Opleiding Duurzaam gebouw - Bruxelles Environnement...showzalen of opnamestudio’s. Ze houdt...
Transcript of Opleiding Duurzaam gebouw - Bruxelles Environnement...showzalen of opnamestudio’s. Ze houdt...
Leefmilieu Brussel
Opleiding Duurzaam gebouw
Akoestiek : ontwerp en realisatie
Lawaai en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Marie POUPÉ
AFDELING VERGUNNINGEN EN PARTNERSCHAPPEN
DEPARTEMENT GELUID
Waarom praten over akoestisch comfort ?
Zich ervan bewust zijn dat lawaai wel degelijk
vervuiling is
De rol van Leefmilieu Brussel
Een overzicht geven van de situatie in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Bronnen en blootstelling
Kader
Tools en middelen
Doelstellingen van de presentatie
2
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
► Geluidsschaal
► Impact op de gezondheid
► De rol van Leefmilieu Brussel
Toestand in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
► Stand van zaken (context, ervaring en blootstelling)
► Reglementaire context
► Plan voor de preventie van en strijd tegen lawaai
► Actie strategie
Handige tools en middelen
► Kennis van het terrein
► Gids en vademecum
► Aanzetten (premie, projectoproepen, referentiesysteem)
Plan van de presentatie
3
● De architecturale akoestiek heeft meestal tot doel de intrinsieke
geluidskwaliteit van een gebouw te beheersen, zoals voor de bouw van
showzalen of opnamestudio’s. Ze houdt rekening met specifieke problemen,
zoals de verspreiding, de versterking of weerkaatsing van het geluid.
●
● De milieuakoestiek houdt rekening met de negatieve impact van
geluidsbronnen (= lawaai) om het welzijn en de gezondheid van degenen die
eraan worden blootgesteld te beschermen. Deze aanpak ligt in de lijn van de
richtlijn 2002/49/EG.
= domein van Leefmilieu Brussel
● Het welzijn, het comfort en de gezondheid zijn een thema van het concept
“duurzaam bouwen”, waarvan het akoestisch comfort deel uitmaakt.
● In een passiefbenadering zal het akoestisch comfort vooral worden gezocht in
oplossingen die milieuaspecten integreren (oriëntatie van het gebouw,
indeling van de lokalen, beperking van geluidshinder aan de bron, gebruik van
ecologische materialen, enz.)
= domein van Leefmilieu Brussel
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Geluidshinder en duurzaam bouwen
4
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Kaderrichtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai
DELSTELLINGEN
Een gemeenschappelijke aanpak te bepalen om op basis van prioriteiten de
schadelijke gevolgen, hinder inbegrepen, van blootstelling aan omgevingslawaai
te vermijden, te voorkomen of te verminderen.
Daartoe worden de volgende maatregelen toegepast::
● vaststelling van de blootstelling aan omgevingslawaai door middel van
geluidsbelastingkaarten volgens bepalingsmethoden die voor de lidstaten
gemeenschappelijk zijn;
● voorlichting van het publiek over omgevingslawaai en de effecten daarvan;
● aanneming van actieplannen door de lidstaten op basis van de resultaten
van de geluidsbelastingkaarten, teneinde omgevingslawaai zo nodig te
voorkomen en te beperken, in het bijzonder daar waar hoge
blootstellingsniveaus schadelijke effecten kunnen hebben voor de gezondheid
van de mens, en de milieukwaliteit uit het oogpunt van omgevingslawaai te
handhaven waar zij goed is..
5
10 actiepunten en 44 voorschriften
1. Een steeds nauwkeuriger referentiekader
2. Een aangepast en gecoördineerd beheer van de klacht
3. Een beschermd grondgebied
4. Een gematigd wegverkeer
5. Een stiller openbaar vervoer
6. Luchtverkeer onder toezicht
7. Meer gerichte puntbronnen
8. Verhoogde individuele verantwoordelijkheid
9. Bevorderen van nieuwe technologieën
V 35. Informatie verstrekken over de technieken en materialen waaronder de duurzame materialen voor
geluidsbescherming
10. Instrumenten voor het isoleren van gebouwen
V 41. Een systeem van individueel advies handhaven ten behoeve van particulieren, over de bestaande
technieken
V 42. Het subsidiemechanisme voor de geluidsisolatie van woningen bevorderen
V 43. Toezien op het geluidscomfort in de sociale woningen
V 44. Het geluidscomfort van kantines, klaslokalen en kinderdagverblijven verbeteren
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Geluidsplan 2008-2013 Plan voor de preventie van en bestrijding van geluidshinder en
trillingen in een stedelijke omgeving in het BHG
6
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Leefmilieu Brussel
7
Planning
Wetgeving
Actieplan
Geluidskaarten
Inrichtingen
Gegevensverzameling
Laboratorium
Onderzoek Gezondheid
Meetstations
Metingen en indicatoren
Werken
Inrichting Groene ruimten
Opvolging wegenwerken,
openbaar vervoer
Milieupolitie
Controles
Normen
Reglementen
Sensibilisering
Sensibiliseringscampagnes
Technische informatie
Schoolprojecten
Toestemming
Milieuvergunning
Stedenbouwkundige vergunning
Effectenrapport en –studie
HET GELUID
bij Leefmilieu
Brussel
8
Klank (natuurkundig begrip) ≠ Lawaai (auditieve gewaarwording)
Lawaai = negatief begrip voor hinder of agressie
Subjectieve gewaarwording
autosnelweg >< racecircuit, wekker >< walkman
Maakt nochtans integraal deel uit
van de menselijke activiteit
Soms hinderlijk en soms gehinderd
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Iedereen is betrokken partij
LAWAAI
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Impact op de gezondheid
9
Stress
Slapeloosheid
Hart- en vaatziekten
Auditieve effecten
Invloed op de prestaties
Aantasting van het begripsvermogen
Effecten hangen af van blootstellingsduur en intensiteit
58% van de Brusselse bevolking (575.000 personen) vertoont een verhoogd potentieel risico op een
hartaanval van 40% (rekening houdend met een blootstelling van + 20 jaar aan het
wegverkeerslawaai overdag van 50dB(A))
Definitie van richtwaarden, hinderdrempels, interventiedrempels, enz.
10
Duur dagelijkse blootstelling zonder gevolgen in functie van het geluidsniveau
> 60 dB(A) > 65 dB(A) Seuil d ’ intervention
> 45 dB(A ) > 55 dB(A ) Seuils de gêne
Nuit
L Aeq ,nuit, 8h
Jour
L Aeq ,jour, 8h
Indice acoustique en
zone de logements
mesur é à l ’ ext é rieur
> 60 dB(A) > 65 dB(A) Interventiedrempel (GP)
> 45 dB(A ) 40 in 2009 > 55 dB(A ) Hinderdrempels (WGO)
Nacht
L Aeq ,nacht, 8u
Dag
L Aeq ,dag, 16 of 8u
Geluidsindex in
woonzone,
buiten gemeten
Akoestisch comfort en geluidsoverlast
Impact op de gezondheid
Multi-blootstellingskaart 2006 1 miljoen inwoners
2.000 economische activiteiten
162 km²
400.000 pendelaars
1.885 km wegverkeer
215 km tramverkeer
40 km metroverkeer
65 km treinverkeer
Luchthaven op 11 km van het
centrum
19 gemeenten
Beperkt binnen haar grenzen
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Een « lawaaierig » potentieel
11
12
Gedurende 24h00 (Lden)
Alle bronnen samen : 63% > 55 dB(A)
Wegverkeer : 42% > 55 dB(A)
Treinverkeer : 4% > tot 55 dB(A)
Vliegtuigen : 12,5% > 55 dB(A)
Gedurende de nacht (Ln)
Alle bronnen samen : 73% > 45 dB(A)
Wegverkeer : 47% > 45 dB(A)
Vliegtuigen : 27% > 45 dB(A)
Treinverkeer : 5% > tot 45 dB(A)
Vliegtuigen : 34.000 personen die tijdens
het weekend worden wakker gemaakt
(LAmax > 70 dB(A))
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Blootstelling van de bevolking Modellering 2006
Blootstelling van de bevolking aan het globale geluid
Bestaande situatie – Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Be
vo
lkin
gsp
erc
en
tag
e
Perceptie door de gezinnen (enquêtes Geluidsplan in 2008)
Eén van de 3 belangrijkste bronnen van milieuhinder (lucht, geluid, afval)
54% : ontevreden over de geluidsomgeving in het BHG
20% : te luidruchtige woonplaats
Verkeerslawaai koploper wat de ondervonden hinder betreft (36%
ondervindt veel hinder)
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Perceptie
13
In het BHG : opgetekende klachten in 2010 (BIM)
Meer dan 60% van de klachten = klachten geluidshinder
Bronnen = HVAC (29%), andere uitrustingen (24%), muziek (22%), gedrag (20%)
Sectoren = Horeca en recreatie (32%), gezinnen (27%) en handelszaken (9%)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Klachten
14
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Reglementaire context
1970 - 1992 : Eerste richtlijnen = emissienormen
17/07/1997 : Ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving (gewijzigd op 01/04/2004)
1996 : Groenboek – het toekomstige beleid betreffende de strijd tegen lawaai = blootstelling aan lawaai
Strijd tegen de geluidshinder van het luchtverkeer 27/05/1999
1ste Plan goedgekeurd op 21 juni 2000 = actieplan
25 juni 2002 : Kaderrichtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai
Strijd tegen het buurtlawaai 21/11/2002
Strijd tegen de geluidshinder en trillingen van ingedeelde inrichtingen 24/11/2002
Controlemethode en condities voor geluidsmetingen 21/12/2002
2de Plan voor de preventie van en de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving
1970
1996
1997
1999
2000
2002
2009
2010
2011
Atlas : Verkeerslawaai, geluidskaarten in het BHG
Evaluatie van het plan bij het EG
Diversiteit van de aangewende middelen :
Strategische maatregelen = planning (GPDO, Iris-plan,
enz.) en regeling
Preventieve benadering = expertise, hulpmiddelen voor
besluitvorming, doelgroepen, gericht advies (SV, MV, OC, enz.),
sensibilisatie
Analytische en/of curatieve benadering = saneringswerken, beheerders begeleiden, studies en gegevens
(kadasters, meetstations, enz.), financiële instrumenten
(premies, taksen, …)
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Actie strategie
16
STRUCTUREEL LAWAAI
› Wegverkeer
› Openbaar vervoer
› Treinverkeer
› Vliegtuigverkeer
CONJUNTUREEL LAWAAI
► Etablissementen
› Discotheken, sportzalen, horeca, scholen,
enz.
► Uitrustingen
› Airconditioning, motoren, ventilatie,
bouwplaatsen, enz..
► Gedragingen van gezinnen
› Spelende kinderen, blaffende honden,
televisie, grasmaaier, muziekinstrumenten,
nachtelijk douchen, enz.
► Activiteiten op de openbare weg
› Kermissen, markten, animatie, concerten,
terrassen, “getunede” auto’s, sirenes, enz.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Geluidsbronnen
17
1. Vermindering aan de bron
2. Vermindering bij de verspreiding
3. Isolatie
VERSPREIDING
IMMISSIE
EMISSIE
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Hiërarchie actiebeginselen
18
#S
Handige tools en middelen
Meetstations
19
Wegverkeer (5)
Luchtverkeer (9)
Spoorwegverkeer (3)
20
http://app.bruxellesenvironnement.be:8080/WebNoise/Home?langtype=2060
http://geoportal.ibgebim.be/webmap/bruit.phtml
Handige tools en middelen
WebNoise
Handige tools en middelen
Geluidskaarten De Atlas - « Geluidshinder door het Verkeer - Strategische kaarten van het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest » http://www.bruxellesenvironnement.be/Templates/Particuliers/Niveau2.aspx?id=4192&langtype=2060
21
Vliegtuiglawaai Spoorweglawaai Wegverkeerslawaai
Bestaande toestand 2006 – Globale indicator Lden
NB: Lden: day-evening-night: globale indicator van de gemiddelde geluidshinder over een periode van 24 uur Lday: dagindicator (7-19 uur); Levening: avondindicator (19-23 uur); Lnight; nachtindicator (23-7 uur)
Voorbeeld: woningen van de BGHM - Jacques Brellaan
22
Akoestische simulatie overdag
Bestaande situatie Geplande situatie Alternatief
Akoestische simulatie ‘s nachts
Bestaande situatie Geplande situatie Alternatief
23
Twaalf fiches
Begrip akoestiek, lawaai en gezondheid, wegbekledingen, lokale
weginrichtingen, zones met een specifiek statuut, stedenbouw en architectuur,
geluidwerende muren en geluidsabsorberende materialen
Handige tools en middelen
Vademecum van het wegverkeerslawaai http://www.environnement.brussels/thematiques/bruit/gestion-
durable/vademecum-du-bruit-routier-urbain?view_school=1
DOELGROEP Referentiewerk voor de beheerders en de technici,
technische en praktische ondersteuning van elk
heraanlegproject van het wegennet
24
Handige tools en middelen
Gids Geluid en HVAC http://documentatie.leefmilieubrussel.be/documents/0906
18_GeluidHvac.PDF
DOELGROEP Deze gids is hoofdzakelijk bestemd voor de beheerders van
gebouwen, met name de beheerders van horeca-
etablissementen.
25
TWEE FACTSHEETS
G_WEL01 Het akoestisch comfort verzekeren
De productie en overbrenging van geluid beperken om het
akoestisch comfort van de bewoners van elk gebouw te
verzekeren.
Deze fiche beschrijft de ruimtelijke en bouwkundige principes
en de bouw- en technische voorzieningen die het akoestisch
comfort in gebouwen kunnen optimaliseren.
G_PHY03 De bijdrage van het gebouw aan de
geluidshinder in de wijk beperken
Geluidsoverschrijdingen in de buitenomgeving vermijden.
Stedenbouw en architectuur die rekening houden met de
geluidsproblematiek, kunnen een aantrekkelijke omgeving en
een harmonieus levenskader creëren of een oorspronkelijk
ongunstige geluidssituatie saneren en dus de residentiële
aantrekkelijkheid van de stad rechtstreeks beïnvloeden.
Handige tools en middelen
Gids Duurzame Gebouwen http://gidsduurzamegebouwen.leefmilieubrussel.be/nl/index.html?IDC=3
26
Handige tools en middelen
Vademecum voor geluidsoverlast in de
scholen
DOELGROEP Inrichtende machten en de directeurs
27
Principes : akoestische correctie vs geluidsisolatie
Praktische aanbevelingen http://document.environnement.brussels/opac_css/elecfile/GID
S_230114_VadeBruitEcolNL.pdf
Handige tools en middelen
Vademecum voor geluidsoverlast in de
scholen
28
Handige tools en middelen
Vademecum voor geluidsoverlast in de
scholen
29
De premie voor de renovatie van het woonmilieu (BBHR van 04/10/2007 et MB van 21/09/2011) heeft betrekking op woningen die minstens 30 jaar oud zijn op het ogenblik van de aanvraag.
Sommige akoestische isolatiewerken zijn subsidieerbaar in het kader van de renovatiepremie :
muren of vloeren die 2 woningen scheiden (art.7)
akoestische beglazing, houten ramen en buitendeuren (art.8)
rolluikkassen, brievenbussen, ventilatie (art.11).
De werken moeten worden uitgevoerd volgens de Code van Goede Praktijk. Die definieert de te volgen regels voor de geluidsisolatie van de gevels en de technische voorwaarden waaraan moet worden voldaan om recht te hebben op de premie.
Handige tools en middelen
Code van Goede Praktijk Akoestisch referentiekader voor de premie voor de renovatie van
het woonmilieu
30
DOELGROEP Aannemers (verbintenis) en administratief personeel
behandelen aanvragen voor premies + specifieke kandidaten
om de premie
Luchtdichtingsgebreken van een gevel
Handige tools en middelen
Code van Goede Praktijk Akoestisch referentiekader voor de premie voor de renovatie van
het woonmilieu
1. Luchtlek ter hoogte van de rolluikbak
2. Luchtlek tussen het raamkozijn en de
openslaande vleugel van het venster
3. Luchtlek tussen het schrijnwerk en de muur
4. Tocht langs het ventilatierooster
5. Minder goede afdichting door de
elektriciteitsbuizen, -kasten, aansluitingen,
enz.
31
Voor elke soort ingreep geeft de Code :
• de lijst van de uit te voeren
werkzaamheden – dit wil zeggen :
welke posten moeten op het bestek
vermeld worden ?
• de eisen voor deze werken - dit wil
zeggen : waarmee en hoe ?
• de na te leven minimumcriteria opdat
deze werken recht zouden geven op de
renovatiepremie : welke diktes,
hoeveel lagen, welke akoestische
index… ?
• aanvullende adviezen voor de
bouwheer.
Handige tools en middelen
Code van Goede Praktijk Akoestisch referentiekader voor de premie voor de renovatie van
het woonmilieu
32
BATEX. Projectoproepen. Extract van het reglement 2012 « Instructies voor de
technische beschrijving van het project »
Beschrijving van de inachtname, analyse en concrete acties voor het akoestisch comfort
zowel aan de binnenkant van het gebouw als met betrekking tot de externe hinder
(akoestische beglazing, geluidsarme technische installaties en/of performante isolatie
van de technische lokalen, akoestische isolatie van de kokers en valse plafonds, ...).
Streven naar optimale keuzes door een adequaat ontwerp, adequate technische keuzes
en toepassingen.
We vestigen de aandacht van de kandidaten op de « akoestisch gevoelige »
bestemmingen (woningen, scholen, crèches, rusthuizen, ziekenhuizen, …) en/of de
gebouwen die zich bevinden in een zogenaamde lawaaierige geluidsomgeving
REFERENTIESYSTEEM VOOR DUURZAAM GEBOUWEN (In uitvoering) voorziet
Analyse van de akoestische impact van het gebouw op zijn geluidsomgeving
Analyse van de geluidsomgeving in het gebouw via
► Het concept van geluidszonering
► Het concept van Rustige gevel
► De invoering van de geluidsnorm NBN S01-400-1
Handige tools en middelen
Voorbeeldgebouwen
33
Akoestiek = miskende discipline waar te weinig rekening mee
wordt gehouden
Nochtans staat de gezondheid op het spel
Duurzame aanpak = rekening houden met het leefmilieu
Onderscheid bescherming tegen lawaai dat van buitenaf komt en
lawaai dat mogelijk door het gebouw wordt veroorzaakt
Rekening houden met het lawaai van bij het ontwerp van het
project
Principe van goede praktijken - niet noodzakelijk normen
Te integreren in andere thema’s = weinig meerkosten
Leefmilieu Brussel = ondersteuning, sensibilisering, opleidingen
Wat u van deze uiteenzetting moet
onthouden …
34
Contact Marie POUPÉ
Dienst Geluidsplan
T&T – Havenlaan 86C/3000 - 1000 Brussel
: + 32 2 563 41 09
E-mail : [email protected]
Ik dank u voor uw aandacht