ORMANCILIKTA ENTEGRE ZARARLI YÖNETİMİ (EZY ... Bülten/31-Ormancılıkta... · “Ormancılıkta...

Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 388 ISBN: 978-605-393-057-0 DOA Yayın No: 53

ORMANCILIKTA ENTEGRE ZARARLI YÖNETİMİ (EZY) UYGULAMALARININ KOŞUL, OLANAK VE

DARBOĞAZLARI: OZM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

ODC: 41 ; 440 ; 453

Conditions, Possibilities and Gaps for Integrated Pest Management (IPM) Applications in Forestry: Forest Pests Branch Directorate Experts’

Perceptions

Dr. Ersin YILMAZ Prof. Dr. Ömer SARAÇOĞLU

Fatih AYTAR Refik ULUSOY

TEKNİK BÜLTEN NO: 31

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

EASTERN MEDİTERRANEAN

FORESTRY RESEARCH INSTITUTE

TARSUS

YAYIN KOMİSYONU

Başkan : Dr. Ersin YILMAZ Üyeler : Abdulkadir YILDIZBAKAN A. Haluk TÜRKER

Celalettin DURAN

SAYFA DÜZENLEMESİ

Zeynep GÖKOĞLU

YAYINLAYAN Doğu Akdeniz

Ormancılık Araştırma Enstitüsü P.K.18, 33401

Tarsus/TÜRKİYE

Published by Eastern Mediterranean

Forestry Research Institute P.O.Box 18, 33401 Tarsus/TURKEY

Tel : 0 (324) 6487453 Fax : 0 (324) 6487337 E-mail : [email protected]

2009

Baskı

İÇİNDEKİLER

Sayfa

İÇİNDEKİLER........................................................................... i ÖNSÖZ..................................................................................... iii EK TABLOLAR LİSTESİ.......................................................... v EK ŞEKİLLER LİSTESİ............................................................ xi ÖZ............................................................................................ xiii ABSTRACT.............................................................................. xiii 1. GİRİŞ.................................................................................. 1 1.1. Araştırmanın Tanıtımı................................................ 1 1.2. Araştırmanın Amaçları………………………………… 5 1.3. Kapsam ve Uygulama Yerleri………………………… 6 2. MATERYAL VE YÖNTEM................................................. 7 2.1. Materyal..................................................................... 7 2.2. Yöntem...................................................................... 7 2.2.1. İşlemler…………………………………………. 7 2.2.2. Değerlendirme Yöntemleri…..………………. 8 3. BULGULAR....................................................................... 9 3.1. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Demografik

Özellikleri………………………………………………..

10 3.1.1. Yaş……………………………………………… 10 3.1.2. Mevki…………………………………………… 11 3.1.3. Cinsiyet………………………………………… 11 3.1.4. Meslek………………………………………….. 11 3.1.5. Eğitim Durumu………………………………… 11 3.1.6. Memuriyette Toplam Hizmet Süresi………… 11 3.1.7. OZM Konusunda Çalışma Süresi…………… 12 3.2. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY

Kavramları Konusundaki Görüşleri…………………...

12 3.3. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY

Konusundaki Eğitim ve Bilgi Düzeyleri……………….

20 3.4. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY’nin OZM

Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşleri……

23

Sayfa 3.5. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY

Kavramları Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenleri…………………………………

28 3.6. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY

Kavramlarını Öğrendikleri ve Öğrenmede Tercih Ettikleri Bilgi Kaynakları………………………………..

34 3.7. İstatistik Teknikler Kullanılarak Veri Analizi…………. 35 3.7.1. Korelasyon Analizi Kullanılarak Veri Analizi.. 36 3.7.1.1. EZY Kavramları Konusundaki

Görüşler Değişkeni İçin Korelasyon Analizi………………………………..

36 3.7.1.2. EZY Kavramları Konusunda Sahip

Olunan Bilgi Düzeyine Güven Değişkeni İçin Korelasyon Analizi...

36 3.7.2. Çoklu Regresyon Analizi Kullanılarak Veri

Analizi…………………………………………...

37 3.7.2.1. EZY Kavramları Konusundaki

Görüşler Değişkeni İçin Çoklu Regresyon Analizi…………………..

37 3.7.2.2. EZY Kavramları Konusunda Sahip

Olunan Bilgi Düzeyine Güven Değişkeni İçin Çoklu Regresyon Analizi………………………………..

38 4. SONUÇ VE ÖNERİLER..................................................... 39 4.1. Sonuçlar………………………………………………… 39 4.2. Öneriler…………………………………………………. 43 ÖZET........................................................................................ 45 SUMMARY............................................................................... 47 KAYNAKÇA.............................................................................. 49 EKLER…….............................................................................. 51

ÖNSÖZ

“Ormancılıkta Entegre Zararlı Yönetimi (EZY) Uygulamalarının Koşul, Olanak ve Darboğazları: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Görüşleri” isimli bu araştırma, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü liderliğinde hazırlanmış ve yürütülmüş bir araştırma projesidir.

Çalışmanın gerçekleştirilmesinde yardım ve desteklerini esirgemeyen Orman Bölge Müdürlükleri yöneticilerine ve OZM Şube Müdürlükleri çalışanlarına teşekkürü bir borç biliriz. Tarsus, 2009 Proje Ekibi

EK TABLOLAR LİSTESİ Sayfa

Ek Tablo 1 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Demografik Profili…………………….......

53

Ek Tablo 2 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramları Konusundaki Görüşlerine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar…..............................

58 Ek Tablo 3 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Sahadaki

Artıkların Toplanıp Ortadan Kaldırılması ile Çevre Sağlığının Korunması Uygulaması, Ormancılıktaki Zararlı Problemlerini Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler…………………………................

59 Ek Tablo 4 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Çeşitli Ağaç

Türlerinin Karışımının Sağlanması, Ağaçlardaki Hastalıkların ve Zararlıların Bulunma Oranının Azaltılmasına Yardımcı Olabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler…………………………................

59 Ek Tablo 5 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Dayanıklı Bitki

Türlerinin Yetiştirilmesi, Bitkilerdeki Hastalıkların ve Zararlıların Bulunma Oranının Azaltılmasına Yardımcı Olabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………………………….........................................

60 Ek Tablo 6 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Patojen

Mikroorganizmaların, Zararlı Yiyen Canlıların, Yırtıcıların ve Parazit Zararlılar Gibi Doğal Düşmanların Kullanılması Zararlı Yönetiminde Kullanılabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………………………………………………............

60 Ek Tablo 7 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Türlerin

Kimyasal Bileşiklerle Kısırlaştırılması, Zararlı Tahriplerini Etkin Şekilde Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler…………............................

61 Ek Tablo 8 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uzaklaştırıcı,

Çekici ve Yemeğe Engel Olucu Maddeler ile Feromonların Kullanılması Zararlı Tahriplerini Etkin Şekilde Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………….........................................................

61 Ek Tablo 9 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı

Mücadelesinde Pestisitlerin (Kimyasal Savaş İlaçlarının) Artan Kullanımı, Çalışanların Sağlığına Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler…………............................

62

Sayfa

Ek Tablo 10 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Gıda Ürünlerindeki Zararlı Mücadelesinde Pestisitlerin Artan Kullanımı, Tüketicilerin Sağlığına Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler……………………………….............................

62 Ek Tablo 11 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki

Zararlı Mücadelesinde Pestisitlerin Artan Kullanımı, Çevre Kirliliği Açısından Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler……………………………….............................


Zararlı Mücadelesinde Pestisitleri Mümkün Olduğu Kadar Az Kullanmak ve Kullanıldığında Selektif Olanlarını Seçmek, Doğal Dengeye En Az Zararı Verecektir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………………………….........................................


Zararlı Mücadelesinde Öncelikle Zararlıların Doğal Düşmanlarının Çoğalmasına Yardım Edilmeli, Ardından Biyoteknik, Kültürel, Fiziksel, Kimyasal ve Diğer Önlemleri Birlikte Kullanarak Gerekli Sonuca Ulaşmaya Gayret Edilmelidir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………………………………….....

64 Ek Tablo 14 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Pestisitlerin

Kullanımı, Ormancılıktaki Zararlı Problemini Düşük Düzeyde Tutan Doğal Düşmanları da Öldürür” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler…….................

64 Ek Tablo 15 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uygun

Silvikültürel Uygulamalar, Kesim İşlemleri, Amenajman Uygulamaları, Toprak Bakımı ve İşlemesi, Yabancı Ot ve Artıkların Yok Edilmesi ve Dayanıklı Türler Yetiştirilmesi, Ormancılıktaki Zararlı Problemlerinin Yönetilmesinde Başarılı Şekilde Uygulanabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler………………..

65 Ek Tablo 16 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Konusunda

Eğitim ve Bilgi Düzeyine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar…............................................

66 Ek Tablo 17 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Gibi

Alternatif Zararlı Yönetim Metotlarını Açıklayan Bildiri, Tebliğ, Haber Bülteni Gibi Özet Yayınlara Ulaşma veya Sahip Olma Olanağına” Ait Veriler…..............................

67

Sayfa

Ek Tablo 18 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Kimyasal Olmayan Zararlı Yönetim Metotları Konusunda Seminerlere Katılma Olanağına” Ait Veriler……….........

67 Ek Tablo 19 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY

Kavramlarının Bilincinde Olmayı Sağlayan Eğitimlere Katılma Olanağına” Ait Veriler………….........................

68 Ek Tablo 20 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıkta

EZY Uygulamaları Konusuna Odaklanmış Kısa Süreli Kurslara Katılma Olanağına” Ait Veriler……..................


Yönetiminde EZY Uygulamalarını Ayrıntılı Olarak Açıklayan Kitaplara Ulaşma veya Sahip Olma Olanağına” Ait Veriler…………………………………......

69 Ek Tablo 22 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Gibi

Alternatif Zararlı Yönetim Metotları Konusunda Son Gelişmeleri Öğrenmek ve Tartışmak İçin Araştırma Kurumlarındaki Araştırıcılarla Etkileşim İçinde Olma Olanağına” Ait Veriler…………………............................

69 Ek Tablo 23 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY’nin OZM

Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşlerine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar……………………………………………........

70 Ek Tablo 24 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları,

EZY Uygulamaları Vasıtasıyla Zararlı Zararlarından Ortaya Çıkan Kayıpları Azaltabilirler” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler…………........................

71 Ek Tablo 25 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, OZM

Uzmanlarının İlgilenmesi Gerektiği Bir Zararlı Yönetim Uygulaması Değildir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler………………………………….........................

71 Ek Tablo 26 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, OZM

Uzmanlarının Hizmet İçi Eğitimlerle Öğrenmesi Gerektiği, Uygulanabilir ve Kullanıldığında Olumlu Sonuç Alınabilir Bir Zararlı Yönetim Yaklaşımıdır” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler………….......


Uygulamaları Ormancılıkta Üretilen Ürünlerin Verimliliğini Arttırabilir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler………………………………….........................


Pestisitleri En Az Düzeyde Kullanarak da Ormancılıktaki Üretim Düzeylerini Koruyabilir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler………….......

73

Sayfa

Ek Tablo 29 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları, Ormancılıkta Pestisit Kullanımının Çevresel Etkilerini Öğrenmeleri Gerekir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler……………………….......................................


Ormancılıkta Pestisitlerin Aşırı Kullanımının Çalışanların Sağlığı Üzerine Etkilerini Öğrenmeleri Gerekir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler........

74 Ek Tablo 31 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY,

Ormancılıkta Uygulanabilir ve Kullanıldığında Olumlu Sonuç Alınabilir Bir Uygulama Değildir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler…………........................

74 Ek Tablo 32 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, Sadece

Tarımsal Üretimde Kullanılabilecek Bir Uygulamadır” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler......................

75 Ek Tablo 33 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Konusunda

Sahip Oldukları Bilgi Düzeyine Güvene Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar............

76 Ek Tablo 34 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY İlkeleri”

Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler…………………………….......

77 Ek Tablo 35 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ekonomik Zarar

Eşiklerinin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...........................

77 Ek Tablo 36 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ekonomik Zarar

Düzeylerinin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...................


Zararlı Yönetiminde Zararlıların Doğal Düşmanlarının Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...........................


Zararlı Yönetiminde Sahadaki Artıkların Toplanıp Ortadan Kaldırılmasının Etkisi” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...


Yönetiminde Zararlı Tuzaklarının Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler…………………………….......


Yönetiminde Kültürel Önlemlerin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler…………………………….

80

Sayfa

Ek Tablo 41 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Problemlerinin Azaltılmasında Dayanıklı Bitki Türlerinin Yetiştirilmesi” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...........................

80 Ek Tablo 42 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıkta

Zararlı Yönetiminde Selektif Pestisitlerin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler…………………………….......


Yönetiminde Çeşitli Ağaç Türlerinin Karışımının Sağlanması” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler……………........


Organizmaların Kimyasal Bileşiklerle Kısırlaştırılması” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler……………............................

82 Ek Tablo 45 : OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uzaklaştırıcı,

Çekici ve Yemeğe Engel Olucu Maddeler ile Feromonların Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler...................


Kavramlarını Nereden Öğrendikleri veya Nereden Öğrenebilecekleri” Konusundaki Sıklık, Yüzde ve Sıralamalar……………………………………………........

83 Ek Tablo 47 : Bağımsız Değişkenler ile EZY Kavramları Konusundaki

Görüşler Bağımlı Değişkeni Arasındaki Korelasyonlar...

84 Ek Tablo 48 : Bağımsız Değişkenler ile EZY Kavramları Konusunda

Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven Bağımlı Değişkeni Arasındaki Korelasyonlar……….....................................

84 Ek Tablo 49 : X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7’nin (Bağımsız

Değişkenlerin) Y1 (Bağımlı Değişken) Üzerine Etkisini Ölçen Çoklu Regresyon Analizi Sonuçları.....................

85 Ek Tablo 50 : X1, X2, X3, X4, X5 ve X6’nın (Bağımsız Değişkenlerin) Y2

(Bağımlı Değişken) Üzerine Etkisini Ölçen Çoklu Regresyon Analizi Sonuçları..........................................

86

EK ŞEKİLLER LİSTESİ Sayfa

Ek Şekil 1 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Yaş Grupları Dağılımı………………..

54

Ek Şekil 2 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Mevki Grupları Dağılımı……………..

54

Ek Şekil 3 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Cinsiyet Grupları Dağılımı…………..

55

Ek Şekil 4 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Meslek Grupları Dağılımı……………

55

Ek Şekil 5 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Eğitim Grupları Dağılımı…………….

56

Ek Şekil 6 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Memuriyette Toplam Hizmet Süresi Grupları Dağılımı………………………………………

56 Ek Şekil 7 : Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü

Çalışanlarının OZM Konusunda Çalışma Süresi Grupları Dağılımı………………………………………

57

ÖZ Bu çalışmada öncelikle, ormancılıktaki Entegre Zararlı Yönetimi (EZY)

uygulamaları konusunda Orman Zararlılarıyla Mücadele (OZM) Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşleri ortaya konmuştur. Ardından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgiye ulaşma durumları, EZY uygulamalarının OZM çalışmalarındaki yeri ve önemi konusundaki görüşleri ve EZY kavramlarının OZM çalışmalarına dahil edilmesinde kendi bilgilerine güven düzeyleri araştırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yukarıda sıralanan hususlardaki görüşleri ile seçilen demografik özellikleri arasındaki ilişkileri de incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Entegre Zararlı Yönetimi, Orman Zararlılarıyla Mücadele, Orman Bölge Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü.

ABSTRACT The main purpose of this study was to the Fighting Forest Pests Branch

Directorate experts’ perceptions regarding Integrated Pest Management (IPM) in reference to Forestry in Turkey. This study also investigated the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts’ access to training and information in IPM practices, perceptions of the importance of IPM to forestry, and confidence level in incorporating IPM concepts into the studies of the fighting forest pests. A secondary purpose was to examine the relationships between the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts’ perceptions of IPM concepts, availability of training and information, perceptions of the importance of IPM for the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts, the confidence level in application of IPM concepts, and selected demographic characteristics.

Keywords: Integrated Pest Management, Fighting Forest Pests, Forestry Regional Directorate, Forestry General Directorate.

1. GİRİŞ

1.1. Araştırmanın Tanıtımı

Zararlı böceklerle mücadelede farklı kontrol yöntemleri kullanılmakta ise de gerek dünya da gerekse ülkemizde en yoğun uygulanan yöntem kimyasal mücadeledir. Özellikle 2. dünya savaşının sonundan itibaren DDT ve BHC gibi sentetik organik insektisitlerin keşfi sonrası 20-25 yılı içeren yoğun bir kimyasal kullanımı söz konusu olmuştur. Bu dönem insektisitlerin büyük başarısından dolayı zararlı kontrolünde yeni bir devir olarak ifade edilmiştir (LUCMANN ve METCALF, 1994). Geleneksel tarımda yaygın biçimde kullanılan zirai ilaçlar, başlangıçta tarımsal üretimin artışını sağlamış ancak, düzensiz ve bilinçsiz kullanım sonucu ekosistemde önemli çevre sorunlarının oluşmasına neden olmuştur. Bu sorunlara örnek olarak a) doğal dengenin bozulması, b) zararlılara dayanıklı bireylerin ortaya çıkması, c) ikinci derecede zararlı olan türlerin birinci derecede zararlı konumuna gelmesi, d) hasat edilen bitkisel ürünlerdeki pestisit kalıntıları ve e) hayvanlar ile insanlara yönelik genel sağlık tehlikeleri sıralanabilir. Bitki korumaya yönelik kullanılan kimyasallar ekosistemlerde neden olduğu çok yönlü olumsuzluklar, yöntemi sorgulanır hale getirmiş, alternatif savaş yöntemleri arayışları hızlanmıştır. 1954 yılında R.F. Smith ve W.W. Allen, yeni bir alternatif savaş yöntemi olarak Tamamlayıcı Savaşı önermiştir. İlerleyen yıllarda farklı bilim adamı Ahenkli Savaş (Harmonious Control), Makul/akıllı Savaş (Rational Control) Değiştirilmiş/hafifletilmiş İlaçlama Programları (Modified Spray Program), Tamamlayıcı Zararlı Savaşı (Integrated Pest Control) gibi yeni terimler öne sürmüş ve nihayetinde 1959 yılında V. M. Stern tarafından Entegre Zararlı Yönetimi (EZY) ortaya atılmıştır (KARATURHAN ve Ark., 2005, LODOS 1991). Farklı uzmanlar tarafında farklı terimlerle ifade edilen bu yeni yaklaşım Uluslar arası bitki koruma düzeyinde bir birliğin sağlanması amacıyla FAO’nun bu konudaki uzman heyeti tarafından Tamamlayıcı Zararlı Savaşı (Integrated Pest Control) teriminin kullanılmasını daha uygun görmüştür (LODOS 1991, ÖNCÜER 1993). Yoğun bilgi ve emek isteyen bu yöntemde doğal düşmanlardan yararlanılması, zararlı ve yararlıların ekolojileri birlikte değerlendirilip kültürel önlemlerle mücadeleye yön verilmesi öngörülmektedir. EZY, hepsinden önemlisi bitki koruma sorunlarının çözümünde ekolojiyi temel alan, değişen koşullara ve sorunlara çözümler ve modeller üretebilen bir yaklaşımdır.

Kavramın tarihsel gelişimine bakıldığında, 1965 yılında Roma’da FAO tarafından gündeme alınarak, FAO, Dünya Bankası, GATT, UNCED, UNEP ve WHO gibi uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenmiştir. Özellikle Dünya Bankası bu yöntemin yaygınlaşmasında önemli oranda maddi destek vererek

büyük katkı sağlamıştır (KARATURHAN ve Ark,. 2005). EZY, 1972 yılında ABD’de dönemin Başkanı Richard NIXON tarafından ABD’nin ulusal politikalarından biri olarak ilan edilmesi ile ilk kez bir devlet politikası olarak karşımıza çıkmaktadır (ANONİM, 2009a; LEPPLA ve LARSON, 2009). Bunu 1985’dan sonra Malezya, Almanya, Filipinler, Danimarka, İsveç, Endonezya ve Hollanda gibi diğer ülkeler takip etmiştir (AVTGES ve Ark., 2009; KRISCHIK, 2009).

EZY, farklı yazarlar tarafından farklı biçimde tanımlanmasına karşın temelde aynı yaklaşım farklı biçimde ifade edilmiştir. Bunlara örnek olarak; • ALSTON (1996); Sağlıklı bir çevre için kombine metotları kullanarak, zararlı populasyonunu katlanabilir (tolerans) düzeye indirmek için zararlı kontrolünde çok amaçlı yaklaşımdır. • HILLOCKS (2000); Ekonomik Zarar Düzeyine (EZD) ulaşmadan problemlerin önceden fark edilmesi ve zararlıların önlenmesi suretiyle, zararlı populasyonlarının doğal kontrolünü teşvik eden bilgi yoğun ve çiftçiye dayalı bir yaklaşımdır. • ÖNCÜER (1993); Zararlı populasyonlarını ekonomik zarar eşiğinin altında tutmak amacıyla, bilinen savaş yöntemlerinin bir arada düşünülerek, insan ve çevre sağlığına olumsuz etkileri en az olanlarının uygulanmasına yönelik çalışmalardır. • BAYRAKTAR (2005); Tüm savaş, Tamamlayıcı Mücadele, Entegre Zararlı Yönetimi (IPM), Entegre Zararlı Kontrolü (IPC) olarak belirtilen yöntem “Zararlıların Yönetim Sistemi’dir. • ÇANAKÇIOĞLU ve MOL (1998); Geniş anlamıyla bir Entegre Zararlı Düzenlemesi (EZD) sistemidir. Amacı, tüm uygun savaş yöntemlerini birlikte ya da bir diğeri ile kombine edilmek suretiyle kullanarak zararlının populasyonunu azaltmak ve onları ekonomik zarar yapamayacak bir düzeyin altında bulundurmaktır” olarak tanımlamış ve EZY uygulamalarındaki kombinasyonu oluşturacak başlıca metotları ve onların açıklamalarını şu şekilde ifade etmiştir;

- Biyolojik Metotlar: Patojen Mikroorganizmalar (bakteriler, funguslar, virüsler ve protista’lar); Zararlı Yiyen Canlılar yani Vertebrata’lar (balık ve amphibia’lar, kuşlar ve memeliler); Predatör Arthropoda’lar (örümcekler ve akarlar ile predatör [yırtıcı] böcekler); Parazit (Asalak) Böcekler ve Genetik Tekniklerden yararlanmak.

- Biyoteknik Metotlar: Dayanıklı veya Bağışık Bitki Türlerini Yetiştirmek.

- Kültürel Metotlar: Kültür ile Meşcerelerin Kurulması Tekniklerine (tohum orijini, fidanlığın yeri, tür seçimi-yetişme çevresi, karışık kültürlerin yetiştirilmesi, gençleştirme metodunun seçimi ve kültür bakımının ana kuralları) Uymak; Orman Kompozisyonunu Düzenlemek (karışık meşcerelere önem verme, uygun gençliği sağlama, saf

meşcerelerde karışım sağlama ve tehlikeli koşullara yol açan nedenlerden kaçınma); Orman Kapalılığını ve Sıklığını Düzenlemek (aralama, düzgün büyümeyi sağlama, ara konukçularının elimine edilmesi ve fiziksel faktörleri etkileme); Kesim Tekniklerine Uymak; Toprak Bakımı, Toprak İşlemesi ve Gübrelemeye Önem Vermek; Yabancı Ot ve Artıkları Yok Etmek ve Bitki Nöbetleşmesini (Münavebe) Uygulamak.

- Mekanik Metotlar: Toplamak; Pusuya Düşürerek Tuzakla Yakalamak (tuzak ağaçları, tuzak odunları, tuzak kabukları, tuzak macunu halkası, ışık tuzakları, tuzak bitkileri, tuzak hendekleri, tuzak çukurları, tuzak yığınları, çinko levhalarla yakalamak, yemler ve yem tuzakları); Gıda Kaynağını Değiştirmek (gıdanın miktarını azaltmak, gıdanın bileşimini değiştirmek ve engellerden yararlanmak) ve Çevre Koşullarını Değiştirmek.

- Fiziksel Metotlar: Yakmak Suretiyle Habitatı Ortadan Kaldırmak; Sıcaktan Yararlanmak; Radyoaktivite’den Yararlanmak (böcekleri doğrudan öldürmek, böceklerin kısırlaştırılması [sterilizasyon]); Elektrikten Yararlanmak ve Nemden Yararlanmak (Habitatı Değiştirmek, Modifikasyon).

- Kimyasal Metotlar: Tozlama (Serpme); Püskürtme (Pülverize); Gazlama (Fümigasyon); Sisleme (Aerosol); İç Tedavi: Gövdeleri Halka Şeklinde İlaçlamak; Toprağı Dezenfekte Etmek ve Diğer Yöntemler (batırmak, sulamak, tütsülemek, kök boğazını zehirlemek, zehirli yığınlar hazırlamak, sırık-kabuk ve çırpıları zehirlemek ve fırça ile sürmek) ÇANAKÇIOĞLU ve MOL (1998) bu tanımdaki EZD’yi; ekonomik

zarara neden olan en düşük populasyon yoğunluğu olarak belirtmektedir. Buradaki ekonomik zarar, herhangi bir kontrol metodunun getirdiği giderlere denk veya bundan büyük olan bir değerdir. Bu nedenle EZD yere, mevsime ve ekonomik değerlere bağlı olarak değişmektedir. Ekonomik Zarar Eşiği (EZE) ise; herhangi bir zararlı populasyonunun EZD’ye ulaşmasına engel olmak için mücadele yapılmasını gerektiren yoğunluktur (ÇANAKÇIOĞLU ve MOL, 1998). Yani EZE, EZD’den daha düşük bir değerdir. Böylece bu noktada, ekonomik kayıp oluşmadan önce mücadele önlemlerini uygulamak için yeterli zaman bulunmaktadır.

Öte yandan ANONİM (2009b)’da EZY’nin basit unsurları ise, aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır;

- Zararlının tanımı - İzleme

• Biyolojisi • Doğal düşmanlar vd.

- Kabul edilebilir tolarans düzeyi

- En az toksik düzeyi - Değerlendirme - Kontrol Metotları

• Kültürel Savaş • Mekaniksel Savaş • Biyolojik Savaş • Kimyasal Savaş vd.

Günümüzde gelişmiş ülkelerin bir çoğunda EZY, devlet politikaları arasında yer almakta olup, buna bağlı olarak eğitimin farklı kademelerinde entomolojinin dışını da kapsayan konularda EZY eğitimlerinin verildiği görülmektedir (ANONİM, 2000, 2002, 2007a, 2007b, 2007c; PEGGY ve POWELL, 2007).

Türkiye’de EZY ait eğitimler Ziraat Fakültelerine bağlı Bitki koruma bölümlerinin lisans dersleri ile yüksek lisans programlarında eğitim verilmektedir. Bu nedenle de ülkemizdeki mevcut EZY uygulamaları daha çok tarımsal kontrol çalışmalarında karşımıza çıkmaktadır.

Türkiye’de Orman fakültelerinde EZY eğitimine göz atıldığında kapsamlı olmamakla birlikte, orman entomoloji ve koruma programı kapsamında yüksek lisans dersleri kapsamında verildiği görülmektedir. Tüm bu bilgiler ışığı altında ülkemizde özellikle ormancılık alanında EZY teknikleriyle ilgili yeterli denecek sayıda eğitici program ve yayın yok denecek kadar az olduğu söylemek yanlış olmayacaktır.

Günümüzde EZY, sürdürülebilir kaynak yönetimini gerçekleştirmede uygulanması gereken ana faaliyetlerden birisi olarak görülmektedir. Esasen EZY ve sürdürülebilir kaynak yönetimi, amaçları ve felsefeleri açısından önemli benzerlikler göstermektedir. Nitekim geçmişte pestisitlerin (böcek ve diğer zararlılara yönelik kimyasal savaş ilaçlarının) kontrolsüz kullanımı, sürdürülebilir kaynak yönetimine yönelik uygulamaların neler olabileceği sorusunu gündeme getirmiştir. Bir başka ifadeyle pestisitlerin olumsuz sağlık ve çevresel etkileri sonucunda, acil bir çözüm bulma ihtiyacı belirmiştir. Böylece EZY, bu soruna bir çözüm ve alternatif bir zararlı yönetim yaklaşımı olarak görülmüştür. Kısaca EZY kavramı, pestisitlerin kontrolsüz kullanımı ile ortaya çıkan bir krizin sonucudur.

Orman Zararlılarıyla Mücadele (OZM) Şube Müdürlüğü çalışanları, sürdürebilir zararlı yönetim uygulamalarına yönelik yeni ve ileri ormancılık teknolojileri ve uygulamalarının yaygınlaşması ve benimsenmesinde önemli bir role sahiptir. Bu kapsamda EZY uygulamalarının yaygınlaştırılmasında OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına önemli görevler düşmektedir. Öte yandan yeni ve ileri teknolojilerin OZM çalışmalarına dahil edilip edilmeyeceği yönündeki kararlarda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşleri, mevcut beceri ve bilgi düzeyleri de dikkate alınmalıdır. Ancak EZY kavramları konusunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının kendi bilgi düzeylerine ne kadar güvendiklerini

belirlemeye ve bu konulardaki görüşlerini almaya yönelik bugüne kadar hiçbir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Bu nedenle OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamalarına yönelik görüşleri, yeterlilikleri, kendi bilgilerine güven düzeyleri ve eğitim ihtiyaçlarının incelenmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Bu çalışmada öncelikle, ormancılıktaki EZY uygulamaları konusunda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşleri ortaya konmuştur. Ardından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgiye ulaşma durumları, EZY uygulamalarının OZM çalışmalarındaki yeri ve önemi konusundaki görüşleri ve EZY kavramlarının OZM çalışmalarına dahil edilmesinde kendi bilgilerine güven düzeyleri araştırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yukarıda sıralanan hususlardaki görüşleri ile seçilen demografik özellikleri arasındaki ilişkileri de incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları hakkındaki görüşlerine yönelik mevcut bilgi boşluğu doldurulacaktır. Yine bu araştırma ile OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ilgi ve dikkatleri, EZY uygulamalarına çekilecektir. Bu çalışmanın bulguları, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamalarına yönelik bilgi ve eğitim ihtiyaçlarını karşılayan eğitim çalışmalarına kılavuzluk eden önemli bir kaynak olacaktır. Bu yönde Orman Genel Müdürlüğünün (OGM) Hizmet İçi Eğitim Programlarına temel veri sağlanacaktır. Aynı zamanda bu bulgular, geleceğin OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarını yetiştirecek olan ilgili eğitim kurumlarına (Fakülte, Enstitü, Yüksek Okul vb.), EZY konusunu ders ve uygulama programlarına dahil etmeleri yönünde öneri kaynağı da olacaktır. 1.2. Araştırmanın Amaçları Uzun Dönemli Amaçlar (Kalkınma Amacı):

- Ülkemizdeki çevre sorunlarının azalmasına katkıda bulunmak, - Toplum sağlığını korumak, - Sürdürülebilir orman kaynakları yönetimini gerçekleştirmek, - Orman kaynakları yönetiminde çalışanların sağlığını güvence altına

almak, - Orman kaynakları yönetiminde ekonomik riskleri en aza indirmek, - Orman kaynakları yönetiminde verimliliği arttırmak.

Kısa Dönemli Amaçlar:

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının sorumlu olduğu görevler, mezun oldukları eğitim kurumları, uzmanlık alanları, eğitim düzeyleri, yaş, cinsiyet, memuriyetteki toplam hizmet süreleri, OZM

çalışmalarındaki deneyim durumları gibi demografik özelliklerini ortaya koymak,

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının, EZY kavramları konusundaki görüşlerini belirlemek,

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının, EZY uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgi düzeylerinin mevcut durumunu ve bilgiye ulaşma yollarını ortaya koymak,

- OZM çalışmalarında EZY uygulamalarının yeri ve önemi konusunda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşlerini almak,

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının, EZY konusundaki temel beceri ve bilgilerini OZM çalışmalarına dahil etmede, kendi bilgi düzeylerine ne kadar güvendiklerini ortaya koymak,

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusundaki bilgi ve eğitim ihtiyaçlarını belirlemek,

- EZY uygulamaları konusundaki yetersiz beceri ve bilgileri en iyi nasıl öğrenebilecekleri konusunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının düşüncelerini almak,

- İlgili Bakanlıkların Hizmet İçi Eğitim Programlarına kılavuzluk etmek,

- İlgili eğitim kurumlarının (Fakülte, Enstitü, Yüksek Okul vb.) ders ve uygulama programlarına EZY konusunu da dahil etmesini teşvik etmek,

- OZM Şube Müdürlüğü çalışmalarında EZY uygulamalarının ağırlıklı olarak yer almasını sağlamak.

1.3. Kapsam ve Uygulama Yerleri

OGM’ye bağlı Orman Bölge Müdürlüklerindeki OZM Şube Müdürlüğü

çalışanlarının EZY uygulamaları konusunda çeşitli açıdan bilgi ve düşüncelerini almak üzere bir “Anket Formu” hazırlanmıştır. Sonrasında bu form OZM Şube Müdürlüğündeki çalışanlara iletilmek üzere Orman Bölge Müdürlüklerinin tamamına (27 adet) ve OGM Orman Koruma ve Yangınla Mücadele Dairesi Başkanlığı bünyesindeki OZM Şube Müdürlüğüne posta yoluyla gönderilmiştir. Böylece ülkemizde görev yapan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının tamamının çalışmaya dahil olması hedeflenmiştir.

Bu arada belirtmek gerekir ki; çalışmaya katılan OZM Şube Müdürlüğü çalışanları Teknik Eleman düzeyindedir ve Orman Mühendisleri dışındaki meslekleri de kapsamaktadır.

2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1. Materyal Araştırma projesinde materyal olarak, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının demografik özelliklerini, EZY kavramları konusundaki görüşlerini, EZY uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgi düzeylerinin mevcut durumunu ve bilgiye ulaşma yollarını, OZM çalışmalarında EZY uygulamalarının yeri ve önemi konusunda görüşlerini, EZY konusundaki temel beceri ve bilgileri OZM çalışmalarına dahil etmede kendi bilgi düzeylerine ne kadar güvendiklerini ve EZY uygulamaları konusundaki yetersiz beceri ve bilgileri en iyi nasıl öğrenebileceklerini ortaya koyan ve OZM Şube Müdürlüğü çalışanları tarafından doldurulan anket formları kullanılmıştır. Ayrıca EZY kavramı ve çalışmaları konusunda yayınlanmış ve/veya yayınlanmamış bildiri, tebliğ, haber bülteni, seminer notu, eğitim notu, kurs notu, kitap, dergi, makale… gibi her türlü literatür bir diğer araştırma materyali olarak değerlendirilmiştir. 2.2. Yöntem

2.2.1. İşlemler Araştırma projesine yönelik gerekli verilerin elde edilmesi için

öncelikle bir “ön anket formu“ hazırlanmıştır. Bu form, Orman Bölge Müdürlüklerine ve OGM Orman Koruma ve Yangınla Mücadele Dairesi Başkanlığı bünyesindeki OZM Şube Müdürlüğüne gönderilmeden önce, Mersin Orman Bölge Müdürlüğü OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına deneme amacıyla gönderilmiştir. Mersin OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından alınan tavsiyeler doğrultusunda düzeltilmiş “anket formu” elde edilmiştir. Ardından son hali verilmiş anket formları Orman Bölge Müdürlüklerine ve OGM Orman Koruma ve Yangınla Mücadele Dairesi Başkanlığı bünyesindeki OZM Şube Müdürlüğüne bir “üst yazı”yla birlikte posta yoluyla gönderilmiştir. Her bir anket formuna araştırmanın ihtiyaçları ve amaçları konusunda ayrıntılı bilgi sunan bir “anket açıklaması” sayfası eklenmiştir. Ayrıca anket formları doldurulduktan sonra geri gönderimde kullanılmak üzere, üstüne pul yapıştırılmış ve geri dönüş adres bilgileri yazılmış bir boş zarf da postaya dahil edilmiştir.

Deneklere anket formlarını doldurmaları ve geri göndermeleri için bir aylık süre verilmiştir. Bu süre içerisinde anket formlarını doldurarak geri

göndermeyen Orman Bölge Müdürlüklerine bir “hatırlatma yazısı” gönderilmiş ve bu kez deneklere anket formlarını doldurmaları ve geri göndermeleri için yirmi gün ek süre tanınmıştır.

Ardından tüm deneklerden gelen cevaplar üzerinden veri analizi yapılmıştır. Bazı cevapların boş bırakıldığı veya aynı soruya birden fazla cevap verilen durumlarda, ilgili çalışanların bu cevapları değerlendirme dışında bırakılmış, diğer cevapları ise analize dahil edilmiştir. 2.2.2. Değerlendirme Yöntemleri

Daha önce ifade edildiği üzere, bu çalışma için kullanılan araç bir anket formudur. Bu form sürdürülebilir ormancılık uygulamaları ile EZY kavramları ve uygulamaları konusunda önceki sayfalarda sıralanan literatüre dayalı olarak geliştirilmiştir. Form 5 bölümden oluşmuştur. Bunlar;

1. EZY kavramları ve çalışmaları konusundaki görüşler, 2. EZY kavramları ve çalışmaları konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, 3. EZY kavramları ve çalışmalarının ormancılık çalışmalarındaki önemi, 4. EZY kavramları ve çalışmalarının uygulanmasında kendi bilgi düzeyine

güven, 5. Deneklerin demografik özellikleridir.

Bu çalışmada kullanılan anket formunda “Likert tipi ölçek”ten

faydalanılmıştır. Anket formunun birinci bölümü (EZY kavramları ve çalışmaları

konusundaki görüşler) ile üçüncü bölümü (EZY kavramları ve çalışmalarının ormancılık çalışmalarındaki önemi) beş puanlık bir ölçek kullanılarak ölçülmüştür. Bu ölçekte; “1 – kesinlikle kabul etmiyorum”, “2 – kabul etmiyorum”, “3 – fikrim yok”, “4 – kabul ediyorum” ve “5 – kesinlikle kabul ediyorum” olarak ayrılmıştır. EZY kavramları ve çalışmaları konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi konusundaki ikinci bölüm; “1 – hiç”, “2 – az”, “3 – orta”, “4 – yüksek” ve “5 – çok yüksek” olarak ölçülmüştür. EZY kavramları ve çalışmalarının uygulanmasında kendi bilgi düzeyine güven konusundaki dördüncü bölüm ise; “1 – çok düşük güven”, “2 – düşük güven”, “3 – orta güven”, “4 – yüksek güven” ve “5 – çok yüksek güven” şeklinde değişen bir ölçek kullanılarak ölçülmüştür. Son bölüm deneklerin demografik özelliklerini ortaya koymaktadır. Ayrıca OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları ve çalışmaları konusunda sahip olabilecekleri diğer fikirleri belirtmelerine imkan sağlamak için, anket formunun son sayfasına açık-uçlu bir yorum bölümü de eklenmiştir.

Deneklerden gelen cevaplardan oluşan veriler, analiz amacıyla bilgisayara girilmiştir. Verilerin analizi için SPSS istatistik paket programı kullanılmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistikler ve değişkenler arası ilişkiyi ölçmeye yönelik veri analiz teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Kullanılan tanımlayıcı istatistikler; “ortalamalar”, “frekans dağılımları” ve “yüzdeler” olmuştur.

Aynı zamanda toplanan veriler “binom değişkenlerine” (x=0, 1, 2, 3, 4) dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Ortalama xort=np’ olduğundan, buradan toplumun yüzde kaçının “iki sonuçlu” olarak ne cevap verdiği saptanmıştır. Ortalama değerler Σx.%Px/100=xort=np’ biçiminde hesaplanmıştır. Örnek büyüklüğüne göre toplumdaki verilen iki sonuçlu cevapların oranı bulunmuştur.

Değişkenler arası ilişkileri ölçmeye yönelik veri analiz teknikleri olarak ise, “korelasyon analizi” ve “çoklu regresyon analizi” seçilmiştir. Korelasyon analizi, bir değişkenin diğer bir değişkenle ilişkisinin yönünü ve kuvvetini ortaya koymuştur. Çoklu regresyon analizi ise, bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arasındaki ilişkileri açıklamada kullanılmıştır.

3. BULGULAR

Anketlerin deneklere uygulanması sonucu elde edilen veriler, analiz için bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Veri analizi için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) Version 11.5 kullanılmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistik teknikleri ve değişkenler arası ilişkiyi ölçmeye yönelik veri analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Kullanılan tanımlayıcı istatistiklere “ortalamalar”, “frekans dağılımları” ve “yüzdeler” dahildir. Değişkenler arası ilişkiyi ölçmeye yönelik veri analizi için seçilen istatistik teknikler ise, “korelasyon analizi” ve “çoklu regresyon analizi”dir.

Korelasyon analizi, bir değişkenin diğer bir değişkenle ilişkisinin yönünü ve kuvvetini belirlemede kullanılmıştır. Çoklu regresyon analizi ise, bağımlı değişkendeki değişimin hangi oranda bağımsız değişkenlere bağlı olduğunu tahmin etmek için kullanılmıştır. Yani “EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi”, “EZY’nin OZM Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşler”, ve “Seçilmiş Demografik Özelliklerin” (Bağımsız Değişkenlerin) “OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramları Konusundaki Görüşleri” ve “EZY Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven” (Bağımlı Değişkenler) üzerindeki etkilerini belirlemek için çoklu regresyon analizi kullanılmıştır.

Bu çalışmanın temel amacı; ormancılıkta EZY uygulamaları konusunda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşlerini belirlemektir. Bu çalışma aynı zamanda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları konusundaki

görüşleri, EZY konusunda eğitim ve bilgi düzeyleri, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemine yönelik görüşleri, EZY konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güvenleri ve tüm bunlarla seçilen demografik özellikler arasındaki ilişkileri ortaya koymak da istemektedir.

Bu amaçlar doğrultusunda, çalışmanın bulguları aşağıda sıralandığı şekilde açıklanmıştır:

- OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının demografik özellikleri, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları konusundaki

görüşleri, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusundaki eğitim ve

bilgi düzeyleri, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY’nin OZM

çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşleri, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları konusunda

sahip oldukları bilgi düzeylerine güvenleri, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramlarını

öğrendikleri ve öğrenmede tercih ettikleri bilgi kaynakları, - OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları konusundaki

görüşleri ve EZY konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güvenleri ile bağımsız değişkenler (seçilen demografik özellikler, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi ve EZY konusunda eğitim ve bilgi düzeyi) arasındaki ilişkiler.

3.1. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Demografik Özellikleri

Anketi cevaplayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının demografik özellikleri aşağıdaki alt başlıklarda açıklanmıştır. 3.1.1. Yaş Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının % 46,8’i 45-54 yaş grubundadır. Bunu sırasıyla % 32,3 ile 35-44 yaş grubu, % 12,9 ile 55 ve üstü yaş grubu ve % 8,1 ile 25-34 yaş grubu izlemektedir. Tüm deneklerin ortalama yaşı ise 46,3 olarak belirlenmiştir. Bu durum ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ağırlıklı olarak orta yaşlı olduğunu göstermektedir (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 1).

3.1.2. Mevki Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının mevki durumları incelendiğinde; % 59,7’sinin OZM Şube Müdürlüğünde Teknik Eleman, % 38,7’sinin OZM Şube Müdürü ve % 1,6’sının (1 kişi) ise geçmiş dönemlerde OZM Şube Müdürlüğü yapmış Orman Bölge Müdür Yardımcısı olduğu anlaşılmaktadır (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 2).

3.1.3. Cinsiyet Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu erkektir (% 85,5). Yani anketi cevaplayan OZM Şube Müdürlüğündeki erkek ve bayanlar arasındaki fark büyüktür. Bu durum ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanları arasında cinsiyet açısından dengesizlik olduğu anlamına gelmektedir (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 3). 3.1.4. Meslek Anket çalışmasına katılan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu (% 82,3) Orman Mühendisidir. Bunu sırasıyla Ziraat Mühendisleri (% 9,7), Biyoloji (% 3,2), Diğer (% 3,2) ve Orman Endüstri Mühendisleri (% 1,6) izlemektedir (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 4). 3.1.5. Eğitim Durumu

Anketi cevaplayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu (% 80,6) lisans diploması sahibidir. Yüksek Lisans eğitimi almış olanların oranı ise % 16,1’dir. Geri kalan % 3,2’lik oran ise, yüksek okul diplomasına sahip olanlarındır (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 5). 3.1.6. Memuriyette Toplam Hizmet Süresi Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yarıdan fazlası (% 54,8) 20 yıldan fazla memuriyet hizmet süresi bulunmaktadır. Buna karşın % 22,6’sı 16-20 yıl, % 14,5’i 6-10 yıl arası ve % 8,1’i ise 11-15 yıl memuriyet hizmet süresine sahiptir. 5 yıl ve daha az memuriyet hizmet süresine sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil

6). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ortalama memuriyet hizmet süresi ise, 21,4 yıldır. 3.1.7. OZM Konusunda Çalışma Süresi Anketi cevaplayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının OZM konusunda çalışma süresi açısından incelendiğinde; % 27,4’ünün 3 yıldan az, % 25,8’inin 3-5 yıl, % 20,9’unun 6-10 yıl, % 14,5’inin 11-15 yıl, % 8,1’inin 16-20 yıl ve % 3,2’sinin ise 21 yıldan fazla OZM konusunda çalışma süresine sahip olduğu anlaşılmaktadır (Ek Tablo 1 ve Ek Şekil 7). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının OZM konusunda ortalama çalışma süresi ise, 7,2 yıl olarak ortaya çıkmıştır.

3.2. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramları Konusundaki Görüşleri

Bu çalışmanın bir diğer amacı; OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları konusundaki görüşlerini belirlemektir. Anket çalışmasında OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından; “1 – kesinlikle kabul etmiyorum”, “2 – kabul etmiyorum”, “3 – fikrim yok”, “4 – kabul ediyorum” ve “5 – kesinlikle kabul ediyorum” şeklinde bir ölçek kullanılarak, seçilmiş 13 EZY kavramı konusunda görüş belirtmeleri istenmiştir. Alınan cevaplar değerlendirildiğinde en yüksek ortalama puanı 4,55 puan ile “Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir” maddesinin aldığı anlaşılmıştır. En düşük ortalama puan ise 3,37 puan ile “Zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” kavramının olmuştur (Ek Tablo 2). EZY kavramlarının en yüksek ortalama puandan en düşük ortalama puana doğru sıralanışı şöyledir (Ek Tablo 2):

1. Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir (4,55),

2. Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az kullanmak ve kullanıldığında selektif olanlarını seçmek, doğal dengeye en az zararı verecektir (4,47),

3. Gıda ürünlerindeki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, tüketicilerin sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır (4,44),

4. Çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması, ağaçlardaki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir (4,41),

5. Uygun silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi ve dayanıklı türler yetiştirilmesi, ormancılıktaki zararlı problemlerinin yönetilmesinde başarılı şekilde uygulanabilir (4,40).

6. Patojen mikroorganizmaların, zararlı yiyen canlıların, yırtıcıların ve parazit zararlılar gibi doğal düşmanların kullanılması zararlı yönetiminde kullanılabilir (4,40).

7. Pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür (4,39).

8. Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır (4,35).

9. Dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, bitkilerdeki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir (4,26).

10. Zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır (4,18).

11. Uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir (4,08).

12. Sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılması ile çevre sağlığının korunması uygulaması, ormancılıktaki zararlı problemlerini azaltabilir (4,05).

13. Zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir (3,37).

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının her bir EZY kavramına verdiği

cevaplara ilişkin ayrıntılı dökümler ise, Ek Tablo 3’den Ek Tablo 15’e kadar sunulmuştur.

Ek Tablo 3’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %53,2’si “sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılması ile çevre sağlığının korunması uygulaması, ormancılıktaki zararlı problemlerini azaltabilir” EZY kavramını kabul etmişken, %32,3’ü kesinlikle kabul etmiştir. Böylece “sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılması ile çevre sağlığının korunması uygulaması, ormancılıktaki zararlı problemlerini azaltabilir” EZY kavramını kabul eden veya kesinlikle kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı toplam %85,5’dir. Bu durumda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu, sahadaki artıkların toplanması ve yok edilmesi suretiyle buralarda barınan zararlıların da ortadan kaldırılacağı düşüncesine sahiptir. Buna karşın bu EZY kavramını kabul etmeyen (%3,2) veya kesinlikle

kabul etmeyen (%6,5) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise, toplam %9,7 gibi küçük bir orandadır.

Öte yandan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “iki sonuçlu” olarak ne cevap verdiğini ortaya koymak amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine (x=0, 1, 2, 3, 4) dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları (Σx.%Px/100=xort=np’) alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %76,2’sinin “sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılması ile çevre sağlığının korunması uygulaması, ormancılıktaki zararlı problemlerini azaltabilir” EZY kavramını kabul ettiği, geri kalan %23,8’inin ise bu EZY kavramını kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 4’e göre “çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması, ağaçlardaki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %39,3 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise %54,1’dir. Böylece “çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması, ağaçlardaki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul eden veya kesinlikle kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının toplam oranı %93,4’dür. Bu durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğunun, karışık ormanların saf ormanlara göre hastalık ve zararlılara karşı daha az hassas olduğunu düşündükleri anlamına gelmektedir. Buna karşın bu EZY kavramı için fikri olmayan (%1,6), kabul etmeyen (%3,3) ve kesinlikle kabul etmeyen (%1,6) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının toplam oranı ise, önemsiz bir düzeydedir (%6,5). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %85,2’sinin “çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması, ağaçlardaki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul ettiği, geri kalan %14,8’inin ise bu EZY kavramını kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 5’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %61,3’ü “dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, bitkilerdeki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul eden ve %33,9’u kesinlikle kabul eden görüş belirtmiştir. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının hemen hemen tamamı (%95,2) “dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, bitkilerdeki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmektedir. O halde OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu, belirli hastalık ve zararlılara karşı daha dayanıklı veya tamamen bağışık bitki türlerinin ve ırklarının yetiştirilmesi suretiyle iyi sonuçlar alınabileceği görüşüne sahiptir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına sunulan ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında,

çalışanların %81,5’inin “dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, bitkilerdeki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir” EZY kavramını kabul ettiği ve %18,5’inin ise bu EZY kavramını kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 6’ya göre “patojen mikroorganizmaların, zararlı yiyen canlıların, yırtıcıların ve parazit zararlılar gibi doğal düşmanların kullanılması zararlı yönetiminde kullanılabilir” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %45,2 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise %48,4 olmak üzere toplam %93,6’dır. O halde OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu, doğadaki zararlıların hastalanmasına neden olan ve sonra onları öldüren mikroorganizmalardan, zararlıları yiyen özellikle balıklar, kurbağalar, semenderler, kuşlar, memeliler, zararlıları parçalamak suretiyle hayatlarını sürdüren yırtıcılardan, belirli bir süre veya tüm hayatı boyunca doğal olarak kendinden daha kuvvetli başka bir canlının üzerinde veya içinde yaşayan ve organizmanın zararına gelişen ve çoğalan parazit canlılar gibi çeşitli canlılardan faydalanmanın zararlılarla savaşta etkin şekilde kullanılabileceğini düşünmektedir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının % 6,4’lük oranı “patojen mikroorganizmaların, zararlı yiyen canlıların, yırtıcıların ve parazit zararlılar gibi doğal düşmanların kullanılması zararlı yönetiminde kullanılabilir” EZY kavramı konusunda fikri yok (%4,8) veya kabul etmemektedir (%1,6). Bununla birlikte bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır.

Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının bu görüşü kabul ettiğini ve yüzde kaçının kabul etmediğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta “patojen mikroorganizmaların, zararlı yiyen canlıların, yırtıcıların ve parazit zararlılar gibi doğal düşmanların kullanılması zararlı yönetiminde kullanılabilir” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %85,1 ve bu EZY kavramını kabul etmeyen çalışanların oranı ise %14,9 olarak hesaplanmıştır.

Ek Tablo 7’ye göre “zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması, zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %43,5 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise, %8,1’dir. Geriye kalan yaklaşık yarıya yakın OZM Şube Müdürlüğü çalışanı “zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması, zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramı konusunda fikri yok (%30,6), kabul etmeyen (%12,9) veya kesinlikle kabul etmeyen (%4,8) bir görüşe sahiptir. Bu durumda kimyasal ilaçlarla zararlıları öldürmeden onların çeşitli hayat dönemlerini felce uğratarak gelişme ve üremelerini durdurarak kısırlaştırılması yöntemini, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ancak yarısı kadarı uygulanabilir olarak düşünmektedir.

Bu EZY kavramına yönelik olarak OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalaması alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %59,3’ü “zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması, zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramını kabul eden bir görüş belirtmişken, %40,7’si bu EZY kavramını kabul etmediğini ifade etmiştir.

Ek Tablo 8’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %57,4’ü “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramını kabul eden görüş belirmiş iken, %29,5’i kesinlikle kabul eden bir görüşe sahiptir. Bu EZY Şube Müdürlüğü çalışanları fiziksel veya kimyasal maddeleri kullanarak zararlıların uzaklaştırılması, zararlıların tuzaklara çekilmesi veya bitkilerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılan çekici maddelerin kullanılması, mevcut bitkinin veya korunmak istenen materyallerin zararlılar tarafından yenilmesine engel olucu maddelerden faydalanılması ve zararlıların salgıladıkları feromonlardan faydalanılarak onlarla savaşılması yöntemlerine olumlu bakmaktadır. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının toplam %13,1’i “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramı konusunda fikri yok (%4,9) veya kabul etmeme (%8,2) yönünde görüş ifade etmiştir. Bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı ise mevcut değildir. Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %77,1’inin “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” EZY kavramını kabul ettiği, %22,9’unun ise bu EZY kavramını kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 9’a göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %53,2‘si “zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramına yönelik kabul etme yönünde görüş sunmuşken, %35,5’i kesinlikle kabul etmeye yönelik görüş ifade etmiştir. O halde OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu, bitkisel üretimde zararlılara karşı kullanılan kimyasal ilaç uygulamalarının, bu çalışmalarda görevli ilacı atan ve bu işle meşgul olan kişilerin sağlığı üzerinde önemli bir tehdit oluşturduğunu düşünmektedir. Buna karşın “zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramı için fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanı %6,5 iken, bu EZY kavramını kabul etmeyenlerin oranı %3,2 ve kesinlikle kabul etmeyenlerin oranı ise, %1,6’dır. Böylece bu EZY kavramı

konusunda fikri olmayan, bu kavramı kabul etmeyen veya kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı toplam %11,3’dür. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul etme ve kabul etmeme yönünde iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek için, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %79,5’inin “zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul ettiği ve %20,5’inin ise bu EZY kavramını kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 10’a göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %43,5’i “gıda ürünlerindeki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, tüketicilerin sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul etmekte iken, %51,6’sı kesinlikle kabul etmektedir. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %95,1’i “gıda ürünlerindeki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, tüketicilerin sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul etme veya kesinlikle kabul etme yönünde görüş belirtmiştir. Geri kalan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından %3,2’si bu EZY kavramına yönelik fikrinin olmadığını ve %1,6’sı bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmediğini belirtmiştir. Buna karşın hiçbir OZM Şube Müdürlüğü çalışanının, bu EZY kavramını kabul etmeme yönünde görüşü bulunmamaktadır. Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %85,8’inin “gıda ürünlerindeki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, tüketicilerin sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul ettiği, buna karşın %14,2’sinin bu EZY kavramını kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 11’e göre “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %51,6 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı %43,5’dur. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %95,1’i “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmektedir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları, ormancılıktaki zararlı mücadelesinde artan pestisit kullanımının olumsuz çevresel etkileri olduğunu ifade etmektedir. Bu EZY kavramına yönelik fikri olmayan (%1,6) ve bu EZY kavramını kabul etmeyen (%3,2) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı toplam %4,8’dir. Bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır.

Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramına yönelik kabul edip kabul etmeme yönünde ne cevap verdiği belirlenmiştir. Buna göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %83,8’i “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır” EZY kavramını kabul etmişken, %16,2’si bu EZY kavramını kabul etmemiştir.

Ek Tablo 12’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %53,2’si “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az kullanmak ve kullanıldığında selektif olanlarını seçmek, doğal dengeye en az zararı verecektir” EZY kavramına kesinlikle kabul etmekte iken, %43,5’i bu EZY kavramını kabul etmektedir. O halde OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu (%96,7) “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az kullanmak ve kullanıldığında selektif olanlarını seçmek, doğal dengeye en az zararı verecektir” EZY kavramını kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmektedir. Böylece bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az ve selektif olanlarının seçilerek kullanılması taraftarıdır. Geri kalan %3,2 oranına sahip az sayıdaki (2 kişi) OZM Şube Müdürlüğü çalışanı, bu EZY kavramını kabul etmemektedir. Buna karşın bu EZY kavramına yönelik fikri olmayan veya bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır. Buna karşın verilen ağırlıkların binom değişkenlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %86,6’sının “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az kullanmak ve kullanıldığında selektif olanlarını seçmek, doğal dengeye en az zararı verecektir” EZY kavramını kabul ettiği ve %13,4’ünün bu EZY kavramını kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 13’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %35,5’i “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir” EZY kavramını kabul etmekte ve %61,3’ü ise bu kavramı kesinlikle kabul etmektedir. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu (%96,8) “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir” EZY kavramını kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmektedir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına göre, ormancılıkta zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıları

azaltmak için doğal düşmanları olan canlı organizmalardan faydalanılmalı, ardından tüm mücadele yöntemlerini birlikte veya biri diğeriyle kombine edilmek suretiyle kullanılarak zararlının populasyonu azaltılmalı ve onları ekonomik zarar yapamayacak bir düzeyin altında bulundurulmalıdır. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından bu EZY kavramına yönelik fikrinin olmadığını söyleyenler (%1,6) ve bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyenler (%1,6), toplam %3,2 oranındadır. Buna karşın bu EZY kavramını kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır. Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması suretiyle, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %88,7’sinin “ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir” EZY kavramını kabul ettiği ve %11,3’ünün bu EZY kavramını kabul etmediği saptanmıştır.

Ek Tablo 14’e göre “pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanları %43,5 ve kesinlikle kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanları %50,0’lık bir oran oluşturmaktadır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %93,5’i “pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür” EZY kavramını kabul veya kesinlikle kabul etmektedir. BU EZY Şube Müdürlüğü çalışanlarına göre pestisitlerin geniş şekilde ve gelişi güzel kullanımı, ormancılıkta doğal mücadelede işlev gören organizmaların populasyonlarının değişmesine ve azalmasına da neden olur. Bu EZY kavramı konusunda fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %3,2’dir. Buna karşın bu EZY kavramını kabul etmeyen (%1,6) ve kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise toplam %3,2’dir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür” EZY kavramını kabul edip etmediğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %84,6’sının “pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür” EZY kavramını kabul ettiği ve %15,4’ünün bu EZY kavramını kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 15’e göre “uygun silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi ve dayanıklı türler yetiştirilmesi, ormancılıktaki zararlı problemlerinin yönetilmesinde başarılı şekilde uygulanabilir” EZY kavramını kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %45,2 ve kesinlikle

kabul eden çalışanların oranı ise %48,4’dür. Dolayısıyla OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %93,6’sı “uygun silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi ve dayanıklı türler yetiştirilmesi, ormancılıktaki zararlı problemlerinin yönetilmesinde başarılı şekilde uygulanabilir” EZY kavramını kabul veya kesinlikle kabul etmektedir. Bu EZY Şube Müdürlüğü çalışanları, silvikültürel önlemler, kesim uygulamaları, amenajman önlemleri, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların ortadan kaldırılması ve dayanıklı veya bağışık türler yetiştirilmesi gibi kültürel önlemlerin alınması suretiyle çevre direncinin arttırılmasının, ormancılıktaki zararlı mücadelesinde etkili olacağını düşünmemektedir. Bu EZY kavramı konusunda fikre sahip olmayanlar (%4,8) ve bu EZY kavramını kabul etmeyenler (%1,6) toplam %6,4 oranındadır. Buna karşın bu EZY kavramını kesinlikle kabul etmeyen hiçbir OZM Şube Müdürlüğü çalışanı yoktur. Öte yandan verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması suretiyle, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %85,1’inin “uygun silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi ve dayanıklı türler yetiştirilmesi, ormancılıktaki zararlı problemlerinin yönetilmesinde başarılı şekilde uygulanabilir” EZY kavramını kabul ettiği ve %14,9’unun bu EZY kavramını kabul etmediği saptanmıştır.

3.3. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Konusundaki Eğitim ve Bilgi Düzeyleri

Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından, EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi durumlarına göre “1 – hiç”, “2 – az”, “3 – orta”, “4 – yüksek” ve “5 – çok yüksek” şeklindeki bir ölçek üzerinde görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Alınan cevaplar incelendiğinde; en yüksek ortalama puanı 2,30 ortalama puan ile “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı”nın aldığı, en düşük ortalama puanı ise, 1,69 puan ile “Ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılım olanağı”nın olduğu anlaşılmaktadır (Ek Tablo 16). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının aldıkları EZY eğitiminin veya ulaşabildikleri bilgi kaynaklarının önem sırası aşağıdaki şekilde ortaya çıkmıştır (Ek Tablo 16):

1. EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı (2,30),

2. Kimyasal olmayan zararlı yönetim metotları konusunda seminerlere katılma olanağı (2,23),

3. Zararlı yönetiminde EZY uygulamalarını ayrıntılı olarak açıklayan kitaplara ulaşma veya sahip olma olanağı (2,05),

4. EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı (1,85),

5. EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağı (1,82),

6. Ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılma olanağı (1,69).

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusundaki eğitim ve bilgi

düzeyi durumlarının her birine yönelik verdikleri cevaplara ilişkin bilgiler ise, Ek Tablo 17’den Ek Tablo 22’ye kadar sunulmuştur.

Ek Tablo 17’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %16,4’ünün “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı” hiç yoktur. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %44,3’ünün “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı” az iken, %34,4’ünün orta düzeyde ulaşma veya sahip olma olanağı vardır. Bu durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %78,7’sinin, EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bu bilgi kaynaklarına ulaşma veya sahip olma olanağının az veya orta düzeyde olduklarını göstermektedir. Bu bilgi kaynaklarına yüksek (%3,3) ve çok yüksek (%1,6) düzeyde ulaşma veya sahip olma olanağındaki OZM Şube Müdürlüğü çalışanları ise, toplam %4,9 oranında bulunmaktadır.

Öte yandan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “iki sonuçlu” olarak ne cevap verdiğini ortaya koymak amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine (x=0, 1, 2, 3, 4) dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları (Σx.%Px/100=xort=np’) alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %32,4’ünün “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı” var iken, %67,6’sının bu olanağının yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 18’e göre “kimyasal olmayan zararlı yönetim metotları konusunda seminerlere katılma olanağı” hiç olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %32,3 iken, bu seminerlere katılma olanağı az olanların oranı %22,6 ve orta düzeyde katılma olanağı olanların oranı %38,7’dir. Buna karşın “kimyasal olmayan zararlı yönetim metotları konusunda seminerlere katılma olanağı” yüksek (%3,2) ve çok yüksek (%3,2) olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise, toplam %6,4’dür.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %30,6’sının “kimyasal olmayan zararlı yönetim metotları konusunda seminerlere katılma olanağı” var iken, geri kalan %69,4’ünün bu olanağının yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 19’a göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %48,4’ünün “EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı” hiç yoktur. Buna karşın “EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı” itibariyle OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %25,8’i az ve %19,4’ü orta düzeyde olanağa sahiptir. Bu çalışanların %6,4’ünün “EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı” itibariyle yüksek (%4,8) veya çok yüksek (%1,6) düzeyde katılma olanağı olduğu anlaşılmaktadır. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına sunulan ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %21,4’ünün “EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı” var iken, %78,6’sının ise bu olanağının yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 20’den görüleceği üzere, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %59,7’sinin “ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılma olanağı” hiç bulunmamaktadır. Bu kurslara katılma olanağı açısından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %37,1’inin az (%14,5) veya orta (%22,6) düzeyde katılımları söz konusudur. Buna karşın bu kurslara katılma olanağı yüksek düzeyde olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanı oranı %3,2 iken, çok yüksek düzeyde olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır.

Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının bu olanağa sahip olduğunu ve yüzde kaçının bu olanağa sahip olmadığını belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta “ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılma olanağı” var olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %17,3 ve bu olanağı yok olan çalışanların oranı ise %82,7 olarak hesaplanmıştır.

Ek Tablo 21’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %33,9’unun “zararlı yönetiminde EZY uygulamalarını ayrıntılı olarak açıklayan kitaplara ulaşma veya sahip olma olanağı” hiç yok iken, bu kitaplara ulaşma veya sahip olma açısından az düzeyde olanağı olan çalışanların oranı %33,9 ve orta düzeyde olanağı olan çalışanların oranı %29,0’dır. Öte yandan “zararlı yönetiminde EZY uygulamalarını ayrıntılı olarak açıklayan kitaplara ulaşma veya sahip olma olanağı” çok yüksek düzey olarak ifade eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %3,2’dir. Buna karşın bu kitaplara ulaşma veya

sahip olma olanağını yüksek olarak gören OZM Şube Müdürlüğü çalışanı mevcut değildir.

Bu olanağa yönelik olarak OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalaması alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %26,2’sinin “zararlı yönetiminde EZY uygulamalarını ayrıntılı olarak açıklayan kitaplara ulaşma veya sahip olma olanağı” var iken, %73,8’inin bu olanağı yoktur.

Ek Tablo 22’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yarıya yakını (%46,8) “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağının” hiç olmadığını beyan etmiştir. Bununla birlikte OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %30,6’sı “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağına” az düzeyde ve %16,1’i orta düzeyde sahiptir. Bu çalışanların %6,5’i, ise araştırma kurumlarındaki araştırmacılarla yüksek düzeyde diyalog halinde çalışmaktadır. Buna karşın “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağı” çok yüksek düzeyde olan herhangi bir OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır.

Bu olanağa yönelik olarak OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalaması alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %20,6’sı “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağının” var olduğunu belirtmişken, %79,4’ü ise bu olanağın yok olduğunu ifade etmiştir.

3.4. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY’nin OZM Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşleri

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki dokuz maddeyi, beş noktalı bir ölçeğe (“1 – kesinlikle kabul etmiyorum”, “2 – kabul etmiyorum”, “3 – fikrim yok”, “4 – kabul ediyorum” ve “5 – kesinlikle kabul ediyorum”) dayalı olarak değerlendirmeleri istenmiştir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının verdikleri cevaplara göre elde edilen ortalama puanlar incelendiğinde; en yüksek değeri 4,50 puan ile “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir” maddesi ve en düşük değeri ise 1,79

puan ile “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” maddesinin aldığı anlaşılmıştır (Ek Tablo 23). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki hususlara verdikleri önem sırası aşağıdaki şekilde ortaya çıkmıştır (Ek Tablo 23):

1. OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir (4,50),

2. OZM uzmanları, ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerini öğrenmeleri gerekir (4,39),

3. OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilir (4,11),

4. EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini arttırabilir (4,10),

5. EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır (4,00),

6. OZM uzmanları, pestisitleri en az düzeyde kullanarak da ormancılıktaki üretim düzeylerini koruyabilir (3,68),

7. EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır (1,95), 8. EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç

alınabilir bir uygulama değildir (1,87), 9. EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim

uygulaması değildir (1,79).

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki her bir maddeye verdiği cevaplara ilişkin bilgiler ise, Ek Tablo 24’den Ek Tablo 32’ye kadar sunulmuştur.

Ek Tablo 24’e göre “OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilirler” görüşünü kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %66,1 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise %24,2’dir. Bu durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğunun (%90,3) “OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilirler” görüşünü kabul veya kesinlikle kabul ettiğini göstermektedir. Bu EZY Şube Müdürlüğü çalışanlarına göre, EZY yaklaşımı zararlılarla mücadele etkili şekilde uygulanabilir olarak düşünülmektedir. Buna karşın “OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilirler” görüşüne yönelik fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %6,5 ve bu görüşü kabul etmeyen çalışanların oranı %3,2’dir. Bu görüşü kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı ise bulunmamaktadır.

Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %77,8’inin “OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilirler” görüşünü kabul ettiği, %22,2’sinin ise bu görüşü kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 25’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %40,3’ü “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” görüşünü kesinlikle kabul etmemekte ve %46,8’i kabul etmemektedir. Buna göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu (%87,1) “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” görüşünü kesinlikle kabul etmemekte veya kabul etmemektedir. Bu görüşe yönelik fikri olmayan (%6,5) ve bu görüşü kabul eden (%6,5) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı, toplam %13,0’dır. Bu görüşü kesinlikle kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanı ise mevcut değildir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” görüşünü kabul etme ve kabul etmeme yönünde iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek için, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %19,8’inin “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” görüşünü kabul ettiği ve %80,2’sinin ise bu görüşü kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 26’ya göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %63,9’u “EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır” görüşünü kabul etmekte ve %23,0’ı kesinlikle kabul etmektedir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğunun (%86,9) EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır” görüşünü kabul veya kesinlikle kabul ettiği anlaşılmaktadır. Geri kalan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından %4,9’u bu görüşe yönelik fikre sahip olmadığını belirtmiş iken, %6,6’sı bu görüşü kabul etmediğini ve %1,6’sı ise bu görüşü kesinlikle kabul etmediğini ifade etmiştir. Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %75,0’ının “EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır” görüşünü kabul ettiği, buna karşın %25,0’ının bu görüşü kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 27’de gösterildiği üzere, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %71,0’ı “EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini

arttırabilir” görüşünü kabul etmekte ve %19,4’ü kesinlikle kabul etmektedir. Yani OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %90,4’ü “EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini arttırabilir” görüşünü kabul ettiğini veya kesinlikle kabul ettiğini ifade etmektedir. Bu görüşe yönelik fikri olmadığını belirten OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %9,7’dir. Buna karşın bu görüşü kabul etmeyen veya kesinlikle kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır. Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini arttırabilir” görüşüne yönelik kabul edip kabul etmeme yönünde ne cevap verdiği belirlenmiştir. Buna göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %77,5’i “EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini arttırabilir” görüşünü kabul etmişken, %22,5’i bu görüşü kabul etmemiştir.

Ek Tablo 28’e göre “OZM uzmanları, pestisitleri en az düzeyde kullanarak da ormancılıktaki üretim düzeylerini koruyabilir” görüşünü kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %62,9 iken, kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise %11,3 olarak ortaya çıkmıştır. Bir başka ifadeyle OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu (%74,2) “OZM uzmanları, pestisitleri en az düzeyde kullanarak da ormancılıktaki üretim düzeylerini koruyabilir” görüşünü kabul etmiş veya kesinlikle kabul etmiştir. Bu görüşe yönelik fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %11,3’dür. Buna karşın bu görüşü kabul etmeyen (%11,3) veya kesinlikle kabul etmeyen (%3,2) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise, toplam %14,5’dir. Buna karşın verilen ağırlıkların binom değişkenlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %67,0’ının “OZM uzmanları, pestisitleri en az düzeyde kullanarak da ormancılıktaki üretim düzeylerini koruyabilir” görüşünü kabul ettiği ve %33,0’ının bu görüşü kabul etmediği belirlenmiştir.

Ek Tablo 29’a göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %53,2’si “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul etmekte iken, %43,5’i kesinlikle kabul etmektedir. Bu durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %96,7’sinin “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmekte olduklarını göstermektedir. Bu görüşe yönelik fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %1,6 iken, bu görüşü kabul etmeyen çalışanların oranı da yine %1,6’dır. Bu görüşü kesinlikle kabul etmediğini belirten OZM Şube Müdürlüğü çalışanı ise mevcut değildir. Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması suretiyle, OZM

Şube Müdürlüğü çalışanlarının %84,6’sının “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul ettiği ve %15,4’ünün bu görüşü kabul etmediği saptanmıştır.

Ek Tablo 30’a göre “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %50,0 ve kesinlikle kabul eden çalışanların oranı da yine %50,0’dır. Dolayısıyla OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının tamamı “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul etmekte veya kesinlikle kabul etmektedir. Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması suretiyle, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %87,5’inin “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir” görüşünü kabul ettiği ve %12,5’inin bu görüşü kabul etmediği saptanmıştır.

Ek Tablo 31’e göre “EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir” görüşünü kabul etmeyen OZM Şube Müdürlüğü çalışanlar %50,0 ve kesinlikle kabul etmeyen çalışanlar %35,5’lik bir oran oluşturmaktadır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %85,5’i “EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir” görüşünü kabul etmemekte veya kesinlikle kabul etmemektedir. Bu görüşe yönelik fikri olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %8,1’dir. Bu görüşü kabul eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %4,8 iken, kesinlikle kabul eden çalışanların oranı ise %1,6’dır. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir” görüşünü kabul edip etmediğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %21,8’inin “EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir” görüşünü kabul ettiği ve %78,2’sinin bu görüşü kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 32’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %58,1’i “EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır” görüşünü kabul etmemekte ve %27,4’ü ise kesinlikle kabul etmemektedir. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu (%85,5) “EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır” görüşünü kabul etmemekte veya kesinlikle kabul etmemektedir. Bu görüşe yönelik fikre sahip olmayan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %9,7’dir. Buna karşın bu görüşü kabul

eden (%1,6) ve kesinlikle kabul eden (%3,2) OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise toplam %4,8’dir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır” görüşünü kabul edip etmediğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %23,8’inin “EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır” görüşünü kabul ettiği ve %76,2’sinin bu görüşü kabul etmediği ortaya çıkmıştır.

3.5. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramları Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenleri

Yapılan anket çalışmasında, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından EZY konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güvenlerini de belirtmeleri istenmiştir. Verilen cevaplar; “1 – çok düşük güven”, “2 – düşük güven”, “3 – orta güven”, “4 – yüksek güven” ve “5 – çok yüksek güven” şeklinde beş noktalı bir ölçek üzerinde gösterilmiştir. Cevaplar değerlendirildiğinde; en yüksek ortalama puanı “Zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” (3,90) maddesinin aldığı ve en düşük ortalama puanı ise “Zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” (2,55) maddesinin aldığı anlaşılmıştır. Alınan cevaplar topluca değerlendirildiğinde, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusunda orta düzeyde bir güvene sahip oldukları söylenebilir (Ek Tablo 33). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güvenlerinin önem sırası aşağıdaki şekilde ortaya çıkmıştır (Ek Tablo 33):

1. Zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması (3,90),

2. Zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı (3,89), 3. Ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının

kullanımı (3,84), 4. Zararlı problemlerinin azaltılmasında dayanıklı bitki türlerinin

yetiştirilmesi (3,77), 5. Zararlı yönetiminde kültürel önlemlerin kullanımı (3,71), 6. Uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların

kullanımı (3,69), 7. Ormancılıktaki zararlı yönetiminde sahadaki artıkların toplanıp ortadan

kaldırılmasının etkisi (3,54),

8. EZY ilkeleri (3,35), 9. “Ekonomik Zarar Düzeyleri”nin kullanımı (3,30), 10. “Ekonomik Zarar Eşikleri”nin kullanımı (3,23), 11. Ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı (3,06), 12. Zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması (2,55).

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusunda sahip oldukları

bilgi düzeylerine güvenlerine ilişkin her bir maddeye verdikleri cevaplar ise, Ek Tablo 34’den Ek Tablo 45’e kadar sunulmuştur.

Ek Tablo 34’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %43,5’i “EZY ilkeleri” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip iken, %6,5’i çok yüksek güvene sahip olduğunu düşünmektedir. O halde OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yarısı (%50,0) “EZY ilkeleri” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene veya çok yüksek güvene sahiptir. “EZY ilkeleri” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %33,9 iken, düşük güvene sahip olanların oranı %11,3 ve çok düşük güvene sahip olanların oranı ise %4,8’dir.

Öte yandan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “iki sonuçlu” olarak ne cevap verdiğini ortaya koymak amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine (x=0, 1, 2, 3, 4) dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları (Σx.%Px/100=xort=np’) alınmıştır. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %58,9’unun “EZY ilkeleri” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenleri var iken, geri kalan %41,1’inin ise “EZY ilkeleri” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenleri yoktur.

Ek Tablo 35’e göre “ekonomik zarar eşiklerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %44,3 ve yüksek güvene sahip olan çalışanların oranı %39,3’dür. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %83,6’sı “ekonomik zarar eşiklerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene veya yüksek güvene sahiptir. Bu EZY Şube Müdürlüğü çalışanları ekonomik zarar eşiği yani “herhangi bir zararlı populasyonun, ekonomik zarar düzeyine erişmesine engel olmak için savaş yapılmasını gerektiren yoğunluk” (ÇANAKÇIOĞLU ve MOL, 1998) konusuna yönelik bilgi düzeyleri için orta veya yüksek güvene sahiptir. Bu konudaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %9,8 ve çok düşük güvene sahip olanların oranı %4,9’dur. Buna karşın “ekonomik zarar eşiklerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için çok yüksek güvene sahip olduklarını ifade eden OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise, sadece %1,6 oranındadır. Öte yandan verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması suretiyle, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %55,7’sinin “ekonomik zarar eşiklerinin

kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu ve %44,3’ünün bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 36’ya göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %43,3’ü “ekonomik zarar düzeylerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene sahipken, %41,7’si yüksek güvene sahiptir. Böylece OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %85,0’ı “ekonomik zarar düzeylerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene veya yüksek güvene sahiptir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları ekonomik zarar düzeyi yani “ekonomik zarara neden olan en düşük populasyon yoğunluğu” (ÇANAKÇIOĞLU ve MOL, 1998) konusuna yönelik bilgi düzeyleri için orta veya yüksek güvene sahiptir. Bu konudaki bilgi düzeyine güven açısından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %11,7’si düşük güvene ve %1,7’si çok düşük güvene sahiptir. Yine bu konudaki bilgi düzeyine güven yönünden çok yüksek güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise, sadece %1,7’dir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %57,6’sının “ekonomik zarar düzeylerinin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var iken, geri kalan %42,4’ünün bu konuda güvenlerinin yok olduğu çıkmıştır. Ek Tablo 37’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %50,8’i “ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahipken, %27,9’u orta güvene ve %18,0’ı çok yüksek güvene sahiptir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları ormancılıkta zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanları olan organizmaların kullanımı konusunda yeterli bilgiye sahip olduklarını düşünmektedir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %3,3’ü ise “ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahiptir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından “ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için çok düşük güvene sahip olanları bulunmamaktadır. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına sunulan ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %70,9’unun “ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu, buna karşın çalışanların %29,1’inin ise bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 38’e göre “ormancılıktaki zararlı yönetiminde sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılmasının etkisi” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %44,3 iken, orta güvene sahip olan çalışanların oranı %32,8 ve çok yüksek güvene

sahip olan çalışanların oranı %11,5’dir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının büyük çoğunluğu, ormancılıktaki zararlı yönetiminde bitkisel artıkların ve kurumuş dalların ortadan kaldırılması suretiyle zararlıların da ortadan kaldırılmış olacağını bilmektedir. Buna karşın “ormancılıktaki zararlı yönetiminde sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılmasının etkisi” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene (%9,8) ve çok düşük güvene (%1,6) sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı toplam %11,4’dür. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına sunulan ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürüldüğünde ve aritmetik ortalamaları alındığında, çalışanların %63,6’sının “ormancılıktaki zararlı yönetiminde sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılmasının etkisi” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenleri var iken, %36,4’ünün ise bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 39’a göre “zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %54,1 iken, orta güvene sahip olanların oranı %26,2 ve yüksek güvene sahip olanların oranı %18,0’dır. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları toplanması güç olan ve gizli yerlerde yaşayan zararlıları pusuya düşürerek yakalayıp yok etmeye yönelik metotlar olan tuzak ağaçları, tuzak odunları, tuzak kabukları, tuzak macunu halkası, ışık tuzakları, tuzak bitkileri, tuzak hendekleri, tuzak çukurları, tuzak yığınları, çinko levhalarla yakalama, yemler ve yem tuzakları konusunda yeterli bilgiye sahip olduklarını düşünmektedir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %1,6’sı “zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahip olduğunu ifade etmiştir. Bu konudaki bilgi düzeylerine yönelik çok düşük güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanı bulunmamaktadır.

Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvene sahip olduğunu ve yüzde kaçının bu konudaki bilgi düzeyleri için güvene sahip olmadığını belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkenlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta “zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenleri var olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %72,1 ve bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenleri yok olan çalışanların oranı ise %27,9 olarak hesaplanmıştır.

Ek Tablo 40’a göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %45,2’si “zararlı yönetiminde kültürel önlemlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahipken, %33,9’u orta güvene ve %16,1’i çok yüksek güvene sahip olduklarını ifade etmiştir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak

bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi, dayanıklı ve bağışık türler yetiştirilmesi ve bitki nöbetleşmesi gibi kültürel önlemler konusunda bilgi düzeyinin yeterli olduğuna inanmaktadır. Buna karşın “zararlı yönetiminde kültürel önlemlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %3,2’si düşük güvene ve %1,6’sı çok düşük güvene sahip durumdadır.

Bu konudaki sahip oldukları bilgi düzeylerine güven açısından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek amacıyla, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalaması alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %67,8’inin “zararlı yönetiminde kültürel önlemlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenleri var iken, %32,3’ünün bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenleri yoktur.

Ek Tablo 41’e göre “zararlı problemlerinin azaltılmasında dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %46,8, orta güvene sahip olanların oranı %27,4 ve çok yüksek güvene sahip olanların oranı ise %19,4’dür. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları zararlılara karşı dayanıklılığı veya bağışıklığı bulunan türler veya ırklar yetiştirilmesi konusunda yeterli bilgi düzeylerinin olduğunu ifade etmektedir. Buna karşın “zararlı problemlerinin azaltılmasında dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %4,8 iken, çok düşük güvene sahip çalışanların oranı %1,6’dır. Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %69,4’ünün “zararlı problemlerinin azaltılmasında dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu, %30,6’sının ise bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu ortaya çıkmıştır.

Ek Tablo 42’ye göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %45,2’si “ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için orta güvene sahipken, %25,8’i yüksek güvene sahip ve %19,4’ü düşük güvene sahip durumdadır. Buna karşın “ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için çok düşük güvene (%4,8) ve çok yüksek güvene (%4,8) sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı eşit olup, toplam %9,6 değerindedir. Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu ve yok olduğu yönünde iki sonuçlu olarak ne cevap verdiğini belirlemek için, verilen ağırlıklar binom değişkeni değerlerine dönüştürülmüş ve bunların aritmetik ortalamaları alınmıştır. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %51,6’sının

“ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu ve %48,4’ünün ise bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu belirlenmiştir.

Ek Tablo 43’e göre “zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %44,3 iken, bu konuda çok yüksek güvene sahip çalışanların oranı %27,9 ve orta güvene sahip çalışanların oranı %18,0’dır. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları zararlılara karşı saf meşcerelere oranla daha az hassas olan karışık meşcerelerin öneminin farkındadır. Buna karşın “zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı, %9,8 gibi küçük bir orandadır. Yine “zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” konusundaki bilgi düzeyleri için çok düşük güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanı da bulunmamaktadır. Verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucunda, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %72,6’sının “zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu, buna karşın %27,4’ünün bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu belirlenmiştir.

Ek Tablo 44’e göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %25,8’i “zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” konusundaki bilgi düzeyleri için çok düşük güvene sahipken, yine %25,8’i düşük güvene sahip, %22,6’sı yüksek güvene ve %21,0’ı orta güvene sahiptir. Buna karşın “zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” konusundaki bilgi düzeyleri için çok yüksek güvene sahip OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı ise %4,8’dir. Zararlılarla yapılan mücadelede bazı kimyasal bileşiklerle erkeklerin kısırlaştırılması ve doğaya bırakılması tekniği konusunda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yaklaşık yarısı yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünürken, diğer yarısı bu konudaki bilgilerinin yetersiz olduğunu belirtmektedir. Öte yandan verilen ağırlıkların binom değişkeni değerlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yüzde kaçının “zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu veya güvenlerinin yok olduğu yönünde cevap verdiği belirlenmiştir. Buna göre OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %38,7’si “zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğunu ifade etmişken, %61,3’ü bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğunu belirtmiştir.

Ek Tablo 45’den görüleceği üzere, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %45,2’si “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için yüksek güvene sahip olduklarını ifade etmişken, %32,3’ü orta güvene ve %16,1’i çok yüksek güvene sahip olduklarını belirtmiştir. Bu OZM Şube Müdürlüğü çalışanları zararlıları uzaklaştırıcı, tuzaklara çekici ve zararlıların beslenmesini önleyici maddeler ile feromon salgılamasının kullanılması konusundaki bilgi düzeylerinin yeterli olduğunu düşünmektedir. Buna karşın “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için düşük güvene sahip olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının oranı %4,8 ve çok düşük güvene sahip olan çalışanların oranı ise %1,6’dır. Buna karşın verilen ağırlıkların binom değişkenlerine dönüştürülmesi ve bunların aritmetik ortalamalarının alınması sonucu, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının %67,4’ünün “uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanımı” konusundaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin var olduğu ve %32,6’sının ise bu konudaki bilgi düzeyleri için güvenlerinin yok olduğu belirlenmiştir.

3.6. OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramlarını Öğrendikleri ve Öğrenmede Tercih Ettikleri Bilgi Kaynakları

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına EZY kavramları ve uygulamaları konusundaki bilgi ve yetenekleri elde ettikleri ve elde etmede tercih edecekleri yer ve faaliyetleri gösteren altı maddeli ve birden fazla maddenin işaretlenebileceği bir liste sunulmuştur. Ankete cevap veren OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY bilgi ve yetenekleri edindikleri kaynaklardan ilki 33 (% 53,23) adetle “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlar” görünmektedir. Bunu 31 (% 50,00) adetle “OGM’nin Hizmet İçi Eğitimleri”, 23 (% 37,10) adetle “Okul (fakülte, yüksek okul) dersleri”, yine 23 adetle (% 37,10) “Seminerler”, 9 (% 14,52) adetle “Diğer (Basın, eğitim gezileri, araştırma, arazi deneyimleri, internet, uygulamalar vb.)” ve 5 (% 8,06) adetle “Çalıştaylar” izlemektedir (Ek Tablo 46). OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından aynı zamanda EZY kavramlarının nasıl ve nereden öğrenilmesi gerektiği konusundaki tercihleri de sorulmuştur. Bu konuda 33 (% 53,23) adetle “Seminerler” en yüksek tercihi oluştururken, bunu sırasıyla 32 (% 51,61) adetle “OGM’nin Hizmet İçi Eğitimleri”, 20 (% 32,26) adetle “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlar”, 11 (% 17,74) adetle “Okul (fakülte, yüksek okul) dersleri”, 9 (% 14,52) adetle “Çalıştaylar” ve 8 (% 12,90) adetle “Diğer (Basın, eğitim gezileri,

araştırma, arazi deneyimleri, internet, uygulamalar vb.)” takip etmektedir (Ek Tablo 46). 3.7. İstatistik Teknikler Kullanılarak Veri Analizi

EZY kavramları konusundaki görüşler, EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi, EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven ve seçilen demografik özellikler arasındaki iki değişkenli ilişkilerin incelenmesinde “Korelasyon Analizi” kullanılmıştır.

Buna karşın birden fazla bağımsız değişkenin bir bağımlı değişken üzerindeki etkisinin incelenmesinde ise “Çoklu Regresyon Analizi”nden faydalanılmıştır. Korelasyon ve çoklu regresyon analizlerinde kullanılan “bağımlı değişkenler” şunlardır: Y1= EZY kavramları konusundaki görüşler, Y2= EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven. Buna karşın bu analizlerdeki “bağımsız değişkenler” ise aşağıdakilerden oluşmuştur: X1= Yaş, X2= Mevki, X3= Cinsiyet, X4= Meslek, X5= EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, X6= EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşler, X7= EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven.

Araştırmanın demografik özelliklerine yönelik verileri, korelasyon ve çoklu regresyon analizlerinde kullanmak amacıyla “dummy” olarak kotlanmıştır. Buna göre;

Mevki: Şube Müdürü=1 ve Teknik Eleman= 0’dır. Cinsiyet: Erkek=1 ve Bayan=0’dır. Meslek: Orman Mühendisi=1 ve Diğer=0’dır. Öte yandan bu çalışmada toplanan veriler, Likert tipi cevaplara

dayandırılmış olup, bir sıra (ordinal) ölçek olarak işlem görmüştür.

3.7.1. Korelasyon Analizi Kullanılarak Veri Analizi

EZY kavramları konusundaki görüşler, EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi, EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven ve seçilen demografik özellikler arasındaki iki değişkenli ilişkilerin mevcudiyetini, yönünü ve derecesini ortaya koymak için “Korelasyon Analizi” kullanılmıştır.

Korelasyon katsayısı (r), -1 ile +1 arasında bir değerdir. Bu katsayı +1’e yakınsa iki değişken arasında pozitif ilişkinin, -1’e yakınsa iki değişken arasındaki negatif ilişkinin güçlü olduğu anlaşılmaktadır. (r) değerinin 0 değerine yaklaşması, iki değişken arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı anlamına gelmektedir (KALIPSIZ, 1981; BÜYÜKÖZTÜRK, 2007).

Bu çalışmadaki değişkenlerin sürekli olmayan değişkenler olması nedeniyle, Spearman korelasyon katsayısı uygun bir korelasyon ölçüm aracı olarak düşünülmüş ve kullanılmıştır.

3.7.1.1. EZY Kavramları Konusundaki Görüşler Değişkeni İçin Korelasyon Analizi

Korelasyon analizi yardımıyla ilk olarak X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7

bağımsız değişkenleri ile EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni arasındaki iki değişkenli ilişkiler araştırılmıştır.

Böylece X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 bağımsız değişkenleri ile EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni arasında hesaplanan Spearman korelasyon katsayıları Ek Tablo 47’de sunulmuştur. Ek Tablo 47’ye göre sadece EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (X7) bağımsız değişkeni ile EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni arasında 0,01 güven düzeyinde anlamlı pozitif korelasyon bulunmaktadır. Yani EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven arttıkça, EZY kavramları daha çok kabul görmektedir. Bununla beraber diğer bağımsız değişkenler ile EZY kavramları konusundaki görüşler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

3.7.1.2. EZY Kavramları Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven Değişkeni İçin Korelasyon Analizi

X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 ile EZY kavramları konusunda sahip olunan

bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeni arasındaki iki değişkenli ilişkiler de, yine korelasyon analizi yardımıyla incelenmiştir.

Sonuçta X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenleri ile EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeni arasında hesaplanan Spearman korelasyon katsayıları Ek Tablo 48’de verilmiştir. Ek Tablo 48’den görüleceği üzere, sadece EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşler (X6) bağımsız değişkeni ile EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeni arasında 0,01 güven düzeyinde anlamlı pozitif korelasyon bulunmaktadır. Yani EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven arttıkça, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşler daha olumlu olmaktadır. Öte yandan diğer bağımsız değişkenler ile EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

3.7.2. Çoklu Regresyon Analizi Kullanılarak Veri Analizi EZY kavramları konusundaki görüşler, EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi, EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven ve seçilen demografik özellikler arasındaki ilişkileri belirlemek için “Çoklu Regresyon Analizi”nden faydalanılmıştır.

3.7.2.1. EZY Kavramları Konusundaki Görüşler Değişkeni İçin Çoklu Regresyon Analizi

Korelasyon analizi yardımıyla ilk olarak X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7

bağımsız değişkenlerin, EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar Ek Tablo 49’da sunulmuştur. Ek Tablo 49’a göre, X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 bağımsız değişkenlerinin EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni üzerinde etkisini gösteren regresyon oranı 0,415’dir. Bağımsız değişkenler bağımlı değişkendeki değişimlerin % 17,3’ünü açıklamaktadır. Öte yandan X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 bağımsız değişkenlerin, EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeni üzerindeki etkisi istatistiki açıdan anlamlı değildir (Sig.= 0,612 > 0,05). Yani “H0: X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 bağımsız değişkenler, EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkenini etkilemez” hipotezi kabul edilmekte, buna karşın “H1: X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 bağımsız değişkenler, EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkenini etkiler” hipotezi reddedilmektedir.

Çoklu regresyon analizi sonucunda, EZY kavramları konusundaki görüşler (Y1) bağımlı değişkeniyle ilgili elde edilen matematiksel model şöyledir: Y1 = 3,038 + 0,015*X1 + 0,291*X2 – 0,590*X3 – 0,152*X4 – 0,173*X5 + 0,344*X6 – 0,001*X7

Standardize edilmiş Beta katsayısına göre, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerinde etkisindeki önem sırası; X6 (β1 = 0,346), X2 (β2 = 0,220), X1 (β3 = 0,186), X7 (β4 = 0,001), X4 (β5 = 0,090), X5 (β6 = 0,223) ve X3 (β7 = -0,322) şeklindedir.

X1 ile Y1 arasındaki korelasyon 0,159 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,157’ye düşmekte, X2 ile Y1 arasındaki korelasyon 0,125 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,180’e yükselmekte, X3 ile Y1 arasındaki korelasyon -0,045 iken diğer değişkenler kontrol edildiğinde -0,248’e düşmekte, X4 ile Y1 arasındaki korelasyon -0,008 iken diğer değişkenler kontrol edildiğinde -0,092’ye düşmekte, X5 ile Y1 arasındaki korelasyon -0,022 iken diğer değişkenler kontrol edildiğinde -0,185’e düşmekte, X6 ile Y1 arasındaki korelasyon 0,276 iken diğer değişkenler kontrol edildiğinde 0,315’e yükselmekte ve X7 ile Y1 arasındaki korelasyon 0,147 iken diğer değişkenler kontrol edildiğinde -0,001’e düşmektedir.

3.7.2.2. EZY Kavramları Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven Değişkeni İçin Çoklu Regresyon Analizi

EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2)

bağımlı değişkeni üzerine X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenlerinin etkisi yine çoklu regresyon analiziyle ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar Ek Tablo 50’de verilmektedir. Ek Tablo 50’ye göre X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenlerinin EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeni üzerindeki etkisini gösteren regresyon oranı 0,545’dir. Bu altı bağımsız değişken EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven bağımlı değişkenindeki (Y2) değişimlerin % 29,7’sini açıklamaktadır. X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenlerin EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeni üzerindeki etkisi istatistiki açıdan anlamlıdır (Sig.= 0,003 < 0,05). Bu durumda “H0: X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenler, EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkenini etkilemez” hipotezi reddedilmeli, buna karşın “H1: X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 bağımsız değişkenler, EZY kavramları

konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkenini etkiler” hipotezi kabul edilmelidir. Çoklu regresyon analizi sonucunda EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven (Y2) bağımlı değişkeniyle ilgili elde edilen matematiksel model şöyledir: Y2 = 0,651 + 0,007* X1 + 0,401* X2 – 0,573* X3 – 0,057* X4 + 0,197* X5 + 0,553* X6 Standardize edilmiş Beta katsayısına göre, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerinde etkisindeki önem sırası; X6 (β1 = 0,386), X2 (β2 = 0,210), X5 (β3 = 0,176), X1 (β4 = 0,061), X4 (β5 = -0,023) ve X3 (β6 = -0,216) şeklindedir. X1 ile Y2 arasındaki korelasyon -0,029 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,056’ya yükselmekte, X2 ile Y2 arasındaki korelasyon 0,156 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,189’a yükselmekte, X3 ile Y2 arasındaki korelasyon -0,192 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde -0,187’ye yükselmekte, X4 ile Y2 arasındaki korelasyon 0,036 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde -0,026’ya düşmekte, X5 ile Y2 arasındaki korelasyon 0,372 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,161’e düşmekte ve X6 ile Y2 arasındaki korelasyon 0,415 iken diğer bağımsız değişkenler kontrol edildiğinde 0,400’e düşmektedir.

4. SONUÇ VE ÖNERİLER

4.1. Sonuçlar OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yarıya yakını (% 46,8), 45-54 yaş

grubuna dahildir. Çalışanların ortalama yaşı ise, 46,3’dür. Çalışanların az bir kısmı (% 8,1) 25-34 yaş grubudur. Bulgular OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunlukla orta yaş grubunda olduğunu göstermektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu (% 85,5) erkek olup, bayanların oranı azdır (% 14,5).

Orman Mühendisi olan OZM Şube Müdürlüğü çalışanı oranı % 82,3 iken, Ziraat Mühendisi olanlar % 9,7, Biyoloji mezunu olanlar % 3,2 ve Orman Endüstri Mühendisi olanlar ise % 1,6’lık orana sahiptir. Bu bulgular OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunlukla ormancılık alanında eğitim aldığını ortaya koymaktadır.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının % 80,6’sının lisans diplomasına ve % 16,1’inin yüksek lisans diplomasına sahip olduğu belirlenmiştir. Bu

durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının iyi eğitimli oldukları anlamına gelmektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yarıdan fazlası (% 54,8) 20 yıldan fazla memuriyette toplam hizmet süresine sahip bulunmaktadır. Ancak OZM konusunda çalışma süresi itibariyle OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının çoğunluğu (% 27,4) 3 yıldan az deneyime sahiptir.

Seçilen 13 EZY kavramı konusundaki görüşlere yönelik cevaplar; en yüksek ortalama puanın (4,55) “Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir” kavramının olduğu ve en düşük ortalama puanın (3,37) ise “Zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir” kavramına ait olduğunu göstermiştir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramlarına verdiği puanlar, çalışanların EZY uygulamalarına ve EZY’nin altında yatan temel ilkelere önem verdiklerini göstermektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanları öncelikle biyolojik mücadeleye ağırlık vermeyi, ardından diğer önlemleri birlikte kullanarak zararlı mücadelesini gerçekleştirmeye önem vermişlerdir. Pestisitlerin mümkün olduğunca az kullanılması ve pestisitler kullanılacaksa selektif olanlarının seçilmesini istemişlerdir. Gıdalarda pestisit kullanımının tüketici sağlığına tehdit oluşturduğunu vurgulamışlardır. Ayrıca ormancılıkta çeşitli ağaç türleri karışımının sağlanması ve uygun silvikültürel uygulamalara önem verilmesine yüksek puan vermişlerdir.

Buna karşın OZM Şube Müdürlüğü çalışanları uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanımı ve zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması suretiyle zararlı tahriplerinin azaltılması konularına düşük puan vermişlerdir. Bu konuların ileri teknikler ve karmaşık konular olması nedeniyle, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarınca düşük puan verilmiş olabileceği akla gelmektedir.

Bu çalışmada OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları konusunda eğitim ve bilgi düzeylerinin düşük olduğu ortaya çıkmıştır. EZY konusundaki eğitim ve bilgiye yönelik altı madde için ortalama puanlar incelendiğinde; en yüksek ortalama puanın 2,30 puan ile “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma”nın olduğu, en düşük ortalama puanın ise 1,69 puan ile “Ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılım”ın olduğu görülmektedir. Verilen puanlar dikkate alındığında OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusundaki bilgi ve yetenekleri elde etmede önemli olan bildiri,tebliğ, haber bülteni vb. ile kitaplara ulaşma veya sahip olma, seminer, eğitim ve kısa süreli kurslara katılım konularında zorluklarla karşılaşmaktadır.

Öte yandan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının “EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma” maddesine düşük ortalama puan (1,82) vermiş olmaları, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının Üniversiteler ve Ormancılık Araştırma Müdürlüklerindeki araştırmacılarla düşük etkileşimde bulunduklarını göstermektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusunda verdikleri puanlar, EZY uygulamalarının OZM çalışmaları için önemli veya çok önemli olarak düşünüldüğünü ortaya koymuştur. Ortalama puanlar 4,50 ile “OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir”den 1,79 ile “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir”e kadar değişmiştir. Değişik soru maddeleri için verilen ortalama puanların önem sıralaması incelendiğinde; OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığına ve çevresel koşullara olumsuz etkilerine özel dikkat göstermeleri istenmiştir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının en düşük ortalamaları “EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır” (1,95), “EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir” (1,87) ve “EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir” (1,79) maddelerine vermeleri, EZY’nin OZM çalışmalarında önemli olduğunun düşünüldüğünü göstermektedir. Öte yandan OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının “EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır” maddesine 4,00 ortalama puan vermeleri de, çalışanların EZY yaklaşımına verdikleri önemi göstermesi açısından dikkat çekicidir.

Çalışmanın bulguları OZM Şube Müdürlüğü uzmanlarının EZY kavramları konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güven konusunda “orta güven”e sahip olduklarını göstermektedir. EZY konusunda sahip olunan bilgi düzeylerine güven açısından en yüksek ortalama puanın (3,90) “Zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması” olduğu, en düşük ortalama puanın (2,55) ise “Zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” maddesine ait olduğu anlaşılmıştır.

Herhangi bir konudaki bilgi düzeyine güveni olumsuz olarak etkileyen, genellikle o konudaki bilgi eksikliğidir. Bu açıdan OZM Şube Müdürlüğü uzmanlarının “Ekonomik Zarar Düzeyleri”, “Ekonomik Zarar Eşikleri”, “Selektif pestisitlerin kullanımı” ve “Zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması” konularında bilgi eksikliği yaşadıkları ifade edilebilir. Bu durum OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının her ne kadar EZY konusundaki temel bilgilere sahip olsa da, EZY’nin daha ileri ve karmaşık kavramlarında sınırlı bilgiye sahip olduklarını göstermektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları ve uygulamaları konusunda sahip oldukları bilgi ve yetenekleri elde ettikleri yer ve faaliyetleri işaretlemeleri için altı maddelik bir liste sunulmuştur. Sonuçta OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY bilgi ve yeteneklerine yönelik ana kaynak olarak ilk sırada “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlar” belirlenmiştir. Bunu sırasıyla “OGM’nin Hizmet İçi Eğitimleri”, “Okul (fakülte, yüksek okul) dersleri” ve “Seminerler” izlemiştir. “Diğer (Basın, eğitim gezileri, araştırma, arazi deneyimleri, internet, uygulamalar vb.)” ile “Çalıştaylar” ise EZY konusundaki bilgi ve yetenek kaynakları arasında en düşük sırada yer almıştır.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramlarını ve uygulamalarını öğrendikleri bilgi kaynakları arasında “Okul (fakülte, yüksek okul) dersleri” maddesinin alt sıralarda yer alması, ilgili eğitim kurumlarının (Fakülte, Enstitü, Yüksekokul vb.) ders ve uygulama programlarında EZY kavram ve uygulamalarına daha ağırlıklı yer vermelerini gerekli kılmaktadır.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarından EZY kavram ve uygulamalarını nasıl ve nereden öğrenilmesi gerektiği de sorulmuştur. Bu konuda “Seminerler” en fazla tercih edilmiş, bunu sırasıyla “OGM’nin Hizmet İçi Eğitimleri”, “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlar”, “Okul (fakülte, yüksek okul) dersleri”, “Çalıştaylar” ve “Diğer (Basın, eğitim gezileri, araştırma, arazi deneyimleri, internet, uygulamalar vb.)” izlemiştir. OZM Şube Müdürlüğü çalışanları her ne kadar EZY kavram ve yeteneklerini öğrendikleri kaynak olarak ilk sırada “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınları” belirtseler de, EZY kavram ve yetenekleri öğrenecekleri kaynak olarak ilk sırada “Seminerleri” tercih etmektedirler. Nitekim “Seminerler”, “Çalıştaylar” ve “Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlar”, EZY kavram ve uygulamalarının öğrenilebileceği hızlı ve etkili yaklaşımlar olması nedeniyle, EZY eğitiminde dikkate alınmalıdır.

Bağımlı değişkenler (EZY kavramları konusundaki görüşler, EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven) ile EZY konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşler ve seçilen demografik özellikler (yaş, mevki, cinsiyet ve meslek) bağımsız değişkenleri arasındaki iki değişkenli ilişkileri belirlemek için “Korelasyon Analizi” ve çok değişkenli ilişkileri incelemek için ise “Çoklu Regresyon Analizi” kullanılmıştır.

İlk Korelasyon Analizi yardımıyla bağımsız değişkenler ile EZY kavramları konusundaki görüşler bağımlı değişkeni arasındaki iki değişkenli ilişkiler araştırılmıştır. Buna göre sadece EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven bağımsız değişkeni ile EZY kavramları konusundaki görüşler bağımlı değişkeni arasında 0,01 güven düzeyinde anlamlı pozitif korelasyon çıkmıştır.

İkinci Korelasyon Analizi ise bağımsız değişkenler ile EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven bağımlı değişkeni arasındaki iki

değişkenli ilişkileri ortaya koymuştur. Buna göre sadece EZY’nin OZM çalışmalarındaki önemi konusundaki görüşler bağımsız değişkeni ile EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven bağımlı değişkeni arasında 0,01 güven düzeyinde anlamlı pozitif korelasyon bulunmuştur.

Öte yandan ilk Çoklu Regresyon Analizi ise, bağımsız değişkenlerin EZY kavramları konusundaki görüşler üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla uygulanmıştır. Bu regresyon modeli istatistiki açıdan anlamlı çıkmamıştır (p > 0,05). Bağımsız değişkenler, EZY kavramları konusundaki görüşler bağımlı değişkenindeki değişimlerin % 17,3’ünü açıklamaktadır.

Buna karşın ikinci Çoklu Regresyon Analizi EZY kavramları konusunda sahip olunan bilgi düzeyine güven bağımlı değişkeni üzerine bağımsız değişkenlerin etkisini ölçmek amacıyla uygulanmıştır. Bu regresyon modeli istatistiki açıdan anlamlıdır (p < 0,05). Bağımsız değişkenler bağımlı değişkendeki değişimlerin % 29,7’sini açıklamaktadır. 4.2. Öneriler

Bu çalışmanın sonuçlarına dayalı olarak aşağıda sıralanan önerilerde

bulunulabilir: OZM Şube Müdürlüğü çalışanları, EZY kavramlarını kabul etmekte ve

bu kavramların OZM Şube Müdürlüğü çalışmalarında uygulanabilir olduğunu düşünmektedir. Çalışanların EZY kavramları ve uygulamaları konusundaki bu olumlu görüşleri önemli bir avantajdır. Zira bu durum Üniversiteler ve Ormancılık Araştırma Müdürlüklerinin EZY uygulamalarına yönelik araştırma ve geliştirme çalışmalarında OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarıyla işbirliğine gidilebileceğini göstermektedir.

Tüketici ve çevre sağlığı ile ilişkili EZY kavramlarına verilen yüksek puanlar, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının bu konuları önemli bir sorun olarak düşündüklerini göstermektedir.

OZM Şube Müdürlüğü çalışanları, EZY uygulamalarının OZM çalışmalarında uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımı olduğunu düşünmektedir. Bu kapsamda ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığına olumsuz etkilerde bulunacağı ve ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerine dikkat edilmesi gerektiği konularına da yüksek puanlar verilerek görüş birliğine varılmıştır. Bu nedenle pestisitlerin insan ve çevre sağlığına etkilerini göz önünde tutmak suretiyle OZM çalışmalarına EZY uygulamalarını katmak yerinde olacaktır.

EZY kavramları ve uygulamalarının önemi konusunda OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının ortaya koydukları ortak görüş, EZY’nin OZM Şube

Müdürlüğü çalışmalarında kullanılabilecek bir zararlı yönetim metodu olduğunu göstermektedir.

Çeşitli eğitim programları vasıtasıyla EZY uygulamalarının OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarına benimsetilmesinde, alternatif zararlı yönetim yaklaşımlarının geliştirilmesi konusunda çalışan Üniversiteler ve Ormancılık Araştırma Müdürlükleri ile işbirliği içinde çalışılması uygun olacaktır.

Bu çalışmanın sonuçları, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamalarına yönelik bilgiye ulaşma ve eğitimlere sahip olma konusunda çok yetersiz olduğunu göstermiştir. Bu durum EZY uygulamaları konusundaki elde mevcut bilginin OZM Şube Müdürlüğü çalışanları için en önemli sınırlama olduğunu ortaya koymaktadır. EZY kavram ve uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgiye ulaşma ve alternatif zararlı yönetim konularında çalışan bilim adamları ve araştırmacı personel ile diyalog içinde bulunma, OZM Şube Müdürlüğü çalışanları için öncelikli bir konudur. Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi EZY konusundaki yazılı materyallere erişimin sağlanması, OZM Şube Müdürlüğü çalışanları için faydalı olacaktır. Ayrıca EZY uygulamalarının OZM çalışmalarına dahil edilmesinde kullanılabilecek stratejiler olarak ise çalıştaylar, seminerler, hizmet içi eğitimler, kurslar vb. düşünülebilir.

Bu çalışmada, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY konusunda sahip oldukları bilgi düzeylerine güven itibariyle orta ve düşük güvene sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Bu durum da OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları ve uygulamalarında yeterli bilgi ve yeteneğe sahip olmadıklarını göstermektedir. Bilgi düzeyine güven, eğitimle ve sahip olunan bilgiyle ilişkili bir durumdur. Bu nedenle OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY kavramları ve uygulamalarına ilişkin kendilerine güvenleri çalıştaylar, seminerler, hizmet içi eğitimler, kurslar vb. eğitimlerle arttırılabilir.

Yine bu çalışmanın bulgularına göre, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının OZM konusunda ortalama çalışma süresinin 7,2 yıl gibi kısa sayılabilecek bir süre olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle uzmanlık ve tecrübenin esas olduğu OZM Şube Müdürlüğünde görev yapanların, bu görevde devamlılığının sağlanması için özendirici tedbirler alınmalıdır.

ÖZET

Bu çalışmada öncelikle, ormancılıktaki Entegre Zararlı Yönetimi (EZY)

uygulamaları konusunda Orman Zararlılarıyla Mücadele (OZM) Şube Müdürlüğü çalışanlarının görüşleri ortaya konmuştur. Ardından OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları konusundaki eğitim ve bilgiye ulaşma durumları, EZY uygulamalarının OZM çalışmalarındaki yeri ve önemi konusundaki görüşleri ve EZY kavramlarının OZM çalışmalarına dahil edilmesinde kendi bilgilerine güven düzeyleri araştırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının yukarıda sıralanan hususlardaki görüşleri ile seçilen demografik özellikleri arasındaki ilişkileri de incelenmiştir.

OGM’ye bağlı Orman Bölge Müdürlüklerindeki OZM Şube Müdürlüğü çalışanlarının EZY uygulamaları konusunda çeşitli açıdan bilgi ve düşüncelerini almak üzere bir “Anket Formu” kullanılmıştır. Sonrasında bu form OZM Şube Müdürlüğündeki çalışanlara iletilmek üzere Orman Bölge Müdürlüklerinin tamamına (27 adet) ve OGM Orman Koruma ve Yangınla Mücadele Dairesi Başkanlığı bünyesindeki OZM Şube Müdürlüğüne gönderilmiştir.

Anket Formu 5 bölümden oluşmuştur. Bunlar; 1. EZY kavramları ve çalışmaları konusundaki görüşler, 2. EZY kavramları ve çalışmaları konusundaki eğitim ve bilgi düzeyi, 3. EZY kavramları ve çalışmalarının ormancılık çalışmalarındaki önemi, 4. EZY kavramları ve çalışmalarının uygulanmasında kendi bilgi düzeyine

güven, 5. Deneklerin demografik özellikleridir.

SUMMARY

The main purpose of this study was to the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts’ perceptions regarding Integrated Pest Management (IPM) in reference to Forestry in Turkey. This study also investigated the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts’ access to training and information in IPM practices, perceptions of the importance of IPM to forestry, and confidence level in incorporating IPM concepts into the studies of the fighting forest pests. A secondary purpose was to examine the relationships between the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts’ perceptions of IPM concepts, availability of training and information, perceptions of the importance of IPM for the Fighting Forest Pests Branch Directorate experts, the confidence level in application of IPM concepts, and selected demographic characteristics.

The data of this study would be collected through a survey from all of the Fighting Forest Pests Branch Directorate officers in each of 27 Forestry Regional Directorate in the Forestry General Directorate in Turkey. The Fighting Forest Pests Branch Directorate officers surveyed would be the subject specialists in the Forestry Regional Directorate in the Forestry General Directorate in Turkey.

The questionnaire consisted of the five sections: 1. Perceptions of IPM concepts, 2. Training and information on IPM, 3. Importance of IPM in the studies of the fighting forest pests, 4. Confidence in application of IPM concepts, 5. Respondents’ demographic characteristics.

KAYNAKÇA ALSTON, D. G., 1996: The Integrated Pest Management (IPM) Concept. Utah State University, Electronic Publishing, April/1996, AG/IPM/01, http://extension.usu.edu/files/publications/publication/ipm-concept%2796.pdf. [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 1998: Integrated Pest Management in Food Processing. Health Canada (September 1998), Brochure Published by the PMRA on Behalf of the Methyl Bromide Industry Government Working Group, 2 pages, http://www.pmra-arla.gc.ca/english/pdf/spm/spm_s9802-e.pdf. [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2000: Reducing Pesticides in Minnesota Schools Pilot Project. Model IPM Plan, The IPM Institute of North America, http://www.pca.state.mn.us/oea/ee/ipm/ipm-modelplan.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2002: A Model Integrated Pest Management Policy for New Jersey Schools. http://www.pestmanagement.rutgers.edu/ipm/schoolipm/NJAct/ModelPolicyR903.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2007a: Dealing with Mold Using Integrated Pest Management (IPM). Wisconsin Department of Agriculture, Trade & Consumer Protection, Division of Agricultural Resource Management, http://www.datcp.state. wi.us/ arm/agriculture/pest-fert/pesticides/pdf/arm_pub_100.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2007b: Integrated Pest Management in the Home. http://www.pested.msu.edu/Resources/pdf/IPMInHome.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2007c: How to Implement an Integrated Pest Management Program in Your Building(S). http://www.eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/ content _storage_ 01/0000019b/80/16/dd/f7.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM, 2007d: Schools Integrated Pest Management (IPM) for Wasps and Bees. http://sites.ext.vt.edu/schoolipm/ipmtechniques/documents/wasps.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007]. ANONİM 2009a: The History of Integrated Pest Management (IPM). http://www.biconet.com/reference/IPMhistory.html [Ziyaret Tarihi: 01Nisan 2009]. ANONİM, 2009b: A Complete IPM Program Consists of Five Basic Components. http://www.agcare.org/File.aspx?id=46c2c33b-eb1a-413f-8be9-6f42e4898f3d [Ziyaret Tarihi: 1 Nisan 2009]. AVTGES, S., MATTHEWS, J., VOGT K. ve GORRELL, J., 2009: Integrated Pest Management an Introduction. http://www.science.umd.edu/ grad/mlfsc/res/Don'tBugMe.ppt [Ziyaret Tarihi: 01 Nisan 2009].

BAYRAKTAR, Ö. V., 2005: Entegre Mücadele Uygulanan Örtü Altı Domates Yetiştiriciliğinde Üretim ve Pazarlama Yapısının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma: Muğla İli Örnek Olayı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 99 sayfa, Bornova, İzmir. BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., 2007: Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 7. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., ISBN: 975-6802-74-X, 201 sayfa, Ankara. ÇANAKÇIOĞLU, H. ve MOL, T., 1998: Orman Entomolojisi–Genel Bölüm. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4255, Orman Fakültesi Yayın No: 455, ISBN: 975–404–522–4, İstanbul. HILLOCKS, R. J., 2000: Integrated Crop Management for Smallholder farmers in Africa with Special Reference to Coffee in Malawi. Journal of Pest Management Science, Volume: 56, pp: 963-968. KALIPSIZ, A. 1981: İstatistik Yöntemler. İÜ Orman Fakültesi Yayın No: 2837/294, 558 s., İstanbul. KARATURHAN, B., BOYACI, M. ve YAŞARAKINCI, N., 2005: Ege Bölgesinde Entegre Mücadelenin Yayımında Karşılaşılan Sorunlar: Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliği Örneği. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2):155-166, ISSN 1018-8851. İzmir. KRISCHIK, V., 2009: History of IPM. http://www.entomology.umn.edu/ cues/4015/ppts/IPMhistory.ppt [Ziyaret Tarihi: 01 Nisan 2009]. LEPPLA, N. ve LARSON, B., 2009: Integrated Pest Management: An Overview. http://ipm.ifas.ufl.edu/resources/extension_resources/presentations/ products/IPM%20Overview,%20PMA%203010%202.ppt [Ziyaret Tarihi: 01 Nisan 2009]. LUCMANN, W. H. ve METCALF; R. L., 1994: The Pest-Management Concept. Introduction to Insect Pest Management, 3rd Edition, (Editor: W. H. LUCMANN ve R. L. METCALF), pp: 1-34. LODOS, N., 1991: Türkiye Entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik). Cilt:1 (3.Basım). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ofset Basımevi, Bornova, İzmir. ÖNCÜER, C., 1993: Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçları (Genişletilmiş 2. Baskı). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Bornova, İzmir. PEGGY, K. ve POWELL, 2007: Household Integrated Pest Management. West Virginia University, Extension Service, http://www.wvu.edu/ ~agexten/ipm/insects/hpm1001.pdf [Ziyaret Tarihi: 05/11/2007].

Ek Tablo 1: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Demografik Özellikleri. Appendix Table 1: Demographic Characteristics Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Demografik Değişken

Sıklık (adet)

Yüzde (%)

24 ve altı 0 0 25-34 5 8,1 35-44 20 32,3 45-54 29 46,8 55-62 8 12,9

Yaş

Toplam Cevap Veren 62 100,0 OZM Şube Müdürü 24 38,7 OZM Şube Müdürlüğünde Teknik Eleman 37 59,7 Diğer 1 1,6 Mevki

Toplam Cevap Veren 62 100,0 Erkek 53 85,5 Bayan 9 14,5 Cinsiyet Toplam Cevap Veren 62 100,0 Orman Mühendisliği 51 82,3 Orman Endüstri Mühendisliği 1 1,6 Peyzaj Mimarlığı 0 0,0 Ziraat Mühendisliği 6 9,7 Biyoloji 2 3,2 Diğer 2 3,2

Meslek

Toplam Cevap Veren 62 100,0 Yüksek Okul Diploması 2 3,2 Lisans Diploması 50 80,6 Yüksek Lisans Diploması 10 16,1 Doktora Diploması 0 0,0 Diğer 0 0,0

Eğitim Durumu

Toplam Cevap Veren 62 100,0 0-5 yıl 0 0,0 6-10 yıl 9 14,5 11-15 yıl 5 8,1 16-20 yıl 14 22,6 21-25 yıl 18 29,3 26-30 yıl 7 11,2 31-35 yıl 6 9,6 36 yıl 3 4,7

Memuriyette Toplam Hizmet Süresi

Toplam Cevap Veren 62 100,0 0-5 yıl 33 53,2 6-10 yıl 13 20,9 11-15 yıl 9 14,5 16-20 yıl 5 8,1 21-25 yıl 1 1,6 26 yıl 1 1,6

OZM Konusunda Çalışma Süresi

Toplam Cevap Veren 62 100,0

Ek Şekil 1: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Yaş Grupları Dağılımı. Appendix Figure 1: Age Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Yaş Grupları Dağılımı

08,1

32,3

46,8

12,9

0

10

20

30

40

50

24 ve altı 25-34 35-44 45-54 55-62

Yaş Grupları

Yüzd

e (%

)

Ek Şekil 2: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Mevki Grupları Dağılımı. Appendix Figure 2: Job Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Mevki Grupları Dağılımı

38,7

59,7

1,60

10203040506070

OZM Şube Müdürü OZM Şube MüdürlüğündeTeknik Eleman

Bölge Müdür Yardımcısı

Mevki Grupları

Yüzd

e (%

)

Ek Şekil 3: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Cinsiyet Grupları Dağılımı. Appendix Figure 3: Gender Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Cinsiyet Grupları Dağılımı

85,5

14,5

0

20

40

60

80

100

Erkek Bayan

Cinsiyet Grupları

Yüzd

e (%

)

Ek Şekil 4: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Meslek Grupları Dağılımı. Appendix Figure 4: Profession Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Meslek Grupları Dağılımı

82,3

1,6 0 9,7 3,2 3,20

20406080

100

OrmanMühendisliği

OrmanEndüstri

Mühendisliği

PeyzajMimarlığı

ZiraatMühendisliği

Biyoloji Diğer

Meslek Grupları

Yüz

de (%

)

Ek Şekil 5: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Eğitim Grupları Dağılımı. Appendix Figure 5: Education Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Eğitim Grupları Dağılımı

3,2

80,6

16,10 0

020406080

100

Yüksek OkulDiploması

Lisans Diploması Yüksek LisansDiploması

DoktoraDiploması

Diğer

Eğitim Grupları

Yüzd

e (%

)

Ek Şekil 6: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Memuriyette Toplam Hizmet Süresi Grupları Dağılımı. Appendix Figure 6: Total Job Experience Groups Distributions Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

Memuriyette Toplam Hizmet Süresi Grupları Dağılımı

0

14,5

8,1

22,6

29,3

11,2 9,64,7

05

101520253035

0-5 yıl 6-10 yıl 11-15 yıl 16-20 yıl 21-25 yıl 26-30 yıl 31-35 yıl 36 yıl

Memuriyette Toplam Hizmet Süresi Grupları

Yüzd

e (%

)

Ek Şekil 7: Araştırmaya Katılan OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının OZM Konusunda Çalışma Süresi Grupları Dağılımı. Appendix Figure 7: Total Work Experience Groups Distributions in Their Directorate Concerning to Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Participated to the Research.

OZM Konusunda Çalışma Süresi Gruplarının Dağılımı

53,2

20,914,5

8,11,6 1,6

0102030405060

0-5 yıl 6-10 yıl 11-15 yıl 16-20 yıl 21-25 yıl 26 yıl

OZM Konusunda Çalışma Süresi Grupları

Yüzd

e (%

)

71

Ek Tablo 2: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Kavramları Konusundaki Görüşlerine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar. Appendix Table 2: Means, Standard Deviations and Ranking of IPM Concepts as Perceived by Fighting For. Pests Branch Dir. Officers.

Entegre Zararlı Yönetimi Kavramları Cevap Sayısı Ortalama* Standart

Sapma Ort.

Sırası Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde öncelikle zararlıların doğal düşmanlarının çoğalmasına yardım edilmeli, ardından biyoteknik, kültürel, fiziksel, kimyasal ve diğer önlemleri birlikte kullanarak gerekli sonuca ulaşmaya gayret edilmelidir.

62 4,55 0,6937 1

Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitleri mümkün olduğu kadar az kullanmak ve kullanıldığında selektif olanlarını seçmek, doğal dengeye en az zararı verecektir. 62 4,47 0,6706 2

Gıda ürünlerindeki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, tüketicilerin sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır. 62 4,44 0,7157 3

Çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması, ağaçlardaki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir. 61 4,41 0,8242 4

Uygun silvikültürel uygulamalar, kesim işlemleri, amenajman uygulamaları, toprak bakımı ve işlemesi, yabancı ot ve artıkların yok edilmesi ve dayanıklı türler yetiştirilmesi, ormancılıktaki zararlı problemlerinin yönetilmesinde başarılı şekilde uygulanabilir.

62 4,40 0,6643 5

Patojen mikroorganizmaların, zararlı yiyen canlıların, yırtıcıların ve parazit zararlılar gibi doğal düşmanların kullanılması zararlı yönetiminde kullanılabilir. 62 4,40 0,6643 5

Pestisitlerin kullanımı, ormancılıktaki zararlı problemini düşük düzeyde tutan doğal düşmanları da öldürür. 62 4,39 0,7758 6

Ormancılıktaki zararlı mücadelesinde pestisitlerin artan kullanımı, çevre kirliliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır. 62 4,35 0,6799 7

Dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, bitkilerdeki hastalıkların ve zararlıların bulunma oranının azaltılmasına yardımcı olabilir. 62 4,26 0,6512 8

Zararlı mücadelesinde pestisitlerin (kimyasal savaş ilaçlarının) artan kullanımı, çalışanların sağlığına önemli bir tehdit oluşturmaktadır. 62 4,18 0,8203 9

Uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir. 61 4,08 0,8225 10

Sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılması ile çevre sağlığının korunması uygulaması, ormancılıktaki zararlı problemlerini azaltabilir. 62 4,05 0,9654 11

Zararlı türlerin kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması zararlı tahriplerini etkin şekilde azaltabilir. 62 3,37 0,9790 12 *Ortalama Puanlar: “1 – kesinlikle kabul etmiyorum”, “2 – kabul etmiyorum”, “3 – fikrim yok”, “4 – kabul ediyorum” ve “5 – kesinlikle kabul ediyorum”

72

Ek Tablo 3: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Sahadaki Artıkların Toplanıp Ortadan Kaldırılması ile Çevre Sağlığının Korunması Uygulaması, Ormancılıktaki Zararlı Problemlerini Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 3: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Clean Management and Protecting Environmental Health can Reduce Pest Problems in Forestry” IPM Concept.

Ağırlık Cevap Sayısı (adet) Yüzde (%) 1. Kesinlikle Kabul Etmiyorum 2 3,2 2. Kabul Etmiyorum 4 6,5 3. Fikrim Yok 3 4,8 4. Kabul Ediyorum 33 53,2 5. Kesinlikle Kabul Ediyorum 20 32,3

Toplam 62 100,0 Ek Tablo 4: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Çeşitli Ağaç Türlerinin Karışımının Sağlanması, Ağaçlardaki Hastalıkların ve Zararlıların Bulunma Oranının Azaltılmasına Yardımcı Olabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 4: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Incorporating Various Tree Species in Forestry can Help Reduce Incidence of Pest and Disease in Trees” IPM Concept.


Toplam 61 100,0

73

Ek Tablo 5: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Dayanıklı Bitki Türlerinin Yetiştirilmesi, Bitkilerdeki Hastalıkların ve Zararlıların Bulunma Oranının Azaltılmasına Yardımcı Olabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 5: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Growing Resistant Plants can Help Reduce Incidence of Pest and Disease in Plants” IPM Concept.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 6: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Patojen Mikroorganizmaların, Zararlı Yiyen Canlıların, Yırtıcıların ve Parazit Zararlılar Gibi Doğal Düşmanların Kullanılması Zararlı Yönetiminde Kullanılabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 6: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Natural Enemies such as Pathogen Microorganisms, Predators and Parasite Pests etc. can be Used to Manage of Pests” IPM Concept.


Toplam 62 100,0

74

Ek Tablo 7: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Türlerin Kimyasal Bileşiklerle Kısırlaştırılması, Zararlı Tahriplerini Etkin Şekilde Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 7: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Sterilizing Harmful Pests by Using Chemical Compound can Effectively Reduce Pest Damages on Plants” IPM Concept.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 8: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uzaklaştırıcı, Çekici ve Yemeğe Engel Olucu Maddeler ile Feromonların Kullanılması Zararlı Tahriplerini Etkin Şekilde Azaltabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 8: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Using Pheromones and Removing, Attractive and Eating-Obstructing Materials can Effectively Reduce Pest Damages on Plants” IPM Concept.


Toplam 61 100,0

75

Ek Tablo 9: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Mücadelesinde Pestisitlerin (Kimyasal Savaş İlaçlarının) Artan Kullanımı, Çalışanların Sağlığına Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 9: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Increased Use of Pesticides (Chemicals Used to Fight Pests) in Pest Control Poses a Significant Threat to the Health of the Workers” IPM Concept.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 10: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Gıda Ürünlerindeki Zararlı Mücadelesinde Pestisitlerin Artan Kullanımı, Tüketicilerin Sağlığına Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 10: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Increased Use of Pesticides in Pest Control in Food Crops Presents a Significant Threat to the Health of the Consumers” IPM Concept.


Toplam 62 100,0

76

Ek Tablo 11: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki Zararlı Mücadelesinde Pestisitlerin Artan Kullanımı, Çevre Kirliliği Açısından Önemli Bir Tehdit Oluşturmaktadır” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 11: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Increased Use of Pesticides in Pest Control in Forestry Presents a Significant Threat to the Environmental Pollution” IPM Concept.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 12: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki Zararlı Mücadelesinde Pestisitleri Mümkün Olduğu Kadar Az Kullanmak ve Kullanıldığında Selektif Olanlarını Seçmek, Doğal Dengeye En Az Zararı Verecektir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 12: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “The Reduction of Pesticides and Selective Use of Pesticides When Used in Pest Control in Forestry Damages at Least to Natural Balance” IPM Concept.


Toplam 62 100,0

77

Ek Tablo 13: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki Zararlı Mücadelesinde Öncelikle Zararlıların Doğal Düşmanlarının Çoğalmasına Yardım Edilmeli, Ardından Biyoteknik, Kültürel, Fiziksel, Kimyasal ve Diğer Önlemleri Birlikte Kullanarak Gerekli Sonuca Ulaşmaya Gayret Edilmelidir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 13: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Populations of Natural Enemies of Pests should Be Increased, Biotechnical, Cultural, Physical, Chemical and Other Measures should be Used Together with, and the Success should Be Ensured in Pest Control in Forestry” IPM Concept.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 14: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Pestisitlerin Kullanımı, Ormancılıktaki Zararlı Problemini Düşük Düzeyde Tutan Doğal Düşmanları da Öldürür” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 14: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “The Use of Pesticides Kills Natural Enemies that Keep Pest Problems Low in Forestry” IPM Concept.


Toplam 62 100,0

78

Ek Tablo 15: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uygun Silvikültürel Uygulamalar, Kesim İşlemleri, Amenajman Uygulamaları, Toprak Bakımı ve İşlemesi, Yabancı Ot ve Artıkların Yok Edilmesi ve Dayanıklı Türler Yetiştirilmesi, Ormancılıktaki Zararlı Problemlerinin Yönetilmesinde Başarılı Şekilde Uygulanabilir” EZY Kavramına İlişkin Görüşlerine Ait Veriler. Appendix Table 15: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Appropriate Silvicultural Practices, Cutting Operations, Management Applications, Soil Maintenance and Treating, Doing away with Harmful Plants and Residues, and Growing Resistant Tree Species can Be Successfully Applied in Managing Pest Problems in Forestry” IPM Concept.


Toplam 62 100,0

79

Ek Tablo 16: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar. Appendix Table 16: Means, Standard Deviations and Ranking of Training and Information Levels on IPM as Perceived by Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.

EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi

Cevap Sayısı Ortalama* Standart

Sapma Ort.

Sırası EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotlarını açıklayan bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlara ulaşma veya sahip olma olanağı.

61 2,30 0,8435 1

Kimyasal olmayan zararlı yönetim metotları konusunda seminerlere katılma olanağı.

62 2,23 1,0468 2

Zararlı yönetiminde EZY uygulamalarını ayrıntılı olarak açıklayan kitaplara ulaşma veya sahip olma olanağı.

62 2,05 0,9654 3

EZY kavramlarının bilincinde olmayı sağlayan eğitimlere katılma olanağı.

62 1,85 1,0057 4

EZY gibi alternatif zararlı yönetim metotları konusunda son gelişmeleri öğrenmek ve tartışmak için araştırma kurumlarındaki araştırıcılarla etkileşim içinde olma olanağı.

62 1,82 0,9326 5

Ormancılıkta EZY uygulamaları konusuna odaklanmış kısa süreli kurslara katılma olanağı.

62 1,69 0,9337 6

*Ortalama Puanlar: “1 – hiç”, “2 – az”, “3 – orta”, “4 – yüksek” ve “5 – çok yüksek”

80

Ek Tablo 17: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Gibi Alternatif Zararlı Yönetim Metotlarını Açıklayan Bildiri, Tebliğ, Haber Bülteni Gibi Özet Yayınlara Ulaşma veya Sahip Olma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 17: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Access to or Become Owner of Papers, Reports, Bulletins etc. that Explain Alternative Pest Management Methods such as IPM”.

Ağırlık Cevap Sayısı (adet) Yüzde (%) 1. Hiç 10 16,4 2. Az 27 44,3 3. Orta 21 34,4 4. Yüksek 2 3,3 5. Çok Yüksek 1 1,6

Toplam 61 100,0 Ek Tablo 18: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Kimyasal Olmayan Zararlı Yönetim Metotları Konusunda Seminerlere Katılma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 18: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Participation in Seminars about Non-Chemical Methods of Pest Management”.


Toplam 62 100,0

81

Ek Tablo 19: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Kavramlarının Bilincinde Olmayı Sağlayan Eğitimlere Katılma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 19: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Participation in Training on Awareness of IPM Concepts”.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 20: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıkta EZY Uygulamaları Konusuna Odaklanmış Kısa Süreli Kurslara Katılma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 20: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Participation in Short Courses Focused on IPM Practices in Forestry”.


Toplam 62 100,0

82

Ek Tablo 21: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Yönetiminde EZY Uygulamalarını Ayrıntılı Olarak Açıklayan Kitaplara Ulaşma veya Sahip Olma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 21: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Access to or Become Owner of Publications that Detailed Explain IPM Practices in Pest Management”.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 22: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Gibi Alternatif Zararlı Yönetim Metotları Konusunda Son Gelişmeleri Öğrenmek ve Tartışmak İçin Araştırma Kurumlarındaki Araştırıcılarla Etkileşim İçinde Olma Olanağına” Ait Veriler. Appendix Table 22: Data of the Situations of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Interaction with Researchers in Research Institution for Teaching and Discussing Up-Dates on Alternative Pest Management Methods such as IPM”.


Toplam 62 100,0

83

Ek Tablo 23: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY’nin OZM Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşlerine Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar. Appendix Table 23: Means, Standard Deviations and Ranking of Importance of IPM Practices in Fighting Forest Pests Branch Directorate Practices as Rated by Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.

Entegre Zararlı Yönetimi Kavramları Cevap Sayısı Ortalama* Standart

Sapma Ort.

Sırası OZM uzmanları, ormancılıkta pestisitlerin aşırı kullanımının çalışanların sağlığı üzerine etkilerini öğrenmeleri gerekir. 62 4,50 0,5041 1

OZM uzmanları, ormancılıkta pestisit kullanımının çevresel etkilerini öğrenmeleri gerekir. 62 4,39 0,6102 2

OZM uzmanları, EZY uygulamaları vasıtasıyla zararlı zararlarından ortaya çıkan kayıpları azaltabilirler. 62 4,11 0,6555 3

EZY uygulamaları ormancılıkta üretilen ürünlerin verimliliğini arttırabilir. 62 4,10 0,5344 4 EZY, OZM uzmanlarının hizmet içi eğitimlerle öğrenmesi gerektiği, uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir zararlı yönetim yaklaşımıdır.

61 4,00 0,8367 5

OZM uzmanları, pestisitleri en az düzeyde kullanarak da ormancılıktaki üretim düzeylerini koruyabilir. 62 3,68 0,9369 6

EZY, sadece tarımsal üretimde kullanılabilecek bir uygulamadır. 62 1,95 0,8575 7 EZY, ormancılıkta uygulanabilir ve kullanıldığında olumlu sonuç alınabilir bir uygulama değildir. 62 1,87 0,8775 8

EZY, OZM uzmanlarının ilgilenmesi gerektiği bir zararlı yönetim uygulaması değildir. 62 1,79 0,8325 9 *Ortalama Puanlar: “1 – kesinlikle kabul etmiyorum”, “2 – kabul etmiyorum”, “3 – fikrim yok”, “4 – kabul ediyorum” ve “5 – kesinlikle kabul ediyorum”

84

Ek Tablo 24: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları, EZY Uygulamaları Vasıtasıyla Zararlı Zararlarından Ortaya Çıkan Kayıpları Azaltabilirler” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 24: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts can Reduce Losses that Result from Pest Damage through IPM Practices”.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 25: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, OZM Uzmanlarının İlgilenmesi Gerektiği Bir Zararlı Yönetim Uygulaması Değildir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 25: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “IPM is not a Pest Management Practice about which Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts should Be Concerned”.


Toplam 62 100,0

85

Ek Tablo 26: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, OZM Uzmanlarının Hizmet İçi Eğitimlerle Öğrenmesi Gerektiği, Uygulanabilir ve Kullanıldığında Olumlu Sonuç Alınabilir Bir Zararlı Yönetim Yaklaşımıdır” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 26: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “IPM is a Practical and Beneficial Pest Management Approach which Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts should Learn through Extension”.


Toplam 61 100,0 Ek Tablo 27: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Uygulamaları Ormancılıkta Üretilen Ürünlerin Verimliliğini Arttırabilir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 27: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “The Practice of IPM can Increase the Productivity in Goods Produced by Forestry”.


Toplam 62 100,0

86

Ek Tablo 28: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları, Pestisitleri En Az Düzeyde Kullanarak da Ormancılıktaki Üretim Düzeylerini Koruyabilir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 28: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts can Maintain Production Levels in Forestry with Limited Use of Pesticides on Their Plants”.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 29: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları, Ormancılıkta Pestisit Kullanımının Çevresel Etkilerini Öğrenmeleri Gerekir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 29: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts should Learn of the Environmental Effects of Pesticides Used in Forestry”.


Toplam 62 100,0

87

Ek Tablo 30: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “OZM Uzmanları, Ormancılıkta Pestisitlerin Aşırı Kullanımının Çalışanların Sağlığı Üzerine Etkilerini Öğrenmeleri Gerekir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 30: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “Fighting Forest Pests Branch Directorate Experts should Learn of the Effects of Excessive Use of Pesticides in Forestry on Workers Health”.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 31: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, Ormancılıkta Uygulanabilir ve Kullanıldığında Olumlu Sonuç Alınabilir Bir Uygulama Değildir” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 31: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “IPM is not a Practical and Beneficial Practice in Forestry”.


Toplam 62 100,0

88

Ek Tablo 32: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY, Sadece Tarımsal Üretimde Kullanılabilecek Bir Uygulamadır” Görüşüne Verdikleri Cevaplara Ait Veriler. Appendix Table 32: Data of the Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding “IPM is Only Practical in Agricultural Production”.


Toplam 62 100,0

89

Ek Tablo 33: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının EZY Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeyine Güvene Yönelik Ortalamalar, Standart Sapmalar ve Sıralamalar. Appendix Table 33: Means, Standard Deviations and Ranking of Confidence Levels of Information on IPM Practices as Rated by Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.

EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi

Cevap Sayısı Ortalama* Standart

Sapma Ort.

Sırası Zararlı yönetiminde çeşitli ağaç türlerinin karışımının sağlanması 61 3,90 0,9257 1

Zararlı yönetiminde zararlı tuzaklarının kullanımı 61 3,89 0,7094 2

Ormancılıktaki zararlı yönetiminde zararlıların doğal düşmanlarının kullanımı

61 3,84 0,7568 3

Zararlı problemlerinin azaltılmasında dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi

62 3,77 0,8763 4

Zararlı yönetiminde kültürel önlemlerin kullanımı 62 3,71 0,8374 5

Uzaklaştırıcı, çekici ve yemeğe engel olucu maddeler ile feromonların kullanımı

62 3,69 0,8606 6

Ormancılıktaki zararlı yönetiminde sahadaki artıkların toplanıp ortadan kaldırılmasının etkisi

61 3,54 0,8865 7

EZY ilkeleri 62 3,35 0,9426 8 “Ekonomik Zarar Düzeyleri”nin kullanımı 60 3,30 0,7658 9

“Ekonomik Zarar Eşikleri”nin kullanımı 61 3,23 0,8445 10

Ormancılıkta zararlı yönetiminde selektif pestisitlerin kullanımı 62 3,06 0,9210 11

Zararlı organizmaların kimyasal bileşiklerle kısırlaştırılması 62 2,55 1,2371 12 *Ortalama Puanlar: “1 – çok düşük güven”, “2 – düşük güven”, “3 – orta güven”, “4 – yüksek güven” ve “5 – çok yüksek güven”

90

Ek Tablo 34: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY İlkeleri” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 34: Data of the Confidence Levels of Information on “Principles of IPM” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.

Ağırlık Cevap Sayısı (adet) Yüzde (%) 1. Çok Düşük Güven 3 4,8 2. Düşük Güven 7 11,3 3. Orta Güven 21 33,9 4. Yüksek Güven 27 43,5 5. Çok Yüksek Güven 4 6,5

Toplam 62 100,0 Ek Tablo 35: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ekonomik Zarar Eşiklerinin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 35: Data of the Confidence Levels of Information on “Use of Economic Thresholds” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 61 100,0

91

Ek Tablo 36: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ekonomik Zarar Düzeylerinin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 36: Data of the Confidence Levels of Information on “Use of Economic Injury Levels” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 60 100,0 Ek Tablo 37: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki Zararlı Yönetiminde Zararlıların Doğal Düşmanlarının Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 37: Data of the Confidence Levels of Information on “Use of Natural Enemies of Pests in Pest Management in Forestry” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 61 100,0

92

Ek Tablo 38: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıktaki Zararlı Yönetiminde Sahadaki Artıkların Toplanıp Ortadan Kaldırılmasının Etkisi” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 38: Data of the Confidence Levels of Information on “Effects of Clean Management in Pest Management in Forestry” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 61 100,0 Ek Tablo 39: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Yönetiminde Zararlı Tuzaklarının Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 39: Data of the Confidence Levels of Information on “Use of Pest Traps in Pest Management” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 61 100,0

93

Ek Tablo 40: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Yönetiminde Kültürel Önlemlerin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 40: Data of the Confidence Levels of Information on “Use of Cultural Measures in Pest Management” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 41: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Problemlerinin Azaltılmasında Dayanıklı Bitki Türlerinin Yetiştirilmesi” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 41: Data of the Confidence Levels of Information on “Growing Resistant Plants in Reducing Pest Problems” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 62 100,0

94

Ek Tablo 42: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Ormancılıkta Zararlı Yönetiminde Selektif Pestisitlerin Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 42: Data of the Confidence Levels of Information on “Selective Use of Pesticides in Pest Management in Forestry” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 43: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Yönetiminde Çeşitli Ağaç Türlerinin Karışımının Sağlanması” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 43: Data of the Confidence Levels of Information on “Incorporating Various Tree Species in Pest Management” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 61 100,0

95

Ek Tablo 44: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Zararlı Organizmaların Kimyasal Bileşiklerle Kısırlaştırılması” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 44: Data of the Confidence Levels of Information on “Sterilizing Harmful Organisms by Using Chemical Compound” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 62 100,0 Ek Tablo 45: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “Uzaklaştırıcı, Çekici ve Yemeğe Engel Olucu Maddeler ile Feromonların Kullanımı” Konusunda Sahip Oldukları Bilgi Düzeylerine Güvenlerine İlişkin Veriler. Appendix Table 45: Data of the Confidence Levels of Information on “Using Pheromones and Removing, Attractive and Eating-Obstructing Materials” of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.


Toplam 62 100,0

96

Ek Tablo 46: OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının “EZY Kavramlarını Nereden Öğrendikleri veya Nereden Öğrenebilecekleri” Konusundaki Sıklık, Yüzde ve Sıralamalar. Appendix Table 46: Means, Standard Deviations and Ranking of “Where IPM Concepts Learnt or can Be Learned” as Rated by Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers.

EZY’nin Öğrenildiği

Bilgi Kaynakları

EZY’nin Öğrenilebileceği Bilgi Kaynakları

Bilgi Kaynakları Sıklık % Sıra Sıklık % Sıra Bildiri, tebliğ, haber bülteni gibi özet yayınlarda

33 53,23 1 20 32,26 3

OGM’nin Hizmet İçi Eğitimlerinde 31 50,00 2 32 51,61 2

Okul (fakülte, yüksek okul) derslerinde 23 37,10 3 11 17,74 4

Seminerlerde 23 37,10 3 33 53,23 1 Diğer (Basın, eğitim gezileri, araştırma, arazi deneyimleri, internet, uygulamalar vb.)

9 14,52 4 8 12,90 6

Çalıştaylarda 5 8,06 5 9 14,52 5

97

Ek Tablo 47: Bağımsız Değişkenler ile EZY Kavramları Konusundaki Görüşler Bağımlı Değişkeni Arasındaki Korelasyonlar. Appendix Table 47: Correlations between Independent Variables and Attitudes of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers Regarding IPM Concepts (Dependent Variable).

Bağımsız Değişkenler EZY Kavramları Görüşleri (Y1) X1=Yaş 0,090 X2=Mevki 0,087 X3=Cinsiyet -0,022 X4=Meslek 0,001 X5=EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi 0,088

X6=EZY’nin OZM Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşler -0,080

X7=EZY Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven 0,140**

**: 0.01 güven düzeyinde anlamlı korelasyon. Ek Tablo 48: Bağımsız Değişkenler ile EZY Kavramları Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven Bağımlı Değişkeni Arasındaki Korelasyonlar. Appendix Table 48: Correlations between Independent Variables and Confidence Levels of Information on IPM Practices of Fighting Forest Pests Branch Directorate Officers (Dependent Variable).

Bağımsız Değişkenler EZY Konusunda Bilgiye Güven (Y2) X1=Yaş -0,009 X2=Mevki 0,157 X3=Cinsiyet -0,154 X4=Meslek 0,011 X5=EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi

0,086

X6=EZY’nin OZM Çalışmalarındaki Önemi Konusundaki Görüşler

0,218**

**: 0.01 güven düzeyinde anlamlı korelasyon.

98

Ek Tablo 49: X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7’nin (Bağımsız Değişkenlerin) Y1 (Bağımlı Değişken) Üzerine Etkisini Ölçen Çoklu Regresyon Analizi Sonuçları. Appendix Table 49: Results of Multiple Regression Analysis Measured Effects of X1, X2, X3, X4, X5, X6 ve X7 (Independent Variables) on the Y1 (Dependent Variable).

Değişken Katsayılar (b) Standart Hata Standardize Edilmiş Beta

Katsayısı

Sıfır Sıra Korelasyon Katsayısı

Kısmi Korelasyon Katsayısı

t Güven Düzeyleri

X1=Yaş ,015 ,013 ,186 ,159 ,157 1,158 0,252 X2=Mevki Şube Müdürü=1 ve Teknik Eleman= 0

,291 ,218 ,220 ,125 ,180 1,335 0,188

X3=Cinsiyet Erkek=1 ve Bayan=0

-,590 ,317 -,322 -,045 -,248 -1,863 0,068

X4=Meslek Orm.Müh=1 ve Diğer=0

-,152 ,225 -,090 -,008 -,092 -,674 0,503

X5=EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi

-,173 ,127 -,223 -,022 -,185 -1,368 0,177


,344 ,143 ,346 ,276 ,315 2,412 0,019

X7=EZY Konusunda Sahip Olunan Bilgi Düzeyine Güven

-,001 ,103 -,001 ,147 -,001 -,009 0,993

Sabite 3,038 ,840 3,618 0,001 R=,415; R2=,173; df=7; F=1,579; p>,05

99

Ek Tablo 50: X1, X2, X3, X4, X5 ve X6’nin (Bağımsız Değişkenlerin) Y2 (Bağımlı Değişken) Üzerine Etkisini Ölçen Çoklu Regresyon Analizi Sonuçları. Appendix Table 50: Results of Multiple Regression Analysis Measured Effects of X1, X2, X3, X4, X5 ve X6 (Independent Variables) on the Y2 (Dependent Variable).

Değişken Katsayılar (b) Standart Hata Standardize Edilmiş Beta

Katsayısı

Sıfır Sıra Korelasyon Katsayısı

Kısmi Korelasyon Katsayısı

t Güven Düzeyleri

X1=Yaş ,007 ,018 ,061 -,029 ,056 ,415 0,680 X2=Mevki Şube Müdürü=1 ve Teknik Eleman= 0

,401 ,283 ,210 ,156 ,189 1,417 0,162

X3=Cinsiyet Erkek=1 ve Bayan=0

-,573 ,410 -,216 -,192 -,187 -1,397 0,168

X4=Meslek Orm.Müh=1 ve Diğer=0

-,057 ,297 -,023 ,036 -,026 -,190 0,850

X5=EZY Konusunda Eğitim ve Bilgi Düzeyi

,197 ,165 ,176 ,372 ,161 1,198 0,236


,553 ,172 ,386 ,415 ,400 3,209 0,002

Sabite ,651 1,103 ,590 0,558 R=,545; R2=,297; df=6; F=3,806; p<,05

100

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ

Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Tarsus-Karabucak Orman Fidanlık Müdürlüğünün 24.04.1967 tarihinde “Tarsus Okaliptüs Araştırma İstasyonu Müdürlüğü” haline getirilmesi sonucunda kurulmuştur. 1992 yılında Bakanlıktaki yeniden yapılanma sonucunda “Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü” olarak yeniden yapılanmıştır. Araştırma Müdürlüğünde; Tohum, Ağaç Islahı ve Ağaçlandırma Araştırmaları Başmühendisliği, Silvikültür ve Botanik Araştırmaları Başmühendisliği, Orman Amenajmanı ve Hasılat Araştırmaları Başmühendisliği, Orman Koruma, Yaban Hayatı ve Korunan Alanlar Araştırmaları Başmühendisliği, Orman Ekolojisi ve Toprak Araştırmaları Başmühendisliği, Halkla İlişkiler ve Sosyal Ormancılık Araştırmaları Başmühendisliği, Orman İşletmeciliği ve Ekonomisi Araştırmaları Başmühendisliği ile İdari ve Yardımcı Birimleri bulunmaktadır. Kuruluş amacı; bölgesel düzeyde orman ve çevre ile ilgili sorunlara çözümler üretmek ve gelişmelerine katkı sağlamak, daha verimli ve ekonomik ormancılık için yörelere uygun ağaç tür ve orijinlerini bulmak, en verimli ormancılık tekniklerinin saptanması amacıyla bilimsel yöntemlerle araştırmalar yapmak ve elde edilen bilgileri uygulamanın ve bilimin hizmetine sunmaktır. Görev alanı; Bölgesel çalışmalar için Mersin, Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş, Antakya, Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kilis ve Osmaniye illerini, Ulusal çalışmalar için ise tüm Türkiye'yi kapsamaktadır.

ORMANCILIKTA ENTEGRE ZARARLI YÖNETİMİ (EZY ... Bülten/31-Ormancılıkta... · “Ormancılıkta...

Documents

Transcript of ORMANCILIKTA ENTEGRE ZARARLI YÖNETİMİ (EZY ... Bülten/31-Ormancılıkta... · “Ormancılıkta...