نیتسخن تسکش رب نیون یعمج ی...
16
ه علمی فصلنام- پژوهشی نگرشنسانیی افیا جغرا های نو درول، زمستانره ا، شما سال یازدهم7931 تأث ی ر رسانه ها ی جمع یوین ن بر شکستخستین ن دولت اخوانمسلم ال ی ن مصر در7 معصومهداتلسا ا سالکی دانشجو ی دکترا ی جامعه شناس ی س ی اس ی، گروه جامعه شناس ی، مسار، واحد گرمه آزاد اسنشگا دا ی، ر، ا گرمسا ی رانره طاه میساردو ر2 نشیار دا جامعه شناس ی، مسار، واحد گرمه آزاد اسنشگا دا ی، ر، ا گرمسا ی ران سروش فتحینشیار دا جامعه شناس ی، مسار، واحد گرمه آزاد اسنشگا دا ی، ر، ا گرمسا ی راناریخ دریافت: ت01 / 6 / 0931 یخ پذیرش: تار01 / 3 / 0931 چکیده جنبهی امروز اغلبباطات و فناور در حوزه ارتت تحو آن راط با مرتبفاهیماعی و منی و اجتمنسای در حوزه ا های مختلف بشر دولت حوزه قدرت دگرگونی برر اینز آثاکی اار داده است؛ یخوش تغییر قر دستان آید کهن پرسش به میون ای بوده است؛ اکن ها رسانه ها ی جمع یری چه تأثی نخست بر شکست ی نلت اخوان دومسلم ال ی ن مصر درد؟ به ن داشتن ظر مییدهجه و ناد رسد که عدم تو تکز حالتت که ارتباطانی در حوزه ات جهان تغییرانگاشت این دولت نخستت در شکستگرگون شده اسسویه د سویه به چند اخوانمسلمین ال مؤثررد که رسانهن از آن دایق نشاایج تحق؛ نتدار دارد بوده است و معناوین های نان دری جوان به جمعیت با جمعیا در مقابل سیاستمک نموده ت این کشور کلت اخوانخستین دو های ناس مقالهد؛ برهمین اسماین مقاومت نهبران آنمسلمین و ر الاردادنامبنا قر بسنادلعه ا مطا ی با روش کتابخانهی و با ا تحل ی لل شکست اخوان موجود، علستفاده منابع و امسلم ال ی ن با توجه به را رسانه و متغیرگذاری اثر شبکه هایجتماعی ارس بر ی نموده است.ژگان کل وا ی د ی: مصر، رسانه،مسلم اخوان ال ی ن، شبکهان.عی، جوانجتمای ا ها0 - ا ی نساله دکتراج شده از رله استخر مقا یت سالکدالسا معصومه ا خانم ی می باشد. 0 - . ( نو ی سنده مسئول) [email protected]
Transcript of نیتسخن تسکش رب نیون یعمج ی...
پژوهشی-فصلنامه علمی
های نو در جغرافیای انسانی نگرش
7931سال یازدهم، شماره اول، زمستان
نخستین بر شکست نوین یجمع یها رسانه ریتأث
7در مصر نیالمسلم اخواندولت سالکی السادات معصومه
رانیگرمسار، ا ،یدانشگاه آزاد اسالمواحد گرمسار، ،یجامعه شناس گروه، یاسیس یجامعه شناس یدکترا یدانشجو
2رساردومی طاهره رانیگرمسار، ا ،یدانشگاه آزاد اسالمواحد گرمسار، ،یجامعه شناسدانشیار
فتحی سروش رانیگرمسار، ا ،یدانشگاه آزاد اسالمواحد گرمسار، ،یجامعه شناسدانشیار
01/3/0931تاریخ پذیرش: 01/6/0931تاریخ دریافت:
چکیده
های مختلف بشری در حوزه انسانی و اجتماعی و مفاهیم مرتبط با آن را تحوالت در حوزه ارتباطات و فناوری امروز اغلب جنبه
ها بوده است؛ اکنون این پرسش به میان آید که دستخوش تغییر قرار داده است؛ یکی از آثار این دگرگونی بر حوزه قدرت دولت
رسد که عدم توجه و نادیده ظر میداشتند؟ به ن در مصر نیالمسلم دولت اخوان نیبر شکست نخستچه تأثیری یجمع یها رسانه
سویه به چندسویه دگرگون شده است در شکست نخستین دولت انگاشتن تغییرات جهانی در حوزه ارتباطات که از حالت تک
جمعی به جمعیت باالی جوانان در های نوین و معنادار دارد بوده است؛ نتایج تحقیق نشان از آن دارد که رسانه مؤثرالمسلمین اخوان
المسلمین و رهبران آن مقاومت نمایند؛ برهمین اساس مقاله های نخستین دولت اخوان این کشور کمک نموده تا در مقابل سیاست
را با توجه به نیالمسلم و استفاده منابع موجود، علل شکست اخوان لیتحلای و با با روش کتابخانه یمطالعه اسنادبامبنا قراردادن
ی نموده است.بررساجتماعی های شبکه اثرگذاری متغیر رسانه و
های اجتماعی، جوانان. شبکه ن،یاخوان المسلمرسانه، مصر،ی: دیواژگان کل
.باشد می یخانم معصومه السادات سالک یمقاله استخراج شده از رساله دکتر نیا -0
[email protected] (مسئول سندهینو) .-0
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 219
همدقم هک دنا هداد لکش ار یکيوک یایند یقیقح و یزاجم یاضف تیهام ماغدا اب تاطابترا و هناسر هزوح رد یروانف دشر مهم تاعوضوم نیا زا یکی ؛تسا هداد رارق ریيثت تحت ار اه ناسنا یدرف و یعامتجا یگدنز نوگانوگ یاه شخب هک میتسه یا هلحرم رد زورما تقیقح رد ؛تسا هعماج یمومع رهپس رد دارفا و اه تلود لماعت و طابترا عوضوم ندوب نیب هرذریز ،یزیرورف ،یریذپذوفن ،تسا میهافم و هژاو یناهج یگدینت مهرد و ینوگرگد هدنیازف هلحرم تسا اه هناسر لکش رییغت و تاطابترا هزوح رد بالقنا هطساو هب یگمه ...و هعماج رد تردق فیرعت رییغت ،اه تلود(Ashok,2001)هدومن جراخ هیوس كت تلاح زا هناسر یراذگريا نیون هیوس دني یاه هناسر روهظ زورما یریبعت هب ؛ ندش هدیدرونرد ببس عوضوم نیا ؛تسا هدومن داجیا هعماج دارفا درف هب درف همه یارب یناگمه داعبا نآ هب و و تسا هدش یداصتقا یتح و یسایس و یعامتجا طباور و ،اه تیوه ،اه شزرا ،میهافم رد ینوگرگد و یلم یاهزرم هب یتاعالطا و یطابترا نونف رد ار یبالقنا زورما یاه هناسر عقاورد ؛تسا هتشاذگ اه تلود تردق رب یمیقتسم ريا یمومع رهپس داینب یلاتیجید یناگمه نابز رب ینتبم دیدج یطابترا ما ن كی یریگ لکش ببس و تسا هدروآ دوجو و نیرت هداتفارود یتح و دبات یمن رب ار یریگ هرانک و ینیزگ اوزنا هنوگ یه هک هدرک نوگرگد ناني ار عماوج حالطصا هب و كیدزن رگیدکی هب تدش هب ایند میهافم و دنا هداد تسد زا ار یعطق لرتنک ناکما عماوج نیرت یتنس نیا دربراک اب بلغا هک ناوج لسن ًااصوصخ هدش ببس عوضوم نیا ؛(Gasiorowski,2013:89) دنا هدش كيوک ود روهظ زاس هنیمز ؛دراد ناوج یی اب تیعمج هک رصم دننام ییاهروشک رد ًااصوصخ دنوش یم انشآ رتعیرس هناسر هیوس دني هب و هیوس كت یاه هناسر زا راذگ یاضف رد رگید و یژولونکت اب هاگآ ًاالماک یکی دشاب توافتم لسن نیا تهج نیمه هب ؛دیازفا یم شیپ زا شیب هزوح نیا رد یدروم تاعلاطم ترورض و تیمها رب عوضوم نیا ؛تسه عوضوم هب هتشاد شالت نیملسملا ناوخا تسکش رب یعامتجا نیون یاه هناسر تاريا و رصم روشک باختنا اب قیقحت یریيثت هي نیون یعمج یاه هناسر هک دیآ یم نایم هب یساسا شسرپ نیا اتسار نیمه رد ؛دهد تیروحم و یهد تهج هدیدان و هجوت مدع هک دسر یم ر ن هب تسخن هاگن رد ؟دنتشاد رصم رد نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن تسکش رب تسکش رد تسا هدش نوگرگد هیوسدني هب هیوس كت تلاح زا هک تاطابترا هزوح رد یناهج تارییغت نتشاگنا رصم ناوج لسن نایم یلسن فاکش ریغتم نایم نیا رد و تسا هدوب دراد رادانعم و ريؤم نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن تمواقم نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن ربارب رد هک هدش یا هنیمز و هدراذگ ريا نیملسملا ناوخا ناربهر لسن رب زا میهافم و لئاسم هب تبسن ناش هاگدید نانچمه نیملسملا ناوخا ناربهر لسن هک تفگ هنوگنیا دیاب یریبعت هب ؛دنیامن و تفر لاح رد دیدج و میدق رکفت نایم نانچمه لسن نیا تقیقحرد و تسا هنوگ لپ یهاگدید هناسر عوضوم هلمج یگدنز نآ رد هک یناوج و یناوجون نارود هک هیوس كت یاه طابترا هناسر هزوح زا شهاگدید نانچمه و تسا دمآ ؛ریخ ای دنیامن رارقرب طابترا نیون هناسر اب دنناوت یم ایآ هک تسا هتکن نیا ریگرد ناشراکفا نانچمه و تسا هدومن رت لکشم دسر یم تردق هب و دنراد رارق یتیعضو نینيرد هک ناوخا ناربهر زا یلسن یارب عوضوم نیا نامزمه هیوس كت و یدعُبب كت یاه هناسر اب دناوت یمن هک تسوربور یلسن اب هکاري ؛(Abdel-Fattah,2013) دش دهاوخ لسن نیا یریبعت هب ؛دشاب نیملسملا ناوخا ناربهر نانخس و اه فرح هدنونش ًاافرص و دیامن رارقرب طابترا هتشذگ دني یطابترا یاضف رد هک یلسن تقیقحرد ؛تسا ندرک یگدنز لاح رد نیون یاه هناسر و یزاجم یاضف رد ًااساسا
919 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
یاضف نیا زا و هدش انشآ اضف نیا دعاوق و اضف نیا رد ندرک یزاب هب تسا دشر لاح رد و هدمآ ایند هب هیوس یتح و دراد ربیاس شنک كی هک یلسن ؛دیامن یم هدافتسا دوخ فادها و اه همانرب دربشیپ یارب یرازبا ناونع هب یزاجم لسن دننام هب هک تسه یلسن دهد یم ماجنا ربیاس طیحم رد زین ار رصم روشک رد دوخ یرسارس تاضرتعا و ضارتعا نیمهرب ؛(Ebrahamnia and Oruji, 2011:45) دشیدنا یم دیدج هتفرگ لکش یاضف ساسارب و دنک یمن رکفت هتشذگ ندش كيوک و یعمج طابترا لیاسو عیرس دشر هک هتکن نیا یروآدای تاقیقحت زا هتسد نیا ماجنا فده ساسا رد ار اه تلود هیوس كت راصحنا ،ملع و یروانف تردق و هدومن وسر نما یصوصخ یاه میرح یمامت هب اه نآ یریذپ لوحت و ییایوپ ببس هب و هدومن نوگرگد ار هعسوت و تردق یاهرایعم ،هتسکش یمومع راکفا تیاده هصرع ار ناکم و نامز یگدرشف یعون و تسا هدش یلبق یاه شزرا نیزگیاج یدیدج یاه شزرا تاعالطا رصع عیسو لصاوف موهفم_اضف نآ رد هک دوب هداد مان نامز هلیسو هب اضف فذح نآ هب سکرام ًاالبق هک یا هراعتسا ،هدرک داجیا ببس یروانف یاه تفرشیپ و بالقنا هنوگ نامه ؛دوب دهاوخ رادروخرب یرتمک تیمها زا _اه ناکم نیب یکیزیف دبای یم شهاک هریغ و یداصتقا طابترا تهج زین مز نامز ؛دوش یم هعماج یاضف و راتخاس رد تارییغت(Hanke,2013:14). ندش یتعنص ،یزومآداوس لماع هس .دشاب یم زین ندش یناهج مهف یارب یشور هب هدش نایب ریوصت .تسا هدروآ دوجو هب ار ناوج لسن رد ًااصوصخ یسایس یرادیب و یهاگآ تابجوم ینیشنرهش و تلود نیتسخن تسکش رب یعمج یاه هناسر ریيثت ات هدومن شالت عوضوم تیمها هب هجوت اب هلاقم ساسا نیمه رب یا هناخباتک شور اب _یدانسا هعلاطم شور نداد رارق انبم اب نیاربانب .دهد رارق هقادم دروم ار رصم رد نیملسملا ناوخا ؛تسا هدومن یسررب هناسر ریغتم هب هجوت اب نیملسملا ناوخا تسکش للع ،دوجوم عبانم هدافتسا اب و لیلحت اب و ،دراوم یخرب و شناد رد ،هنیشیپ رد دوجوم یاه فاکش اه هداد لیلحت رد ،دوش هداد حرش هک دراد ترورض زا قوف شهوژپ ،دنک یم داجیا ار یفاک شنیب قیقحت توق طاقن نییعت یارب و دیامن یم راکشآ ار یر ن یاه فعض هدامآ شیپ زا دنریگ رارق لیلحت و هیزجت و یسررب دروم دیاب اه هداد هک دریگیم رارق یتاقیقحت هتسد رد هک ییاجنآ زا هک یتاعالطا یروآ عمج هب تبسن دناوت یم ققحم اذل ؛دزادرپ یم نانآ هیوناي یسررب و لیلحت هب نیاربانب ؛دنتسه یرادرب هرهب ؛تسا دوجوم نیملسملا ناوخا درکلمع قباوس دروم رد دوجوم یاه هداد رد و دنا هدش هیهت لبق یمسر رامآ ای اهویشرآ دننام ؛دانسا هعلاطم زا هتفرگرب دهاوش رب ینتبم شهوژپ ،یدانسا شهوژپ» تقیقحرد .دیامن و قیقحت هنیشیپ هب طبترم دانسا زا یرادرب شیف تروص هب تاعالطا یروآ عمج یارب شهوژپ نیا رد شور ؛«تسا یتنرتنیا یاههاگیاپ و دانسا زکارم ،اه هناخباتکرد وجتسج و اه همان نایاپ ،یصصخت ت اقم و اهباتک زا عوضوم تایبدا شخب رد هدش رکذ نیون یاه هناسر ریغتم نیملسملا ناوخا طوقس ییاري انبم نیمه رب .درب دهاوخ هرهب اهنآ زا و هدوب مولع و یسانش هعماج ،یعامتجا مولع رد هک ییاجنآ زا نکیل .دوش یم نایب زین ییاهن یاه هفلؤم و یدنب عمج ییاهن دربراک یشهوژپ شور دتم ود ؛دنتسه وربور یناسنا یاه شهوژپ و لئاسم اب هک یاه هتشر یلک لکش رد و یسایس دنراد یا هنایم یتیعقوم هک " كیتتومون" ای و " كیفارگودیا" یاه شهوژپ ،دوش یم هدربراک هب مهاب ًا ومعم هک دراد رد و دنوش یم فیرعت یناکم و ینامز تیدودحم بلغا ،ناسنا اب طبترم مولع رد اه شهوژپ هک تروص نیدب ینعی كی هب و ؛دریگ یم تروص هدیدپ كی یور شهوژپ هک تسا هنوگ نیا تنس تسایس و هعماج اب طبترم یاه هتشر تسکش للع یسررب هب یعوضوم هزوح رد نیاربانب ؛دراد صاصتخا صاخ روشک و تلود كی ای صاخ هرود
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 419
هتخادرپ ،یعمج نیون یاه هناسر دعُبب زا رصم بالقنا زا دعب ،ندمآ راک یور زا سپ نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن برع ناهج ت وحت زا سپ یاه لاس رب زکرمت ینامز ظاحل هب و هداد رارق ر ندم ار رصم روشک یناکم هزوح رد و یاه تلود نایم رد هکاري .تسا نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن ندمآ راک یور و یریگ تردق (یدالیم 0010 لاس) هيرگ ؛دش وربور تسکش اب هک دوب (نیملسملا ناوخا) یمالسا تلود نیلوا رصم اقیرفآ لامشو هنایمرواخ هقطنم قیمع یشلاي هب لیدبت نیون یژولونکت نیمه نکیلو ،دنراد جایتحا دیدج یروانف هب ناوخا ری ن یسایس نارازگراک رما تیعقاو رد هک دوش هراشا دراد ترورض ؛دومن عیرست ار نانآ طوقس یاه هنیمز رصم رد و تسا هدش اهنآ یارب زا هدش یسدنهم تاعالطا رگید هک دنا هدش یا هنیمز هب لدب یهاگآ و تخانش حطس نداد شیازفا اب نیون یاه هناسر و یهورگ ،یتلود راصحنا ندش هتسکش ببس رما نیا و هتشادن تیلوبقم ناوج لسن ًااصوصخ یمومع راکفا یوس تیریدم رد برع یارگرادتقا یاه تلود ًااصوصخ اه تلود یناوتان ندش راکشآ و یمومع راکفا یسدنهم رد یبزح اب ناوج لسن و یعامتجا یاه هورگ هک یلکش هب هدش اه تلود تردق میسقت ببس عوضوم نیا .تسا هدش روشک یراکفا و دنیب یم هک یاهدادیور ،تسین سییر نآ رد یصخش هک ییاضف و یزاجم نیون یاه هناسر نداد رارق هاگیاپ ار ناوت نیا ناگمه تعرس هب هک تسه یطیحم رد نیا و دهد یم راشتنا تعرس هب ار دراد دوخ نهذ نورد رد هک رد هراومه ریخا یاه لاس رد ار ییاناوت نیا هنومن .دنزادرپب نآ رشن زاب هب و دنهد ر ن دنیامن هدهاشم ار نآ هک دنراد ...و یزاس نارحب و یعامتجا جیسب و روز قطنم رب نآ برع یاه تموکح هک یا هقطنم میدهاش اقیرفآ لامش هقطنم قطنم ندش مکاح و تیعورشم نداد تسد زا لاح رد یا هناسر دنمتردق لماع كی طسوت زورما و دنتسه راوتسا .یرگبوکرس ناوت شهاک نآ هجیتن رد و تردق یگراکشآ و یزاس هکبش قطنم ،تاعالطا رصع قطنم مه نآ و یرگید .تسه هیوس دني تاطابترا رصع هک میراد رارق یرصع رد و میتسین یا هدوت هعماج هیوس كی تیمکاح دهاش رگید(Filiu,2011:52) ت وحت یاه ناونعاب هنایمرواخ یبرع یاهروشک رد ریخا ی هتفرگ تروص ت وحت هک دش رکذتم دیاب هنیمز نیمه رد همادا راو لایس نانچمه هک دنتسه یت وحت ...و یمالسا شبنج ،یمالسا و یبرع یرادیب ،یبرع راهب ،برع ناهج ،اه شبنج لی د و اه هشیر دروم رد هدش هتشاگن هنیمز نیا رد نونکات هک ییاهباتک و ت اقم ،تاقیقحت نکیل ؛دنراد نیا زا یدراوم و اه ینیب شیپ ،اههورگ و دارفا درکلمع و هاگیاج ،اه شبنج عون ،اه یگژیو ،ت وحت تیهام ،اهرتسب ر ن هب .تسا هدوب دودحم رایسب تموکح هب طوبرم یاه شهوژپ برع ناهج رد هک تسا رکذ نایاش .دنشاب یم لیبق .تسا تموکح هاگتسد زا یبرع نارگشهوژپ و ناگدنسیون زا یرایسب راجزنا و ترفن رما نیا لی د زا یکی دسر یم نارگشهوژپ و ناگدنسیون یارگ تدحو یاه نامرآو اهوزرآ فالخرب یبرع یاه تموکح هک تلع نیا هب دیاش هک دنرواب نیارب ناگدنسیون نیا .دنا هدروآرب رس یبرغ نارگ رامعتسا عفانم یاتسار رد و هراپ هراپ یلکش هب برع ،لاح نیااب .دوب دهاوخ اهنآ هب ندیشخب تیعورشم یانعم هب دوخ ،یبرع یاه تموکح صوصخ رد شهوژپ و قیقحت هب دناوت یمن شهوژپ ،نآ هب نتخادرپ نودب هک تسا شهوژپ ره رد یساسا یاه تیلاعف زا یکی قیقحت هنیشیپ یسررب یرایسب بلاطم ،برع ناهج رد 0010 لاس ت وحت فلتخم یاه هبنج صوصخرد نونکات اذل ؛دریگ تروص یتسرد رصم رد نایارگمالسا یاهدرکیور رییغت ای و تسکش ببس ،یلماوع هي» هکنیا هرابرد اما ؛دنا هدمآرد ریرحت هتشر هب تموکح رد ینامزاس و یتالیکشت دیدم هقباس مغر هب دنتسناوتن اري هکنیا و دنتفرگ رایتخا تحت ار تردق هک ینامز
519 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
یملع ظاحل هب رتمک نیملسملا ناوخا هزوح رد هناسر شقن دروم رد ًااصوصخ ریغتم دادعت نیا اب ؟دنیامن لمع قفوم رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش شقن" ناونع اب ینیما طسوت یشهوژپ هنومن ناونع هب هنیمز نیمه رد ؛تسا هدش راک یناور تایلمع تاعلاطم هیرشن رد 0390 لاس رد هک "سنوت و رصم یدروم هعلاطم ،(هنایمرواخ) ایسآ برغ ت وحت یزاجم یاه هناسر یراذگريا ررابم و یلع نب یاه تلود طوقس هک دوش یم هراشا شهوژپ نیا رد ؛تسا هدش رشتنم رد نارگید و یدارم طسوت یشهوژپ هزوح نیا رد تاعلاطم زا هتسد نیا زا رگید هنومنرد ؛دوب هعماج یمومع رهپس رب یاهروشک رد یمالسا یرادیب جوم یدروم هعلاطم ،اه بالقنا دنور رد نیون یاه هناسر شقن" ناونع اب 0390 لاس یاه فاکش هک تسا هتخادرپ هتکن نیا هب ؛تسا هدش رشتنم یناور تایلمع تاعلاطم هیرشن طسوت هک "یبرع لعفلاب هب هوقلاب تلاح زا یعمج نیون هناسر رازبا اب مشخ نیا و هدش یمومع مشخ زاس هنیمز یتاقبطو یعامتجا رد برع ناهج ت وحت" رگید هنومن رد نینچمه .دنتخادرپ مدرم یرای هب هک دندوب اه هناسر نیا و تسا هدش لیدبت هدراهي لماش هک شهوژپ نیا .تسا هدش رشتنم یدربهار تاعلاطم هدکشهوژپ رد 0390 لاس رد هک "برع ناهج یروآدرگ برع ناهج رد یمدرم یاه شزیخ و برع ناهج ت وحت هنیمز رد روشک ناققحم طسوت و تسا هلاقم یعامتجا ،یرکف نوگانوگ یاهر نم زا ار رصاعم ناهج یعامتجا -یسایس گرزب هدیدپ نیا هک دراد شالت ؛تسا هدش و یفسلف ینابم ؛برع ناهج ت وحت" ناونع اب یشهوژپ ،یراقفلاوذ رگید هنومن رد ای ؛دیامن یسررب یسایس و هتخادرپ فلتخم یاهروحم رد و شهوژپ نیا رد هچنآ .تسا هدش یروآدرگ 0390 لاس رد هک "یمالسا ییارگلمع یبرع یاهروشک یداصتقا و یسایس ،ینید یاه ینوگرگد رد دیاب ار برع ناهج ت وحت عوقو یاه هنیمز هک نیا هدش یگدنز رد ار یندم و یسایس و ینید یاه هورگ دنتسناوتن ،یداصتقا هجوت لباق یاه تفرشیپ نمض هک درک وجتسج تیعضو دروم رد كیمداکآ یاهشهوژپ هکنیا لیلد هب هک تسا هراشا هب مز نینچمه .دننک ماغدا یسایس و یداصتقا رد اهشهوژپ و رايآ هدمع و تسه دودحم رایسب یسیلگنا و یسراف یاه نابز هب ًااصوصخ یبرع راهب زا دعب رصم یرصان هرود بازحا دروم رد بلغا و هدومن تکرح یخیرات یسانش هعماج تمس هب رتشیب یبزح تاعلاطم هزوح رگید لکشم ؛دشابن ینغ زین هنیمز نیا رد یشهوژپ و یملع تایبدا هک هدش ببس عوضوم نیمه نکیل ،تسه رصم هيرگ ؛دناهتخادرپ عیاقو حرش هب ًاافرص و دندوبن رادوخرب قمع زا و یملع لیلحت دقاف هک هدوب یتسیلانروژ رايآ رگید عوضوم .دنتسه یهاگشناد و یملع حیحص لیلحت دقاف نکیلو ؛دنهدیم رارق رایتخا رد یبوخ ینادیم تاعالطا دني دیاب ًااضعب تاعالطا هک هتشاد دوجو تیدودحم نیا رصم رد نیملسملا ناوخا ،یبزح و یحانج تیهام لیلد هب رد ای و دزاسیم هجاوم تیدودحم اب ار شهوژپ نامز ظاحل زا نیا و دوش هداد قیبطت عبانم رگید زا تاعالطا اب هبترم رد تاعالطا و اهتیلاعف هب ًاافرص و هدومن بسک قیقد تروص هب ینادني تاعالطا هتسناوتن ًااهاگ زین دروم نیا .تسا هدش هتخادرپ یبایزرا هب ساسا نامه رب و هدومن افتکا هدوب هباشم و ینیع دومن یاراد هک هتشذگ قیقحت یاه هتفای
رصم روشک •
و هدوب عبرم رتمولیک 311.011.0 نآ تحاسم هک اقیرفآ هراق یقرش لامش و لامش رد تسا یروشک و نیمزرس ،رصم نآ قرش رد و هنارتیدم یایرد رصم لامش رد .ددرگ یم بوسحم ناهج روشک نیمتشه و تسیب تعسو هاگدید زا
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 619
یارحص هیحان زا هتبلا .تسا هیاسمه یبیل روشک اب برغ یوس زا و نادوس اب بونج تمس زا .دراد رارق رس یایرد ،هیردنکسا هب ناوت یم نآ مهم یاهرهش رگید زا و تسا هرهاق رهش رصم تختیاپ .دشاب یم طبترم زین نیطسلف هب انیس هب زین نیملعلا و حورطم ،ینارب یدیس ،ایدرب ،مولس دننام ییاهرهش .درک هراشا دیعس تروپ و مویف ،هزیج ،ناوسا روشک نیا یقرش لامش و قرش رد .دنا هتشگ روهشم تسویپ عوقو هب اه نآ رد مود یناهج نج یط هک یعیاقو ببس هتسویپ رصم راخ هب یتمسق رد مهدزون هدس زا شیپ ات و دوش یم هدناوخ انیس هریزج هبش هک تسا یا هریزج هبش دنویپ هنارتیدم یایرد هب ار رس یایرد و درک ادج رصم راخ زا ار نآ هک دندرک رفح یلاناک متسیب هدس رد اما .دوب اقیرفآ و ایسآ ،اپورا هراق هس نایم یطابترا ریسم نوي و دراد لوط رتمولیک 360 هک تسا زئوس لاناک ،نآ مان .داد .(Ebrahaminia,2017:17) .تسا رادروخرب یدایز رایسب تیمها زا ،دشاب یم
:source(https://geology.com/world/egypt-satellite-image.shtml) ییایفارغج هشقن رد رصم روشک :1_هرامش هشقن
دور یاه هنارک .دننک یم یگدنز لین دور رانک رد نانآ رتشیب هک تسا رفن نویلیم 011.011.13 زا شیب رصم تیعمج نیا روراب یاه نیمز اهنت هک (مجنپ و تسیب كی) 10/0 دودح ینعی عبرمرتمولیک رازه 11 هک تسا یا هقطنم لین نابایب زا ،دراد تعسو عبرمرتمولیک نویلیم كی عومجمرد هک روشک نیا هدمع شخب .دهد یم لیکشت ار روشک رتشیب هک دنتسه نیشنرهش رصم تیعمج زا یمین دودح .تسا هداد یاج دوخ رد ار یا هدنکارپ تیعمج و هدش لیکشت 00 زا شیب و دننک یم یگدنز اه نآ هموح و 0لین دور یاتلد یاهرهش رگید ،هیردنکسا و هرهاق گرزب رهش ود رد نانآ
1. Nile Delta
119 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
.(Kenn,2013) دنراد تیلاعف رس یایرد لحاس یحیرفت یاهرهش و یرگشدرگ شخب رد رصم راک یورین دصرد ،یرگشدرگ یاه شخب و تساراد هنایمرواخ یاهروشک رد ار یدمآرد عبانم نیرت عونتم زا یکی رصم داصتقا رب نینچمه .دنراد مهس روشک نیا یلخاد دیلوت رد یواسم ًاابیرقت یتبسن هب كی ره تامدخ و تعنص ،یزرواشک رامآ نیا و دنشاب یم لیصحت لاح رد درم 10-10 نینس تیعمج زا دصرد %33 رصم روشک رد فسینوی رامآ ساسا لاس رد دصرد %1.1 زا روشک رصم روشک رد تنرتنیا ناربراک دادعت .(unicef.org) تسا دصرد %03 نانز نایم رد ربراک 191،000،19 ینعی تسا هدیسر 3010 لاس رد دصرد %6.19 هب ربراک رازه 111111 دودح رد ینعی 1110 تیعمج اب روشک نیا ؛تسا هدوب روب سیف یعامتجا هکبش ربراک رفن (%11.10)111.910.00 دادعت نیا زا هک تنرتنیا (www.internetworldstats.com/africa.htm) .تسا هارمه نفلت طخ 011،031،13 دادعت یاراد یرفن نویلیم 13 دودح
:source(https://legacy.lib.utexas.edu/maps/middle_east.html) هنایمرواخ ییایفارغج هشقن رد رصم تیعقوم :2_هرامش هشقن
رصم تیعمج عونت :1_هرامش لودج
یموق عونت
دصرد 13 برع دصرد 10 یطبق دصرد 0 یمارآ دصرد 0 یماس دصرد 0 ربرب
ینابز عونت
دصدر 13 یبرع دصرد 1.0 هسنارف دصرد 0 یسیلگنا دصرد 1.1 یرصم یلحم نابز و شیوگ
یگنهرف و ینید عونت دصرد 13 مالسا سکودترا-یطبق یحیسم دصرد 10 تیحسم
(https://www.cia.gov/library)source:
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 819
رصم روشک تاعالطا :2_هرامش لودج
رصم روشک
یعمج ت
یعمج لک ریز ت
لاس 10
یعمج نانز ت
یعمج نادرم ت
داوس نازیم
یداوس یب نازیم
یعمج دادعت ت
لغاش دارفا
ناربراک دادعتنرتنیا
ت
ناربراک دادعتباي نفلت
ت
نارباک دادعت هارمه نفلت
13 نویلیم رفن
31 نویلیم رفن
نویلیم 30 نویلیم 30 نویلیم 66 نویلیم 11 دودح نویلیم 11 دودح رفن
نویلیم 11 دودح رفن
طخ نویلیم 33 نویلیم 1 نادرم نویلیم 10 نانز نویلیم 3
(https://www.cia.gov/library)source: رصم روشک لاس 52 ریز ناوج تیعمج •
هیامرس زا اهنت یعامتجا یاه هیامرس نایم زا تیعمج نیا اما ؛دنراد نس لاس 10 ریز رصم روشک تیعمج زا یمین دودح ره هک تسا یبرغ یاه ما ن فالخ رب ًااقیقد نیا .تسین رادروخرب یسایس و یداصتقا هیامرس زا و تسا رادروخرب یگنهرف اه تسایس و تاداس نامز رد ًااصوصخ روشک نیا رد هتفرگ لکش یزاسون هجیتن رد زین رصم رد .دنراد مهاب ار هس یب شرتسگ و دشر ناوج تیعمج ،روشک نیا رد یشزومآ یاهداهن هقباس یب هعسوت ًاابقاعتم و «حاتفنا» هب موسوم یداصتقا ریيثت یورین كی هب لیدبت ار تیعمج نیا و تفای همادا زین ررابم نامز رد دنور نیا .(Erle,2012:21) تفای یا هقباس یزاس كيوک و ررابم فرط زا یلاربیلوئن یاه تسایس یریگیپ اما .دش رصم ریخا ههد دني ت وحت رد مهم رایسب راذگ نیا یسایس تکراشم و لاغتشا یاهزاین هب ییوگخساپ ناوت رگید تلود ،ناوج تیعمج مجح و دادعت شیازفا زین و تلود دندوب لغش لابند هب یتلود ریغ دودحم یتباقر راک رازاب رد تیعمج نیا ،ور نیا زا .تشادن ار تیعمج(Storck,2011). یورین كی هب لیدبت هجیتن رد ؛هداد یداصتقا و یسایس لالقتسا ناوج تیعمج نیا هب رما نیمه (9 لودج) .دندش لکشتم یعامتجا نیون هناسر قیرط زا یضارتعا یاهشبنج رد و هدش تلود فلاخم
لاس 52 ریز تیعمج و رصم روشک تیعمج راتخاس :3_هرامش لودج
رصم روشک یتیعمج راتخاس
%33.29 هلاس 0-14*
61 :درم ، رفن نویلیم 833،328
213،375،51 :نز
%18.94 هلاس 15-24*
رفن نویلیم 262،464،2 :درم
8,919,614 :نز
%83.6 هلاس 25-54*
رفن نویلیم 18,545,422 :درم
17,944,582 :نز
%5.95 هلاس 55-64*
رفن نویلیم 2,861,136 :درم
675،112،2 :نز
%2264 نآ یالاب و هلاس 65*
رفن نویلیم 1,993,248 :درم
627،823،2 :نز
لاس 52 ریز ناوج تیعمج
(روشک تیعمج دصرد 35 دودح)
دصرد %33.29 :هلاس 0-14
دصرد %18.94 : هلاس 15-24*
(https://www.cia.gov/library)source:
رصم رد ناربراک دادعت و تاطابترا و یروانف دشر یاه صخاش •
111111 دودح رد ینعی 1110 لاس رد دصرد %1.1 زا روشک رصم روشک رد تنرتنیا ناربراک دادعت ریخا ههد كی رد ریخا ههد كی رد ار 1.19% ًاابیرقت دشر كی روشک نیا ینعی تسا هدیسر 1010 لاس رد %%6.19 هب ربراک رازه یعامتجا هکبش ربراک رفن 111.910.00 دادعت ،تنرتنیا ربراک 101313.30 دادعت نیا زا هک .تسا هتشاد هبرجت
319 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
یعامتجا هکبش وضع رصم رد تنرتنیا ناربراک زا یمین ًاابیرقت هک تسه ینعم نیا هب دادعت نیا تسا هدوب روبسیف ره زا ینعی دنشاب یم روبسیف یعامتجا هکبش وضع رصم تیعمج متشه كی زا شیب ًاابیرقت و دنشاب یم روبسیف موس كی ًاابیرقت و .(Ebrahaminia,2017:41) .تسه روبسیف یعامتجا هکبش وضع رفن كی یرصم رفن تشه یسرتسد تنرتنیا هب رفن كی یرصم هس ره زا ینعی دشاب یم تنرتنیا ربراک رصم 160.336.93 تیعمج زا تیعمج یناهج درادناتسا كی هک دشاب یم رفن 1 نیگنایم تروص هب هداوناخ ره هک میریگب نیا رب ار ضرف رگا لاح) .دراد رصم روشک نینچمه (.دوش یم هدرمش رب تنرتنیا ربراک یبسن روط هب یرصم هداوناخ ره رد رفن كی ًاابیرقت دشاب یم رد ت وحت زاغآ لاس) 0010 لاس ات هک هارمه نفلت 111،101،1 دادعت (0110 لاس) یرفن نویلیم 11 تیعمج اب زین هارمه نفلت نویلیم 33 دادعت یاراد ینویلیم 13 تیعمج اب نونکا هک یروط هب ؛دیامن یم هبرجت ار 9.03 دشر (رصم ،تاعالطا لاقتنا تهج هب اه نآ زا یمین طقف هدش هراشا هارمه نفلت دادعت زا هک میریگ ر ن رد رگا لاح ؛دشاب یم هک دوش یم هدهاشم ؛(Salanova,2012) دنشاب هدش هدافتسا تاضارتعا زا یرادربریوصت ای و تاضارتعا مایپ لاسرا رجنم ،دوب ایهم و رضاح هک یهارمه یاه نفلت تیعقاو رد ؛دنا هدوب اهدادیور زکرم رصم رد مدرم زا یگرزب هکبش هي هب سیورس نیا ندرک عطق اب عوضوم نیا ؛دش بویوتی هکبش زا اه ملیف هدنز شخپ و ددعتم یاه ندرک تییوت هب اه نابایخ هب یرتشیب مدرم ،دش ببس ناوج لسن زا ررد مدع لیلد هب نیملسملا ناوخا طسوت زور راهي دودح تدم .دماجنیب نانآ طوقس هب تیاهن رد هک دنوش زاس لکشم نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن یارب و هدمآ
رصم روشک رد تنرتنیا ناربراک دشر :4 _هرامش لودج هدنهد شرازگ دصرد تیعمج تنرتنیا ناربراک دادعت لاس
ITU _ ماکلت اقیرفا 0.7% 111،919،66 111،111 1110
ITU _ ماکلت اقیرفا 0.1% 71,236,631 111،110،1 6110
ITU _ ماکلت اقیرفا 12.9% 81,713,517 111،091،10 3110
ITU _ ماکلت اقیرفا 15.9% 78,866,635 113،361،00 3110
0010 01،313،30 ITU _ ماکلت اقیرفا 35.6% 83,688,164 1
1010 09 3، 03، ITU _ ماکلت اقیرفا %36.1 91.852.056 663
ITU _ ماکلت اقیرفا %42.1 94.958.142 44.526.982 6010
ITU _ ماکلت اقیرفا %49.5 97.852.352 931،090،31 3010
(http://www.internetworldstats.com/africa.htm)source: 7132 لاس رد یعامتجا نوگانوگ یاه هناسر رد یرصم ناربراک :5 _هرامش لودج
هدنهد شرازگ دصرد (یدودح) ناربراک دادعت یعامتجا هکبش مان
Hootsuite report 61% ربراک نویلیم 11 کوب سیف
Hootsuite report 11% ربراک نویلیم 11 بویتوی
ITUماکلت اقیرفا 39% ربراک نویلیم 39 پآ ستاو
Hootsuite report 19% ربراک نویلیم 09 رجنسم کوب سیف
Hootsuite report 30% ربراک نویلیم 19 مارگاتسنیا
Hootsuite report 00% ربراک نویلیم 10 رتییوت
Hootsuite report 00% ربراک نویلیم 10 سالپ لگوگ
Hootsuite report 10% ربراک نویلیم 10 پیاکسا
Hootsuite report 10% ربراک نویلیم 1.90 نیدکنیل
Hootsuite report 00% ربراک نویلیم 00 ربیاو
Hootsuite report 00% ربراک نویلیم 00 تچ پنسا
Hootsuite report 10% ربراک نویلیم 3 تسا رت نیپ
(http://www.egypttoday.com/Article)source:
79 1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 1
قیقحت یاههتفای لیلحت و هیزجت نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن طوقس یاز باتش لماع نیون یعمج یاه هناسر یتنرتنیا ناربراک هک تسور نآزا برع ناهج رد ًااصوصخ یزورما ناهج رد هیوس دني یعامتجا یاه هناسر زا لابقتسا ناربراک یعامتجا یاه هکبش رد .دنبایب بسانم خساپ اه تیاس بو نیا رد دوخ نیالنآ یاهزاین بلغا یارب دنناوت یم دراوم ریاس و اه یدنم هقالع ،ریواصت ،تاصخشم لماش هک دنزاسب ناشدوخ یارب یصخش یاه لیافورپ دنناوت یم دارفا طسوت اوتحم دیلوت و اه نآ ندوب روحم بطاخم ،دیدج یاه هناسر ددعتم یاه هنوگ ررتشم هجو ؛تسا یرارقرب ،یزاجم هعماج رد دارفا تکراشم یارب ار یدعاسم طیحم یزاجم یعامتجا یاه هکبش تسا هدننک هدافتسا و اه تیدودحم زا غراف ...و یسایس ،یعامتجا ،ینید یاه تیوه فیرعتزاب و دوخ ددجم فشک و نیدامن طباور رد دادبتسا عقاورد .(Steinvort,2012:63) دنیامن یم مهارف نیدامن و یزاجم تالماعت قیرط زا هدننک بوکرس لماوع و راکشآ و یمسر هب زین نهرف و دیامن ادیپ لیامت یراک ناهنپ تمس هب هعماج هک دوب هدش ببس برع ناهج نیغورد یاه كتروص و باقن اب ینارگیزاب هب ،دادبتسا نیمزرس نانکاس ؛ددرگ میسقت ،راکشآ ریغ و یمسرریغ نهرف ناشن هک تسین نآ ًاامازلا ،صخش ره و دنوش یم ناهنپ ،یعامتجا یگدنز فلتخم یاه هی رد هک دندرگ یم لیدبت رد ار اه نآ رگید یوس زا و دهد یم شیازفا ار دارفا یهاگآ وس كی زا تنرتنیا ییاضف نینيرد نیاربانب ؛دهد یم نینچمه ،یزاجم یعامتجا یاه هکبش هب هنیزه مک و ناسآ و عیرس یسرتسد هکاري ؛دیامن یم ریگرد یسایس تابسانم یاه ثحب یاه هنیزه و تارطاخم نتشادن ،ناربراک تار ن ساکعنا هدهاشم و ه حلره رد رابخا و ر ن جرد ناکما یدیدج بیکرت یرتییوت و یکوب سیف یاه بالقنا حالطصا .دوش لیدبت وگتفگ یارب یا هصرع هب هجیتنرد ،ورردور رد هشیر ،بیکرت نیا هک تفایرد ناوت یم یگداس هب ؛تسا هدش یسانش هعماج و یسایس تایبدا دراو یگزات هب هک تسا رد هچنآ ؛تسا هتفرگرب رد ار برع ناهج بلاغ و هدیدرگ زاغآ رصم و سنوت زا هک دراد هنایمرواخ ریخا یاهدادخر عیرس شرتسگ و یهد نامزاس ،یناسر عالطا رد یعامتجا یاه هکبش و تنرتنیا ریيثت ،دوب ریذپانراکنا تارییغت نیا دیدج یاه یروانف هک درک راکشآ ار تیعقاو نیا هنایمرواخ هقطنم ت وحت .تسا هدوب هقطنم یاهروشک رد ت وحت ريؤم یعامتجا تارییغت رادیاپ و عیرس شرتسگ رد ،لیابوم دیدج یاهرازفا مرن و یعامتجا یاه هکبش ،تنرتنیا لیبق زا زا هناردتقم ات دومن دنمناوت ار مدرم هکلب دیشک شلاي هب ار یروتاتکید یاه لاس اهنت هن برع ناهج ت وحت .دندوب حیحص نیا نینچمه .دننک هدافتسا بالقنا زا تیامح و ررتشم یاه شزرا داجیا یارب دیدج یاه هناسر و اه یروانف رطاخ هب مدرم تشاد ر ن رد دیاب اما تفای شرتسگ و دش رشتنم روب سیف هحفص كی زا هرهاق رد بالقنا هک تسا رد اه نارحب عاونا مکارت عقاورد ؛دندمآ اه نابایخ هب ارگرادتقا میژر اب هلباقم یارب و تشونرس نییعت یارب دوخ قح یبالقنا ت وحت ندمآ دوجو هب ببس ،یدمآراک و تیعورشم ،تیوه ،تشیعم ،یعامتجا نارحب لیبق زا برع ناهج و اه هناسر هکلب ؛اهرازبا هن و دنیامن یم داجیا ار رییغت و لوحت هک دنتسه نادنورهش نیا اذل ؛دش روشک نیا رد بالقنا ررحم روتوم و هتشاد برع ناهج نادنورهش نداد نامزاس و دنویپ رد یريؤم شقن یعامتجا یاه هکبش دندرب یم جنر یعامتجا فیعض نامزاس و دنویپ زا رصم ری ن یروتاتکید ریسا عماوج هکاري ؛دنا هدوب(Eltantawy,2011). و بازحا بوکرس هک ینامز اما ؛داد یمن ار اه نآ لیکشت هزاجا ًااساسا تیمکاح هک ییاهدنویپ هیوس دني یاه هناسر ناهگان ،دوب هدرب نیب زا تاطابترا لیکشت یارب ار نادنورهش دیما هنوگره یندم هعماج یاهداهن
779 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
،هنایمرواخ هقطنم برع یاهروشک رد تنرتنیا شرتسگ اب یور نیمه زا ؛دندیسر هار زا دوخ دنمتردق یاه هکبش اب ادتبا رد اه هکبش نیا ؛دندش لیدبت ریذپ هعماج و دنسپ ناوج یا هدیدپ هب نآ یاه تیلباق رگید و یعامتجا یاه هکبش هب ،نآ رب برع نامکاح یوس زا تیدودحم لامعا لیلد هب نامز تشذگاب و جیردت هب اما دنتشاد یعامتجا درکراک ناوخا هیلع رب درمت شبنج سپس و ررابم طوقس نایرج رد میدهاش اذل ؛(Varol,2012) دندش لیدبت یسایس یرازبا یزاجم یایند رد ندوب مهاب و هدومن تیوقت نادنورهش رد ار یعمج حور یعون هب یعامتجا یاه هکبش رد نیملسملا هب نییاپ زا یمدرم ًاالماک و ربهر دقاف ت وحت اه هناسر زا لکش نیا نیاربانب .دش ریرحتلا نادیم رد ندنامن اهنت ببس رد ،نمدیرف ساموت هک درک هراشا دیاب هنیمز نیا رد دومن عیرست و لیهست ار هقطنم ت وحت دنور و دز مقر ار اب ."دنک یم دای ناریا یمالسا بالقنا دجاسم لباقم رد یزاجم دجسم ناونع هب" یعامتجا یاه هکبش تیمها دروم(Filiu,2011) هک دنتسه روشک نیا دیدج طسوتم هقبط زا بلغا یرصم ناوج نادرم و نانز هک ییاجنآ زا نکیل كی هب لدب یعامتجا نیون هناسر رتسب قیرط زا دنا هدش قفوم ؛دنشاب یم یهاگشناد هیلاع تالیصحت یاراد زین بلغا .دنوش رصم رد فلاخم یورین
.تفرگ ماجنا نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن هیلع رب ناناوج لسن ضارتعا نیرتشیب هک هرهاق تختیاپ و رصم یاهرهش :3_ هرامش هشقن
source: (https://www.cnn.com_world/africa/egypt-soccer-deaths/index.html) نانآ تابلاطم و ناوج لسن :6_هرامش لودج
ناناوج ضارتعا هوحن نیملسملا ناوخا ییوگخساپ نازیم تابلاطم عون ناوج لسن یسایس راتخاس رد یراکمه* ناوج نادرم
یعامتجاو یدازآ* لغش* هافر * ضیعبت و داسف عفر *
.دادن ناشن دوخ زا یتبثم درکملع نیملسملا ناوخا دراوم زا كی یه رد .تسا هدوب دصرد رفص ییوگخساپ نازیم
روب سیف یعامتجا هکبش رد تاضرتعا نایب شخپ و یضارتعا نیماضم اب یقیسوم تخاس بویتوی هکبش رد
رد روضح مهس شیازفا* ناوج نانز تلود و ناملراپ زیمآ ضیعبت نیناوق عفر * نز دض نیناوق عفر* رب یعامتجا تینما داجیا * نانز
تسایر هرود رد هک ینیناوق یتح نکیل .دادن ناشن دوخ زا یتبثم درکملع نیملسملا ناوخا دراوم زا كی یه رد .دومن فذح ًااضعب هدش ییارجا و بیوصت ررابم یروهمج .تسا هدوب دصرد رفص ییوگخساپ نازیم
رد نآ شخپ و اه هدکشناد رد پیلک تخاس بویتوی ناسر مایپ رد نآ شخپ و نشیمینا تخاس روب سیف
(source: authors)
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 279
یشهوژپ و یملع یاهدرواتسد و یریگ هجیتن سپ یلو دندروآ دوجو هب ار تارییغت یلصا هتسه برع ناهج ت وحت یلصا نارگشنک ناونع هب رصم ناناوج و مدرم هک یرصم ناناوج .دش هدرپس یشومارف هب هدمآ دوجو هب یسایس جوم رب هب ناشیاه هتساوخ و اه نآ ت وحت زا بزح سپس و (ررابم و یلع نب) یدادبتسا نامکاح هیلع ار مایق یدازآ و تمارک – تزع ،تلادع ،نان هزیگنااب یزاسداهن مدع .دندش هدنار هیشاح هب برع یاهروتاتکید طوقس زا سپ ؛دندومن زاغآ نیملسملا ناوخا هاوخ تیمامت رصم رد و دنوش یسایس یاضف رد تباقر هصرع دراو اه هورگ رگید هک دش ببس ناناوج طسوت یسایس دورو نکیل ؛دریگب رایتخا تحت ار یسایس تردق درذگ یم نآ زا لاس 13 هک یهد نامزاس اب تسناوت نیملسملا ناوخا لیلد هب سپس و هتفرگ ناناوج ًااصوصخ مدرم زا یسایس شنک یاضف تسخن ،هقباس یاراد یسایس یاه هورگ یاه هتساوخ نتفرگ رارق تیولوا رد تمس هب یسایس ناگبخن نایم اضف داضتم یاه هورگ نایم یشزرا تافالتخا دوش هدرپس یشومارف هب تموکح یسایس یاضف رد ناهج رد ت وحت یلصا یاه تلع ًاالمع و دورب شیپ هب یهورگ(Abdalla,2014)ًااددجم درمت شبنج رصم رد تسخن برع ناهج رد ت وحت زا سپ لاس كی هک میدهاش نیاربانب ؛ یاضف رد شبنج رگید راب كی اذل ،دریگ یم لکش یزاجم یاضف رد شنک ینعی یلبق شور نامه اب ناناوج طسوت زا شترا رصم رد هرود نیا عقاورد ؛دوش یم داجیا رصم رد ینابایخ تارها ت لیسناتپ و دریگ یم لکش یزاجم یاه هتساوخ تمس هب ت وحت ریسم و هدومن هدافتسا دوخ عفانم عفن هب ناوخا هیلع هعماج رد هدشداجیا لیسناتپ نآ یاه هتساوخ هک دهد ماجنا یسایس یزاب یا هعماج رد دیاب هک دوش یم عوضوم نیا هجوتم .دهد یم قوس ر ندروم اب رثکتم هعماج رد یزاب دعاوق هب نت دیاب یزاب رد ندنام یقاب و تیعقوم ظفح تهج هب اذل تسا هدش رثکتم تدش هب هکنیا لیلد هب مود هتکن ؛تسا هدش رادیاپ لماع هب لیدبت نانچمه یتابي یب نیاربانب .دهدب هدش یبطق یاه فاکش رصم نانچمه لیسناتپ نیا اذل ؛درادن تکرش یسایس یزاب رد نانچمه (ناناوج و مدرم) یعامتجا تاقبط ًااددجم لیسناتپ مدرم و ناناوج هک ینامز ات نکیل ؛میشاب یرگید هدرتسگ تاضارتعا دهاش نامز ره هک تسه یقاب نانچمه هدافتساموس نانآ هدشداجیا لیسناتپ زا هتشذگ دننام هب هدومنن داجیا یسایس نامزاس یلو ،دومن داجیا یسایس شنک تشذگاب و دنامب رادیاپ هشیمه تسین رارق هخري نیا تشاد ر ندم دیاب اما ؛دبای یم همادا بویعم هخري و دهاوخ هک دهد یم ناشن قیقحت یاه هتفای ساسا نیمه رب .دومن دهاوخ رییغت یسایس شنک و كیتکات مدرم یوس زا نامز .تسا هتفرگ رارق دییثت دروم و دنراد یرادانعم ریيثت تبسن رد هدش حرطم یاهریغتم اب قیقحت هیضرف
هتشذگ یاه شهوژپ اب قیقحت تبسن :8 _هرامش لودج هتشذگ یاه شهوژپ اب نآ تبسن تیعضو هدش دییأت هیضرف *
10 ریز ناوج نادرم و نانز شقن نتشاگنا هدیدان دسر یم ر ن هب 0 زا نیلسملا ناوخا ناربهر لسن تخانش و ررد مدع و لاس مهارف ار نانآ هیلع رب ضارتعا یاه هنیمز یعامتجا نیون یاه هناسر .دومن
هیضرف یرادانعم .تسا هدش دییثت
رارق دییثت دروم ار (9390) این میهاربا و (0390) یدارم و (0390) ینیما یاه شهوژپ ناتاناج ،دیزوبادمحم دمحا ،یتاجعلا دمحم ،زاگ یروگرگ.فا یاه شهوژپ یلو دهد یم رادانعم توافت یاراد زین رگید یدارفا و یمیلس رانم میحرلادبع و سپیلیف اراس ،نوارب .تسه
(source: authors) و (0390) یدارم ،(0390) ینیما تاقیقحتاب اب هناسر شقن ریغتم درومرد شهوژپ یاه هتفای هک رکذ هب مز نینچمه ،زاگ یروگرگ.فا تاعلاطماب یلو ؛دیامن یم رارقرب ییانعم طابترا و دهد یم رارق دییثت دروم ار (9390) این میهاربا توافت یاراد زین (6010) یمیلس رانم میحرلادبع و سپیلیف اراس ،نوارب ناتاناج ،دیزوبادمحمدمحا ،یتاجعلادمحم
979 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
اب ناوج لسن زا نیملسملا ناوخا ناربهر و بازحا تخانشو ررد مدع ریغتم درومرد نینچمه .تسه رادانعم تاعلاطماب یلو ،تسا ییانعم طابترا یاراد (1390) یزورون و (0010) ویلیف ،(0390) دیعسروپ یاه شهوژپ - یفیصوت یاه هتفای نینچمه .تسه رادانعم توافت یاراد زین (0390) هرامعدمحم و (6010)«ینیتناس» و «اناه فار» رد یناهج تارییغت نتشاگنا هدیدان و هجوت مدع هک دسر یم ر ن هب تایر ن قبط رب هک دهد یم ناشن شهوژپ یطابتسا نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن تسکش رد تسا هدش نوگرگد هیوسدني هب هیوس كت تلاح زا هک تاطابترا هزوح ناربهر نس ریغتم رب رصم ناوج تیعمج ریغتم هک دراد نآ زا ناشن قیقحت جیاتن ؛تسا هدوب دراد رادانعم و ريؤم تمواقم یسرم تلود یاه تسایس ربارب رد یعامتجا نیون هناسر زا یریگ هرهب قیرط زا و هدراذگ ريا نیملسملا ناوخا فیعض تلود دوش نایب هک تسا مز نینچمه ؛دنداد لکش نیملسملا ناوخا هیلع رب ار درمت شبنج و دندومن اب ،رصم (دنمتردق) یاهکبش هعماج رد یبالقنا یاه تسایس دربشیپ و لوحت داجیا یارب ار مز هدارا ای ییاناوت ،یسرم تمواقم ،هجیتنرد ؛تشادن ار تاطابترا حطس زا لکش نیا ررد و یعامتجا نیون هناسر نوزفازور شقن هب هجوت یوسزا یعامتجا لرتنک نتفر تسدزا و یاه هنیمز یعامتجا نیون یاه هناسر رتسب قیرط زا ًااصوصخ یاهکبش هعماج .دش ناوخا تلود ینوگنرس بجوم و داد لکش ار نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن دندز رصم ناوج لسن و نیملسملا ناوخا نایم یلسن فاکش یعمج نیون یاه هناسر ینامز دوش هراشا دیاب همتاخ رد لاح رد ررابم هک ینامز و تشادن داقتعا دیدج یاه هناسر و یزاجم یاه هکبش تردق هب زونه نیملسملا ناوخا هک نآ هک دندومن شالت دنتسویپ هک مه ینامز و دنتسویپ ت وحت نایرج هب ماگنهرید رایسب یناوخا ناربهر دوب طوقس ناونع هب ار دوخ ات دومن یدایز شالت ناوخا ،بالقنا زا سپ یاههام رد و دنیامن تیاده ناشدوخ عفانم تمس هب ار و هتشادن ینعمج یاه هناسر زا یبسانم ررد نانچمه هک دوب اجنآ لکشم اما .دیامن حرطم دهعتم و لوئسم یرگیزاب نیملسملا ناوخا یارب یدایز یاهدیما هک یسرم دمحم یزوریپ هيرگ ؛دومن طوقس اهنآ تلود نیتسخن زین دعب یدني یهتنم بولطم یا هجیتن هب نیون یاه هناسر یاه شقن هزوح رد ًااصوصخ یلسن فاکش نیمه لیلد هب اما ،درک داجیا نآ لیلد و دوب هدومن لالتخا رايد تدش هب ار تردق راتخاس هناسر هزوح رد تم ع نیا اب هک یت وحت هکاري ؛دشن ًاابلاغ ،هداوناخ ،تراجت ،تلود رد هاوخ یسایس دنیآرف درکلمع اب دیدج یروانف تارمي قیبطت مدع تسا نشور زین یسرملا دمحم تلود لمع رد هک یعوضوم ؛تسا هدش بالقنا زورب هاگ و یشزرا یاه ما ن لوحت ،یمارآان بجوم نوزفازور یهاگآ تقیقح رد ؛(Ebrahamnia and Oruji, 2016:84) تشادن نآ زا ررابم شا هتشذگ فلس دننام هب نآ دربراک هوحن و دنا هتشاد تسد رد ار رازبا نآ هک تسا هدومن لقتنم یناسک هب ار تردق هراومه شناد و هعماج رییغت یدانم و زاس هنیمز مدرم زا یمی ع شخب نایم رد تاعالطا راشتنا و شرتسگ .دنا هتسناد یم ار یروانف و رازبا نیا نیملسملا ناوخا تلود نیتسخن طوقس .تسا قداص یرگید نامز ره زا شیب زورما رما نیا و دش تردق راتخاس ینامز ؛تسا هدش هتشذگ زا شیب اه ناسنا ندش یا هکبش زاس هنیمز نیون یعمج یاه هناسر هک دومن تباي ار عوضوم اب دوب یتسپ متسیس و همان قیرط زا یراگن همان ینامز و ییایرد یاههار ینامز و دوب ینیمز یاههار هکبش ،هکبش نیا یاه هکبش هکلب تفرن نایم زا یلبق هدش داجیا یاه هکبش اهنت هن و دش تیوقت شیپ زا شیب هکبش نیا رشب تفرشیپ ناوخا تلود نیتسخن هیلع رب هي و ررابم تلود هیلع رب هي تاضارتعا نایرج رد .دش هفاضا نآ هب یرگید دیدج و تنرتنیا یاضف رتسب رب نیون یاه هناسر هکبش زا ندومن هدافتسا اه هکبش نیا یمامت زا روشک نیا ناناوج نیملسملا
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 479
رصع رد زورما عقاو رد ؛یرگراک یاهاکیدنس و یسکات ناگدننار هکبش دننام نیشیپ یاه هکبش ات هیوسدني یاه طابترا و هناسر یاضف یارب یژتارتسا و یزیر همانرب تردق سمر رد یسایس نارازگراک هچناني رگا هک مینک یم یگدنز دیدج یاه هناسر زا ربیاس نایارگشنک هزورما ؛دروخ دنهاوخ دوخ ار هبرض نیتسخن دنشاب هتشادن یزاجم یاه هکبش ،تموکح یاه هدافتسا موس زا نارگید ندرک هاگآ ،یسایس ظاحل هب دوخ شناد ،دیاقع زاربا یارب ريؤم یا هنوگ هب و دوش یم هدینش اهنآ یادص هکنیا نیمضت و ،ارگرادتقا میژر هیلعرب یتمواقم یاه شنک و تاضارتعا یهدنامزاس یاهاضف و دیدج اه هناسر اه ضارتعا نیا همه رد رارتشا هطقن نکیل ؛دنیامن یم هدافتسا ،دوش یم هتفگ اهنآ تیاور مدع ،تسخن ؛دنراد یضارتعا یاه تکرح نیا رد ار هدمع یگژیو ود اهنآ بلغا نالک حطس رد و تسا هدوب یزاجم و یطابترا یاه هناسر زا هدرتسگ هدافتسا یگژیو ،مود ؛اه ضارتعا تیاده رد كیتامزیراک تیصخش و یربهر دوجو تلاح زا تاعالطا هک دیامن یم كمک یژولونکت دشر عقاو رد .دشاب یم اه ضارتعا یهدنامزاس یارب یزاجم یاضف و ادص یاراد عماوج رد دارفا هک دیآ مهارف یا هنیمز و دوش یدعُبب دني تلاح هب لیدبت و هدش جراخ یدعُبب كی یرازگربخ رگید و تخانش تیمسر هب یناسر عالطا ثحب رد ار نادنورهش اه شزیخ نیا تیعقاو رد ؛دنوش تردق ییاه تلود نایم نیا رد دندش روسناس گرم و مدرم داحتا لماع اه هکبش نیا ،دندوبن ناشناراگنربخ طقف ناشربخ عبنم هب كی ار دوخ یاهرازبا اریز ندش فیعض ندادن قیبطت دیدج یاه یروانف جیاتن اب ار دوخ هک نیملسملا ناوخا دننام ماجنا و یعامتجا ،یداصتقا ،یسایس یاهزاین هقطنم نیا مدرم .(Abdalla,2014) دننک یم راذگاو بیقر هب كی هب ور دنور و تفرگ لکش یزاجم یاه هکبش و یعمج نیون هناسر رد ررتشم نابز نیا و دنتشاد یدج تاحالصا اب دوخ تلود یاه یتساک زا هک دومن كمک اهنآ هب یزاجم یاه هکبش شرتسگ و اه هناسر زا هتسد نیا هعسوت دشر نیون هناسر یدیلک شقن هب نار ن بحاص زا یخرب هک دوب یدح هب ریيثت نیا دنوش نانآ جیسب لماع و هدش ربخ هدنزاس رصنع ود لماعت تقیقح رد .(قیقحت 0 هرامش لکش) دندرک هراشا یزاجم یعامتجا یاه هکبش و یعمج ببس یعامتجا نتم و تفاب رد بطاخم نامه ای تاطابترا ريا ،یطابترا یاه هکبش ینعی راتخاس نیا رد یعامتجا هيره هک داد ناشن تیعقاو رد و دش از باتش یلماع هب لیدبت قوف دنیآرف رد و دش رصنع ود نیا یگدینت مهرد رد یگدرتسگ نیا تسا رتشیب نآ تیمها نازیم و تیعقاو لکش رد یزاجم یاه هکبش شقن دشاب رتشیب یگدرتسگ و میقتسم هطبار یعون داجیا ببس و دش داجیا یبرع ررتشم نابز و هقطنم نیا یبرع تیوه طسوت یبرع یاه شزیخ هک درک داجیا اهنآ یارب ار یرکف هنیمز نیا یزاجم یعامتجا یاه هکبش و یعمج نیون یاه هناسر و دش یگتسبمه یعامتجا مره هدعاق رد یسایس نارگشنک و یداع مدرم هب ار نآ و جراخ یسایس ناگبخن راصحنا زا ار راکفا رشن ما ن و اه نامزاس هک یروط هب دهد یم همادا دوخ دنیآرف هب زورما نانچمه هک ریذپان تشگرب یدنور .درک راذگاو هعماج روهظ دنهد همادا دوخ تایح هب دنناوت یم یتخس هب نآ یاهدومن و رها م یریگراک هب نودب یعامتجا لرتنک و تاطابترا یرارقرب ،تاعالطا شزادرپ ناکما هک هدش ببس یزاجم یاه هکبش و نیون یاه هناسر ،یتاعالطا نیون یاه هناسر هک مییوگب زورما هک تسین قارغا و دوش مهارف یعامتجا راتفر و هعماج یگدنز یاه هبنج هیلک .تسین نآ رد یتشگزاب رگید هک دنا هتفرگ رارق ینایرج و ریسم رد نآ اب طبترم یزاجم هکبش و یعمج
579 ...تسکش رب نیون يعمج یاه هناسر ریثأت
زاس هنیمز یلسن فاکش ندش مهارف و یاهریغتم نایم رد یعامتجا نیون یاه هناسر رد کرتشم نابز یریگ لکش از باتش لماوع و یاهریغتم :1_ هرامش لکش
نیملسملا ناوخا تلود نیلوا تسکشsource: authors
References Abdel-Fattah Mady, (2013) "Egypt troubling transition to democracy," Center for Middle East ...
World," Indiana Journal of Global Legal Studies, Vol. 20, Issue 1. Abdalla, Rasha, (2014), “Egypt’s Media in the Midst of Revolution” Carnegie of Middle East Center,
July2014_http://carnegie-mec.org_egypt-s-media-in-midst-of-revolution Ashok swain (2001), social networks and social movements using northern tools to evaluate southern
protests.department of peace and conflict research. uppsala university. Ebrahaminia, Hossein (2017), Tunisia and Egypt in turbulence, Tehran, Aser Danesh Mad Publishing
[In Persian]. Ebrahamnia, Hossein, Oruji, Monireh (2016), "Virtual Social Networks in the Age of Globalization",
Tehran, Proceedings of the International Conference on Islamic Identity and Globalization, Tehran, Institute of National Studies, University of Tarbiat Modarres University [In Persian].
Ebrahimnia, Hossein, Oruji, Monireh (2011), Virtual networks in the age of globalization; Recent developments in the Arab Middle East; Tehran; Articles on Islamic identity and globalization [In Persian].
Eltantawy, Nahed and Julie B. Wiest. (2011), “Social Media in the Egyptian Revolution: Reconsidering Resource Mobilization Theory”, High Point University International Journal of Communication 5. 8036/2011FEA1207.
Erle, Jakob and… (2012), “Political Culture in Egypt: The Political Values and Norms of the Voters”, the Danish-Egyptian Dialogue Institute; Al-Ahram Center for Political & Strategical Studies.
Filiu, Jaen-Pierre (2011), “The Arab Revolution”, London: Hurst Company. Gasiorowski, M. (2013), “The Government and Politics Middle East and North Africa”, London:
Westview Press. Hanke, steve (2013), "morsi's financial legacy: black market and a shameful economic record".
Financial post. july 9. Kenn, David (2013). "insider accounts are shedding newlight on the 18 days that brough down a
pharaoh”. Foreign policy. January 24, 2013. Philo, Pierre (Jean) (2015), Arab Revolution, translation: Hossein Ebrahimnia and Monireh Oruji,
Tehran, Ganjineh Naroon Publishing [In Persian]. Salanova, Regina. (2012), “Social media and political change: The case of the 2011 revolutionsin
Tunisia and Egypt”, Barcelona: Institute Catala International Per la Pau. Steinvort, Danial (2012), "God have mercy upon us: Egypts choice between Islamism and the old-
guard”. Spiegel.de. june,12,2012.
1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 679
Storck, Madeline. (2011), The Role of Social Media in Political Mobilisation: a Case Study of the January2011Egyptian Uprising, at the University of St Andrews, Scotland, Available at: www.culturaldiplomacy.org/.
Varol, ozano, (2012),"the democratic coup d’etat". Harvard International low journal.vol,53. number2. http://happylife.id/content/img http://www.egypttoday.com/Article http://www.internetworldstats.com/africa.htm http://www.unicef.org/ https://geology.com/world/egypt-satellite-image.shtml https://legacy.lib.utexas.edu/maps/middle_east.html https://www.cia.gov/library https://www.cnn.com_world/africa/egypt-soccer-deaths/index.html
