On one’s own feet › binaries › content › assets › bi › nvfvg › onbeveili… · • In...
Transcript of On one’s own feet › binaries › content › assets › bi › nvfvg › onbeveili… · • In...
16-6-2018
1
Laat ze niet vallen!
On one’s own feetFalls, risk factors and falls prevention in persons with mild to moderate intellectual disabilities
Dr. Lotte EnkelaarBewegingswetenschapper, fysiotherapeut
2 | Laat ze niet vallen
Vallen bij ouderen
• Waardoor vallen meer doden?
• Verkeer of Valincidenten
• 2x, 6x of 10 keer zo veel
• Mensen met VB vallen t.o.v. ouderen uit de algemene populatie
• Minder, evenveel of meer
• Mensen met VB vallen onder
• dezelfde of andere omstandigheden dan ouderen uit de algemene populatie
Vragen over valproblematiek
Dode a.g.v val
De afgelopen 5 jaar is het aantal dode a.g.v. een val met 60% toegenomen1
3 | Laat ze niet vallen1CBS 4 | Laat ze niet vallen
Vallen bij ouderen
• 1 op de 3 ouderen valt1
• 10% van vallen letsel, ziekenhuisopname of overlijden2
• In 2016 overleden 3.884 a.g.v. valincident3
• Totale medische kosten 830 miljoen euro per jaar4
1Close 2005, 2Rubenstein 2006, 3CBS, 4Draisma 2017
Vallen bij ouderen
Risicofactoren voor vallen bij ouderen in algemene populatie
Mobiliteitsstoornissen
Visus stoornissen
Cognitieve stoornissen
Valhistorie
Comorbiditeit (o.a. Parkinson)
Gebruik psychofarmaca
GedragsproblemenIntrinsieke factoren
Extrinsieke factoren; Drempels, Tapijtjes, Gladde vloeren, Schoenen
5 | Laat ze niet vallen
Evenwicht en lopen
Leeftijd
Leren lopen
Eerdere achteruitgang
Verstandelijke Beperking
Controle
Enkelaar 20126 | Laat ze niet vallen
16-6-2018
2
Promotieonderzoek
7 | Laat ze niet vallen
Vallen bij ouderen met verstandelijke beperkingen
Vallen bij mensen met verstandelijke beperkingen
Ouderen met verstandelijke beperkingen (VB) hebben een grotere kans op vallen en val gerelateerde verwondingen dan ouderen uit de algemene populatie
• Meeste bezoek aan EHBO is vanwege een valpartij• Mensen met IQ < 70: 2x zoveel ziekenhuisopnames: merendeel
door vallen• Risico neemt toe met de leeftijd, ouder wordende groep
Tot dan toe nog geen prospectieve studies uitgevoerd naar risicofactoren voor vallen bij mensen met verstandelijkebeperkingen
Day 1987, Hsieh 2001, Sherrard 2001, Wang 20028 | Laat ze niet vallen
Risicofactoren voor vallen bij VB
• Uit retrospectief onderzoek:– Hogere Leeftijd
– Verminderde mobiliteit
– Epilepsie
– Medicijnen
– Gedragsproblemen
Willgoss 20109 | Laat ze niet vallen
Deelnemers aan studie
• 50 jaar en ouder
• Milde en matige verstandelijke beperking (IQ 35-70)
• Zelfstandig konden lopen
• Opdrachten kunnen begrijpen
• Geen epilepsie
10 | Laat ze niet vallen
Opzet studie
Baseline
Motoriek
Cognitie
Gedrag
Gezondheid
1 jaar Valregistratie
Niet-vallers
Vallers
N=82
11 | Laat ze niet vallen
Baseline metingen; Interview, motorisch en cognitief functioneren,
Vragenlijsten over gedrag en dossiers over gezondheid
Cognitie
Dossier over gezondheid
Interview
Vragenlijsten overgedrag en sensorische informatieverwerking
Motoriek
12 | Laat ze niet vallen
16-6-2018
3
Motorisch functioneren
Berg Balans Schaal
Op een been staan
Reiken
Opstaan uit stoel en lopen
Lopen
13 | Laat ze niet vallen
Eigenschappen van deelnemersN (%) Mean ± SD
Geslacht
Man 48 (58%)
Vrouw 34 (42%)
Leeftijd 63 ± 8
Diagnose
Erfelijk 11 (13%)
Hersenletsel 18 (22%)
Onbekend 50 (61%)
Missing 3 (4%)
Mate van VB
Mild 35 (43%)
Matig 44 (54%)
Missing 3 (4%)
Tabel 1: eigenschappen van deelnemers, N= 82
Resultaten evenwicht en lopen
• Testen zijn goed af te nemen
• Verstandelijk beperkten lager dan leeftijdsgenoten
Verstandelijke Beperking
Controle ControleVerstandelijke Beperking
ControleControle Verstandelijke Beperking
Verstandelijke Beperking
Enkelaar 2012
Valkalender
Juni 2011 MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30Stuur kalender en dagboek van deze maand op
Week sticker
22
23
24
25
26
Naam cliënt:Geboortedatum:
Valkalender
Een val is een onbedoelde verandering van de lichaamspositie,die resulteert in het neerkomen op de grond of op een anderlager niveau1
1Lamb et al 200517 | Laat ze niet vallen
Vallen
• Bijna de helft viel (45%)– 37 van de 82 deelnemers vielen
– 77 valincidenten in een jaar
– 1- 6 valincidenten per persoon
– 1.00 valincidenten per persoon per jaar
Meer valincidenten bij mensen met VB dan in algemene populatie (Tinetti et al 1988, Rubenstein 2006)
18 | Laat ze niet vallen
16-6-2018
4
Vallen
• Valomstandigheden– Overdag (73%), bekende omgeving (89%)– Tijdens lopen (62%), voorover (44%)– Struikelen (25%), uitglijden (15%) en verlies van evenwicht
(13%)
• Blessures– 72 % letsel– 12 % ernstig verwond
Val omstandigheden en gevolgen vergelijkbaarmet algemene oudere populatie (Berg 1997)
19 | Laat ze niet vallen 20 | Laat ze niet vallen
Vallen bij ouderen
• Waar of niet-waar en ja of nee?
• De belangrijkste risicofactor voor vallen bij mensen met lichte tot matige verstandelijke beperkingen is een verminderd motorisch functioneren.
• Voor valpreventie is bij mensen met verstandelijke beperkingen een speciaal ontwikkelt programma nodig.
Vragen over valproblematiek
Risicofactoren voor vallen bij VB
Vallers:
• Minder ernstige verstandelijke beperkingen
• Fysiek actiever
• Goede oog-handcoördinatie
• Goede aandacht
• Hyperactief en impulsief?
Meer blootstelling21 | Laat ze niet vallen
Valpreventie
Valspreekuur (N=26)
• Onderzoek fysiotherapeut en arts
• Volgens vast handboek
• Goed toepasbaar en nuttig
• Wens om checklijst• Effectiviteit?
22 | Laat ze niet vallen
Checklijst voor verdere screening
23 | Laat ze niet vallen
Valpreventie Bartiméus
Richtlijn valpreventie
16-6-2018
5
Valpreventie
• Hindernisbaan “Vallen Verleden Tijd”
25 | Laat ze niet vallen
Valpreventie
26 | Laat ze niet vallen
Valpreventie
Hindernisbaan (N=39)
• Leer omgaan met valgevaarlijke situaties
• Beter evenwicht en lopen
• Minder vallen in 1 jaar
27 | Laat ze niet vallen
Valpreventie
Wat doen jullie?
• Multifactoriële screeningen en individuele interventiestrategieën
• Hindernisbaan
• Oefenprogramma’s
• Wandelprogramma’s
• Iets anders
28 | Laat ze niet vallen
Conclusie
Mensen met verstandelijke beperkingen
• Minder goed evenwicht en lopen
• Vallen vaker
• Persoonlijke en omgevingsfactoren beïnvloeden risico voor vallen
• Valpreventie is mogelijk
29 | Laat ze niet vallen
Bedankt voor jullie aandacht!
Tips:
• NPI cursus Valpreventie en valtraining
• Proefschrift te vinden via Radboud Universiteitrepository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/125602/125602.pdf?sequence=1
Vragen?
16-6-2018
6
• Special Olympics Nationale Spelen 2018
• 8, 9, 10 juni
• Achterhoek (Special Olympics Dorp in Groenlo)
• Healthy Athletes, FunFitness screening
• Lichaamssamenstelling, Kracht, Balans (statisch+dynamisch) en uithoudingsvermogen
Vrijwilligers voor FunFitnessVeroudering bij mensen met verstandelijke beperkingen
• Mensen met VB worden steeds ouder
• Verouderingsproces afhankelijk van• Aard en ernst beperking
• Leefstijl
• Indeling:• Down- syndroom & (zeer) ernstige verstandelijke
beperking: 40 jaar;
• Matige verstandelijke beperking: 50 jaar;
• Licht verstandelijke beperking: 65 jaar.
32 | Laat ze niet vallen
Valpreventie Bartimeus
Richtlijn valpreventie
Valpreventie Bartimeus
Richtlijn valpreventie