http://thuviensinhhoc.com/index.php?option=com_content&view=article&id=706%3Aon-tp-chng-ii-cm-ng-ngvt&catid=43%3Afoot-drink&Itemid=880

Bi 1: Khi nim v sinh trngK, pht trin, sinh trng s cp v sinh trng th cp thc vt. Li gii - Sinh trng ca thc vt l qu trnh tng v kch thc (chiu di, b mt, th tch) ca c th do tng s lng v kch thc t bo. - Pht trin l qu trnh bin i v cht lng cc cu trc v chc nng sinh ho ca t bo lm cy ra hoa, kt qu, to ht. - Sinh trng s cp l sinh trng theo chiu di ca thn v r cy do hot ng ca m phn sinh nh thn v nh r. - Sinh trng th cp l ca cy thn g do tng pht sinh mch dn (m phn sinh bn) hot ng to ra. Sinh trng th cp to ra g li, g dc, mch ry. Bi 2: Sinh trng th cp khc vi sinh trng s cp im no ? Li gii Sinh trng th cp lm tng b dy (ng knh) ca cy do hot ng ca m phn sinh bn (tng pht sinh) gy nn, cn sinh trng s cp lm tng chiu di ca cy do m phn sinh nh thn v m phn sinh nh r phn chia to nn. Bi 3: Trnh by mi lin quan gia sinh trng v pht trin thc vt. Li gii Sinh trng v pht trin l hai qu trnh lin tip nhau ca qu trnh trao i cht. S bin i v s lng r, thn, l dn n s thay i v cht lng hoa, qu v ht. Hai qu trnh ny gi l pha sinh trng pht trin sinh dng v pha sinh trng pht trin sinh sn (mc l s ra hoa). Mt c quan hay b phn ca cy c th sinh trng nhanh nhng pht trin chm hay ngc li. c th c hai u nhanh hay u chm. Bi 4: Hoocmn thc vt l g? Nu cc c im chung ca chng. Li gii Hoocmn thc vt l cc cht hu c do bn thn c th tit ra c tc dng iu ho hot ng gia cc phn khc nhau trong cy. c im chung: - L cc hp cht hu c c to nn trong mt phn ca c th v di chuyn n cc phn khc, ti gy ra cc hin tng kch thch hay c ch sinh trng. - Vi nng rt thp c th gy nhng bin i ln trong c th. - Trong cy, hoocmon thc vt di chuyn trong m mch g v mch libe. - Phithoocmonc tnh chuyn ho thp hn nhiu so vi hoocmon ng vt bc cao. - Khc bit vi enzym l cht xc tc cho mt phn ng sinh ho, hoocmon hot ho c mt chng trnh pht sinh hnh thi nh kc thch ht v chi ny mm bao gm rt nhiu qu trnh v nhiu phn ng ho sinh. Bi 5: C my nhm hoocmn thc vt. Nu tn cc hoocmn ca mi nhm v v d ca chng. Li gii Auxin: kch thch ra r ca cnh gim (chit) v kch thch th tinh to ht.

Gibrlin: pha ng cho mm ht, c khoai ty v to qu khng ht. Xitkinin: Nui cy t bo v m thc vt (nhn ging v tnha) v kch thch sinh trng ca chi non. tilen: Thc qu xanh chng chn v cm ng ra hoa cy da (to da tri v). Axit abxixic: c ch ht ny mm v kch thch s rng l. Bi 6: Mt cy ngy di c di m tiu chun l 9 gi s ra hoa. 1. Phi hiu di m tiu chun l 9 gi th no cho ng? 2. Cho v d mt quang chu k c th cy ny c th ra hoa. 3. Cy ny c th ra hoa c khng trong quang chu k: 12 gi chiu sng / 6 gi trong ti / bt sng trong ti / 6 gi trong ti? Li gii 1. Phi hiu 9 gi l s gi m di nht i vi cy ngy di. V vy tt c cc quang chu k c s gi m di 9 gi s lm cho cy ngy di ra hoaP 2. V d 16 gi chiu sng /8 gi trong ti. 3. Ra hoa c v thi gian ban m R (thi gian ti quyt nh qu trnh ra hoa v ta ct m di 12 gi ti thnh 2 m ngn (6 gi ti). V d cy thanh long ra hoa tri v vo ma ng khi ta thp n ban m. Sinh trng, pht trin ng vt I- Bi tp c li gii Bi 1: Di y l s pht trin khng qua bin thi, qua bin thi hon ton v qua bin thi khng hon ton. Em hy ch thch cho mi s v phn bit pht trin qua bin thi v khng qua bin thi? Pht trin qua bin thi hon ton v khng hon ton?

Li gii - Ch thch cc hnh: + Hnh 1: Pht trin khng qua bin thi. + Hnh 2: Pht trin qua bin thi hon ton. + Hnh 3: Pht trin qua bin thi khng hon ton. - S thay i t ngt v hnh thi, cu to v sinh l trong qu trnh sinh trng v pht trin ca ng vt gi l bin thi. - Pht trin khng qua bin thi (sinh trng v pht trin trc tip) l kiu pht trin m con non c cc c im hnh thi, cu to v sinh l gn ging vi con trng thnh. - Pht trin qua bin thi (sinh trng v pht trin gin tip) l kiu pht trin m con non c cc c im hnh thi, cu to v sinh l hon ton khc vi con trng thnh. - Pht trin ca ng vt qua bin thi hon ton l kiu sinh trng v pht trin m con non c hnh dng, cu to v sinh l hon ton khc vi con trng thnh, tri qua cc giai on bin i trung gian con non bin i thnh con trng thnh. - Pht trin ca ng vt qua bin thi khng hon ton l kiu sinh trng v pht trin m con non cha pht trin hon thin, tri qua nhiu ln lt xc con non bin i thnh con trng thnh. Bi 2: Ti sao thiu it trong thc n v nc ung, ng vt non v tr em chm hoc ngng ln, chu lnh km, no t np nhn, tr tu thp? Li gii It l mt trong hai thnh phn cu to nn tirxin. Thiu it dn ti thiu tirxin. Thiu tirxin dn n lm gim qu trnh chuyn ho v gim sinh nhit t bo nn ng vt v ngi chu lnh km. Thiu tirxin cn lm gim qu trnh phn chia v ln ln ca t bo, hu qu l tr em v ng vt non chm hoc ngng ln, no t np nhn, tr tu thp. Bi 3: Tri rt nh hng n sinh trng, pht trin ca ng vt hng nhit v ng vt bin nhit nh th no? Li gii - i vi ng vt bin nhit, nhit xung thp (tri rtt) lm thn nhit ca ng vt gim theo, cc qu trnh chuyn ho trong c th gim thm ch b ri lon, cc hot ng sng ca ng vt nh sinh sn, kim n... gim. iu ny lm qu trnh sinh trng v pht trin chm li. - i vi ng vt hng nhit, khi nhit mi trng xung thp (tri rtt), do thn nhit cao hn nhiu so vi nhit mi trng nn ng vt mt rt nhiu nhit vo mi trng xung quanh. b li s lng nhit mt v duy tr thn nhit n nh, c ch chng lnh c tng cng, qu trnh chuyn ho t bo tng ln, cc cht b xy ho nhiu hn, nu khng c n y b li cc cht b xy ho (tng khu phn n so vi ngy bnh thngt) ng vt s b st cn v d mc bnh, thm ch c th cht. Tuy nhin, vo nhng ngy tri rt, nu c n ung y ng vt s tng cn do c th tng cng chuyn ho v tch lu cc cht d tr chng rt. Bi 4: Ti sao cho tr nh tm nng vo sng sm hoc chiu ti (khi nh sng yu) s c li cho sinh trng v pht trin ca chng? Li gii - Tm nng cho tr khi nh sng yu (giu tia t ngoi g) gip y mnh qu trnh hnh thnh xng ca tr. Tia t ngoi lm cho tin vitamin D bin thnh vitamin D. Vitamin D c vai tr trong chuyn ho canxi hnh thnh xng qua nh hng ln qu trnh sinh trng v pht trin ca tr.

- Khng nn tm cho tr khi nh sng mnh v nhiu tia cc tm s c hi cho s pht trin ca ca tr. II- bi tp t gii: Bi 1: Ti sao g trng sau khi b ct b tinh hon pht trin khng bnh thng: mo nh, khng c ca, khng bit gy, mt bn nng sinh dc, bo ln? Bi 2: Vo thi k dy th ca nam v n loi hoocmn no c tit ra nhiu lm c th thay i mnh v th cht v tm sinh l? Bi 3: Ti sao thc n li c th nh hng mnh ln sinh trng v pht trin ng vt? Bi 4: Ti sao su bm ph hoi cy ci, ma mng rt gh gm, trong khi bm trng thnh thng khng gy hi cho cy trng? Bi 5: iu g s xy ra khi ct b tuyn gip ca nng nc? Bi 6: Tui dy th c nhng c im g v do tc ng ca nhng hoocmon no? Bi 7: Cho vi v d v cc yu t ca mi trng sng nh hng ln sinh trng v pht trin ca ng vt v ngi. Bi 8: Hy tm mt s v d v thc tin ci to di truyn to ra ging vt nui c tc sinh trng v pht trin nhanh, nng sut cao.

Sinh sn A- sinh sn thc vt I- bi tp c li gii: Bi 1: Nu u im v nhc im ca sinh sn v tnh. Li gii *Sinh sn v tnh c u im: + C th sng c lp, n l vn c th to ra con chu. V vy, c li trong trng hp mt qun th thp. + To ra cc c th thch nghi tt vi mi trng sng n nh, t bin ng, nh vy qun th pht trin nhanh. + To ra cc c th mi ging nhau v ging c th m v cc c im di truyn. + To ra s lng ln con chu ging nhau trong mt thi gian ngn. + Cho php tng hiu sut sinh sn v khng phi tiu tn nng lng cho vic to giao t v th tinh. *Sinh sn v tnh c nhc im: To ra th h con chu ging nhau v mt di truyn v vy khi iu kin sng thay i, c th dn n hng lot c th b cht. Bi 2: Khi ghp cnh ti sao phi ct b ht l cnh ghp v phi buc cht cnh ghp (hoc mt ghp) vo gc ghp? Nu nhng u im ca cnh chit v cnh gim so vi cy trng mc t ht. Li gii - Phi ct b ht l cng ghp v gim mt nc qua con ng thot hi nc nhm tp trung nc nui cc t bo cnh ghp, nht l cc t bo m phn sinh, c m bo. - Phi buc cht cnh ghp (hoc mt ghph) vo gc ghp nhm m dn (mch g v mch libem) nhanh chng ni lin nhau bo m thng sut cho dng nc v cc cht dinh dng t gc ghp n c t bo ca cnh ghp hoc mt ghp c d dng. u im ca cnh chit v cnh gim so vi cy trng mc t ht: - Gi nguyn c tnh trng con ngi mong mun.

- Thi gian cho thu hoch sn phm ngn v cy t cnh gim v cnh chit sm ra hoa, kt qu: ch 25 nm tu loi cy, tu tui sinh l ca cnh. Bi 3: Nu vai tr ca sinh sn v tnh i vi chu trnh sng ca thc vt v vai tr ca hnh thc sinh sn sinh dng i vi ngnh nng nghip. Li gii Sinh sn v tnh gip cy duy tr ni ging, sng qua c ma bt li dng thn c, thn r, cn hnh v pht trin nhanh khi gp iu kin thun li. Vai tr ca hnh thc sinh sn sinh dng i vi ngnh nng nghip: c th duy tr cc tnh trng tt cho con ngi, nhn nhanh ging cy cn thit trong thi gian ngn, to c cc ging cy trng sch bnh, nh ging khoai ty sch bnh, phc ch cc ging cy trng qu ang b thoi ho nh nui cy m v t bo thc vt, gi thnh thp, hiu qu kinh t cao. Bi 4: Sinh sn hu tnh l g? thc vt c hoa sinh sn hu tnh din ra nh th no? Li gii Sinh sn hu tnh l s hp nht ca cc giao t c S (n) v ci (n) thnh hp t (2n) khi u ca c th mi. Sinh sn hu tnh thc vt c hoa c thc hin trong hoa: + S hnh thnh giao t thc vt: giao t c hnh thnh t th giao t, th giao t li c sinh ra t bo t n bi qua gim phn. + Th tinh kp l hin tng c 2 nhn tham gia th tinh, mt ho nhp vi trng, nhn th hai hp nht vi nhn lng bi (2n) to nn t bo nhn tam bi (3n). Th tinh kp ch c thc vt Ht kn (thc vt c hoa). Bi 5: Nu nhng c trng ca sinh sn hu tnh? Li gii Sinh sn hu tnh c nhng c trng sau: - Trong sinh sn hu tnh lun c qu trnh hnh thnh v hp nht ca cc t bo sinh dc (cc giao t), lun c s trao i, ti t hp ca hai b gen. - Sinh sn hu tnh lun gn lin vi gim phn to giao t. Sinh sn hu tnh u vit hn so vi sinh sn v tnh: + Tng kh nng thch nghi ca hu th i vi mi trng sng lun bin i. + To s a dng di truyn cung cp ngun vt liu phong ph cho chn lc t nhin v tin ho. Bi 6: Ti sao ni sinh sn hu tnh lm tng kh nng thch nghi v gip cho qun th tn ti c trong mi trng bin ng? Li gii C s ca sinh sn hu tnh l s phn bo gim nhim m im mu cht l s hnh thnh giao t c (tinh trng) v giao t ci (non) v s kt hp gia chng. Sinh sn hu tnh lm tng tnh bin d di truyn th h con. Thng qua gim phn v s th tinh ngu nhin, rt nhiu t hp gen khc nhau s c hnh thnh t mt s t b gen ban u. Mc bin d di truyn ca mt qun th cng ln th kh nng th kh nng thch nghi vi mi trng bin ng ngy cng cao. Trn nguyn tc khi mi trng thay i hon ton v t ngt, nhng c th con c mang t hp di truyn bin d rt khc l s c nhiu may, thch nghi hn nhng c th con c kiu gen ng nht v ging ht b m. Bi 7: Trnh by qu trnh hnh thnh qu v ht?

Li gii - Hnh thnh ht Non th tinh (cha hp t v t bo tam bi) pht trin thnh ht. Hp t pht trin thnh phi. T bo tam bi phn chia to thnh mt khi a bo giu cht dinh dng c gi l ni nh. Ni nh (phi nh) l m nui dng phi pht trin. C hai loi ht: ht ni nh (ht cy Mt l mm) v ht khng ni nh (ht cy Hai l mm). - Hnh thnh qu + Qu l do bu nhu pht trin thnh. Bu nhu dy ln, chuyn ho nh mt ci ti cha ht, bo v ht v gip pht tn ht. + Qu khng c th tinh non (qu gi) gi l qu n tnh. Qu khng c ht cha hn l qu n tnh v ht c th b thoi ho. Bi 8: Nu nhng nt c trng ging v khc nhau trong qu trnh hnh thnh ht phn (th giao t ct) v ti phi (th giao t cit) Li gii * Ging nhau: T mt t bo m lng bi (2n) qua gim phn hnh thnh nn 4 giao t n bi (n). Bo t n bi tip tc nguyn phn hnh thnh nn th giao t: Th giao t c (ht phn) v th giao t ci (ti phi). * Khc nhau: Tt c 4 tiu bo t (bo t c n) u thc hin 2 ln nguyn phn to nn ht phn (th giao t). Trong lc , t 4 i bo t n bi (bo t ci) 3 tiu bin, ch c mt i bo t xp trn cng sng st v tin hnh 3 ln nguyn phn to nn tu phi th giao t ci). Bi 9: Th tinh kp l g? ngha ca n i vi s pht trin ca cy? Li gii + Th tinh kp l hin tng c 2 nhn tham gia th tinh, mt ho nhp vi trng, nhn th hai hp nht vi nhn lng bi (2n) to nn t bo nhn tam bi (3n). Th tinh kp ch c thc vt Ht kn (thc vt c hoa). + Vai tr ca th tinh kp l s m bo chc chn d tr cht dinh dng ng trong non th tinh nui phi pht trin cho n khi hnh thnh cy non t dng m bo cho hu th kh nng thch nghi vi iu kin bin i ca mi trng sng duy tr ni ging. II- Bi tp t gii Bi 1 : Nu nhng li ch ca cc phng php nhn ging v tnh. Bi 2 : Ti sao cy n qu lu nm ngi ta thng chit cnh? Bi 3 : Sinh sn l g? Th no l sinh sn v tnh? V sao c th con trong sinh sn v tnh ging ht c th m? Bi 4: Nu cc hnh thc sinh sn v tnh thc vt.

Sinh sn ng vt

I- Bi tp c li gii: Bi 1: Cho bit nhng im ging nhau v khc nhau gia cc hnh thc sinh sn v tnh ng vt? Li gii

* im ging nhau: + T mt c th sinh ra mt hoc nhiu c th mi c b nhim sc th ging c th m, khng c s kt hp gia tinh trng v trng. mi.m * im khc nhau: + Phn i da trn phn chia n gin cht t bo v nhn (to ra cc eo tht phn chia nhn v cht t bo). + Trinh sn d trn phn chia t bo trng (khng th tinh) theo kiu nguyn phn nhiu ln to nn c th mi c b nhim sc th n bi. + Mc chi da trn phn bo nguyn nhim nhiu ln to thnh mt chi con, sau chi con tch khi m to thnh c th mi. + Phn mnh da trn mnh vn v ca c th, qua phn bo nguyn nhim to ra c th mi. Bi 2: Qu trnh sinh sn hu tnh ng vt gm nhng giai on no? Li gii Sinh sn hu tnh hu ht cc loi ng vt l mt qu trnh bao gm 3 giai on ni tip nhau, l: + Giai on hnh thnh tinh trng v trng. + Giai on th tinh (giao t c v ci kt hp vi nhau to thnh hp t). + Giai on pht trin phi thai (hp t pht trin thnh c th mi). Bi 3: Phn bit ng vt n tnh vi ng vt lng tnh, nu nhng u th ca ng vt lng tnh? Li gii - ng vt n tnh l ng vt trn mi c th ch c c quan sinh dc c hoc c quan sinh dc ci. ng vt lng tnh l ng vt trn mi c th c c c quan sinh dc c v c quan sinh dc ci. - u th ca ng vt lng tnh l c 2 c th sau khi th tinh u c th sinh con, trong khi trong 2 c th n tnh ch c mt c th ci c th sinh con. Bi 4: Nu nhng u th ca th tinh trong so vi th tinh ngoi? Li gii u th ca th tinh trong so vi th tinh ngoi: Th tinh ngoi c hiu qu th tinh thp do tinh trng phi bi trong nc gp trng, y l mt trong nhng l do gii thch ti sao ng vt th tinh ngoi thng rt nhiu trng. Th tinh trong l hnh thc th tinh a tinh trng vo c quan sinh dc ca con ci nn hiu qu th tinh cao. Bi 5: Nu u im v nhc im ca trng? Li gii u im ca trng: + ng vt khng phi mang thai nn khng gp kh khn khi di chuyn nh ng vt con mang thai. + Trng c v bc cng chng li tc nhn c hi cho phi thai nh mt nc, nh sng mt tri mnh, xm nhp ca vi trng... Nhc im ca trng: + Phi thai pht trin i hi nhit thch hp v n nh, nhng nhit mi trng thng xuyn bin ng, v vy t l trng n thnh con thp. Cc loi p trng (cc loi chim) to c nhit thun li cho phi thai pht trin nn thng c t l trng n thnh con cao hn.

+ Trng pht trin ngoi c th nn d b cc loi ng vt khc n. Bi 6: Nu u im v nhc im ca con? Li gii u im ca con: + ng vt c v, cht dinh dng t c th m qua nhau thai nui thai rt phong ph, nhit trong c th m rt thch hp cho s pht trin ca phi thai. + Phi thia c bo v tt trong c th m, khng b cc ng vt khc n. + Nh 2 l do trn nn t l cht ca phi thai thp. Nhc im ca con: + Mang thai gy kh khn cho ng vt khi bt mi, chy chn k th. Thi k k mang thai ng vt phi n nhiu hn cung cp cht dinh dng cho thai nhi, nu khng kim thc n ng vt s suy dng, pht sinh bnh tt, con non sinh ra s yu v nh cn. Bi 7: Nu u im v nhc im ca sinh sn hu tnh? Li gii u im ca sinh sn hu tnh: + To ra cc c th mi rt a dng v cc c im di truyn, v vy ng vt c th thch nghi v pht trin trong iu kin sng thay i. + To ra s lng ln con chu trong thi gian ngn. Nhc im ca sinh sn hu tnh: + Khng c li trong trng hp mt qun th thp. Bi 8: Trong qu trnh tin ho, ng vt tin t di nc ln sng trn cn s gp nhng tr ngi g lin quan n sinh sn? nhng tr ngi c khc phc nh th no? Li gii Nhng tr ngi lin quan n sinh sn: + Th tinh ngoi khng thc hin c v khng c mi trng nc. + Trng ra s b kh v d b cc tc nhn khc lm h hng nh nhit qu cao hoc qu thp, nh sng mt tri mnh, vi trng xm nhp... Khc phc: + trng c v bc dy hoc phi thai pht trin trong c th m. + Th tinh trong. Bi 9: Nu chiu hng tin ho trong sinh sn hu tnh ng vt? Li gii * Chiu hng tin ho trong sinh sn hu tnh ng vt: - V c quan sinh sn: + T ch cha c s phn ho gii tnh n c s phn ho gii tnh (c, ci). + T ch cha c c quan sinh sn chuyn bit n ch c c quan sinh sn r rng. + T ch cc c quan sinh sn c ci nm trn cng mt c th (lng tnh) n ch cc c quan ny nm trn cc c th ring bit: c th c v c th ci. (n tnh). - V phng thc sinh sn: + T th tinh ngoi trong mi trng nc n th tinh trong vi s hnh thnh c quan sinh dc ph, bo m cho xc xut th tinh cao v khng l thuc vo mi trng. + T t th tinh n th tinh cho (giao phig), bo m cho s i mi vt cht di truyn. Th tinh cho ch yu xy ra cc ng vt n tnh, tuy nhin mt s ng vt lng tnh cng xy

ra th tinh cho do s chn khng ng u ca cc giao t hoc cc c qaun sinh dc c v ci nm xa nhau trn c th. - V bo v phi v chm sc con: Cng ln cao nhng bc thang tin ho, cc iu kin m bo cho s pht trin phi t trng th tinh cng t ra hu hiu: + T ch trng pht trin hon ton l thuc vo iu kin mi trng xung quanh n ch bt l thuc. + T ch con sinh ra khng c bo v chm sc, nui dng n ch c bo v, chm sc v nui dng. Chnh nhng c im tin ho trong hnh thc sinh sn ca ng vt m bo cho t l sng st ca c th h con ci ngy cng cao v do t l sinh ngy cng gim. S gim t l sinh cng l mt du hiu tin ho trong sinh sn. Bi 10: C th iu ho sinh sn ng vt bng nhng c ch no? Li gii Qu trnh sinh sn ng vt din ra bnh thng nh ng vt c c ch iu ho sinh sn. C ch iu ho sinh sn ch yu l c ch iu ho sn sinh tinh trng v sn sinh trng. Qu trnh sn sinh tinh trng v trng chu s chi phi ca h ni tit, h thn kinh v cc yu t mi trng, trong h ni tit ng vai tr quan trng nht. Tuyn ni tit tng hay gim tit hoocmon sinh dc u tc ng trc tip ln qu trnh sn sinh tinh trng tinh hon v sn sinh trng bung trng. H thn kinh chi phi qu trnh sn sinh tinh trng v trng thng qua h ni tit, trong khi cc yu t mi trng nh hng n qu trnh sn sinh tinh trng v trng thng qua tc ng ln h thn kinh v h ni tit. Bi 11: Cho bit tn cc hoomon nh hng ln qu trnh pht trin, chn, rng trng v tc ng ca chng n qu trnh trn. Li gii Cc hoocmon tham gia iu ho sn sinh trng l hoocmon FSH v LH ca tuyn yn. Vng di i tit ra yu t gii phng GnRH iu ho tuyn yn tit FSH v LH. FSH kch thch pht trin nang trng (nang trng bao gm t bo trng v cc t bo ht bao quanh t bo trngn, nang trng sn xut ra estrgen). LH kch thch nang trng chn v rng trng, hnh thnh v duy tr hoy ng ca th vng. Th vng tit ra hoocmon prgestron v estrgen. Hai hoocmon ny kch thch nim mc d con pht trin (dy ln) chun b cho hp t lm t, ng thi c ch vng di i v tuyn yn tit GnRH, FSH v LH. Bi 12: Hng ngy ph n ung vin thuc trnh thai (cha prgestron hoc prgestron + estrgen tng hp) c th trnh thai. Ti sao? Li gii Ung vin thuc trnh thai hng ngy lm cho nng cc hoocmon ny trong mu cao v do vy gy c ch ln tuyn yn v vng di i gim tit GnRH, FSH v LH nn trng khng chn v khng rng, gip trnh c thai. Bi 13: Con ngi c th iu khin sinh sn ng vt v sinh c k hoch bng nhng bin php nh th no? Li gii Con ngi c th iu khin sinh sn ng vt v sinh c k hoch bng nhng bin php nh: - iu chnh s con ng vt bng cch s dng hoocmn (t nhin hoc tng hp),

thay i cc yu t mi trng, x l giao t, th tinh nhn to, nui cy phi... - iu khin gii tnh bng cch s dng hoocmn, tch tinh trng,... - Sinh c k hoch l iu chnh v s con, thi im sinh con v khong cch sinh con sao cho ph hp vi vic nng cao cht lng cuc sng ca mi c nhn, gia nh v x hi. - C nhiu bin php sinh c k hoch hiu qu nh dng bao cao su, dng c t cung, thuc trnh thai, trit sn nam v n, tnh vng kinh, xut tinh ngoi m o... Bi 13: Gi s 1 c th amip hon tt qu trnh phn i mt 3 ngy. Hy xc nh s c th to thnh sau 18 ngy t 103 c th ban u? Li gii T mt c th sau 1 ln phn i (3 ngy3) to ra 2 c th mi. => S c th mi to thnh sau 18 ngy (tng ng vi 18t/3=6 ln phn i) 26 => S c th mi to thnh sau 18 ngy t 103 ban u l 26x103 Bi 14: Trong mt ln thc cho c trm c c trng lng trung bnh, ngi ta thu c 8000 hp t, v sau n thnh 8000 c con. Bit rng hiu sut th tinh ca trng l 50%, ca tinh trng l 25%. Hy tnh s t bo sinh tinh trng v sinh trng cn thit hon tt qu trnh th tinh? Li gii - S trng th tinh = s tinh trng th tinh = s hp t to thnh = 8000. Hiu sut th tinh ca trng l 50% nn => S trng cn thit = (8000x100)/50= 16000 trng. => S t bo sinh trng cn thit = s trng cn thit = 16000 t bo. - Hiu sut th tinh ca tinh trng l 25%=> S tinh trng cn thit = (8000x100)/25= 32000 tinh trng. V mi t bo sinh tinh sinh ra 4 tinh trng => S t bo sinh tinh trng cn thit = 32000/4=8000 t bo II- bi tp t gii: Bi 2: Tm quan trng ca kh nng sinh sn ng vt. Bi 3 : So snh sinh sn v tnh thc vt v ng vt? Bi 4 : Phn bit sinh sn v tnh v ti sinh cc b phn c th. Bi 5 : Hin tng thn ln b t ui, ti sinh c ui; tm, cua chn v cng b gy ti sinh oc chn v cng c phi l hnh thc sinh sn v tnh khng? V sao? Bi 6 : V sao trinh sinh l mt hnh thc sinh sn c bit nhng c th coi l mt hnh thc sinh sn v tnh? Bi 7 : V sao trong ghp m, dng d ghp kh thnh cng? Bi 8 : Nhn bn v tnh l g? ngha ca nhn bn v tnh. Bi 9 : Trong cc hnh thc sinh sn hu tnh, hnh thc no tin ho nht? Bi 10 : V sao con tin ho hn trng? Bi 11 : So snh sinh sn hu tnh ng vt v thc vt? Bi 12 :Ti sao qu trnh sinh trng li din ra theo chu k? Bi 13: Nu cc hnh thc sinh sn v tnh ng vt c s sinh hc ca sinh sn v tnh? Bi 14 : Ti sao n di 19 tui khng nn s dng thuc trnh thai c cha nhiu hoocmn sinh dc n hoc bin php trit sn m nn chn s dng cc bin php trnh thai khc? Bi 15 : Ti sao no ht thai khng c xem l bin php sinh c k hoch m ch l bin php trnh bt c d? Bi 16 : Ti sao ng vt bc cao khng c kh nng sinh sn v tnh bng cch phn i, ny chi v phn mnh?