Osmanlı devleti (kuruluş)

3

XIV. Yüzyıl Başında Yakındoğu ve Avrupa

• Bölgede yer alan başlıca devletler; İlhanlılar, Altın

orda,Memluklar, Bizans'tır. İlhanlılar ( 1256-1336) • Hülagü Han tarafından kurulmuş,İran,Irak,Azerbaycan'a

egemen olmuştur.Hülagü döneminde Anadolu Moğol hakimiyetine girmiş ve bağımlı olmuştur.

• Suriye ve Filistin’i alan ilhanlılar Mısır'a doğru yürürken Ayn-ı Calud savaşında 1261 ve 1277 Elbistan savaşlarında Memluklar tarafından yenilgiye uğratılmıştır.

• Gazan Mahmut Han zamanında İslamiyeti kabul etmişlerdir.Memluk ve Altın orda devletleriyle mücadeleleri devleti zayıflatmıştır.

4

Altınorda Devleti ( 1241-1502)Batu Han tarafından kuruldu. İslamiyet Berke han zamanında yayılmış,

Özbek Han zamanında resmiyet kazan-mıştır.

Timurla yapılan mücadele kaybedilmiştir. Altınorda devletinin Timur'a yenilerek za-

yıflaması Rusların işine yaramış,Ruslar gi-derek güçlenerek topraklarını genişletme-ye başlamışlardır.

8

Memluklar (1250-1517)• Ayberk tarafından tarafından Mısır'da kuruldu. • Baybars zamanında Mustansır Mısır da Halife

ilan edilmiştir.Amaç bütün İslam dünyasını Memluklar etrafında toplamaktır.

• Memluklar, Moğollar ve Haçlılarla mücadele etmişlerdir. Osmanlılar tarafından yıkıldılar.(1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye)

• XIV.yy başlarında Yakındoğu'nun en güçlü devletiydiler.

9

Bizans Devleti (395-1453)

XIV.yy başlarında topraklarının büyük bölümünü kaybetmiş durumdaydı.

İmparatorluğun ticari gelirleri Venedik ve Ceneviz'in eline geçmişti.

Ordu ve donanma gücü zayıflamış, Anadolu ve Balkanlarda yerel vali niteliğindeki komutanlar (Tekfur) merkezi gücü dinlemiyorlardı.

Ayrıca sistemli bir veraset istemi olmadığından güçlü olan komutanlar yönetimi ele geçirebiliyordu.

101243 Kösedağ Savaşı ve Moğol İstilası

Memluklular

11

Anadolu'nun Siyasi Durumu

• XVI.yy. başlarında Anadolu'da şu devletler bulunmaktaydı;

• İlhanlılar : Orta ve Doğu Anadolu'da Anadolu • Selçuklu Devleti : Moğollara bağımlı yaşıyorlardı.(1308)• Trabzon Rum İmparatorluğu (Karadeniz Bölgesi)• 1243 Kösedağ Savaşından sonra ( İlhanlı-Anadolu

Selçuklu Dev.arasında) özellikle uç bölgelerde Anadolu Selçuklu beylikleri kurulmuştu.

• Anadolu siyasi yönden parçalanmıştı.

13

Beyliğin Kısa Zamanda Büyümesinin Nedenleri

Kurulduğu bölgenin coğrafi yönden önemli oluşu,

Gaza ve cihat anlayışıAhilerin destek vermesiPadişahların zeki ve yetenekli olmasıBalkanların siyasi birlikten yoksun olmasıAvrupa’da süren 100 yıl savaşlarıBizans Devletinin taht kavgaları yaşamasıTımar (Dirlik) sisteminin uygulanmasıNüfus ve iskan siyaseti izlenmesiDevşirme sisteminin uygulanması

14

II.MURAT(1421-1451)

ÇELEBİ MEHMET

(1413-1421)

FETRET DEVRİ

(1402-1413)

YILDIRIM BAYEZIT

(1389-1402)

MURAT HÜDAVENDİ

GAR

(1359-1389)

ORHAN BEY(1326-1359)

OSMAN BEY(1299-1326)

II.MEHMET(1451-145)

KURULUŞ DEVRİ

PADİŞAHLARI

15

D ünda r B EY

G ündüz B EY Ertuğrul B EY O sm a n G AZİ

Ertuğrul G a zi

Gündüz Alp

Osman Bey Dönemi 1299-1326Bizanslılardan Karacahisar, Bilecik, Yarhisar,

İnegöl ve Yenişehir’i aldı.1302 Koyunhisar Savaşında Bizans Tekfurlarını

mağlup etmiştir.İlk Osmanlı parası basıldı.Bursa kuşatıldı ancak alınamadı. Orhan Bey Dönemi 1326-1362Bursa fethedildi ve başkent yapıldı.Bizansın iç karışıklıklarından yararlanarak

1353’te Çimpe Kalesi alındı.Edirne’ye kadar olan topraklar ele geçirildi.Teşkilatlanma (Sınırların Genişlemesi) İlk divan örgütü kuruldu.Yaya ve müsellem ordusu oluşturuldu. İznik’te ilk medrese açıldı.

21

I. Murat Hüdavendigar 1362-1389Anadolu’daki Faaliyetler• Ankara Karamanoğullarından geri alındı.• Oğlu Yıldırım Bayezıd'ı Germiyan Beyi'nin kızıyla evlendirerek onlardan

Kütahya, Tavşanlı, Simav ve dolayları çeyiz olarak alındı.• Hamitoğullarından Eğridir ve çevresi satın alındı.• Karaman Beyi Alaeddin Ali Beyle kızını evlendirerek dostluk kurmaya çalıştı. Rumeli'deki Faaliyetler• 1362 Edirne fethedildi ve başkent yapıldı. Edirne'nin Fethinin Önemi: Sırp ve

Bulgarların Bizans'la bağlantısı kesildi.• 1364’te Edirne'nin alınmasına karşı Haçlılarla Sırpsındığı Savaşı yapıldı.

Boşnak,Sırp,Macar,Eflak ve Boğdan kuvvetleri mağlup edildi.• 1371 Çirmen Savaşı ile Makedonya fethedilmiştir.• 1389 I. Kosova Savaşında Haçlı ordusu mağlup edildi. Balkan topraklarının

güvenliği sağlandı.Teşkilatlanma• İlk hazine oluşturuldu.• Rumeli beylerbeyliği kuruldu.• İkta sistemi uygulanmaya başladı.• Pençik sistemi (savaşlarda elde edilen esirlerin beşte biri askere alınırdı.) uygulanmaya başladı.• Kazaskerlik kurumu oluşturuldu.

24

Osmanlı DevletiOsmanlı Devleti Macar,Bulgar,Eflak,SırpMacar,Bulgar,Eflak,Sırp

Hacı İl Bey, Lala Şahin Hacı İl Bey, Lala Şahin PaşaPaşa

Jovan Ugljesa, kardeşi Jovan Ugljesa, kardeşi Vukašin Mrnjavčević Vukašin Mrnjavčević

11.000 asker11.000 asker 20.000 asker20.000 asker

26

Yıldırım Beyazıt Dönemi ( 1389-1402) İstanbul kuşatma altına alınınca Avrupa’da Haçlı ordusu

hazırlandı. 1396 Niğbolu Savaşında Haçlı Ordusu mağlup edildi. Bu

zaferden sonra Bulgaristan tamamen Türk topraklarına katıldı. İstanbul’u tekrar kuşattı ama Timur tehlikesinden dolayı

kuşatmayı kaldırdı. Anadolu Hisarını yaptı.Anadolu’daki Faaliyetler Batı Anadolu'daki beyliklerden Germiyan, Aydın,Saruhan,

Menteşe ve Hamitoğullarına son verildi. Kadı Burhanettin Beyliği (Eretna devleti) ile yapılan KIRKDİLİM

savaşında Osmanlı kuvvetleri yenildi. Şehzade Ertuğrul şehit oldu. Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katıldı.

1401 yılında Karamanoğullarına son verildi.Dulkadir oğulları Beyliği Osmanlılara bağlandı.

28

13961396 Niğbolu Savaşından sonra Esir edilen ve Niğbolu Savaşından sonra Esir edilen ve fidye karşılığı serbest bırakıldık-tan sonra fidye karşılığı serbest bırakıldık-tan sonra padişaha karşı bir daha savaşmamaya yemin padişaha karşı bir daha savaşmamaya yemin edeneden Avrupalı asilzadeler ve şövalyelere Avrupalı asilzadeler ve şövalyelere Yıldırım Bayezid şöyle diyorduYıldırım Bayezid şöyle diyordu: "Ettiğiniz yeminleri size iade ediyorum. Gidiniz, yeniden ordular toplayınız ve bizim üzerimize geliniz. Bana bir kere daha zafer kazanmak imkanı sağlamış olursunuz. Zira ben, Allahü tealanın dinini yaymak ve O'nun rızasına kavuşmak için dünyaya gelmişim."

13961396 Niğbolu Savaşından sonra Esir edilen ve Niğbolu Savaşından sonra Esir edilen ve fidye karşılığı serbest bırakıldık-tan sonra fidye karşılığı serbest bırakıldık-tan sonra padişaha karşı bir daha savaşmamaya yemin padişaha karşı bir daha savaşmamaya yemin edeneden Avrupalı asilzadeler ve şövalyelere Avrupalı asilzadeler ve şövalyelere Yıldırım Bayezid şöyle diyorduYıldırım Bayezid şöyle diyordu: "Ettiğiniz yeminleri size iade ediyorum. Gidiniz, yeniden ordular toplayınız ve bizim üzerimize geliniz. Bana bir kere daha zafer kazanmak imkanı sağlamış olursunuz. Zira ben, Allahü tealanın dinini yaymak ve O'nun rızasına kavuşmak için dünyaya gelmişim."

33

1402 Ankara SavaşıSebepleri Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu

kışkırtmaları. Timur tarafından toprakları alınan Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve

Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak

istemeyişi. Cihan hakimiyeti düşüncesinin çatışması İki hükümdar arasındaki sert mektuplaşmalar Timur ordularının Sivas’ta katliam yapmasıSonuçları Osmanlı ordusu savaşta yenildi. Anadolu Moğollar tarafından istila edildi. Osmanlı Devleti 11 yıl sürecek Fetret devrine girdi. Taht kavgaları başladı. Timur şehzadelerden Mustafa Çelebi’yi Semerkant’a götürdü. İstanbul’un fethi 50 sene gecikti. Anadolu siyasi birliği bozuldu. Beylikler bağımsızlıklarını tekrar kurdular. Balkanlarda izlenen hoşgörülü siyasetten dolayı toprak kaybı yaşanmamıştır.NOT: Timur Çin Seferi esnasında ölmüştür.1405 Taht kavgalarını şehzadelerden Çelebi Mehmet kazanmıştır.

37

Çelebi I. Mehmet DönemiÇelebi I. Mehmet Dönemi 1413-14211413-1421

• Eflak Osmanlılara yeniden bağlandı.• Venediklilerle ilk deniz savaşıilk deniz savaşı yapıldı.(1416) (Ancak

bu savaşı Venedikliler kazandı.• Anadolu Türk birliğini yeniden sağlamaya çalıştı.• Aydın ve Saruhan beyliklerini ortadan kaldırdı. • Candar ve Menteşe beylikleri Osmanlılara bağlandı.

Karamanoğullarıyla savaştı.• Şeyh BedreddinŞeyh Bedreddin ve Mustafa Çelebi isyanlarını

bastırdı.

38

II. Murat Dönemi

Balkanlardaki Gelişmeler• Edirne-Segedin AntlaşmasıEdirne-Segedin Antlaşması(1444):(1444): Macar, Sırp, Bosna ve Eflak

kuvvetlerinin oluşturduğu Haçlı ittifakına karşı Osmanlı kuvvetleri başarısız olunca, bu antlaşma imzalanmıştır.

• Osmanlıların bu antlaşmayı imzalamak zorunda kalışlarının bir nedeni de Karamanoğullarının problem çıkarmasıdır.

• Edirne-Segedin Antlaşmasına göre:Edirne-Segedin Antlaşmasına göre:a)- İki taraf 10 yıl savaşmayacak,b)- Tuna Nehri iki taraf arasında sınır olacaktı.c)- Sırbistan vergi vermek kaydıyla bağımsız olacak.NOT: Bu antlaşmadan sonra II.Murat yerini 12 yaşındaki oğlu II.Mehmet'e (Fatih) bıraktı.

• VARNA SAVAŞI (1444):Sebep: II. Mehmet'in küçük yaşta tahta geçmesini fırsat bilen Haçlıların Edirne-Segedin Antlaşmasını bozmaları.Sonuç: II. Murat tekrar tahta geçerek Haçlı ordusunu Varna'da yendi.

39

II.Kosova Savaşı ( 1448 )

• Varna Savaşı’nınVarna Savaşı’nın kazanılması II. Kosova Savaşı’ na (1448) neden oldu. Savaşı Osmanlı Devleti kazandı. BöyleceBöylece

• Balkanlarda Türk hakimiyeti kesinleşti.• Haçlılar, Türkler için tehlike olmaktan çıktı.• Türkler, Avrupa karşısında savunmadan taarruza• Avrupalılar ise taarruzdan savunmaya geçti. • Avrupalıların, Türkleri Balkanlar’dan atma ümidi sona erdi. • Osmanlı Devleti’ nin İslam dünyasında itibari arttı.

II. Murat Dönemindeki Diğer Gelişmeler Devşirme sistemi kanunlaştı. Edirne’ de Enderun Mektebi kuruldu. Arapça ve Farsça tercümeler yapıldı.

Osmanlı devleti (kuruluş)

Documents

Transcript of Osmanlı devleti (kuruluş)