Oznakowanie substancji i mieszanin chemicznych zgodnie z ... · Art. 4 ust. 4 rozporządzenia CLP:...
Transcript of Oznakowanie substancji i mieszanin chemicznych zgodnie z ... · Art. 4 ust. 4 rozporządzenia CLP:...
Oznakowanie substancji i mieszanin chemicznych zgodnie z
zasadami rozporządzenia 1272/2008/WE (CLP)
Mariusz Godala
Oznakowanie chemikaliów
� Art. 4 ust. 4 rozporządzenia CLP: w przypadku gdy
substancja lub mieszanina jest zaklasyfikowana jako
stwarzająca zagrożenie dostawcy* zapewniają, by
przed wprowadzeniem jej do obrotu była
oznakowana i opakowana zgodnie z tytułami III i IV.
*Dostawca – oznacza każdego producenta, importera, dalszego użytkownika lub
dystrybutora wprowadzającego do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako
składnik mieszaniny lub też mieszaninę
Oznakowanie chemikaliów –Kodeks Pracy
� Art. 221. § 1. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i
preparatów chemicznych nie oznakowanych w sposób
widoczny, umożliwiający ich identyfikację.
� § 2. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i
niebezpiecznych preparatów chemicznych bez posiadania aktualnego
spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a także
opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem
lub wybuchem.
Treść etykiety (art. 17 rozporządzenia CLP)Substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie i zawarta w opakowaniu musi być opatrzona etykietą zawierającąnastępujące elementy:
� nazwę, adres i numer telefonu dostawcy lub dostawców tej substancji lub mieszaniny,
� nominalną ilość tej substancji lub mieszaniny w pakunkach udostępnianych ogółowi społeczeństwa, chyba że ilość ta jest określona gdzie indziej na opakowaniu,
� identyfikator produktu,
� piktogramy określające rodzaj zagrożenia,
� hasło ostrzegawcze,
� zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia,
� odpowiednie zwroty wskazujące środki ostrożności,
� sekcję zawierającą informacje uzupełniające – jeżeli dotyczy.
Treść etykiety
� Informacje na etykiecie substancji lub mieszaniny wprowadzanej do obrotu są sformułowane w językach urzędowych państw członkowskich na terytorium których substancja lub mieszanina jest wprowadzana do obrotu, chyba że dane państwa członkowskie postanowią inaczej.
� Dostawcy substancji lub mieszaniny mogą użyć na etykietach większej liczby języków niż jest to wymagane przez dane państwo członkowskie, pod warunkiem że we wszystkich użytych językach zostaną podane te same informacje.
� Termin stosowany do identyfikacji substancji lub mieszaniny jest taki sam, jak ten, który został użyty w karcie charakterystyki sporządzonej zgodnie z art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006.
Identyfikator produktu
Identyfikator produktu dla substancji składa się przynajmniej z:
a) nazwy i numeru identyfikacyjnego, jaki został jej nadany w części 3 załącznika VI, jeżeli substancja jest w niej wymieniona,
b) nazwy i numeru identyfikacyjnego jaki został jej nadany w wykazie klasyfikacji i oznakowania, jeżeli substancja nie jest wymieniona w części 3 załącznika VI, lecz występuje w tym wykazie,
c) jeżeli substancja nie została wymieniona ani w części 3 załącznika VI ani w wykazie klasyfikacji i oznakowania – numeru CAS, wraz z nazwąpodaną w nomenklaturze Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) lub numeru CAS wraz z jedną lub większą liczbąinnych międzynarodowych nazw chemicznych,
d) jeżeli numer CAS nie jest dostępny – nazwy podanej w nomenklaturze IUPAC lub jednej lub większej liczby innych międzynarodowych nazw chemicznych.
Identyfikator produktu
Identyfikator produktu dla mieszaniny składa się z obu następujących elementów:
a) nazwy handlowej lub informacji o przeznaczeniu mieszaniny,
b) danych identyfikujących wszystkie substancje w mieszaninie, które decydują o jej zaklasyfikowaniu w kategoriach dotyczących ostrej toksyczności, działania żrącego na skórę lub poważnych uszkodzeńoczu, działania mutagennego na komórki rozrodcze, rakotwórczości, działania szkodliwego na rozrodczość, działania uczulającego na skóręlub drogi oddechowe, działania toksycznego na narządy docelowe (STOT) lub zagrożenia spowodowanego aspiracją.
Jeżeli w przypadku, o którym mowa w lit. b), wymóg ten prowadziłby do podania wielu nazw chemicznych, wystarczą maksymalnie cztery nazwy chemiczne, chyba że istnieje konieczność podania większej liczby nazw niż cztery, aby określić charakter i nasilenie zagrożeń.
Znaki i napisy ostrzegawcze (UE obecnie obowiązujące)
E O F+ F NWybuchowy Utleniający Skrajnie Wysoce Niebezpieczny
łatwopalny łatwopalny dla środowiska
T+ T C Xn XiBardzo Toksyczny Żrący Szkodliwy Drażniącytoksyczny
PIKTOGRAMYPiktogram określający rodzaj zagrożenia - oznacza układ graficzny zawierający znak i inne elementy graficzne, takie jak: obwódka, wzór lub kolor tła, których zadaniem jest przekazanie konkretnych informacji o danym zagrożeniu.
� czarne rysunki na białym tle,
� czerwone obramowanie
Piktogramy dla zagrożeń fizykochemicznych
Piktogramy dla zagrożeń dla zdrowia
Piktogramy dla zagrożeń dla środowiska
Piktogramy – zagrożenia fizyczne� Niestabilne materiały wybuchowe
� Materiały wybuchowe z podklas 1.1, 1.2, 1.3, 1.4
� Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typy A, B
� Nadtlenki organiczne, typy A, B
� Gazy łatwopalne, kategoria zagrożenia 1
�Wyroby aerozolowe łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2
� Ciecze łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2, 3
� Ciała stałe łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2
� Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typy B, C, D, E, F
� Ciecze piroforyczne, kategoria zagrożenia 1
� Ciała stałe piroforyczne, kategoria zagrożenia 1
� Substancje i mieszaniny samonagrzewające się, kategorie zagrożeń 1, 2
� Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy łatwopalne, kategorie
zagrożeń 1, 2, 3
� Nadtlenki organiczne, typy B, C, D, E, F
� Gazy utleniające, kategoria zagrożenia 1
� Ciecze utleniające, kategorie zagrożeń 1, 2, 3
� Ciała stałe utleniające, kategorie zagrożeń 1, 2, 3
Gazy pod ciśnieniem:
� Gazy sprężone
� Gazy skroplone
� Gazy skroplone schłodzone
� Gazy rozpuszczone
� Działanie korodujące na
metale, kategoria zagrożenia 1
Piktogramy – zagrożenie dla zdrowia� Działanie żrące na skórę, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 1C
� Poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1
� Toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym),
kategorie zagrożeń 1, 2, 3
� Toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym),
kategoria zagrożenia 4
� Działanie drażniące na skórę, kategoria zagrożenia 2
� Działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 2
� Działanie uczulające na skórę, kategoria zagrożenia 1
� Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategoria zagrożenia 3
- Działanie drażniące na drogi oddechowe
- Skutek narkotyczny
� Działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria zagrożenia 1
� Działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2
� Rakotwórczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2
� Działanie szkodliwe na rozrodczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2
� Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategorie zagrożeń 1, 2
� Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kategorie zagrożeń 1, 2
� Zagrożenie spowodowane aspiracją, kategoria zagrożenia 1
Piktogramy – zagrożenie dla środowiska
Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego
� Toksyczność ostra, kategoria 1
� Toksyczność przewlekła, kategorie 1, 2
Piktogram nie jest wymagany dla następujących klas i kategorii zagrożeń:
� Materiały wybuchowe z podklasy 1.5,
� Materiały wybuchowe z podklasy 1.6,
� Gazy łatwopalne, kategoria zagrożeń 2,
� Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typ G,
� Nadtlenki organiczne, typ G,
� Działanie szkodliwe na rozrodczość, wpływ na laktację lub oddziaływanie szkodliwe na dzieci karmione piersią, dodatkowa klasa zagrożeń,
� Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego – toksycznośćprzewlekła, kategorie 3, 4.
Hasło ostrzegawcze
Etykieta zawiera odpowiednie hasło ostrzegawcze zgodne z klasyfikacją danej substancji lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie.
Hasło ostrzegawcze oznacza wyraz wskazujący na odpowiedni stopieńzagrożenia, w celu ostrzeżenia czytającego o potencjalnym zagrożeniu; wyróżnia się następujące dwa poziomy:
a) niebezpieczeństwo oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na bardziej poważne kategorie zagrożeń,
b) uwaga oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na kategorie zagrożeńniższego stopnia.
Jeżeli na etykiecie występuje hasło ostrzegawcze „niebezpieczeństwo”, nie umieszcza się dodatkowo hasła ostrzegawczego „uwaga”.
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia
Zwrot określający zagrożenie oznacza zwrot przypisany klasie i kategorii zagrożenia opisujący rodzaj zagrożeń wywoływanych przez substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie, w tym, w odpowiednich przypadkach, stopień zagrożenia.
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia mają brzmienie zgodne z załącznikiem III (w dyrektywie były to zwroty „ryzyka” znakowane symbolem „R”, natomiast w rozporządzeniu 1272/2008/WE (CLP) zwroty te zostały nazwane zwrotami „zagrożenia” znakowanymi symbolem „H” )
H 2** zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia odnośnie zagrożeńfizykochemicznych
H 3** - zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dotyczące zdrowia ludzi
H 4** – zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dla środowiska
Zwroty wskazujące środki ostrożności
Zwrot określający środki ostrożności oznacza zwrot opisujący zalecane środki służące zmniejszeniu lub zapobieganiu szkodliwym skutkom, które wynikają z narażenia na substancjęlub mieszaninę stwarzającą zagrożenie podczas jej stosowania lub unieszkodliwiania.
Dobierane są zgodnie z kryteriami określonymi w części 1 załącznika IV.
Zwroty wskazujące środki ostrożności mają brzmienie zgodne z
częścią 2 załącznika IV.
Zwroty wskazujące środki ostrożności
Dotychczas takie zwroty były znakowane symbolem „S”, w rozporządzeniu użyto symboli „P”.
W załączniku IV zwroty wskazujące środki ostrożności podzielono na następujące grupy:
� Ogólne zwroty wskazujące środki ostrożności: np. P102 –Chronić przed dziećmi,
� Zwroty wskazujące środki ostrożności – zapobieganie np. P234 – Przechowywać wyłącznie w oryginalnym pojemniku,
� Zwroty wskazujące środki ostrożności – reagowanie np. P315 – Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza,
� Zwroty wskazujące środki ostrożności – przechowywanie np. P403 – Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu,
� Zwroty wskazujące środki ostrożności – usuwanie np. P501 –Zawartość/pojemnik usuwać do …
Zwroty wskazujące środki ostrożności –dobór zwrotów P na podstawie załącznika IKlasyfikacja Kategoria 1A/ 1B/ 1C Kategoria 2
Piktogram GHS
Hasło ostrzegawcze Niebezpieczeństwo Uwaga
Zwrot wskazujący rodzaj
zagrożenia
H314: Powoduje poważne oparzenia skóry
i uszkodzenia oczu
H315: Działa drażniąco
na skórę
Zwrot wskazujący środki
ostrożności
Zapobieganie
P260; P264; P280 P264; P280
Zwrot wskazujący środki
ostrożności
Reagowanie
P301 + P330 + P331; P303 + P361 + P353
P363; P304 + P340; P310; P321
P305 + P351 + P338
P302 + P352
P321; P332 + P313
P362
Zwrot wskazujący środki
ostrożności
Przechowywanie/Usuwanie
P405
P501
Zwroty wskazujące środki ostrożności – załącznik IV
Kod zwrotu P Treść zwrotu P Klasa zagrożenia Kategoria
zagrożenia
P 331 Nie wywoływać wymiotów - Działanie żrące na skórę
- Zagrożenie spowodowane aspiracją
1A, 1B, 1C
1
P405 Przechowywać pod
zamknięciem
- Toksyczność ostra – droga pokarmowa
- Toksyczność ostra – po naniesieniu na
skórę
- Toksyczność ostra – po narażeniu
inhalacyjnym
- Działanie mutagenne
- Rakotwórczość
- Działanie szkodliwe na rozrodczość
- Działanie żrące na skórę
- Działanie toksyczne na narządy docelowe
– narażenie jednorazowe
- Działanie toksyczne na narządy docelowe
– narażenie jednorazowe, działanie
drażniące na drogi oddechowe
- Działanie toksyczne na narządy docelowe
– narażenie jednorazowe, działanie
narkotyczne
1, 2, 3
1, 2, 3
1, 2, 3
1A, 1B, 2
1A, 1B, 2
1A, 1B, 2
1A, 1B, 1C
1, 2
3
3
Porównanie kryteriów doboru zwrotów S i zwrotów P
S 23 Nie wdychać
gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy (określi
producent)Zastosowanie:
Wszystkie niebezpieczne dla zdrowia ludzi
substancje i mieszaniny w stanie ciekłym lub
gazowym
Kryteria stosowania:
- obowiązkowo dla wymienionych powyżej
substancji i mieszanin, którym przypisano zwrot
R42
- obowiązkowo dla substancji i mieszanin, które
będą stosowane przez natryskiwanie (rozpylanie);
dodatkowo konieczne jest zastosowanie zwrotu
S38 lub S51
- zalecane w celu zwrócenia uwagi użytkownika
na ryzyko związane z wdychaniem substancji,
niewskazane w zwrotach określających
zagrożenie
P 260 Nie wdychać pyłu/dymu
/gazu/mgły/pary/rozpylonej cieczy
Klasa/kategoria zagrożenia:- toksyczność ostra (po narażeniu inhalacyjnym)
kategoria 1 i 2,
- działanie toksyczne na narządy docelowe –
narażenie jednorazowe – kategoria 1, 2
- działanie toksyczne na narządy docelowe –
narażenie powtarzane – kategoria 1, 2
- działanie żrące na skórę – kategoria 1A, 1B, 1C
- działanie szkodliwe na rozrodczość – wpływ na
laktację lub oddziaływanie szkodliwe na dzieci
karmione piersią
Warunki zastosowania: producent/dostawca
określi właściwe warunki
Zwroty wskazujące środki ostrożności
� Jeżeli po dokonaniu wyboru zwrotów określających środki ostrożności okazuje się, że występują wyraźnie w nadmiarze lub są niepotrzebne w przypadku tej konkretnej substancji lub mieszaniny lub opakowania, zwroty takie należy pominąć na etykiecie.
� Na jednej etykiecie powinno się znajdować do sześciu zwrotów wskazujących środki ostrożności, chyba że z uwagi rodzaj zagrożenia potrzebna jest ich większa liczba.
Informacje uzupełniające na etykiecie
W sekcji poświęconej informacjom uzupełniającym na etykiecie
umieszcza się:
� odpowiednie zwroty o których mowa w sekcjach 1.1 i 1.2 załącznika II,
� jeżeli substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca
zagrożenie objęta jest dyrektywą 91/414/EWG, wtedy w sekcji
poświęconej informacjom uzupełniającym na etykiecie umieszcza się
odpowiedni zwrot,
� w przypadku substancji zaklasyfikowanej jako stwarzająca zagrożenie
dla warstwy ozonowej - hasła ostrzegawcze, zwroty określające rodzaj
zagrożenia i zwroty określające środki ostrożności umieszcza się w części
etykiety przeznaczonej na informacje uzupełniające,
� gdy mieszanina zawiera dowolną substancję zaklasyfikowaną jako
stwarzająca zagrożenie – etykietuje się ją zgodnie z częścią 2
załącznika II
Informacje uzupełniające na etykiecie
W części przeznaczonej na informacje uzupełniające dostawca może umieścić:
� informacje inne niż wymagane na podstawie art. 25, pod warunkiem, że nie spowodują trudności w odczytaniu elementów etykiety wymaganych na mocy art. 17. Informacje te mają podawać dalsze użyteczne szczegóły odnośnie zagrożeń stwarzanych przez substancję/mieszaninę czy bezpiecznego stosowania substancji/mieszaniny. Informacje te powinny być spójne z klasyfikacją substancji/mieszaniny (nie umieszcza sięzwrotów niespójnych z klasyfikacją),
� elementy etykiety wymagane na mocy przepisów innych aktów wspólnotowych (np. dodatkowe elementy etykiety wymagane przez przepisy dyrektywy 98/8/WE czy 91/414/EWG, zawartość VOC w farbach i lakierach – dyrektywa 2004/42/WE, załącznik XVII rozporządzenia REACH, czy art. 65 rozporządzenia REACH – numer zezwolenia).
PIKTOGRAMY – zasady pierwszeństwa
Nie ma obowiązku umieszczania na etykiecie
wszystkich piktogramów
Np. jeżeli nie zamieszcza się
Jeżeli użycie piktogramów nie jest obowiązkowe
!
z wyjątkiem przypadków, w których obowiązkowe jest zamieszczenie
więcej niż jednego z tych piktogramów określających rodzaj zagrożenia
PIKTOGRAMY – zasady pierwszeństwa
Jeżeli nie zamieszcza się
jeżeli dotyczy działania
drażniącego na oczy lub skórę
!
Jeżeli dotyczy działania
uczulającego na drogi
oddechowe nie zamieszcza się
jeżeli dotyczy działania
uczulającego na skórę lub działania
drażniącego na oczy lub skórę
!
PIKTOGRAMY – zasady pierwszeństwa
Jeżeli klasyfikacja substancji lub mieszaniny powodowałaby
konieczność umieszczania na etykiecie więcej niż jednego
piktogramu określającego rodzaj zagrożenia
odpowiadającego tej samej klasie zagrożenia, na etykiecie
umieszczany jest piktogram odpowiadający najwyższej
kategorii zagrożenia w każdej z odnośnych klas zagrożenia.
Glutaraldehyd
Toksyczny Niebezpieczny
dla środowiska
Oznakowanie WE
203-856-5
Działa toksycznie przez drogi oddechowe i po
połknięciu.
Powoduje oparzenia.
Może powodować uczulenie w następstwie
narażenia droga oddechową i w kontakcie ze skórą.
Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed
dziećmi.
Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą
ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
Nosić odpowiednia odzież ochronna, odpowiednie
rękawice ochronne i okulary lub ochronne twarzy.
W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz,
niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to
możliwe, pokaz etykietę.
Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie
z instrukcja lub kartą charakterystyki.
Dystrybutor:
XXX Polska Sp. z o.o. 01-000 Warszawa, ul. xxxxxxxx;
tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy
Glutaraldehyd
Niebezpieczeństwo
605-022-X
Działa toksycznie w następstwie wdychania.
Działa toksycznie po połknięciu.
Powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu.
Może powodować objawy astmy lub trudności w oddychaniu
w następstwie wdychania.
Może powodować reakcję alergiczną skóry.
Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
Przechowywać pod zamknięciem.
Chronić przed dziećmi.
W przypadku dostania się do oczu: ostrożnie płukać wodą
przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i
można je łatwo usunąć.
Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę
oczu/ochronę twarzy.
W razie konieczności zasięgnięcia porady lekarza, należy
pokazać pojemnik lub etykietę.
Unikać zrzutów do środowiska.
Dystrybutor:
XXX Polska Sp. z o.o. 01-000 Warszawa, ul. xxxxxxxx;
tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy
proksan sodowy (CLP)
Uwaga006-024-00-8
Działa szkodliwie po połknięciu.
Działa drażniąco na skórę.
Działa toksycznie na organizmy wodne,
powodując długotrwałe skutki.
(Zwroty P: P264; 270; P301+P312; P330;
P501 (H302) P264; P280; P302+P352;
P321; P332+P313; P362 (H315) P273;
P391; P501 (H411))
Dystrybutor:
XXX Polska Sp. z o.o. 01-000 Warszawa, ul. xxxxxxxx;
tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy
!
Klasyfikacja substancji:
toksyczność ostra kategoria 4; H302
działanie drażniące na skórę kategoria 2; H315
niebezpieczeństwo dla środowiska wodnego zagrożenie przewlekłe kategoria 2; H411
Bis(3-karboksy-4-hydroksybenzenosulfonian)hydrazyny (CLP)
Niebezpieczeństwo
007-022-00-X
Może powodować raka
Może powodować poważne oparzenia skóry i
uszkodzenia oczu
Może powodować reakcję alergiczną skóry
Działa szkodliwie po połknięciu
Działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując
długotrwałe zmiany
+zwroty P
Dystrybutor:
XXX Polska Sp. z o.o. 01-000 Warszawa, ul. xxxxxxxx;
tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy
OznakowaniePiktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia powinny mieć kształt
kwadratu ustawionego na wierzchołku. Każdy piktogram
powinien zajmować przynajmniej jedną piętnastą
powierzchni ujednoliconej etykiety, jednakże minimalna
powierzchnia nie może być mniejsza niż 1 cm2.
Pojemność opakowania Wymiary (w milimetrach)
Nieprzekraczająca 3 l: W miarę możliwości co najmniej 52 x 74
Większa niż 3 l, ale
nieprzekraczająca 50 l:
Co najmniej 74 x 105
Większa niż 50 l, ale
nieprzekraczająca 500 l:
Co najmniej 105 x 148
Większa niż 500 l: Co najmniej 148 x 210
Oznakowanie� Piktogramy określające rodzaj zagrożenia, hasło ostrzegawcze, zwroty
określające zagrożenie i zwroty określające środki ostrożności są na etykiecie umieszczone razem.
� 2. Dostawca może ustalić kolejność umieszczenia na etykiecie zwrotów określających zagrożenie. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 3, wszystkie zwroty określające zagrożenie grupuje się na etykiecie według języków.
� Dostawca substancji lub mieszaniny może ustalić kolejność umieszczenia na etykiecie zwrotów określających środki ostrożności. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 3, wszystkie zwroty określające środki ostrożności grupuje się na etykiecie według języków.
� 3. Grupy zwrotów określających zagrożenie i grupy zwrotów określających środki ostrożności, o których mowa w ust. 2, umieszcza się na etykiecie razem według języków.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2010 r.
(Dz. U. Nr 125 poz. 851)
w sprawie sposobu oznakowanie miejsc, rurociągów oraz
pojemników i zbiorników służących do przechowywania
lub zawierających substancje niebezpieczne lub
preparaty niebezpieczne
Rozporządzenie określa sposób oznakowania:
1)pojemników i zbiorników służących do przechowywania substancji
niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych i do pracy z nimi;
2) rurociągów zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty
niebezpieczne;
3) miejsc, w których składowane są znaczące ilości substancji
niebezpiecznych lub preparatów niebezpiecznych.
Sposób oznakowania§2. 1. Pojemniki i zbiorniki służące do przechowywania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych i do pracy z nimi oraz widoczne rurociągi zawierające lub służące do transportowania takich substancji lub takich preparatów oznakowuje się, z uwzględnieniem przepisu art. 221 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) znakami ostrzegawczymi zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 26 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych.
Sposób oznakowaniaZnaki ostrzegawcze o których mowa w §2. ust. 1., mogą zostaćzastąpione znakami ostrzegawczymi dla materiałów niebezpiecznych określonymi w załączniku do rozporządzenia, przy zastosowaniu tych samych piktogramów, oraz uzupełnione dodatkową informacją, dotyczącą w szczególności nazwy substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego, wzoru chemicznego substancji, oraz informacją o zagrożeniach stwarzanych przez substancję lub preparat niebezpieczny.
Sposób oznakowaniaMagazyny, w których składowane są różnorodne substancje lub preparaty niebezpieczne, mogą być oznakowane za pomocąznaku ostrzegawczego „ogólny znak ostrzegawczy –ostrzeżenie o niebezpieczeństwie”, określonego w załączniku do rozporządzenia.
ZNAKI OSTRZEGAWCZE DLA MATERIAŁÓW
NIEBEZPIECZNYCH
Znaki ostrzegawcze powinny mieć następujące
cechy charakterystyczne:
– kształt trójkątny,
– czarny piktogram na żółtym tle z czarnymi
krawędziami (żółta część zajmuje nie mniej niż
50% powierzchni znaku).
Wzory znaków ostrzegawczych
Ostrzeżenie przed substancjami i
preparatami o właściwościach
wybuchowych
Ostrzeżenie przed substancjami i
preparatami o właściwościach
utleniających
Ostrzeżenie przed substancjami i
preparatami łatwo palnymi lub
ostrzeżenie o wysokiej
temperaturze (W przypadku braku odrębnego znaku
ostrzegającego o wysokiej temperaturze)
Wzory znaków ostrzegawczychOstrzeżenie przed substancjami i
preparatami toksycznymi
Ostrzeżenie przed substancjami i
preparatami szkodliwymi lub
drażniącymi
Ostrzeżenie przed substancjami i
preparatami żrącymi
Ogólny znak ostrzegawczy -
ostrzeżenie o niebezpieczeństwie