Organelet qelizore - BSK
-
Upload
ermira-kusari -
Category
Education
-
view
396 -
download
30
Transcript of Organelet qelizore - BSK
Organelet Qelizore
Citoplazma• Eshtë mes gjendjes së lëngët dhe të ngurtë
• 80% ujë + kripëra, proteina, enzima
• Enzimat - zbërthejnë mbetjet dhe ndihmojnë në aktivitetet metabolike
• I jep formën qelizës dhe përcakton pozitën e organeleve brenda qelizës
Bërthama
• Rregullon shprehjen e gjeneve & kopjimin e ADN-së
• Përbëhet nga: * membrana bërthamore * bërthamëza * aparati kromozomal * nukleoplazma
Membrana Bërthamore• E dyfishtë – lëngu perihondrial
• Membrana e jashtme – RE + ribozomet
• Pore – molekulat e mëdha si ADN &ARN
• Më e lëshueshme se membrane qelizore – këmbimi mes citoplazmës dhe nukleoplazmës
Nukleoplazma- Lëngu brenda bërthamës
- Më e denndur se citoplazma
- Përmban ribozome: përmes membranes bërthamore në citoplazmë
KromozometKromatina -> kromozomet: materiali
gjenetik- Diploid – ½ nëna dhe½
babai
- 22 trupore dhe 2 gjinore
- Homologe – forma dhe madhësia
Aparati Kromozomal
Bërthamëza-Nuk ka membranë
-Sintetizimi i ribozomeve
-RNA + proteina
-Përgjigjja ndaj stresit
RibozometRrumbullake ose vezore
Membrana e jashtme e RE, membrana e bërthamës, citoplazmë
Sinteza e proteinave – lidhen me ARNi
Rrjeti (Retikulumi) Endoplazmatik
Gjendet në citoplazmëProteinat dhe lipidetSistem bartës brendaqelizorë
Granular (i vrazhdë): proteinat
Agranular (i lëmuar): hormone, metabolizmi ihidrateve të C, bartja e joneve
Aparati (Kompleksi) i GolxhitMembrana të shtypura dhe qeseKurrizorët: 1Bimët/Pakurrizorët: Disa
Përshtatja e proteinave: palon qelizat në forma të përdorshme / shton lipide ose karbohidrate
LizozometMembranë njështresore:
lëshueshmëriaFormë dhe madhësi të ndryshme
Enzima: zbërthejnë materiet organike – proteinat, lipidet, acidet nukleike
MitokondritëMembranë të dyfishtë lipoproteine- e lëshuar dhe e rrudhur
- Energjia e proceseve qelizore- AND & ARN - organele të
pavarura- Vetëndarja
Citoskeleti
Proteinat e citoplazmës -- mikrotubulet (microgypthat) -- mikrofilamentet
Lëvizja dhe forma e qelizës
Centrozomi
Qelizat shtazore / bimë të ulëta Prodhimi i mikrotubuleve (mikrogypthave)
Plastidet
Qelizat bimore – mungojnë në kërpudha
Prodhimi dhe ruajtja e përbërësve të rëndësishëm kimik
Kloroplaste – gjelbër:-gjenden në citoplazmë-fotosinteza
Plastidet
Kromoplastet – verdhë në të kuqe-tërheqin polenizuesit
Leukoplaste – pa ngjyrë-ruajtja e yndyrnave dhe amidonit