Organisatievormen in de culturele sector
Transcript of Organisatievormen in de culturele sector
![Page 1: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/1.jpg)
Organisatievormen in de culturele sector
Vanuit een nieuw perspectief
Stijn Michielsen – 27 oktober 2020
![Page 2: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/2.jpg)
Advies op maat Kennisbank Opleidingen
![Page 3: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/3.jpg)
Auteursrechten
—Werken van letterkunde en kunst
— Voorwaarden
— Niet beschermd: verzamelen, bundelen of opzoeken van informatie
—Wel beschermd: manier waarop je de informatie brengt indien je creatieve keuzes maakt
• Concreet
• Origineel
![Page 4: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/4.jpg)
Aan de slag binnen een organisatie
I.II.
III.POLL
![Page 5: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/5.jpg)
Welke regels zijn van toepassing?
InsolventiewetOndernemings
recht
Wetboek van
Vennootschappen en Verenigingen
1/5/2018 1/11/2018 1/5/2019
WVV
![Page 6: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/6.jpg)
Insolventiewet (boek XX WER)
— Ondernemingen in moeilijkheden
• Ook vzw’s, vrije beroepen en alle zelfstandigen
Faillissement
— Procedure
Gerechtelijke reorganisatie
— Regsol.be
6
![Page 7: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/7.jpg)
Ondernemingsrecht
Nieuw begrip ‘onderneming’
— Elke zelfstandige
— Elke vennootschap
— Elke vzw en stichting
Gevolgen: - Handelaar en koopman: afgeschaft
- Inschrijven KBO
- Ondernemingsrechtbank
- Bewijsrecht: facturen en boekhouding
7
![Page 8: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/8.jpg)
8
KBO Public Search
![Page 9: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/9.jpg)
Geen ‘onderneming’
— Iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid zonder
uitkeringsoogmerk aan leden of bestuurders
— Iedere publiekrechtelijke rechtspersoon die geen goederen of diensten aanbiedt op de markt
— Normale beheer persoonlijk vermogen
9
![Page 10: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/10.jpg)
Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
— Vereenvoudiging aantal vennootschapsvormen
• 15 -> 4 basisvormen
— Grotere vrijheid binnen elke rechtsvorm
• Aanvullend recht
— Gemeenschappelijke regels: vennootschap en vereniging
• Voorwerp: activiteiten van rechtspersoon
• Doel: oogmerk (winst of ideëel)
— Statutaire zetelleer
10
![Page 11: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/11.jpg)
Inwerkingtreding WVV
11
Nieuwe vennootschappen
en verenigingen
1/5/2019
Alle vennootschappen
en verenigingen
1/1/2020 1/1/2024
Opt-in Statuten
Dwingende bepalingen !
![Page 12: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Bestuur
Doel
Financiering
Uitkeringsoogmerk
Rechtspersoonlijk
heid
Aansprakelijkheid
Bouwblokken van een organisatie
Belastingen
![Page 13: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Rechtspersoonlijkheid
![Page 14: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/14.jpg)
Natuurlijke persoon vs Rechtspersoon
Natuurlijke persoon = fysieke persoon
—Handelt in eigen naam: als particulier, als zelfstandige…
— Eén vermogen
— Privégoederen niet afgeschermd
• Correctie: gezinswoning: ‘verklaring van onvatbaarheid voor beslag’
• Correctie: kwijtschelding bij faillissement
14
![Page 15: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/15.jpg)
Rechtspersoon
Een rechtspersoon bezit rechtspersoonlijkheid
—Heeft een eigen vermogen
—Heeft een eigen naam en woonplaats (zetel)
—Handelt autonoom met eigen rechten en plichten
— Kan contracten afsluiten, mensen in dienst nemen…
15
![Page 16: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Bestuur
![Page 17: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/17.jpg)
Rechtspersoon
Organen
Vertegen-
woordigersBestuur
Algemene
Vergadering
Dagelijks
bestuurder
17
![Page 18: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/18.jpg)
Organen
—Bevoegdheid: wet, statuten of overeenkomst
—Onderscheid:
• Algemene vergadering: controlefunctie / stemrecht
• Bestuur: uitvoerende taak
– Verplicht vergaderen: continuïteit in gevaar (verslag)
• Dagelijks bestuur:
– Hoogdringend
– Minder belangrijk
– Dagelijks leven
• Vertegenwoordiger:
– Bepaalde diensten: vb. boekhouding, btw, rechtbank…
18
![Page 19: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/19.jpg)
Organen
—Handelen in het kader van goed en deugdelijk bestuur
—Beginselen van Corporate Governance :
i. Rol en bevoegdheden ten dienste van doel
ii. Checks and Balances
iii. Transparantie
iv. Belang stakeholders
v. Samenstelling
– Diversiteit
– Ervaring
– Kennis
– In functie van grootte van onderneming
19
![Page 20: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/20.jpg)
Bestuurder in vennootschap
— Bezoldigd mandaat
• Zelfstandige: weerlegbaar vermoeden
• In hoofd- of bijberoep
— Onbezoldigd mandaat
• Vermelden in statuten + in feite geen enkele uitkering (voordelen,
bijdrage pensioen…)
• Werkend vennoot = verzekeringsplichtig als ZS !
20
![Page 21: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/21.jpg)
Bestuurder in vereniging
— Onbezoldigd mandaat
• Vermelden in statuten + in feite geen betaling voor mandaat
• Als vrijwilliger
— Bezoldigd mandaat
• Vzw vennootschapbelasting: ≈ statuut bestuurder vennootschap
• Vzw rechtspersonenbelasting:
– Sociaal: regelmatig? => inschrijven als zelfstandige
– Fiscaal: fiche 281.30 + eventuele werkelijke kosten
Bedrag Bedrijfsvoorheffing
Tot 500 euro 27,25 %
500,01 tot 650 euro 32,30 %
Boven 650 euro 37,35 % 21
![Page 22: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/22.jpg)
Bestuurder in vereniging
— Ook als werknemer?
• Onderscheid: taak werknemer – taak bestuurder
• Band van ondergeschiktheid: gezag
• Goed bestuur?
— Ook als vrijwilliger?
• Eventueel vergoeding voor kosten: opnemen in statuten
34,71 euro/dag
1.388,40 euro/jaar
+ evt 2.000 kilometer/jaar
22
ReëelForfait
![Page 23: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Doel
![Page 24: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/24.jpg)
Belangeloos doel vs Winstuitkering
I. Verenigingen: samenwerking tussen personen die een belangeloos doel nastreven
MvT: Wetenschappelijke, culturele, sociale, humanitaire of sportieve aard
II. Vennootschappen: samenwerking tussen personen die inbreng doen met het doel om de winst uit te keren aan de leden
III. Stichtingen: vermogen wordt aangewend om belangeloos doel na te streven in het kader van activiteiten die zij tot voorwerp heeft
24
![Page 25: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Uitkeringsoogmerk
![Page 26: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/26.jpg)
Vereniging of stichting => Geen winstuitkeringen aan leden
Vennootschap => Wel winstuitkeringen aan vennoten
Wat zijn winstuitkeringen?
— Elk vermogensvoordeel zonder tegenprestatie vb. dividenden, tantièmes
— Ook vermogensoverdrachten niet tegen marktvoorwaardenvb. te hoge huurprijs, buitensporig loon
Wat is toegelaten?
— Uitkeringen om belangeloos doel te realiseren
— Voordelen binnen normale grenzen van voorwerp vzw
— Giften en schenkingen26
![Page 27: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Financiering
![Page 28: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/28.jpg)
PUBLIEKE MIDDELEN
FUNDRAISING
FINANCIELE INSTRUMENTEN
ONDERSTEUNINGS MAATREGELEN
EIGEN INKOMSTEN
![Page 29: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/29.jpg)
Aanvullende financiering
29
Subsidies
=> rechtspersonen
Tax Shelter podium/audiovisueel
=> vennootschapsbelasting
KMO-portefeuille
=> Zelfstandigen of vennootschappen
Investeerders: aandelen
=> vennootschappen
![Page 30: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Aansprakelijkheid
![Page 31: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/31.jpg)
31
![Page 32: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/32.jpg)
Persoonlijk of hoofdelijk
— Persoonlijk
• Aansprakelijk met privévermogen
—Hoofdelijk
• Aansprakelijk met de ander
• Schuldeiser kan volledige schuld verhalen op één van de hoofdelijk
aansprakelijken, ongeacht wie in fout is
= bescherming voor schuldeiser
= regel binnen ondernemingen
32
![Page 33: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/33.jpg)
Beperkt of onbeperkt
— Organisatie met onbeperkte aansprakelijkheid
– Leden/vennoten: aansprakelijk met privévermogen + vermogen van de organisatie
— Organisatie met beperkte aansprakelijkheid
– Leden/vennoten: enkel aansprakelijk ten belope van inbreng
– Scheiding: privévermogen – vermogen organisatie
o Gevolg: schuldeisers: slechts op 1 van de 2 vermogens
33
![Page 34: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/34.jpg)
Bestuurdersaansprakelijkheid
Bestuurder: aansprakelijk voor fouten buiten marge van behoorlijke uitoefening van zijn taak zoals een normaal, voorzichtige en zorgvuldige bestuurder in dezelfde omstandigheden geplaatst
Beperking tot maximumbedrag in functie van omzet van onderneming:
Max. aanspr. Omzet (excl btw) Balanstotaal
€ 125.000 < 350.000 en ≤ 175.000
€ 250.000 < 700.000 en ≤ 350.000
€ 1.000.000 < 9.000.000 of < 4.500.000
€ 3.000.000 > 9.000.000 en > 4.500.000
€ 12.000.000 > 50.000.000 of > 43.000.000
34
![Page 35: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Caps niet van
toepassing bij:
• Fraude• Bedrog
• Lichte fout (meer dan gewoonlijk)
• Opzet
• RSZ• Fiscus
![Page 36: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/36.jpg)
36
Belastingen
POLL
![Page 37: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/37.jpg)
37
Personen
belastingRechtspersonen
belasting
Vennootschapsbelasting
Inkomsten
![Page 38: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/38.jpg)
Personenbelasting
Belasting op netto-inkomen: voor aangifte in 2021 (inkomsten uit 2020):
— Voorafbetalingen: 10/4 – 10/7 – 10/10 – 20/12
38
Schijf Belastbaar inkomen
25 % 0 * 13.440 €
40 % 13.440 € 23.720 €
45 % 23.720 € 41.060 €
50 % 41.060 € …
![Page 39: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/39.jpg)
Rechtspersonenbelasting
• Slechts bepaalde inkomsten onderworpen aan belastingen:
• Via Biztax: verplicht elektronisch
• Wanneer?
• Principe: eind juni
• Administratie verleent uitstel: voor 16 november 2020
• Handleiding : https://financien.belgium.be/nl/vzws/belastingen_en_btw/belastingaangifte-vzw-rechtspersonenbelasting#q9
• Stappenplan: https://www.cultuurloket.be/kennisbank/rechtspersonenbelasting/aangifte-van-de-
rechtspersonenbelasting
39
Onroerende inkomsten 20 %
Meerwaarden 33 / 16,5 %
Onverantwoorde kosten 300 %
![Page 40: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/40.jpg)
Vennootschapsbelasting
Belasting op de winst
— Voorafbetalingen: 10/4 – 10/7 – 10/10 – 20/12
2018 – 2019 2020 Voor wie?
Nieuw basistarief 29,58 % 25 % • Grote vennootschappen• Kleine vennootschappen die geen minimale
bedrijfsleidersbezoldiging uitkeren (45.000 euro)
Verlaagd vast tarief
20,40 % 20 % KMO’s voor eerste schijf van 100.000 euro
Voorwaarde: bedrijfsleidersbezoldiging van 45.000 euro!
40
![Page 41: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/41.jpg)
Na betaling van de vennootschapsbelasting
=> VVPR-bis (verlaagde voorheffing / précompte réduit)41
WINST
15 % RV20 % RV30 % RV
Dividend aan aandeelhouders
1ste boe
kjaa
r na
inbre
ng2e
boek
jaar
3e boekjaar
![Page 42: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/42.jpg)
42
Rechtspersoonlijkheid
Aansprakelijkheid
Financiering
Uitkeringsoogmerk
Doel
Bestuur
Belastingen
![Page 43: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/43.jpg)
Organisatievorm
Vereniging Vennootschap Stichting
43
Zelfstandige
![Page 44: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/44.jpg)
Zelfstandige
Winstgevend doel
Geen
rechtspersoonlijkheid
Winsten uitkeren
Geen leden
Geen minimum
bestuurders
Vlaiodatabank
Onbeperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 45: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/45.jpg)
Hoofdberoep Bijberoep
Zelfstandige
Sociale bijdragen:
• Voorlopig: elk kwartaal: min. 717,18 €
• Definitief: 20,5 %
Sociale bijdragen:
• Voorlopig: elk kwartaal:
min. 79,34 ۥ Definitief: 20,5 %
• Geneeskundige verzorging
• Gezinsbijslag• Arbeidsongeschiktheid• Pensioen
• Overbruggingsrecht
• Solidariteitsbijdrage
![Page 46: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/46.jpg)
Zelfstandige
— Verplichtingen/administratie
• Ondernemingsnummer aanvragen: inschrijving KBO (89,50 €)
• Aansluiting bij sociaal verzekeringsfonds: kwartaalbijdragen (3-4 %)
• Aansluiting ziekenfonds
• Btw (aanrekenen, aangifte, doorstorten) hetzij vrijstelling (vragen)
– Artikel 44, §2, 8° BTW-wetboek: vrijstelling voor diensten van gidsen aan
organisatoren
• Personenbelasting betalen
— Factuur
• Verplichte vermeldingen: identificatie
• Algemene voorwaarden
![Page 47: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/47.jpg)
Organisatievorm
Vereniging Vennootschap Stichting
47
Zelfstandige
Feitelijke
vereniging
Vereniging
Zonder
Winstoogmerk
![Page 48: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/48.jpg)
Feitelijke vereniging
48
Belangeloos doel
Geen
rechtspersoonlijkheid
Geen winsten
uitkeren
Minstens 2 leden
Geen minimum
bestuurders
Slechts uitzonderlijk
subsidies
Onbeperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 49: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/49.jpg)
Gevolgen
⎯ Wie is er bevoegd? Wie mag besturen?
⎯ Wie aanspreken in het geval van conflict?
• Belang: afspraken (op papier!)
⎯ Opstart en stopzetting: eenvoudig
⎯ Nieuw: inschrijven in KBO: in rechte optreden / personeel in dienst / btw
⎯ Goederen: collectieve eigendom
49
![Page 50: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/50.jpg)
50
![Page 51: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/51.jpg)
VZW
51
Belangeloos doel
Rechtspersoonlijkheid
Geen winsten
uitkeren
Minstens 2 leden
Minstens 3
bestuurders *
Vaak voorwaarde
voor subsidies
Beperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 52: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/52.jpg)
Nu
JA
GEEN
ALGEMENE VERGADERING
BESTUURSORGAAN
Vroeger
Belangeloos doelJA
MinimumkapitaalGEEN
Bestuur ALGEMENE VERGADERING
RAAD VAN BESTUUR
52
![Page 53: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/53.jpg)
Verplicht
Dagelijks bestuur Vertegenwoordiger…
Facultatief
ORGANIGRAM
Algemene Vergadering
van leden
Bestuursorgaan
53
![Page 54: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/54.jpg)
Welke leden zijn er?
— Stichtende leden• Oprichtingsakte opstellen
• Met minstens 3 bestuurders
– Uitz: 2 bestuurders indien maar 2 leden
– Geen doorslaggevende stem indien met 2
• Eerste werkende leden
—Werkende leden (AV)
• Stemrecht op AV
• Statuten beschrijven voorwaarden
• Ledenregister: elektronisch
— Toegetreden leden
• Geen stemrecht op AV
• Kunnen gebruik maken van faciliteiten vzw
• Rechten in statuten (vroeger: huishoudelijk reglement)54
![Page 55: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/55.jpg)
Algemene vergadering
— Bevoegdheden
• Statutenwijziging
• Benoeming en afzetting van bestuurders en de bepaling van hun bezoldiging indien
bezoldiging werd toegekend
• Benoeming en afzetting van commissaris en de bepaling van de bezoldiging
• Kwijting aan bestuurders en de commissaris en in voorkomend geval het instellen van een
verenigingsvordering tegen hen
• Goedkeuring van de jaarrekening en de begroting
• Ontbinding van de vereniging
• Uitsluiten van lid
• Omzetting van vzw in een ivzw, een coöperatieve vennootschap erkend als sociale
onderneming of in een erkende coöperatieve vennootschap sociale onderneming
• Om een inbreng om niet van een algemeenheid te doen of te aanvaarden
• Alle andere gevallen waarin statuten of de wet dat vereisen
55
![Page 56: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/56.jpg)
Algemene vergadering
— Samenkomen
• Wanneer?
– Wet of 1/5e van leden verzoekt
• Hoe?
– Agenda 15 dagen op voorhand verzenden
– Niet mogelijk om buiten agenda te beslissen
– Notulen
• Beslissingen?
– Bij meerderheid
– Uitz: wijzigen statuten
– Onthoudingen tellen niet mee
56
![Page 57: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/57.jpg)
Statutenwijziging = 2/3e meerderheid
Buitengewone Algemene Vergadering
57
12 leden
2 leden stemmen
tegen
3 leden
onthouden
7 leden
stemmen voor
Resultaat:
7/9
= 2/3e
meerderheid
![Page 58: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/58.jpg)
Bestuursorgaan
— Bevoegdheden
• Overige beslissingen + optreden in naam van vzw
• Opstellen jaarrekening + begroting
• Rekenschap en verantwoording afleggen
— Samenkomen
• Goed bestuur: regelmatig ifv werking
• Vergaderen: verslag
• Beslissingen als college: afstand mogelijk
• Coöptatie is mogelijk
• Vertegenwoordigingsclausule: enkel bestuurders
58
![Page 59: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/59.jpg)
Nu
Wel handelsactiviteiten+
Geen winstuitkeringen aan leden
Vroeger
Activiteiten
(voorwerp)
Geen handelsactiviteiten+
Geen stoffelijk voordeel aan leden
59
Fiscus
‘Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard’ = VennB
![Page 60: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/60.jpg)
Fiscus
• Level playing field
• Voor vzw: “bijkomstige bedrijvigheid” toegelaten
• Rekening met:
–Reclame
–Verkoopmethoden
– Personeel
– Financiering
=> Risico van onderwerping aan vennootschapsbelasting
60
![Page 61: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/61.jpg)
61
Schema rech spersonenbelas ng of ennoo schapsbelas ng april - Herman De Cnijf
E ploi a e an een onderneming
NEEN RPB
Verrich ngen an ins ge ende aard
NEEN RPB
Alleens aande of i onderlijke ac i ei
JA RPB
Bedrij igheid is bijkoms g
Bedrij igheid ord nie ge oerd olgens
nij erheid of handelsme hoden
JA RPB
Vennoo schapsbelas ng
JA RPB
SCHEMA RPB of VenB
K an a ef cri eri m
Ver an heidscri eri m
Ar
Ar
Ar
Ar Ar
JA
NEEN
NEEN
NEEN
![Page 62: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/62.jpg)
Statuten
Verplichte clausules
• Naam vzw + gewest van zetel van de vzw (niet meer adres of gerechtelijk arrondissement)
• Belangeloos doel en activiteiten
• Duur
• Minimum aantal leden
• Voorwaarden toetreding en uittreding
• Maximumbedrag bijdrage leden
• Bevoegdheden + wijze bijeenroeping AV + hoe 3e kennis van besluiten
• Wijze benoemen + einde ambt + duur mandaat bestuurders
• Eventueel: orgaan van vertegenwoordiging of dagelijks bestuur
• Bestemming actief bij ontbinding
• Boekjaar
• …
62
![Page 63: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/63.jpg)
Statuten
Niet-verplichte clausules
63
WVV
Website + mailadres
BO kan adres van vzw zelf wijzigen
Intern reglement (verwijzen naar laatste versie)
Toegetreden leden
Vertegenwoordigingsclausule
Dagelijks bestuur
Afwijking op gelijk stemrecht AV
Situaties geacht leden ontslag
BO : NIEUW
≈ V&S-wet
/
/
Huishoudelijk reglement
=
Meerhandtekeningclausule
= (maar omschrijving nu in de wet)
=
=
![Page 64: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/64.jpg)
VZW-Dossier
— Intern document: bijhouden op zetel van de vzw
— Bestuurders: binnen 8 dagen bijwerken
— Ledenregister kan elektronisch
— Leden hebben inzagerecht
64
VZW-dossier
LedenregisterVerslagen en
beslissingenBoekhouding
![Page 65: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/65.jpg)
Communicatie en administratie
— Gegevens van de vzw vermelden op :
• Akten, facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders, websites en
andere stukken, al dan niet in elektronische vorm, die uitgaan van de vzw
— Welke gegevens?
• Naam van de vzw, onmiddellijk gevolg door ‘vereniging zonder winstoogmerk’ of ‘vzw’
• Nauwkeurige aanduiding van de zetel van de vzw
• Ondernemingsnummer
• Woord rechtspersonenregister of ‘rpr’, gevolgd door rechtbank van zetel van vzw
• Eventueel: mailadres en website van vzw
• Eventueel: in vereffening
65
![Page 66: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/66.jpg)
Aansprakelijkheid
— Beperkte aansprakelijkheid: leden niet persoonlijk aansprakelijk voor daden vzw
— Bestuurdersaansprakelijkheid: bestuurders kunnen wel persoonlijk aansprakelijk zijn voor fouten
— Clausule exoneratie aansprakelijkheid of vrijwaring door vzw: verboden
66
POLL
![Page 67: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/67.jpg)
Organisatievorm
Vereniging Vennootschap Stichting
Maatschap BV CV NV
VOFComm
V
67
Zelfstandige
![Page 68: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/68.jpg)
Vroeger Nu
Tijdelijke handelsvennootschap Maatschap
Stille handelsvennootschap Maatschap
CommV onder aandelen NV
CVOA VOF
CVBA BV of CV
BVBA BV
S-BVBA, E-BVBA BV
Landbouwvennootschap VOF, CommV, BV of CV
Bosgroeperingsvennootschap VOF, CommV, BV, CV of NV
Vennootschap met sociaal oogmerk CV, erkende CV, CV erkend als SO of erkende CVSO
Gewone CommV CommV
Economisch Samenwerkingsverband Maatschap, VOF of CV68
![Page 69: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/69.jpg)
Vennoten doen een inbreng
I. Geld
II. Goederen
— Gebouw, wagen, materiaal, knowhow…
III. Nijverheid
=> in ruil voor aandeel in de winst
69
![Page 70: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/70.jpg)
Organisatievorm
Vennootschap
Maatschap BV CV NV
VOFComm
V
70
![Page 71: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/71.jpg)
Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid
71
Winstgevend doel
Rechtspersoonlijkheid:
Afhankelijk van vorm
Winsten uitkeren
Minstens 2 vennoten
Minstens 1
bestuurder
Vlaio: databank
Onbeperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 72: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/72.jpg)
Maatschap
— “Gemeenschappelijk potje” = doelgebonden vermogen
— Geen minimumkapitaal, wel een inbreng (goederen, geld of arbeid) in ruil voor aandeel
— Maten worden individueel belast in PB
—Contract opstellen:
• Bestuur: intern + extern
• Winst verdelen
72
![Page 73: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/73.jpg)
VOF / CommV
— Geen minimumkapitaal, wel een inbreng (goederen, geld, arbeid) in ruil voor aandeel
— Vennootschap is onderworpen aan VennB
— Statuten opstellen:
• Bestuur: intern + extern (uitz: stille vennoot in CommV)
• Winst verdelen
73
![Page 74: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/74.jpg)
Organisatievorm
Vennootschap
Maatschap BV CV NV
VOFComm
V
74
![Page 75: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/75.jpg)
Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid
75
Winstgevend doel
Rechtspersoonlijkheid
Winsten uitkeren
Minstens 1 of meer
vennoten
Minstens 1
bestuurder
Vlaio: databank
Beperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 76: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/76.jpg)
Besloten Vennootschap (BV)
—Geen minimumkapitaal, wel een inbreng• Vroeger: 18.550 EUR = afgeschaft
• Toereikend vermogen
• Financieel plan
— In ruil voor aandelen
• Principe: zelfde rechten
– Mogelijk: geen stemrecht, meervoudig stemrecht
• Overdracht aandelen:
– Principe: beperkt
– Kan vrij of streng in statuten bepaald worden
• Uittreding: statutenwijziging + notaris
76
![Page 77: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/77.jpg)
BV
• Statuten: authentieke akte voor de notaris
– 1 oprichter volstaat
• Hoe besturen?
– Minstens 1 Bestuurder
– Algemene vergadering (aandeelhouders): stemrecht
• Hoe winst verdelen?
– Balanstest: nettoactief niet negatief worden (AV)
– Liquiditeitstest: schulden 12 maanden kunnen voldoen (Bestuur)
77
![Page 78: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/78.jpg)
Coöperatieve Vennootschap (CV)
78
![Page 79: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/79.jpg)
Beginselen van de Internationale Coöperatieve Alliantie
1. Vrijwillig en open lidmaatschap
2. Democratische controle door de leden
3. Economische participatie door de leden
4. Autonomie en onafhankelijkheid
5. Onderwijs, vorming en informatieverstrekking
6. Samenwerking tussen coöperaties
7. Aandacht voor de gemeenschap
=> Inspelen op behoeften van aandeelhouders
79
![Page 80: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/80.jpg)
CV
—Geen minimumkapitaal, wel een inbreng• Vroeger: 18.550 EUR = afgeschaft
• Toereikend vermogen
• Financieel plan
— In ruil voor aandelen
• Principe: zelfde rechten (elk aandeel heeft stemrecht)
– Mogelijk: meervoudig stemrecht
• Uit- of toetreding: register bijwerken + jaarlijks verslag
80
![Page 81: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/81.jpg)
Aandelen
81
D-aandelen
(externe investeerders)
C-aandelen(werknemers)
B-aandelen(klanten/leden)
A-aandelen(oprichters/bezielers)
![Page 82: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/82.jpg)
CV
• Authentieke akte voor de notaris: statuten
– Nood aan 3 oprichters
• Hoe besturen?
– Minstens 1 bestuurder
– Algemene vergadering (aandeelhouders)
o Stemrecht
• Hoe winst verdelen?
– Balanstest: nettoactief niet negatief worden
– Liquiditeitstest: schulden 12 maanden kunnen voldoen
82
![Page 83: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/83.jpg)
Organisatievorm
Vennootschap
Maatschap BV CV NV
VOFComm
V
83
Erkende CV
CVSO
Erkende CVSO
![Page 84: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/84.jpg)
Erkende CV
Erkenning NRC (Nationale Raad voor Coöperatie)
—Voorwaarden:
• Vrijwillige toetreding
• Aandelen met zelfde rechten en plichten
• Stemming AV is democratisch
• Dividend: maximaal 6 %
• Bestuurder wordt benoemd door AV
• Voorzien in behoefte van vennoten
• Gedeelte jaarlijks inkomen: opleiding en informatieverstrekking
— Voordeel:
• Verlaagd belastingtarief
• Dividenden: niet in aanmerking voor belastbare basis
• Dagelijks bestuurder kan werknemer zijn
84
![Page 85: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/85.jpg)
Sociale onderneming
CVSO
— Erkenning: via FOD Economie
— Doel: positieve impact op mens, milieu of samenleving— Kenmerken:
• Max dividend CV: 6 %
• Mandaat bestuurder: onbezoldigd • Deel van winsten bestemmen voor projecten (doel)
• Uittreding: max. recht op werkelijke waarde aandeel
—Belastingstelsel?• Geen dividenden: beoordeling zoals vzw = rpb of vennb
• Wel dividenden: beoordeling zoals CV = vennb
Erkende CVSO
= erkende CV + CVSO
85
![Page 86: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/86.jpg)
Naamloze Vennootschap (NV)
—Wel minimumkapitaal met een inbreng
• 61.500 EUR (volstort!)
• Financieel plan
— In ruil voor aandelen
• Principe: zelfde rechten
• Mogelijk: geen of meervoudig stemrecht
• Overdracht: in principe vrij
• Ook certificaten, winstbewijzen…
86
![Page 87: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/87.jpg)
NV
— Statuten: authentieke akte voor de notaris
— Hoe besturen?
• Bestuur: 3 mogelijkheden:
o Raad van Bestuur: min. 3 bestuurders (ZS)
o Enige bestuurder (ZS)
o Duaal bestuur
• Raad van toezicht (min. 3 ZS)
• Directieraad (min. 3 ZS)
• Algemene vergadering (aandeelhouders)o Stemrecht
—Hoe winst verdelen?
• Balanstest: nettoactief niet dalen onder gestorte kapitaal
87
POLL
![Page 88: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/88.jpg)
Organisatievorm
Vereniging Vennootschap Stichting
88
Zelfstandige
PrivaatOpenbaar
nut
![Page 89: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/89.jpg)
Stichtingen
89
Belangeloos doel
Rechtspersoonlijkheid
Geen winsten
uitkeren
Geen leden
Minstens 1
bestuurder
Subsidies
Beperkt en hoofdelijk
aansprakelijk
![Page 90: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/90.jpg)
Stichting
Privaat Openbaar nut
Belangeloos doel JA JA(verwezenlijking van werk van
filantropische, levensbeschouwelijke, religieuze, wetenschappelijke, artistieke,
pedagogische of culturele aard)
Rechtspersoonlijk-heid
JA(vanaf neerlegging statuten)
JA(vanaf erkenning KB)
Aandelen NEEN, wel een inbreng van vermogen
Winstuitkering NEEN: tenzij uitkering aan derden in functie van doel
90
![Page 91: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/91.jpg)
Oprichting
91
![Page 92: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/92.jpg)
92
FeitelijkeVereniging
Stichters Min. 2
Akte Overeen-komst
Neerlegging /
*KBO: btw of personeel
Kosten *KBO:
89,50€
VZW
Min. 2
Authentieke of onderhandse akte
Griffie ondernemings-
rechtbank+ KBO
Papier: 197,11€
E-griffie: 142,42€Wijzigen: 133,58€
MaatschapVOF
CommV
Min. 2(ZS)
Authentieke of onderhandse akte
Maatsch.: KBO
Griffie ondernemings-rechtbank + KBO
Maatsch.: 89,50€
Papier: 284,71€
E-griffie: 230,02€Wijzigen: 166,98€
BVCV
NV
1/3(ZS)
Authentiekeakte
Griffieondernemings-rechtbank+ KBO
Papier: 284,71€
E-griffie: 230,02€Wijzigen: 166,98€
Stichting
1
Authentieke akte
Griffie ondernemings-
rechtbank+ KBO
(Openbaar nut: FOD Justitie)
Papier: 197,11€
E-griffie: 142,42€Wijzigen: 133,58€
![Page 93: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/93.jpg)
93
![Page 94: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/94.jpg)
94
![Page 95: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/95.jpg)
Jaarlijkse verplichtingen
A. BTW
— Registratie btw-kantoor
— Btw aanrekenen en doorstorten
— Periodieke aangiften: elk kwartaal
— Klantenlisting indienen voor 31 maart
— Vrijstelling: omzet lager dan 25.000 euro: aanvragen!
B. Patrimoniumtaks
— Belasting op bezittingen: 0,17 %
— Aangifte voor 31 maart
— Vrijstelling: bezittingen lager dan 25.000 euro
C. Gemeentebelasting, provinciebelasting, vergunningen…
95
![Page 96: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/96.jpg)
D. UBO-register (sinds 31/10/2018)
— Vennootschappen:
• Ieder natuurlijk persoon met zeggenschap
• Leidinggevenden
• Ieder die 25 % van stemrechten, aandelen of kapitaal bezit
— Verenigingen en stichtingen:
• Leden van bestuursorgaan
• Vertegenwoordigers, dagelijks bestuurders en stichters (stichtingen)
• Iedere natuurlijk persoon met zeggenschap
— Gegevens:
• Naam, geboortedatum, nationaliteit, adres
• RSZ-nummer
• Categorie UBO
• Datum UBO geworden
96
![Page 97: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/97.jpg)
D. UBO-register
—Wie kan gegevens zien?
• Bevoegde autoriteiten
• Banken en verzekeringen ifv waakzaamheidsplicht
• Elke burger => vennootschap
– Beperkte informatie
– Tegen betaling
• Elke burger met belang => vzw, stichting
Afwijking op zichtbaarheid?
97
![Page 98: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/98.jpg)
Tijdlijn
98
31/12 30/06
Neerleggen jaarrekening
Goedkeurenjaarrekening
Begroting/Inventarisopmaken
Bestuur
Bestuur
Goedkeuren Begroting
AV
Einde Boekjaar
31/3
Klantenlisting (BTW)Patrimoniumtaks
AV
30 dagen
Opmakenjaarrekening
Bestuur
Belastingen indienen
Bestuur
16/11/2020
UBO bevestigen
Bestuur
20/420/1 20/7 20/10
Periodieke BTW- aangiften
![Page 99: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/99.jpg)
99
![Page 100: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/100.jpg)
100
![Page 101: Organisatievormen in de culturele sector](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081421/62a1a4963b150973d6204995/html5/thumbnails/101.jpg)
Neem een kijkje op onze website:
www.cultuurloket.be
Of maak een afspraak bij een consulent voor
persoonlijk of telefonisch advies:
02/204 08 00
of
www.cultuurloket.be/contact
Blijf bij!
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van onze infosessies en nieuws.
Volg ons!
www.facebook.com/cultuurloket
of
www.twitter.com/cultuurlok
Vragen?
101