Onderzoek functie Nieuwe Slachte(sluis Terherne)

15 januari 2014

De Nieuwe Slachte

• Aangelegd omstreeks 1883

• (Gedeeltelijke) compartimentering Friese boezem

• Twee belangen: - waterbeheer - scheepsvaart

• Deels regionale waterkering

• Sluis Goaiïngaryp van belang voor waterbeheersing Lege Wâlden

Historie (chronologie)

1883 Aanleg Nieuwe Slachte

1920 Bouw Woudagemaal

1932 Afsluiting Zuiderzee

1952 Aanleg Prinses Margrietkanaal

(met nieuwe schutsluis bij Terherne)

1968 Bouw Hooglandgemaal

1969 Afsluiting Lauwersmeer

Historie (opmerkelijke feiten)

•ca. 1935 onderzoek naar noodzaak nieuwe sluis in

aan te leggen Prinses Margrietkanaal

•Jaren ’50 veel discussie over wanneer sluis

gesloten dient te worden

•1955 sluiten sluizen Goaiïngaryp en Joure wordt

gekoppeld aan Terherne

Algemeen: veel verschil tussen verstand en gevoel

Functioneren Friese Boezem

Sluitingsregels Nieuwe Slachte

• Stormachtige zuidwestenwind

• Waterstand bij Burgumerdam

• Waterstandsverschil tussen Snits en Burgumerdam

• Stroomsnelheid in de sluis

Stromingsmodel Friese boezem

Inzet Nieuwe Slachte en extreme waterstanden

•Centrale vraag onderzoek: effecten inzet Nieuwe Slachte op extreme waterstanden

•Opvallend: inzet Nieuwe Slachte valt zelden samen met optreden jaarmaximum (bijvoorbeeld hoogwater 1998)

Effecten niet inzetten Nieuwe Slachte hoogwaterperiode 2002

1

2

3

1

Invloed Nieuwe Slachte op maatgevende boezemwaterstand

• Waterstandsverschillen overige jaren geringer

Zonder inzet van de Nieuwe Slachte wordt

maatgevende waterstand hoger:• It Hearrenfean 0,03 m• Nij Beets 0,04 m• Earnewâld 0,03 m

Conclusies

• verschil tussen technische benadering en gevoel

• Nieuwe Slachte wordt weinig ingezet

• inzet Nieuwe Slachte valt zelden samen met jaarmaximum

• effecten gering op grotere afstand van Nieuwe Slachte

• niet inzetten Nieuwe Slachte heeft geringe invloed op MBP omgeving It Hearrenfean, Nij Beets en Earnewâld

Eindconclusies

• Handhaven Nieuwe Slachte voor het

boezembeheer is niet noodzakelijk

• De sluis Terherne kan uit oogpunt van waterbeheer vervallen

Hoogwaterperiode 2012

• Geen inzet van de Nieuwe Slachte (wel: kortstondig sluiting 5 januari i.v.m. test)

• Wat zou de invloed sluiting Nieuwe Slachte zijn geweest op waterstandsverloop?

• Doorrekening van 3 scenario’s met stromingsmodel Friese boezem:– Sluiting op 3 januari– Sluiting op 5 januari– Sluiting op 3 en 5 januari

Stroomsnelheden bij sluis Terherne

Effecten sluiting Nieuwe Slachte

Verklaring uitkomsten

• Gevoel vaak gebaseerd op visuele aspecten: windgolven

• Golfrichting komt niet per sé overeen met stromingsrichting

Conclusies

• de omstandigheden zouden op geen enkel moment hebben voldaan aan de criteria voor de sluiting van de Nieuwe Slachte

• het inzetten van de Nieuwe Slachte volgens de beschreven scenario’s geeft verhoging van de piekwaterstand in het noordoosten en verlaging van de piekwaterstanden in het zuidwesten