یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش...

24
ی شناسای شاخصت دانش و وضعیت مدیری های پیاده سازی آن ها ؛( مطالعه موردی:شگاه کردستان دان) قباد رمضانی1 می سلی جمال2 ت دانش مطالعا شناسی، شماره سال دوم5 ، زمستان49 اريخ دريافت: ت01 / 15 / 49 يخ پذيرش: تار05 / 17 / 49 چکیده امروزه دانش و سرما يه های فکر ی سازمان ها يکی از مز يت های اصل یت محسوب رقاب م ی شود و م ی توانقتصاد جهانت که دانش، قلب ان داشذعا ا ی است و ا ينتلزم شناسا امر مس يی کل عواملدی ی موفق یت و اقدام عمل یرمبنا ب ی ا ين عوامل تأثگذار یر مختلف طراح مراحل در یار س و استقر یس مد تم يريت دانش اس ت. هدفم انجا از ا ين، شناسا پژوهش يی مؤلفه ها ی مد يريت دانش و وضع یت پیاده سازی آن هاشگاه کردستان در دان بود پژوهش در ا . روش ينبردز نوع کارلعه ا مطا ی و به روش پمايشی یفی توصیست. جامعه آمار بوده ا یعضا ا ی ه یات علم یدستان در سانشگاه کر دا ل تحصلی ی0141 - 49 مه برا پرسشنا ابزارند. از بود ی جمع آوریه شد و براستفادت اعا اط ی تجزيهیل وتحل داده هاز آمار توص افی یستنباط و ا ی و نرم افزارspss وLisrel گرفته شد. نتاره به يج تحق یقن داد که ب نشا ین اجرا ی به ینه¬ تر س یستم مد يريت با ش دانش اخص¬ های( ¬ فناوریمندخص توانعات، شا اط ی ساختار و فرهنگ سازمانی، مندصر توان عن ی مد يريتی و عنصر فرا يند مد يريتداربطه معنا را) دانش یجود دارد. و نتا يج تحق یقن داد که ب نشا ین اجرا یینه به تر س یست م مد يريتنش با دا مؤلفه ها ی( فناوریمندخص توانعات، شا اط ی ساختار و فرهنگ سازمانی، مندصر توان عن ی م د يريتی و عنصر فرا يند مد يريتداربطه معنا را) دانش یجود دا و رد. دی:ژگان کلی وا به ینه سازی،شگاه کردستان دان، عات،وری اطش، فنایریت دان مد مدیریت، نمونه پژوهی0 . آموزشی،نامه ريزیشد برس ار کارشنا گروه علوم ترب ی ت ی، انشکده د علومنسان ا ی وجتماع ا ی، نشگاه دا ک ردستان، سنندج( ويسنده مس ن ئ ول) [email protected] 2 . درسی،نامه ريزی دکتری بر، سنندج،شگاه کردستانعی، دانجتمانی و انساانشکده علوم اتی، ده علوم تربی گرو[email protected]

Transcript of یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش...

Page 1: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

سازیپیاده های مدیریت دانش و وضعیتشاخصشناسایی

(دانشگاه کردستانمطالعه موردی: ) ؛هاآن

1قباد رمضانی

2جمال سلیمی شناسیمطالعات دانش

49 ، زمستان5سال دوم، شماره

01/15/49تاريخ دريافت:

05/17/49تاريخ پذيرش: چکیده

توانیمو شودیمرقابت محسوب یاصل هایيتمزاز يکی هاسازمان یفکر هایيهسرماامروزه دانش و

و اقدام یتموفق یدیعوامل کل يیامر مستلزم شناسا يناست و ا یاذعان داشت که دانش، قلب اقتصاد جهان

ت. هدف دانش اس يريتتم مدیسو استقرار س یدر مراحل مختلف طراح یرگذارتأثعوامل ينا یبرمبنا یعمل

در دانشگاه کردستان هاآن سازیپیاده یتدانش و وضع يريتمد یهامؤلفه يیپژوهش، شناسا يناز انجام ا

یبوده است. جامعه آمار توصیفی – یمايشیو به روش پ یمطالعه از نوع کاربرد ين. روش پژوهش در ابود

آوریجمع یبودند. از ابزار پرسشنامه برا 49-0141 یلیتحص لدانشگاه کردستان در سا یعلم یاته یاعضا

Lisrelو spss افزارنرمو یو استنباط یفیاز آمار توص هاداده وتحلیلتجزيه یاطالعات استفاده شد و برا

های¬اخصدانش با ش يريتمد یستمس تر¬ینهبه یاجرا یننشان داد که ب یقتحق يجبهره گرفته شد. نتا

يندفرا و عنصر يريتیمد یعنصر توانمند ،سازمانیفرهنگساختار و یاطالعات، شاخص توانمند فناوری¬)

يريتمد میستس تربهینه یاجرا یننشان داد که ب یقتحق يجنتا وجود دارد. یدانش( رابطه معنادار يريتمد

يريتیدم یعنصر توانمند ،سازمانیفرهنگساختار و یاطالعات، شاخص توانمند فناوری)ی هامؤلفهدانش با

.ردوجود دا یدانش( رابطه معنادار يريتمد يندو عنصر فرا

،مدیریت مدیریت دانش، فناوری اطالعات، ،دانشگاه کردستانسازی، ینهبه واژگان کلیدی:

پژوهی نمونه

، ردستانک دانشگاه ،یاجتماع و یانسان علوم دانشکده ،یتیترب علوم گروه کارشناس ارشد برنامه ريزی آموزشی، .0

[email protected] ( ولئنويسنده مس)سنندج

گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، دکتری برنامه ريزی درسی، .2

[email protected]

Page 2: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

2

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

مقدمه

رچهه تا هسااتند خود دروندانش مديريت نظام اسااتقرار دنبال به دولتی هایسااازمان اکثر

قابتیر مزيت حفظ و جاديا به و ببرند سود گذاریاسات یسا در خود موجود دانش از بیشاتر

با را اهسااازمان امروز، دنیای در سااريع تغییرات .دساات يابند المللیینب و داخلی محیط در

و مديريتی ابزارهای کمك به پیشاارو یهاسااازمان. اساات کرده روبرو مختلفی یهاچالش

یبرداربهره سااازمانی اهداف به جهت نیل در يجادشاادها یهافرصاات از نوين هاییفناور

زا ارزش ايجاد فرايند مديريت دانش،. ابزارهاساات اين از يکی دانش مديريت. نمايندیم

اساسی عامل يك عنوانبه دانش يا ناملموس، دارايی اين. اسات ساازمان نامرئی هایيیدارا

w یتواناي به شااکل آينده رقابتی هایيتمز و شااودیم محسااوب هاسااازمان حیاتی منبع

هب را خود مالی، جای و فیزيکی هایيهسرما و شودیم گرجلوه دانش مديريت در هاسازمان

.دهندیم ذهنی و فکری هایيهسرما

از دتواننیم دانش مديريت سااازییادهپ که با اندیدهرساا نتیجه اين به هاسااازمان امروزه

اثربخش ایاجر البته. کنند استفاده عملکرد سازمانی بهبود جهت در شاان یفکر هاییتظرف

دهندهشااتاب نقش که اساات عوامل کلیدی يا هايرسااخت ز به توجه مساتلزم دانش مديريت

و طراحی هنگام هاساااازمانبنابراين، . گردندیم آن توانمندی و تساااهیل موجب و دارند

کنند اطمینان حاصااال آن یازموردن هایيرسااااختز از بايساااتی دانش ماديريت اجرای

هايییتفعالو کنندهیلتسااه ،توانمند ساااز عوامل ،هايرساااختز . اين(2111، 0راسااتوگی)

اين در دهشانجام تحقیقات .شاوند یم تلقی حیاتی دانش مديريت ساازی یادهپ در که هساتند

اطالعات فناوری گذاریيهپابر دانش مديريت یهاتالش موج اولین دهدیم نشااان زمینه

اطالعات فناوری حمايت ( و2115، 2نگژاسااات ) بوده متمرکز فنی زيرسااااخت عنوانبه

باعث زيرساختی چنین (. فقدان2110، 1است )کیم ساازمان در دانشای طرح توفیق نیازیشپ

طريق اين از تواندیمکه شاااد خواهد دانشااای و اطالعات از عظیمی بخش رفتن بین از

انشد اساات که اسااتوار فرض اين بر اطالعات فناوری بر مبتنی ديدگاه. شااود کدگذاری

1.Rastogi

2.Zheng,

3.Kim

Page 3: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

3

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

و باورهای هاارزش ديدگاه، اين در ولیکن اساات، کدگذاری قابل یهاداده از یامجموعه

سئله باعثم اين. شودیم گرفته ناديده است، دانش دهندهیلتشک عناصر از يکی که انسانی،

. مايندتوجه ن دانش مديريت سازییادهپ بر مؤثر اجتماعی هایيرساختز به محققانکه شاد

شاااکل انساااان و اجتماعی عوامل طريق از دانش( اجتماعی زيرسااااخت) ديدگاه اين در

.است انسانی نیروی انگیزش و سازمانی ساختار فرهنگ، شامل عوامل اين. گیرندیم

یرتأثتحت ایهيندفزا طوربهنیز هادانشگاهبا پیشرفت سريع فناوری اطالعات و ارتباطات،

برای يیهافرصتاز آن به دنبال یریگبهرهو با اندقرارگرفتهو کاربردهای آن هایفناوراين

که بخش خدمات به سمت دوره خدمات طورهمان. باشندیمباالتر یفیتباکارائه خدمات

از ابتکارات مديريت دانش به یریگبهرهبا هادانشگاه، کندیمالکترونیك حرکت

ی به آن تا حد زيادی بستگ هادانشگاهو موفقیت شوندیممبتنی بر دانش تبديل یهاسازمان

.دارد

در رتمعقولبايد با تکیه بر دانش برتر امکان اتخاذ تصااامیمات هاا ساااازماان ماديريات

ش مديريت دان روينازاموضاااوعاات مهم و بهبود عملکردهای مبتنی بر دانش را پیدا کنند.

ا ت باشندیمدر پی استقرار آن هاساازمان و شاود یماز خود دانش محساوب ترمهم یامقوله

و فردی یهامهارتفردی و سازمانی را به دانش و یهادانساته چگونگی تبديل اطالعات و

(. بنابراين در هزاره سااوم اجرای مديريت 2111، 0پروبساات) يدنماگروهی، تبیین و روشاان

برای اجرای آن يزیربرنامهبا و ديگر نهادها هاسازمانو مؤسسات که استنش ضروری دا

(.2112، 2اقدام کنند )چاندرا

1اجتماعی داونپورت و همکاران زيرساااخت يك عنوانبه یسااازمانفرهنگ با رابطه در

یسازمانفرهنگ و دانش مديريت سازییادهپ يیراستاهم از بايستی سازمان ( معتقدند0442)

ساااازییادهپ که کندیم ( بیان2110) 9همچنین گلد و همکاران . نمايد اطمیناان حاصااال

نینچ و نمايد تقويت را آن یسااازمانفرهنگ که اسات اثربخش در صااورتی دانش مديريت

مايد.ن تشويق سازمان کارکنان بین در را يادگیری و اعتماد، همکاری بايستی فرهنگی 1.Probest

2.Chandara

3.Davenport et al.

4.Gold et al.

Page 4: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

4

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

جديد یهاحوزه ساامت به حرکت شااامل هاسااازماناسااتراتژيك ريزیبرنامه امروزه

چه هر. است کارکنان نوين یهامهارت و نیازمند است خدمات و فناوری بازار، ،وکارکسب

سازمان یبرا بهتری شانس برسند موردنیاز هایيساتگی شاا و هامهارت به تريعسار کارمندان

جذب، در جمعی سااازمان توانايی بنابراين. دارد وجود اسااتراتژيك به اهداف رساایدن در

مزيت حفظ در مهمی عامل دانشی سرمايه به آن و تبديل اطالعات از يادگیری و بندیطبقه

مديريت دانش اجرای در شااماریبی موفق موارد (. اگرچه2101، 0لیاساات ) پايدار رقابتی

، 2بونگشااوند )یم مواجه مشااکالتی اجرا با در هاطرح از بساایاری متأساافانه دارد، وجود

2119.)

محیط پیچیدگی شاادت و هایآورفن در سااريع تغییرات شاااهد سااوم هزاره به ورود با

از جادياادی نوع نیااازمناد راهبردی رقاابتی مزيات ايجااد شااارايطی، چنین در. هساااتیم

انتظار انمدير از دلیل همین به. باشند داشاته را کیفی دانش ايجاد قابلیت که هاسات ساازمان

طريق از را هاسااازمان عملکرد و باشااند رادا سااازمانی تحوالت از عمیقی درك که رودیم

خصااو اين در گام ينترمهم. دهند ارتقاء دانش بر مبتنی یهاپروژه در گذاریساارمايه

.است آن تنگناهای شناسايی و دانش مديريت سازیپیاده در مؤثر عوامل بررسی

تولیدی با افزايش رقابت یهاسااازماننیز مانند هادانشااگاه ازجملهخدماتی یهاسااازمان

ينده، و فزا االبايد قادر باشند با ارضا نمودن تقاضاهای سطح ب هاساازمان . اين اندشاده مواجه

از طرف ديگر (.2111لیاو، ) يندنما مشاااتريان فعلی را حفظ و مشاااتريان جديدی را جذب

دانشجويان جهت تفکر ساازی آمادهکه در اندهشاد و مراکز آموزش عالی متهم هادانشاگاه

اين (.0449تويگ، ) اندنبودهپژوهشااای موفق یهامهاارت کمی و یهاا اساااتادالل عمیق،

را با چنین التحصااایالنفارغتا هاساااتدانشاااگاه ويژهبهآموزشااای یهاساااازمانمسااائولیت

، به هاچالشبا اين رويارويیبرای (.2111پیکولی و همکاران، ساااازند )آماده هايییتوانائ

زيادی شاااده اسااات. همچنین روابط زيادی وجود دارند که موجب تأکیدماديريت دانش

ن و ، کارمنداعلمیهیأتگردند، از قبیل روابط میان اعضاااای می هادانشاااگاهبهبود عملکرد

یرأثتدانشااجويان. بهبود اين روابط با اسااتفاده از مديريت دانش بر تصاامیمات آتی سااازمان

1.Lee

2.Bong

Page 5: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

5

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

علیرغم تحقیقات گسترده بر مديريت دانش، اغلب تمرکز (2114ريناند، )هد گذاشات خوا

میق به بحث ع طوربهبر تولید و صنايع مبتنی بر دانش بوده است و تعداد کمتری از مطالعات

هادانشاااگاهدر ويژهبهو (.2112فینگان و ويلکاکس، )ماديريات دانش در بخش خادمات

دانش یارگذاشتراكاصالی آموزش عالی از قبیل خلق و به هاییتفعال باآنکه. اندپرداخته

ظام مديريت ندرکی از هادانشگاهدر خیلی از متأسفانه، باشندیمو يادگیری متکی بر دانش

ارزيابی و شااناسااايی عدم اين مشااکالت، دلیل ينترمهم (.2112گلدن، )وجود ندارد دانش

درصاااد 51در تنها مثال طوربه. اسااات دانش مديريت اجرای تالش برای در ساااازمان

فقط هکیدرحال ،شودیم یریگاندازه دانش مديريت اثربخشی و کارايی ايرانی یهاسازمان

، 0کلی) اندکرده اسااتفاده موجود و شاادهشااناخته الگوهای از ايرانی یهاسااازمان درصااد 02

0440.)

علیرغم طرحاجرای شااروع برای خود آمادگی میزان از هاسااازماناز بساایاری بنابراين

عوامل یشناسايمند نیاز اين طرح موفقیت حالينباا .يابندینمآگاهی آن، به توجه ضرورت

با هرابط در آمادگی سااازمان میزان ساانجش نیز و يك هر اهمیت به توفیق، توجه کلیدی

نهادشدهیشپ دانش مديريت موفق یریکارگبه برای مؤثر بسایاری عوامل. عوامل فوق اسات

با طمرتب عوامل بلکه گیرند، قرار موردتوجه بايد که نیساااتند مالی عوامال فقط. اسااات

بايد لحاظ شاااوند نیز عملکرد سااانجش و کنترل ماديريت، ، توازن،یساااازماان فرهناگ

شااامل سااازمانیتوانمندی سااه (. هدف تحقیق حاضاار بررساای تعامل 0442)داونپورت،

ناورانهف توانمندی سازمان و فرهنگی -ساختاری توانمندی دانش، فرآيند مديريت توانمندی

را دانش مديريت 2112 ساااال در همکاران و چوی. دانش اسااات مديريت اجرای برای

يجاد ا منظوربه سااازمان ساااختار و فرآيندها ،یفنّاور افراد، منظم و ساایسااتماتیك هماهنگی

تگیشااايساا سااه اثرات بنابراين .نوآوری دانسااتند و هاآن مؤثر یریکارگبه طريق از ارزش

(.2112، 2شود )چوی تعديل سازمان مديريتی با شايستگی تواندیم مذکور

های مديريت دانش مدار هستند که بايد روشهای دانشها الگوی اصلی سازماندانشگاه

از منابع اطالعاتی، دانش و مؤثرو اساااتفاده یدهساااازماان را در جهات تولیاد، اشاااتراك،

1.Kelly

2.Choi

Page 6: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

6

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

دانش و آمیز مديريتموفقیت سااازیپیادهفکری بکار گیرند. يك دانشااگاه با های ساارمايه

اساااتفاده از امکانات آن در امر تساااريع و تساااهیل دساااتیابی به اطالعات، قادر خواهد بود

ا هپروری خود را افزايش دهد و به مزيت رقابتی در مقايسه با ساير دانشگاههای دانشقابلیت

ت دانش که کاربرد صااحیح مديري هايییتقابلو مراکز تحقیقاتی دساات يابد. يکی ديگر از

باشد. عالوه بر ایرشتهینبگروهی و یهاپژوهشآورد امکان انجام ها فراهم میدر دانشگاه

تواند با فراهم نمودن امکان ارتباط پژوهشااگران با دانشاااگاه و مراکز آن مديريت دانش می

یشااتر علم را تر و پیشاابرد بديگر، امکان اشاتراك دانش و انجام تحقیقات گسااترده تحقیقاتی

تريعرسمهیا سازد. همچنین با استفاده از مديريت دانش، مديران دانشگاهی قادر خواهند بود

سااازیهینبه منظوربهخود جهت اتخاذ تصاامیم دساات يابند. موردنیازبه اطالعات مؤثرترو

گاه ، الزم است دانشموردنیازريت دانش در دانشاگاه و اعمال تغییرات مدي یرگذارتأثعوامل

(.0141قهرمانی و همکاران، يابد )از وضعیت موجود اين عوامل آگاهی

، احتمال از دسااات رفتن بخش زيادی از هادانشاااگاهباه کار نگرفتن مديريت دانش در

هتوسااعدرحالکشااورهای ازجمله. ايران دهدیمساارمايه فکری و تولیدات علمی را افزايش

ینهدرزمزيادی را هایيینارساااااسااات کاه مطاالعات اندك در نظام آموزش آن نواقص و

در (. همچنین 2112بهرامی و همکاران، دهاد ) یمماديريتی، اداری و تعلیم و تربیتی نشاااان

اصالی فراروی توسعه علم و فناوری در ايران، ايجاد ساختار آموزشی و حاضار چالش حال

نیازهای مبرم و بر اسااااسبتواناد کاه ینحوباه شااای خالق، نوآور و خوداتکااسااات، پژوه

یهاوهگرجامعه، به شااکلی پويا و مسااتمر، زمینه گسااترش علم و دانش را میان هایيتاولو

نو، نقش محرك نوآوری و هایياده امختلف اجتمااع پادياد آورد و باا پژوهش در زمیناه

(.2100و همکاران، زادهجمالکند )توسعه اقتصادی جامعه را ايفا

21 توسعه اندازچشمايران، سند جانبههمهاسااس و برای تساريع در امر توساعه ینبر هم

دانش را محور توسااعه دانسااته اساات. در اين سااند به دانش، ساااله جمهوری اسااالمی ايران

توجه خاصی شده است. افزودهارزشعناصر اصلی ايجاد عنوانبهفناوری و مهارت

ا توجه به تغییر و تحوالت دانش مديريت در سطح جهان و تغییر و تحوالت در ساختار ب

کالن دولت در زمینه دساااتیابی به یهابرنامهآموزش عاالی در جهاان و همچنین با توجه به

Page 7: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

7

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

رشاد پايدار در جامعه اساالمی ايران، ضاروری است که سیستم آموزش عالی کشور چه در

اين حرکت ملی نیز به تعريف نقش خود در توساااعه بخش دولتی و چاه خصاااوصااای، در

سااله ايفا کند. در راستای آنچه ذکر شد، ضروری 21ايران در جهت تحقق اداف جانبههمه

اسااات که به دانشاااگاه با رويکرد ساااازمان يادگیرنده نگريساااته شاااود که الزمه اين بینش

نظام مديريت دانش در سیستم دانشگاهی است. یریکارگبه

:از اندعبارت تحقیق اصلی فرضیات ترتیبينابه

رابطه انشد مديريت ترینهبه و مؤثر اجرای با سازمانیفرهنگ و ساختار توانمندی بین -0

.دارد وجود دارییمعن

رابطه انشد مديريت بهینه و مؤثر اجرای با تکنولوژيك و اطالعات فناوری عنصر بین -2

.دارد وجود معناداری

وجود ناداریمع رابطه دانش مديريت بهینه و مؤثر اجرای با مديريتی توانايی عنصر بین -1

.دارد

انشد مديريت بهینه و مؤثر اجرای با دانش مديريت فرايندی توانمندی عنصااار بین -9

.دارد وجود معناداری رابطه

يیهاپژوهش دانش مديريت سااازیپیاده کلیدی عوامل و هايرساااختز موضااوع درباره

.پردازيمیم هاآن شرح به که است شدهانجام

مديريت دانش )عامل مديريتی، هایيرساااختز( در پژوهشاای به بررساای 0122زمانی )

و عوامل فنی( در دانشاکده علوم تربیتی و روانشاناسای دانشگاه اصفهان از ساازمانی فرهنگ

ديادگااه اعضاااای هیاات علمی پرداختااه اسااات. نتاايج حااکی از آن اسااات کاه در میااان

بتاًنساسااسای مديريت دانش در ساطح دانشاکده، زيرسااخت فنی وضعیت هایيرسااخت ز

.در شرايط نامناسبی قرار دارند سازمانیفرهنگمناسبی دارد؛ ولی دو عامل مديريت و

( در پژوهشی به بررسی زيرساخت مديريت دانش در دولت جمهوری 0122) زادهحسن

یهازارتخانهووی نشان داد که در بیشتر موارد بین اسالمی ايران پرداخته است. نتايج تحقیق

زيرساااختی عوامل آوردن فراهم کشااور به لحاظ ريزیبرنامهمختلف و سااازمان مديريت و

Page 8: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

8

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

مديريت زيرساااختی عوامل وضااعیت کل و در دارد وجود معناداری تفاوت دانش مديريت

نیست. مناسب کشور ريزیبرنامه و سازمان مديريت و هاوزارتخانه در دانش

مديريت سازیپیاده سنجیامکان( در تحقیقی 0122، افشاار زنجانی و نوذری ) اللهیفتح

. در اين راساااتا میزان آمادگی انددادهقرار یموردبررسااادانش در دانشاااگااه اصااافهان را

فرهنگ و عوامل انسانی، ساختار )سامانه مديريت دانش سازیپیادهاسااسی هایيرسااخت ز

قرار گرفته اسات. تحلیل نتايج حاصل، حاکی از موردسانجش زيرسااخت فنی( و فرايندها،

تار و ساااخ» مؤلفهآن اساات که دانشااگاه در بعد فرهنگ از آمادگی بیشااتری نساابت به دو

.مديريت دانش برخوردار است سازیپیادهبرای « زيرساخت فناوری اطالعات»و « فرايندها

، فرهنگ، فنّاوری، فرايندهای داخلی، ( در پژوهشااای هفت عامل سااااختار 0124رهام )

سانجش میزان آمادگی دانشاگاه شااهید چمران ازنظر، منابع انساانی و رهبری را یریگاندازه

ابوزيد ایيهالمادل ماديريت دانش برگرفته از مدل مرجع ساااه ساااازیپیااده اهواز جهات

نفری 925از جامعه نفر نمونه انتخابی 77از آمدهدستبهقرار داده است. نتايج یموردبررسا

از يكیچهاز اعضاااای هیات علمی دانشاااگاه حاکی از آن اسااات که در ساااازمان مذکور

ديريت م سااازیپیادهفاکتورهای ساانجیده شااده( برای )فاکتورهای کلیدی مديريت دانش

.باشندینمدانش در حد مطلوبی

مااديرياات دانش را در یهااامؤلفااه کااارگیریبااه( در تحقیقی میزان 0124هاماتی )

ت مديري یهامؤلفهپرديس فنی تهران مورد ارزيابی قرار داده اسات. ساانجش یهادانشاکده

پژوهش حاکی از آن هایيافتهدانش بر اسااس مدل عمومی دانش نیومن انجام گرفته است.

ديريت م کارگیریبه ازنظراسات که به جزء دانشاکده مهندسی شیمی، مواد و علوم پايه که

هستند. مطلوبی نسبتاًدر وضعیت هادانشاکده نش در وضاعیت نامطلوبی قرار دارند؛ سااير دا

فقط دانشااکده مهندساای صاانايع اساات که شااکاف هادانشااکدهعالوه بر اين از بین همه

مديريت دانش، در آن کارگیریبهوضاااعیات مطلوب معنااداری بین وضاااعیات موجود و

دانش مديريت کارگیریبهرسیدن به نقطه مطلوب تا هادانشکدهو سااير شاود ینممشااهده

.فاصله دارند

Page 9: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

9

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

ساایسااتم مديريت سااازیپیاده( در پژوهشاای به مطالعه تجربی 2112و ديگران ) عبداهلل

حاکی از کمبود آگاهی هايافته. اندپرداختهآموزش عالی دولتی مالزی مؤساسات دانش در

ل آن نیز که دلی باشدیممديريت دانش و اساتفاده از سایستم ساازی پیادهدر جريان کاربران

اساات. اصااالح چارچوب ساایسااتم هافنّاوریعدم درك و شااناخت از برخی کاربردها و

یدأکتمديريت دانش، بیشتر بر افزايش آگاهی از سیستم و شناساندن مزايای مديريت دانش

دارد. همچنین نتاايج نشاااان داده اسااات که تشاااويق و پاداش نقش اسااااسااای در موفقیت

.سیستم مديريت دانش دارد کارگیریبه

دانش مديريت سااازیپیاده موفقیت مدل عنوان با ( تحقیقی2111)، 1خلیفه و همکاران

کهينا زا بود پژوهش عبارت اين اصلی سؤال که دادند انجام کنگ هنگ سیتی دانشگاه در

ژوهشاين پ فرضیات ؟مؤثرند دانش مديريت یهابرنامه ساازی پیاده موفقیت در عواملی چه

:از بود عبارت

.دارد داریمعن و مستقیم تأثیر دانش مديريت موفقیت بر سازمانی عوامل -0

.دارد تأثیر دانش مديريت موفقیت بر اطالعات فناوری -2

،یساااازمانفرهنگ همانند ساااازمانی عوامل که اسااات مطلب اين بیانگر تحقیق نتیجه

.ارندد تأثیر دانش مديريت سازیپیاده بر اطالعات فنّاوری و دانش استراتژی مديريت

سازیپیاده موردنیاز کلیدی و زيرساختی عوامل زمینه در مالزی هوافضای ساازمان در

مديران با مصااحبه اطالعات یآورجمع ابزار که صاورت گرفت یپژوهشا دانش مديريت

تسهیم فرهنگ پرورش سازمانی، حمايت انساانی، عوامل همانند متغیرهايی .گرديد ارشاد

فرايندهای و هايهرو اطالعات، فناوری زيرساااخت تجربیات، بهترين سااازیينهنهاد دانش،

.شدند تلقی کلیدی عوامل افراد مشارکت و استاندارد

( صورت گرفت برخی از عوامل زيرساختی برای 2115، 2کوان)توسط که یامطالعه در

یبانپشاات سااازمانیفرهنگ: از اندعبارت که گرديد شااناسااايی دانش مديريت سااازیپیاده

طريق زا که اعتماد فرهنگ ايجاد و کارکنان بین همکاری تشااويق منظور به مديريت دانش

.شودیم تسهیل دانش مديريت سازیپیاده فرايند آن

1.Khalifa et al.

2.Kuan

Page 10: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

01

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

و زيرساااختی عوامل خصااو ( در2115، 1هانگ و همکاران)توسااط که تحقیقی در

نشان تحقیق هایيافته شاد انجام داروساازی ساازمان در دانش مديريت کارگیریبهکلیدی

اطالعاتی، نظام زيرساااخت ،سااازمانیفرهنگ دانشاای، راهبرد و عامل، ساااختار هفت داد

تمشارک گروهی، کار و آموزش ارزيابی ارشد، مديريت تعهد فرهنگ يادگیری، و محیط

.شوندیم محسوب دانش مديريت سازیپیاده هایيرساختزکارکنان، آموزش و

( در موسسه عالی آموزش و پژوهش مديريت و 2114توساط )محمدی، که تحقیقی در

در دانش مديريت سااایساااتم توفیق کلیدی عوامل شاااناساااايی "عنوان تحت ريزیبرنامه

یزيرساخت عامل هفت اسات يافته انجام "تهران مديريت عالی مراکزآموزش و هادانشاکده

-2 محور؛ يیدانا راهبرد گیری جهت -0: از اندعبارت که است شاده شاناساايی اسااسای و

توسعه -5 اطالعاتی؛ یهانظام زيرساخت -9 دانش؛ و انتقال ارزيابی -1 مشارکتی؛ فرهنگ

.افراد درگیری -7 الگوگیری؛ -2 انسانی؛ منابع

در دانش مديريت اثربخشاای خصااو ( در2112تحقیقی توسااط ابطحی و صاالواتی )

و فیدل روش کارگیری به با محققین هایيافته. اساات شااده انجام ايران دولتی یهاسااازمان

رهبری آفرين، دانش فرهنگ شااامل سااازمانی عوامل که اساات بوده اين رويکرد پژوهشاای

عوامل و محور دانش فرايندهای محور، دانش ساختار دانش، یهادرگاهدانش، منابع دانش،

مؤثر دانش مديريت اثربخشاای بر شااهروندان و( فناوری ساایاساای، فرهنگی، عوامل) محیطی

.باشدیم

يت با اسااتقرار مدير سااازمانی فرهنگ( در تحقیقی به بررساای رابطه بین 0127پژوهان )

دانش در دانشاکده مديريت دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران پرداخته است. جامعه آماری

اين پژوهش کلیه کارکنان سااتادی و اعضااای هیات علمی دانشااکده مديريت واحد تهران

آن هایو شاااخص سااازمانی فرهنگمرکز بودند. نتايج تحقیق حاکی از آن اساات که بین

اری وجود دارد.رابطه معناد

1.Hung, Y. C et al.

Page 11: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

00

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

تحقیق مفهومي الگوی

متغیرهااای فراينااد مااديرياات دانش، دارای تحقیق اين ماادل مفهومی يااا نظری چااارچوب

هایتيرساخزو فناوری به عنوان فناورانهو توانمندی سازمانیفرهنگتوانمندی سااختار و

متغیر وابسته ه عنوانکه در اين تحقیق با عنوان متغیر مستقل و اجرای بهینه ب)اجتماعی و فنی

مفهومی مدلو کارآمدتر مديريت دانش اسااات. مؤثر( در جهات اجرای اناد شااادهفرض

( و لی و 2110همکاران )مطالعه گولدو ازجمله)قبلی شااده انجام مطالعات براساااس تحقیق

ترساایم زير صااورت ( بهاعضااای هیات علمی نظرساانجی ازو روش دلفی ) (2111چوی )

.شودیم

. مدل مفهومی پژوهش1 نمودار

مرور با هاشاخص اين. شوندیم اندازه گیری شااخص 9 توساط فوقعوامل از کدام هر

مديريت دانش(؛ عنصر سازیپیاده)گويه ها .اندشاده آوری جمع مختلف منابع از گساترده

يا عنصر ساختاری بودند. سازمانیفرهنگفنی؛ عنصر اجتماعی؛

توانمندی فرآيند

مديريت دانش

عنصر ساختار و

فرهنگ سازمانی

مديريت دانش یهامؤلفه

برای اجرای اثربخش

مديريت دانش در دانشگاه

توانمندی فناوری کردستان

اطالعات و تکنولوژی

توانايی مديريتی

Page 12: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

02

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

پژوهش روش

ينا در. اساات پیمايشاای ،هاداده گردآوری ازنظر و اساات کاربردی هدف بعد از تحقیق اين

والگ خصااو در متخصااصااین و خبرگان اخذ نظرات برای دلفی روش از ابتدا پژوهش،

البق در را خود الگوی بايد پژوهشااگر اولیه، الگوی گیری شااکل از پس .شااد اسااتفاده

بهره برای منظور بدين تحقیق، اين (. در2114طبیبی و همکاران، )مطرح سازد ای پرسشنامه

فرادیا مشارکت با دلفی روش کاربرد و شد طراحی ای پرساشنامه خبرگان اتازنظر گیری

نعنوا به افراد اين. باشااند تخصااص و دانش دارای پژوهش موضااوع در که پذيردیم انجام

انتخاب دلفی اعضای عنوان به شارايط واجد افراد از نفر 09. شاوند یم شاناخته دلفی داوران

از که متغیرها از فهرساااتی اول دور در. شاااد انجام مرحله دو در دلفی اجرای. شااادند

.فتگر قرار خبرگان اختیار در اظهارنظر برای بودند شااده اسااتخراج پیشااین یهاپژوهش

اندازه برای. يافت پايان نظر اتفاق معیار براساااس و دوم دور اتمام از پس دلفی، روش انجام

( 2115(؛ )زنگ، 2110)گلد و همکاران ) از پرسااشاانامه دانش مديريت وابسااته متغیر گیری

پرساشانامه ديگر هم که برای شاناساايی متغیرهای مسااتقل طراحی شد در دو اساتفاده شاد.

(.کردیمکه گويه های مشخص شده در پژوهش را اندازه گیری )قسمت

ها و آزمون فرضیات تحقیقداده تحلیل و تجزيه روش

معادالت يابیمدل و ،(SPSSروش )از دو نیز تحقیق اين هایداده وتحلیال تجزياه برای

.گرددمی استفاده Lisrel افزارنرم با( SEM) ساختاری

تحقیق فرضیات آزمون و ساختاری معادله مدل برآورد

حقیقت فرضیات آزمون و مدل برآورد بحث به اسات الزم تحقیق نظری مدل تدوين از پس

نظری مدل یکنندهحمايت مجموع در تجربی هایداده آيا که شااود مشااخص تا پرداخت

آن اجزای از کدامیك در را مدل ضعف نقاط صاورت هر در و خیر يا هساتند شاده تدوين

نگامیه پنهان، متغیرهای بین ساااختاری روابط بررساای آن، از پیش اما. کرد جسااتجو بايد

عیارهایم به توجه با پنهان هایسااازه گیریاندازه که شااودمی تفساایر ترمعنا با و ترمنطقی

.باشند قبول قابل علمی

Page 13: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

03

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

مشاهده که طورهمان. است شده ارائه مدل برازش هایشاخص مقادير نیز زير جدول در

هک معناساات آن به اين و نبوده مناساابی برازش دارای هاشاااخص اکثر ازنظر مدل گرددمی

ردآوریگ هایداده يباًتقر ديگر عبارت به. داد بهبود توانیم را شده تدوين سااختاری مدل

.است شده تدوين نظری لحاظ به که ستا مدلی کننده حمايت شده

های مناسب بودن مدلبررسی شاخص .1جدول

استاندارد شاخص نام شاخصمقدار شاخص در مدل مورد

نظر نتیجه گیری

برازش مدل مناسب است 10/2 1و 2حداکثر بین کای اسکوئر نسبی

P-value 15/1بیشتر از برازش مدل مناسب است 791/1

RMSE برازش مدل مناسب است 111/1 0/1کمتر از

یزانم يا متغیرها میان روابط اساااتحکام میزان به مدل درونی اعتبار و اعتماد قاابلیت

یشترب هایبارگذار اين اندازه هر. است وابساته هاآن میان عاملی هاییبارگذار و همبساتگی

را 5/1 بارگذاری ضااريب هم SEM ادبیات .دارد بیشااتری ارزش بر واقعیت با مدل باشااد

.ردک پیدا اطمینان متغیر دو میان رابطه استحکام به توانیم که داندیم مقداری حداقل

آماره زا مدل پارامترهای از کدام هر معناداری بررسی منظور به: ولیو –يرتیمقاد بررسی

t-value آن ارمعی انحراف خطای به پارامتر هر ضريب نسبت از آماره اين. شودمی اساتفاده

-42/0 از ترکوچك يا و 42/0 از تربزرگ بايسااتمی آن مقادير و آيدمی بدساات پارامتر

.شود معنادار آماری لحاظ از تا باشد

تحقیقنتیجه بررسی فرصیه های .2جدول

نتیجه معناداری میزان اثر رابطـه مـورد بررسـی شماره فرضیه

0 اصل اجرای بهینه مديريت دانش با عنصر توانمندی

سازمانیفرهنگساختار و 25/1 95/1

یديتأفرضیه

شودمی

2 دانش عنصر فناوری مديريت بهینه اجرایاصل

اطالعات و فناوری50/1 42/0

یديتأفرضیه

شودمی

1 با عنصر توانايی دانش مديريت بهینه اجرایاصل

مديريتی21/1 50/1

یديتأفرضیه

شودمی

9 با عنصر فرايند دانش مديريت بهینه اجرایاصل

مديريت دانش72/1 25/1

یديتأفرضیه

شودمی

Page 14: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

04

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

مديريت بهینه اجرای اصاالدهنده آن اساات که همه متغیرها با نتايج جداول فوق نشااان

کرد: اين نتايج را بیان هایهفرض در مورد توانیمدار و مثبتی دارد، در واقع رابطه معنیدانش

انشد مدیریت تر بهینه و مؤثر اجرای با سازمانیفرهنگ و ساختار توانمندی بین -1

.دارد وجود داری معنی رابطه

ابطهر دانش مدیریت بهینه و مؤثر اجرای با فناوری و اطالعات فناوری عنصر بین -2

.دارد وجود معناداری

عناداریم رابطه دانش مدیریت بهینه و مؤثر اجرای با مدیریتی توانایی عنصر بین -3

.دارد وجود

انشد مدیریت بهینه و مؤثر اجرای با دانش مدیریت فرایندی توانمندی عنصر بین -4

.دارد وجود معناداری رابطه

نیز جهت آزمون فرضیات بهره SPSSفرضیات از روش ییدیهتأبرای اطمینان از

گرفتیم.

با اجرای بهینه مديريت دانش سااازمانیفرهنگفرضاایه اول: بین توانمندی ساااختاری و

اين تحقیق برای آزمون آن از یهادادهتوجه به نرمال بودن با رابطه معنی داری وجود دارد.

.ضريب همبستگی پیرسون استفاده نموديم

3جدول

R ریمتغشدت رابطه بین دو انحراف معیار Tمقدار سطح معنی داری

110./ 121 /2 159/1 212/1

درصاااد 5جدول فوق چون ساااطح معنی داری اين آزمون کمتر از یهادادهبا توجه به

ارتباط معنی داری بین عنصر توانمندی ساختاری و اين که مبنی بر)اسات لذا فرضایه محقق

همچنین شاادت. شااودیم يیدتأ (وجود داردینه مديريت دانش با اجرای به سااازمانیفرهنگ

است که نشان از همبستگی خوبی بین دو متغیر است. 212/1رابطه بین دو متغیر فوق برابر با

دانش تمديري بهینه و مؤثر اجرای با فناورانه و اطالعات فناوری فرضایه دوم: بین عنصر

برای آزمون اين فرض نیز از ضااريب همبسااتگی پیرسااون بهره دارد. وجود معناداری رابطه

گرفتیم.

Page 15: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

05

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

4جدول

R ریمتغشدت رابطه بین دو انحراف معیار Tمقدار سطح معنی داری

110./ 022/9 112 /1 709/1

چون و اسات، 110/1 متغیر دو بین معناداری سااطح چون باال جدول هایيافته به توجه با

. شدت رابطه بین دوشاود یم يیدتأفرضایه محقق اين لذا اسات، 15/1 از ترکوچك 110/1

است که نشان از همبستگی باال بین دو متغیر است. 709/1متغیر فوق برابر با

رابطه نشدا مديريت بهینه و مؤثر اجرای با مديريتی توانايی عنصاار فرضاایه سااوم: بین

ضاااريب ازها دادهباا توجاه به نرمال بودن فرض اين آزمون برای دارد. وجود معنااداری

.گرفتیم بهره پیرسون همبستگی

5جدول

R ریمتغشدت رابطه بین دو انحراف معیار Tمقدار سطح معنی داری

110./ 222/1 102/1 241/1

110/1 متغیر دو اين آزمون بین معناداری سااطح چون فوق جدول یهاداده به توجه با

رابطه شدت. شودیم يیدتأ محقق فرضیه پس اسات، درصاد 5 از ترکوچك چون و اسات،

.است متغیر دو بین نسبتاً باال همبستگی از نشان که است 241/1 با برابر فوق متغیر دو بین

مديريت ینهبه و مؤثر اجرای با دانش مديريت فرايندی توانمندی عنصر فرضیه چهارم: بین

.دارد وجود معناداری رابطه دانش

6جدول

R ریمتغشدت رابطه بین دو انحراف معیار Tمقدار سطح معنی داری

110./ 292/2 171/1 279./

که دهدیمدرضااد اساات بنابراين نتايج نشااان 5کمتر از آزمونچون سااطح معنی داری

ی بین ضريب همبستگ ن. همچنیشودیمه است و فرض محقق پذيرفته فرضایه صافر رد شاد

ر رابطه قويی با هم دو متغی دهدیمکه نشااان و در جهت مثبت اساات 279/1دو متغیر برابر با

دارند.

Page 16: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

06

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

و بحث گیرینتیجه

د دانشگر باي یهاسازمانآموزشی و پژوهشی به عنوان مؤساساات و هادانشاگاه بدون ترديد

د؛ پیشرو ظاهر شون یهاسازماندر طراحی و استقرار سیستم ماسب مديريت دانش، در نقش

راين امر مستلزم شناسايی عوامل کلیدی موفقیت و اقدام عملی بر مبنای اين عوامل تاثیرگذا

در مراحل مختلف طراحی و استقرار سیستم مديريت دانش است.

مديريت دانش در ساااازیپیادهاين پژوهش نشاااان داد که برای موفقیت در هاای ياافتاه

دانش، تمديري فرايندی توانمندی عنصرابعاد )و مراکز علمی و پژوهشی بايد به هادانشگاه

و ارساااخت توانمندی تکنولوژيك و و اطالعات فناوری مديريتی، عنصاار توانايی عنصاار

( توجه نمود و ساعی کرد که با شاناساايی نقاط قوت و ضااعف سازمان در ساازمانی فرهنگ

سااازمان را برای معرفی شااده برای هر بعد،،، یهاشاااخصهريك از اين ابعاد با اسااتفاده از

نمود. مديريت دانش آماده سازیپیاده

(؛ چريديس و 0442همکاران )(؛ داون پورت و 2119) یمات ایيافتهنتايج اين مطالعه با

همکاران (؛ خدائی متین و 0124) یانعباس( و نیز خدايی و 2115هونگ )(؛ 2111همکاران )

همکاااران (؛ فتح اللهی و 0141) یاااءاول(؛ اخوان و 0141همکاااران )(؛ قهرمااانی و 0142)

( همخوانی دارد.0124)

هادات کاربردینپیش

دانشگر به عنوان عنصر کلیدی در سیستم مديريت دانش؛توسعه منابع انسانی -

ارتقای فرهنگ مشارکتی برای تسهیم دانش و توسعه کیفیت آن؛ -

مؤسساتو هاسازماناسااس موفقیت مديريت دانش است و در اغلب ساازمانی فرهنگ -

. برای موفقیت در برنامه شاااودیمعاامال حماايات کننده از مديريت دانش محساااوب

مديريت دانش بايد فرهنگی بر سازمان حاکم شود که از احتکار دانش اجتناب و فضای

و هاروشبا صااامیمیت و اعتماد خلق شاااود. افراد دانشاااگاه در برابر اساااتفاده از توأم

.جديد مقاومت نشان ندهند یهادانشدسترسی به

شناسايی فرهنگ حاکم بر دانشگاه؛ -

Page 17: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

07

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

نو از طرف مسااولین دانشااگاه تا مشااوقی برای هایيشااهاندو طرح هایتخالقه همیت با -

افراد باشد؛

فرهنگ ساااازیپیادهپژوهشااای جهت تبادل افکار و تجارب؛ در نهايت هاییمتايجااد -

؛دانشمداری در دانشگاه

حذف موانع برقراری ارتباط بین افراد؛ -

ی انتقال، تبادل و افزايش دانشمانع برا ينتربزرگحذف ساالسااله مراتب سااازمانی که -

؛آيدیممیان افراد به شمار

؛برای تسهیم دانش هاآنتالش ويژهبهارزش گذاری افراد بر اساس دانش و تجربه و -

آموزش عالی مؤساااسااااتو هادانشاااکدهتدوين چشااام اندازها، اهداف و راهبردهای -

دانشگر يا دانشگاه يادگیرنده؛ یهاسازمانبراساس

آموزش عالی؛ مؤسساتو هادانشکدهانتقال دانش برون سازمانی به -

اياد بر توزيع و تساااهیم دانش ساااازماانی تمرکز کرد، البته تا زمانی که دانش کافی و با -

؛در درون خود دانشگاه ايجاد شده است نیازی به ارائه دانش جديد نیست موردنیاز

در بخشاااهای مختلف دانشاااگاه را دانش موجود توانیمراهبرد کاوش کارگیریبهبا -

؛افزايش داد

جديد، چه در درون ساااازمان و یهاحوزهنوين در یهادانشبه کمك راهبرد کاوش، -

که با توجه به اين راهبرد، شااودیمچه در بیرون سااازمان، جسااتجو، شااناسااايی و درونی

؛کندیممديريت دانش نگاهی درون سازمانی و برون سازمانی پیدا

ق مديريت دانش عملکرد موف سااازیپیادهمعتبر که در زمینه یهادانشااگاهاز الگوگیری -

؛اندداشتهآمیزی

ارتقاء زيرساختارهای فاوا؛ -

مديريت دانش؛ سازیپیادهتوجه جدی به نقش بی بديل مديريت در فرايند -

مديريت دانش. سازیپیادهلزوم بازنگری و اصالح ساختارهای سازمانی مرتبط با -

عوامل ينترمهم، عامل نیروی انساااانی از هاا ساااازماان اد هر گوناه تغییری در برای ايجا

خواستن، توانستن و امکان داشتن به ازجملهتاثیرگذار اسات. در اين میان موضوعات مهمی

Page 18: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

08

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

در بهروری افراد مطرح اساات. خواسااتن نوعی مولد انرژی اساات؛ به فرد مؤثرعنوان عوامل

قا و که در ب شااودیمگیری برای انجام يا عدم انجام کاری و منجر به تصاامیم دهدیمانگیزه

مادی و معنوی و ارتقای هایيقتشااوبساازايی دارد. یرتأثتوسااعه مديريت دانش در سااازمان

تواندیموسایله عامل توانستن انگیزه خواساتن را در فرد قويتر نمايد. فرد به تواندیمشاغلی

ور صاحیح مورد استفاده قرار دهد که به توانايی ط انرژی ايجاد شاده از عامل خواساتن را به

جسمی و روحی فرد بستگی دارد. عامل امکان هایيیتواناعلمی، تجربه، دانش تخصصی و

. اينآوردیمداشااتن بسااترهای مناسااب و الزم را برای اسااتفاده از انرژی ايجاد شااده فراهم

، منابع، ، فناوریهایتمسئولت و عامل وابساته به سازمان و فاکتورهای محیطی مانند؛ اختیارا

.و مسائلی از اين دست است هاروشقوانین،

دهدیمتخصاصی در استفاده از فناوری اين امکان را به فرد یهامهارتروزآمدساازی

تا در فرايند مديريت دانش در راساتای اهداف از پیش تعیین شده خود گام بردارد. بنابراين

معنی روزآمادساااازی افراد در ارتباط با مفاهیم و امکانات راهبرد آموزش و باازآموزی باه

جديد مطرح اسات. ترويج عالقه اطالعیابی و کم کردن فاصاله اطالعاتی درون دانشگاه، و

تعیین افرادی به عنوان رابط کل دانش در دانشااگاه تا با پیگیری مرتب کارها به سااازماندهی

.شودیمو اجرای تصمیمات بپردازند، توصیه

گفت که گسااترش سااريع فناوری اطالعاتی و توانیمارتباط با زيرساااخت فناوری در

تا افراد ناخواساااته شاااودیمموجب هاآنکارگیری ارتباطی، و ترس از عدم توانايی در به

تخصاصی خود را با امکانات جديد هماهنگ نکرده و از امکان برقراری ارتباط یهامهارت

افراد از شااودیمرسااانی کافی از سااوی سااازمان، ساابب با محیط محروم شااوند. عدم اطالع

آن سااازیادهپیغافل بمانند. در نتیجه نتايج مثبتی از هایتفعالو مراحل انجام هابرنامهوجود

.دست نخواهد آمد برنامه يا فعالیت به

کم ولیدت کیفیت، ارتقای که است فزاينده چنان جهانی بازار در رقابتی فشارهای امروزه

نه یمديريت پاسااخگويی و شااهروندان، و مشااتريان انتظارات موقع به سااازی برآورده هزينه،

ده استش باعث شرايط رقابتی شديد جهانی. است راهبردی ضرورت يك بلکه گزينه يك

هندسی مجدد،م الگوگیری، مشتری، رضايت فراگیر، کیفیت مديريت مانند موضاوعاتی که

Page 19: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

09

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

، يادگیریراهبردی ريزیبرنامه ساااپاری، برون و ساااازی کوچك مجدد، دهی سااااخت

درك هاسااازمان اصاالی چالش باشااد. هاسااازمان توجه کانون دانش مديريت و سااازمانی

هاسااازمان آرزوی ينتربزرگامروزه . اساات آن سااازیپیاده چگونگی و دانش مديريت

هاگاهدانش .است موفق يك روش به آن اداره و مناسب دانش مديريت سایستم يك تعريف

بال و فزاينده به دن باالدر شاارايط رقابتی بايد قادر باشااند ضاامن ارضاااء تقاضاااهای سااطح

تر و هزينه کمتر باشاااند. برای مواجهه با باالبرای ارائاه خادماات باا کیفیت يیهاا فرصااات

واقع گردد. فرايندهای مديريت دانش مؤثر تواندیمپیش رو، ماديريت دانش یهاا چاالش

راهبردهاای مديريت دانش مناساااب هدايت شاااوند. با اين وجود شاااناخت بااياد از طريق

و میزان توجه به هر راهبرد جهت کسب نتايج هادانشگاهراهبردهای مديريت دانش مناساب

کارآ ماد و هاییستمسبدون طراحی و اساتقرار .مورد توجه بیشتر قرار گیرد بايستیمبهتر

علمی پیشتاز، و ارتقای جايگااااه علمااای کاااشور در هایيانجراثاااربخش، ايجاد و راهبری

.منطقاه میاسر نیست

ا ر زيادی نساابتاً زمان و اساات بر هزينه دانش مديريت یهاپروژه اجرای که آنجايی از

واملع شناسايی به مديران نیست، مدت ملموس کوتاه در نیز آن از حاصال نتايج و طلبدیم

متبوع نسازما وضعیت آن سنجش تبع به و دانش مديريت نظام اجرای اثربخشای کلیدی در

ناسبم يك رويکرد اتخاذ و دانش مديريت طرح يك موفقیت پیش بینی. مندند عالقه خود

بر تغیرهام ارزيابی تأثیر .کند تسهیل را دانش خصاو مديريت در گیری تصامیم تواندیم

و دانش مديريت هایپروژه شاااروع در اهداف شااافاف وجود دهدیم نشاااان نیز هاعامل

فرهنگی، -سااااختاری یهاشااااخص از دانش تولیاد در کاارمنادان تجرباه تخصاااص و

یمت به کارگیری فناورانه، یهاشاخص درمیان دسترس اطالعات در فناوری هایيرسااخت ز

و شاارکت و فرآيندی یهاشاااخص در در سااازمان دانش مديريت سااازیپیاده مخصااو

یهاپژوهش در. دارند تأثیر را بیشااترين مديريتی یهاشاااخص میان در ارشااد حمايت مدير

راهبرد اثربخشااای در را فرهنگی عوامل( 0141) و همکاران جعفری نیز گرفته صاااورت

تمرکز، و رسمیت کاهش با زمینه ساختاری در کردند پیشنهاد و دانسته مفید دانش مديريت

شود. تسهیل در سازمان دانش اشتراك

Page 20: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

21

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

منابع

اجاقی، رضااوان؛ ايزدی فردوساای، مسااعود؛ محمد حسااین؛ يارمحمديان،بهرامی، سااوساان؛

و فراگیر کیفیت مديريت یرابطه (.0140) گلکار، مرضاایه السااادات؛ فهیمه ورکی،

علوم دانشااگاه و دانشااگاه اصاافهان علمی هیأت اعضااای ديدگاه از دانش مديريت

.522-552، (9)4 ،سالمت اطالعات مديريت. اصفهان پزشکی

نشااار خواه، حساااینی علی ترجمه ،دانش مديريت (. 0125رومهات ) و پروسااات، روب

سوم. چاپ يسطرون،

مديريت دانش و معرفی يك مدل ساااازیپیاده یهاچالشتبیین . (0124پرهاام، شاااهره ) پايان نامه کارشااناساای ، در دانشااگاه شااهید چمران اهواز سااازیپیادهمناسااب جهت

.ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز

و استقرار مديريت دانش در دانشگاه سازمانیفرهنگبررسی رابطه بین (. 0127) آپژوهان، ، پايانامه کارشااناساای ارشااد، دانشااکده مديريت، آزاد اسااالمی واحد تهران مرکز

دانشگاه آزاد اسالمی؛ واحد تهران مرکز.

و شااناسااايی (.0140احد )رواسااان، زارع حسااام؛ رمضااانپورخاکی، محمدتقی؛ فرد، تقوی

نظام در مسااتندسااازی جهت مديريت بیمارسااتانی مهم موضااوعات اولويت بندی

.255 -221، (2)4 ،سالمت اطالعات مديريت دانش. مديريتبررسای عوامل زيرساختی مديريت دانش در دولت جمهوری . (0122زاده، محمد ) حسان

.00 -22 ،(25) 02 ،رفتاردانشور همجل . اسالمی ايرانمديريت دانش در دانشااکده علوم هايیيرساااختزبررساای .(0122بی بی عشاارت )زمانی،

تربیتی و روانشاااناسااای دانشاااگاه اصااافهان از ديدگاه اعضاااای هیات علمی و ارائه

، تهران، موساااساااهدانش يريتمد یکنفرانس مل یناول .راهکارهايی برای بهبود آن

.يريتو آموزش مد یقاتموسسه تحق یمی،نفت، گاز و پتروش یاطالع رسان

و بررسی (، شاناساايی، 0140)شاعبانی، احمد؛ محمدی اساتانی، مرتضای؛ فرودگذار، حامد

TOPSIS تکنیك از استفاده با دانش مديريت سازیپیاده بر مؤثر عوامل رتبه بندی

Page 21: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

20

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

4 ،اطالعات سااالمت مديريت .(شاایراز پزشااکی علوم دانشااگاه: موردی یمطالعه)

(1 ،)122-102.

نسیم جعفرآباد، پور سارا؛ نبی ،آقابابا امیراشاکان؛ پور، الدين؛ نصایری جمال ساید طبیبی،

علوم دانشگاه آموزشی هاییمارساتان ب در دانش مديريت ارکان یمطالعه .(0141)

.972 - 924،(9) 2 ،سالمت اطالعات مديريت. ايران پزشکی ساازی پیاده سانجی امکان(. 0122) دامون ،راهیم ؛ نوذریاب ،افشاار زنجانی ، بنفشاه؛ یاهللفتح

ماديريات دانش در دانشاااگااه اصااافهاان. مجموعاه مقاالت مديريت دانش و علوم زاده و ديگران. تهران، به کوشااش محمد حساان .هاکنش: پیوندها و برهم اطالعات

.نشر کتابدار

هایساخت زير وضعیت مطالعه .(0141هاشم )، لیال؛ عطاپور، هاشام پور ؛علی آدينه ،قهرمانی

قاتتحقی نشااريه .علمی هیات اعضااای ديدگاه تبريز از دانشااگاه در دانش مديريت .21 -25، (57)95 اطالع رسانی دانشگاهی، و کتابداری

کاااربرد مااديرياات دانش در کاادگااذاری بااالینی در .(0127) یااهزککرمی، مهتاااب؛ پیری،

(.9)2، عات سالمتمديريت اطال مراقبت بهداشتی.های سازمان

یرابطه .(0141يوسف ) سوسن؛ مسعوديان، بهرامی، علی؛ يزدخواستی، محمود؛ آرا، کیوان

پزشکی علوم دانشگاه یهادانشاکده در ساازمانی هوش و دانش مديريت یهامؤلفه

.271-221 ،(5) 2 سالمت اطالعات مديريت. اصفهان

رابطه بین مديريت .(0122)نیك بخت، اکرم؛ سایادت، سیدعلی؛ هويدا، رضا؛ مقدم، اعظم

آموزشااای از ديدگاه اعضاااای هیات یهاگروهرهبری مديران یهاسااابك دانش با

.202-229 ،(2) 7 ،مديريت اطالعات سالمت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

میان در خالقیت و دانش مديريت بین یرابطه .(0140عبدالرساااول ) نجمه؛ جوکار، نیر،

،مديريت اطالعات ساااالمت شااایراز. شاااهر دانشاااگاهی یهاکتابخانه کتابداران

4(2)،212-229.

یهادانشکدهمديريت دانش در یهامؤلفهارزيابی میزان به کارگیری .(0124همتی، محمد )

.هرانت ،اولین کنفرانس ملی مديريت دانش .درپرديس فنی تهران. مقاله ارائه شده

Page 22: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

22

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

(،0141حسنعلی ) نصرآبادی، رضا؛ بختیار هويدا، سایدعلی؛ سایادت، پیمان؛ يارمحمدزاده،

در انیانسااا یيهسااارمابر دانش تبديل فرايند تأثیر سااااختاری یمعادله مدل تبیین

عاتاطال مديريت .اصفهان صنعتی و اصفهان پزشاکی علوم اصافهان، یهادانشاگاه

.0012-0095 ،(2) 2 ،سالمتAbtahi, H & Salavati, A. (2006). Knowledge management in organization,

Tehran: Publication.

Amaravadi, C. S. (2005). Knowledge management for administrative

knowledge. Expert Systems, 22(2), 53-61.

Attafar A, Bahrami Samani M. The application of the learning organization’s

indicators in public and Islamic Azad universities of Shahrekord.

Higher Educ J. 2008; 2(1), 79-161. [Persian].

Bong S.H, Lee J, Gil Y. (2004). Effective team processes for technology

internalisation with special emphasis on knowledge management:

successful late starter, Samsung case. International Journal of

Technology Management, 27 (1), 16–39.

Chandra S. A. (2008). Knowledge Management for Administrative Knowledge

and Decision Sciences. College of Business and Technology. Stripes;

Hall 435 Western Illinois University, 61455.UAS.

Chandra S. A. (2008). Knowledge Management for Administrative

Knowledge and Decision Sciences.College of Business

andTechnology.Stripes; Hall 435 Western Illinois University,

50466.UAS.

Choi, Yong Suk, "An empirical study of factors affecting successful

implementation of knowledge management" (2000). ETD collection for

University of Nebraska - Lincoln. AAI9991981.

Choi.B, Lee.B, (2003), Knowledge management as a catalyst for innovation

within organizations. Organisation Study, 18(7), 417-403.

Chourides, P., Longbottom, D., Murphy, W. (2003). "Excellence in

knowledge Management: an Empirical Study to Identify Critical

Factors and Performance Measures. Measuring Business Excellence,

7(2), 29-45.

Daneshfard, K. (2004). "Building capacity for organizational learning",

Tehran. Journal Management, 14, 38-44. (In Persian).

Davel. R, & Snyman. M. (2007). Influence of corporate culture on the use of

knowledge management techniques and technologies, Department of

Information Knowledge Management, University of Johannesburg, 6-

17.

Davenport, T. H. and L. Prusak (1998). Working Knowledge, Cambridge, MA:

Harvard Business School Press.

Page 23: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

...مدیریت دانش و وضعیت پیاده سازی هایشناسایی شاخص

23

ل سا

ومد

، ره

شما5،

انست

زم94

Davenport, T., and Laurence, H. P. (1996). Working knowledge: new

organizations manage what they know. Boston, Ma: Harvard Business

School.

Eppler, M.J. & Sukowski, O. (2000). “Managing team knowledge: core

processes, tools and enabling factors”, European Management Journal,

334-341.

Gold, A. Malhotra, A. & Segars, A.H. (2001). “Knowledge management: an

organization capabilities perspective”. Journal of Management

Information System,18(1), 185-214.

Golden, C. L. (2009). Knowledge Management and Historically Black

Colleges and Universities. Dissertation for the Degree of Doctor of

Philosophy Applied Management and Decision Sciences Information

Systems Management Specialization, College of Management and

Technology, Walden University.175-183 (In Persian).

Hung, Y.; C Huang, S.; M Lin, Q. & Tsai, M, L. (2005). Critical factors in

adopting a knowledge management system for the pharmaceutical

industry. Industrial Management & Data System, 105(2), 164-168.

Jamalzadeh M, Rahgozar H, Alavi F. 2011. A survey of Shiraz Islamic Azad

University with regard to learning organization from the perspective of

faculty members. Q J Appr Educ Admin, 2(5), 71-94. [Persian].

Khalifa, M. & Liu, V. (2003). Determinations of KM programs, 20-30.

Available at: www.ejkm.com.

Kim, S. (2001). An empirical study of the relationship between knowledge

management and information technology infrastructure capabilities in

the management consulting industry, 24-27, Available on http: www.

Proquest. umi.com.

Kuan, Y.W. (2005). Critical success factors for implementing knowledge

management in small and medium enterprises. Industrial Management

&Data System,105 (3), 262-273.

Lee, Y. C., and Lee, S. K. (2010). Capabilities processes and performance of

knowledge management: A structural approach. Human Factors and

Ergonomics in Manufacturing, 17(1), 21-41.

Liao, S.H. (2003). Knowledge Management Technologies and

ApplicationsLiterature Review from 1995 to 2002.Expert Systems and

Applications, 25(2), 155-164.

Menon, A, and Varadarajan, R.A. (1992). A model of marketing knowledge

use within firms. Journal of Marketing, 65(4), 53-71.

Mohammadi Fateh, A.; Sobhani, M. & Mohammai, D. (2009). Knowledge

management comprehensive approach, Tehran: Publication, Payame

Puya 117- 118. (In Persian).

Najafbeygi R, (2004). Organization and management, (2nd Ed). Tehran:

Islamic Azad University Scientific Publication Center, 230-235. (In

Persian).

Page 24: یاسهدایپ تیعضو و شناد تییدم یاهصخاش ییاسانش ...jks.atu.ac.ir/article_2695_832478a468e1fecc309f341f68bef... · 2020-02-23 · یاسهدایپ

نامه مطالعات دانش شناسیفصل

24

الس

وم

د،

رهشما

5، ان

ستزم

94

Nedlela, L.T. & Toit, A.S.A. (2001). “Establishing a knowledge management

programme for competitive advantage in an enterprise”. Journal of

Information Management, 21, 157-165.

Newmen, Brion. & Connord, W. Kurt. (1999). A framework for

characterizing knowledge management methods, Theory Paper Km-

Forum.Org, 30-35.

Pan, S. & Scarbrough, H. (1998). “A socio-technical view of knowledge

sharing at bukman aboratoris”. Journal of Knowledge Management,

2(1), 55-66.

Piccoli, G., Ahmad, R., Ives, B. (2000). Knowledge Management in

Academia: A Proposed Framework.Information Technology and

Management,1, 229-245.

Probest, G., Steffen, R. & Kai, R. (2002). Managing Knowledge; Building

Blocks for Success, New York; John Wilely & Sons.

Rastogi, P.N. (2000). Knowledge management and intellectual capital – the

new virtuous reality of competitiveness. Human systems management,

19(1), 39-49.

Sallis ،E.& jones ،G. (2007). “knowledge management in education”, Kogan

page،London,. 1-17.

Sarrafizadeh. A. (2007). Management information systems strategic

approach, Tehran: Terme Publication, 431-435. (in Persian).

Sharma, S. & Wickramasinghe, N. (2002). A framework for building a

learning organization in the 21st century, Working paper, 4-11.

Swieringa, J. & Wierdsma, A. (1992). Becoming a learning organization:

beyond the learning curve, Addison-Wesley Publishing Company, 50-

65.

Tabibi, S.J.; Maleki, M.R. & Delgoshaei, B., (2009). Writing successful

theses, dissertations, research projects and scientific articles, Tehran:

Ferdos Publication, 77-88. (in Persian).

Twigg, C.A. (1994). The Changing Definition of Learning. Educom Review,

29.

Zheng, W. (2005). The impact of organizational culture, structure, and

strategy on knowledge management effectiveness and organizational

effectiveness, 135- 190. Available on http:www.proqust.umi.com.