل مدل. 1 شكل

گردد و سپس توسط پروتئاز غشايي شكافته شده و مي

اليگومرهاي . شود به خارج سلول رها ميKD 20زيرواحد

EF. دهند مانده، هپتامر را تشكيل مي باقيKD 63زيرواحد

تصل مPA63تر به هپتامر و اليگومرهاي دسته پايينLFو يا

سم به طريق . دهند را تشكيل ميLT و ETشده و به ترتيب

باعث EF. شود اندوسيتوز وارد شده و به اندوزوم منتقل مي

شده در نتيجه انتشار آب به خارج از cAMPافزايش غلظت

كينازها MAP سبب تخريب LF. دهد سلول و ورم رخ مي

)MAPKKs (اين تخريب، منجر به آغاز زنجيره . گردد مي

).28(شود نامشخص هدايت به مرگ ميزبان مي

انسان در زخم اهيسي نيبال ظهور -5

يجلد زخم اهيس -5-1

ياه دارد كه روي زخم سيزخم اشاره به نوع اهينام س

شود، به دليل ايجاد زخم يده مير دي تحت تاثينواح

تر است زخم جلدي آسان ص سياهيسياه تشخ

زخم در انسان، اهي معمول سينيظهور بال). 18،30(

شناخته شده از يماريك بيباشد كه ي ميجلد

ها به يها و هند يم است و توسط مصري قديها زمان

). 9،31(شد يده مي خطرناك نامي مسريماريعنوان ب

خ به عنوان دمل بزرگ، بثورات ين در تاريهم چن

و يگذار نام... خطرناك و ورم خطرناك و يچرك

اثر تماس عامل مولد در ). 9(رفته شده بود يپذ

جاد ي پوست ايا خراش روي يدگيزخم با بر اهيس

شان با ماران اغلب بسته به نوع شغليشود كه ب يم

). 10،30(اند تماس داشتهيوانيدات حيا توليوانات يح

زخم انساني اهياز موارد س% 95 حدود يزخم جلد اهيس

به منجرزخم اين فرم از سياه). 3(شود يرا شامل م

يزخم جلد اهيس). 20 (گردد يم موارد% 20 در مرگ

زخم، به ندرت منجر اهي سيها گر فرميسه با ديدر مقا

% 5باً يشود كه تقر يت مي و مننژيت عفونيبه مسموم

). 9،12(شرفت كند يت پيتواند به مننژوانسفال يآن م

زخم، از چند اهين نوع سي ايرنج دوره كمون برا

6 ي ال2شد اما اغلب با ير مي هفته متغ3ساعت به

5 ي ال3 معموالً يي ابتدايزخم پوست). 11(روز است

ن، بدون يروز بعد از ورود اندوسپورها، به صورت نامع

36 ي ال24در . شود ي ظاهر ميدرد و با كرك خارش

ي با مشخصات خشكcm 3-1 به قطر يساعت زخم

. گردد يل مياه در مركز تشكيك سيپوست و نكروت

دردناك ممكن است رخ ي لنفادنوپات ويآماس موضع

ا يا گردن نسبت به تنه يدهد، كه ورم معموالً در سر

ك يورم خطرناك ). 12،30(باشد يتر م عيانتهاها وس

، يخوردگ نهيباشد كه با ورم سخت، پ يعارضه نادر م

. ف شده استي شوك توصيها تاول مضاعف و نشانه

كند يمر ي را درگيه صدريورم خطرناك، گردن و ناح

47

از يشود و ن ي سوق داده ميكه اغلب به مشكالت تنفس

از ورم يموارد كم. د داردييكواسترويبه درمان با كورت

و يزخم جلد اهيان مربوط به عفونت سي شريموقت

گزارش يپلك-يزخم جلد اهي از سيه ناشيزخم قرن

ي پوستيها زخميشناس شات بافتيآزما. شده است

و ورم بزرگ با يردگدهنده م زخم، نشان اهيس

دمل يع شدگيما. باشد يك ميتيترشحات لنفوس

. هاست نبودن زخميدهنده چرك وجود ندارد كه نشان

موارد با ينكته مهم، هموراژ آشكار است كه در بعض

. باشد يل لخته خون در عروق همراه ميتشك

موجود در بافت يها لي گرم، باسيزيآم رنگ

بثورات " ف معموليرتع. كند ي را آشكار ميرجلديز

را ي است؛ زيك اسم غلطي واقعاً " خطرناكيچرك

يدردناك. باشد يدرد م يست و بي ني، چركيزخم جلد

دهنده مار، اغلب نشانيكرك خشك به همراه تب در ب

ا استرپتوكوكوس يلوكوكوس يه با استافيعفونت ثانو

تواند با درمان ي ميزخم جلد اهيس. باشد مي

ها بدون زخم. شده، محدود شودهيك توصيوتيب يآنت

موارد % 90 ي ال80ا گذاشتن اثر زخم در يعوارض

).30(شوند يرفع م

يگوارش زخم اهيس -5-2

زخم گوارشي در اثر مصرف گوشت حيوانات سياه

زخم سياه. شود پز حاصل مي بيمار و يا مرده نيم

شود يزخم را شامل م اهيموارد س% 1كمتر از گوارشي

ي ال25زخم منجر به مرگ در فرم از سياهاين ). 3(

و يزخم استنشاق اهيشود كه بعد از س يموارد م% 60

ر را ين رتبه در نرخ مرگ و ميت، سوميمننژوانسفال

ن نوع از ي ايدوره كمون برا). 18،20(باشد دارا مي

). 11( روز است 7 ي ال3زخم به طور متوسط اهيس

مختلف ينيبال در دو فرم يزخم گوارش اهيعمدتاً س

زخم اهي س-1): 18(دهد يال رخ مي و اوروفارنژيا روده

باشد، ين فرم ميتر اي معمول زخم روده اهيس: يا روده

زخم مشكل است اما اهين نوع از سيص اياگر چه تشخ

موجود در يي ابتدايها له زخميبه طور عمده به وس

). 2(شود يا روده كور آشكار مي روده دراز يانتها

بند ظاهر رودهيك در آماس غدد لنفاويراژهمو

است و يزخم گوارش اهي سيژگيك ويشود كه يم

-2 .ز ممكن است رخ دهدياستسقاء مشخص شكم ن

ش اسپورها در حلق يتوقف رو: اليزخم اوروفارنژ اهيس

. ديال را نمايزخم اوروفارنژ اهيد سيتواند تول ي مينييپا

شكال در بلع غذا د گلو، تب، ايها شامل زخم شد نشانه

اش مربوط به لي كه دلي اوقات درد تنفسيو بعض

. باشد ي و ورم بزرگ ميآماس مشخص غدد لنفاو

كاذب ممكن است ي با غشايا حلقي يزخم دهان

زخم اهي در سينيسه فاز بال). 8( شود يده و مخفيپوش

مار غش، تب يب: Iفاز : گزارش شده استيگوارش

صورت و ملتحمه قرمز درجه كم، سر درد، سرخ شدن

ي ساعت با درد و بادكردگ24بعد از : IIفاز . دارد

ف شروع يشكم، حالت تهوع، استفراغ و اسهال خف

شكم، يع بادكردگيش سريافزا: IIIفاز . شود يم

زخم اهي، در سيزي و گاهاً خونري درد شكميها تشنج

شترين مرگ و مير در اين يب. مشخص استيگوارش

ها كيوتيب يافتد و بيماران فقط با آنت يفاز اتفاق م

).18(شوند يدرمان م

ياستنشاق زخم اهيس -5-3

زخم اهين فرم سيتر مهاجميزخم استنشاق اهيس

يي هوايباشد كه در اثر استنشاق اسپورها يم

ا ي يق صنعتيس ارائه شده از طريلوس آنتراسيباس

ك عامل مهم در يشود كه يسم حاصل ميوتروريب

وسعت ). 29،32(شود يسم محسوب ميوتروريبد يتهد

امكان ي نادر است وليزخم در كشاورز اهين نوع سيا

ق استنشاق ريزگرد ي از طريزخم استنشاق اهيدارد س

مو ي با حجم بااليها زخم در كارخانه اهي سياسپورها

ز يسان نير پشميماريجاد شود كه به عنوان بيو پشم ا

% 5زخم استنشاقي اهسي). 7،12،31(شود يده مينام

ن فرم از يا). 3(گردد يزخم را شامل م اهيموارد س

باشد ير را دارا مين نرخ مرگ و ميزخم باالتر اهيس

ص و درمان شود و ين كه به سرعت تشخيمگر ا

48

ل نداشتن يزخم به دل ن نوع سياهيتشخيص ا

ه مشكل يژه در مراحل اولي مخصوص به ويها نشانه

ي قويياي درمان ضدباكتر باياست به طوري كه حت

دوره كمون براي ). 18،23،29(باشد واقعاً كشنده مي

باشد ي روز م4زخم به طور متوسط اين نوع از سياه

روز هم برسد كه 11ا ي 10ش از ياما ممكن است به ب

زبان دارد ي ميمنيت اي و وضعي به اندازه باكتريبستگ

8000 به دنبال تنفس يزخم استنشاق اهيس). 3،11(

نشست ذرات حامل اسپور در اسپور، با ته40000 يال

دن ي رسيبرا). 4،33(شود ي حاصل مي ششيفضاها

ا كوچك ياد بزرگ يد زيك ذره به شش اندازه آن نباي

يير هواي در مسµm5 تر از بزرگياسپورها. باشد

ثر صاف شده و وشوند و به طور م ين مينش تهيفوقان

كه يافتند، در حال ي به دام ميستم موكوسيدر س

چه يواره ناي به موكوس دµm 1تر از ذرات كوچك

يذرات حاو. رسند يچسبند و هرگز به شش نم يم

يكرومتر، هر قدر اندازه مناسبي م5 ي ال1اسپور

اگر . برسندي ششيتوانند به فضاها يداشته باشند م

مطرح يباشد ول ين مكان تماس ميچه شش نخست

ل يه به دليالر به عنوان ذاتيزخم استنشاق اهيكردن س

). 33(ست يح نيعدم وجود عفونت در شش صح

ش ي منجر به افزايها به طور موثر اسپورها در شش

ي ششيك شده و با ماكروفاژهايتي فاگوسيها سلول

ي لنفاويها نال و گرهياستيشوند و به مد يده ميبلع

از ). 3،23،33(گردند يك به ناف حمل ميمتمركز نزد

ارائه يا دو مرحلهيماري بي به صورت نوعينيلنظر با

يراختصاصيه عموماً غي اوليها نشانه): 33(گردد يم

ا ي يستم تنفس فوقانيه به عفونت سيبوده و شب

روز اول، درد 3 تا 1در سرتاسر . باشد يآنفلوانزا م

نه، ضعف، يم قفسه سي مالي، سر درد، ناراحتيعضالن

مار يشرفت تب بيپ، عدم سرفه و ي، خستگيقرار يب

يممكن است بهبود). 3،10،29(شود يمشاهده م

ل ي به دليماريها قبل از مرحله دوم ب نشانهيگذرا

مرحله دوم ). 3( حاصل شود IL-1 و TNF ييرها

صدا، ي نفس حاد، گرفتگي با تب باال، تنگيماريب

انوز به يو س) ژن در خوني اكسيكم(ا يپوكسميه

مشخص ي لنفاويها گرهي با بزرگييل تراكم نايدل

اد، تب و يرقان، تعرق زيمار اغلب يب). 3،29(شود يم

را يت عفوني از مسموميش درجه حرارت ناشيا افزاي

معمول شامل درد يها گر نشانهيد. دهد يتوسعه م

و استفراغ يت، استفراغ خوني، مننژيوانگيشكم، د

در مرحله آخر امكان دارد هموراژ . باشد ياه ميس

ممكن . شرفت كندي و كما پيرده، شوك عفونپ انيم

پرده اني مي و گشادي ششيزيه، برون ريالر است ذات

معموالً در . جاد شودي اي لنفيها گرهي از بزرگيناش

با ي حتيل شوك عفوني، به دليماريمرحله دوم ب

2 تا 1 مناسب ممكن است در يكيوتيب يدرمان آنت

).3(روز مرگ رخ دهد

زخم اهسي مننژيت -5-4

از عوارض يزخم ناش اهيت سيت و مننژوانسفاليمننژ

باشد يزخم م اهين عفونت سيتر ي، اصليشناخت عصب

به طور ييزخم ابتدا اهيتواند با هر سه فرم س يكه م

جه ي در نتيتيعفونت مننژ). 2،34(نادر رخ دهد

و ي مركزيستم عصبيل به سي باسيگسترش لنفاو

: شاملينيات باليخصوص. شود يجاد مي مغز ايها پرده

و ي گردن، سر درد، حمله صرع، آشفتگيتب، سفت

يشناس بي آسيها افتهي). 3(باشد ي ميوانگيد

يها شتر نمونهيك در بيدهنده هموراژ ت نشانيمننژ

-يع مغزياست و ما) CSF (ينخاع-يع مغزيما

بوده و به صورت ي تراوش اشتعالي دارايخون-ينخاع

دار گرم ل كپسولي باسيادي ز و تعداديا چند هسته

يها ، پردهيدر كالبدشكاف). 3،8(شود يده ميمثبت د

"cardinal cap"باشد كه يره ميمغز به صورت قرمز ت

ن مورد شناخته شده در ياول). 3(شود يده مينام

كا بود ياالت متحده امري ا2001زخم سال اهيحمله س

يمعرفدا يك در فلوريت هموراژيمار با مننژيك بيكه

ت ي، مننژي قويكيوتيب يبا وجود درمان آنت). 2(شد

%) 100ك به ينزد(ر باال ي مرگ و ميزخم دارا اهيس

زخم اهيت حاصل از سي كه مننژيباشد؛ به طور يم

49

با درمان ي روز حت6 تا 1همواره در مدت

ماران با يز كشنده است اما گاهاً بي نيكيوتيب يآنت

).3،34،35(د شون يها درمان م كيوتيب يآنت

صيتشخ -5-5

ميكروبيولوژيكي تشخيص 5-5-1

ديبا ها شگاهيآزما و ها مارستانيب سالمت، ادارات

زخم، اهيس يماريب به هياول شك از بعد بالفاصله

يبرا زخم اهيس عيسر صيتشخ). 2 (دهند يآگاه

اختالف ليدل به. است يضرور موثر معالجه و درمان

عرضه دنبال به زخم اهيس توسعه يزمان دوره در

يبرا س،يآنتراس لوسيباس ياستنشاق ياسپورها

و عيسر ساده، شيآزما به ازين يماريب نيا ييشناسا

يجلد زخم اهيس صيتشخ). 29 (باشد يم تكرار قابل

يول باشد، يم آسان ورم با همراه اهيس زخم قيطر از

ليدل به يگوارش اي ياستنشاق زخم اهيس صيتشخ

آنفلوانزا با ها آن نينامع هياول يها نشانه شباهت

موارد ييشناسا حال هر به). 20 (است تر مشكل

اي يا روده زخم اهيس و يجلد زخم اهيس رمعموليغ

از استفاده بدون ،يجلد عالئم فاقد ياستنشاق

).36 (ستين ممكن يشگاهيآزما صيتشخ

ممكن باال، ييايباكتر حجم با عفونت يشرويپ در

يطيمح خون گرم يزيآم رنگ در ليباس است

كي ،يطيمح خون گرم يزيآم رنگ. نشود مشاهده

محسوب يشگاهيآزما صيتشخ در يعاد روش

كشت دتر،يمف يكيولوژيكروبيم تست). 2 (شود ينم

تست نيبهتر ه،يبق به نسبت كه باشد يم خون

فراهم). 2،37 (است ينيبال نظر از موجود زخم اهيس

به مبتال مارانيب يبرا خون يها كشت كردن

ها كيوتيب يآنت مصرف شروع از قبل يجلد زخم اهيس

معموالً خون يها كشت در رشد. باشد يم مهم يليخ

است ممكن و شود يم مشاهده ساعت 24 تا 6 از بعد

خون ك،يوتيب يآنت دوز 2 اي 1 تنها مصرف از بعد

ييشناسا رشد، از بعد ساعت 24 باًيتقر. شود لياستر

مگر شود، يم فراهم خون كشت از لوسيباس يها گونه

گر،يد و بدهد را زخم اهيس احتمال شگاهيآزما كه نيا

صيتشخ اگر. نكند ييشناسا را لوسيباس يها گونه

مطالعه ويي ايميوشيب تست باشد، نظر مد زخم اهيس

24 تا 12 را ييابتدا صيتشخ ،يكلن يمورفولوژ

).2(كند يم فراهم ها كشت حيتلق از بعد ساعت

LRN به عاًيسر ديبا ها زولهيا ه،ياول ييشناسا از بعد

در LRN. شوند فرستاده) يشگاهيآزما پاسخ شبكه(

كنترل مركز (CDC يهمكار با كايامر متحده االتيا

انجمن و) ها آن از يريشگيپ و ها يماريب

. است شده سيتاس يعموم سالمت يها شگاهيآزما

طور به كيولوژيب افزار جنگ يزاهايماريب صيتشخ

. است ريپذ انجام LRNينيبال شگاهيآزما 81 در عيشا

ها شگاهيآزما نيا در استفاده مورد يدييتا يها تست

يبرا زاياال ،يميستوشينوهيميا يزيآم رنگ شامل

PA، يا رهيزنج واكنش سنجش و گاما فاژ هيتجز

-Mayo زخم اهيس عيسر تست. باشد يم مراز يپل

Roche، مراز يپل يا رهيزنج واكنش كي real-time

دسترس در يتجار صورت به كه است عيسر كليس

DNA به اتصال توسعه سنجش، نيا تيمز. باشد يم

واكنش همان انيجر در كونيامپل يابيرد با هدف

هرپس ا،ينيواكس روسيو DNA يابيرد. است

با سيآنتراس لوسيباس و زوستر-ساليوار مپلكس،يس

اتوكالو از بعد ينور كليس مراز يپل يا رهيزنج واكنش

كم موارد ليدل به. است شده گزارش ها نمونه

كردن مشخص ،ياستنشاق زخم اهيس در هيالر ذات

يتنفس ترشحات كشت و گرم يزيآم رنگ با سميارگان

به مشكوك موارد در. رسد يم نظر به رمحتمليغ

عيما كشت و گرم يزيآم رنگ ديبا يجلد زخم اهيس

مصرف كيوتيب يآنت قبالً رمايب اگر. شود فراهم يتاول

ديبا است، يمنف عيما گرم يزيآم رنگ اي و كرده

به پوست كردن سوراخ قيطر از يبردار بافت

يزيآم رنگ انجام به مجهز شگاهيآزما

يا رهيزنج واكنش يها شيآزما اي يميستوشينوهيميا

صيتشخ يها روش). 2 (شود فرستاده مراز يپل

50

از يبردار بافت لشام يجلد زخم اهيس يشگاهيآزما

واكنش و يسرولوژ پوست، كردن سوراخ قيطر

وجود هنگام به). 36 (باشد يم مراز يپل يا رهيزنج

ينيبال يماريب با ماريب كي CSF در مثبت گرم ليباس

و شگاهيآزما پرسنل ديبا زخم اهيس به مشكوك

. بدهند را يماريب نيا صيتشخ احتمال مارستانيب

حمله در ،ياستنشاق خمز اهيس يصيتشخ روش نيا

،ينيب سواب تست ينيب شيپ ارزش. شد كشف 2001

ها انسان در ياستنشاق زخم اهيس صيتشخ يبرا

كي عنوان به را ينيب سواب ،CDC. است نامشخص

كه ياشخاص. كند ينم هيتوص يصيتشخ روش

سيآنتراس لوسيباس يبرا ها آن ينيب سواب يها تست

افتيدر را يكيوتيب يآنت يريشگيپ ديبا شد، مثبت

رمحتمليغ را ماريب در عفونت دينبا يمنف جينتا. كنند

تيمننژوانسفال ،MR ريتصاو و مغز CT). 2 (بشمارد

و كند يم مشخص را يجلد زخم اهيس فرم از يناش

و الياوروفارنژ افتهي توسعه زخم اهيس ،CT نيچن هم

و وسعت صيتشخ به و دهد يم نشان را يگوارش

).31،35 (كند يم كمك زخم اهيس شرفتيپ شدت

تشخيص وي كيايمنولوژ هاي تست 5-5-2

سرولوژيكي

س،يآنتراس لوسيباس عمده يزا يمنيا يها نيپروتئ

. باشد يم زخم اهيس سم اجزا و يكپسول يها ژن يآنت

هيعل ژهيو يزاياال با يباد يآنت در برابر چهار شيافزا

اي گذشته عفونت صيتشخ يبرا اجزا، نيا

يبرا يباد يآنت. شود يم استفاده ونيناسيسواك

قابل شاخص ،يكپسول اجزا و PA وجود سنجش

يها تست گريد). 2،4،29 (باشد يم يتر نانياطم

و منوبالتيا: شامل شده مطالعه يكيمنولوژيا

به ها تست نيا چه اگر. است ونيناسيكروهماگلوتيم

نيا با باشند يم ديمف يكيولوژيدمياپ مطالعه منظور

يماريب با افراد در زخم اهيس صيتشخ يبرا دينبا حال

ها، يباد يآنت چون كرد استفاده ها تست نيا از ديشد

هم باز يطوالن مدت از بعد را يكپسول اجزا اي سم

شيافزا عدم و يماريب البته كنند، دايپ توانند ينم

. شود يم مشاهده شده درمان مارانيب در يباد يآنت

خون در را ها نياگزوتوكس ،يكيمنولوژيا يها تست

رقابليغ كه كند يم مشخص يبدن عفونت يط

شده فيضع هيسو ييايميش عصاره. باشد يم نانياطم

شده ديتول يتجار صورت به سيآنتراس لوسيباس

ديشد و يقبل يها عفونت صيتشخ يبرا و است

از استفاده زمان در. باشد يم دسترس در زخم، اهيس

روز 3يال 1 موارد،% 82 در عصاره نيا ،يپوست تست

هفته انيپا در موارد% 99 در و ها نشانه شروع از بعد

).2 (باشد يم مثبت چهارم

درمان -5-6

با عمدتاً زخم اهيس عفونت ها، كيوتيب يآنت ابداع از قبل

سرم يآنت گزارشات، طبق بر. شد يم درمان سرم يآنت

در% 75 حدود را زخم اهيس از يناش ريم و مرگ

دهد يم كاهش نشده درمان مارانيب با سهيقام

نسبت سيآنتراس ليباس يعيطب يها زولهيا). 16،38(

هستند حساس ها كيوتيب يآنت از يعيوس فيط به

درمان يبرا ياصل ابزار ها كيوتيب يآنت سان نيبد

ريم و مرگ يباال نرخ حال نيا با. شود يم محسوب

كه نيا ليدل به است، زخم اهيس به مربوط هنوز

يها هيسو و يخون تيمسموم هيعل ها كيوتيب يآنت

از). 32،39 (اثرند يب ك،يوتيب يآنت به مقاوم زخم اهيس

مجموع واسطه به زخم اهيس ييزاي ماريب كه ييجا آن

نيبنابرا شود، يم جاديا يميباكتر و يخون تيمسموم

سموم تيفعال دو هر از مانع ديبا موثر درمان

).39 (شود يترباك رشد و زخم اهيس

شده دييتا يها كيوتيب يآنت بودن دسترس در وجود با

نيا تيموفق ؛يانسان زخم اهيس درمان يبرا

و شك به يحدود تا يماريب درمان در ها كيوتيب يآنت

به درمان يفور شروع ه،ياول مراحل در صيتشخ

زمان مدت و دوز دارو، انتخاب عالئم، ظهور دنبال

كه نيا به توجه با). 3،40 (دارد يبستگ دارو مصرف

51

عوامل از ياديز تعداد به نسبت زخم اهيس عامل

مارانيب حال، نيا با باشد، يم حساس يكروبيضدم

روز 100 يال 60 مدت به يكيوتيب يآنت درمان يط

بودن يطوالن ليدل به معالجه ادامه. شوند يم معالجه

نيا بر غلبه يبرا كه است مشكل درمان، مدت

باشد يم يضرور ديجد يدرمان عوامل عهتوس مشكل،

بر عالوه). 3 (شود متوقف ديبا زين سميوتروريب و

همه م،يوخ تيوضع با مارانيب يبرا يدرمان يبانيپشت

معرض در ها آن گرفتن قرار سكير كه مشكوك افراد

درمان ديبا زين باشد يم باال سيآنتراس لوسيباس

يها تست جهينت انتظار زمان در را يكروبيضدم

نيليس يپن خ،يتار در). 2 (كنند افتيدر يشگاهيآزما

انواع همه درمان يبرا يحيترج كيوتيب يآنت عنوان به

ندرت به اگرچه. است شده يم استفاده زخم اهيس

وجود موارد يبعض در نيليس يپن به مقاومت امكان

يشگاهيآزما طيشرا در ها هيسو نيا كل در اما دارد

درمان). 2،35 (دارند نيليس يپن به ييباال تيحساس

G نيليس يپن هياول كيوتيب يآنت با يماريب هياول

با هيثانو درمان و نيپروفلوكساسيس و) آبدار(

نيكليس يدئوكس و نيسيترومايار هيثانو كيوتيب يآنت

بيترك از ديبا). 41 (رديپذ يم صورت

بهبود يبرا نيپروفلوكساسيس و نيكليس يدئوكس

). 19 (شود استفاده يگوارش و يقاستنشا زخم اهيس

يها كيوتيب يآنت بر عالوه يگوارش زخم اهيس درمان

نيپروتئ ينيگزيجا ،يجراح قيطر از يديور داخل

). 31 (رديپذ يم صورت زين تيالكترول و مهاجم

2001 سال زخم اهيس حمله از حاصل اطالعات

كه ياستنشاق زخم اهيس با افراد كه كند يم مشخص

يديور داخل كيوتيب يآنت نيچند اي ود لهيوس به

شانس شتريب شدند، درمان سيآنتراس لوسيباس هيعل

بيترك نيچن هم). 2 (داشتند ماندن زنده

و نيفامپير ن،يپروفلوكساسيسي ها كيوتيب يآنت

شود يم شنهاديپ زخم اهيس درمان يبرا نيسيندامايكل

به كايامر متحده االتيا 2001 سال شاتيآزما در كه

يباال يدوزها يكل طور به). 38 (است دهيرس باتاث

ن،يليس يپن يدهان و يديور داخل يها كيوتيب يآنت

ن،يليس يآمپ ن،يكليس يدئوكس ن،يپروفلوكساسيس

ن،يسياــدروميكالر ن،يسياــنداميكل نم،ـپيميا

نيسيترومايار و نيفامپير كل،يكلرامفن ن،يسيوانكوما

درمان و رنددا زخم اهيس هيعل يكروبيضدم اثر

).3،19،38(شود يم هيتوص روز 60 يبرا يكروبيضدم

يانساني ها واكسن -5-7

يها برنامه بدون توسعه حال در يكشورها در يماريب

). 6 (است تر جيرا يدامپزشك اي انسان يعموم سالمت

كي عنوان به سيآنتراس لوسيباس از استفادهي طرف از

كردن بروز به منجر زين كشنده كيولوژيب افزار جنگ

هيعل موثر يها واكسن توسعه جهت در قاتيتحق

تنها زخم اهيس واكسن). 21 (است شده زخم اهيس

نيا كه شود يم محسوب يماريب يريشگيپ منبع

اند افتهي توسعه زخم اهيس هيعل يريشگيپ يها واكسن

).42 (كنند يم كمك نفر هزاران به و

سم و ليباس اسپور،: مهم جز سه شامل يماريب نيا

هيعل حداقل حفاظت ها نيا از ك يهر حذف باشد، يم

ليباس هيعل يها واكسن. كند يم اعطا را زخم اهيس

ليباس يبيترك يها واكسن. است افتهي توسعه راًياخ

يمحسوس يمنيا ،يكپسول يها ژن يآنت و شده كشته

پاستوري اصل زخم اهيس واكسن. كنند ينم ديتول

لوسيباس پاستور، واكسن. ردداي اديز يخيتار تياهم

C°43-42 در افته يرشد و شده فيضع زخم اهيس

در معمول يزا عفونت فرم اسپور كهيي جا آن از. بود

يها هيسو ياسپورها شاملي ها واكسن است، عتيطب

يبررس حال در هنوز و اند افتهي توسعه شده فيضع

استفاده يبرا سم هيعل موثر يها واكسن. هستند

دارند بهبود به ازين اما باشند يم مجوزي ادار انسان

و سيانگل در عيشا يانسان زخم اهيس واكسن). 19،21(

رسوب سلول ازي عار ونيلتراسيف شامل متحده االتيا

بدون يزايماريربيغ هيسو ك ياز آلوم با شده داده

واكسن. باشد يم كند، يم ديتول را PA كه كپسول

جذب مينيمآلو ديدروكسيهي رو متحده االتيا

52

زين AVA ا يشده جذب زخم اهيس واكسن (شود يم

وتراكسيب مجوز،ي دارا واكسن). 2) (شود يم دهينام

AVA زخم، اهيس واكسن ندهيآ نسل و rPA102 در

. باشد يم موثر يماريب هيعل مدت يطوالن يمنيا القا

با ييزا يمنيا برنامه كي به ازين دو هر حال، نيا با

تريت توسعه منظور به زمان هفته 4 حداقل و دوز چند

در واكسن، دو نيا اثر. دارند يمحافظتي ها يباد يآنت

خاص PA همورال يمنياي ها پاسخ توسعه با ارتباط

برنامه كايامر متحده االتيا دفاع بخش). 32 (است

يبرا ياجبار طور به را زخم اهيس واكسن ونيزاسيمنيا

در ينظام كاركنان از نفر ونيليم 4/2 كردن منيا

استفاده يبرا ونيناسيواكس). 2 (كرد آغاز 1997 سال

ديبا كه ييها يرنظاميغ است، نشده هيتوص عموم

كه ييها مكان در شاغل افراد: شامل شوند نهيواكس

لوسيباس ياسپورها به آلوده داتيتول با تماس در

يها تيفعال به كه يافراد و هستند سيآنتراس

اگر). 43 (باشند يم دمشغولن يصيتشخ اي يقيتحق

با يآلودگ اما است قبول قابل و خطر يب AVA چه

يبراي احتمال عامل عنوان به فرمنتانس كوپالسمايما

يآلودگ احتمال نيا كه شود، يم مطرح انسان يماريب

يبرا شده هيته يبعد AVA در كوپالسمايما به

و سالمت بخش. شد كاسته ينظام كاركنان

كايامر متحده االتيا) DHHS (يانسان يها سيسرو

ابتال خطر معرض در اشخاص يبرا يريشگيپ راه سه

شامل كه است گرفته نظر در ياستنشاق زخم اهيس به

يريشگيپ روز 60 -1: باشد يم فوق موارد

. مضر اتفاقات و يماريب عالئم با همراه يكروبيضدم

با همراه يكروبيضدم يريشگيپ ياضاف روز 40 -2

ياضاف روز 40 -3. مضر يها واكنش و يماريب عالئم

هيته AVA دوز 3 اضافه به يكروبيضدم يريشگيپ

).2 (يا هفته 4 دوره كي از شيب شده

كنترل -5-8

يها علت نيتر مهم از يكي زخم اهيس يماريب وعيش

گوسفند، گاو، يها گله در كنترل رقابليغ ريم و مرگ

كه يطور به. بود جهان سراسر در خوك و اسب بز،

و يكروبيضدم معالجه به واناتيح يدسترس از قبل

اما). 2 (داشت فراوان ريم و مرگ يماريب نيا واكسن،

لهيوس به انسان در زخم اهيس كنترل زمان مرور به

يها برنامه توسعه و واناتيح سالمت شرفتيپ

به منجر ،يصنعت بهداشت و احشام ونيناسيواكس

). 3،36 (ديگرد كشورها در يماريب وعيش كاهش

شامل زخم اهيس از يريجلوگ و حذف مهم يها روش

يبرا ونيناسيواكس عيسر عرضه: باشد يم فوق موارد

عيسر استفاده ،يماريب توسعه از يريجلوگ

از قبل يشيرو ليباس كشتن يبرا ها كيوتيب يآنت

از استفاده ،)1،21 (يماريب كيستميس مرحله شروع

يبرا درمان هچ اگر زخم اهيس سم هيعل ضدسم درمان

باشد، يم ها كيوتيب يآنت به وابسته اساساً زخم اهيس

ذرات كردن لتريف ييتوانا ،)21 (اسپورها حذف

µm 5-1) 1(، ها الشه سوزاندن دادن قرار تياولو

زخم اهيس با مرگ كه يموارد در ها آن دفن به نسبت

و واناتيح دمثليتول يدامپزشك كنترل ،)2،36 (باشد

ينواح از پشم و پوست ورود تيحدودم ،يخانگ ذبح

).3 (سميوتروريب توقف ،)44 (زخم اهيس ريگ همه

كيولوژيب افزار جنگ عامل عنوان به -6

در اما بوده واناتيح يماريب اساساً زخم اهيس چه اگر

به سيآنتراس لوسيباس از يعمد استفاده يموارد

نظر از انسان، يزندگ دكنندهيتهد عامل عنوان

نقش است ممكن و باشد يم مهم ياقتصاد و يسالمت

كند يباز سميترور ندهيآ اعمال در يا كشنده

عنوان به سيآنتراس لوسيباس ياسپورها). 5،7،42(

استفاده مورد سال 100 به كينزد افزار، جنگ كي

عامل كي عنوان به يباكتر نيا و است گرفته قرار

). 45 (است شده شناخته خيتار در ييزايماريب مهم

ليدل به CDCي ها ستيل در سيآنتراس لوسيباس

ك،يولوژيب افزار جنگ كي عنوان به عرضه ليپتانس

و انسان سالمت ديشد ديتهد ر،يم و مرگ يباال نرخ

عامل 6 از يكي عنوان به حاصله، يماريب حاد شدت

53

است شده يبند طبقه " A دسته " در ستيوتروريب

عنوان به استفاده يبرا يشتريب خطر عمدتاً كه

و باشد يم دارا را سميترور كيولوژيب افزار جنگ

محسوب يرنظاميغ اشخاص يبرا خطر نيتر بزرگ

زخم اهيس زخم، اهيس نوع سه نيب از). 24،46 (شود يم

،%80 از شيب ريم و مرگ نرخ با ياستنشاق

از فرم نيا كه باشد يم زخم اهيس فرم نيدتريشد

استفاده كيولوژيب افزار جنگ عامل عنوان به زخم اهيس

افزار جنگ عامل كي عنوان به). 3،47 (شود يم

به زخم اهيس ياسپورها كه رود يم انتظار كيولوژيب

مايهواپ از زگردهاير و بمب گلوله، لهيوس به يآسان

و ينامرئ يها زگردير. شود پخش ياديز تيجمع يرو

رها نقطه از دور ينواح به زخم اهيس ياسپورها يبو يب

يابي مكان با و كند حركت تواند يم باد جهت در شده

. شود يماريب به منجر استنشاق قيطر از ك،ياستراتژ

و شده ديتول توانند يم سيآنتراس لوسيباس ياسپورها

فرم در ها دهه يبرا و شوند رهيذخ خشك فرم به

مطابق). 48،21 (بمانند يباق شده رها اي شده رهيذخ

اسپور kg50 يسازرها يجهان سالمت سازمان نيتخم

km2 طول به باد جهت خالف در مايهواپ از زخم اهيس

عفونت اش جهينت ،ينفر 500000 شهر كي از

فوت ها آن از نفر 95000 كه باشد يم نفر 125000

).46،47 (كنند يم

يسنت جنگ در هرگز سيآنتراس لوسيباس چه اگر

عنوان به ياديز اتيخصوص اما است نشده استفاده

: از عبارتند كه) 7 (دارد بيع يب كيولوژيب رافزا جنگ

،)3 (يخشك به مقاوم اسپور يها فرم به يدسترس

قدرت حفظ با اسپور مدت يطوالن يبقا ييتوانا

از اسپورها انتقال ييتوانا ،)5،44 (اش ييزايماريب

به عرضه ،)44 (ها زگردير توسط يتنفس ريمس قيطر

انتقال تيقابل با مشاهده رقابليغ و بو يب زگردير فرم

،)44،46 (ريم و مرگ موارد يباال نرخ ،)3،7 (باال

،)7،44 (كيولوژيب عامل ارزان و آسان نسبتاً هيته

آسان پخش ،)46 (باال تيكم در ديتول ليپتانس

از ياديز يها بخش در يعيطب گسترش ،)3،7،21(

7 يال 2 تا يماريب يها نشانه صيتشخ عدم جهان،

ييتوانا با همراه عفونت جاديا ،)7 (عرضه از پس روز

واكسن يباال ديتول به ازين ،)5 (مهلك هيالر ذات ديتول

).46 (مراقبت شيافزا و ها يرنظاميغ استفاده يبرا

و وبا زخم، اهيس عامل ها آلمان اول، يجهان جنگ يط

افزار جنگ عنوان به استفاده يبرا را گندم يها قارچ

جنگ يط آن دنبال به. دادند توسعه كيولوژيب

عوامل يرو يمخف قيتحق كي ها يژاپن دوم يجهان

طاعون، مورد در كه دادند انجام كيولوژيب افزار جنگ

يرو را يانسان شاتيآزما سيفليس و زخم اهيس

و 1940 سال در. كردند ليتكم ينيچ مجرمان

يرو قيتحق ايتانيبر و كايامر متحده االتيا 1950

مانند گوناگون يورشي كيولوژيب يها افزار جنگ

ادامه 1960 سال تا را نوميبوتول سم و زخم اهيس

كيشل يها تست 1943 سال در كه يطور به دادند؛

و كايامر متحده االتيا توسط زخم اهيس يها بمب

به منجر كه شد تيهدا نارديگر رهيجز به ناتو ياعضا

سال در. ديگرد رهيجز نيا در مدت دراز يآلودگ

ياتفاق يرهاساز علت به سوردلوسك در ،1979

تيجمع به برخورد در ،يجنگ لهيوس كي از زخم اهيس

مردند نفر 66 باد ريمس در km 4 از شيب يانسان

1992 سال در هيروس جمهور سيرئ سپس). 47،49(

يكي زخم، اهيس ياسپورها ياتفاق يرهاساز موافقت با

كرد فراهم را كيولوژيب افزار جنگ ديتول امكانات از

االتيا در سميوتروريب مورد 23 ،2001 سال در. )47(

يپست سيسرو كه يطور به داد، رخ كايامر متحده

لوسيباس مهلك ياسپورها انتشار يبرا كشور نيا

عرضه خطر از لهيوس نيبد و شد شنهاديپ سيآنتراس

يها نامه). 4،43،49 (آمد عمل به يريجلوگ يباكتر

كه ديگرد الارس مكان نيچند به زخم اهيس به آلوده

كارگران اكثراً و بود سيآنتراس لوسيباس عفونت منبع

باز اي زدند يم دست را آلوده يها نامه نيا كه را پست

فرستاده نامه 5 كالً). 43،49 (كرد آلوده كردند يم

به 2001 سپتامبر 18 در اول نامه 2 كه شد،

به و شد فرستاده وركيوين پست و NBC ونيزيتلو

54

چيه بودند اسپور% 10 يحاو تنها ها امهن كه نيا ليدل

دنبال به. شدند ضيمر مردم از يبعض اما نمرد كس

فرستاده دايفلور ديتابلو روزنامه به نامه 3 از يكي آن

دو دفتر به 2001 اكتبر 9 در گريد نامه 2 و شد

از بعد نفر 5 كه. شد ارسال واشنگتن در سناتور

).4 (مردند ها نامه يدستكار

References 1. Pile, J. C., Malone, J. D., Eitzen, E. M., Friedlander, A. M. 1998. Anthrax as a Potential Biological Warfare Agent. Arch Intern Med. 158:429-434. 2. Khardori, N. 2006. Bioterrorism Preparedness. Anthrax-Bacteriology, Clinical Presentations, and Management. 123-144. 3. Kamal, SM., Rashid, AKM. M., Bakar, MA., Ahad, MA. 2011. Anthrax: an update. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine. 496-501. 4. Pohanka, M., Skládal, P. 2009. Bacillus anthracis, Francisella tularensis and Yersinia pestis. The Most Important Bacterial Warfare Agents. Folia Microbiol. 54 (4):263–272. 5. Patočka, J., Špliňo, M .2002. Anthrax Toxin Characterization. Acta Medica. 45(1):3–5. 6. Rajalakshmi, A., Renugadevi, T. S., Gunasekaran, S. 2010. Spectral and statistical analysis of blood samples of sheep vaccinated with anthrax spore vaccine. International Journal of the Physical Sciences. 5(9):1481-1485. 7. Laganella, Vincent A. 2002. Anthrax: A primary care physician’s perspective. JAOA. 102 (1):37-40. 8. Swartz, M. N. 2001. Recognition and Management of Anthrax — an Update. N Engl J Med. 345 (22): 1621- 1626. 9. Maguiña, C., Flores Del Pozo, J., Terashima, A., Gotuzzo, E., Guerra, H., Vidal, J. E., Legua, P., Solari, L. 2005. Cutaneous Anthrax in lima, Peru: Retrospective Analysis of 71 Cases, Including Four with a Meningoencephalic Complication. Rev. Inst. Med. trop. S. Paulo. 47(1):25-30. 10. Mashiatullah, A., Qureshi, R.M. 2009. A Review of Research on Common Biological Agents and Their Impact on Environment. 46 (4):435-448.

11. Ahmed, B., Sultana, Y., Fatema, DSM., Ara, Kh., Begum, N., Mostanzid, S.M., Jubayer, Sh. 2010. Anthrax: An Emerging Zoonotic Disease in Bangladesh. Bangladesh J Med Microbiol. 04 (01):46-50. 12. Irmak, H., Buzgan, T., Karahocagil, M. K., Sakarya, N., Akdeniz, H., Çaksen, H., Demiröz, P. 2003. Cutaneous Manifestations of Anthrax in Eastern Anatolia: a Review of 39 Cases. Acta Media Okayama. 57 (5):235-240. 13. Chikerema, S. M., Pfukenyi, D. M., Matope, G., Bhebhe, E. 2011. Temporal and spatial distribution of cattle anthrax outbreaks in Zimbabwe between 1967 and 2006. Trop Anim Health Prod. 1-8. 14. Nicholson, W. L. 2002. Roles of Bacillus endospores in the environment. CMLS, Cell. Mol. Life Sci. 59:410–416. 15. Cieslak, T. J., Eitzen, E. M. 1999. Clinical and Epidemiologic Principles of Anthrax. Emerging Infectious Diseases. 5 (4):552-555. 16. Bravata, D. M., Holty, J. C., Wang, E., Lewis, R., Wise, P. H., McDonald, K. M., Owens, D. K. 2007. Inhalational, Gastrointestinal, and Cutaneous Anthrax in Children. Arch Pediatr Adolesc Med. 161 (9):896-905. 17. Beheshti, Sh., Rezaian, Gh., Afifi, S., Rezaian, Sh. 2003. Gastrointestinal Anthrax: Review of Nine Patients. Arch Iranian Med. 6 (4):251–254. 18. Khoddami, M., Shirvani, F., Esmaeili, J., Beladimogaddam, N. 2010. Two Rare Presentations of Fatal Anthrax: Meningeal and Intestinal. Archives of Iranian Medicine. 13 (5):432-435. 19. Sai Saraswathi, V., Padmavathy, J., Mamatha, B., Hima Sai Bindu, N. 2010. A Sin of Biotechnology, Bioterrorism – Anthrax. PharmTech Res. 2 (3):2044-2047. 20. Edwards, K. A., Clancy, H. A., Baeumner, A. J. 2006. Bacillus anthracis: toxicology, epidemiology and current rapid-detection methods. Anal Bioanal Chem. 384:73–84. 21. Wang, J. Y., Roehrl, M. H. 2005. Anthrax vaccine design: strategies to achieve comprehensive protection against spore, bacillus, and toxin. Medical Immunology. 4 (4):1-8.

55

22. Lin, Ch., Wang, T., Chang, H. 2002. Anthrax: in Taiwan versus in Western World. Ann Disaster Med. 1 (1):9-16. 23. Hu, H., Leppla, S. H. 2009. Anthrax Toxin Uptake by Primary Immune Cells as Determined with a Lethal Factor-β-Lactamase Fusion Protein. 4 (11):1-6. 24. Koya, V., Moayeri, M., Leppla, S. H., Daniell, H. 2005. Plant-Based Vaccine: Mice Immunized with Chloroplast-Derived Anthrax Protective Antigen Survive Anthrax Lethal Toxin Challenge. Infection and Immunity. 73 (12):8266–8274. 25. Lu, Y., Friedman, R., Kushner, N., Doling, A., Thomas, L., Touzjian, N., Starnbach, M., Lieberman, J. 2000. Genetically modified anthrax lethal toxin safely delivers whole HIV protein antigens into the cytosol to induce T cell immunity. PNAS. 97 (14): 8027–8032. 26. Duesbery, N. S., Vande Woude, G. F. 1999. Anthrax toxins. CMLS, Cell. Mol. Life Sci. 55:1599–1609. 27. Gonzalez, M. R., Bischofberger, M., Pernot, L., van der Goot, F. G., Frêche, B. 2008. Bacterial pore-forming toxins: The (w)hole story?. Cell. Mol. Life Sci. 65:493 – 507. 28. Mourez, M., Lacy, D. B., Cunningham, K., Legmann, R., Sellman, B. R., Mogridge, J., Collier, R. J. 2002. 2001: a year of major advances in anthrax toxin research. TRENDS in Microbiology. 10 (6): 287-293. 29. Kobiler, D., Weiss, Sh., Levy, H., Fisher, M., Mechaly, A., Pass, A., Altboum, Z. 2006. Protective Antigen as a Correlative Marker for Anthrax in Animal Models. Infection and Immunity. 74 (10): 5871–5876. 30. Dixon, T. C., Meselson, M., Guillemin, J., Hanna, PH. C. 1999. Anthrax. The New England Journal of Medicine. 341 (11): 815-826. 31. Ozdemir, H., Demirdag, K., Ozturk, T., Kocakoc, E. 2010. Anthrax of the gastrointestinal tract and oropharynx: CT findings. Emerg Radiol. 17:161–164. 32. De, B. P., Hackett, N. R., Crystal, R. G., Boyer, J. L. 2008. Rapid/Sustained Anti-anthrax Passive Immunity Mediated by Co-administration of Ad/AAV. Molecular Therapy. 16 (1):203–209. 33. Gruber Kalamas, A. 2004. Anthrax. Anesthesiology Clin N Am. 22: 533– 540.

34. Ebrahimi, C. M., Kern, J. W., Sheen, T. R., Ebrahimi-Fardooee, M. A., van Sorge, N. M., Schneewind, O., Doran, K. S. 2009. Penetration of the Blood-Brain Barrier by Bacillus anthracis Requires the pXO1-Encoded BslA Protein. Journal of Bacteriology, 191(23):7165–7173. 35. Yildirim, H., Kabakus, N., Koc, M., Murat, A., Đnceköy Girgin, F. 2006. Meningoencephalitis due to anthrax: CT and MR findings. Pediatr Radiol. 36:1190–1193. 36. Peck, R. N., Fitzgerald, D. W. 2007. Cutaneous Anthrax in the Artibonite Valley of Haiti: 1992–2002. Am. J. Trop. Med. Hyg. 77(5):806–811. 37. Fine, A. M., Wong, J. B., Fraser, H. S. F., Fleisher, G. R., Mandl, K. D. 2004. Is It Influenza or Anthrax? A Decision Analytic Approach to the Treatment of Patients With Influenza-like Illnesses. Annals of Emergency Medicine. 43 (3):318-328. 38. Holty, J. C., Bravata, D. M., Liu, H., Olshen, R. A., McDonald, K. M., Owens, D. K. 2006. Systematic Review: A Century of Inhalational Anthrax Cases from 1900 to 2005. Annals of Internal Medicine. 144 (4): 270-280. 39. Shen, Y., Zhukovskaya, N. L., Zimmer, M. I., Soelaiman, S., Bergson, P., Wang, Ch., Gibbs, C. S., Tang, W. 2004. Selective inhibition of anthrax edema factor by adefovir, a drug for chronic hepatitis B virus infection. PNAS. 101 (9): 3242–3247. 40. Twenhafel, N. A. 2010. Pathology of Inhalational Anthrax Animal Models. SAGE. 1-12. 41. Carrasco, D. A., Vander Straten, M., Tyring, S. K. 2002. A Review of Antibiotics in Dermatology. J Cutan Med Surg. 6 (2): 128-150. 42. Vitale, L., Blanset, D., Lowy, I., O’Neill, Th., Goldstein, J., Little, S. F., Andrews, G. P., Dorough, G., Taylor, R. K., Keler, T. 2006. Prophylaxis and Therapy of Inhalational Anthrax by a Novel Monoclonal Antibody to Protective Antigen That Mimics Vaccine-Induced Immunity. Infection and Immunity. 74 (10):5840–5847. 43. Atlas, R.M. 2002. Responding to the threat of bioterrorism: a microbial ecology perspective – the case of anthrax. Int Microbiol. 5:161–167.

56

44. Špliňo, M., Patočka, J. 2002. Prophylaxis Against Anthrax. Acta Medica. 45(3):85–88. 45. Greenberg, D. L., Busch, J. D., Keim, P., Wagner, D. M. 2010. Identifying experimental surrogates for Bacillus anthracis spores: a review. Investigative Genetics. 1 (4):1-12. 46. Feldmann, H., Czub, M., Jones, S., Dick, D., Garbutt, M., Grolla, A., Artsob, H. 2002. Emerging and re-emerging infectious diseases. Med Microbiol Immunol. 191: 63–74. 47. Kamboj, D. V., Goel, A. K., Singh, L. 2006. Biological Warfare Agents. Defence Science Journal. 56 (4):495-506. 48. Rajalakshmi, A., Renugadevi, T.S., Gunasekaran, S. 2010. Effect of Anthrax Spore Vaccine on Cattle – a Spectroscopic Approach. International Journal of Pharmaceutical Sciences Review and Research. 3 (1):19-22. 49. Agarwal, R., Shukla, SK., Dharmani, S., Gandhi, A. 2004. Biological Warfare — An Emerging Threat. JAPI. 52:733-738.

57

Optimization of Biosurfactant Production by Pseudomonas aeruginosa Isolated

from Activated Sludge Reservoirs using Waste Oil

Fatemeh Saleh1, Mahmoud rezazad bari2*, Farnaz kheirandish3

1- MSc student of Microbiology, Urmia Islamic Azad University

2- Department of Food Science, Urmia University, Mahmoud114@homail.com

3-Department of Parasitology and Mycology, Razi Herbal Medicines Research Center, Lorestan

University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran.

Abstract:

Introduction: Biosurfactants are a bunch of secondary metabolites that produced by

microorganisms. These molecules reduce surface tension of water and oil mixture. Biosurfactants

are best alternative of synthetic surfactants due to their low toxicity, biodegradability and high

selectivity. They have special advantages in the environment such as biodegradability. The aim of

this study was to investigate the conditions of biosurfactant production by bacteria isolated from

activated sludge reservoirs, using industrial waste as substrate.

Materials and methods: Biosurfactant production by two different types of medium with various

concentrations of carbon and nitrogen source was investigated. Samples were incubated at different

temperatures. Optimum condition for biosurfactant production and activity was studied. Finally, the

surface tension of the samples was measured.

Result: Results showed that different concentration of carbon and nitrogen source had significant

role in the production of biosurfactants. In this study, the highest rate of biosurfactants production

was observed at 30oC with 3ml oil concentration and 2 mg/ml nitrogen source.

Discussion: Biosurfactants are potentially used for removing oil contamination. In addition,

biosurfactants were involved in reducing hospital infections and medical systems rather than

chemical drugs. The results of this study establish the optimal conditions for the production of

biosurfactants effective and appropriate solution seems to be to increase production.

Key word: Biosurfactant, Pseudomonas aeruginosa, activated sludge, surface tension, Medical

system

58

هاي فعال مخازن لجنبهينه سازي توليد بيوسورفاكتانت توسط سودوموناس آئروجينوزاي جداشده از

هاي سوخته خودرو نفتي با استفاده از ضايعات روغن

3،فرناز خيرانديش 2، ،محمود رضازادباري1فاطمه صالح

دانشجوي كارشناسي ارشد ميكروبيولوژي دانشگاه آزاد اسالمي واحد اروميه-1

گروه صنايع غدايي، دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه-2

ي و قارچ شناسي، مركز تحقيقات داروهاي گياهي رازي، دانشگاه علوم پزشكي گروه انگل شناس-3

لرستان، خرم آباد، ايران

:چكيده

گروهي از ها بيوسورفاكتانت:مقدمه وهدف

ثانويه هستند كه توسط هاي متابوليت

كشش ها ، اين مولكولتوليد ميشوندها ميكروارگانيسم

اي ه آبي و مخلوطهاي سطحي را در مخلوط

ل يبيوسورفاكتانت به دل. دهند ميهيدروكربنه كاهش

و عملكرد يريب پذيست تخرين، زييت پايسم

هاي سورفاكتانتي براين مناسبيگزي، جايانتخاب

چون اي ويژههاي داراي مزيت. باشند ي ميصناع

. باشند مي نيزقابليت تجزيه بيولوژيكي در محيط

د تولي هدف اين تحقيق بررسي شرايط بهينه

هاي لجن باكتري جدا شده از توسط بيوسورفاكتانت

صنعتي هاي فعال مخازن نفتي با استفاده از پسماند

براي توليد : مواد وروش ها .به عنوان سوبسترا بود

هاي با غلظت بيوسورفاكتانت از دو نوع محيط كشت

ها نمونه. متفاوت منبع كربن و نيتروژن استفاده شد

نه گذاري شدند، سپس در دماهاي مختلف گرماخا

توليد الزم جهت بررسي شرايط بهينههاي آزمون

.انجام شد

تحقيق نشان داد كه شرايط متفاوت از نتايج :نتايج

نيتروژن و همچنين تغييرات نظر غلظت منبع كربن و

در . دما در توليد بيوسورفاكتانت نفش بسزايي داشتند

ت در اين پژوهش بيشترين ميزان توليد بيوسورفاكتان

ميلي ليتر 3 درجه سانتي گراد با حجم 30دماي

.منبع نيتروژن بود mg/ml 2روغن سوخته و غلظت

استفاده از بيوسورفاكتانت براي حذف :بحث

نفتي وآب گريز روغني راه حل مناسب هاي آالينده

عالوه براين توليد .باشد اي مي ومقرون به صرفه

اني به ومصرف بيوسورفاكتانت درسيستم پزشكي ودرم

بيمارستاني و به جاي هاي خصوص دركاهش عفونت

باتوجه به . باشد ميمصرف داروهاي شيميايي مفيد

نتايج حاصل از اين مطالعه ايجاد شرايط بهينه در

تاثير بسزايي داشته و راه حل توليد بيوسورفاكتانت

.رسد ميمناسبي براي افزايش توليد به نظر

لجن فعال، كشش بيوسورفاكتانت، :كلمات كليدي

سطحي، سيستم پزشكي و درماني

: مقدمه

به شكل فعال سطحي تركيبات 1بيوسورفاكتانت ها

هاي باشند و داراي بخش ميآمفي پاتيكهاي مولكول

سرقطبي آنها در . هيدروفيليك وليپوفيليك هستند

قسمت هيدروفيليك وسر غيرقطبي آنها در بخش

مين دليل به ه). 2و1(ليپوفيليك قرار ميگيرد

آب و هاي توانند در مرز بين فاز ها مي بيوسورفاكتانت

. نفت وديگر تركيبات آب گريز قرار بگيرند

توليد ها توسط ميكرو ارگانيسمها بيوسورفاكتانت

ميشود وداراي انواع مختلفي هستند مانند گليكو

2يدهاپوپپتيدهاي چرب، ليدها و اسيپيليپيدها، فسفول

1 Biosurfactant 2. Lipopeptides

59

بيوسورفاكتانت ترين كه رايجها، نيپوپروتئيو ل

ن يمهمتر. ميكروبي گليكوليپيد است

دي شناخته شده يپيكوليهاي گل بيوسورفاكتانت

3دهايپي و سوفورول2پپدهاي، ترهالول1دهايپيرامنول

به ها اين تركيبات حل كننده هيدروكربن).3(هستند

دليل سميت پايين، سازگاري بهتر با محيط زيست

يك، دسترسي وتوليد آسان آنها وقابليت تجزيه بيولوژ

. سنتتيك ارجحيت دارندهاي نسبت به سورفاكتانت

خارج سلولي باعث افزايش فعاليت هاي اين متابوليت

. شوند مي5 وكاهش كشش سطحي4امولسيفيكاسيون

مانند اي داراي خصوصيات ويژهها بيوسورفاكتانت

مرطوب كنندگي، ژل كنندگي، پديده نفوذ مولكولي

همچنين توليد . ضدميكروبي وغيره ميباشدواثرات

بيوسورفاكتانت از لحاظ اقتصادي به نسبت نوع

كاربرد ).4(استتر سنتتيك مقرون به صرف

بيوسورفاكتانت درصنايع مختلف همواره مورد توجه

بوده است، بطورمثال استفاده از آنها در صنايع نفت

نفتي از آب وخاك هاي به منظور حذف آلودگي

ج نفت از لجن ها، تسهيل در انتقال واستخرا

از MEOR) (6درخطوط نفت، برداشت نفت خام

بسيار قابل توجه 7مخازن ودركل در زيست پااليي

ازديگر مزاياي توليدبيوسورفاكتانت ). 6و5(است

توان به استفاده آنها در ميميتوان به كاربرد آنها

پزشكي به عنوان عامل درماني اشاره كرد ازجمله

وجلوگيري از تشكيل آنها در 8 بيوفيلم هاتخريب

سوندهاي ادراري، كاتترها واعضاء مصنوعي، برهم

وغشاي ليپيدي ها بين بيوسورفاكتانتهاي كنش

باعث 9از جمله ويروس نقص سيستم ايمنيها ويروس

خاصيت ضد ويروسي آنها ميشود، يكي از

1. Rhamnolipids 2. Trehalolipids 3. Sophorolipids 4 Emulsification 5 Surface tention 6 Microbial enhanced oil recovery 7 Bioremediation 8 Biofilm 9 HIV

كه برروي ويروس آنفوالنزا موثر هاي بيوسورفاكتانت

). 3و5و2و1( است10 سوكسينوئيل ترهالوزليپيداست

براي سورفاكتين اثرات ضد توموري وقارچي نيز

كه بر ساختمان 11گزارش شده است مانند ايتورين

توليد هاي ازديگر مزيت. استگذار غشايي مخمرها اثر

بيوسورفاكتانت استفاده از آنها در صنايع آرايشي

ان به توليد وبهداشتي وغذايي است به طور مثال ميتو

هاي وپاك كنندهها خمير دندان ها، مرطوب كننده

سطوح درصنايع بهداشتي وبه سوربيتان به عنوان

و بهبود ها امولسيون ساز در ساخت انواع چاشني

كه از هايي دهنده طعم نان به دليل شكستن قسمت

). 5و3(بافت چربي است در صنايع غذايي اشاره كرد

سازي شرايط توليد هرچه هدف از اين تحقيق بهينه

بيشتر بيوسورفاكتانت با استفاده از ضايعاتي است كه

در محيط زيست موجود است كه در اين پژوهش از

روغنهاي ماشين آالت به عنوان منبع هاي پسماند

.كربن استفاده شد

:مواد وروش ها

:هاي مورد استفاده محيط كشت

براي ايجاد يك شرايط بهينه به منظور توليد

بيوسورفاكتانت دراين مطالعه، ازدونوع محيط كشت

معدني ارائه هاي سولفات آمونيوم ومحيط مايع نمك

,.Banat et al) 12شده توسط بنات وهمكارانش

از محيط كشت ها وبراي غني سازي نمونه(2004

به دليل (Robert et al., 1989) 13رابرت و همكارانش

استفاده در دسترس بودن اجزاي تشكيل دهنده آن

تهيه شده از شركت مرك ها محيط كشت). 7و6(شد

در زير . باشد مي15مدياي هندهاي وشركت14آلمان

به ذكرعناصر اشاره شده كه مقدار عناصر برحسب

gr/l عناصر محيط كشت .به صورت زير است 10 succinoyl trehalose lipid 11 Iturin 12 Banat et al 13 Robert et al 14 MERK,Germaney 15 High Media, India

60

,Citricacid(0.4):معدني عبارتند از هاي نمك

CaCl2(2) (NH4)Mo7O24.4H2O(0.01) ,KH2PO4(2.4) ,MgCl2(0.08) ,K2HPO4(4.6), (NH4)2SO4(2), و ازععناصر كم مقدار: ,Banat et

al., 2004 ,FeSO4.7 H2O(1), NaMoO4 (2) MnCl2(1), ZnSO4.7 H2O (0.3), CoCl2.6H2O(0.25), CuSo4.5H2O(0.25)

.باشند مي

:ميكروارگانيسم مورد استفاده

سودوموناس هاي دراين پژوهش از باكتري

فعال مخازن نفتي هاي آئروجنوزاي جداشده از لجن

Banklt kf270067تبريز با شماره دستيابي در

,NCBIاستفاده شد .

:بهينه سازي منبع نيتروژن

براي بهينه سازي منبع نيتروژن از سولفات آمونيوم به

براي اين منظور از . عنوان منبع نيتروژن استفاده شد

و2 ،1يوم به ترتيب مختلف سولفات آمونهاي غلظت

).8،1،2،5( ميلي گرم بر ميلي ليتراستفاده شد 3

:بهينه سازي منبع كربن

پسماند روغن جهت بهينه سازي منبع كربن از

سوخته تهيه شده از يكي از تعميرگاههاي شهر خرم

3براي توليد بيوسورفاكتانت با . آباد استفاده شد

ر استفاده ميلي ليت3و 2، 1حجم مختلف به ترتيب

)8،1،2،5. ( شد

:بهينه سازي دما

براي توليد بهينه كشتهاي بعد از آماده سازي محيط

هاي حاوي غلظتهاي بيوسورفاكتانت كليه ارلن

، 25 دماي مختلف3نيتروژن در مختلف منبع كربن و

. درجه سانتي گراد انكوبه شدند35و 30

:تهيه محيط كشت سولفات آمونيوم

يه محيط كشت حاوي سولفات آمونيوم از به منظور ته

براي هردما كه . ميلي ليتر استفاده شد250هاي ارلن

9 درجه سانتي گراد بود جداگانه 25،30،35شامل

ميلي ليتر آب مقطر 100به هرارلن . ارلن تهيه شد

پس از استريل شدن آب مقطر براي . اضافه شد

يوم غلظت متفاوت سولفات آمون3هركدام از دما ها،

حجم متفاوت 3ميلي ليتر و 3و 2 ،1به ترتيب

. ميلي ليتر افزوده شد3و2، 1به ترتيب روغن سوخته

pHنرمال 1و اسيد كلريدريك با سودها محيط كشت

ازنمونه . تنظيم شد7بر روي مترpHبوسيله

باكتريايي سوسپانسيوني درمحيط كشت غني كننده

(Tryptic Soy Broth )TSB وبا محلول نيم آماده شد

سپس از آن . مك فارلند استاندارسازي صورت گرفت

. كشت داده شدBlood Agarبروي محيط كشت

درنهايت بوسيله لوپ استريل از نمونه باكتريايي به

جهت ها سپس ارلن .تلقيح شدها هركدام از ارلن

ساعت در 48توليد محصول به شيكر انكوباتور براي

منتقل rpm180 دماي متفاوت با دور3

).8و5و3(شدند

:هاي معدني تهيه محيط كشت مايع نمك

معدني هاي براي آماده سازي محيط كشت نمك

,.Banat et al)بنات وهمكارانش مطابق با عناصر

Robert) و محيط كشت رابرت و همكارانش (2004

et al., 1989) پس از تهيه كردن محيط كشت در

، 25 هركدام از دماها ميلي ليتر براي 100هاي ارلن

حجم 3درجه سانتيگراد سه عدد ارلن با 35و 30

ميلي ليتر از روغن سوخته آماده 3و 2، 1متفاوت

معدني هاي درمحيط كشت نمك بدليل اينكه. شد

نبود و در حد pHبافري وجود داشت نيازي به تنظيم

).3، 12، 6، 11، 9،10(خنثي نگه داشته شد

:تكنيك گسترش روغن

اي انجام اين آزمايش براساس روش موريكاوا و بر

61

ميلي ليتر آب مقطر داخل يك پليت 50، 1همكارانش

ميكروليتر روغن 20ريخته، سپس ) cm 25با قطر(

10سوخته به سطح آب افزوده شد، بعد از آن

ميكروليتر از محيط كشت به سطح پوشيده از اليه

نت درصورت وجود بيوسورفاكتا. روغني اضافه گرديد

شفاف روي سطح روغن اي در محيط كشت، ناحيه

).13(شود ايجاد مي

:بررسي فعاليت امولسيفيكاسيون

صورت 2اين تست براساس روش رحمان و همكارانش

هاي مساوي از روغن گرفت به اينصورت كه حجم

5در اين تحقيق (سوخته و محيط كشت بدون سلول

به همراه ميلي ليتر از مايع حاوي سورفاكتانت زيستي

داخل يك لوله ريخته ) ميلي ليترازروغن سوخته5

دقيقه بوسيله دستگاه ورتكس هم زده 2شد، براي

بعد از قرار دادن لوله آزمايش در محيط به مدت . شد

ساعت و در حالت سكون، حجم كل ستون مايع و 24

يفاي شده را بوسيله خط كش حجم اليه امولس

درصد E24فرمول گيري و با استفاده از اندازه

).14،15،16)(1شكل(امولسيفيكاسيون محاسبه شد

ضخامت اليه روغن / ضخامت كل محلول× 100

ضريب امولسيفيكاسيون= امولسيفيه شده

بررسي فعاليت امولسيفيكاسيون -1شكل

1 Morikawa at al 2 Rahman at al

:كشش سطحيگيري اندازه

بهترين روش براي تاييد توليد وترين اين تست رايج

ت ويك بيوسورفاكتانت موثر با بيوسورفاكتانت اس

كارايي باال بايد كشش سطحي را به كمتر از

mN/m40كشش گيري براي اندازه. كاهش دهد

ميلي ليتر از مايع محيط كشت كه 50سطحي مقدار

هاي حاوي بيوسورفاكتانت بود را جدا وبه فالكون

استريل انتقال داديم، در اين پژوهش از دستگاه

- موجود در آزمايشگاه شيمي3نتنسيومتر كراس آلما

الزم به ذكر است . فيزيك دانشگاه تهران استفاده شد

تر براي هر نمونه كه به منظور نتيجه دقيق

).5( بار انجام گرفت 3كشش سطحي گيري اندازه

:نتايج

بررسي اثربهينه سازي منبع نيتروژن

با توجه به متفاوت بودن نتايج توليد بيوسورفاكتانت

متفاوت سولفات آمونيوم بوسيله هاي در غلظت

سنجش امولسيفيكاسيون و كشش سطحي مشخص

شد كه نيتروژن بر ميزان توليد بيوسورفاكتانت

كه كه در اين مطالعه بهترين غلظت . استگذار تاثير

ميلي گرم بر ميلي ليتر با 2 سولفات آمونيوم

.درصد ميزان امولسيفيكاسيون بود5/60

زي منبع كربنبررسي اثر بهينه سا

نتايج حاصل نشان داد كه بهترين ميزان توليد

بيوسورفاكتانت هم در محيط سولفات آمونيوم و هم

5/60ميلي ليتر با 3معدني هاي درمحيط كشت نمك

.درصد ميزان امولسيفيكاسيون بود

بررسي اثر بهينه سازي دما

تاثير دماهاي متفاوت بر توليد بيوسورفاكتانت

بهترين ميزان توليد بيوسورفاكتانت در . چشمگير بود

درجه سانتي گراد 30هر دو نوع محيط كشت، دماي

.بود

3 Kruss, Germany

62

بررسي تست گسترش روغن

تست گسترش روغن دركليه دماهاي مختلف با

متفاوت سولفات آمونيوم وروغن سوخته هاي غلظت

درجه با 30انجام گرفت كه بهترين حالت در دماي

ميلي گرم 2 ه وغلظت ميلي ليتر روغن سوخت3حجم

).3و2و1شكل(بر ميلي ليتر سولفات آمونيوم بود

تست گسترش روغن ،سمت راست ) الف-2 شكل

تست گسترش روغن در حاالت ) ب. شكلكنترل

سمت چپ كنترل منفي مثبت و مختلف

)مثبت(تست گسترش روغن -3شكل

بررسي ميزان امولسيفيكاسيون

ستون با محاسبه گيري هوانداز بعد از ورتكس كردن

درصد امولسيفيكاسيون مشخص شد كه بهترين

30بود كه در درصد5/60 درصد امولسيفيكاسيون

ميلي گرم بر ميلي ليتر 2 درجه سانتي گراد باغلظت

در . ميلي ليتر روغن سوخته بود3سولفات آمونيوم و

بررسي درصد امولسيفيكاسيون در محيط نمكهاي

5/62 امولسيفيكاسيون برابربا بهترين درصد معدني

جدول زير درصد امولسيفيكاسيون را در . در صد بود

الف ).2و1نمودار(دهد ميحاالت مختلف نشان

35 25 30

دما

الف

63

ميلي ليتر روغن سوخته،1 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،2ولسيفيكاسيون باحجم درصد ام

ميلي ليتر روغن سوخته3 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

بررسي اثر متغيرهاي روغن سوخته، دماهاي متفاوت و غلظتهاي متفاوت سولفات آمونيوم درميزان امولسيفيكاسيون. 1-نمودار

ميلي گرم بر ميلي 1 با درصد امولسيفيكاسيون-الف درصد امولسيفيكاسيون با-ليتر سولفات آمونيوم، ب

درصد - ميلي گرم بر ميلي ليتر سولفات آمونيوم، ج2 ميلي گرم بر ميلي ليتر ، 3امولسيفيكاسيون با

نمودارهاي باال بهترين ميزان امولسيفيكاسيون را در ميلي گرم بر ميلي ليتر2 وبا غلظت درجه30دماي

.دهد ميولفات آمونيوم نشانس معدنيهاي بررسي امولسيفيكاسيون در محيط نمك

ميلي ليتر روغن سوخته،1 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،2 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،3 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

اثر متغيرهاي روغن سوخته، دماهاي متفاوت در ميزان امولسيفيكاسيون درمحيط نمكهاي معدني .2-نمودار

نمودارباال بهترين ميزان امولسيفيكاسيون را دردماي ميلي ليتر درمحيط 2درجه سانتي گراد باحجم 30

. نشان ميدهدمعدنيهاي نمك

35 25 30

25 30 35

ج 35 30 25

ب

64

بررسي كشش سطحي

بيوسورفاكتانت موثر وكارا كشش سطحي را بايد به

در اين پژوهش . كاهش دهدmN/m 40كمتر از

ميزان كشش سطحي با استفاده ازپسماند روغن

بررسي كشش . كاهش داده شدmN/m30 سوخته به

معدني با نتايج تقريبا هاي سطحي در محيط نمك

ن صورت كه ميزان كشش بهتري همراه بود به اي

).4و3-نمودار( كاهش داد mN/m 28سطحي را تا

ميلي ليتر روغن سوخته،1 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،2 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،3صد امولسيفيكاسيون باحجم در

هاي حجم روغن سوخته و دماهاي متفاوت در ميزان كشش سطحي درمحيط سولفات آمونيوم، اثر متغير-3نمودار

نمودارباال بهترين ميزان كشش سطحي برابر با

mN/m30 درجه سانتي گراد با حجم 30دردمايml

. روغن سوخته نشان ميدهد3و2

ميلي ليتر روغن سوخته،1 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،2 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ميلي ليتر روغن سوخته،3 درصد امولسيفيكاسيون باحجم

ثر متغيرهاي حجم روغن سوخته و دماهاي متفاوت درميزان كشش سطحي درمحيط نمكهاي معدنيبررسي ا.4-نمودار

25 30 35

25 30 35

65

mN/mنمودارباال بهترين ميزان كشش سطحي برابربا

ميلي ليتر 3درجه سانتي گرادبا حجم 30را دماي 28

.روغن سوخته درمحيط نمكهاي معدني نشان ميدهد

:بحث

رفاكتانت، دراين با توجه به مزاياي بسيار زياد بيوسو

پژوهش سعي شد با ايجاد شرايط بهينه از جمله

غلظت سولفات آمونيوم مناسب حجم منبع كربن و

بيوسورفاكتانت ترين در دماي بهينه، بهترين وكارا

استفاده از روغن سوخته در اين پژوهش . توليد شود

الزم به ذكر .به شكلي نوآوري در نوع خود ميباشد

انت مفيد بايد داراي خاصيت است كه بيوسورفاكت

امولسيفيكاسيون باال و بالطبع ايجاد كشش سطحي

دركشور ما از منابع . باشد mN/m 40 پايين تا كمتراز

مختلفي جهت توليد بيوسورفاكتانت استفاده شده

مانند روغن گياهي كانوال،ذرت،انگور، نارگيل

نخل،سويا، ماهي، كه بهترين مقدار امولسيفيكاسيون

). 2(بوده است % 7/52غن آفتابگردان با مقدار در رو

اين درحالي است كه بهترين ميزان امولسيفيكاسيون

درپژوهش ديگري . بود % 5/62دراين پژوهش حدود

كه برروي خاكهاي آلوده به نفت انجام شد

مولد بيوسورفاكتانت با استفاده از نفت هاي باكتري

كاهش mN/m 60خام كشش سطحي را درحدود

، كه در مقايسه با اين پژوهش بايد گفت )17(اند دهدا

. بودmN/m 28بهترين ميزان كشش سطحي برابر

در يك ديدگاه كلي بايد گفت كه استفاده از

سنتزي هاي به نسبت سورفاكتانتها بيوسورفاكتانت

ودر عين حال از نظر تر بسيار مقرون به صرفه وارزان

وجداسازي شناسايي. استتر زيست محيطي مناسب

توليد كننده بيوسورفاكتانت وبالطبع ايجاد هاي سويه

يك شرايط بهينه جهت توليد هرچه بيشتر آنها

ميتواندكمك بسيار زيادي درصنايع مختلف كشور ما

از جمله صنعت نفت و صنايع آرايشي وبهداشتي .باشد

مهم وقابل توجه هاي و پزشكي وكشاورزي كه از قطب

در صنايع نفت به منظور .در كشورمان ميباشند

هاي تسهيل در جداسازي نفت خام وحذف آلودگي

نفتي ودست يافتن به منابع نفت خيز استفاده از

همچنين در . حائز اهميت استها بيوسورفاكتانت

نفتي وآب گريز بسيار مفيد هاي خذف آالينده

در صنايع آرايشي وبهداشتي به منظور توليد .ميباشند

صرف هزينه كمتر وبهره وري بهتر باهايي پاك كننده

به طور مثال بهره وري از . باشند ميمفيد

درتوليد شامپوهاي ضدشوره سر و ها بيوسورفاكتانت

پوست هاي ومرطوب كنندهها بدن، خوشبوكننده

در سيستم پزشكي و ). 5(مقرون به صرفه ومفيد است

بيوتكنولوژي واستفاده هاي درمان با استفاده از روش

شيميايي ودارو درماني بوسيله هاي از روشكمتر

توان تاحدي از پيشرفت ها مي بيوسورفاكتانت

هاي به خصوص آلودگي در محيطها بيماري

به طور مثال .بيمارستاني جلوگيري به عمل آورد

قرمز خون ميشود هاي ليز گويچه سورفاكتين باعث

كه در تست هموليز برروي محيط ژلوز خون دار قابل

هاي همچنين ميتوان به بيوسورفاكتانت. ه استاستفاد

هاي ليپوپپتيدي حلقوي اشاره كرد مثل آنتي بيوتيك

دكاپپتيدي ازجمله گراميسيدين و ليپوپپتيدي مانند

خانواده هاي كه توسط باكتريها پلي ميكسين

از اين نتايج مطالعات ). 5(باسيلوس توليد ميشوند

ومصرف انجام شده چنين برمي آيد كه توليد

در سيستم درماني به جهت ها بيوسورفاكتانت

باال وعوارض توليدات شيميايي مشابه هاي هزينه

هاي امروزه آلودگي.بسيار مفيد وحائز اهميت است

و توليد انسانيهاي فعاليت زيست محيطي به دليل

در اي پسماندهاي صنعتي وكشاورزي مشكالت عديده

له عالوه بر محيط زيست ايجاد كرده است،اين مسئ

ايجاد مشكالت جدي درمحيط زيست باعث

گردد كه اين ميبيولوژيك فراوانيهاي آلودگي

سنگيني براي حذف اين آلودگي هاي موضوع هزينه

هاو معضالت بسياري در سيستم درماني به خصوص

لذا پيشنهاد. بيمارستاني را درپي داردهاي عفونت

و ا ه گردد جهت به حداقل رساندن هزينه مي

66

از ها عفوني به دليل اين آلودگيهاي بيماري

هاي بيوتكنولوژيك براي توليد حذف كنندههاي روش

ها مانند بيوسورفاكتانت زيست محيطيهاي آلودگي

.صنعتي و شيميايي استفاده شودهاي به جاي روش

:قدرداني تشكر و

بدينوسيله از مديريت محترم و همكاران گرامي مركز

وهاي گياهي رازي دانشگاه علوم پزشكي تحقيقات دار

لرستان به جهت همكاري بي شائبه، صميمانه تشكر

همچنين از تمامي افرادي كه در . گردد ميوقدرداني

انجام اين طرح ياري رساندند كمال تشكر وسپاس به

.آيد ميعمل

:منابع

فرزانه اميني ،نسرين صمدي وهمكاران، بررسي -1

هاي يد حاصل از سويهشرايط توليد رامنوليپ

سودوموناس آئروجنوزا، مجله علوم تغذيه وصنايع

، 1، سال چهارم، شماره 1388غذايي ايران، بهار

33 -38صفحات

طيبه باقري لطف آباد، مريم پرتوي وهمكاران، -2

توليد بيوسورفاكتانت رامنوليپيدي توسط سودوموناس

از ضايعات روغن فرآوري گياهي،MR01آئروجنوزاي

مولكولي، زمستان -هاي بيوتكنولوژي سلولي مجله تازه

، دوره دوم شماره نهم1391

يساز سالم ستيزعلي پرتوي، فرشته نعيم پور، -3

هگزادكان نرمال ينفت دروكربنيبه ه آلوده خاك

مجله پژوهش مؤثر، يپارامترها يبررس و يدوغاب درفاز

30-10 صفحه، 58 شماره هجدهم سال، 1387نفت، 4-Batista S. B., Mounteer A. H., Amorim F. R. and Totola M. R.,. Isolation and Characterization of Biosurfactant / Bioemulsifier-Producing Bacteria from Petroleum Contaminated Sites, Bio resource Technology, 2006, No.97, pp.868-87. 5-Deziel E., Paquette G., Villemur R., Lepine F. and Bisaillon J.,. Biosurfactant Production by a Soil Pseudomonas Strain Growing on Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, Applied and Environmental Microbiology, 1996, Vol.62,No.6,pp.1908-1912.

6-Banat I. M.,. Procedure for detection & Evaluation of Different Biosurfactant, Department of Biology, United Arab Emitrates University, 2004. 7-Robert M., Mercade M. E., Bosch M. P., Parra J. L., Espuny M.J., Manresa M.A and Guinea J., Effect of the Carbon Source on Biosurfactant Production by Pseudomonas aeruginosa 44T1, Biotechnology Letters, 1989, Vol.11, No.12, pp.871-874. 8-Abalos A., Maximo F., Manresa MA.and Bastida J.,. Utilization of response surface methodology tooptimize the culture media for the production ofrhamnolipids by Pseudomonas aeruginosa AT10, JChem Technol Biotechnol, 2002, pp. 777-784. 9-Banat I. M.,. Biosurfactant Production and Possible uses in Microbial Enhanced Oil Recovery and Oil Pollution Remediation. Biores. Technology, 1995, 51: pp1-12. 10-Banat I. M.,. Biosurfactant Characterization and Use in pollution Removal, State of the Art, Department of Biology , 2002, United Arab Emirates University , P.O. Box 17551 , Al-Ain, Abu-Dhabi, UAE. 11-Banat I. M.. The potential of Bacteria Isolates for Emulsification with a Range of Hydrocarbons, Acta Biotechnol, 2003, No.23, pp.335-345. 12-Robert M., Mercade M. E., Bosch M. P., Parra J. L., Espuny M.J., Manresa M.A and Guinea J.,. Effect of the Carbon Source on Biosurfactant Production by Pseudomonas aeruginosa 44T1, Biotechnology Letters, 1989, Vol.11, No.12, pp.871-874. 13-Morikawa M, Daido R, Takau T, Murata S, Shimon ishi Y and Imanaka I.. A new lipopeptide biosurfactant produced by Arthrobacter sp. strain MIS38. J Bacteriol, 1993, 175:6459- 6466. 14-Rahman K.S.M ., Rahman T. J., Lakshmanaperumalsamy P., Marchant R. and Banat I. M. "The potential of Bacteria Isolates for Emulsification with a Range of Hydrocarbons", Acta Biotechnol, 2003, No.23 , pp.335-345. 15-Rahman K.S.M., Rahman T. J., Lakshmanaperumalsamy P. and Bnat I. M.,. Occurrence of Crude Oil Degrading Bacteria in Gasoline and Diesel Station Soils, J.Basic Microbial, 2002, Vol.42, No.4, pp. 284-291.

67

16-Rahman K.S.M., Rahman T. J., Lakshmanaperumalsamy P. and Bnat I. M.,. Towards Efficient Crude Oil Degradation by a Mixed Bacterial Consortium, Bioresource Technology, 2002, No.85, pp.257-261. 17-Desaei H. D. and Banat I. M.,. Microbial Production of Surfactants and Their Commercial Potential, Microbiology and Molecular Biology Reviews, 1997, Vol. 1, No.1, pp.47-67.

68

Birjand Atherosclerosis and Coronary Artery Research Centre. Birjand, Iran

mohammad reza miri 1, Hamid salehiniya 2*, Saeid Dashti 3

1- PhD in health education. Birjand University of Medical Sciences. Birjand. Iran

2- MS.c Student of Epidemiology, Tehran University of Medical Sciences and researcher in

Abstract:

Perceptions and beliefs about factors influencing the cure in family that Covered by population

research center of Birjand

Background and aim: The sense of healing and religious beliefs in someone when disease, is created

more than before. Belief in healing, prayer and appeal to god not only emotion but can affect all

aspects of a person. This study aimed Perceptions and beliefs about factors influencing the cure in

family that Covered by population research center of Birjand at 2010.

Methods: This is cross-sectional study. The study population was family that Covered by

population research center of Birjand. The 400 subjects were selected by multistage sampling. They

were face to face interview method examined. For data collection, the researcher made

questionnaire whose validity and reliability had been confirmed used. Independent t-tests and

analyze one-way ANOVA tests at the significance level of less than 5%was used to analyze.

Result: The attitude of the 45 scores, the average score obtained by the subjects was 37.5.that 15.8%

with a mean attitude and 84.3 percent had a good attitude. Average score for men and women's

attitudes towards curative factors 38.59 and 38.40 this difference was not statistically Between

marital status, occupation, religion, and attitudes of individuals, there was a significant relationship

(p <0.05), but this difference was not significant with level of education.

Conclusion: Findings showed that people have a good attitude about curative factors. Given the

importance of all aspects of the treatment and existence some diseases incurable recommended In

addition to medical treatments , with regard conditions to patient beliefs, attitudes and beliefs about

healing factor,, use his beliefs and attitude to help relieve the pain and was better tolerated.

Keywords: attitudes, beliefs, perceptions, Factors, Healing Patients.

69

)سيستيوبالستوس وميديپتوسپوريكر(يا رودههاي انگل وعيش زانيمي بررس

زيتبر يزياليهمود مارانيب در

، رزادهيبد رضايعل3 ،يماسور اليل1 پور، برزگر غالمرضا 2، انينيحس انيائيض ترانه1

يعمران فالح ديوح*1پناه، ادتيس ابوالقاسم4

يبهشت ديشه دانشگاهي پزشك علوم دانشكده ،يشناس انگل گروه ارشدي كارشناسي دانشجو - 1

زيتبر بهمن22 مارستاني،بيشناس انگل ارشد كارشناس -2

يبهشت ديشه دانشگاهي پزشك علوم دانشكده ،يشناس انگل روهگ يدكتري دانشجو -3

4-آمليي ماماي پرستار ،دانشكدهيشناس انگل گروه

v.omrani@gmail.comي عمران فالح ديوح :مسئول سندهينو

:مقدمه

ي اساس مشكالت ازي ك يهنوزاي رودهي ها انگل

بهي حت و توسعه حال دري كشورها دري بهداشت

از. هستند افته يتوسعهي كشورها دري كمتر زانيم

ي ريپ جهينت در وي زندگ به ديام شيافزاي طرف

ي هايماريب آمدن وجود به باعثي انسانهاي تيجمع

يي نارسا ها يماريب نيا ازي كي .شود يم گوناگون مزمن

است) chronic renal insufficiency (مزمني ويكل

عملكرد برگشت قابل ريغ و ديشد كاهش باعث كه

سالم افراد در معموالاي رودهي ها انگل. شود يم هيلك

ميمالي كينيكل عالئم با ايو شونده محدود خود

افراد ،HIV به مبتال افراد درها انگل نياي ول. هستند

ي داروها از كهي افراد ا يوي منيا ستميس نقصي دارا

كنند مياستفادهي منيا ستميس كننده سركوب

و خطرناكي هايماريب نآمد بوجود باعث تواننديم

.شوند كشنده

درمان تحت كه مزمني ويكليي نارساي دارا افراد

ي منيا ستميس ضعف دچار رند،يگ ميقرار زياليهمود

حاصل )Uremia(ي اورم افراد نيا در. شوند يم

ها، تيلنفوس ها، تيلكوس عملكرد كه شود يم

راها پالكت و) NO (دياكسا كيترين ها، لينوتروف

ها عفونت شيافزا باعث تيوضع نيا. كند مي مختل

به مبتال مارانيب ريم و مرگ از% 40 علت كه شود مي

CRF است.

و است اسهال افراد نياهاي نشانه نيمهمتر ازي كي

نقصي دارا افراد در اسهال جادياي عمده علل ازي كي

تك. هستندي ا رودهي ها انگلي منيا ستميس

سيستيبالستوس و وميديپتوسپوريكر مثلهايي اختهي

در بلكهي منيا ستميس نقصي دارا افراد در تنها نه

عالئم جاديا باعث زياليهمود درمان تحت افراد

بموقع صيتشخ نيبنابرا. شوند يمي خطرناكي كينيكل

مزمني ويكليي نارسا به مبتال افراد در ها انگل نيا

بردن باال و مارانيب حال كردن بهتر در تواند مي

.باشد كننده كمك آنهاي زندگ تيفيك

كار روش و مواد

) Cross-Sectional(ي مقطع بصورت مطالعه نيا

بخش به كننده مراجعهي زياليهمود ماريب 78ي بررو

گروه. شد انجام زيتبر بهمن 20 مارستانيب زياليهمود

مشابه منطقه در كه بودند نرمال فرد 140 زين كنترل

و بهداشت سطح تيرعا نظر از و كردند مييزندگ

ي ويكل مشكل و بودند مارانيب مشابهي اقتصاد وضع

70

نيا. شد انجامي تصادف روش بهگيري نمونه. نداشتند

. گرفت صورت 1391 بهمن تا 1390 بهمن از مطالعه

70-20 مطالعه در كننده شركت افرادي سن محدوده

مرد نفر 50 و زن نفر 28 مارانيب نيب در. بود سال

شده ليتشك زن 85 و مرد 55 از كنترل گروه و بودند

پس كنترل گروه و مارانيب از مدفوعي نمونه 3. بود

انيم در روز ك يبصورت آنها از نامه تيرضا اخذ از

از وميديپتوسپوريكر صيتشخ جهت.شدي آور جمع

باي زيآم رنگ ،يولوژيزيف سرم ميمستق شيآزما

ي زيآم رنگ و اتر فرمل ظيتغل روش لوگل، محلول

جينتا و اطالعات. شد استفاده نلسون ليز فاست دياس

محاسبهي كا مربع توسط و ليتحل SPSS توسط

.بود >001/0P. شدند

:جينتا

نفر 78 كه داشتند شركت نفر 218 مطالعه نيا در

از. بودند كنترل گروه نفر 140 وي زياليهمود مارانيب

نفر 16 كه بودند زن%) 8/51 (نفر 113 تعداد نيا

فاقدانگل) 85/%9 (نفر 97 و انگل به مبتال %)1/14(

نفر 25 كه) 2/48 (نفر 105 مردان تعداد. بودند

انگل بدون%) 77 (نفر 80 و انگل به مبتال %)23(

كه داشتند حضور نفر 78ي زياليهمود گروه در. بودند

از كه مرد%) 2/64 (نفر 50 و زن%) 8/35 (نفر 28

به مبتال%) 18 (مرد 14 و%) 8/12 (زن 10 تعداد نيا

بدون%) 1/46 (مرد 36 و%) 1/23 (زن 18 و انگل

)1 جدول. (بودند انگل

هيپا و كيدموگرافي رهايمتغ حسب بر زياليهمود مارانيب در انگل وعيش :1جدول

Non-parasitized Parasitized Pمقدار

تعداد درصد تعداد درصد

يرهايمتغ

يبررس مورد

جنس

مرد 14 18% 36 1/46% 479/0

زن 10 8/12% 18 1/23%

)سال( سن

907/0 27٪ 21 5/11٪ 9 45-20

3/42٪ 33 2/19% 15 70-46

نوع مدفوع

اسهال 13 7/16% 4 1/5% 001/0* >

يعيطب 11 1/14% 50 1/64%

*( مقدار - p < 001/0 )

يسن گروه دو در راي زياليهمود مارانيب گروه

كه ميكردي بند طبقه سال 46-70 و سال 20-45

نفر 21 و انگل مبتالبه%)5/11 (نفر 9 اول گروه در

نفر 15 دوم گروه در و انگل بدون%) 27(

انگل بدون%) 3/42 (نفر 33 و انگل مبتالبه%)2/19(

ارتباط جنس و سن نظر از). 1 جدول (بودند

انگل بدون و انگل به مبتال گروه دو نيبداري يمعن

.نشد افتي يزياليهمود مارانيب در

نفر 15 كه داشتند حضور نفر 140 مرجع گروه در

گروه در انگل وعيش. بودند انگلي دارا%) 2/10(

طور به كه بود) %2/30 (عدد 24 زياليهمود

.بود%) 2/10 (مرجع گروه از شتريبي دار يمعن

71

بهي زياليهمود مارانيب دراي رودههاي انگل وعيش

%) 1/14 (سيتيبالستوس شامل كم به اديز از بيترت

دراي روده كرم چيه. بود%) 5/11 (وميديپتوسپوريكر

و سيتيبالستوس انگل وعيش. نشد افت يمطالعه نيا

طور به زياليهمود گروه در وميديپتوسپوريكر

). >05/0P (بود مرجع گروه از شتريبداري يمعن

)2جدول(

مرجع گروه و زياليهمود گروه دو دري ا رودههاي انگل وعيش :2 جدولHemodialysis

patients Control group

Parasites N % N %

p

Cryptosporidium * 9 5/11 3 4/1 002/0

Blastocystis hominis * 11 1/14 4 9/2 003/0

13 بودند انگل به مبتال كه زياليهمود گروه نفر 24 از

بدون%) 1/14 (نفر 11 و اسهالي دارا%) 7/16 (نفر

%)1/5 (نفر 4 گروه نيا در نيهمچن. بودند اسهال

بدون%) 1/64 (نفر 50 و اسهال بدون و انگل به مبتال

نيبداري يمعن ارتباط. بودند اسهال بدون و انگل

در اسهال وجود و وميديپتوسپوريكر انگل وجود

). =013/0P (داشت وجودي زياليهمود مارانيب

)3 جدول(

انگل به انيمبتال در اسهال بدون وي اسهال افراد دراي رودههاي انگل وعيش: 3 لجدو

زياليهمود مارانيب

اسهال به مبتال

زياليهمود مارانيب

اسهال بدون Parasites

N % N %

p

Cryptosporidium * 8 3/33 1 2/4 013/0

Blastocystis hominis 4 7/16 7 1/29 217/0

*(p < 0.05) N=24

مبتالبه%)5/76(نفر 13 كه بودند اسهال به مبتال%) 8/21 (نفر 17 بودند، نفر 78 جمعا كه زياليهمود گروه انيم از

نيبداري يمعن ارتباط. بودند مبتال انگل به نداشتند اسهال كهي نفر 61 از%) 18 (نفر 11 نيهمچن. بودند انگل

)1 جدول). (>001/0P (است شده دهيد زياليدهمو گروه افراد در اسهال داشتن و انگل وجود

وجودداري يمعن رابطه اسهال و انگل وجود نيب زياليهمود افراد در كه گفت توانيم آمده بدست جينتا به توجه با

.نشد دهيد مرجع گروه در رابطه نيا كه دارد

يريگ جهينت و بحث

. شونديم افتي يفراوان بهي ريگرمس مهين وي ريسگرمي كشورها در بخصوص دارندي جهان انتشاري ا رودهي انگلها

شده انجام HIV به مبتال افراد وي منيا ستميس نقص دچار افراد درها انگل نيا شيافزا مورد دري اديز مطالعات

مورد دري كم اطالعات. دارد وجودي كم مطالعات هيكل ونديپ رندگانيگ وي زياليهمود مارانيبي رو بري ول است

به زياليهمود افراد در سميتيپاراز مطالعه نيا در. دارد وجود رانيا در زياليهمود مارانيب دراي رودهي اه انگل حضور

72

مبتالاي رودههاي انگل بهي زياليهمود مارانيب از% 7/30 ما مطالعه در. بود مرجع گروه از شتريبداري يمعن طور

نقص با مارانيب در رااي رودههاي انگل وعيش مطالعات كثرا. بود% 7/10 مقدار نيا مرجع گروه در كهي حال در بودند

.دارد مطابقت مطالعه نيا از حاصله جينتا با كهاند كرده گزارش% 34 تا% 11 مزمني ويكل

از گروه نيا دراي رودههاي انگل نيعتريشا وميديپتوسپوريكر و نانا ماكسياندول س،يستيبالستوسي قبل مطالعات در

مارانيب نيا به شده پخته خوب گوشت و جاتيسبز خوردن ويي غذا ميرژ مورد در قيدقهاي هيتوص .بودند مارانيب

هاي اخته يتك اغلب كهي حال در. دهد حيتوض مارانيب نيا در رااي رودههاي كرم كمتري فراوان علت تواند مي

.شونديم منتقل آب قيطر از وميديپتوسپوريكر جمله ازاي روده

مرجع گروه از شتريبداري يمعن طور به%) 5/11(ي زياليهمود مارانيب گروه در وميديپتوسپوريكر مطالعه نيا در

سالمي منيا با افراد در وميديپتوسپوريكر. است مارانيب نياي منيا ستميس ضعف ليدل به احتماال كه بود،%) 4/1(

،يطوالن عفونت جاديا باعث فيضعي منيا ستميس با افراد دري ول شوديم عالئم بدون و گذرا عفونت جاديا باعث

با برابر%) 5/11 (مطالعه نيا دري زياليهمود مارانيب در وميديپتوسپوريكري فراوان. شود ميمكرر و دار عالمت

turecapar مطالعه از كمتر و%) 6/4 (ليبرز در kulik مطالعه از شتريب و اصفهان در%) seyrafian) 5/11ي مطالعه

درصد 7/8 و 1/3 را وميديپتوسپوريكر وعيش بيترت به اصفهان دري آباد نجف وي نينائ. بود هيترك در%) 2/20(

.كردند گزارش

در كه%) 1/14 (بود شتريباي رودههاي انگل هيبق از مطالعه نيا دري زياليهمود افراد در سيستيبالستوس وعيش

از شتريبي توجه قابل طور به ما مطالعه در زياليودهم تحت مارانيب در اسهالي فراوان. است گريد مطالعات با تطابق

به هم نداشتند انگل كهيي آنها و داشتند انگل كهي زياليهمود مارانيب نيب در تفاوت نيا نيهمچن. بود مرجع گروه

.شد مشاهدهداري يمعن طور

در را وميديپتوسپوريكر نقش نيا كه داشتند اسهال آنها نفر 8 بودند وميديپتوسپوريكر به مبتال كهي ماريب نفر 9 از

سيستيبالستوس كهي نفر 11 از. كند يم تيتقو فيضعي منيا ستميس با افراد در دار عالمتهاي عفونت جاديا

ي ول. دارد وجود اختالف سيستيبالستوس بودن پاتوژن ريغ ا يپاتوژني رو بر. بودند مبتال اسهال به نفر 4 زين داشتند

ي هنگام نيبنابرا. شونديم گرفته نظر در پاتوژنها اخته يتك نيا نباشند موجود اسهال جاديا عوامل گريد كهي زمان

.شوند درماني ستيبا شوند ميداده صيتشخ موارد نيا در كه

تك شدن فعال باعثي توجه قابل طور به شوند مياستفادهي ونديپ عضو رد ازي ريجلوگي برا كهيي داروها

وي عفون مزمني هايماريب درمان كه سالهاست. شوند ميمزمن اسهال به منجر كه شوند ميطلب فرصتهاي اختهي

شده گرفته دهيناد سالمت متخصصان توسط سيستيبالستوس و وميديپتوسپوريكر مثل طلب فرصتهاي اخته يتك

.رديگ قراري شتريب توجه مورد ديبا و است

ي برا سيستيبالستوس و وميديپتوسپوريكر بر ديتاك با مدفوعي انگل شاتيآزما كه كند ميشنهاديپ مطالعه نيا جينتا

تكرار نيهمچن. رديگ صورت درمان ازين صورت در تا. شود انجام اسهال مورد در خصوص بهي زياليهمود مارانيب

.گردد ميهيتوص شاتيآزما

73

درماني شهر مشهد-س جلدي در مراكزبهداشتييشمانيازيبررسي وضعيت ل

امين اكبرزاده3فريد تحويلداربيدروني،2ينيان،ترانه ضيائيان حس1

يبهشت ديشه دانشگاهي پزشك علوم دانشكده ،يشناس انگل ارشد،گروهي كارشناسي دانشجو - 1

يبهشت ديشه دانشگاهي پزشك علوم دانشكده ،يشناس انگل گروه اريدانش-2

مشهدي پزشك علوم ،دانشگاهيشناس انگل گروه ارشد،ي كارشناسي دانشجو -3

فريد تحويلداربيدروني: ويسنده مسئولن

:مقدمه

مشترك انسان هاي شمانيازيس در شمار بيمارييل

و قايآفر اروپا، ،آسياهاي وحيوان قرار دارد ودر قاره

با وجود . شود ميافتي يجنوب وي شمالي كايآمر

شمانيوز جلدي در يتحقيقات گسترده متاسفانه ل

بر. ح استجهان به عنوان يك بيماري بومي مطر

98اين بيماري در ،اساس گزارشات بهداشت جهاني

ليون نفر در يم350كشور جهان بومي بوده و بيش از

ليون ي م2ساالنه . معرض خطر ابتال به آن هستند

/. 5شود كه حدود ميشمانيوز گزارشيمورد جديد ل

شمانيوز ي ميليون به ل5/1ميليون نفر به كاالآزار و

اگر ) سالك(شمانيوز جلدييل. جلدي مبتال هستند

چه با مرگ وميربااليي همراه نيست ولي ضايعات

ماند ميناشي از آن به شكل اسكار تا آخر عمر باقي

از طرفي . گردد ميكه موجب آزار و اذيت بيمار

ثانويه باكتريايي وقارچي ،آبسه ، سپتي هاي عفونت

سمي وكزاز ازعوارض سالك است كه گاهي حتي

هزار مورد 20ساالنه حدود . ددگر ميسبب مرگ

.شود ميشمانيوز جلدي در ايران گزارشيبيماري ل

:روش كار

شمانيوز جلدي در يل اين مطالعه به منظور بررسي

از اواسط مهرماه تا اواسط . شهر مشهد انجام گرفت

بيمار مشكوك به 100، اززخم 1391آذرماه سال

ني درما-شمانيوز جلدي، كه به مراكز بهداشتييل

مراجعه كرده بودند نمونه برداري به ) 1،2،3(مشهد

بدين صورت كه ابتدا با كمك پنبه و الكل ، . عمل آمد

ناحيه زخم را ضد عفوني كرده وسپس با استفاده

ازواكسينواستيل ازحاشيه زخم به شكل عمقي وبه

سپس . انجام گرفتگيري سمت مركزضايعه نمونه

،گسترش نازكي ازآن اسمير تهيه شده را روي الم برده

رنگ آميزي گيمسا در زير تهيه كرده و پس از

از نظر وجود x 100ميكروسكوپ نوري با بزرگنمائي

بار 2ازهر بيمار . آماستيگوت بررسي شد يا عدم وجود

يك بار جهت مشاهده .بعمل آمد گيري نمونه

ميكروسكوپي روي الم برده وبار دوم جهت افزايش

اري ازسروزيته را داخل مقد،دقت و صحت تشخيص

با فاز مايع سرم فيزيولوژي NNNمحيط بي فازيك

هاي استريل برده و در آخرجهت جلوگيري ازآلودگي

هاي آنتي بيوتيكها كشت طيمحي تمام به ،باكتريايي

و استرپتومايسين IU/ml 200پني سيلين

g/mlµ250هاي در انكوباتورها زده ومحيط

رار داده شدند تا شرايط درجه سانتي گراد ق22 -26

.فراهم گرددها رشد پروماستيگوت

:نتيجه

-يبهداشت مركز سه هر به كننده مراجعه ماريب100از

70از. بودندي جلد وزيشمانيلي دارا نفر 70،يدرمان

ي كروسكوپيم روش قيطر از نفر 60 مبتال، ماريب نفر

شدند داده صيتشخ مثبتها گوتيآماست مشاهده وبا

ي صيتشخ الم دري گوتيآماست كهيوجود با نفر 10و

درها گوتيپروماست رشد داماينگرد مشاهده آنها

74

وزيشمانيلي ماريبي نشانه NNN كشت طيمح

كشت طيمح 15 نيهمچن. بود افراد نيا دري جلد

مثبتي كروسكوپيم نظر از كهي نفر 60 به مطعلق

گوتيپروماست ،يقارچي آلودگ ليدل به شدند،ي تلق

به مبتال نيمراجع تعداد. دينگرد مشاهده آنها در

مشهد،ي درمان -يبهداشت مراكز از ك يهر در سالك،

:است بوده ريز جدول مطابق

افراد تعداد

مبتال

سالك به

مركز

بهداشت

1 شماره

مركز

بهداشت

2 شماره

مركز

بهداشت

3 شماره

70 30 22 18

:بحث

در گوتيماستآ تيرو عدم فوق، جينتا به توجه با

وزيشمانيلي ماريب برفقداني ليدلي صيتشخهاي الم

،يقطع صيتشخ بلكهجهت ست،ين درفردي جلد

كشت مانندي صيتشخهاي رروشيازسا بهتراست

متاسفانه اما كرد زاستفادهيني مولكولهاي وروش

خصوص بهي درمان -يبهداشت ومراكزها شگاهيدرآزما

ليدل به است، اديز نيمراجع تعداد كهي درمناطق

ي كروسكوپيم ازروش تنها امكانات ونبود وقت كمبود

ديدي خطا احتمال روش نيدرا كه شود مياستفاده

طكشتيدرمحي قارچي آلودگ.دارد زوجودين نيتكنس

NNNي ريجلوگ جهتي ول بوده ريناپذ اجتناب

رشد مانع كهي زانيم به ازحد، شيبي ازآلودگ

-5 قارچ ضد بيتركاز توان مينشود،ها گوتيپروماست

استفاده µg/ml 500 غلظت با نيتوزيفلوروسا

شود مييسعي شگاهيآزماهاي طيدرمح نيبنابرا.كرد

هود ريز و شعله ودركنار لياستر كامال طيشرا در كه

گونه هر بروز ودرصورت كارشود كشت طيمح با

شتر،يب كيوتيبي آنت زانيم با تازه طيمح بهي آلودگ

.دشو داده كالچر ساب

برق، و آب (مناطق مشهد 1 شماره بهداشت مركز

ي حال در نيا دهد ميپوشش را) طرقبه آباد، ليوك

نيا به مربوط سالك به مبتال مارانياكثرب كه است

توان ميشده ذكر مناطقي بررس با شدند، ميمناطق

وي ميقدي بناها بيتخر ر،ياخ سال درچند كه گفت

از كرده، دايپ شيافزا ديجدي بناها وساز ساخت

ختنيودورر بهداشت تيرعا عدم ليدل بهي طرف

به مناطق نيا نيساكن تيرعا عدم زيونها زباله

ساختن درمجهزي درماني بهداشت مراكزهاي هيتوص

از استفاده وي تور به خود منازلهاي وپنجره درب

ازي ريجلوگ جهت تابستان درفصل دهيپوشهاي لباس

بهها يخاك پشه دنش مقاوم نيچن هم پشه، شين

وزيشمانيلي ماريب شيافزا علل از توان ميرا سموم

،يشيافزا نيچن نيبنابرا .دانست مناطق نيدراي جلد

به مربوطه نيمسئول شتريب نظارت وي دگيرس ضرورت

.دينما ميهيتوج را مناطق نيا

75

هاي صحرايي تحت درمان ها در موشخمداناثر حفاظتي عصاره هيدروالكلي زنجبيل بر وزن بدن و ت

سيكلوفسفاميد در سيكل استروس

5، وفا صابر4، احمد رضا باغستاني3، فرزان محمودي نژاد2، حبيب اله جوهري1*غزاله امجدي

دانشگاه آزاد واحد جهرمكارشناسي ارشد زيست شناسي تكويني. 1

فيزيولوژياستاديار دانشگاه آزاد اسالمي، واحد داراب، گروه. 2

استاديار دانشگاه آزاد اسالمي، واحد جهرم، گروه فيزيولوژي. 3

استاديار دانشگاه علوم پزشكي، واحد تهران شمال، گروه رياضي. 4

هاي علمي مركز پژوهششناسي پزشكي، دانشكده پزشكي شهيد بهشتي، كارشناسي ارشد انگل. 5

دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تهران

Ghazalehamgadi@gmail.com: ئولنويسنده مس

چكيده

داروي سيكلوفسفاميد كه به عنوان : زمينه و هدف

و ) ضد سرطان(يك داروي آنتي نئوپالستيك

مشتقاتي از نيتروژن موستارد محسوب ميشود كه از

مغزي عبور كرده و عوارض و سميت -سد خوني

اين دارو با ايجاد اتصال بين دو . بااليي بدنبال دارد

هسته سلولي و شكستن اتصاالت درون DNAجيره زن

و در نتيجه بلوك RNAاي و مهار سنتز و برون رشته

سنتز پروتئينها داراي عوارض فارماكولوژي بااليي

هدف از اين مطالعه اثر آنتي . روي بدن دارد

اكسيدانتي عصاره زنجبيل بر سميت القاء شده توسط

.باشدداروي سيكلوفسفاميد بر بدن مي

يي موش صحرا24در اين مطالعه، : هامواد و روش

. مورد آزمايش قرار گرفتندييتا6 گروه 4ستار در يو

بصورت داخل صفاقي IU( PMSG1 10(ابتدا با تزريق

فاز فوليكولي تحريك و سپس با تزريق داخل

.. تخمك گذاري تحريك شدندIU( HCG 10(صفاقي

مصرفدر اين تحقيق، گروه كنترل حالل يا دارويي

كردند، گروه شاهد فقط حالل دارو مصرف نمي

هاي تجربي نيز داروي كردند و گروه مي

1 pregnant mare's serum gonadotrophin

بصورت mg/Kg/BW 5سيكلوفسفاميد را با دوز

روز 21سپس به مدت . كردندخوراكي مصرف مي

gr/Kg/BW2عصاره هيدروالكلي زنجبيل با دو

همراه با سيكلوفسفاميد ) گاواژ(بصورت خوراكي

.دكردندريافت مي

نتايج نشان داد ميزان وزن بدن و وزن : هاافتهي

ها موشهاي گروه تجربي كه عصاره تخمدان

هيدروالكلي زنجبيل را همراه با داروي سيكلوفسفاميد

نسبت به گروهي P<0.05كردند در سطح دريافت مي

كردند بطور معني كه فقط سيكلوفسفاميد مصرف مي

.دار اختالف افزايشي را داشتند

شيمي درماني كيفيت زندگي بيماران :ه گيرينتيج

ولي عليرغم اين . بخشد ميمبتال به سرطان را بهبود

موفقيتها، اكثر داروهاي ضد سرطان سبب ايجاد

اين مطالعه نشان داد . شوند ميناخواستههاي آسيب

موجب gr/Kg/BW 2 كه عصاره الكلي زنجبيل با دوز

بر وزن كاهش عورارض سمي داروي سيكلوفسفاميد

.ها شودبدن و وزن تخمدان

عصاره - سيكلوفسفاميد:هاي كليديواژه

سيكل استروس-هيدروالكلي زنجبيل

76

:مقدمه

سيكلوفسفاميد يك داروي ضد سرطان است كه بعد

از متابوليسم در كبد به عنوان عامل آلكيالسيون عمل

كند اين دارو داراي خواص سيتوتوكسيستي و مي

خاصيت سميت آن براي سلول با باشد موتاژني مي

پروتئين و -DNA و DNA- DNAآلكيله كردن

باشد، كه در نهايت باعث ميDNAهاي تكي رشته

تخريب عملكرد اسيدهاي نوكلئيك شده و از سنتز

DNAسيكلوفسفاميد در كبد ). 1(كند جلوگيري مي

هيدروكسي -4به P-450هاي سيتوكروم توسط آنزيم

شود كه با تبديل و تجزيه ل ميسيكلوفسفاميد تبدي

شدن به آلدوسفاميد دو متابوليت فعال را تشكيل

دهد كه عبارتند ازفسفوراميد موستارد و آكرولين مي

اثرات آنتي نئوپالستيكي سيكلوفسفاميد ). 1(باشدمي

مربوط به فسفوراميد است و آكرولين نيز از طريق

اهتداخل با سيستم دفاعي آنتي اكسيدانتي بافت

هاي آزاد توليد كرده و مسئول پيدايش اثرات راديكال

سمي مانند مرگ سلولي، تشكيل تومورهاي متعدد و

از مهمترين عوارض داروي ). 2(باشدنكروز مي

سيكلوفسفاميد ميتوان به آزواسپرمي، كاهش

هيپوفيز، كاهش -هورمونهاي گنادي هيپوتاالموس

وز عروقي، فيبر-عقيمي، اختالل قلبي اسپرم،

). 3(تخمدان، آمنوره و كيست هموراژيك اشاره نمود

با توجه به شواهد موجود، تجويز برخي آنتي

در طول شيمي درماني به منظور هاآكسيدان

زدايي بافتها و كاهش استرس اكسيداتيو ناشي از سم

ل ياه زنجبيگ. باشدسيكلوفسفاميد ضروري مي

Zingiber officinale Roscoe با نام علمي Gingerاي

ن يا. طوالني دارداي خچهي تارZingiberaceaeره ياز ت

ا و از زمان قرون يار دور در آسياه از زمانهاي بسيگ

اه ين گيمنشأ ا. وسطي در اروپا مورد نظر بوده است

ناشناخته است ولي معتقد هستند كه منشاء آن باغ

ا، يل در فارماكوپه استراليامروزه زنجب). 4(بهشت باشد

س به يا، ژاپن و سوئيتانير، آلمان، برن، مصيچ

موجب كاهش درد و ). 4(ت شناخته شده استيرسم

دييت روماتويماران آرتريبهبود حركات در ب

، )5( ، آنتي تومور)5( گرددمي) يسم مفصليرومات(

داني بدنيش قدرت آنتي اكسيموجب افزا

كالهاي آزاد حاصل از ي، حذف راد)5(شود مي

هاي نيرز). 5( شوددن ميسم مواد در بيمتابول

ر فراري هستند كه از نظر يبات غيل تركيزنجب

فنلي محسوبهاي ي جزء كتونيايميساختمان ش

ات سوزاننده و تندي از خود يگردند و خصوص مي

هاي مختلفي بات از گروهين تركيا. دهندنشان مي

ها و نجروليآنها جترين كه عمدهاند ل شدهيتشك

جاد كننده ياجزاء اها نجروليج. باشندها ميشوگااول

ن طور خواص ضد تهوع يل بوده و هميمزه تند زنجب

اثر زنجبيل و ). 6(گردندرا موجب ميها نياولئورز

تركيبات اصلي آن اساساً بر روي سلولهاي سرطان

).7(تخمدان ثبت شده است

روش بررسي

:مواد و داروها

ميلي گرمي، 200در اين پژوهش سيكلوفسفاميد

PMSG آلمان، Merck، نگروزين از شركت yئوزينا

ساخت international interventشركت سازنده

international intervent شركت سازندهhcG.آلمان،

و ريزوم زنجبيل وارد شده از كشور هندوستان مورد

.استفاده قرار گرفتند

: حيوانات آزمايشگاهي

موش سر24حيوانات مورد استفاده در اين تحقيق

صحرايي ماده نابالغ از نژاد ويستار با وزن متوسط

كه از مركز پرورش روزه23 گرم و سن 50-45

به . حيوانات آزمايشگاهي انستيتو پاستور تهيه شد

جهت (PMSG(10IU)صحرايي ماده و ي ها موش

ساعت بعد 48و ) تحريك فاز فوليكولي

)IU10HCG() به ) گذاري جهت تحريك تخمك

. صفاقي تزريق شدصورت درون

هاي پالستيكي مخصوص نگهداري حيوانات در قفس

77

موش به ابعاد مختلف از جنس پلي كربنات نگهداري

دماي . شدندتوسط پوشال پوشيده ميها و كف قفس

اتاق نگهداري در طول دوره آزمايش سعي شد در حد

به صورت غير . درجه سانتي گراد حفظ گردد25

د كه تابش نور خورشيد از شمستقيم اجازه داده مي

ض هواي داخل يتعو. هاي اتاق وارد گرددپنجره

موجود در آن يهيشگاه توسط دستگاه تهويآزما

ش ي روز آزما21در تمام مدت . گرفتصورت مي

ساعت 12ي و ي ساعت روشنا12وانات طي دورهيح

4حيوانات به طور تصادفي در.كي قرار گرفتنديتار

.شدندبندي گروهيي تا6گروه

ي ماده بالغ ي سر موش صحرا6شامل : گروه كنترل-1

چ ي روز ه21در طي است كه روزانه به جز آب و غذا

.افت نكردنديي درينوع دارو

ي ماده بالغ ي سرموش صحرا6شامل : گروه شاهد -2

لي ي م2/0 روز آزمايش، روزانه 21است كه در طي

ه تر آب مقطر حالل دارو به عنوان حالل دارو بيل

.صورت درون صفاقي تزريق گرديد

ي ماده ي سرموش صحرا6شامل : 1ي گروه تجرب-3

روز آزمايش، روزانه مقدار21بالغ است كه در طي

mg/kg5د به صورت يكلوفسفامي وزن بدن داروي س

.افت كردنديدر) IP(ق درون صفاقييتزر

ي ماده ي سرموش صحرا6شامل : 2ي گروه تجرب-4

روز آزمايش، روزانه مقدار 21بالغ است كه در طي

mg/kg5د به صورت يكلوفسفامي وزن بدن داروي س

وزن بدن عصاره gr/kg 2ق درون صفاقي و يتزر

افت يل به صورت خوراكي دريدروالكلي زنجبيه

.كردند

روش آماده سازي و تزريق دارو

داري يل از بازار خريزوم زنجبيلوگرم ري ك2ل يزنجب

سپس . دي پودر گرداب و كامالًيشد وسپس خوب آس

ساعت درون محلولي از آب و 48ن پودر را به مدت يا

قرار داده شد تا تمامي موادي 50،50الكل به نسبت

كه در آب و الكل محلول هستند در آن حل شده پس

ع حاصل را ي ساعت مخلوط را صاف كرده و ما48از

شگاه قرار داده تا يط آزمايك هفته در محيبه مدت

ر شده و مواد به صورت محلول ي آن تبخآب و الكل

ك هفته محلول يظ شده در آمد و پس از يكامالً غل

خچال قرار داده شد و روزانه يظ شده درون يغل

تجربي در هاي ر الزم را برداشته و به گروهيمقاد

روز 21خوراكي به مدت صبح بصورت 9ساعت

.خورانده شد

وانات يزن حي، ويمار دارويش و تي روز آزما21 بعد از

ماده اسمير تهيه هاي سپس از واژن موش. تعيين شد

. و در زير ميكروسكوپ جهت فاز جنسي بررسي شد

وانات، ابتدا پنبه آغشته به اتر يهوش كردن حيجهت ب

انداخته) جار(هوشي يرا در داخل ظرف مخصوص ب

پس از . وان درون ظرف انداخته شديك حيسپس

هاي بدن تخمدانكشتن حيوانات از قسمت پايين

هاي _چپ و راست را خارج، چربي و ساير بافت

توسط تيغ جدا شدند و سپس متصل به آن

گرم 01/0ها توسط ترازوي ديجيتال با دقت تخمدان

.وزن شدند

آناليز آماري

از آزمون كروسكال واليس مربوط به ميزان وزن بدن

≥P , 05/0اختالف . ها استفاده شدو وزن تخمدان

هاي ر نظر گرفته شد سپس بر اساس دادهار ددمعني

هاي مربوط توسط برنامه توگراميبه دست آمده هس

Excellها انجام ل دادهيه و تحليد و تجزي رسم گرد

.گرفت

نتايج

مشاهده شد 1با توجه به نتايج ارائه شده در جدول

دوره تيمار وزن بدن و وزن كه پس از پايان

آنها تنها سيكلوفسفاميد ها در گروهي كه به تخمدان

تجويز شده بود در مقايسه با گروه كنترل، شاهد و

همچنين در گروهي كه عصاره هيدروالكلي زنجبيل را

كردند همراه با داروي سيكلوفسفاميد دريافت مي

. نشان دادP<0.05داري در سطح كاهش معني

78

: نتايج

در جدول شماره يك مقايسه ميانگين وزن بدن و

ها بر حسب گرم در گروههاي مختلف خمدانوزن ت

تجربي در مقايسه با گروه كنترل نشان داده شده

.است

ها بر حسب گرم در گروههاي مختلف تجربي در مقايسه با گروه كنترلمقايسه ميانگين وزن بدن و وزن تخمدان: 1جدول

وزن تخمدان چپ

بر حسب گرم

وزن تخمدان راست

بر حسب گرم

وزن بدن

حسب گرمبر گروه ها

كنترل 102 001/0±035/0 006/0±033/0

(sham)شاهد 98 002/0±029/0 003/0±032/0

ديكلوفسفاميس(1يگروه تجرب *67 *004/0±017/0 *001/0±020/0

008/0±027/0 001/0±023/0 81 2يگروه تجرب

)ديكلوفسفاميس+ گرم2ليحداكثر زنجب( .با گروه كنترل استنشان دهنده اختالف معني دار *عالمت

مقايسه ميانگين وزن بدن بر حسب گرم در گروههاي مختلف تجربي در مقايسه با گروه كنترل: 1نمودار شماره

0

0.005

0.01

0.015

0.02

0.025

0.03

0.035

0.04

Control group Sham group Experimentalgroup I

Experimentalgroup II

راست بر حسب گرم در گروههاي مختلف تجربي در مقايسه با گروه كنترلمقايسه ميانگين وزن تخمدان: 2نمودار شماره

79

0

0.005

0.01

0.015

0.02

0.025

0.03

0.035

0.04

0.045

Control group Sham group Experimentalgroup I

Experimentalgroup II

چپ بر حسب گرم در گروههاي مختلف تجربي در مقايسه با گروه كنترلنگين وزن تخمدانمقايسه ميا: 3نمودار شماره

:بحث

نتايج بدست آمده از اين بررسي نشان داد كه عصاره

هيدروالكلي تهيه شده از زنجبيل اثر سيتوتوكسيستي

سيكلوفسفاميد را مهار كرده و با فعالسازي

شي وزن درون سلولي، در روند افزايهاي مكانيسم

.كند ميو بدن، نقش بسزايي ايفاها تخمدان

ها بر هم تواند تعادل را در بافتسيكلوفسفاميد مي

زده و سپس ايجاد اختالالت فيزيولوژيك و

). 8(بيوشيمياي ناشي از استرس اكسيداتيو شود

د موجب اختالل و كاهش در اشتها و يكلوفسفاميس

تواند يشود كه ميموجب حالت تهوع و استفراغ م

واقع در ييايميرنده شيگي هيك ناحي از تحريناش

ن يكف بطن چهارم در بصل النخاع باشد همچن

جنسي و كبد و هاي بر انداميموجب اثرات سم

ن ين اساس در ايبر ا). 8( گردد ميين سازيپروتئ

ها يزان چربير بر مين ماده با تأثي ا"پژوهش احتماال

ها نياز سنتز پروتئ يري، و جلوگييدر اثر كم اشتها

موجب كاهش وزن ي و چربينيوكاهش تودة پروتئ

هاي اختالل در عملكرد تخمدان موش. شوديبدن م

صحرايي متعاقب مصرف سيكلوفسفاميد به دليل

مهمترين ). 9(باشدهاي گرانولوزا ميتخريب سلول

ها، سيستم گلوتاتيون سيستم اكسيداتيو در تخمدان

تواند باعث كاهش دارو ميپراكسيداز است كه اين

از طرف ديگر ). 10(فعاليت اين سيستم شود

ها كه سيكلوفسفاميد با تاثير برسطح گنادوتروفين

تواند باعث مي كنندروند فوليكولوژنز را تنظيم مي

ها در كاهش فوليكولوژنز و دژنره شدن فوليكول

شود كه اين امر توجيه كننده اثرات ها ميتخمدان

بر اين اساس ). 10( تخمدان باشدسمي دارو در

ها در احتماال سيكلوفسفاميد با تاثير بر ميزان چربي

اثر كم اشتهايي، كاهش توده پروتئيني و چربي و

ها و تاثير بر مولكول جلوگيري از سنتز پروتئين

DNAشود موجب كاهش وزن بدن مي.

ل است كه يبات زنجبيها از جمله تركنجروليج

تواند كه مي). 5(باشدتهوع ميمحرك اشتها و ضد

د يكلوفسفامي ازسي ناشييحالت تهوع و بي اشتها

ها ترپنييبه همراه سزكوها نجروليج. ديراجبران نما

ت يشود،پس خاصي آزاد ميهاكاليموجب حذف راد

يرين موجب جلوگيوهمچن). 5(ي داردداني اكسيآنت

فعال در بدن يهاتيد وموجب حذف متابولياز تول

فعال حاصل هاي تيپس با حذف متابول). 5(ردندگيم

كاهش سنتز يد در بدن، جلويكلوفسفامياز س

ش دوز يجه كاهش وزن بدن، با افزاين در نتيپروتئ

جبران يل، گرفته و كاهش وزن تاحدوديزنجب

ل، ي موجود در زنجبيهانجروليج. شود يم

3رنده نوع يتوانند گيك هستند و ميسروتونرژ يآنت

80

ن را مهار كنند پژوهشگران معتقد هستند يسروتون

باز ي اختصاصيها مدت مهار كنندهيمصرف طوالن

يش وزن بـــدن ن، باعث افزايجذب سروتون

زي نAنيتامي ويل دارايزنجب). 11(شوند مي

وانات ي از عوامل رشد حيكي Aنيتاميو). 12(باشد مي

ن در موش موجب يتامين وي اياست وفقدان تجرب

د ينوئي به رتAنيتاميو. گردديان مويتوقف رشد ح

به يره چربيــــل شده كه موجب ذخيتبد

ش يد در بدن شده و موجب افزايسريگلتري صورت

ك يتيم پروتئوليآلنزيزنجب). 13(گردديوزن بدن م

ن يا.باشديز مي نB6نيتامي وي، دارا)ني بائينجيز(

كند وهم ين هم به عنوان ضد تهوع عمل ميتاميو

نشان ها افتهي). 12(شوديش رشد بدن ميموجب افزا

باز جذب ي اختصاصيهادهند مهار كنندهيم

ق فعال كردن ي مدت از طرين در طوالنيسروتون

ن يش ترشح پروالكتي باعث افزا5HT2Aيرنده هايگ

ره يش ذخيق افزاين از طريپروالكت). 14(شوديم

ش يش رشد، وزن بدن را افزاي در بدن و افزايچرب

ن يش سروتونيدهد افزايلعات نشان ممطا.دهديم

نجرول يج). 15(گردديموجب كاهش هورمون رشد م

-يش هورمون رشد مين موجب افزايبا كاهش سروتون

توان باعث تشديد عملكرد شود و هورمون رشد مي

هاي تخمداني و ها در رشد فوليكوگنادوتروفين

پس احتماال تركيبات ذكر .)16(تخمك گذاري شود

هاي اره زنجبيل موجب حذف متابوليتشده در عص

حاصل از سيكلوفسفاميد، باعث جبران كاهش سنتز

شود و پروتئين و متعاقب آن كاهش وزن بدن مي

همچنين عصاره زنجبيل با افزايش آنزيم گلوتاتيون

رات مخرب و يپراكسيداز سبب جلوگيري از تاث

گردد و از در سلول تخمك ميDNAشكسته شدن

ب افزايش وزن بدن و وزن تخمدان اين طريق موج

.شودمي

در مورد تاثير عصاره هيدروالكلي اي تا به حال مطالعه

زنجبيل در محافظت از اثرات سمي سيكلوفسفاميد بر

. ارگانهاي بدن در جنس ماده صورت نگرفته است

روز 21براساس نتايج حاصل از اين بررسي تجويز

اهش وزن هاي ماده باعث كسيكلوفسفاميد به موش

ها شد كه با مصرف متعاقب بدن و وزن تخمدان

توان از عوارض عصاره الكلي زنجبيل با اين دارو مي

.جانبي سيكلوفسفاميد تا حدودي جلوگيري نمود

شود باتجويز همزمان سيكلوفسفاميد پيشنهاد مي

هاي ديگر بدن همراه با عصاره الكلي زنجبيل بر بافت

.د آنها نيز اظهار نظر كردبررسي شود تا بتوان در مور

Reference 1. hengstler JG, Fuchs J, Tanner B, Oesch Bartlomo wicz B, Holz C, Oesch F, Analysis of DNA single standard breaks in human venous blood; a technique which does not require isolation of white blood cells, Environ Mol Mutagen 1997; 29(10):58-62 2. Kern JC, Kehrer JP. Acrolein- induced cell death: acaspase_ influenced decision between apoptosis and oncosis/necrosis. Chem Biol Interact. 2002; 139(1): 79_95. 3. Kanzong, Bertram J, 1999. fundamental clinical pharmacology, Mehran Niayesh, Farzad Modares Mousavi, Alireza Fathollahi, Arjmand Publ. , pp. 372-378 4. Lambert E. The encyclopedia herbs species and flavouris, The complete practical guide for cooks, 1996; pp 108. 5. Krishna, Prasanna, Polasa, Kalpagam, Kota, Nirmala, Alterations in antioxidants status of rats following intake of ginger through diet, Science Direct, 2007, 106: 991-996. 6. Desmet, PGM, Keller, K,. Hansel, R. Chandler, RF. Adverse Effects of herbal drugs. Germany Springer-Verlag Belin HEdeleberg, 1997: 215-228. 7. Rhode, J, Fogoros, S., Zick S., Wahl, H, Griffith KA., Huang, J., Liu, JR, Ginger Inhibits cell growth and modulates angoiogenic factors in ovarian cancer cells, 2007 Dec: 20; 7: 44 8. Sommayeh Shahraz, Ghaziani, Taher, 2004, Iran Pharma, Teymorzadeh Ppublication, Tayeb press. 9. Bokser L, Szende B., Schally AV. Protective effects of D-Trp6-Luteinizing hormone- releasing hormone microcapsules against cyclophosphamide-induced gonadotxicity in female rats, Brit. J. 1990, 61: 61-865.

81

10. Lopez S G, Luderer U. Effects of cyclophophamide and buthionine sulfoximine on ovarian glutathione and apoptosis. Free Biol Med. 2004: 1: 36 (11): 1366-77. 11. Jaeffrey R. Gingrich, M.D., 2003, Testicular Disorder and clinical conferences. Available from endocrinology patholophysiology. 12. Samsam Shariat, Seyed Hadi, 2004, a brief on herbal plants, Mani publ. 13. shahbazi P,r Malek Nia N. 2001, gen. Biochemistry, University of Tehran press, 2nd vol. pp. 71. 14. Yh, Yu, Anderson o.l. Wong John, P. Chang Serotonin interferes with Ca and PKC signaling to reduce gonadotropin – relasing

hormone- stimulated GH derotonin in goldfish pituitary cells, general and Comparative Endocrinology, 159 (2008) 58-66. 15. Yoshimura Y Iwashita M, Karube M, Odat T, Akiba M, SHiokawa S, Ando M, Growth Hormone stiulates follicular development by stimulating ovarian production insulin-like growth factor-I, Endocrinoloyg, 1994; 135 (3-: 887-897) 16. sabine K, Miodrag S, Gurdrun B, Echhard W, Fred S. Growth Hormone- Related Effects on Apoptosis, Mitosis, and Expression of Connexin 43 in bovine in vitro maturation cumulucocyte complexes. Biol, Repord. 2003; 5: 68.

82

راهنماي نگارش

: نامه ارسال مقاالت شيوه وب سايت قي از طرOnlineصورت هب يستيبامقاله

http://etdc.tums.ac.ir شودارسال .

: همراه نامه مورد ي و گزارش مورديمرور، يت پژوهشال مقايبرا به نيال آنستمي سقي از طردي نامه بانيا. استازين

نامه كيدر . شود يبارگذار، Word ليصورت فا : دي نمااعالم را ري موارد زدي مسئول باسندهي نويرسم چاپ ثبت ي برايگري دي در جاني از اشي پمقاله

از تضاد يري جلوگجهت. شدنخواهدنشده است و ني به ادي باسندگانينو، يبعد مشكالتمنافع و . ندي در نامه اشاره نمامطلب

: اخالقينكات

تطابق مطالعه را با دي بارينامه درخواست به سردب ي كه بر رويدر مطالعات. دن كناني بياخالق يارهايمع

يستيسندگان باينو، صورت گرفته استيافراد انسانن كار ي مقاله اظهار كنند كه ايدر بخش روش بررس

ق ي محل تحق مؤسسه ناظر بر اخالق تهيتوسط كمت ي مربوطه به همراه رضايد شده و گواهييشان تأيا

ل شده توسط ي تكمINFORMED CONSET نامه شركت كننده در مطالعه را به دفتر ي افراد انسان هيكل

ناظر تهيدر صورت عدم وجود كم(مجله ارسال شود ن مطلب توسط يا، قي محل تحق بر اخالق در مؤسسه

به دفتر مجله اعالم يت كتبسندگان به صورينو . )گردد

يارهايمع يرهنمودها يها دستورالعملمطالعه از Helsinki توسط 1975 كه در سال ياخالق)htm.3b/policy/e/net.wma.www//:http (و در . كند يرويپ، شدهبي تصوي انسانقاتي تحقتهيكم

، وانات انجام شده استي حي كه بر رويدر مطالعاتها مقاله در بخش مواد و روشيستي باگان/سندهينو

، وانات مورد مطالعهيد كه در برخورد با حياعالم نما Guide for the care و مطابق با اصول يرفتار انسان

and Use of Laboratory Animals )html.5140/catalog/edu.nap.www(ت شده ي رعا محل ناظر بر اخالق مؤسسه تهين كار توسط كميو ا تهيدر صورت عدم وجود كم(د شده است يي تأقيتحق

ن مطلب يا، قي محل تحق ناظر بر اخالق در مؤسسه به دفتر مجله يسندگان به صورت كتبيتوسط نو . )اعالم شود

اخالق الزم تهي كمي گواهي پژوهشياگر برا �ت ي آن به آدرس وب سا هي بعد از تهيستيبا، است

ناظر تهيمدر صورت عدم وجود ك(مجله ارسال شود ن مطلب توسط يا، قي محل تحق بر اخالق در مؤسسه

به دفتر مجله اعالم يسندگان به صورت كتبينو . )گردد

را كه ممكن ييها يد همه وابستگيسندگان باينو �جاد تعارض منافع در نظر ياست به عنوان احتمال ا

. آشكار سازند، گرفته شود برعهدهيقن اخالي مقاله بر اساس مواز هيت تهيمسؤل . باشد يگان مقاله م/سندهينو

: فرم حق نشر ي نام كامل و موارد درخواستيستيسندگان بايتمام نو

ت مجله در قالب يسا در فرم حق نشر را كه در وبWordل نموده و امضاء كنندي وجود دارد را تكم .

قيسپس اسكن فرم امضاء شده را از طر http://diglib.tums.ac.ir/pub دفتر مجله ارسال به . ندينما

انواع مقاالت قابل چاپ در مجلهحداكثر ، كلمه3500 ي ال2500: يت پژوهشالمقا

و جدولها رهاي تعداد تصوحداكثر و 55تعداد مراجع . باشد ي م5 حداكثر، كلمه 4000 يال 3500: يت مرورالمقا

و جدولها رهاي تعداد تصوحداكثرو 80تعداد مراجع . باشد ي م5، كلمه2000 ي ال1500: يت مطالعه موردالمقا

و رهاي و حداكثر تعداد تصو20حداكثر تعداد مراجع . باشد ي م2ها جدول

55 يلي تكمحاتيتوض )رهايتصو( شرح) حاتيتوض( كلمه75 يال

45: باشدقي تحقيها افتهي شامل دينبا يارزسپاسگ كلمه55 يال

: نحوه تهيه مقاله

83

يستي پژودا با خود در مجله چاپ مقاالتيبرا : دييت نماير را رعايچارچوب ز

Microsoft در قالب نرم افزار يستيمقاالت با -1

Word/ Office به صورت spaced-double با و ) 4A ) mm297x210چارچوب استاندارد كاغذ

پ شده و يه از هر طرف تايمتر حاش ي سانت2 ي فاصلهفونت واژگان . د عدد باش2400حداكثر واژگان مقاله

زبان يو برا) point-14(ن ينازني، زبان فارسيبرا. باشد) Times New Roman) point-12 يسيانگلن و به يها حتماًبه الت زمي ارگان جنس و گونهياسام

در صورت عنوان نام . نوشته شوند) Italic(صورت كج آنها به طور كامل Generic Name يستيبا، داروها

. آورده شوددر . تا حد امكان كوتاه و جامع باشد: عنوان مقاله -2

نوشته يعنوان مقاله به زبان فارس، نخست صفحهب يگان به ترت/سندهين عنوان نام نوييدر پا. شود

نام محل كار ي، الت دانشگاهيزان تحصيم؛ آورده شود، همراهثابت وتلفن ، محل كار و منزليو آدرس پست

هيكل) mail-E(ك ي و پست الكترون)Fax(دورنما سندگان به طور كامل درج شودينو حتماً با قرار يستي مسئول مكاتبات با سندهينو -3

ي ويدادن ستاره در باال و سمت چپ نام خانوادگ سندهيدر صورت عدم اعالم نام نو. مشخص شود

سندهيبه عنوان نو، نخست سندهينو، مسئول مكاتبات . شود ي ميمسئول مكاتبات تلق

ده بر اساس آنچه كه يچك، دوم در صفحه: دهيچك -4، آمده"انواع مقاالت قابل چاپ در مجله"در قسمت . نوشته شوديبه زبان فارس

واژه 5 تا 2ن يده بين چكييدر پا: يديواژگان كل -5. ب حروف الفبا قرار داده شونديانتخاب شده و به ترت براساس موارد يستين قسمت بايواژگان مندرج در ا

MeSH (Medical Subject Headings( يادشنهيپ .يده شوندبرگز)html.MBrowser/mesh/gov.nih.nlm.www( . يسيه موارد باال به زبان انگليكل، سوم در صفحه -6

. روان نوشته شودمواد و ، شامل مقدمه: گر مقالهي ديها بخش -7

و يسپاسگزاري، ريگ جهينت، بحث، ها افته، يها روشك در صفحات جداگانه آورده يكه هر ؛ منابع است

. شودق يان هدف تحقيد ضمن بيمقدمه با: مقدمه -8

ج و مشاهدات ينتا، ت موضوعي از اهميا خالصهيحاوق مورد نظر كه در گذشته انجام شده يمرتبط با تحق

. الزم آنها باشديها با ذكر منابع و ماخذ، است با يريگ و روش نمونهيچگونگ: ها مواد و روش -9

و يشگاهي آزمايها الزم است به روش. شودانيدقت بل مورد استفاده و مشخصات آنها ي و وسايمواد مصرف

مورد ي آماريها آزمون. به طور كامل اشاره شود ي به خوبياستفاده را نام برده و مراحل استنتاج آمار

. ان شونديبجداول و ، در قالب متنيستي باها افتهي: ها افتهي -10

مطالب مطرح . ش داده شونديما نينمودارها به خوب. باشنديد تكراريجداول و نمودارها نبا، شده درمتن

د در ارائه مطالب هماهنگ بوده يجداول و نمودارها با و ارائه يا طراحي كامالً گوي به صورتيمارآو از نظر . شده باشند

و يكل يريگ جهينت يستيمقاله با: بحث -11عه را نه موضوع مورد مطالي در زميتشنهادايپ

. دربرداشته باشدسسات ؤ منام درجعالوه بر : يتشكر و قدردان -12

ق و اعالم يكننده اعتبار بودجه تحق نيهمكار و تام در ي كه به نحوي از افراديستيبا يم، شماره طرحه و فراهم يا در ته، ياند ق نقش داشتهيانجام تحق

، اند با ذكر نام از تالش نمودهينمودن امكانات مورد ن . شوديدانقدر كاربرد ي بر اساس تواليستيمنابع در متن با -13. شونديگذار با عدد در داخل پرانتز شماره، ها آن

يا صفحهي مقاله و بر رويدر انتها، محل ذكر منابعdouble-ش يمجزا به صورت پشت سرهم با آرا

spacedروش ي، به طوركل. باشد مي و درج شماره Vancouver يبر مبنان مجله يارجاع به منابع در ا

Styleدمان ي چيگان بهتر است برا/سندهينو. باشد ي مر ي معتبر و مشهور نظيا انهي رايمنابع از نرم افزارها

Endnote ا ي وReference Managerندي استفاده نما . Indexنام مجالت به صورت خالصه و براساس روش

Medicus) org.icmje.www (آورده شود .

نگارش منابعنگيراهنماي چگو : مقاالت ايراني و خارجي

Author(s) – Family name and initials. Title of article. Title of journal – abbreviated Publication year, month, day (month & day only if available); volume(issue): pages

84

Rose ME, Huerbin MB, Melick J, Marion DW, Palmer AM, Schiding JK, et al. Regulation of interstitial excitatory amino acid concentrations after cortical contusion injury. Brain Res. 2002;935(1-2): 40-6.

و ) تأليف يا ترجمه(هاي فارسي زبان كتاب : خارجي

Author(s) – Family name and initials, Multiple authors separated by a comma. Title of book. Edition of book if later than 1st ed. Place of Publication: Publisher Name; Year of Publication. Murray PR, Rosenthal KS, Kobayashi GS, Pfaller MA. Medical microbiology. 4th ed. St. Louis: Mosby; 2002.

مجالتي كه در ي مقاله(ترونيكي مقاالت الك ): الكترونيك باشدي نسخه

Abood S. Quality improvement initiative in nursing homes: the ANA acts in an advisory role. Am J Nurs [serial on the Internet]. 2002 Jun [cited 2002 Aug 12];102(6): [about 3 p. ]. Available from: http://www.nursingworld.org/AJN/2002/june/Wawatch.htm.

جداول و ، ها فلوچارت، ريتصاو، اشكال هيكل -14. ان جمالت ارجاع داده شوندي در پايستينمودارها با

، ها فلوچارت، ريتصاو، اشكال هيحات مربوط به كليتوض. رنديان مقاله قرار گي در پايستيجداول و نمودارها باجدول ، فلوچارت، ريتصو، ك شكلياگر چنانچه تنها

ر يدر غ؛ ستي آن نيگذار از به شمارهيا نمودار باشد ني . استي آنها الزامي برايگذار شماره، نصورتيا

جداول و نمودارها ، ها فلوچارت، ريتصاو، اشكال -15، JPEG مانند ييها لي جداگانه در قالب فابه صورت

GIF ،TIF و PDF) pixels400x500 ، cm8 عرض و resolution300 (ت ارسال شوديق وب ساياز طر .

، حداكثر شمار اشكالي مقاالت پژوهشيبرا -16 عدد بوده در 5جداول و نمودارها ، ها فلوچارت، ريتصاوحداقل تعداد ي، ر پژوهشي تصاوي كه برايحال . باشد ي عدد م5ها كسع، ريتصو، مرتبط با شكلي اختصاريها تمام واژه -17

اشكال و . ح شونديجدول و نمودار تشر، فلوچارت . ر واضح و با وضوح مناسب ارسال شونديتصاو براساس يريگ اندازهياستفاده از واحدها -18

)SI(Système International و ي كامالً منطق مانند ذكر جنس و (گر موارد ي ديبرا. مناسب است

مورد نظر شكل كامل واژهيستين بار باينخست، )گونه

از . نوشته شده و در پرانتز اختصار آن آورده شود و يفارس(ده يآوردن اختصارات در عنوان مقاله و چك

شتر از ي بي آگاهيبرا. شوديجداً خوددار) يسيانگل كاربرد آنها ي قابل قبول و چگونگي اختصاريها واژه . ديي مراجعه نماScientific Style and Format به

: نكات مهم يا و منطقهي كه براساس مطالعات مليمقاالت �ت ين مجله اولويرش در اي پذي شده باشند برانيتدو . دارند

يرش مقاله و انجام اصالحات احتماليبعد از پذ �چگونه يه، گان/سندهيتوسط نو) بنابر نظر داوران(بعد از . ابل قبول نخواهد بود در مقاله قيرييتغا يسنده ينام نو، چ عنوانيبه ه، مقالهييرش نهايپذ . باشد ير نمييسندگان قابل تغينوش يراياصالح و و، قبول، ه در رديريت تحرئيه �

به ، د شدهييمقاله آزاد است و از بازگرداندن مقاالت تا . استرسندگان معذوينوبر ه ت كامل منابع و مطالب چاپ شديولئمس � . سندگان خواهد بوديا نويسنده يده نوهعسندگان فقط ي نوي برابازپس گرفتن مقالهامكان �

. وجود دارده يريت تحرئيتا قبل از طرح آنها در ه 3ك نسخه و از هر مقاله ياز هر شماره مجله �

ك نسخه به يسنده رابط و يبه نو) Reprint(نسخه . سندگان ارسال خواهد شدير نويساار مجله ي از چاپ مجله در اختحاصل منافع � . باشد يم

: روند بررسي و مرور مقاالت ارساليپس از ، مجلهيارهايبا در نظر گرفتن اهداف و مع

، رهيات تحري هر مقاله در هيت موضوعيد اولوييتان حداقل يي تع-1: باشد ير مي به شرح زيمراحل داور بر دي داوران و تاكي ارسال مقاله برا-2سه داور

كماهي آنان ظرف مدت يافت نظرات اصالحيدر ارسال مقاله به -4ه يريت تحرئي طرح مجدد در ه-3 كه اشكاالت قابل رفع باشديسنده در صورتينو ارسال مقاله -6افت مجدد مقاله اصالح شده ي در-5

الذكر ان داوران فوقي از مياصالح شده به داور نهائ توسط يموارد اصالحافته با ير يي تطابق مقاله تغ-7

د اصالحات توسط داور يي در صورت تا-8 ييداور نها يرش مقاله برايپذ، هيريت تحرئيب هي و تصوينهائ .شود يسنده مسئول مكاتبات اعالم مي به نوچاپ