Ontwikkelingssamenwerkingen corruptie

- Vorming integriteit 31/5/07

Intro

Effect corruptie Noord & Zuid • Democratieën in Westerse ontwikkelde

landen ~ stabiliteit niet in gevaar• Democratieën in ontwikkelingslanden

~stabiliteit in gevaar.

OS bijdrage aan ontwikkeling /versterking transparante procedures + institutionalisering good governance

Bedragen en vormen van corruptie

Raming omkoperij ca 1 triljoen USD/jaar

= 3 % van het BNP van de wereld

= 150 USD voor elke mens op de planeet

Ter vergelijking

= > 1 biljoen mensen minder dan 1 USD /dag

= stijging 50 % jaarlijks inkomen armsten indien smeergeld gelijk verdeeld over wereldbevolking

Transparancy InternationalDefinitie “corruptie is het misbruik van toe-

vertrouwde macht voor persoonlijke winst”

= privé en publieke sector

= machtsgegeven : wie heeft macht? in wiens belang oefenen ze macht uit? wie wint bij beslissingen?

Alleen als privé-en publieke sector + civiele maatschappij effïciënt samenwerken

integriteit !

Transparancy International

– corruptie = politiek we moeten naar politiek engagement kijken om corruptie aan te pakken – welke instellingen zijn er ?

– Corruptie = economisch Met welke stimuli tot corruptie krijgen mensen te maken ? Welke risico’s nemen zij door zich zo te gedragen ?

– Corruptie = wettelijk gegeven : bekijk de wetten die in het land bestaan + de internationale wetgeving en hoe deze ten uitvoer worden gebracht

TI werkt op elk van deze aspecten

Transparancy International

– Persoonlijke waarden mensen– Filosofie, religie, ethiek– Wat individueel gedrag beïnvloedt– Psychologie, antropologie, sociologie

kunnen antwoorden bieden : hoe reageren mensen op corruptie? Wat maakt dat mensen in groep zich anders gedragen, hoe vinden corrupte netwerken hun weg in bestaande systemen,…?

Overzicht nationaal

- Zaïre (Mobutu) 1965-97: 5 biljoen $ verduisterd tov BNP per capita in 2001 = 99 $

- Filippijnen (Ferdinand Marcos) 1972-86: 5 tot 10 bijoen tov BNP per capita in 2001 = 912$

- Peru (Alberto Fujimori)’90-2000: 600 miljoen tov BNP per capita in 2001 = 2051 $

- Nicaragua (Arnaldo Allemán) 97-2002: tov BNP per capita in 2001 = 912 $

Corruption Perception Index

Het standpunt van de slachtoffers

- Mensen zijn meest bezorgd over corruptie bij politieke partijen, parlement en bij de wetgevende macht.

- corruptie veroorzaakt armoede. Armoede veroorzaakt in beperkte mate corruptie. Corruptie is grote barrière om uit armoede te geraken.

- Corruptie kan effectiviteit OS programma’s bedreigen.

Standpunt EC DG Development

- Anti-corruptie strategieën in breder ondersteuningskader good governance & democratiseringsprocessen (op maat van elk land)

- Standaard clausule in elk financieel modelakkoord

- Nood aan meer holistische aanpak : steun aan capacity building van publieke instellingen en non-state actors, brede participatie alle stakeholders (civiele maatschappij, NGO’s, privésector), bevorderen ownership

Aanpak EC

• Bij holistische benadering “governance” hoort ook politieke dialoog over corruptie

VVSG bepleit dit ook binnen stedenband• Cf voorbeeld Finland : transparantie en financieel

management integraal deel van samenwerking !

OLAF (European Anti-Fraud Office)

- Vb publiekscampagne corruptie - Vb pretoetreding tot EU door institutionele

opbouw, creëren van betere openbare dienstverlening e.a. i.p.v. bruggen/scholenbouw

“enable development countries to achieve ownership”

- OLAF : coördinatie met onderzoeksinstellingen binnen UN & Wereldbank,… + zoeken naar coördinatie sanctionering

Budgetsteun of niet ?

= risico maar nodig om ownership te herwinnen

= transparantie crëeren voor bevolking

= gevaar erkennen maar zoveel mogelijk maatregelen inbouwen om mogelijke negatieve effecten te beperken. Bvb

- verplichte interne en externe audit

- ook lokale mensen interviewen over outcome project

Opgelet : geen overconcentratie op budget !

TI Integrity Pacts (IP’s)

- “ agreements subscribed between all the parts that are directly involved in a bidding process, to promote transparency, equity and sustainability of the contracting sheme adopted”

= compatibele aanvulling op bestaande legislatie

= nuttig instrument voor partner in het Zuiden

FIN – Fin financieel beheer Finland• Ownership gemeente

geen tussenstructuurop rekening gemeentebestuur

betrokkenheid ambtenaren én mandatarissen

Audit

= leerproces financieel management i.f.v capaciteitsopbouw

Financieel management

~ “Good governance“ – Geen lekken (corruptie)– Transparante boekhouding– vergemakkelijkt samenwerking andere

beleidsterreinen

--> Meerwaarde aan O.S.

Hoe vermijden dat OS corruptie voedt ?

• Door de hoogste integriteitsnormen toe te passen in de samenwerking : – Ethische training van ambtenaren – Deontologische (gedrags)codes – Algemene personeelsreglementering

= goed maar vaak toch onvoldoende

Hoe vermijden dat OS corruptie voedt ?

• Uitvoeringsregels bvb inzake “whistle-blowing” (informanten die een einde maken aan corruptie)

• In extreme gevallen : sancties door opschorten steun aan project of programma

Preventief werken

• Verschillende stadia van een samenwerkingsprogramma of projectcyclus doorlopen en de risico’s in elk stadium analyseren!

• Goede voorwaarden stellen aan financiële steun• Aan bestuurskrachtversterking van lokale

administraties werken ~ownership

Preventief werken

• Coherentie zoeken met andere donoren • Contact met departementen buitenlandse zaken,

handel, ambassades en consulaten • Zelfde normen hanteren inzake transparantie &

“accountability” als dat je eist van partner• Lange termijn –perspectief om capaciteit hierrond

op te bouwen

Development Assistance Committee (DAC > OECD)

• Beheert netwerk GOVNET, die ambtenaren van de verschillende donorlanden samenbrengt om ervaring uit te wisselen

• Ontwikkelde aantal principes (cf documap) en instrumenten

Link met decentralisatieproces

• Decentralisatie aan sneltempo van nationaal naar regionaal en lokaal niveau :

• + dichter bij de bevolking : kunnen zelf bepalen wat hun echte noden en prioriteiten zijn

• - meer beslissingsniveaus waardoor het risico op corruptie toeneemt

voorzichtigheid & “berekend risico” om ontwikkeling te bevorderen

Garantie ?

• Beschouw alle maatregelen als preventie-instrumenten niet als een garantie dat er geen corruptie meer zal zijn !

Blijf streven naar “Good Governance”

= “ the transparent and accountable management of human, natural, economic and financial resources for the purposes of equitable and sustainable development, in the context of a political & institutional environment that upholds human rights, democratic principles and the rule of law”

> Cotonou agreement