Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler...

70
Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji Verimliliği Uygulamalarına Genel Bir Bakış Bora OMURTAY Elektrik Mühendisi (ETKB- YEGM) YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transcript of Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler...

Page 1: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Ülkemizde Enerji Verimliliği

Politikaları, Enerji Verimliliği

Uygulamalarına Genel Bir Bakış

Bora OMURTAY

Elektrik Mühendisi

(ETKB- YEGM)

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 2: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sunum İçeriği

1. Dünyada ve Türkiye’de Enerji Durumu ve Talebi

2. Enerji Verimliliği Kanunu ve İkincil Mevzuatlar

Enerji Yönetimi

Eğitim ve Sertifikalandırma

Yetkilendirme Çalışmaları

Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar)

Bilgi Verme Yükümlülüğü

3.Stratejik Amaçlarımız ve Hedeflerimiz

2

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 3: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

1. Dünya’da ve Türkiye’de

Enerji

Durumu ve Talebi

3

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 4: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Uluslararası Enerji Ajansının tahminlerine göre;

2009 yılında 12,13 milyar TEP olan dünya birincil

enerji talebinin,

Dünyada Enerji Talebi

4

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 5: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

2035 yılında mevcut enerji politikaları ile devam

senaryosuna göre %51 oranında artışla 18,30

milyar TEP,

Sera gazı emisyonlarının azaltılmasının

hedeflendiği senaryonun uygulanabilmesi

durumunda %23 oranında artışla 14,87 milyar

TEP’ e ulaşması beklenmektedir.

Dünyada Enerji Talebi

5

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 6: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

2009 yılında dünya birincil enerji

kaynaklarının %81’ini oluşturan fosil

yakıtların 2035 yılındaki payı,

Mevcut enerji politikaları ile devam

senaryosuna göre %75’ e,

Sera gazı emisyonlarının azaltılmasının

hedeflendiği senaryoya göre %62 oranında

düşecektir.

Dünyada Fosil Enerji Talebi

6

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 7: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

2009 yılında 1,6 milyar TEP olan

yenilenebilir enerjinin 2035 yılında,

Mevcut politikalarla devam etmesi

durumunda 1,9 kat artarak yaklaşık 3 milyar

TEP’ e,

Sera gazı emisyonlarının azaltılmasının

hedeflendiği senaryoya uyulması

durumunda ise 2,5 kat artarak yaklaşık

4 milyar TEP’ e yükselmesi öngörülmektedir.

Dünyada Yenilenebilir Enerji Talebi

7

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 8: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sonuç: Gelecek 20 yıl içinde Dünyada enerji

verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları

yatırımlarına büyük önem verilecektir.8

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 9: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

2010 yılında birincil enerji arzı 109,2 milyon

TEP (ton eşdeğeri petrol) olarak

gerçekleşmiştir.

Birincil enerji arzının 32,4 milyon TEP’ lik kısmı

yerli üretimle karşılanmıştır.

Bu durumda; enerji arzının yerli kaynaklarla

karşılama oranı yaklaşık %30 dur.

Türkiye’nin Enerji İthalatı

72,8 milyon TEP ithal ediliyor.9

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 10: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

10

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 11: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığının Enerji Politikaları ve

Stratejileri

1. Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması,

2. 2023 yılına kadar tüm yerli kaynakların

devreye alınması,

3. Yenilenebilir kaynakların azami oranda

kullanılmasının sağlanması,

4. Enerji verimliliğinin arttırılması,

11

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 12: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Verimliliği Kanunu

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Kabulu: 18 Nisan 2007

Resmi Gazete’de Yayımlanması: 2 Mayıs 2007

Sayı : 26510

12

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 13: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Vizyonu:

Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye..

Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji

yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir

Türkiye...

Temel Hedef

Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yoğunluğunu), 2023 yılına kadar en az %20

azaltmak.

13

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 14: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

14

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 15: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:

Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında

Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik

25 Ekim 2008; 27035 No’lu Resmi Gazete

Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında

Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik’ in

Revizyonu

27 Ekim 2011; 28097 No’lu Resmi Gazete15

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 16: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

16

ETKB / YEGM

Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (EVKK)

Üniversiteler ve Meslek Odaları

Yetkilendirmeİzleme

Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketler (EVD)

Endüstriyele İşletmeler

Yetk

ilend

irme

İzleme

Teknik

Deste

k

Eğitim

Etüt

Deste

kleme

Etüt-

Eğitim

Bilinçle

ndirm

e

İzleme-Dene

tim

VAP

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Aktörler

Page 17: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu EVKK

Enerji verimliliği çalışmalarının ülke genelinde tüm

ilgili kuruluşlar nezdinde etkin olarak yürütülmesi,

sonuçlarının izlenmesi ve koordinasyonu amacıyla

Kurulmuştur.

17

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 18: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

EVKK

• ETKB Müsteşar Yardımcısı• İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı

• Çevre Şehircilik Bakanlığı

• Ulaştırma Denizcilik Haberleşme Bakanlığı

• Bilim Sanayi Teknoloji Bakanlığı

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

• Orman ve Su işleri Bakanlığı

• Kalkınma Bakanlığı

• Hazine Müsteşarlığı

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu

• Türk Standartları Enstitüsü

• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu

• Türkiye Odalar Borsalar Birliği

• Türk Mühendis ve Mimarlar Odası

• Türkiye Belediyeler Birliği 18

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 19: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Verimliliği:

Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel

işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol

açmadan birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji

tüketiminin azaltılması.

Enerji Yönetimi:Enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını

sağlamak üzere yürütülen

eğitim,

enerji etüdü,

ölçüm,

izleme,

planlama ve uygulama faaliyetleri19

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 20: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Yöneticisi:

Endüstriyel işletmelerde ve binalarda enerji yönetimi ile ilgili

faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve

enerji yöneticisi sertifikasına veya

eğitim-etüt-proje sertifikasına sahip kişi.

Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi: (EVD)

Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar ile yaptıkları

yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, enerji verimliliği

hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilen şirketler.

20

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 21: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Verimliliği Hizmetleri:

Enerji verimliliğini artırmak üzere

enerji yöneticisi eğitimi,

enerji etüdü

verimlilik arttırıcı proje hazırlama,

proje uygulama ve

danışmanlık hizmetleri

21

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 22: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

ENERJİ YÖNETİMİ

Enerji Yöneticisi Görevlendirilmesi

Enerji Yönetim Biriminin Kurulması

22

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 23: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sektör Enerji Yöneticisi Enerji Yönetim Birimi

Endüstriyel

İşletmeler

≥ 1.000 TEP ≥ 50.000 TEP

Elektrik Üretim

Tesisleri

Kurulu Gücü ≥ 100 MW -

Organize Sanayi

Bölgeleri

- Faal Endüstriyel İşletme

Sayısı ≥ 50

Kamu Binaları ≥ 10.000 m2

≥ 250 TEP

-

Ticari ve Hizmet

Binaları

≥ 20.000 m2

≥ 500 TEP

-

Enerji Yönetimi

Enerji Yöneticisi Görevlendirilmesi ve Enerji Yönetim Birimi Kurulması

23

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 24: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

EĞİTİM

VE

SERTİFİKALANDIRMA

24

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 25: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

i. Enerji Yöneticisi Eğitimleri

ii. Etüt-Proje Eğitimleri

iii. Sınavlar

Eğitim ve Sertifikalandırma

25

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 26: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Yöneticisi Eğitimleri

• Mühendislik alanında veya Teknik Eğitim

Fakülteleri’nin Makine, Elektrik veya Elektrik-

Elektronik bölümlerinde en az lisans düzeyinde

eğitim almış kişilere

• Uygulamalı Eğitim;

En az 40 Ders saati

• Merkezi sınav;

100 puan üzerinden an az 70 puan

26

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 27: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Etüt-Proje Eğitimleri

• Sanayi ve Bina kategorilerinde,

Mühendislik alanında en az lisans düzeyinde

eğitim almış kişilere,

• Teorik ve Uygulamalı Eğitim;

en az 120 Ders saati

• Etüt ve proje çalışması;

Eğitim bitiminden sonra en fazla 3 ay içinde

• Merkezi sınav;

100 puan üzerinden an az 70 puan 27

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 28: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Enerji balansı eğitim ünitesi,

• Yanma kontrolü eğitim ünitesi,

• Buhar sistemleri eğitim ünitesi,

• Basınçlı hava sistemleri eğitim ünitesi,

• Atık ısı geri kazanımı eğitim ünitesi,

• Elektrik motorlarında hız kontrolü eğitim ünitesi,

• Aydınlatma eğitim ünitesi,

• Alan ısıtma, soğutma, havalandırma ve iklimlendirme eğitim ünitesi,

• Yalıtım eğitim ünitesi,

• Akışkanlar mekaniği eğitim ünitesi,

• Ölçüm ve analiz cihazları28

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Uygulamalı Eğitim

Page 29: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

FIRIN EĞİTİM ÜNİTESİ

29

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Enerji balansı eğitimi,

• Atık ısı geri kazanımı eğitimi,

Page 30: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

BUHAR KAZANI ve BUHAR KAPANI TEST ÜNİTESİ

30

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Buhar sistemleri eğitimi,

• Atık ısı geri kazanımı eğitimi,

Page 31: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

BASINÇLI HAVA EĞİTİM ÜNİTESİ

31

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Basınçlı hava sistemleri eğitimi,

Page 32: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

FAN EĞİTİM ÜNİTESİ 32

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Elektrik motorlarında hız kontrolü eğitimi,

Page 33: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

POMPA EĞİTİM ÜNİTESİ

33

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Elektrik motorlarında hız kontrolü eğitimi,

Page 34: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

YANMA (AÇIK BRÜLÖR) EĞİTİM ÜNİTESİ34

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Yanma kontrolü eğitimi,

Page 35: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

AYDINLATMA EĞİTİM ÜNİTESİ

35

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

• Aydınlatma eğitimi,

Page 36: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Toprak kaynaklı Isı pompası,

• Trompt Duvar Uygulaması,

• Fotovoltaik Pil Uygulaması,

• Güneş enerjisinden Sıcak su

temini,

• Fiber Optik Aydınlatma,

• Kompozit Duvar,

• Nitelikli Camlar,

• Ölçüm ve analiz cihazları

Enerji Verimliliği Eğitim Tesisi

36

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 37: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

37

2014 yılı sonu itibariyle;

Sanayi sektöründe 2700 enerji yöneticisi

Bina sektöründe 1961 enerji yöneticisi

Enerji Yöneticisi 2368

Sanayi etüt proje 194

Bina etüt proje 202

27.10.2011 tarihinden itibaren sanayi ve bina eğitimleri

birleştirilerek enerji yöneticisi eğitimi adı altında

verilmeye başlanmıştır.

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 38: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sınavlar

• Merkezi sınav : Ocak ve Temmuz

(Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü – ANKARA)

38

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 39: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

YETKİLENDİRME

Üniversitelerin, Meslek Odalarının Yetkilendirilmesi

Şirketlerin Yetkilendirilmesi

39

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 40: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Uygulamalı Eğitim Yapma ve Şirketleri Yetkilendirme

• Yetki Belgesi Süresi: 5 Yıl

• Müracaat; Nisan & Ekim,

• EVKK onayı: İlk veya ikinci toplantıda

• Personel: Etüt-Proje Sertifikalı en az 4 (dört) kişi

• Eğitim Tesisi:

Üniversitelerin, Meslek Odalarının

Yetkilendirilmesi

40

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 41: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Enerji Verimliliği Hizmetlerini Yürütme

• Bina ve Sanayi Sektörlerinde “A” veya “B” Sınıfı Yetki Belgesi;

• Yetki Belgesi Süresi : 3 Yıl

• Müracaatlar; Ocak & Temmuz,

• Cihaz Altyapısı (Ek-3)

• Eğitim verebilmek için

Eğitim Tesisi

Eğitici Listesi

Şirketlerin Yetkilendirilmesi

41

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 42: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Yetkilendirme Çalışmaları

Kurumların Yetkilendirilmesi

MMO Kocaeli Şubesi

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi

Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketlerinin

Yetkilendirilmesi

Toplam 40 şirket

Sanayi - 11

Bina – 27

Eğitim - 2 42

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 43: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

DESTEKLER

VERİMLİLİK ARTIRICI PROJELER

GÖNÜLLÜ ANLAŞMALAR

43

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 44: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

YIL Endüstriyel İşletme Sayısı

VAP Sayısı

Öngörülen Yatırım Tutarı (TL)

Projede Öngörülen Destek Miktarı (TL)

Projede Öngörülen Tasarruf Miktarı (TEP)

2009 12 17 5.136.592,03 1.007.361,97 6.592,00

2010 13 15 5.704.266,68 1.089.370,43 6.550,00

2012 2 11 7.588.000,00 1.380.368,03 8.478,30

2013 27 59 22.956.587,23 5.412.277,71 18.844,32

2014 38 68 29.177.207,75 8.248.526,37 18.560,96

Verimlilik Artırıcı Projeler

44

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 45: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Müracaat : Her yıl Ocak ayı

• Geri Ödeme Süresi : < 5 Yıl

• Proje Uygulama bedeli : en fazla 1 milyon TL

• Projenin Uygulama Süresi : en fazla 2 Yıl

• Sertifika Gereksinimi : ISO 50001 Sertifikası

•Destek ödemesi : Uygulama Sonrası

• Destek Miktarı :Proje uygulama bedelinin en

fazla % 30’u (300.000 TL)

Verimlilik Artırıcı Projelerin (VAP) Desteklenmesi

45

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 46: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Proje Dosya Formatı

http://www.yegm.gov.tr/verimlilik/v_mevzuat.aspx

Enerji Verimliliği Destekleri Hakkında Tebliğ

(Sıra No:2012/3)

Ekler

Ek1 – Ek2

46

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 47: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Enerji Tük.≥ 1000 TEP

• Enerji Tük. Bildirim

• Enerji Yöneticisi

• TS ISO 50001

• Ölçüm Metodları

• Ölçüm Aletleri

• Hesap Metodları

• Formüller

• Başvuru Yazısı

• Proje Dosyası

• Ekler

Başvuru Dosyası

Ön

İnceleme

Proje Red (İade)

30 gün

içerisinde

İşletmeye yazılı

olarak

bildiriliyor.Kabul

Red

İnceleme

Proje Tam

Proje Eksik

Eksiklerin

Tamamlanması

için İşletmeye

Bildirim (30 Gün)

47

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 48: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Uygun Bulunan Projelerde;

• Ekipman veya sis. mevcut mu?

• Ölçüm sonuçları doğru mu?

P = 0,6 x MEP + 0,4 x EP

MEP= Maliyet etkinlik puanı

EP= Proje elektrik kazancı

Yerinde

İnceleme

Ölçümü Farklı

Proje

Bileşenlerinin

İşletmeye

Bildirimi (10 Gün)

Projelerin Sıralanması

ve Kurula Sunulması

Kurul

Onayı

Sözleşme Yapılması

Proje Tam

Tamam

Ölçüm Farklı

Kabul

Red Endüstriyel

İşletmeye İade

48

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 49: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sözleşme tarihinden

itibaren iki yıl içinde

projeyi uyguladığını

Genel Müdürlüğe

yazılı olarak

bildirmesi gerekir.

• Uygulamanın projesine

uygunluğu,

• Öngörülen tasarrufların

sağlanıp sağlanmadığını

gösteren ölçümler

yapılır.

• Yeminli mali müşavir

tarafından onaylanmış

faturalar,

• Ölçüm ve hesaplamalar,

Uygulamanın Yapılması

Uyg. Tamam. Bildirimi

Yerinde

İnceleme

Uyg. Rap. Hazırlanması

Red

Kabul

Proje veya

Proje

Bileşenleri

İptal

49

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 50: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Uygulamaların farklı yapılıp,

yapılmaması

Bileşen enerji kazancının

projedeki miktarının altında

olup olmaması,Uyg. Rap.

İncelenmesi

Uygunsuzlukların

Giderilmesi için

İşletmeye

Bildirim(10 Gün)

Uygunsuz

Uygun

Destek Miktarının

Hesaplanması ve

İşletmeye Ödemenin

Yapılması

Uygulanacak destek miktarının

hesaplanmasında yeminli mali müşavir

tarafından onaylanmış fatura bilgileri

esas alınır.

50

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 51: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

51

Herhangi bir endüstriyel işletme;

Üç yıl içerisinde, Enerji yoğunluğunu ortalama

olarak en az yüzde on oranında azaltmayı

taahhüt eden tüzel kişiler,

Genel Müdürlüğün internet sayfasında

yayınlanan başvuru formu ile birlikte her yıl

Ekim ayında Genel Müdürlüğe başvurur.

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Gönüllü Anlaşmalar

Page 52: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

52

Gönüllü anlaşma başvurusunda bulunan tüzel

kişilerin başvuru tarihinden önceki yıllara ait

enerji yoğunlukları

Enerji Yoğunluğu = E / D

E = TEP cinsinden işletmenin yıllık toplam

enerji tüketimi

D = (1/ ÜFE) x ∑ (Pi x Fi)

D = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası

cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik değeri.

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 53: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

53

ÜFE = İlgili sektörün üretici fiyat endeksi

Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları

Fi = Bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıl içerisinde

üretilen malların fabrika satış fiyatları.

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 54: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

GÖNÜLLÜ ANLAŞMA BİLGİLERİ

Başvuru YılıBaşvuruda Bulunan

Endüstriyel İşletme Sayısı

Kabul Edilen Başvuru

Sayısı

İzleme Döneminde İptal

Edilen Gönüllü Anlaşma

Sayısı

İzlemesi Devam Edilen

Gönüllü Anlaşma Sayısı

2009 24 11 1 10

2010 11 11 1 10

2011 Mevzuat Değişikliği Nedeniyle Başvuru Alınmamıştır.

2012 3 2 2

Toplam 22

54

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 55: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Müracaat : Her yıl Ekim ayı

• Taahhüt : Üç yıl içerisinde enerji yoğunluğunu

en az ortalama % 10 azaltma

•Sertifika Gereksinimi : ISO 50001 Sertifikası

Yürürlüğe girmesi : Anlaşmanın imzalanmasını takip eden

ilk yıl

•Destek ödemesi : Üç yıl sonra taahhüdünü yerine getirmesi

durumunda

• Destek Miktarı : Anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin

% 20’si ve en fazla 200.000 TL

Gönüllü Anlaşmaların Desteklenmesi

55

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 56: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Başvuru Formu

Ön

İncelemeProje Red (İade)

Kabul

Red

İnceleme

Tam

Eksik

Eksik Bilgilerin

Tamamlanması

İçin İşletmeye

Bildirim

• Enerji Tük.≥ 1000 TEP

• Enerji Tük. Bildirim

• Enerji Yöneticisi

• TS ISO 50001

56

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 57: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Referans Enerji

Yoğunluğunun Belirlenmesi

Kurul

Onayı

Sözleşme Yapılması

Kabul

RedEndüstriyel

İşletmeye İade

Projelerin Sıralanması ve

Kurula Sunulması

• Referans enerji yoğunluğu değeri

• Taahhüt edilen enerji yoğunluğu

azaltma oranı

P = 0,6 x REY + 0,4 x EYA

57

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 58: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Üç Yılın Enerji

Yoğunluğunun

Hesaplanması

Destek Miktarının

Hesaplanması ve

işletmeye Ödemenin

Yapılması

Uygun

Uygun Değil

58

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 59: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

BİLGİ VERME

YÜKÜMLÜLÜĞÜ

59

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 60: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

“Enerji Tüketimine İlişkin Bilgiler” her yıl Mart Ayı sonuna

kadar

Endüstriyel İşletmeler (yıllık enerji tüketimi ≥ 1.000 TEP)

Kurulu Gücü 100 MW ve üzeri Elektrik Üretim Tesisleri

Enerji Yöneticisi görevlendirmekle yükümlü Bina sahipleri

ve/veya yönetimleri

Bilgi Verme Yükümlülüğü

60

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 61: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

STRATEJİ BELGESİ

25 Şubat 2012

61

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 62: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Ana Hedef:

2023 yılında Türkiye’nin GSYİH başına tüketilen enerji

miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre

en az %20 azaltılması

Strateji Belgesine Aşağıdaki Linkten Ulaşabilirsiniz;

(http://www.yegm.gov.tr/duyurular/EV/EV-Strateji_Belgesi/EV-

strateji_belgesi.html)

62

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 63: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

STRATEJİSİ

NELER GETİRİYOR

Sanayi ve Hizmet Sektörü

Konut Sektörü

Elektrik Sektörü

Ulaştırma Sektörü

Kamu Sektörü

63

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 64: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Sanayi ve Hizmet Sektörü

• Sanayi sektöründe enerji yoğunluğunu 10 yıl içinde en

az %10 düşürme hedefi,

• Enerji Yönetimi Sistemi kurmakla yükümlü işletme ve

binalar kamu ile ilişkilerinde ISO 50001 Standardının

istenmesi,

• Yılda beş bin (5.000) TEP üzerinde enerji tüketen

işletmelerde ve kullanım alanı yirmi bin metrekarenin

(20.000 m2) üzerinde olan ticari ve hizmet amaçlı

kullanılan binalarda enerji etütlerinin periyodik olarak

yapılması ve eylem planları hazırlanması

64

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 65: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Enerji Verimliliği Kanununun yürürlük tarihinden önce

ruhsat almış konutlarda; ısı yalıtımının, verimli ısıtma

ve soğutma sistemlerinin vergi düzenlemeleri ile

özendirilmesi,

• Enerji verimli ürünlerin piyasa dönüşümünün AB

uygulamalarına paralel olarak yapılması.

65

Konut Sektörü

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 66: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Elektrik Sektörü

• 2023 yılına kadar, ülke genelindeki kömürlü termik

santrallerin ortalama toplam çevrim verimlerini yüzde kırk

beşin (%45) üzerine çıkartılması,

• 2023 yılına kadar, elektrik enerjisi yoğunluğunu en az

yüzde yirmi (%20) azaltma.

66

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 67: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Ulaştırma Sektörü

• Taşıt araçlarında çevreci vergileme rejimine geçilmesi,

• Büyükşehir belediyesi bulunan illerde, ulaşım master

planları hazırlanarak yürürlüğe konulması,

• Karayolu taşımacılığının toplam taşımacılık içindeki

payının azaltılması,

• Akıllı ulaştırma sistemlerinin yaygınlaştırılması.

67

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 68: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde yıllık enerji

tüketimi 2015 yılına kadar yüzde on (%10) ve 2023

yılına kadar yüzde yirmi (%20) azaltılması,

• Enerji kullanımı olan mal ve hizmet alımları ile yapım

işlerinde Bakanlık tarafından belirlenen asgari verimlilik

kriterlerini sağlamayanların satın alınmaması veya

yapılmaması,

Kamu Sektörü

68

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 69: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

• Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde enerji etütleri

yapılarak verimlilik artırıcı projelerin hazırlanması,

bakım onarıma ilişkin bütçe ödeneklerinin öncelikle bu

projeler için kullanılması,

• Kamu kuruluşlarında ekonomik ömrünü tamamlamış

araçlar kademeli olarak tasfiye edilmesi,

• Kamu kesimine ait bina ve tesislerde verimlilik artırıcı

uygulamaların Enerji Performans Sözleşmeleri ile

gerçekleştirilmesi.

Kamu Sektörü

69

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 70: Ülkemizde Enerji Verimliliği Politikaları, Enerji ... · Yetkilendirme Çalışmaları Destekler ( Verimlilik Artırıcı Projeler - Gönüllü Anlaşmalar) Bilgi Verme Yükümlülüğü

Katılımınız için teşekkürler…

T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Tel: 312 295 55 88

E-posta: [email protected]

70

YENİLENEBİLİR ENERJİ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ