Koligativna svojstva otopina

Tlak pare iznad tekuinep(A)...tlak pare iznad istog otapala p(A)...tlak pare iznad otopine (otopljena je vrsta tvar B)

p(A) > p(A)Raoultov zakon (kraj 19.st.):

t = konst.

p(A) = p(A)X(A)

t = konst.

X(A)...molni udio otapala A u otopini Kod otopine je manja vjerojatnost izlaenja molekula otapala u paru nego kod istog otapala

molekule otapala

molekule otopljene tvari

Povienje vrelita i snienje ledita VRELITE....temperatura pri kojoj je tlak pare jednak atmosferskom tlaku

LEDITE....temperatura pri kojoj su vrsta i tekua faza u ravnotei, tj. imaju isti tlak para

Povienje vrelita i snienje leditaRaoult:

XA + XB = 1pA pA = p = pA XBp ~ T

pA = pA (1 - XB)

Ako je p proporcionalno s XB onda je i T proporcionalno s XB tj.

T ~ pA XBRaznim pojednostavljenjima dobije se:

T = Kb bB

odnosno

T = Eb bB

Tpovienje vrelita ili snienje ledita otopine bBmolalitet otopljene tvari B Kbkrioskopska konstanta otapala za snienje ledita Ebebulioskopska konstanta otapala za povienje vrelita

Idealne otopine Raoultov zakon vrijedi samo za idealne otopine, tj. vrlo razrijeene otopine u kojima nema privlanih sila izmeu otopljenih estica. Samo pri tim uvjetima tlak para otopine ovisi samo o relativnom broju molekula otapala i broja estica otopljene tvari, a ne o njihovoj vrsti.

Odreivanje molarne mase Eksperimentalnim odreivanjem T poznate mase otapala (mA) i otopljene tvari (mB), moe se odrediti molarna masa MB otopljene tvari:

K B mB MB T mA

Osmoza i osmotski tlak OSMOZAprolazak molekula otapala kroz polupropusnu membranu iz otopine nie koncentracije u otopinu vie koncentracije.

Prolazak otapala traje dok se hidrostatski tlak ne izjednai sa silom difuzije. Tada se uspostavlja dinamika ravnotea.

Osmoza i osmotski tlak Taj ravnoteni hidrostatski tlak po veliini je jednak osmotskom tlaku otopine Vant Hoff-ova jednadba:V=nRT

ili

=cRT

vrijedi za idealne otopine Eksperimentalnim odreivanjem moe se odrediti M proteina. Osmoza je bitna za funkcioniranje stanica

Osmoza stanina membrana je polupropusna u stanici je otopina raznih soli, eera itd. Ako se stanica nalazi u otopini vie koncentracije, iz stanice izlazi voda, skvri se..plazmoliza Ako je stanica u otopini manje koncentracije, u nju ulazi voda i dolazi do pucanja. Izotonike otopine.otopine istog osmotskog tlaka kao u stanici. 0,95% otopina NaCl je izotonina s otopinom krvnih stanica.citoplazma stanina stijenka otapalo plazma memebrana

IZOTONINA (izoosmotska) otopina nema prolaska vode

HIPOTONINA (hipoosmotska) otopina voda ulazi u stanicu i moe izazvati pucanje stanice ako je membrana slaba ili oteena (osmotska liza)

HIPERTONINA (hiperosmotska) otopina voda izlazi iz stanice i izaziva skvravanje citoplazme (plazmoliza)

Otopine elektrolita

Otopine elektrolita ELEKTROLITI....tvari koje u vodi daju ione Jaki elektroliti....potpuno su disocirani na ione (NaCl, HCl) Slabi elektroliti...djelomino su disocirani na ione (CH3COOH, HgCl2)

Koligativna svojstva elektrolita Za neki molalitet elektrolita, b, prisutan je vei broj estica, pa se proporcionalno tome mijenja parcijalni tlak otapala iznad otopine, talite, vrelite i osmotski tlak: T = i Kb bB V=inRT i...Vant Hoffov faktor, odreuje se eksperimentalno, a pri niskim koncentracijama jednak je broju disociranih iona

Molarna provodnost elektrolita Ioni u otopinama provode elektrinu struju Elektrina provodnost elektrolita, (S cm-1) ovisi o: vrsti iona koncentraciji iona Molarna provodnost elektrolita, (S cm2 mol-1) definira se:

c

(S cm2 mol-1)

Molarna provodnost JAKIH elektrolita ne ovisi i koncentraciji te se elektroliti mogu usporeivati. Budui da jakih elektrolita pri niskim koncentracijama malo ovisi o koncentraciji, uveden je pojam molarne provodljivosti pri beskonanom razrjeenju

Molarna provodnost SLABIH elektrolita slabih elektrolita ovisi o koncentraciji; vrlo je niska pri viim i srednjim koncentracijama, ali kod velikih razrjeenja naglo raste ak do vrijednosti koje imaju jaki elektroliti. To je zbog toga to je udio disociranih molekula mali pri viim i srednjim koncentracijama, a jako poraste pri razrjeenju. Njemaki fiziar Kohlrausch uoio je da svaka vrsta iona karakteristino doprinosi molarnoj provodnosti elektrolita

Pri beskonanom razrjeenju molarna provodnost elektrolita je zbroj molarnih provodnosti iona (Na2SO4) = 2 (Na+) + (SO42-) = = (2 50,1 + 160) S cm2 mol-1 = 260,2 S cm2 mol-1

Mali Li+ jae je hidratiziran od veeg K+, te je manje pokretljiv. H+ je vrlo mali, ali ima veliku provodljivost.