ÜSTÜN ZEKALI VE

YETENEKLİ BİREYLER

YRD.DOÇ.DR AyĢin KAPLAN SAYI

Ġstanbul Aydın Üniversitesi Çocuk

Üniv. Müd.

Üstün Zekalılar Öğrt.Bölüm BaĢkanı

aysinsayi@aydin.edu.tr

SUNUM AKIŞI

• Üstün Zeka’nın Tanımı

• Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Zihinsel,

DuyuĢsal, Fiziksel ve Sezgisel Özellikleri

• Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Özelliklerinden

Dolayı Ortaya Çıkabilecek Sorunlar

• Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Özelliklerine

ĠliĢkin Eğitimde yapılacak FarklılaĢtırma

• Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylere Uygulanabilcek

Öğretimsel Müdahaleler

• Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Eğitiminde

Örnek bir Model: Beyazıt Ford Otosan Ġlköğretim

Okulu

• Dünya çapında ülkemizi

değerlendirdiğimizde , şu ana

kadar alınan 2003, 2006 PISA

sınavı sonuçlarının her ikisinde

de Türk öğrenciler, her üç konu

alanında da OECD ülkelerini

içeren genel sıralamada

Meksika‟nın üstünde sondan

ikinci sırada yer alırken Fin‟li

öğrenciler ise sıralamanın en

tepesinde yer almışlardır

(Eraslan, 2009).

SONUÇ;

• 2009 yılında ise

değerlendirmeye alınan 65

ülkeye bakıldığında, Türkiye fen

bilimleri ve matematik

alanlarında 43.sırada, okuma

yeterliliğinde ise 41.sıradadır.

2012 yılı PISA sınavı

sonuçları da 2009

sonuçlarıyla örtüĢmekte,

ülkemiz genel ortalamada 65

ülke arasında yine 45.sırada

yer alarak OECD ülkelerinin

ortalamasının altında

kalmaktadır.

• Türk Patent enstitüsüne 2011 yılında

4.087 yerli, 6.154 yabancı patent

başvurusu yapılırken (Türk Patent

Enstitüsü, 2011) dünya ligine

çıkıldığında Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü

(WIPO) verilerine göre 2011‟de bu sayı

541‟e düşmektedir. Dünya Fikri Mülkiyet

Örgütüne, en çok patent başvurusu

yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Japonya ve

ABD olarak sırlanmaktadır.

• Türkiye ise patent müracaatı ile

25‟inci sırada yer almaktadır.

Dünya çapında en fazla patent

müracaatı yapan 100 firma

arasına hiç bir Türk firmasının

giremezken, en fazla müracaat

yapan 50 üniversite arasında hiç

bir Türk Üniversitesi

bulunmamaktadır

(http://www.destekpatent.com.tr)

.

• Albert Einstein'in hayatı -

www.teknolojile.com.mp4

Üstün Zeka Tanımı

• Üstün zekanın ne olduğuna ilişkin

birçok tanım yapılmış, kuramlar ve

modeller ortaya konmuştur. Fakat

henüz, üzerinde fikir birliğine

varılmış evrensel bir tanım

bulunmamaktadır.

• Çünkü üstünlük, zeka ve yetenek

farklı bakış açılarında farklı

bağlamlarda ve kültürlerde farklı

anlamlar kazanabilecek

kavramlardır. Okullar arasında bile

üstünlük kelimesine ilişkin birçok

anlamın olduğunu ve aralarında

çok fazla fark bulunduğunu

görebiliriz (NAGC,2012).

• Bir önceki Amerikan Eğitim

Komisyonu 1971 Marland Raporuna

göre, üstün zekalı ve yetenekli birey

sıradışı üstün yetenekleri sayesinde

yüksek performans gösterebilen

bireydir.

Üstün performans gösteren bireyler aşağıdaki yetenek veya özelliklerin biri yada birkaçına sahiptirler:

• Genel zihinsel yetenek

• Özel akademik yetenek

• Yaratıcı veya üretken düşünme

• Liderlik yeteneği

• Görsel ve performansa dayalı sanat yeteneği

• Psikomotor yetenek (NAGC, 1990).

• Burada üstünlerin

tanımlanmasında yer alması

gereken çeşitli yetenek alanlarına

dikkat çekilmiş ve tanım ABD‟de

yaygın bir şeklinde kabul

görmüştür. Renzulli (1986) bu

tanıma eleştiriler getirmiş ve

eklemeler yapmıştır. Özellikle,

motivasyon gibi zihinsel olmayan

ögelere yer verilmemiş olmasını

eleştirmiştir.

• Joseph Renzulli (1986) üstün

davranış, üç kümenin kesişiminden

ortaya çıkmaktadır, der:

Ortalamanın üzerinde genel ve özel

yetenek düzeyi, üst düzey göreve

adanmışlık (motivasyon), üst düzey

yaratıcılık. Ortalamanın

üstünde genel ve özel

yetenekler

Yaratıcılık Motivasyon

ÜSTÜNLÜK

• Herhangi bir alanda gerçek, üstün

bir başarının sağlanması için bu üç

özellik kümesi arasında etkileşim

gereklidir. Bireyin, bu ölçütlerin

hepsinde yaşıtlarının %85‟inden ve

en azından birinde %98‟inden daha

başarılı olması haline üstün biri

olarak kabul edilebilir

(Renzulli,1986).

• Renzulli‟ye gore üstün zekalı ve

yetenekli çocuklar bu özelliklere

sahip olan ve bu özellikleri

geliştirme yeteneği olan, onları

değerli bir alana uygulayabilen

çocuklardır.

• Bu çocukların kendi potansiyellerini

anlamaları, kendilerine ve topluma

katkıda bulunabilmeleri için normal

okullarda verilen eğitimin ötesinde

farklılaştırılmış bir eğitim

programına ihtiyaçları vardır

(Akt:NAGC, 1990)

• Bunun sebebi ise sahip oldukları

farklı zihinsel duyuşsal,sosyal,

fiziksel ve sezgisel özellikleridir.

Clark (1998) bu özellikler ve

yapılması gereken

farklılaştırmaları şu şekilde

açıklamaktadır:

Zihinsel Özellikler • Bilgi birikiminin çok fazla olması

Normal

müfredattan

sıkılma, grubu

bekleme

konusunda

sabırsızlık

Çevre ve kültürün,

estetik, ekonomik,

politik , eğitim, ve

sosyal açıdan

zorlayıcı, yeni

bilgisine maruz

kalma ihtiyacı

İleri düzeyde kavrama

Aynı yaştaki daha az

yetenekli olan

çocuklarla zayıf

ilişkiler kurma,

yetişkinlerin üstün

çocuğu küstah,ukala

olarak algılamaları,

anlaşılan kavramların

tekrarlanmasından

hoşlanmama

Daha zorlayıcı bir

eğitim

programına ve

zihinsel akranlara

ulaşma ihtiyacı

Meraklı olması ve çok

fazla ilgi alanının olması

Grup görevlerine uyum

sağlamada zorluk, aşırı

enerji düzeyi, aynı

zamanda çok fazla

projede görev alma

Farklı konularla

ve alanlarla

tanışma, bireysel

ilgi ve fikirlerin

peşinden gitme

ihtiyacı

Esnek düşünme

süreçleri

Diğerleri tarafından

otoriteye ve geleneklere

saygısız olarak

algılanmak

Problemlerin farklı

şekillerde

çözümüne izin

verilmesi ihtiyacı

• Kapsamlı sentez

yapabilme

Ödev teslim tarihleri

konusunda korku

duyma, sürekli yeni

bir araştırma

konusuna başlama,

dağılma

Fikir üretmesi için daha

fazla zaman verilmesi

ihtiyacı

• Üst düzey bir ben

farkındalığı,ona eşlik

eden farklı olma

duygusu

İsole

olma,reddedilme,düşük

benlik saygısına yol

açacak olumsuz

farklılık algısı,duygusal

sosyal gelişime ket

vurma

Kendi ihtiyaçlarını ve

duygularını, savunmaya

geçmeden açıklamayı

öğrenmesi, kendini iyi

açıklayabilmesi için

diğerleriyle paylaşmayı

öğrenme ihtiyacı

Duygusal Özellikler

• Erken yaşta

görülen İdealizm

ve adalet duygusu

Gerçekçi olmayan

yeniliklere ve

amaçlara girişmek

Kendini adadığı

değerlerin bulunması

sağlanarak, olumsuz

tepkilerin üstesinden

gelme ihtiyacı

• Sıradışı duygusal

derinlik ve yoğunluk

Sıradışı

incinibilirlik,yaşamda

işe yarabilecek

gerçekçi amaçlar

koyamama

Kendi değer

sisteminden bir

amaç ve yön

belirleme,günlük

hayatına ve

eylemlerine bu

adanmışlıklarını

aktarma ihtiyacı

• Kendisinden ve başkalarından

yüksek beklentiler, bu genelde

üst düzey korkulara yol açar,

mükemmelliyetçiliğe neden olur

İnsanlar kendisi

tarafından konan yüksek

standartlara

ulaşamadıklarında

onlarla iyi ilişkiler

sürdürememe,başarısız

olma korkusundan dolayı

çok az eylem ortaya

koyma

Gerçekçi amaçlar

koymayı öğrenme

ve başarısızlıkları

öğrenme sürecinin

bir parçası olarak

görme, başka

insanlardan kabul

görme ihtiyacı

Liderlik yeteneği

Bu yeteneği kullanmak

için fırsat

olmamasından dolayı,

yeteneğin kaybolması

veya olumsuz bir

özelliğe dönüşmesi

(çete liderliği gibi)

Çeşitli liderlik

adımlarını anlama

ve liderlik

becerilerini

uygulama ihtiyacı

Sosyal Özellikler

Fiziksel ve zihinsel gelişim

arasında sıradışı farklılık

Ortaya vücut ve akıl ikiliği

yaşayan üstün yetişkinin

çıkması,üstün zekalı

çocuğun kendisini sadece

zihinsel aktivitelerde rahat

hissetmesi,fiziksel ve

zihinsel sınırlı gelişim

Kendi fiziksel

kapasitesini

takdir etme

ihtiyacı

Fiziksel Özellikler

Sezgisel Özellikler Sezgisel bilgi ve metafizik

fikirlere ve fenomenlere

erken duyulan ilgi

Akranları

tarafından gülünç

bulunma,

yetişkinler

tarafından ciddiye

alınmama, garip

bulunma

Filozoflar ve bu

alanla ilgili kişilerle

anlamlı diyaoglara

girme fırsatını

sağlanması, kendi

sezgisel enerjisi

ve becerisinin

farkına varma,bu

segisel enerjiyi

geliştirme ve

kullama konusunda

yönlendirilmesi

ihtiyacı

Tüm alanlarda

yaratıcı yaklaşım

Diğerleri tarafından

sapkın,normal

görevlerden

sıkılmış,sorun çıkaran

olarak algılanma

Yaratıcı çabaların

değerlendirilmesi

konusunda

yönlendirme, yaratıcı

yeteneklerin

gelişiminin

desteklenmesi

Tahmin etme

yeteneği,geleceğe

duyulan ilgi

Çok değerli

insan

yeteneğinin

kaybolması

‟‟Farz edelim

ki....‟‟aktiviteleri ile

keşfetme

fırsatlarının

sunulması ihtiyacı

Küçük bir dokunuş....

• 2010 YILININ EN İYİ KISA

FİLMİ.mp4

• Üstünler için farklılaĢmıĢ

programın her bir öğrencinin

ihtiyacına göre, kapsam, düzey ve

verilme hızı açısından esnek

olmasında yarar vardır. Yani

sürekli değişmeye hazır olma

özelliğini gösteren dinamik bir

program olmalıdır.

• Üstün ve özel yetenekli

öğrenciler için, farklılaĢtırılmıĢ bir

müfredat programının

prensiplerini Ģöyle sıralayabiliriz:

• Düşünceler arasında kolaylıkla ilişki

kurabilme özellikleri dikkate

alınarak, i ç e r i k bir birinden

bağımsız üniteler yerine, geniş

kapsamlı tartışma konuları, temalar

veya sorunlara dayandırılmalıdır.

• ÇeĢitli disiplinler çalışma alanıyla

bütünleşmeli, yani ele alınan konu

tarih, coğrafya, Türkçe, edebiyat,

matematik, müzik, resim v.b. gibi

çeşitli disiplinler açısından ele

alınmalıdır.

• Geniş ilgi alanına sahip olmaları

gözönünde tutularak, alışılagelmiş

müfredat programına eklemeler

yapmak yerine, öğrencinin ilgi

alanı dikkate alınmalı, öğrenci

tarafından seçilmiş konunun

derinlemesine öğrenimine imkan

sağlanmalıdır.

• Üstün öğrencilerde sıklıkla

rastlanan bağımsız çalışma

eğiliminin sağlıklı bir şekilde

işlerlik göstermesi için bağımsız

çalıĢma becerileri

geliştirilmelidir.

• Üstün öğrencilerin karmaşık ve

soyut düşünebilmeleri dikkate

alınarak bilgi yükü yerine, bilgi

kazanma süreçlerine önem

verilmelidir. Araştırıcılık, keşif,

inceleme ile karmaşık ve soyut

düşünme üzerinde durulmalı,

analiz, sentez, değerlendirme

yapma gibi yüksek düzeyli

düĢünme becerilerinin

geliştirilmesine çalışılmalıdır.

• Öğrenci, hazır bilgilerin tüketicisi

olmak yerine, bilgi üreticisi

durumuna getirilmelidir. Bu nedenle,

yaratıcılığın geliştirilmesi de ayrıca

ele alınması gereken bir konudur.

Öğrencileri sorunlara yeni çözümler

geliştiren üretken bireyler haline

getirmek, üstünlerin eğitim ve

öğretiminde başlıca amaçlardan

biridir.

• Öğrenciler açık-uçlu

görevlerde

yoğunlaştırılmalıdır.

• Öğrencinin ürünleri özel

kriterler ve standardize

edilmiĢ araçlarla

değerlendirilmelidir.

• Öğretmen sahnedeki bir

bilge yerine, bir rehber

olmalıdır.

• Öğrencinin kendi hakkında bilgi sahibi

olması, yani yeteneklerini farkedip

kullanması, kendi kendini yönlendirmesi,

kendi ile diğerleri arasındaki benzerlik ve

ayrılıkları hoşgörüyle değerlendirmesi

konularında gelişmesi teşvik edilmelidir.

Görüldüğü gibi, bireyden üstünlüğünü

saklamak yerine, iç disiplin ve olumlu

benlik kavramı kazanmasına yardımcı

olması açısından kendini artı ve eksi

yönleriyle tanıması gerekmektedir.

• Bu arada normal yaşıtlarıyla uyum

içinde yaşaması için sosyal

beceriler kazandırtmakta da yarar

vardır. Bu amaçla, bireysel ve

küçük gruplar halinde çalışma

becerilerinin, olumlu arkadaş

ilişkilerinin ve değer yargılarının

gelişmesine önem verilmelidir

(Kaplan, 1986).

Özetle....

• Farklılaştırma yaparken......

• DüĢünme Becerilerinin iyi bir Ģekilde

kazandırılması ve Eğitim programına entegre

edilmesi

• Esnek düĢünme süreçleri ve Yaratıcılığın

Desteklenmesi

• Eğitim programında hızlandırma , gruplama ve

zenginleĢtirme gibi öğretimsel müdahalelerin

yapılması

• Sosyal-Duygusal GeliĢim Özelliklerine yönelik

gerekli derslerin konması ve Etkili bir rehberlik

programının kullanılması

• Liderlik Becerilerinin geliĢtirilmesi

• Ailelerin ve eğitimcilerin Üstün zekalı ve

yetenekli bireylerin farklı özelliklerine iliĢkin

Eğitim alması GEREKMEKTEDĠR!

ÜSTÜN ZEKÂLI VE YETENEKLĠ BĠREYLERE

YÖNELĠK YÖNETĠMSEL ÖNLEMLER VE ÖĞRETĠMSEL MÜDAHALELER

•Hızlandırma

•Gruplama

•ZenginleĢtirme

•FarklılaĢtırma

FARKLILAġTIRMA

GRUPLAMA ZENGĠNLEġTĠRME

HIZLANDIRMA

Hızlandırma

Öğretimin hızlandırılması öğrencilerin

normal eğitim programından daha ileri bir

eğitim programına tabi tutulması

demektir. Bu uygulamada öğrenciye

daha karmaşık bilgi sunulur, öğrenilmesi

gereken materyal daha yoğundur veya

daha çok bilgi işlenir, materyal tipik bir

sınıftakinden daha hızlı anlatılır ve

öğrenciler kendi akran gruplarının aldığı

eğitimin ötesinde bir eğitim alarak daha

zorlayıcı etkinliklerin çerisinde yer alırlar

(VanTassel-Baska, 1994).

İçerik düzeyi daha önce de bahsedildiği

gibi, okula erken başlatarak, yani

anaokuluna veya koleje erke başlatarak,

bir ünite veya ders öncesinde sınav

yaparak ve öğrenilmemiş olan kısımları

öğreterek, bireysel-hıza göre ayarlanmış

bir öğretim programı kullanarak veya

içerik düzeyini daha ileri bir düzeye

öğrenci seviyesine uydurarak başka

araçları kullanabilir.

Gruplama

Gruplama uygulamalarında amaç

üstün zekâlı ve yetenekli bireylerin

kendilerine benzer özellikler

gösteren çocuklarla birlikte

çalışma fırsatını yakalamaları için

uzun veya kısa süreli olabilen

çeşitli düzenlemeler sağlamaktır.

Gruplama uygulamaları Tam Gün

Heterojen Sınıflar, Tam Gün Homojen

Sınıflar, Geçici Gruplar olmak üzere üçe

ayrılabilir.

Esnek gruplama ise durağan değildir.

Gruplar ne aynı kalır ne de herkesten aynı

şekilde öğrenmesi beklenir. Esnektir ve

çalışma düzenine göre çeşitlemektedir ve

grup eğitimsel amaçlara ve öğrencilerin

hazır bulunuşluk düzeylerine göre yeniden

düzenlenmektedir(Gregory & Chapman,

2002).

ZenginleĢtirme

Öğretim etkinliklerinin zenginleştirilmesi için

öğretim sürecinin dört elemanın modifiye

edilmesi gerekmektedir. Bunlar öğretim

etkinliklerinin derinliği, genişliği, karmaşıklığı

ve soyutluğudur. Zenginleştirme stratejileri,

süreç ve içeriğe ilişkin hedeflere ulaşma

yöntemleridir. Sürece ilişkin hedefler yaratıcı

düşünme, problem çözme, eleştirel

düşünme, bilimsel düşünme ve benzeri

hedefleri içerir. İçerik ise, süreçlerin

geliştirildiği ders konuları, projeler ve

etkinliklerdir (Davaslıgil, 2007).

Zenginleştirme, program hizmetlerinin

yanında müfredat için de kullanılan bir

terimdir. Zenginleştirilmiş müfredat,

daha zengin, daha çeşitli eğitimsel

tecrübelere ve bir şekilde değiştirilmiş

ve yeni şeyler eklenmiş bir müfredata

işaret etmektedir ( Davis& Rimm,

1989; Howley& Pendarvis, 1986).

Bu değişimler veya eklemeler içerikte

veya öğretme stratejilerinde olabilir, ve

ideali bu değişimlerin öğrencilerin

özelliklerine dayandırılarak yapılıyor

olmasıdır. Zenginleştirme programının

amacı öğrencilere daha derin ve geniş

bilgiler sunan bir müfredat sunmak;

yani öğrencinin üstün olduğu alanda

onu zorlayıcı ve geliştirici bir müfredat

ortaya koymaktır.

Okuldan sonra veya cumartesi

sınıflarında, kaynak odalarında,

normal müfredata eklemelerde,

veya ilgi kulüpleri,

zenginleştirmeyi tamamlamak için

kullanılabilecek yollardır.

FarklılaĢtırma

Farklılaştırma veya farklılaştırılmış öğretim,

öğretmenlere eğitim uygulamalarının tüm

yüzlerinde rehberlik edebilecek kapsamlı bir

öğretim yaklaşımıdır (Tomlinson, 1995).

Öğretmen öğrencilerdeki hazır bulunuşluk, ilgi

ve öğrenme profili farklılıklarına göre çok çeşitli

içerik, süreç ve ürün yaklaşımlarını planlar ve

uygular (Tomlinson, 1995). Bu öğrencilerin

ihtiyaçlarının öğrenildiği ve edinilen bilgilerin

öğretime rehberlik etmesi için kullanıldığı devam

eden bir süreçtir.

Öğretmenler öğrencilerle ilgili sahip

oldukları bilgileri içeriğin nasıl sunulacağı,

hangi etkinliklerin uygun olduğu ve ürünlerin

nasıl olması gerektiği konusunda

yönlendirmek amacıyla kullanırlar

(Tomlinson, 1995).

Farklılaştırma sadece üstün zekâlı ve

yetenekli bireylerin ihtiyaç duyduğu bir

öğretimsel müdahale değildir. Öğrencilerin

sahip olduğu bireysel ve kültürel farklılıklar

farklılaştırmayı sınıflarımızın ayrılmaz bir

parçası konumuna getirmiştir.

• Beyazıt İlköğretim Okulu‟nda

uygulanmaya başlayan Üstün

Zekâlılar Eğitimi Projesi, 30

Haziran 2002‟de Milli Eğitim

Bakanlığı ve İstanbul

Üniversitesi arasında

imzalanan protokol uyarınca

kabul edilmiştir.

Türkiye’de Örnek bir Model

Aile-MEB

• İlçe Ram‟a başvurur.

• MEB tarafından iki aşamalı genel yetenek sınavına tabi tutulur.

Yönetim

• İlk 24 programa seçilir.

• 12‟si A şubesi‟ne diğer 12‟si B şubesine kaydedilir.Her şube‟ye 12‟şer tane de normal çocuk kaydedilir.

Yönetim-Üniversite-Öğretmen

• Normal okullarda olmayan üç farklı dersi alır.

• Fen, Matematik ve Yabncı dil gibi derslerde üç yetenek grubuna ayrılır.

Türkiye’de Örnek bir Model

• Bu okuldaki üstün zekâlı öğrencilerin

zihinsel, duyuşsal ve sosyal

gereksinimlerini karşılayacak

farklılaştırılmış bir program uygulanır.

• Buna göre normal okullarda olmayan

üç zenginleştirme dersi okutulur.

Bunlar:

• Düşünme Becerileri

• Yaratıcılık ve

• Sosyal-Duygusal Gelişim dersleridir.

• Milli Eğitim Sisteminin müfredat

programları içeriği normal ve

üstün zekâ düzeyindeki

öğrenciler için temelde olduğu

gibi korunmakta, gerektiğinde

zenginleştirilmekte, derslerin

işleyişine farklılık getirilmektedir.

• Bu uygulama, üstün zekâlı öğrencileri,

normal zihinsel düzeye sahip yaşıtlarından

ayırmadan gerçekleştirilmektedir. Zekâ

düzeyi fazla olan öğrencilerin sosyal

uyumları ve benlik saygılarını desteklemek

için, kısmi karma eğitim uygulanmakta ve

normal yaşıtlarından tamamen

soyutlanmaları engellenmektedir.

Uygulamada Yaşanan Sıkıntılar Yönetici ve öğretmen

norm kadro sıkıntısı

Yönetici-öğretmen

seçiminde kriter gözetilmemesi

ZenginleĢtirme derslerinin

programa entegre edilememesi

FarklılaĢtırmanın tam olarak

yapılamaması

Rehberlik boyutunun iĢlememesi

• Clark, B. (2008). Growing up GĠfted, 7th edt., Pearson Education, Inc.,Upper

• Saddle River, New Jersey.

• Davaslıgil, Ü. (2007b). Üstün Zekalıların Eğitiminde Yönetimsel Önlemler (Ders

• notu). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Özel Eğitim Bölümü.

• Davis, G. A. & Rimm, S. B. (1989). Education of the gifted and talented (2nd

• Ed.). New Jersey 07632: Prentice Hall, Inc.

• Gregory, G.H. & Chapman, C. (2002). Differentiated Instructional Strategies:

• One size dosen’t fit all. (s. Xii). Corwin Press Inc.

• Kaplan, S.N. (1986). “The Grid: A model to construct differentiated curriculum for the gifted,” Systems and

models for developing for the gifted and talented. Derleyen: J.S. Renzulli. Connecticut 06250, Creative

Learning Press, Inc. s.183.

• Nagc (1990).‟‟ Giftedness and the Gifted: What's It All About?’’.Eric Digest.

• Renzulli S.,J.(1986). „‟The Three-Ring Conception of Giftedness: A Developmental

• Model For Promoting Creative Productivity.’’

http://www.gifted.uconn.edu/sem/pdf/the_threering_conception_of_giftedness.pdf

• Silverman, L. K. (1993). The Quest for Meaning: Counseling Issues with Gifted

• Children and Adolescents. Counseling Gifted & Talented. 29-51. USA:

• Colorado, Love publishing Company.

• Tomlinson, C.A. (1995). How to Differentiate Instruction in Mixed Ability

• Classrooms. Alexendria VA: Association for Supervision and Curriculum

• Development.

• Van Tassel-Baska, J. (1994). Comprehensive Curriculum for Gifted Learners. (2.

• Edition). Massachusetts: Ally and Bacon.

• TEġEKKÜRLER.....