od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107,...

170
Micro Enterprise Development Programme (MEDEP IV) National Programme Support Office Dhobighat, Lalitpur, Nepal Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : [email protected] Website : www.medep.org.np n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Transcript of od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107,...

Page 1: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

g]kfn ;/sf/pBf]u dGqfno

Micro Enterprise Development Programme (MEDEP IV)National Programme Support OfficeDhobighat, Lalitpur, NepalPostal address : P.O. Box 107, KathmanduPhone : 977-1-5541949, 5541951Fax : 977-1-5541950Email : [email protected] : www.medep.org.np

n3' p

b\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf s

fg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufn

f]

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltuttyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 2: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

Gulm

iPalpa Syangja

Rupandehi

Kapilvastu

Manang

Mustang

Dolpa

Arghakhanchi

Pyuthan

Myagdi

Lam-

jungK

askiBaglung

Parbat

Gorakha

Tanahun

NawalparasiChitw

an

DhadingNuw

akot

Rasuwa

Kathmandu

Makawanpur

ParsaBara

Rautahat

Jhapa

Terha-thum

Taplejung

Sankhuwasabha

IlamPanchthar

Saptari

Khotang

Sarlahi

Siraha

Dang

Banke

Surkhet

Dailekh

Kalikot

Kailali

Bajura

Hum

la

Bajhang

Baitadi Darchula

Doti

Dadeldhura

Achham

Kanchanpur

SalyanBardiya

Jumla

Jajarkot

Rukum

Rolpa

Mugu

Dhankuta

Bhojpur

Udayapur

Kavre

Sindhu-palchow

k

Ramechhap

Dolakha

Solukhumbu

Okhal-

dhungaSindhuli

Bhak

tapur

Lalitpur

Mahottari

Dhanusha

SunsariMorang

Legend

Demand Driven Strategy of Micro Enterprise Development n3' pb\od ljsf;sf] dfudf cfwfl/t /0fgLlt

Enterprise Development Potentialpb\od ljsf;sf] ;DefJotf

Intervention Area of MEDn3' pb\odljsf;sf]sfo{If]q

Target Groups Selection and their Needs and Demands IdentificationnlIft ;d"xx¿sf] 5gf]6 / ltgLx¿sf]

cfjZostf tyf dfusf] klxrfg

ahf/ dfuM :yfgLo, /fli6«o / cGt/f{li6«o

Market Demand: Local, National

and International

Micro Enterprise Development Modeln3' pb\od ljsf;sf] gd'gf

1

pko'St k|ljlwdf kx'“r

pb\od ljsf;sf nflu;fdflhs kl/rfng

j:t' / ;]jf ahf/Ls/0ftyf Joj;fo k/fdz{

pb\odzLntf ljsf;

k|fljlws l;k ljsf;n3'ljTtdf kx'“r

2

34

5

6

n3' pb\odL l;h{gf / ljsf;

:j/f]huf/, :t/f]Gglt,

cGonfO{ /f]huf/L, ;fgf

pb\oddf k|j]z

gLltut jftfj/0f M n3' pb\odd}qL gLlt lgdf{0fdf k[i7kf]if0f / lgb]{lzsf tof/L

_#&

÷@&)

@ =j

=fc-

h]/

es

snl]f

u}fe ]

fsf

k8]d

/ k]8]

d

d]8]k / d]8kf nfu" e

Psf lh

Nnf M #*

d]8]k dfq nfu" e

Psf lh

Nnf M @^

-gS;f :s]ndf 5

}g ._

Page 3: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np
Page 4: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np
Page 5: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

k|sfzs n3' pb\od ljsf; sfo{j|md

wf]lj3f6, nlntk'/

;fpg @)&@

Page 6: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

k|sfzs M n3' pb\od ljsf; sfo{j|md, wf]la3f6, nlntk'/

;jf{lwsf/ © : n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -g]kfn ;/sf/, pb\of]u dGqfno / ;+o'St /fi6«;ª\3Lo ljsf; sfo{j|md_ df ;'/lIft .

ISBN : 978-99946-916-9-2

d'b|0f M Kofl;lkms lk|lG6ª ;f]n';g k|f=ln=

of] k'l:tsf ljleGg sfg'gL b:tfj]hx¿df ePsf n3' pb\od;DaGwL Joj:yfx¿sf] ;ª\u|x dfq xf] . o;df ;+nUg s'g} klg ;fdu|Lk|lt n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno / ;+o'St /fi6«;ª\3Lo ljsf; sfo{j|md_ sf] wf/0ff k|ltlalDat ePsf] dflgg] 5}g .

Page 7: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np
Page 8: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

ध�यवाद �ापन

नेपाल सरकारका नीतह तथा �व�भ�न काननुी द�तावेजह मा लघ ु उ�यमस�ब�धी

भएका !यव�थाह लाई ए#ककृत ग&र लघ ु उ�यमी र यस 'े(मा काय)रत सबै

सरोकारवाला तथा अ-येता, अनसु�धानकता)ह लाई एउटै पिु�तकामा उपल0ध गराउने

हेतलुे यो पिु�तका तयार1 ग&रएको हो । �व�भ�न द�तावेजमा छ&रएर रहेका 4य�ता

नीतह तथा !यव�थाह को सचुनाको अभावमा लघ ुउ�यमीह ले �लनपुन6 र �लन स7ने

स�ुवधा तथा उपायह को अवल�वन गन) स#करहेको अव�था छैन । यो पिु�तकाले यह1

सम�याको समाधान गन6 अपे'ा गरेको छ ।

यी !यव�थाह लाई ए#ककृत गराउने काय)मा सहयोग गन6 द1गो कृ�ष सँ�था नेपाल, यस

काय)मा सँल;न सब ैअ-ययन टोल1का सद�यह र अ-ययनको <ममा द�तावेज तथा

मह4वपणु) सझुाव ?दने लघ ु उ�यमी तथा अ�य सरोकारवालाह लाई ध�यवाद ?दन

चाह�छु । उ7त काय)को सँयोजन गन6 मेडपेको नीत वकालतस�ब�धी अवयव

!यव�थापक भपेु�A रानामगर र पिु�तकाको पमा Bकाशनयो;य बनाउने सDचार �वशषेE

इ�A-वज 'े(ीलाई पन ध�यवाद ?दन चाह�छु ।

यस अवसरमा लघ ुउ�यम Gबकास काय)<मलाई लामो समयदेHख आKथ)क सहायता Bदान

गदL आइरहेको अ�Mे�लया सरकारको वदेै�शक मामला तथा !यापार �वभागBत आभार

!य7त गद)छु ।

डा. रामजीBसाद �यौपाने

रािOMय काय)<म Bब�धक, लघ ुउ�यम Gबकास काय)<म

साउन २०७२

Page 9: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

ljifo;"rL

b:tfj]hx¿sf] ljZn]if0ffTds ;f/f+++++++z 1

efu ! M ;du| n3' pb\od;DaGwL gLltut / sfg'gL Joj:yfx¿ 11

!=! cf}b\of]lus gLlt, @)^& 13

!=@ t]x|f}+ of]hgf -cfly{s jif{ @)&)÷&!–@)&@÷&#_ 24

!=# n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng ljlgodfjnL, @)^@ 25

!=$ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^( 31

!=% ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md % a;]{ of]hgf 56

!=^ Ufl/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ ;~rfng lgb]{lzsf, @)&) 58

!=& u|fdL0f :jfjnDag sf]]if ;~rfng lgb]{]{lzsf, @)^( 70

!=* dlxnf pb\odzLntf ljsf; sf]if -;~rfng_ sfo{ljlw, @)^( 72

!=( /fli6«o ;xsf/L gLlt, @)^( 82

!=!) >d tyf /f]huf/ gLlt, @)^@ 82

!=!! /fli6«««o n3' ljTt gLlt, @)^$ 82

!=!@ lhNnf pb\od ljsf; /0fgLlts of]hgf th'{df dfu{bz{g sflt{s, @)^( 85

!=!# ufpF pb\od ljsf; of]hgf th'{df dfu{bz{g sflt{s, @)^^ 87

!=!$ a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yf;DaGwL P]g, @)^# 88

!=!^ lhNnf ljsf; ;ldlt cg'bfg ;~rfng sfo{ljlw, @)^& 89

!=!& ufpF ljsf; ;ldlt cg'bfg ;~rfng sfo{ljlw, @)^& 89

efu @ M s[lifdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL gLltx¿ 91

@=! s[lif Joj;fo k|jb\w{g gLlt -@)^#_ sfof{Gjog sfo{ljlw, @)^% 93

@=@ kG5Lkfng gLlt, @)^* 97

Page 10: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

@=# k'ik k|jb\w{g gLlt, @)^( 97

@=$ /fli6«o skmL gLlt, @)^) 99

@=% kz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlw, @)&! 99

@=^ afnL tyf kz'kG5L aLdf lgb]{zg, @)^( 114

@=& afnL tyf kz'wg aLdfsf] lk|ldoddf cg'bfg pknAw u/fpg] lgb]{lzsf, @)&) 117

efu # M jgdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL Joj:yfx¿ 118

#=! jg gLlt, @)&! 120

#=@ lghL jg ljsf; lgb]{lzsf, @)^* 121

#=# ;'gfv/L ;sng tyf v]tL ljsf; sf{oljlw lgb{]lzsf, @)^( 134

#=$ ;fd'bflos jg ljsf; sfo{j|mdsf] dfu{b;{g @)^% 136

efu $ M ko{6gdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL Joj:yfx¿ 137

$=! ko{6g pb\of]u ;]jf k|jfx lgb{]lzsf, @)&) 141

$=@ xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw, @)^& 142

efu % M ljljw 151

%=! /fli6«o o'jf gLlt, @)^^ 155

%=@ cf}b\of]lus k|lti7fgsf sfo{:yndf x'g] n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf] cfrf/ ;+lxtf, @)^& 155

%=# cfly{s jif{ @)&@÷&# sf] df}lb|s gLlt 157

cfly{s jif{ @)&!÷&@ sf] df}lb|s gLltsf] nIo tyf k|ult ljj/0f !%*

Page 11: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 1

b:tfj]hx¿sf] ljZn]if0ffTds ;f/f+z

;g\ !((* df g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno / ;+o'St /fi6«;ª\3Lo ljsf; sfo{j|md -d]8]k_ nfu' ePkl5 g} cª\u|]hL efiffsf] Micro Enterprise sf] ;dfgfyL{ g]kfnL efiffdf n3' pb\od zAbsf] k|j]z ePsf] xf] . ToltGh]n;Dd 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|rng Jofks /x]sf] lyof] . g]kfnsf] ul/aL lgjf/0fdf of] sfo{j|mdsf] ;sf/fTds of]]ubfg b]lvPkl5 g]kfn ;/sf/sf of]hgf / gLlt tyf sfo{j|mddf klg n3' pb\odn] :yfg kfpFb} uO/x]sf] 5 .

ut !& jif{b]lv ljleGg bft[ lgsfox¿ / kl5Nnf] ;do c:6«]lnof ;/sf/sf] ljb]z dfldnf tyf Jofkf/ ljefu (DFAT) sf] ;xof]udf d]8]k sfo{j|md b]zsf #* lhNnfdf nfu' eO/x]sf] 5 . g]kfn ;/sf/n] n3' pb\od ljsf;sf] 9fFrfnfO{ cg';/0f ub{} lj= ;+= @)^^÷^& b]lv ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ ;~rfng ub}{ cfO/x]sf] 5 . lj= ;+ @)&) ;fndf g]kfn ;/sf/n] ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ % jif]{ /0fgLlts of]hgf / d]8kf ;~rfng lgb]{lzsf hf/L u/L n3' pb\odsf] 9fFrfnfO{ cfˆg} d]8kf sfo{j|mddf r/0fab\w ¿kdf cfGtl/lss/0f ul//x]sf] 5 .

d]8]k xfn rf}Fyf] r/0fdf ;~rfng eO/x]sf] 5 / o;sf] d'Vo pb\b]Zo d]8kf sfo{j|md ;~rfngsf nflu pb\of]u dGqfno, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu / 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldlt / ltgsf lhNnfl:yt lgsfox¿ / lhNnf pb\od ljsf; ;ldltsf] Ifdtf clej[lb\w ug'{ / k|fljlws ;xof]u k|bfg ug'{ tyf g]kfndf lbuf] n3' pb\od ljsf; d}qL jftfj/0f / gLltx¿ lgdf{0f ug{ ;xof]u ug'{ /x]sf] 5 .

g]kfn ;/sf/sf ljleGg b:tfj]hx¿ -gLlt, P]g, lgod, sfo{ljlw / lgb]{lzsf_ df pNn]v ePsf n3' pb\od;DaGwL k|fjwfgx¿sf] ;ª\u|x u/L n3' pb\odL / n3' pb\od ljsf;df nfu]sf ;a} ;/f]sf/jfnfx¿nfO{ Psd'i6 pknAw u/fpg] nIo:j¿k of] k'l:tsf tof/L ul/Psf] xf] . o; v08df k'l:tsfdf ;+nUg b:tfj]hx¿sf n3' pb\od;DaGwL k|fjwfgx¿sf] ljZn]if0ffTds ;f/f+z k|:t't ul/Psf] 5 .

!_ cfjlws of]hgfx¿df n3' pb\od

cfjlws of]hgfx¿dWo] ;j{k|yd b;fF} of]hgf -@)%(÷)^)–@)^#÷)^$_ df n3' pb\odaf/] klxnf]k6s pNn]v ePsf] lyof] h;n] ;a} lhNnfdf n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdx¿ ;~rfng ul/g] nIo /fv]sf] lyof] . pSt of]hgfdf æn3' pb\od ljsf; u/L 3/]n' tyf ;fgf pb\of]unfO{

Page 12: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

2 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

a9L Jofj;flos 9ª\un] u|fdL0f:t/;Dd k'¥ofpg] jftfj/0fsf] lgdf{0f tyf lghL If]qsf] ;lj|motfdf ;du| pb\of]u If]qsf] pTkfbgdf lj:tf/ Pjd\ ljljwLs/0f ub}{ s'n ufx{:y pTkfbgdf o; If]qsf] of]ubfg pNn]Vo j[lb\w ug{ gLltut, sfg'gL, ;+:yfut Pjd\ k|lj|mofut ;'wf/ cfjZos b]lvPsf]Æ pNn]v 5 . ;fy} pb\of]u;DaGwL pb\b]Zod} æ;fgf tyf 3/]n' pb\of]u / n3' pb\odsf] dfWodaf6 u|fdL0f If]qdf :j/f]huf/L tyf /f]huf/Lsf cj;/x¿ l;h{gf u/L u|fdL0f hgtfsf] cfo / j|mozlSt j[lb\w ub}{ ul/aL 36fpgdf db\bt ug]{Æ /x]sf] 5 . ;fy} n3' pb\odaf6 ul/aL lgjf/0fdf kg{ hfg] of]ubfgnfO{ ;d]t pSt of]hgfn] klxrfg ub}{ /0fgLltdf pNn]v ul/Psf] 5 M æu|fdL0f If]qdf cfo cfh{gsf] cj;/ l;h{gf ug{ ;fgf tyf n3' pb\od k|jb\w{gsf lglDt cfjZos l;k, pb\odzLntf, nufgL / k|ljlwsf] PsLs[t sfo{j|md tof/ u/L :yfgLo ;|f]tdf cfwfl/t lgof{td"ns pb\of]ux¿sf] :yfkgf ug{ ;lsPdf u|fdL0f If]qsf ul/a ;d'bfosf] lglDt cfo cfh{g Pjd\ /f]huf/Lsf cj;/x¿ l;h{gf x'g]5 . o;af6 ul/aL lgjf/0fdf cy{k"0f{ of]ubfg k'Ug hfg] b]lvG5 .Æ

To;sf nflu pSt of]hgfn] n3' pb\odzLntfsf] tflndsf] Joj:yf ug]{, n3' pb\odLx¿nfO{ ahf/ ;"rgf pknAw u/fpg], n3' pb\odLx¿nfO{ C0fsf] Joj:yf ug]{ / ;'ne tyf ;xh shf{ pknAw u/fpg] sfo{j|mdx¿ klxrfg u/]sf] lyof] .

b;f}F of]hgfsf sfo{j|mdnfO{ lg/Gt/tf lbFb} P3f/f}F # jif]{ cGtl/d of]hgf -@)^$÷)^%–@)^^÷)^&_ n] cem} lj:tf/ ug]{ nIo lnPsf] 5 . pSt of]hgfsf] pb\of]u v08df n3' pb\odsf] of]ubfgnfO{ o;/L pNn]v ul/Psf] 5 M

æ:yfgLo:t/df pknAw sRrf kbfy{, df}lns k|ljlw / ;;fgf k'FhL nufgLdf ;~rflnt n3' pb\odn] cfly{s ;fdflhs pTyfgdf dxTTjk"0f{ of]ubfg k'¥ofpFb} cfPsf 5g\ . clt ljkGg ju{, dlxnf, blnt, cflbjf;L, hghflt tyf lk5l8Psf hg ;d'bfosf] hLjg:t/df ;'wf/ Nofpg o:tf pb\odx¿sf] e"ldsf ;zQm x'g] b]lvG5 . ;fy} o;n] :j/f]huf/Lsf cj;/x¿ l;h{gf u/L cfly{s :jfjnDag a9fO{ ul/aL Go'gLs/0fdf of]ubfg lbg ;Sg] ck]Iff ul/Psf] 5 .Æ

P3f/f}F of]hgfdf n3' pb\od gLltcg';f/ ;a} lhNnfdf sfo{j|md sfof{Gjog ul/g], n3':t/sf pb\odx¿sf] l;h{gf, k|jb\w{g Pjd\ ljsf;df ;3fp k'Ug] u/L cf}b\of]lus Joj;fo s]Gb|x¿ (Industrial Business Clusters) sf] ljsf;nfO{ k|f]T;flxt ug]{, lglZrt u|fdL0f ;d'bfodWo] klg ul/aLsf] /]vfd'gL /x]sf clt ljkGg ju{ / ;fdflhs ¿kdf alx:s[t ju{÷;d"xnfO{ nlIft u/L n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;;DaGwL sfo{j|md ;~rfng ul/g] pNn]v 5 .

Page 13: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 3

@= ;du| n3' pb\od;DaGwL gLltut / sfg'gL Joj:yf

@=! cf}b\of]lus gLlt, @)^&

cfjlws of]hgfdf /flvPsf sfo{j|mdx¿nfO{ sfof{Gjog ug{ / nIox¿ k|fKt ug{ @)^$ ;fndf n3' pb\od gLlt hf/L eof] / @)^& ;fndf cf}b\of]lus gLltsf] cª\usf ¿kdf n3' pb\od gLlt /xg k'Uof] . pSt gLltcg';f/ n3' pb\odsf] kl/efiff o;k|sf/ /x]sf] 5 M

• 3/ hUufafx]s a9Ldf b'O{ nfv ¿k}ofF;Dd l:y/ k'FhL nufgL x'g],

• pb\odL :jo+ Joj:yfkgdf ;+nUg /x]sf],

• pb\odL;d]t ( hgf;Dd sfdbf/ /x]sf],

• jflif{s cfly{s sf/f]af/ @) nfv ¿k}ofF eGbf sd /x]sf], /

• OlGhg pks/0f k|of]u x'g] ePdf To:tf] OlGhg jf pks/0fsf] ljb\o't\ df]6/ jf cGo t]n OlGhg zlSt Ifdtf !) lsnf]jf6 eGbf sd ePsf] .

g]kfndf n3' pb\odsf] ;DefJotf / k|efjsfl/tfaf/] ;a}eGbf uxg ¿kdf pNn]v ePsf] b:tfj]h cf}b\of]lus gLlt, @)^& xf] . o;n] n3' pb\od gLlt, @)^$ df ePsf w]/} Joj:yfx¿nfO{ ;dfj]z u/]/ a[xt a}wtf k|bfg ug'{sf ;fy} n3' pb\odsf] ljsf;sf nflu dfu{bz{g ug]{ sfo{ u/]sf] 5 . of] gLltn] n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;DaGwL ljz]if /0fgLlt / o:tf pb\odx¿sf nflu ljleGg ;'ljwfx¿ klg pNn]v u/]sf] 5 . gLltdf ePsf n3' pb\od;DaGwL d'Vo k|fjwfgx¿ tn pNn]v ul/Psf] 5 .

n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;DaGwL ljz]if gLltut Joj:yf

! n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g, ljsf; / lj:tf/nfO{ 6]jf k'Ug] cfjZos sfg'gL Joj:yf ub}{ ;+:yfut ;+/rgf tyf k"jf{wf/x¿sf] lgdf{0f ul/g]5 .

@ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|lt:kwf{Tds Ifdtf j[lb\w u/L ahf/ kx'Fr tyf lj:tf/sf nflu ;Ifd agfpg xfn /x]sf] n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifsf] ;]jfnfO{ lj:tf/ u/L k|efjsf/L agfOg]5 .

# lhNnfdf pknAw k|fs[lts ;|f]t, dfgjLo ;+;fwg / nufgLsf cj;/sf] cfwf/df :yflgo lhNnf ljsf; ;ldlt÷gu/kflnsf / ufpF ljsf; ;ldlt;Fusf] ;dGjodf lhNnf pb\od tyf pb\of]u ljsf; of]hgf tof/ u/L oL lgsfox¿;Fusf] ;xsfo{df r/0fut ¿kdf sfof{Gjog ul/g]5 .

$ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] :yfkgf tyf k|jb\w{g ubf{ g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] nlIft ;d"xnfO{ ljz]if k|fyldstf lbFb} pTk|]/0ff tyf pb\odzLntf ljsf; tflndsf] dfWodaf6 nlIft ;d"xdf ;|f]t–;fwgsf] ;DefJotf / ahf/sf] dfudf cfwfl/t pko'St pb\odx¿sf] 5gf}6 u/L To:tf pb\od ;~rfng ug]{ Ifdtfsf] ljsf; ul/g]5 .

Page 14: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

4 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

% u|fdL0f If]qsf pTkfbgd"ns pb\of]ux¿nfO{ Joj;fo ljsf; ;]jf (Business Development Service-BDS) k'¥ofpg ;fd'bflos jf ;xsf/L n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u u|fd :yfkgf u/L cf}b\of]lus s]Gb|x¿ (Industrial Clusters) sf] ljsf; ul/g]5 .

^ Ps ufpF Ps pTkfbg (One Village One Product) sf] cjwf/0ffcg';f/ :yfgLo:t/df ;a}eGbf a9L ;DefJo b]lvPsf ;|f]t / ;fwgsf] klxrfg u/L To;df cfwfl/t cf}b\of]lus j:t'sf] pTkfbgnfO{ k|jb\w{g ug{ j:t' ljsf; s]Gb| (Product Development Centres) x¿ :yfkgf ub}{ yk ;d"xut cf}b\of]lus s]Gb|x¿ (Product Specific Industrial Clusters) sf] dfWodaf6 cf}b\of]lus k|jb\w{gnfO{ k|fyldstf lbOg]5 .

& n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u u|fd :yfkgf ug{ cf}b\of]lus k"jf{wf/ ljsf; ug]{ sfo{df cu|;/tf b]vfpg] :yfgLo lgsfonfO{ vr{sf] cg'kftdf cg'bfg /sd j[lb\w ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

* ;fd"lxs lrGx (Collective Mark) sf] pkof]uåf/f n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] pTkfbgsf] klxrfg sfod u/fO{ logLx¿sf] k|jb\w{gsf nflu ;xof]u ul/g]5 .

( n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]udf af}lb\ws ;DklTt ;+/If0fsf nflu PsLs[t / ;Ifd ;+:yfut Joj:yf u/L o;sf] ;d'lrt ;+/If0f / pkof]unfO{ k|f]T;fxg ul/g]5 .

!) n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] pTkfbg tyf ahf/ k|jb\w{gsf nlu pko'St ;"rgf k|ljlw (Information Technology) sf] k|of]usf nflu ljz]if Joj:yf ul/g]5 .

eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns tyf d""No clej[[lb\w s/df ;''ljwf / ;x''lnot

• d'n'sleq pTkflbt j:t' ljb]z lgsf;L u/]df cGtMz'Ns / d"No clej[lb\w s/ nfUg] 5}g .

• lgof{td"ns pb\of]u, lgof{t k|jb\w{g u[x / ljz]if cfly{s If]qsf pb\of]un] c¿ s'g} pb\of]u;Fu s/f/ (Sub-Contracting) u/L lgsf;Lsf nflu j:t' pTkfbg u/fpg kfpg]5g\ . o;/L pTkfbg u/fPsf] j:t'df k|of]u x'g] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lhª ;fdu|Ldf nfu]sf] eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns tyf d"No clej[lb\w s/ lgof{t ePsf] kl/df0fsf] cfwf/df lgsf;Lstf{n] tf]lsPadf]lhd lkmtf{ kfpg] 5 .

• lgsf;L u/]jfkt kfpg] 8\o'6L 8« Aofs ;'ljwfnfO{ ;/n agfpg p:t} k|s[ltsf pb\of]ux¿sf] xsdf sRrf kbfy{ vktsf] cfwf/df ;db/ lgwf{/0f ul/g]5 . o:tf] /sd lgsf;L sf/f]af/ u/]sf] a}ª\saf6} lkmtf{ kfpg] Joj:yf ul/g]5 . ;db/ lgwf{/0f x'g g;s]sf pb\of]ux¿sf] xsdf xfn k|rngdf /x]sf] lgoldt k|lj|mofnfO{ klg lg/Gt/tf lbOg]5 .

Page 15: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 5

• pb\of]un] kfpg] 8\o'6L 8« Aofssf] ;'ljwf lgsf;L kl/df0fsf] cfwf/df lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq lgsf;Lstf{nfO{ clgjfo{ ¿kdf pknAw u/fOg]5 .

• pb\of]un] cGt/f{li6«o af]nkqdf ;xefuL eO{ d'n's leq ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L ljj|mL u/]sf] cfˆgf] pTkfbg jf ;]jfnfO{ Deemed Export ;/x lgof{tdf kfpg] 8\o'6L 8« Aofssf] ;'ljwf pknAw u/fOg]5 . o:tf] ;'ljwf lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq pknAw u/fOg]5 .

• ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L :jb]z leq} cfˆgf] pTkfbg ljj|mL u/]df To:tf] pTkfbgdf nfu]sf] z'Ns, dx;'n / k|of]u ePsf] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lhª d]6l/ondf nfu]sf] eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns, d"No clej[lb\w s/ pTkfbgdf nfu]sf] kl/df0fsf] cfwf/df lgof{t ;/x (Deemed Export) dfgL lkmtf{ lbOg]5 . o:tf] ;'ljwf lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq pknAw u/fOg]5 .

• pb\of]usf] cfˆgf] pTkfbgsf nflu cfjZos kg]{ sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{, Kofs]lhª ;fdu|Ldf nfUg] eG;f/ dx;'n To:tf] sRrf kbfy{af6 pTkfbg x'g] tof/L j:t'sf] cfoftdf nfUg] eG;f/ b/eGbf ;fdfGotof Ps tx (Slab) sd ug{ ;lsg]5 . Go'gtd ! k|ltzt eGbf sd eG;f/ b/ /x]sf] j:t'sf] cfoftsf] xsdf Go'gtd @% k|ltzt sd x'g] u/L eG;f/ b/ sfod ul/g]5 .

• pb\of]un] cfˆgf] k|of]hgsf nflu cfoft ug]{ d]l;g/L, 6«fG;kmd{/, h]g/]6/, cf}b\of]lus pks/0f tyf cf}hf/df Ps k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 . ;fy} u'0f:t/ dfkg k|of]uzfnfx¿n] cfoft ug]{ d]l;g/L, j}1flgs pks/0f / pb\of]u lj:tf/sf nflu yk d]l;g/L tyf pks/0fnufot cg';Gwfg tyf ljsf; (R & D) sf nflu Nofpg] d]l;g/L tyf pks/0fdf ;d]t ! k|ltzt eG;f/ dx;'n nfUg]5 / d"No clej[lb\w s/ tyf cGtMz'Ns nfUg] 5}g .

n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf nflu ljz]if ;''ljwf Pjd\ ;x''lnot

• n3' pb\od Joj;fox¿nfO{ cGtMz'Ns tyf cfos/, d"No clej[lb\w s/nufot s'g} klg lsl;dsf s/x¿ nfUg] 5}g .

• clt cljsl;t, cljsl;t tyf sd ljsl;t If]qx¿df :yflkt 3/]n' pb\of]ux¿nfO{ nfUg] cGtMz'Ns / cfos/ qmdzM !@ jif{, & jif{ / % jif{ 5'6 lbOg]5 . cfos/ nfUg] /sddf To; kl5sf jif{x¿df qmdzM &% k|ltzt, ^) k|ltzt / %) k|ltzt cfos/ 5'6 lbOg]5 . o;sf cltl/St g]kfn ;/sf/n] ;do ;dodf tf]Sg] /fli6«o k|fyldstf k|fKt j:t'df kfFr jif{ / k|fyldstf k|fKt If]qdf :yflkt pb\of]ux¿nfO{ !) jif{;Dd cGtMz'Ns tyf cfos/ nfUg] 5}g .

• n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ ljlQo kx'Fr k'¥ofpg ljb\odfg ljTtLo ;+:yf P]gdf Joj:yf ePcg'¿ksf] ljkGg ju{sf] C0f ;'ljwfnufot C0f nufgLsf nflu ljz]if jftfj/0f tof/ ul/g]5 . o;sf nflu ljlQo ;+:yfx¿nfO{ k|f]T;flxt ul/g] 5 .

Page 16: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

6 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

• ljTtLo ;]jf pknAw x'g g;Sg] lhNnf tyf uf=lj=;=x¿df n3' pb\odLx¿nfO{ ;xsf/Ldf cfjb\w u/fO{ ;d"x lwtf]df C0f pknAw u/fpg n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u k|jb\w{g af]8{cGtu{t Ps sf]if v8f u/L yf]s C0f pknAw u/fOg] 5 .

@=@ ul/aL lgjf/0fsf nfuL n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ n3' pb\odsf] ;kmn df]8]nnfO{ g]kfn ;/sf/ / :yfgLo lgsfox¿n] cfly{s jif{ @)^^–^& b]lv ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{qmd -d]8kf_ sf] ¿kdf cfGtl/sLs/0f ul//x]sf 5g\ . of] cfGtl/sLs/0fnfO{ ult lbg g]kfn ;/sf/n] @)&) ;fpgdf ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{qmd -d]8kf_ % jif]{ /0fgLlt :jLs[t u/L sfo{qmd cufl8 a9fO/x]sf] 5 . of] sfo{qmd &#,))) gofF pb\odL l;h{gf ug]{ nIosf ;fy cfly{s jif{ @)&$÷&% ;Dddf b]zsf &% j6} lhNnfdf k'¥ofpg] ;/sf/sf] nIo /x]sf] 5 . of] sfo{qmdsf d'Vo k|fjwfgx¿ lgDg 5g\ M

• $!,))) n3' pb\odLx¿n] n3'ljTt C0f ;]jf k|fKt ug]{5g\ . -k|lt pb\odL cf};t @),))) sf b/n]_

• hDdf C0f kl/0ffd *@ s/f]8 x'g]5 . • #%,))) pb\odLx¿n] k|fjlws ;]jf k|fKt ug]{5g\ . • Joj;fo cfjb\wtf (B2B) sf nflu n3'pb\odL / ;d"x pb\odLlar !&,^)) pks/0fx¿

vl/b ul/g]5g\ . • &^ j6f ;f}uft u[x÷sf];]nL 3/x¿ ;~rfng x'g]5g\ . • n3' pb\odLx¿sf pTkfbgx¿sf] d"No :yfgLo ahf/df @%Ü j[lb\w x'g]5 . • ljb]zL ahf/df n3' pb\odLx¿sf pTkfbgsf] lx:;f !)Ü n] j[lb\w x'g]5 . • pb\odLx¿nfO{ ()Ü gj lasl;t k|ljlwx¿sf af/]df hfgsf/L x'g]5 . • ^)Ü pb\odx¿n] jftfj/0fd}qL k|ljlw / cEof;x¿sf] cg';/0f ug]{5g\ .

d]8kfsf nlIft ;d"x • ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf g]kfnL gful/ssf kl/jf/sf ;b:ox¿ o; sfo{j|mdsf nlIft

;d"x x'g]5g\ . • clt ljkGg ju{, lk5l8Psf dlxnf, blnt, cflbjf;L hghfltx¿, b'u{d tyf ;]jfsf] kx'Fr

sd k'u]sf uflj;x¿df o; sfo{j|mdnfO{ s]lGb|t ul/g]5 .

• nlIft ;d"xdf dlxnf &)Ü blnt, #)Ü, hghflt $)Ü, dw];L $)Ü, o'jf -!^—$)

jif{_ ^)Ü /xg]5g\ . • sf]ifdf hDdf /x]sf] /sd ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od sfo{j|md sfo{Gjogdf

lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] :jLs[t u/]sf] sfo{j|mdcg';f/ vr{ ul/g]5 . • lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] k|fljlws k|:tfj -ef/ *) k|ltzt_ / cfly{s k|:tfj

-ef/ @) k|ltzt_ d"Nofª\sgsf cfwf/df ;f] k|:tfj vf]n]sf] ldltn] ;ft lbg leqdf pTs[i6 b]lvPsf] ;+:yf 5gf}6 ePsf]] lg0f{o ug'{ kg]{5 .

Page 17: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 7

#= s[lif;DaGwL gLltx¿

n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdn] l;h{gf / ljsf; u/]sf pb\odLx¿dWo] ;a}eGbf w]/} -%% k|ltzt_ s[lifdf cfwfl/t n3' pb\od 5g\ . g]kfn ;/sf/ s[lif ljsf; dGqfnon] klg s[lifdf cfwfl/t n3' pb\odx¿sf nflu ljleGg k|fjwfgx¿ NofPsf] 5 . tLdWo] s[lif Joj;fo k|jb\w{g gLlt, @)^#, kz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlw, @)&) / afnL tyf kz'kG5L ladf lgb]{lzsf, @)^( d'Vo 5g\ . ltgsf d'Vo k|fjwfgx¿ tn pNn]v ul/Psf] 5 .

#=! s[lif Joj;fo k|jb\w{g gLlt, @)^# / sfof{Gjog sfo{ljlw, @)^% sf d'Vo k|fjwfgx¿

• s[lifhGo Joj;fosf nflu cfjZos kg]{ pks/0f, y|];/, l:k|ªsn/, ljl8ª d]l;g, xfe]{:6/, lrlnª Eofg, s'lnª Eof6, ldNs k|f];];/, s[lif oGq cflbdf cfoft ubf{ ;DalGwt lgsfox¿sf] l;kmfl/;df Joj;fo :yfkgf ePsf] !) jif{;Dd eG;f/ &% k|ltzt cy{ dGqfnosf] ah]6 jStJodf ;dfj]z u/L 5'6 lbOg] 5 .

• ul/a tyf ;fgf s[ifsx¿n] s[lif Joj;fodf nufgL ug]{ j|mddf shf{ lnFbf n3' Joj;fo shf{ sfo{j|mdsf] Joj:yf u/L s[ifs ;d"x hdfgLdf shf{ k|jfx ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

• ;/sf/L :jfldTj ePsf s[lif ljsf; a}ª\s tyf ;+:yfaf6 o; bkmfcg';f/sf] shf{ ;'ljwf k|jfx x'g]5 .

• k|fª\ufl/s v]tL k|ljlwåf/f pTkflbt s[lif j:t'x¿sf] u'0f:t/ k|df0fLs/0f u/L s[lif Joj;fonfO{ k|jb\w{g ul/g] 5 .

• kG5L tyf kG5LhGo Joj;fonfO{ pRr k|fyldstf k|fKt s[lif pb\of]usf] dfGotf k|bfg ul/g] 5 / ;f]xLadf]lhd ;'ljwf k|bfg ul/g] 5 .

• k'ik g;{/L tyf k'ik kmd{x¿n] cfjZos k'mnsf dfp af]6lj?jf -Mother Plant_, sndL lj?jfx¿, k'mnsf] ufgf] tyf h/fx¿, k'mnsf] lap lahg, l;FrfO / afnL ;+/If0fsf pks/0fx¿, Unf; xfp; lgdf{0fsf ;fdu|Lx¿, s'lnª RofDa/ ePsf] 9'jfgL ;fwg (Refrigerated truck) cfoftdf nfUg] s/ dx;'n /sd cfly{s P]gdf Joj:yf u/L ;x'lnot k|bfg ug{ ;lsg]5 .

• k'ik Joj;fosf] kl/of]hgf lwtf]df /fvL shf{ k|jfx ug]{ Joj:yf tyf k'ik Joj;fo k|jb\w{gsf nflu s[ifs ;d"xsf] hdfgtdf C0f k|jfx ul/g] 5 .

#=@ kz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlwsf d'Vo k|fjwfgx¿

ufO{kfng, e}F;Lkfng, afv|fkfng, aª\u'/kfng, tyf kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g;DaGwL Joj;fo ;~rfngsf nflu cfjZos kg]{ k|ljlw tyf k|lt:kwL{ cg'bfg k|bfg ug]{ Joj:yf of] gLltn]

Page 18: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

8 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

u/]sf] 5 . Jofj;flos ufO{e}F;L kmfd{nfO{ ;fgf, demf}nf / ;d"x u/L # ju{df ljefhg ul/Psf] 5 / ;f]xLcg'¿k ;xof]u lbOg] Joj:yf 5 . To;}u/L o'jf nlIft Jofj;flos afv|f k|jb\w{g sfo{j|mdtkm{ afv|f kmfd{nfO{ lghL Jofj;flos afv|fkfng kmfd{, ;d"x jf ;ldltdf ;~rfng x'g] Jofj;flos afv|fkfng kmfd{ / ;xsf/Ldf ;~rfng x'g] Jofj;flos afv|f kfng kmfd{ u/L # ju{df ljefhg ul/Psf] 5 / ;f]xLcg'¿k ;xof]u lbOg] Joj:yf 5 .

o'jf nlIft Jofj;flos aª\u'/ k|jb\w{g sfo{j|mdtkm{ u|fdL0f o'jf, /f]8 sf]l/8f]/ nlIft / j}b]lzs /f]huf/af6 kmls{Psf ljz]iftM ;DalGwt sfddf bIftf xfl;n u/]sf o'jfx¿nfO{ dfgj ;+;fwgsf ¿kdf /x]sf !* b]lv %) jif{ pd]/ ;d"xsf JolStx¿nfO{ nlIft ul/Psf] 5 . o; l:sd ;~rfng ug{sf nflu ;fgf, demf}nf / 7'nf Jofj;flos aª\u'/kfng kmfd{ u/L # ju{df ljefhg ul/Psf] 5 / ;f]xL cg'¿k ;xof]u lbOg] Joj:yf 5 .

#=# afnL tyf kz'kFIfL aLdf lgb]{lzsf @)^( d'Vo k|fjwfgx¿

;'/If0f x'g] afnLsf] If]qkmn M k|To]s s[ifsn] ;'/If0f ug{ kfpg] afnLsf] Go'gtd If]qkmn kxf8df cf7 cfgf -cfwf /f]kgL_ / t/fO{df Ps s6\7f x'g' kg]{5 . ;f] eGbf sd If]qkmndf nufOPsf] afnL aLdfn]v hf/L ul/g] 5}g . lgb]{lzsfdf a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfaf6 C0f lnO{ vl/b u/]sf], cfkm\g} uf]7df x's]{sf] jf cfkm\g} nufgLaf6 vl/b u/]sf] kz'kG5L wgLx¿nfO{ :yfgLo d"Nosf cfwf/df ladfª\s /sd tf]lsg] pNn]v 5 . lgb]{lzsfdf kz'wgsf] Go'gtd / clwstd ladfof]Uo pd]/ klg pNn]v 5 .

$= jg;DaGwL Joj:yfx¿

n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdn] l;h{gf / ljsf; u/]sf pb\odLx¿dWo] s[lifkl5 ;a}eGbf w]/} -!* k|ltzt_ jgdf cfwfl/t n3' pb\od 5g\ . g]kfn ;/sf/ jg tyf e";+/If0f dGqfnon] klg o:tf n3' pb\odx¿nfO{ k|f]T;fxg ug{ ljleGg k|fjwfgx¿ NofPsf] 5 . tLdWo] jgdf cfwfl/t pb\od k|jb\w{g ug]{ b[li6sf]0faf6 lghL jg ljsf; lgb]{lzsf, @)^* / ;fd'bflos jg ljsf; sfo{j|mdsf] dfu{bz{g, @)^% k|d'v 5g\ .

$=! lghL jg ljsf; lgb]{lzsf, @)^*

btf{ ePsf] lghL jg wgLn] cfkm\gf] lghL jgsf] ?v s6fgL ug'{kg]{ ePdf ;DalGwt ufFp ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] l;kmfl/; ;fy s6fg ug'{eGbf Ps lbg cufl8 lhNnf jg sfof{no jf Onfsf jg sfof{no jf /]Gh kf]i6nfO{ hfgsf/L lbO{ s6fg ug{ ;Sg]5 . lghL hUufdf /f]k0fsf nflu ul/a tyf ljkGg ju{nfO{ ?= % sf b/n] 9'jfgL tyf j[If/f]k0fdf ;xof]u cg'bfg lbOg] Joj:yf of] lgb]{lzsfn] u/]sf] 5 .

$=@ ;fd'bflos jg ljsf; sfo{j|mdsf] dfu{bz{g, @)^%

;fd'bflos jg ljsf; sfo{j|mdsf] dfu{bz{g, @)^% df jgdf cfwfl/t pb\od ljsf;sf nflu lgDg sfo{x¿ ug{ ;lsg] pNn]v 5 M

Page 19: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 9

• pb\od ;~rfng tyf Joj:yfkgsf] k|lj|mof lgwf{/0f ug{] . • jgdf /x]sf] sRrf kbfy{x¿af6 ;~rfng ug{ ;lsg] ;DefJo pb\odx¿sf] ;"rL tof/

ug]{ . • s'g lsl;dsf] pb\od ;~rfng u/]df kmfObf x'G5 To;sf] ;DefJotf cWoog u/L 5gf}6

ug]{ . • pb\od ;~rfngaf6 s'g ju{sf] slt hgf nfeflGjt x'g ;S5g\ n]vfhf]vf ug]{ . • pb\odaf6 pTkfbg ePsf] j:t'sf] ahf/sf] vf]hL u/L o;sf] vkt ;'lglZrt ug]{ . • pb\od ;~rfng ug{ ;xof]u ug{{ ;Sg]] ;/f]sf/jfnfx¿sf] ;"rL tof/ ug{] / s;n] s:tf]

ef}lts, cfly{s, l;kd"ns ;xof]u ug{ ;Sb5 hfgsf/L ;ª\sng u/L ;xof]usf nflu kxn ug]{ .

• jgdf cfwfl/t pb\odsf] Jofj;flos of]hgf -Business Plan_ agfpg] . • ;DefJotf x]/L kof{ko{6g -Eco-tourism) ljsf; ug{] . • pb\b]Zo ldNg] ;d"x;Fu ;~hfn lgdf{0f u/L ;xsfo{ ug{ ;DefJo If]qx¿sf] klxrfg ug{] . • …Ps ;fd'bflos jg Ps pb\odÚ sf] cjwf/0ffnfO{ hf]8 lbg] . • jgdf cfwfl/t pb\od ljsf; sfo{j|md ;~rfng ug{ l;k, 1fg / ;|f]tsf] cfjZostf

kg{ ;Sb5 . • To;sf nflu ;xof]uL lgsfox¿sf] ;xof]u lng ;lsG5 . • ul/a pGd'v n3' pb\odsf] k|jb\w{gdf ;xof]u ug{] .

%= ko{6g;DaGwL Joj:yfx¿

d]8]kn] k|jb\w{g u/]sf n3' pb\oddWo] @ k|ltzt ko{6gdf cfwfl/t pb\odx¿ x'g\ . ;fy} d]8]kn] kj{t / DofUbLdf gofF kof{j/0fLo ko{6g dfu{ ljsf; ug'{sf ;fy} cGo ;DalGwt PsLs[t pb\odx¿sf] ljsf; ul//x]sf] 5 . To;}n] o; k'l:tsfdf ko{6gdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL d'Vo gLltut / sfg'gL Joj:yfx¿ klg ;+nUg ul/Psf] 5 .

ko{6g pb\of]u ;]jf k|jfx lgb{]lzsf, @)&) n] ky k|bz{s (Trekking Guide/Tour Guide) n]]

Ohfhtkq Pjd\ kl/rokq lng'kg]{ Joj:yf u/]sf] 5 . To;} u/L xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw,

@)^& n] cnu÷cnu :jfldTj ePsf sDtLdf kfFrj6f 3/wgLn] ;fd"lxs Joj:yfkg u/L

;~rfng u/]sf] xf]d:6]nfO{ ;fd'bflos u|fdL0f xf]d:6] / u|fdL0f tyf ;x/L If]qdf lghL :t/df ;~rflnt xf]d:6]nfO{ lghL xf]d:6]sf ¿kdf juL{s/0f u/]sf] 5 . xf]d:6]n] :yfgLo If]qdf ;~rfng x'g] ;f+:s[lts sfo{j|md / lj|mofsnfk, k/Dk/fut v]ndf ;xefuL u/fpg], pknAw x'g] If]qdf hª\un 6«]s, Osf] 6«]s tyf b[Zofjnf]sgsf] sfo{j|mdsf] Joj:yf ug'{ kg]{5 . ;fy} xf]d:6] ;~rfngsf nflu btf{ k|lj|mof, Joj:yfkg ;ldltsf] u7g, ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/nufotsf s'/fx¿ ;dfj]z ul/Psf] 5 .

Page 20: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

10 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 21: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 11

efu !

;du| n3' pb\od;DaGwL gLltut / sfg'gL Joj:yfx¿

Page 22: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

12 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 23: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 13

!=! cf}b\of]lus gLlt, @)^&

(= n3' pb\od, 3/]]n' tyf ;fgf pb\of]u;DaGwL ljz]]if gLltut Joj:yf M

(=! n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g, ljsf; / lj:tf/nfO{ 6]jf k'Ug] cfjZos sfg'gL Joj:yf ub}{ ;+:yfut ;+/rgf tyf k"jf{wf/x¿sf] lgdf{0f ul/g]5 .

(=@ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|lt:kwf{Tds Ifdtf j[lb\w u/L ahf/ kx'Fr tyf lj:tf/sf nflu ;Ifd agfpg xfn /x]sf] n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifsf] ;]jfnfO{ lj:tf/ u/L k|efjsf/L agfOg]5 .

(=# lhNnfdf pknAw k|fs[lts ;|f]t, dfgjLo ;+;fwg / nufgLsf cj;/sf] cfwf/df :yfgLo lhNnf ljsf; ;ldlt÷gu/kflnsf / ufpF ljsf; ;ldlt;Fusf] ;dGjodf lhNnf pb\od tyf pb\of]u ljsf; of]hgf tof/ u/L oL lgsfox¿;Fusf] ;xsfo{df r/0fut ¿kdf sfof{Gjog ul/g]5 .

(=$ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] :yfkgf tyf k|jb\w{g ubf{ g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] nlIft ;d"xnfO{ ljz]if k|fyldstf lbFb} pTk]|/0ff tyf pb\odzLntf ljsf; tflndsf] dfWodaf6 nlIft ;d"xdf ;|f]t–;fwgsf] ;DefJotf / ahf/sf] dfudf cfwfl/t pko'St pb\odx¿sf] 5gf}6 u/L To:tf pb\od ;~rfng ug]{ Ifdtfsf] ljsf; ul/g]5 .

(=% u|fdL0f If]qsf pTkfbgd"ns pb\of]ux¿nfO{ Joj;fo ljsf; ;]jf (Business Development Service-BDS) k'¥ofpg ;fd'bflos jf ;xsf/L n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uu|fd :yfkgf u/L cf}b\of]lus s]Gb|x¿ (Industrial Clusters) sf] ljsf; ul/g]5 .

(=^ Ps ufpF Ps pTkfbg (One Village One Product) sf] cjwf/0ffcg';f/ :yfgLo:t/df ;a} eGbf a9L ;DefJo b]lvPsf ;|f]t / ;fwgsf] klxrfg u/L To;df cfwfl/t cf}b\of]lus j:t'sf] pTkfbgnfO{ k|jb\w{g ug{ j:t' ljsf; s]Gb| (Product Development Centres)

x¿ :yfkgf ub}{ yk ;d"xut cf}b\of]lus s]Gb|x¿ (Product Specific Industrial Clusters) sf] dfWodaf6 cf}b\of]lus k|jb\w{gnfO{ k|fyldstf lbOg]5 .

(=& n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uu|fd :yfkgf ug{ cf}b\of]lus k"jf{wf/ ljsf; ug]{ sfo{df cu|;/tf b]vfpg] :yfgLo lgsfonfO{ vr{sf] cg'kftdf cg'bfg /sd j[lb\w ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

(=* ;fd"lxs lrx\g (Collective Mark) sf] pkof]uåf/f n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] pTkfbgsf] klxrfg sfod u/fO{ logLx¿sf] k|jb\w{gsf nflu ;xof]u ul/g]5 .

(=( n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]udf af}lb\ws ;DklTt ;+/If0fsf nflu PsLs[t / ;Ifd ;+:yfut Joj:yf u/L o;sf] ;d'lrt ;+/If0f / pkof]unfO{ k|f]T;fxg ul/g]5 .

Page 24: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

14 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

(=!) n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] pTkfbg tyf ahf/ k|jb\w{gsf nlu pko'St ;"rgf k|ljlw (Information Technology) sf] k|of]usf nflu ljz]if Joj:yf ul/g]5 .

!!= n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;DaGwL ljz]if /0fgLlt M

!!=! n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g, ljsf; / lj:tf/sf] sfo{j|md ;~rfng ubf{ ;fdflhs kl/rfng;d]tsf] dfWodaf6 ug]{ u/L k|fyldstfsf] cfwf/df :yfg / nlIft ;d"xsf] klxrfg ul/g]5 .

!!=@ n3' tyf 3/]n' pb\odLx¿nfO{ ;Dej eP;Dd ;d"xdf cfjb\w u/L pb\odzLntf tyf l;k ljsf; tflnd, pko'St k|ljlwsf] 5gf}6, pTkfbg Joj:yfkg, k'FhLdf kx'r / ahf/ Joj:yfkgdf ;d]t ;xof]u k'¥ofpg æPsLs[t Joj;fo ljsf; ;]jfÆ k|bfg ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

!!=# n3' pb\odL, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uLx¿nfO{ ahf/ dfudf cfwfl/t u'0f:t/Lo j:t' pTkfbg ug{ Ifdtf ljsf; tyf pTkfbsTj clej[lb\w u/L k|lt:kwL{ aGg k|f]T;flxt ul/g] 5 .

!!=$ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ n3' 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if, u|fdL0f :jfanDag sf]if, Equity Fund, Credit Guarantee Fund nufot ljleGg sf]ifx¿ dfkm{t\\ ljTtLo kxF'rsf] Joj:yf ul/g]5 .

!!=% ;fd'bflos jf ;xsf/L n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uu|fdx¿df /x]sf pb\of]ux¿af6 pTkflbt x'g] j:t'x¿sf] 5'6\6} klxrfgsf nflu ;fd"lxs lrx\g -sn]lS6e dfs{_ btf{ u/fO{ o;sf] k|of]uaf6 ahf/ k|jb\w{g ug{ ;xof]u k'¥ofOg]5 .

!!=^ æPs ufpF Ps pTkfbgÆ (One Village One Product) sfo{j|mdnfO{ cleofgsf ¿kdf cufl8 a9fOg]5 .

!!=& n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu cfjZos x'g] k'FhL lgdf{0f ug{sf lgldTt To:tf pb\odLx¿nfO{ jrt ug{ k|f]T;flxt u/L ax'pb\b]ZoLo ;xsf/Ldf cfab\w x'g pTk|]l/t ul/g]5 .

!!=* n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ;d'lrt ljsf;sf nflu o:tf pb\of]ux¿sf] k|ltlglwd"ns ;+:yfx¿ dfkm{t\\ ;d]t k|fljlws, k/fdz{ tyf cg'udg ;]jf pknAw u/fpg] Joj:yf ldnfOg] 5 . o; k|of]hgsf nflu 5ftf ;+:yfx¿sf] ;+:yfut ljsf;sf nflu k|f]T;fxg ul/g]5 .

!!=( n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿af6 pTkflbt j:t' jf ;]jfsf] ahf/ k|jb\w{g ul/g]5 . demf}nf tyf 7'nf pb\of]ux¿;Fu k[i7 (Backward) / cu| (Forward) cGt/;DaGw (Linkages) sfod u/fO{ 7'nf tyf demf}nf pb\of]ux¿n] k|of]u ug]{ ;xfos j:t'x¿ pTkfbg ug]{ u/L n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ ;xfos pb\of]u (Ancillary Industries) sf ¿kdf ljsf; u/L pTkfbg u/fpg] Joj:yf ul/g]5 .

Page 25: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 15

!!=!) n3' pb\od / 3/]n' pb\of]usf] pTkfbgsf] ahf/ k|jb\w{gdf ;xof]u k'¥ofpg lghL If]q, ;xsf/L If]q / :yfgLo lgsfox¿sf] ;+nUgtfdf ljleGg txdf ljj|mL s]Gb| tyf sf];]nL 3/x¿sf] :yfkgf / ljsf;df hf]8 lbOg]5 .

!!=!! n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uaf6 pTkflbt j:t'x¿sf] lgof{t k|jb\w{g ug]{ k|of]hgsf nflu hf/L ul/Psf] ælgof{t u[xsf] :yfkgf tyf ;~rfng cfb]z, @)^!Æ nfO{ kl/dfh{g ;lxt k|efjsf/L sfof{Gjogsf] Joj:yf ldnfOg]5 .

!!=!@ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{gsf nflu ;"rgf k|ljlw (Information Technology) sf] pkof]u ug{ ;xsf/L tyf lghL If]q;d]tsf] ;xeflutfdf ljleGg txdf ;"rgf k|ljlw s]Gb| (Information Technology Hub) x¿ ;~rfngdf NofOg] 5g\ . oL s]Gb| (Hub) x¿ dfkm{t\ ;~rf/sf ;a} dfWodx¿ (5fkf, /]l8of], 6]lnlehg, OG6/g]6 cflb_ k|of]u u/L n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu cfjZos x'g] ;a} k[i7 (Backward) / cu| (Forward) ;"rgfx¿ ;Dk|]if0f ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

!!=!# n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] cf}b\of]lus ;DklTt ;+/If0f ug{'sf ;fy} To;f] ubf{ nfUg] b:t'/df ;x'lnot k|bfg ul/g]5 .

!!=!$ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] pTkfbgsf] ljj|mLnfO{ k|f]T;fxg ug{ ;/sf/L tyf u}/ ;/sf/L lgsfox¿nfO{ o:tf j:t' vl/b ug{ k|f]T;flxt ul/g]5 .

!!=!% s[lif, jg, ko{6g / vfgLdf cfwfl/t n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] k|jb\w{g ug{ ljb\odfg s[lif, jg, ko{6g / vfgL gLlt tyf P]gsf] cwLgdf /xL sRrf kbfy{ ;ª\sng jf pTvgg\ tyf cfk"lt{ Joj:yfnfO{ ;/nLs[t ul/g]5 .

!!=!^ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] k|jb\w{g / ljsf; ug{ ;/sf/L, ;xsf/L / lghL If]q;d]tsf] ;fem]bf/Ldf k|jb\w{gfTds sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

!!=!& n3' pb\od / 3/]n' pb\of]ux¿df x'g] nufgL g]kfnL gful/ssf nflu cf/If0f ug]{ t/ k|ljlw tyf ahf/ k|jb\w{g ;]jf pknAw u/fpg eg] ljb]zL nufgLstf{nfO{ k|f]T;fxg ul/g]5 .

!!=!* n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]unfO{ k|bfg ul/g] ;]jf, ;'ljwf / ;x'lnotx¿ Pp6} ynf]af6 pknAw u/fOg]5 .

!!=!( pb\of]ux¿nfO{ k|bfg ul/g] Joj;fo ljsf; ;]jf (BDS) sf nflu Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos (Business Development Service Provider- BDSP) ;+:yfx¿sf] ;]jf lng] Joj:yf ul/g] 5 . o;sf nflu lghL If]qnfO{ k|f]T;fxg ul/g]5 .

!!=@) lghL If]qsf 5ftf ;+:yf g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 / /fli6«o n3' pb\odL ;d"x ;ª\3nufotsf ;+:yfx¿;Fusf] ;xsfo{df ljz]if u/L s[lif / u}/sfi7 jghGo sRrf kbfy{ / k|ljlwdf cfwfl/t Joj;fo ;Djb\w{g s]Gb|x¿ (Business Incubation Center) ;~rfngdf NofOg]5 .

Page 26: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

16 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!!=@! Joj;fo ;Djb\w{g ;]jf (Business Incubation Service) dfkm{t\ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿df k|ltefzfnL ;[hgzLn o'jf / dlxnfnfO{ cfslif{t ug{ ljz]if Joj:yf ul/g]5 .

!!=@@ Joj;fo ;Djb\w{g ;]jf (Business Incubation Service) sf] r/0f kf/ u/]sf pb\odLx¿sf nflu pb\of]u ;~rfngdf ;xof]u k'¥ofpg Angel Fund/Venture Capital Fund sf] Joj:yf u/L pgLx¿ dfkm{t\ /f]huf/L ;[hgfsf] sfo{j|md cufl8 a9fOg]5 .

!!=@# lghL If]qsf 5ftf ;+:yf g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 / /fli6«o n3' pb\odL ;d"x ;ª\3nufot cGo /fli6«o:t/sf j:t'ut ;+:yfx¿;Fusf ;xsfo{df ;DefJotf tyf k|fyldstfsf cfwf/df ljleGg :yfgdf If]qLo :t/sf n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf cf}b\of]lus u|fd tyf j:t' ljsf; s]Gb| (Product Development Centers) :yfkgf ul/g]5 .

!!=@$ n3' pb\odLx¿nfO{ PsLs[t¿kdf ;]jf k|bfg ug{ / pgLx¿sf] pTkfbg tyf ahf/ ;]jfsf nflu cfjZos x'g] k"jf{wf/df ;xof]u k'¥ofpg pko'St :yfgx¿df ;fd'bflos÷ ;femf ;]jf s]Gb|x¿ :yfkgf ul/g]5 .

!!=@% n3', 3/]n' tyf ;fgf:t/sf dlxnf pb\odLx¿nfO{ a}ª\lsª tyf ;xsf/L ;+:yfdfkm{t\ ;/n / ;'ne tl/sfaf6 ;d"xut C0f k|bfg ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

!@=# nufgL / k|s[ltsf cfwf/df pb\of]usf] juL{s/0f b]xfoadf]lhd ul/Psf] 5 M

!@=#=! n3' pb\od (Micro Enterprises)

o; gLltsf] k|of]hgsf nflu n3' pb\od eGgfn] b]xfosf zt{ k'/f u/]sf] Joj;fo ;Demg' k5{ M

• 3/ hUufafx]s a9Ldf b'O{ nfv ¿k}ofF;Dd l:y/ k'FhL nufgL x'g],

• pb\odL :jo+ Joj:yfkgdf ;+nUg /x]sf],

• pb\odL;d]t ( hgf;Dd sfdbf/ /x]sf],

• jflif{s cfly{s sf/f]af/ @) nfv ¿k}ofF eGbf sd /x]sf], /

• OlGhg pks/0f k|of]u x'g] ePdf To:tf] OlGhg jf pks/0fsf] ljb\o't\ df]6/ jf cGo t]n OlGhg zlSt Ifdtf !) lsnf]jf6 eGbf sd ePsf] .

:ki6Ls/0f M dfly pNn]lvt zt{x¿ k'/f u/] tfklg cg'dlt lng'kg]{ pb\of]u Joj;fo, dlb/f, lao/, r'/f]6 laF8L jf cGo ;'tL{hGo j:t' pTkfbg jf k|of]u x'g] Joj;fonfO{ n3' pb\od dflgg] 5}g . To;}u/L Psk6s n3' pb\od Joj;fosf ¿kdf btf{ ePsf pb\odn] cGo pb\of]usf ¿kdf :t/f]Gglt u/]df ;f] pb\od n3' pb\odsf] ju{df /xg] 5}g .

!^= n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k||zf;g;DaGwL ljz]if Joj:yf M

!^=! n3' pb\od ;~rfng u/]sf] Ps dlxgf leq pb\odLn] pb\odsf] ;ª\lIfKt ljj/0f ;lxt :yfgLo lgsfo -uf=lj=;= jf g=kf=_ df hfgsf/L lbg' kg]{5 . pb\odLn] rfx]df tf]lsPsf]

Page 27: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 17

z'Ns lnO{ To:tf lgsfon] pb\od btf{ u/L k|df0fkq lbg]5 . o:tf] hfgsf/Lsf] clen]v :yfgLo lgsfon] lhNnf l:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltsf] sfof{nonfO{ dfl;s¿kdf pknAw u/fpg' kg]{5 .

!^=@ cg'dlt lng' gkg]{ cGo pb\of]un] /Ltk"j{s cfj]bg lbPsf] ldltn] !% lbgleq ;DalGwt lgsfon] pb\of]u btf{ u/L lbg]5 . s'g} sf/0faf6 pb\of]u btf{ x'g g;Sg] ePdf To:tf] lgsfon] ;f]sf] sf/0f v'nfO{ lgj]bsnfO{ # lbgleq hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .

!^=# cg';"rL—* df pNn]lvt cg'dlt lng' kg]{ pb\of]uafx]s cGo 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] btf{ tyf gjLs/0f lhNnfl:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltsf] sfof{non] ug]{5 .

!^=$ jftfj/0f Joj:yfkg k|of]hgsf nflu n3' pb\od / k/Dk/fut 3/]n' pb\of]un] cfˆgf] ljj/0f lbFbf kfgLsf] d'xfg, kmf]xf]/d}nf lgisf;g af/]df ;d]t ;fdfGo hfgsf/L dfq lbP k'U5 t/ ;fgf pb\of]usf] xsdf eg] k|rlnt jftfj/0f ;+/If0f P]g tyf lgodfjnLdf Joj:yfcg';f/ k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f (Initial Environmental Examination) dfq ug'{ kg]{ / gePsf]df hfgsf/L lbP dfq k'Ug]5 .

!^=% kxf8L lhNnfx¿df pb\of]u btf{ ubf{ xfn jg If]qsf] ;Ldfaf6 ! ls=ld= 6f9f x'g' kg]{ eGg] Joj:yfnfO{ k'g/fjnf]sg u/L pko'St ;Ldfª\sgnfO{ cfwf/ dfgL btf{ ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .

!&= ;''ljwf tyf ;x''lnot M

pb\of]usf] ljsf; tyf k|jb\w{gsf nflu b]xfoadf]lhdsf ;'ljwf / ;x'lnot k|bfg ul/g]5M

-v_ eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns tyf d""No clej[[lb\w s/df ;''ljwf / ;x''lnot M

!&=@! d'n'sleq pTkflbt j:t' ljb]z lgsf;L u/]df cGtMz'Ns / d"No clej[lb\w s/ nfUg] 5}g .

!&=@@ lgof{td"ns pb\of]u, lgof{t k|jb\w{g u[x / ljz]if cfly{s If]qsf pb\of]un] c¿ s'g} pb\of]u;Fu s/f/ (Sub-Contracting) u/L lgsf;Lsf nflu j:t' pTkfbg u/fpg kfpFg]5g\ . o;/L pTkfbg u/fPsf] j:t'df k|of]u x'g] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lhª ;fdu|Ldf nfu]sf] eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns tyf d"No clej[lb\w s/ lgof{t ePsf] kl/df0fsf] cfwf/df lgsf;Lstf{n] tf]lsPadf]lhd lkmtf{ kfpg] 5 .

!&=@# lgsf;L u/] jfkt kfpg] 8\o'6L 8« Aofs ;'ljwfnfO{ ;/n agfpg p:t} k|s[ltsf pb\of]ux¿sf] xsdf sRrf kbfy{ vktsf cfwf/df ;db/ lgwf{/0f ul/g]5 . o:tf] /sd lgsf;L sf/f]af/ u/]sf] a}ª\saf6} lkmtf{ kfpg] Joj:yf ul/g]5 . ;db/ lgwf{/0f x'g g;s]sf pb\of]ux¿sf] xsdf xfn k|rngdf /x]sf] lgoldt k|lqmofnfO{ klg lg/Gt/tf lbOg]5 .

!&=@$ pb\of]un] kfpg] 8\o'6L 8« Aofssf] ;'ljwf lgsf;L kl/df0fsf] cfwf/df lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq lgsf;Lstf{nfO{ clgjfo{¿kdf pknAw u/fOg]5 .

Page 28: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

18 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!&=@% pb\of]un] cGt/f{li6«o af]nkqdf ;xefuL eO{ d'n's leq ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L ljj|mL u/]sf] cfˆgf] pTkfbg jf ;]jfnfO{ Deemed Export ;/x lgof{tdf kfpg] 8\o'6L 8« Aofssf] ;'ljwf pknAw u/fOg]5 . o:tf] ;'ljwf lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq pknAw u/fOg]5 .

!&=@^ ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L :jb]z leq} cfˆgf] pTkfbg ljj|mL u/]df To:tf] pTkfbgdf nfu]sf] z'Ns, dx;'n / k|of]u ePsf] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lhª d]6l/ondf nfu]sf] eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns, d"No clej[lb\w s/ pTkfbgdf nfu]sf] kl/df0fsf cfwf/df lgof{t ;/x (Deemed Export) dfgL lkmtf{ lbOg]5 . o:tf] ;'ljwf lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq pknAw u/fOg]5 .

!&=@& cw{ k|zf]lwt jf cw{ tof/L dfWolds j:t' pTkfbg ug]{ pb\of]un] cfˆgf] pTkfbg csf]{ d"n j:t' tof/ ug]{ pb\of]unfO{ ljj|mL u/]df To:tf] j:t'df nfu]sf] cGtMz'Ns Pjd\ d"No clej[lb\w s/ d"n j:t' pTkfbg ug]{ pb\of]un] k|of]u u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df s/sf] lx;fj ;dfof]hg ug{ kfpg] 5 . t/ of] ;'ljwf pkef]u ug{ tL pb\of]u d"No clej[lb\w s/ jf cGtMz'Ns k|of]hgsf nflu btf{ ePsf] x'g'kg]{5 .

!&=@* pb\of]usf] cfˆgf] pTkfbgsf nflu cfjZos kg]{ sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{, Kofs]lhª ;fdu|Ldf nfUg] eG;f/ dx;'n To:tf] sRrf kbfy{af6 pTkfbg x'g] tof/L j:t'sf] cfoftdf nfUg] eG;f/ b/eGbf ;fdfGotof Ps tx (Slab) sd ug{ ;lsg]5 . Go'gtd ! k|ltzteGbf sd eG;f/ b/ /x]sf] j:t'sf] cfoftsf] xsdf Go'gtd @% k|ltzt sd x'g] u/L eG;f/ b/ sfod ul/g]5 .

!&=@( pb\of]un] cfˆgf] k|of]hgsf nflu cfoft ug]{ d]l;g/L, 6«fG;kmd{/, h]g/]6/, cf}b\of]lus pks/0f tyf cf}hf/df Ps k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 . ;fy} u'0f:t/ dfkg k|of]uzfnfx¿n] cfoft ug]{ d]l;g/L, j}1flgs pks/0f / pb\of]u lj:tf/sf nflu yk d]l;g/L tyf pks/0f nufot cg';Gwfg tyf ljsf; (R & D) sf nflu Nofpg] d]l;g/L tyf pks/0fdf ;d]t ! k|ltzt eG;f/ dx;'n nfUg]5 / d"No clej[lb\w s/ tyf cGtMz'Ns nfUg] 5}g .

-u_ yk ;''ljwf, ;x'lnot Pjd\ ;''lglZrttf M

!&=#) o; gLltdf pNn]v ePsf pb\of]un] kfpg] ;'ljwf ;x'lnotnfO{ sfg'gåf/f ;'lglZrt ul/g]5 . gLltdf pNn]v ePsf juL{s/0f, clt cljsl;t, cljsl;t / sd ljsl;t If]qsf] ;'ljwf ;x'lnot;DaGwL ;"rL / Joj:yfdf x]/k]m/ jf yk36 ePdf o; gLlt sfof{Gjogsf nflu ag]sf] sfg'gn] tf]s]sf] cjlw;Ddsf nflu ljgfcj/f]w To:tf ;'ljwf pkef]u ug{ kfpg] ;'lglZrttf k|bfg ul/g] 5 . s'g} pb\of]un] Ps} ;dodf PseGbf a9L k|sf/sf] 5'6 kfpg ;Sg] cj:yf ePdf pb\of]un] /f]h]sf] a9L 5'6 kfpg]5 .

!&=#! o; gLltcGtu{t k|fKt x'g] ;'ljwf tyf ;x'lnotx¿ tf]lsPsf] cjlw;Ddsf nflu kl/jt{g ul/g] 5}g .

!&=#@ pb\of]un] cfˆg} k|of]hgsf nflu pTkfbg u/]sf] ljb\o't\df /f]oN6L nfUg] 5}g . ;fy} pb\of]un] ljb\o't zlSt ljj|mL ug{ rfx]df ahf/df k|rlnt b/df /fli6«o u|L8df hf]8\g lbg] Joj:yf ul/g] 5 .

Page 29: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 19

!&=## s'g} k|fyldstf k|fKt pb\of]u jf g]kfndf :jLs[t k]6]G6sf] k|ljlw k|of]u u/L ;f]cg'¿k :yfkgf ePsf pb\of]ux¿nfO{ cf}b\of]lus k|jb\w{g af]8{sf] l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/sf] lg0f{on] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L yk ;'ljwf lbg ;lsg]5 .

!&=#$ lgof{t k|jb\w{g pb\of]unfO{ aG8]8 j]o/ xfp;sf] ;'ljwf cem ;/n agfO{ pknAw u/fOg]5 . o:tf] ;'ljwf lgj]bg k/]sf] ldltn] $% lbgleq pknAw u/fOg]5 .

!&=#% pb\of]ux¿sf] xsdf ljb\o't\ cfk"lt{ gePsf] ;dosf] cg'kftsf cfwf/df ljb\o't\ dx;'ndf nflucfPsf] l8dfG8 rfh{ 5'6 lbOg]5 .

!&=#^ pb\of]usf] k|s[lt / Ifdtfcg';f/ pb\of]u ;~rfngsf nflu cfjZos kg]{ hUuf pknAw u/fpg ;/sf/n] ;xof]u ug]{5 . pb\of]usf] k|s[lt x]/L hUufsf] xbaGbL k'ms'jf ug{ cfjZos b]lvPdf hUufsf] xbaGbL ;Ldfdf 5'6 lbg ;lsg]5 .

!&=#& clt cljsl;t If]qdf pb\of]u :yfkgf ug{ ;xsf/L / n3' pb\od tyf 3/]n' tyf ;fgf pb\of]unfO{ aLp k'FhLsf] -l;8 Soflk6n_ ¿kdf cg'bfg pknAw u/fpg] Joj:yf ul/g] 5 .

!&=#* u}/cfjf;Lo g]kfnLnfO{ k|bfg ul/g] Jofj;flos k|j]zf1f lgMz'Ns pknAw u/fOg]5 .

!&=#( ljb]zL nufgLdf ;~rflnt pb\of]unfO{ gofF j:t'sf] pTkfbg tyf ahf/ ljsf; / k|jb\w{g ug{sf nflu b]zdf /x]sf d"n sDkgLsf zfvf pb\of]un] ljb]zl:yt d"n sDkgLaf6 pTkflbt ;fdfgx¿ tf]lsPadf]lhd zt{ / ;Ldfleq /xL lglZrt ;dosf nflu cfoft ug{ cg'dlt lbOg] 5 .

!&=$) jg k}bfjf/df cfwfl/t pb\of]unfO{ sa'lnot jf lnhdf jg pknAw u/fpg ;lsg]5 .

!&=$! lgof{t pb\of]u, lgof{t k|jb\w{g If]q, ;/sf/L jf u}/ ;/sf/L cf}b\of]lus If]q / cf}b\of]lus u|fddf :yfkgf x'g] pb\of]unfO{ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L yk ;'ljwf lbg ;lsg]5 .

!&=$@ s'g} /fli6«o k|fyldstf k|fKt pb\of]u jf g]kfnleq cfljisf/ u/L :yfkgf ePsf pb\of]ux¿sf nflu n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf cf}b\of]lus k|jb\w{g af]8{sf] l;kmfl/;df pb\of]u dGqfnodfkm{t\ dlGqkl/ifb\sf] lg0f{on] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L yk ;'ljwf lbg ;lsg]5 .

!&=$# Joj;fo ;Djb\w{g s]Gb| -OGs'j]zg ;]G6/_ / Joj;fo ;Dab\w{g ;]jf -OGs'j]zg ;le{;_df :yfkgf ePsf pb\of]ux¿df s'g} klg s/ nfUg] 5}g .

!&=$$ lgof{td"ns pb\of]ux¿sf] ;xfos sRrf kbfy{ jf Koflsªsf] ;fdfg agfpg] pb\of]ux¿nfO{ klg lgof{td"ns pb\of]ux¿n] pSt j:t'x¿ lgsf;Ldf k|of]u u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df ;'ljwf lbOg] 5 .

!&=$% vlghhGo pb\of]usf] ljsf; / k|jb\w{gsf nflu pb\of]u / vfgL If]q;Ddsf] kx'Fr ;8s lgdf{0f Pjd\ ljb\o't\ k|;f/0f nfOg lj:tf/ tyf ljb\o't\ ;]jfsf nflu ef}lts k"jf{wf/ lgdf{0f ug{ ljz]if sfo{j|md tyf ah]6sf] Joj:yf ;/sf/n] ug]{5 .

Page 30: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

20 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!*= n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf nflu ljz]if ;''ljwf Pjd\ ;x''lnot M

dfly bkmf !& df pNn]lvt ;'ljwf tyf ;x'lnotsf cltl/St n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿n] b]xfoadf]lhd ;'ljwf tyf ;x'lnot yk kfpg]5g\ .

!*=! n3' pb\od Joj;fox¿nfO{ cGtMz'Ns tyf cfos/, d"No clej[lb\w s/nufot s'g} klg lsl;dsf s/x¿ nfUg] 5}g .

!*=@ cg';"rL (, !) / !! df pNn]v ePsf clt cljsl;t, cljsl;t tyf sd ljsl;t If]qx¿df :yflkt 3/]n' pb\of]ux¿nfO{ nfUg] cGtMz'Ns / cfos/ qmdzM !@ jif{, & jif{ / % jif{ 5'6 lbOg]5 . cfos/ nfUg] /sddf To; kl5sf jif{x¿df qmdzM &% k|ltzt, ^) k|ltzt / %) k|ltzt cfos/ 5'6 lbOg]5 . o;sf cltl/St g]kfn ;/sf/n] ;do ;dodf tf]Sg] /fli6«o k|fyldstf k|fKt j:t'df kfFr jif{ / k|fyldstf k|fKt If]qdf :yflkt pb\of]ux¿nfO{ !) jif{ ;Dd cGtMz'Ns tyf cfos/ nfUg] 5}g .

!*=# cg';"rL ^ df pNn]lvt ;a} k|sf/sf k/Dk/fut tyf 3/]n' pb\of]unfO{ cfos/df %) k|ltzt 5'6 lbOg]5 .

!*=$ pb\of]un] cfˆgf] pTkfbg jf pTkfbgdf k|of]u u/]sf] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ cflbdf lt/]sf] d'=c=s/ / cGtMz'Ns pTkflbt j:t' lgsf;L u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df lkmtf{ lbOg] 5 . To;/L lkmtf{ x'g] /fhZj lkmtf{ kfpg l/tk"j{s b/vf:t lbPsf] ;f7L lbgleq lgsf;Lstf{nfO{ lkmtf{ lbOg]5 . t/ To:tf] /sd lkmtf{ kfpg lgsf;L u/]sf] $% lbg leq b/vf:t glbPdf lkmtf{ lbOg] 5}g .

!*=% s'g} pb\of]un] cfˆgf] pTkfbg sf];]nL 3/ tyf lgof{t u[xdf ljj|mL u/]df To:tf] ljj|mL ul/Psf] j:t' pTkfbg ug{ cfoft ul/Psf] sRrf kbfy{df nfu]sf] d'=c=s/ / tof/L j:t'df nfu]sf] d'=c=s/ tyf cGtMz'Ns ;f] j:t' lgof{t ePsf] kl/df0fsf] cfwf/df ;DalGwt pb\of]unfO{ lkmtf{ lbOg]5 .

:ki6Ls/0fM o; v08sf] k|of]hgsf nflu ælgof{t u[xÆ eGgfn] g]kfnleq :yflkt pb\of]usf] pTkfbgx¿ ;ª\sng u/L ljb]zdf ;d]t lgof{t ug]{ pb\b]Zon] tf]lsPadf]lhd :yflkt sDkgL, kmd{ jf ;xsf/L ;+:yf ;Demg' k5{ / æsf];]nL 3/Æ eGgfn] k/Dk/fut g]kfnL n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿n] :yfgLo sRrf kbfy{, l;k / >d k|of]u u/L pTkfbg u/]sf j:t'x¿nfO{ ahf/Ls/0f ug{ ;3fp k'¥ofpg] pb\b]Zon] :yflkt ahf/ s]Gb|;d]tnfO{ hgfpg] 5 .

!*=^ pb\of]un] k|of]u ug]{ d]l;g, cf}hf/, pks/0f, oGq Pjd\ sRrf kbfy{df / pTkfbgdf s'g} s/, z'Ns jf b:t'/ nfUg] 5}g . t/ o:tf pb\of]usf] pTkfbg s'g} sf/0faf6 :jb]zdf ljj|mL ug'{ k/]df ljj|mL ul/Psf] kl/df0fsf] cfwf/df s/, z'Ns jf b:t'/ a'emfpg' kg]{5 .

!*=& n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ ljTtLo kx'Fr k'¥ofpg ljb\odfg ljTtLo ;+:yf P]gdf Joj:yf ePcg'¿ksf] ljkGg ju{sf] C0f ;'ljwfnufot C0f nufgLsf nflu ljz]if jftfj/0f tof/ ul/g]5 . o;sf nflu ljTtLo ;+:yfx¿nfO{ k|f]T;flxt ul/g] 5 .

Page 31: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 21

!*=* n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u u|fd / ;femf ;'ljwf s]Gb|sf :yfgLo pb\of]unfO{ ;xsf/Ldf cfjb\w u/fO{ ljTtLo kFx'rsf] Joj:yf ul/g]5 .

!*=( ljTtLo ;]jf pknAw x'g g;Sg] lhNnf tyf uf=lj=;=x¿df n3' pb\odLx¿nfO{ ;xsf/Ldf cfab\w u/fO{ ;d"x lwtf]df C0f pknAw u/fpg n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u k|jb\w{g af]8{cGtu{t Ps sf]if v8f u/L yf]s C0f pknAw u/fOg] 5 .

!*=!) ;/sf/n] 3f]if0ff u/]sf ljleGg gLlt tyf sfg'gL Joj:yf cGt/ut pknAw u/fOg] ;]jf ;'ljwfx¿sf nflu cfjZos x'g] k|lj|mof / sfuhftx¿ 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltsf lhNnfl:yt sfof{nox¿af6} tof/ u/fO{ pb\of]ux¿nfO{ k|bfg ul/g] Joj:yf ldnfOg] 5 .

dfly plNnlvt ;'ljwf / ;x'lnot dlb/fhGo tyf ;'lt{hGo pb\of]ux¿nfO{ k|bfg ul/g] 5}g .

@)=^ pb\of]u ljefu M

@)=^=& cfk"mnfO{ ePsf] clwsf/ ljefun] lhNnfl:yt n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u k|jb\w{g af]8{sf] sfof{nonfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .

@)=& Psn laGb' ;]]jf s]Gb| (One Stop Service Centre): sfg'gåf/f k|bTt ;'ljwf, ;x'lnot tyf k"jf{wf/ ;]jf ;dod} lagf emGem6 Ps} ynf]af6 pb\of]unfO{ pknAw u/fpg pb\of]u ljefudf Psn laGb' ;]jf s]Gb|sf] u7g ul/g]5 . pSt ;]jf s]Gb|sf] sfd, st{Ao / clwsf/;DaGwL Joj:yf sfg'gåf/f ul/g]5 .

@)=!# /fli6«o n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u k|jb\w{g af]8{ / 3/]]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldlt M

@)=!#=! n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g Pjd\ k|zf;gdf sfo{/t lgsfox¿ larsf] c:ki6tf x6fpg s]Gb|Lo:t/df æn3' pb\od, 3/]n' tyf;fgf pb\of]u k|jb\w{g af]8{Æ u7g ul/g]5 . 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g, ljsf; / lj:tf/ ug]{ lhDd]jf/L /x]sf] 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltnfO{ ;f]xL af]8{sf] ;+/rgf leq ;dflxt u/L &% j6} lhNnfdf ;ldltsf] sfof{nox¿af6 n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] btf{ gjLs/0f ;'ljwf l;kmfl/;nufot ;Dk"0f{ k|jb\w{gfTds ;]jf pknAw u/fOg] 5 .

@)=!#=@ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] ljsf; / k|jb\w{g ug{sf lglDt b]xfoadf]lhdsf] /fli6«o n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u k|jb\w{g jf]8{ :yfkgf ul/g] 5 .

Page 32: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

22 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL ^ -bkmf !@=#=@ ;Fu ;DalGwt_

k/Dk/fut tyf cGo 3/]n' pb\of]ux¿* != x\ofG8 n"d, k]8n n"d, ;]dL—c6f]d]l6s n"d, sk8f jflk{ª, k/Dk/fut k|ljlwaf6 ul/g]

/ª\ufO, 5kfO, l;nfO -tof/L kf]zfsafx]s_ / a'gfO @= pmg / /]zddf cfwfl/t xft] a'gfO{sf /f8L kfvL, un}+rf, klZdgf, kf]zfs . #= xft]sfuh / ;f]df cfwfl/t j:t' . $= k/Dk/fut snfdf cfwfl/t j:t' -Filigree and Ornamental Items based on

Traditional Crafts) .

%= k/Dk/fut d"lt{snf . ^= tfdf, lkTtn, 9nf}6, sfF; / hd{g l;Ne/h:tf wft'af6 x:t lgld{t efF8fjt{g tyf

x:tsnfsf ;fdfg . &= kmnfdaf6 ag]sf x:tlgld{t efF8f jt{g tyf 3/fo;L k|of]usf rSs', r'n];L, v's'/L,

xFl;of, s'6f], sf]bfnf]h:tf k/Dk/fut cf}hf/x¿ . *= ;'g rfFbLaf6 x:t lgld{t u/ uxgf, j:t', efF8f jt{gx¿ -ax'd"No, cw{ ax'd"No tyf

;fwf/0f kTy/ h8fg ePsf ;d]t_ . (= :jb]zdf pknAw lsdlt, cw{ lsdlt tyf ;fwf/0f kTy/ s6fO pb\of]u . !)= u|fdL0f 6\oflgª÷5fnaf6 x:t lgld{t j:t'x¿ . !!= h'6, ;jfO 3fF;, rf]of, aflaof], ;'lt wfuf], cNnf] cflb k|fs[lts /]zfdf cfwfl/t

pb\of]u . !@= kTy/snf -9'ª\uf s'FbL agfOPsf ;fdfgx¿_ . !#= kf}ef, yfª\sf lrq / cGo k/Dk/fut lrqsnf . !$= d's'G8f] (Mask) tyf k/Dk/fut ;+:s[lt b;f{pg] k'tnL / v]nf}gf . !%= k/Dk/fut ;+:s[lt, afhfufhf / snf b;f{pg] ljleGg k|sf/sf x:tsnfsf j:t' . !^= sf7, xf8, l;ª tyf df6f], r6\6fg / vlghsf snfTds j:t'x¿ . !&= ;]/fldS; tyf df6fsf efF8fs'F8f .

* k/Dk/fut 3/]n' pBf]usf] xsdf !) lsnf]jf6 eGbf a9L ljB't\ zlSt Ifdtf ePsf] x'g' x'Fb}g .

Page 33: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 23

cg';"rL * -bkmf !$=! ;Fu ;DalGwt_

cg'dlt lng' kg]{ pb\of]ux¿ !_ xftxltof/, uf]nLu6\7f, af?bnufotsf lj:kmf]6s kbfy{ pTkfbg ug]{, ;'/IffTds 5kfO{

-;]So'l/6L lk|lG6ª_ d'b|f tyf l;Ssf pb\of]u .

@_ r'/f]6, laF8L, v}gL, l;uf/ tyf ;'tL{ d'Vo sRrf kbfy{ x'g] j:t' pTkfbg ug]{ pb\of]u / lao/ tyf dlb/f pTkfbg ug]{ pb\of]u .

#_ 9'ª\uf, lu6\6L, afn'jf pTvgg, k|zf]wg ug]{ pb\of]ux¿ .

$_ If]qut P]gn] Joj:yf u/]sf cg'dlt lng'kg]{ pb\of]ux¿ .

cg'';""rL ( -bkmf !&=@ ;Fu ;DalGwt_

clt cljsl;t If]q != afh'/f @= hfh/sf]6 #= 8f]Nkf $= x'Dnf %= h'Dnf ^= sflnsf]6 &= bfr'{nf *= c5fd (= aemfª !)= d'u' !!= ?s'd !@= ;Nofg !#= b}n]v !$= /f]Nkf !%= t]x|y'd !^= 8f]6L !&= vf]6fª !*= ;ª\v'jf;ef !(= dgfª @)= d':tfª @!= ;f]n'v'Da' @@= tfKn]h'ª @#= cf]vn9'ª\uf

cg';"rL !) -bkmf !&=# ;Fu ;DalGwt_

cljsl;t If]]q != a}t8L @= 88]nw'/f #= DofUbL $= ef]hk'/ %= Onfd ^= l;Gw'nL &= kfFry/ *= Ko"7fg (= afun'ª !)=/;'jf !!= l;Gw'kfNrf]s !@= u'NdL !# kj{t !$= bf]nvf !%= /fd]5fk

cg';"rL !! -bkmf !&=$ ;Fu ;DalGwt_

sd ljsl;t If]q != s}nfnL @= jlb{of #= s~rgk'/ $= kfNkf %= nDh'ª ^= uf]/vf &= c3f{vfFrL *= wgs'6f (= ;'v]{t !)= bfª !!= :ofª\hf !@= tgx'F !#= pbok'/ !$= g'jfsf]6 !%= wflbª !^= sfe|]KfnfGrf]s !&= slknj:t' !*= l;/fxf !(= afFs] @)= wg'iff @!= /f}tx6 @@ ;Kt/L @#= ;nf{xL @$= dxf]Q/L

Page 34: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

24 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!=@ t]x|f}“ of]hgf -cfly{s jif{ @)&)÷&!–@)&@÷&#_

pb\of]u;Fu ;DalGwt pb\b]Zo

pb\odzLntf clej[lb\wdfkm{t\ cy{ dGqfnofO{ 6]jf

/0fgLlt

s_ pb\of]ux¿nfO{ cfjZos ;fwg ;|f]tdf kx'Fr, pmhf{ tyf cGo ef}lts k"jf{wf/sf] Joj:yf tyf gLlt lgdf{0f / sfof{Gojgdf hf]8 lbg] .

v_ :yfgLo ;|f]t Pjd\ l;ksf] pkof]u / ahf/sf] ;DaGw lj:tf/ u/L ;Gt'lnt If]qLo ljsf;nfO{ a9fjf lbg] u/L n3', 3/]n', ;fgf, demf}nf tyf 7'nf pb\of]u :yfkgf / ;~rfngnfO{ k|efjsf/L agfpg] .

u_ lk5l8Psf] ul/a ;d"xdf pb\odzLntf l;h{gf u/L nfed"ns :j/f]huf/L l;h{gf ug{ hf]8 lbg] .

sfo{gLlt

s_ pTkfbg k|lqmofdf cu|k[i7 ;DaGw dha't agfpg pTkfbgd"ns pb\of]ux¿df s/f/, s/f/ v]tL, s[lifdf cfwfl/t pb\of]usf] z[ª\vnf lgdf{0f Pjd\ cGt;{DalGwt pb\of]usf] sf/f]af/ h:tf Joj:yfksLo ljsNkx¿sf] cjnDag ul/g]5 .

v_ ;fd'bflos tyf ;xsf/L ;:+yfsf] cu|;/tfdf n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u u|fd :yfkgf u/L cf}b\of]lus s]Gb|x¿sf] ljsf; ul/g]5 .

u_ ul/asf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdnfO{ d'n'se/ lj:tf/ ug{ sfof{Gjog ug]{ lgsfo tyf ;xof]u lgsfox¿sf] ;dGjo tyf Ifdtf ljsf; ub}{ nlug]5 .

3_ pko'St k|ljlwsf] kx'Fr tyf d"No z[ª\vnf ;DaGw ljsf;sf] cfwf/df nlIft ;d"xsf n3' pb\odsf] :t/ j[lb\w ul/g]5 .

ª_ n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fyf pb\of]u sf]if ;]jfnfO{ lj:tf/ u/L k|efjsf/L agfOg]5 .

r_ Ps ufpF Ps pTkfbg;DaGwL sfo{j|mdnfO{ sfof{Gjog ul/g]5 .

5_ lghL tyf ;xsf/L If]q;d]tsf] ;xeflutfdf nufgL k|jb\w{g sf]if, k|ljlw ljsf; sf]if, n3' pb\od ljsf; sf]if, ?U0f pb\of]u k'g?Tyfg sf]if, dlxnf pb\odL ljsf; sf]if / u}/ Jofj;flos u}/ Jofkfl/s hf]lvdsf nflu Ifltk"lt{ lbg cf}b\of]lus nufgL ;+/If0f sf]ifsf] :yfkgf tyf ;~rfng ul/g]5 .

h_ ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdnfO{ lj:tf/ ub}{ nlug]5 .

Efm_ pTkfbgzLn :j/f]huf/L l;h{gfsf nflu lk5l8Psf] ul/a nlIft ;d"xsf nflu k|lzIf0f tyf cfly{s 6]jf lbg ljz]if sf]if v8f ul/g]5 .

Page 35: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 25

!=# n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng ljlgodfjnL, @)^@♦

k[i7e"ld M ljZj Jofkf/ ;ª\u7gdf g]kfnsf] k|j]z;Fu} n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u Joj;fosf If]qdf gofF cj;/ / r'gf}tLx¿ klg l;h{gf ePsf] ;Gbe{df n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u Joj;foLx¿nfO{{ k|ljlw ;]jf, Ifdtf ljsf;, ahf/ kxF'r / cGo k"jf{wf/x¿df ;+:yfut 6]jf k'¥ofpg ∅===== n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf If]qdf ;+nUg lghL If]qsf 5ftf ;ª\u7gx¿;Fusf] ;dGjodf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|ljlw ;]jf, Ifdtf ljsf;, ahf/ kxF'r tyf cGo k"jf{wf/x¿df ;+:yfut 6]jf k'¥ofpg] lsl;dsf sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug]{;DaGwL sfo{ljlw lgwf{/0f ug{ cfly{s sfo{ljlw lgodfjnL, @)^$ sf] lgod !!$ adf]lhd b]xfosf] ljlgodfjnL agfPsf] 5 .

#= n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltsf] u7g M sf]ifsf] ;~rfng tyf Joj:yfkgsf lgldTt b]xfoadf]lhdsf] Ps ;ldlt /xg] 5 M

-s_ ;lrj, pb\of]u dGqfno – cWoIf

-v_ ;x;lrj, /fli6«o of]hgf cfof]usf] ;lrjfno – ;b:o

-u_ ;x;lrj, cy{ dGqfno – ;b:o

-3_ ;x;lrj, pb\of]u dGqfno – ;b:o

-ª_ cWoIf, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 – ;b:o

-r_ cWoIf, g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 – ;b:o

-5_ dxflgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu – ;b:o ;lrj

;ldltsf] a}7sdf 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltsf sfo{sf/L lgb]{zsnfO{ cfdlGqt ;b:osf ¿kdf ;xefuL u/fOg]]5 .

$= ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M sf]ifsf] ;~rfng ug]{ ;DaGwdf ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfoadf]lhd x'g]5 M

-s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|ljlw ;]jf, Ifdtf ljsf;, ahf/ kxF'r tyf cGo k"jf{wf/x¿df ;+:yfut 6]jf k'Ug] / k|lt:kwf{Tds Ifdtf clej[lb\w x'g] sfo{j|mddf ;xof]u k'¥ofpg],

-v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;ª\u7gx¿åf/f ;ldltdf k|:t't k|jb\w{gfTds sfo{j|mdsf] k|:tfj :jLs[t ug]{ / sfo{j|mdsf] k|s[lt x]/L cg'bfgaf6 sfo{j|md sfof{Gjog ug{ /sd lgsf;f lbg],

-u_ g]kfn ;/sf/åf/f o; sf]ifdf ljlgof]lht /sd / cGo ;|f]taf6 ;do ;dodf ;ldltnfO{ pknAw x'g] /sd n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifsf] gfddf hDdf ug]{,

♦ g]kfn ;/sf/af6 klxnf] ;+zf]wg, ldlt @)^(.!!.!)

∅ klxnf] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf]

Page 36: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

26 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-3_ Ps cfly{s jif{df vr{ x'g g;sL afFsL ar]sf] /sd csf]{ cfly{s jif{df lk|mh gx'g] / ;f] /sd sfo{j|md agfO{ vr{ ug]{,

-ª_ sf]ifåf/f ;~rflnt sfo{j|mdx¿sf] cg'udg tyf d"Nofª\sg ug]{,

-r_ sf]ifaf6 vr{ ePsf] /sd g]kfn ;/sf/sf] :jLs[t n]vf k|0ffnLadf]lhd /fVg] / dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 n]vfk/LIf0f u/fpg], ⊕-r!_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;df ;xof]u k'¥ofpg] ;ª\3,

;+:yfx¿nfO{ ;ldltn] tf]s]sf] zt{df C0f ;xfotf pknAw u/fpg] .

-5_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf; / To;;Fu ;DalGwt cGo sfo{x¿ ug]{,

-h_ ;ldltn] pknAw u/fPsf] v08 -r !_ jdf]lhd sf] C0f ;xfotf;DaGwL ;ª\3 ;+:yfn] tf]s]sf] ;doleq glt/]df ;/sf/L afFsL ;/x c;'n pk/ ul/g] 5 .

⊕$s= C0f nufgL tyf zt{x¿ M ljlgod $ adf]lhd C0f nufgL tyf c;'nLsf] sfo{ljlw tyf Aofhsf] k|ltzt n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u shf{ Joj:yfkg lgb]{lzsf, @)^# adf]lhd x'g]5 .

%= sf]ifsf] :yfkgf / vr{ M !_ æn3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifÆ gfdsf] Ps 5'6\6} sf]if /xg]5 . sf]ifsf] gfddf h'g;'s} ;|f]taf6 k|fKt x'g] /sd ;f]xL sf]ifdf hDdf ul/g] 5 .

@_ sf]ifsf] /sd g]kfn /fi6« a}ª\sdf vftf vf]nL hDdf ul/g] 5 .

#_ sf]ifsf] sfo{j|md sfof{Gjog ug{ tyf ;ldltsf] ;~rfngsf nflu ul/g] ;a} k|sf/sf vr{ sf]ifaf6 Aoxf]l/g]5, t/ ;ldltsf] ;~rfng vr{ sfo{j|md sfof{Gjog vr{sf] % k|ltzteGbf a9L x'g] 5}g .

$_ sf]ifsf] vftfsf] ;~rfng ;b:o ;lrj jf lghn] tf]s]sf] ;ldltsf] ;lrjfnosf] cGo s'g} clws[t sd{rf/L / cWoIfn] tf]s]sf] ;ldltsf] ;lrjfnosf] csf]{ Ps sd{rf/Lsf] ;+o'St b:tvtaf6 ul/g]5 .

^= ;ldltsf] a}7s;DaGwL sfo{ljlw M !_ ;ldltsf] a}7s ;ldltsf] cWoIfn] tf]s]sf] ldlt, ;do / :yfgdf ;fwf/0ftof b'O{ dlxgfdf Psk6s a:g] 5 .

@_ ;ldltsf] a}7sdf cfjZostfcg';f/ ;DalGwt ljz]if1, s'g} ;+:yfsf kbflwsf/L jf k|ltlglw jf ;DalGwt clwsf/LnfO{ cfdGq0f ug{ ;Sg]5 .

#_ ;ldltsf] s'n ;b:o ;ª\Vofsf] krf; k|ltzteGbf a9L ;b:o pkl:yt ePdf ;ldltsf] a}7ssf nflu u0fk"/s ;ª\Vof k'u]sf] dflgg]5 .

⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf] ⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf]

Page 37: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 27

∗$_ ;b:ox¿ tyf cfdlGqtx¿n] ;ldltsf] a}7sdf efu lnP jfkt k|lt a}7s eTtf tf]lsPadf]lhd kfpg]5g\ .

%_ ;ldltsf] a}7s;DaGwL cGo sfo{ljlw ;ldlt cfkmF}n] lgwf{/0f ug]{5 .

&= sf]ifsf] /sdsf] k|of]u M sf]ifsf] /sdsf] k|of]u b]xfosf sfo{x¿sf nflu ul/g]5 M

!_ k|ljlw ljsf;;DaGwL sfo{x¿ M

s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;ª\u7gx¿;Fu ;dGjo /fvL n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ k|ljlw ljsf;;DaGwL ;]jf pknAw u/fpg ;xof]u ug]{,

v_ gofF k|ljlwaf/] k|lzIf0f tyf k|ljlw x:tfGt/0fdf ;xof]u ug]{,

u_ gofF tyf cfw'lgs k|ljlwx¿sf af/]df lgoldt k|sfzg tyf ;"rgf ;Dk|]if0f -Dissemination_ ug]{ sfo{sf nflu ;xof]u ug]{,

3_ cGo ljljw k|ljlwaf/] lgoldt¿kdf k|lzIf0f sfo{j|md ;~rfng u/fpg cfjZos ;xof]u ug]{,

ª_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u, pTkfbg tyf pTkfbsTjnfO{ k|zf]lwt ug{ ;fd"lxs ¿kdf k|of]u ug]{ u/L gofF k|ljlwsf] :yfkgf ug{ cg'bfg tyf C0f ;xof]u ug]{,

⊕r_ gljg k|ljlwsf] ljsf;, l;h{gf, pkef]u / k|ljlw x:tfGt/0fnfO{ a9fjf lbg af}lb\ws ;DklTt Joj:yfsf] pkof]u tyf Ifdtf j[lb\wsf nflu ;xof]u ug]{,

⊕5_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf nflu pkof]uL x'g] gofF k|ljlwaf/] cWoog tyf cg';Gwfgsf nflu cfjZos ;xof]u ug]{ .

@_ Ifdtf ljsf;;DaGwL sfo{x¿ M

s_ pb\odzLntf ljsf; sfo{j|mdcGtu{t cfjZostf;DaGwL cWoogsf cfwf/df gofF Joj;fo l;h{gf, pTkfbg, Joj:yfkg, ahf/ Joj:yfkg, n]vf Joj:yfkg, ljs|osnf ⊕tyf af}lb\ws ;DklTt clwsf/ h:tf ljifox¿df cfjZos k|lzIf0f sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug]{ sfo{df ;xof]u ug]{,

v_ u|fxsx¿sf] ?lr Ps} k|sf/sf j:t'df ;b}j gx'g] tYonfO{ b[li6ut u/L pTkflbt j:t'x¿sf] ljsf; tyf ljljwLs/0f ug{ j:t' ;d"x 5gf}6 u/L To:tf j:t'sf] ljsf; tyf ljljwLs/0f ug{] sfo{j|mdx¿ sfof{Gjog ug{ ;xof]u ug]{,

∗ klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt

⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf] ⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf]

Page 38: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

28 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

u_ j:t' ljsf;sf nflu :yfgLo :t/df pknAw ;|f]tsf] klxrfg u/L pSt ;|f]t -sRrf kbfy{_ af6 tof/ x'g ;Sg] j:t' ljsf; u/L o:tf j:t'sf] ahf/ k|jb\w{g;d]t ug]{ sfo{df ;xof]u ug]{,

3_ pTkfbsTj j[lb\w tyf k|lt:kwL{ Ifdtfsf] ljsf;sf nflu j:t'sf] u'0f:t/ ljsf;, pTkfbsTj clej[lb\w tyf k|lt:kwL{ Ifdtf ljsf;sf nflu lgDgcg';f/sf] sfo{j|md ;~rfngdf ;xof]u ug]{ M

-!_ u'0f:t/ ljsf; sfo{j|md .

-@_ pTkfbsTj clej[lb\w sfo{j|md .

-#_ :jR5t/ pTkfbgsf nflu tflnd . ⊕-$_ af}lb\ws ;DklTt clwsf/ pkof]u;DaGwL sfo{j|md . ⊕-%_ >d, l;k .

⊕ª_ n3', 3/]n' pb\odx¿sf] Joj;fo l;h{gf, k|jb\w{g, k'FhL Joj:yfkg, pko'St k|ljlw / ahf/ Joj:yf cflb ljifox¿df cfjb\wtf a9fO{ To; k|sf/sf Joj;fodf u|fdL0f, k5fl8 k/]sf ;d"x, hghflt, dw];L, dlxnf Pjd\ Go'g cfo ePsf ju{sf] ;xeflutf a9fpg] sfo{j|md ;~rfngsf nflu ;xof]u ug]{ .

#_ ahf/ kx'Fr;DaGwL sfo{x¿ M

-s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uåf/f pTkflbt j:t'x¿ laj||mL ug{ :yfgLo, If]qLo tyf s]Gb|Lo:t/sf ljj|mL sIfx¿ :yfkgf ug]{ sfo{df ;xof]u ug]{,

-v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uåf/f pTkflbt ;fdfgsf] ahf/ k|jb\w{gsf nflu lhNnf, If]qLo tyf s]Gb|Lo:t/df ljleGg Jofkf/ d]nf tyf k|bz{gLsf] cfof]hgf ug]{ sfo{df ;xof]u ug]{,

u_ ljZj ahf/df :jb]zL j:t'x¿sf] k|jb\w{gsf nflu lgsf;Lof]Uo u'0f:t/Lo j:t' pTkfbg ug]{ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\odLx¿nfO{ cGt/f{li6«o Jofkf/ d]nfdf efu lng] sfo{df ;xof]u ug]{,

3_ g]kfndf pTkflbt j:t'x¿sf] lgsf;L s'g} Pp6f b]zdf dfq ;Lldt g/fvL j:t' ahf/ ljljwLs/0f ug]{ pb\b]Zon] s'g} gofF b]zdf jf /fd|/L ahf/ :yflkt eO{ g;s]sf d'n'sdf lgsf;Lsf] ;DefJotf cWoog ug]{ sfddf ;xof]u ug]{ .

⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf]

Page 39: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 29

$_ k"jf{wf/ ljsf;df ;+:yfut 6]jf k'¥ofpg];DaGwL sfo{x¿ M

-s_ OGs'j]zg s]Gb| (Incubation Center) sf] :yfkgf / ;~rfng u/fpg] M gofF n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u :yfkgf ug]{ pb\odLnfO{ k|fljlws, Joj:yfksLo tyf Jofjxfl/s 1fg lbg Pjd\ l;kd"ns k|lzIf0f, sRrf kbfy{ / nufgL cg'kftsf] cfwf/df ljTtLo ;xof]u ug{ tyf pTkflbt j:t'sf] ahf/ k|jb\w{g ug{ ;xof]u ug]{ / Growth Trap df k/]sf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{ klg OGs'a]zg s]Gb|df /fvL Growth Trap af6 lgsf; lbO{ k|lt:kwL{ Ifdtf clej[lb\w ug]{ sfo{df ;xof]u ug]{ 5 .

-v_ g]kfn ;/sf/ tyf lghL If]qsf] ;xsfo{df :yfkgf x'g] x:tsnf l8hfOg ;]G6/sf] ef}lts k"jf{wf/ ljsf;df cfjZos ;xof]u ug]{,

∗-u_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u u|fdsf] ef}lts k"jf{wf/ ljsf; sfo{df ;xof]u ug]{,

⊕-3_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\odx¿sf] ;[hgf, k|jw{g Pjd\ ljsf;df ;xof]u k'Ug] cf}b\of]lus Joj;fo s]Gb|x¿ (Industrial Business Cluster) sf] :yfkgf ug{ ;xof]u ug]{ .

%_ cWoog cg';Gwfg tyf ;xof]u cfbfg k|bfg;DaGwL sfo{x¿ M

s_ d'n'ssf] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] cj:yf ;DaGwdf ljleGg tYofª\s ;ª\sng ug]{ .

v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|ljlw ljsf;, Ifdtf ljsf;, ahf/ kx'Fr tyf cGo k"jf{wf/ ljsf; ;DaGwdf cfjZos cWoog tyf cg';Gwfg ug]{ .

u_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu ;DalGwt ljb]zL tyf cGt/f{li6«o ;ª\3 ;+:yfx¿;Fu ;xof]usf] cfbfg k|bfg ug]{ tyf ;xsfo{ ug]{ .

⊕^_ af}lb\ws ;DklTt pkof]u / Ifdtf ljsf; ;r]tgf;DaGwL sfo{x¿ M

-s_ k/Dk/fut, x:tsnf tyf ;fgf pb\of]ux¿af6 pTkflbt j:t'x¿sf] Ifdtf ljsf; ug]{ .

-v_ ;[hgfTds k|ltefsf] ljsf; ug]{ .

-u_ cf}b\of]lus k|jb\w{g / ;Djb\w{g ug]{ .

-3_ af}lb\ws ;DklTt sfg'gsf] hfgsf/L u/fpg] .

∗ klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt

⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf] ⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf]

Page 40: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

30 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

*= sf]ifsf] /sd pknAw u/fpg] k|lqmof M

-!_ ;ldltn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;ª\u7gx¿;Fu ;dGjo /fvL sfo{j|mdx¿ th'{df tyf :jLs[t ug'{kg]{ 5 .

-@_ sf]ifsf] /sd ljlgod & adf]lhdsf sfo{x¿;+Fu ;DalGwt / ;ldltaf6 :jLs[t sfo{j|mdsf] lgldTt dfq vr{ ul/g]5 .

-#_ ljlgod & adf]lhdsf sfo{;Fu ;DalGwt ljifodf s'g} sfo{j|md ;~rfng ug{ rfxg] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;ª\u7gn] ;ldltn] tf]s]sf] tl/sf tyf 9fFrfadf]lhd ;ldlt;dIf cfkm\gf] sfo{j|md k]z ug'{ kg]{ 5 . To;/L k]z ePsf sfo{j|mddWo] ;ldltn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|ljlw ljsf;, Ifdtf ljsf;, ahf/ kx'Fr tyf cGo k"jf{wf/ ljsf;df ;aeGbf a9L of]ubfg ug{ ;Sg] cfwf/df sfo{j|mdsf] 5gf}6 u/L To:tf] sfo{j|mdsf] sfof{Gjogsf nflu /sd pknAw u/fpg] 5 .

-$_ pkljlgod -#_ sf] cwLgdf /xL n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;ª\u7gn] ;d]t nufgL ug]{ sfo{j|mdnfO{ k|fyldstf lbg]5 .

-%_ ;ldltn] sfo{j|md :jLs[t u/L /sd pknAw u/fpFbf cfjZos zt{ tf]lslbg ;Sg]5 / To:tf] zt{sf] kfngf ug'{ sfo{j|md sfof{Gjog ug{' ;+:yfsf] st{Jo x'g]5 .

(= cg'udg tyf d"Nofª\sg M -!_ ;ldltn] sf]ifaf6 /sd pknAw u/fOPsf] sfo{j|mdsf] lgoldt cg'udg tyf d"Nofª\sg ug'{ kg]{5 .

-@_ ;ldltn] :jLs[t u/]adf]lhd sf]ifsf] /sdaf6 s'g} sfo{j|md sfof{Gjog ug]{ ;+:yfn] ;ldltn] tf]s]sf] tl/sf tyf 9fFrfadf]lhd ;ldltnfO{ sfo{j|md sfof{Gjog;DaGwL k|ult tyf ljj/0f pknAw u/fpg' kg]{5 .

⊕-#_ ;ldltn] :jLs[t u/]adf]lhd sf]ifsf] /sdaf6 sfo{j|md sfof{Gjog ug]{ ;+:yfn]

pko'St tl/sfn] ;f] sfo{j|md sfof{Gjog gu/]df jf ;ldltn] tf]s]sf] zt{sf] kfngf gu/]df jf ;ldltnfO{ pknAw u/fpg' kg]{ ljj/0f pknAw gu/fPdf jf /fVg' kg]{ ljj/0f tyf sfuhft b'?:t g/fv]df ;ldltn] h'g;'s} ;dodf /sd /f]Ssf ug{ ;Sg] 5 .

⊕ klxnf] ;+zf]wgåf/f ylkPsf]

Page 41: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 31

!=$ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^(

k[i7e"ld— ljZj Jofkf/ ;ª\u7gdf g]kfnsf] k|j]z;Fu} n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u Joj;fosf If]qdf yk cj;/ / r'gf}tLx¿ ;[hgf ePsf] ;Gbe{df pb\of]uL Joj;foLx¿nfO{{ 5ftf ;+:yfx¿sf] ;dGjodf k|ljlw ;]jf, Ifdtf ljsf;, ahf/ kx'Fr, pTkfbg ljljwLs/0f tyf lj:tf/ cWoog, cg';Gwfg h:tf If]qx¿df ;xof]u u/L ltgLx¿sf] sfo{ ;~hfn lj:tf/ / k"jf{wf/ ljsf;sf nflu ;+:yfut 6]jf k'¥ofO{ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu sfo{ ug{ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng ljlgodfjnL, @)^@ df ePsf] Joj:yfnfO{{ yk k|i6 kf/L ;/n / kf/b;L{ 9ª\un] sf]if ;~rfng ug'{ jfG5gLo b]lvPsfn] of] sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^( hf/L ul/Psf] 5 .

@= kl/efiffM ljifo jf k|;ª\un] csf]{ cy{ gnfu]df o; sfo{ljlwdfÙ

-s_ æsf]ifÆ eGgfn] dlGqkl/ifbsf] ldlt @)^@.)@.@% sf] lg0f{oaf6 ul7t æn3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifÆ nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-v_ æljlgodfjnLÆ eGgfn] æn3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng ljlgodfjnL @)^(Æ nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-u_ æsfo{ljlwÆ eGgfn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^( nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-3_ æsf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltÆ eGgfn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ljlgodfjnLsf] ljlgod # adf]lhd ul7t sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltnfO{{ ;Demg' k5{ .

-ª_ ædGqfnoÆ eGgfn] pb\of]u dGqfnonfO{{ ;Demg' kb{5 .

-r_ æljefuÆ eGgfn] 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefunfO{{ ;Demg' kb{5 .

-5_ æj:t' ljsf; s]Gb|Æ (Product Development Center) eGgfn] cf}b\of]lus pTkfbgsf If]qdf s'g} Ps vf; j:t' -pTkfbg_ sf] k|jb\w{g / ljsf;sf nflu sfo{ ug{ cfjZos k|ljlw, hgzlSt / k"jf{wf/;d]t Joj:yf ul/Psf] ;'ljwf ;DkGg s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-h_ æx:tsnf l8hfOg s]Gb|Æ eGgfn] x:tsnfsf ;fdfgx¿sf] pTkfbg k|jb\w{gsf nflu ljleGg l8hfOg tof/ u/L ljt/0f ug{ ljsf; ul/Psf] s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-em_ æ3/]n'÷x:tsnf pb\of]uu|fdÆ eGgfn] n3', 3/]n' tyf ;fgf÷x:tsnf pb\of]usf] :yfkgf, ljsf; Pjd\ k|jb\w{gsf nflu k"jf{wf/ ;lxt Joj:yf ul/Psf] ;'ljwf ;DkGg cf}b\of]lus If]qnfO{{ ;Demg' kb{5 .

Page 42: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

32 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-`_ æJoj;foLb]lv Joj;foL;DdÆ (Businessmen to Businessmen- B2B) eGgfn] pTkfbgstf{ / Joj;foLlarsf] cGt/;DaGw ljsf; u/L cf}b\of]lus pTkfbgsf] ahf/ k|jb\w{g ug{ ;~rfng ul/g] sfo{j|mdnfO{{ ;Demg' kb{5 .

-6_ æJoj;foLb]lv pkef]Stf;DdÆ (Businessmen to Consumer- B2C) eGgfn] pTkfbgstf{ / pkef]Stflarsf] cGt/;DaGw ljsf; u/L cf}b\of]lus pTkfbgsf] ahf/ k|jb\w{g ug{ ;~rfng ul/g] sfo{j|mdnfO{{ ;Demg' kb{5 .

-7_ æd"No z[ª\vnf x:tIf]kÆ (Value Chain Intervention) eGgfn] s'g} klg j:t'sf] pTkfbg b]lv pkef]u;Ddsf] d"No z[ª\vnfdWo] d"No clej[lb\w x'g] s'g} Ps jf a9L lj|mofsnfkx¿df ;'wf/ Nofpg ug'{ kg]{ sfo{nfO{ ;Demg' kb{5 .

-8_ æJoj;fo ;Dab\w{g s]Gb|Æ (Business Incubation Centre) eGgfn] gjLg ;f]r / ljrf/ ePsf Ifdtf o'St JolStnfO{{ Joj;fo ;Dab\w{g ;]jf k|bfg u/L pb\odLsf ¿kdf ljsf; ug{ ;~rfng ul/g] s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-9_ æcf}b\of]lus s]Gb|Æ (Industrial Cluster) eGgfn] oftfoftnufot cGo cfwf/e"t k"jf{wf/ pknAw ePsf] If]qdf ljsl;t cf}b\of]lus s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-0f_ æ5ftf ;+:yfÆ eGgfn] g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 / o;sf lhNnf ;ª\3x¿ / g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 / o;sf lhNnf ;ª\3÷zfvfx¿nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-t_ æsf];]nL 3/Æ eGgfn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\odLx¿nfO{{ cfjZos kg]{ sf]/f dfn÷sRrf kbfy{ / d]l;g pks/0fx¿ ;/n / ;xh 9ª\un] pknAw u/fpg] / pgLx¿sf pTkfbg ljj|mL ug]{ pb\b]Zon] s'g} Ps lglZrt :yfgdf pb\odLx¿åf/f :yfkgf ul/Psf] cf}b\of]lus j:t' vl/b tyf ljj|mL s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-y_ æ;fd'bflos ;]jf s]Gb|Æ (Community Facility Center) eGgfn] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\odLx¿ cfkm}n] sf/vfgf :yfkgf u/L pTkfbg k|lj|mof ;~rfng ug{ ;Dej gePsf u|fdL0f Onfsfdf o:tf pb\odLx¿ e]nf eO{ cfcfk\mgf cf}b\of]lus j:t' pTkfbg ug]{ tyf /fHosf tkm{af6 ;]jf ;'ljwfx¿ pknAw u/fpg kfos kg]{ u/L :yfkgf ul/Psf] s]Gb|nfO{{ ;Demg' kb{5 .

-b_ æljz]if sfo{j|mdÆ eGgfn] lgwf{l/t k|ls|ofaf6 5gf}6df gk/]sf t/ pb\of]u tyf pb\odzLntfsf If]qdf ;~rfng ug{ cTofjZos b]lvPsf sfo{j|mdx¿nfO{ ;Demg' kb{5 .

kl/R5]b—b'O{

sf]ifsf] k[i7e"ld, pb\b]Zo / sfo{If]q

@=! k[i7e"ld M lgDg lnlvt s'/fx¿ sf]if :yfkgfsf] k[i7e"ldsf] ¿kdf /x]sf 5g\M

-s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf 5ftf ;+:yfx¿;Fu pb\of]u k|jb\w{gsf nflu sfo{ ug{ lgoldt ;|f]tsf] cefj,

-v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf; / k|jb\w{gsf nflu nufgL ug]{ 5'6\6} sf]ifsf] cefj,

Page 43: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 33

-u_ g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 / g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3n] sf]if :yfkgfsf nflu u/]sf] kxn,

-3_ cfly{s jif{ @)^!.)^@ sf] ah]6 jStJoaf6 sf]if u7g ug]{ Joj:yf /

-ª_ dlGqkl/ifb\sf] ldlt @)^@.)@.@% sf] lg0f{oaf6 sf]if ;~rfng ljlgodfjnLsf] :jLs[lt .

@=@ b"/b[li6 (Vision): k|fs[lts ;Dkbfdf cfwfl/t, pTkfbgd"ns / :yfgLo l;kdf cfwfl/t ;]jfd"ns n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{gdf ;xof]u k'¥ofO{ d'n'ssf] cf}b\of]lus ljsf;df 6]jf k'¥ofpg' sf]ifsf] b"/b[li6 x'g]5 .

@=# kl/nIo (Mission): n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] ljsf; tyf k|jb\w{gsf nflu ;fj{hlgs / lghL If]qsf] ;fem]bf/Ldf cf}b\of]lus k"jf{wf/sf] ljsf;, pb\of]ux¿df pko'St k|ljlwsf] k|of]u / pTkfbsTj tyf u'0f:t/ clej[lb\w u/fO{ o:tf pb\of]unfO{{ k|lt:kwL{ agfpg / /fli6«o tyf cGt/f{li6«o ahf/ kxF'rsf] ljsf; ug{ ;xof]u k'¥ofpg' sf]ifsf] kl/nIo x'g]5 .

@=$ pb\b]Zo M >d / l;k ePsf, t/ k'FhLsf] cefjn] :yfgLo ;|f]t, ;fwg / sRrf kbfy{sf] ;d'lrt k|of]u ug{ g;s]sf ;fgf pb\odLx¿sf] ljsf; Pjd\ cf}b\of]lus k|jb\w{g ug]{ d"n pb\b]Zo;lxt sf]ifsf pb\b]Zox¿ lgDgcg';f/ x'g]5g\ M

-s_ n3' 3/]n', tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt 5ftf ;+:yfx¿;Fu ;dGjo u/L n3' 3/]n', tyf ;fgf pb\of]uLx¿nfO{{ k|ljlw k|of]u / ljsf;;DaGwL ;]jf pknAw u/fpg ;xof]u ug]{ .

-v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] Ifdtf ljsf;sf nflu cfjZos k|lzIf0f sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug]{ u/fpg] .

-u_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf pTkfbgx¿sf] ahf/Ls/0fsf nflu ljleGg :t/sf ljj|mL sIf tyf /fli6«o Pjd\ cGt/f{li6«o :t/df cf}b\of]lus k|b{zgL, Jofkf/ d]nfx¿ tyf cf}b\of]lus cWoog / cjnf]sg e|d0f cfof]hgf ug{ ;xof]u ug]{ .

-3_ g]kfnL pTkfbgx¿ lgsf;L ug{ ;lsg] ;Defljt d'n'sx¿sf] klxrfg ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

-ª_ Joj;fo ;Dab\w{g s]Gb|, 3/]n'÷x:tsnf pb\of]u u|fd, cf}b\of]lus s]Gb| h:tf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{gsf nflu cfjZos x'g] k"jf{wf/ ljsf;sf nflu 6]jf k'¥ofpg] .

-r_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DjlGwt ljljw kIfsf] cWoog / cg';Gwfg ug]{ tyf tYofª\s ;ª\sng, ljZn]if0f / ljt/0f ug]{ .

@=% /0fgLlt M sf]ifsf /0fgLltx¿ b]xfocg';f/ x'g]5g\ M

-s_ lgjf{xd'vL k/Dk/fut s[lifnfO{{ cf}b\of]lus tyf Jofj;flos s[lifdf ¿kfGt/0f ub}{ :j/f]huf/ tyf Jofks /f]huf/Lsf] cj;/ ;[hgf ug]{ vfnsf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] :yfkgf / k|jb\w{gdf ;xof]u k'¥ofpg] .

Page 44: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

34 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-v_ jg k}bfjf/, vlghnufotsf t'ngfTds nfesf cGo k|fs[lts ;Dkbfdf cfwfl/t :j/f]huf/ tyf Jofks /f]huf/Lsf] cj;/ ;[hgf ug]{ vfnsf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g / ljsf;df ;xof]u k'¥ofpg] .

-u_ x:tsnfnufot k|fs[lts ;Dkbfdf cfwfl/t lgof{thGo n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿sf] k|jb\w{gdf ;xof]u k'¥ofpg] .

-3_ cfoft k|lt:yfkg ug]{ vfnsf :yfgLo sRrf kbfy{ / l;kdf cfwfl/t pTkfbg tyf ;]jfd"ns n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{gdf ;xof]u k'¥ofpg] .

-ª_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu ;DalGwt cGo ;/sf/L lgsfox¿— dGqfno, ljefu, bft[ lgsfo / cGt/f{li6«o u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿;Fu pb\odzLntf ljsf;, cf}b\of]lus k"jf{wf/ ljsf; Pjd\ ahf/ kxF'r lj:tf/sf nflu ;dGjo u/L sfo{j|md ;~rfng ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

@=^ sfo{gLlt M sf]ifsf sfo{gLlt lgDgcg';f/ x'g]5g\ M

-s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf If]qdf pko'St k|ljlwsf] k|of]usf nflu k|ljlw ;"rgf, k|ljlw x:tfGt/0f / k|ljlw k|of]u;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng u/L To:tf pb\of]usf] pTkfbsTj a9fpg] vfnsf sfo{j|mdx¿nfO{{ ;xof]u ug]{ .

-v_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]ux¿nfO{{ pko'St x'g] k|ljlwsf] ljsf; / cWoog cg';GwfgnfO{{ ;xof]u k'¥ofpg] .

-u_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] r':t Joj:yfkgsf nflu cfjZos x'g] pTkfbg Joj:yfkg, ahf/ k|jb\w{g, n]vf Joj:yfkg / ljTtLo Joj:yfkg h:tf Joj:yfksLo ljifox¿df ;~rfng x'g] k|lzIf0f sfo{j|mdx¿nfO{{ ;xof]u ug]{ .

-3_ pTkfbg ljljlws/0f / pTkfbsTj tyf u'0f:t/ clej[lb\w u/fpg cfjZos l;k clej[lb\w ug]{ vfnsf sfo{j|md ;~rfng u/L pb\odLx¿nfO{{ k|lt:kwL{ agfpg] kl/of]hgfdf ;xof]u ug]{ .

-ª_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf If]qdf u|fdL0f tyf Go'g cfo ePsf blnt, hghflt, dw];L, cNk;ª\Vos, ckfª\u, d'l:nd ;d'bfo / dlxnfx¿sf] ;xeflutf a9fpg pb\odL ljsf; sfo{j|md ;~rfng ug]{ .

-r_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] cf}b\of]lus / af}lb\ws ;Dklt ;+/If0f ug{ r]tgf ljsf; sfo{j|md / cf}b\of]lus ;DklTt ;+/If0f ug{ ;xof]u k'¥ofpg] sfo{j|md ;~rfng ug]{ .

-5_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] pTkfbgsf] lbuf] ahf/ Joj:yfkgsf nflu ;fj{hlgs, lghL / ;xsf/Lsf] ;fem]bf/Ldf :yfgLo, If]qLo tyf /fli6«o:t/df ljj|mL sIfx¿ -sf];]nL 3/÷;f}uftu[x_ :yfkgf ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

-h_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] pTkfbgsf] ahf/Ls/0fsf nflu lhNnf, ax'lhNnf, If]qLo tyf s]Gb|Lo:t/df Jofkf/ d]nf tyf cf}b\of]lus k|bz{gL cfof]hgf ug{ ;xof]u k'¥ofpg],

Page 45: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 35

-em_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf lgof{thGo pTkfbgx¿sf] cGt/f{li6«o ahf/ lj:tf/ ug{ cGt/f{li6«o Jofkf/ d]nf, ;ef, ;]ldgf/ / uf]i7Ldf efu lng ;xof]u ug]{ .

-`_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu :yfgLo tyf 5ftf ;+:yfx¿sf] kxndf :yfkgf x'g] 3/]n'÷x:tsnf pb\of]u u|fd, cf}b\of]lus s]Gb|, j:t' ljsf; s]Gb| / ;fd'bflos ;'ljwf s]Gb|x¿ :yfkgf ug{ ;xof]u ug]{ .

-6_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf nflu Joj;fo ;Djb\w{g s]Gb|x¿sf] :yfkgf ub}{ o'jf tyf dlxnfx¿sf nflu /f]huf/Lsf] cj;/ j[lb\w ug]{ vfnsf sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

-7_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf ;Gbe{df cWoog cg';Gwfgdf ;+nUg vf]h tyf cg';Gwfgstf{ / ljBfyL{x¿sf] vf]hkq / ;f]wkqsf nflu ;xof]u ug]{ .

-8_ d'n'ssf] n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] tYofª\snfO{{ cb\ofjlws ug{ ;~rflnt sfo{j|mdx¿df ;xof]u k'¥ofpg] .

-9_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] ljsf;sf ;Gbe{df ;~rfng x'g] ljleGg:t/sf cGt/f{li6«o uf]i7Lx¿ g]kfndf ;~rfng x'g] eP To:tf sfo{j|mdnfO{{ ;xof]u ug]{ .

@=& sfo{If]q M sf]ifsf] sfo{If]q b]xfocg';f/ x'g]5 M

-s_ k|ljlw ljsf;

!_ k|ljlw x:tfGt/0f tyf k|of]uaf/] k|lzIf0f ;~rfng ug{ ;xof]u,

@_ gjLg / pko'St k|ljlwaf/] ;"rgf ;ª\sng tyf ;+k|]if0f,

#_ pTkfbsTj clej[lb\w x'g] vfnsf] k|ljlw k|of]usf nflu ;xof]u,

$_ gjLg k|ljlwsf] cWoog / cg';Gwfgsf nflu ;xof]u,

-v_ pb\odzLntf tyf cf}b\of]lus l;k ljsf;

!_ pb\odzLntf ljsf; / cf}b\of]lus Joj:yfkg Ifdtf clej[lb\w,

@_ pb\of]u ;~rfngsf nflu Ifdtf ljsf;,

#_ pTkfbsTj clej[lb\w;DaGwL k|lzIf0f,

$_ ;dfj]zL pb\odL ljsf;,

%_ j:t' ljsf; / pTkfbg ljljwLs/0f,

^_ pTkfbsTj clej[lb\w tyf k|lt:kwL{ Ifdtf ljsf;,

-u_ ahf/ kxF'r ;xhLs/0f / ;~hfn ljsf;

!_ pTkflbt j:t'sf] ahf/ tyf ljj|mL k|jb\w{gsf nflu ljj|mL sIfx¿ -sf];]nL 3/÷;f}uft u[x_ sf] :yfkgf,

Page 46: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

36 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@_ cf}b\of]lus k|bz{gL tyf Jofkf/ d]nfsf] cfof]hgf,

#_ lgsf;LhGo pTkfbgsf] ljZj ahf/ kxF'rdf ;xhLs/0f,

$_ ahf/ ljsf;sf nflu ;DefJotf cWoog / ;j]{If0f,

%_ ahf/ ljsf; / k|jb\w{g;DaGwL k|lzIf0f,

^_ cf}b\of]lus af}lb\ws ;DklTt ;+/If0f, pkof]u / Ifdtf ljsf;,

-3_ cf}b\of]lus k"jf{wf/ ljsf;

!_ ;fd'bflos ;]jf s]Gb|x¿sf] :yfkgf,

@_ l8hfOg s]Gb| tyf j:t' ljsf; s]Gb|sf nflu ef}lts k"jf{wf/sf] ljsf;,

#_ Joj;fo ;Djb\w{g s]Gb|sf] k"jf{wf/ ljsf; / ;]jf lj:tf/,

$_ 3/]n'÷x:tsnf pb\of]u u|fd tyf cf}b\of]lus s]Gb|x¿sf] :yfkgf,

-ª_ cf}b\of]lus cWoog / cg';Gwfg tyf ;~hfn ljsf;

!_ cf}b\of]lus ;"rgf / tYofª\s Joj:yf,

@_ cf}b\of]lus k|jb\w{g / ljsf;sf nflu cWoog / cg';Gwfg ,

#_ 5ftf ;+:yfx¿sf] ;+:yfut Ifdtf ljsf;,

$_ cf}b\of]lus ;"rgf ;|f]t s]Gb|sf] ljsf; / ;~rfng,

@=* C0f sfo{j|md M

s_ !_ ?U0f pb\of]ux¿sf nflu C0f ;xof]u,

@_ gofF k|ljlwsf d]l;g cf}hf/ vl/b ug{ ;xof]u,

#_ dfly bkmf @=& sf] s b]lv ª ;Ddsf sfo{j|mdaf6 ;d]6\g g;s]sf sfo{j|md 5ftf ;+:yfx¿ Dffkm{t l;kmfl/; ;lxtsf] k|:tfj k]z x'g cfPdf ;xof]u,

v_ rfn' cf=j= df vr{ gePsf] /sd / nufgL eO{ lkmtf{ cfPsf] ;fFjf Jofh ;f]xL zLif{sdf ;fna;fnL hDdf x'b} hfg],

pNn]lvt sfo{j|md ;~rfng ug{ C0f sf]if lgb]{lzsf, @)^# sf] bkmf !! adf]lhd ul/g]5 .

@=( af}lb\ws ;Dklt ;~rfng / k|of]u M n3' 3/]n' k/Dk/fut x:tsnf tyf ;fgf pb\of]ux¿af6 pTkflbt j:t' tyf ;]jf ;f];Fu ;DalGwt pb\odLx¿sf] ;[hgfnufotsf ljifosf] af}lb\ws ;Dklt ;+/If0fsf] ;Daw{g, k|jb\w{g, pkef]u, ljsf; / ;fd"lxs btf{sf jf/]df sfo{j|md ;~rfng ug]{ . o:tf sfo{j|mdx¿ 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefuaf6 jflif{s sfo{ of]hgf agfO{ ;ldltaf6 :jLs[t u/L s]Gb| tyf lhNnfx¿df ;~rfng ul/g] . cf}b\of]lus af}lb\ws ;Dklt ;DaGwdf pb\odLx¿nfO{ ljb\odfg gLltut sfg'gL, k|lj|mofut, ljifo, WIPO tyf Trips Agreement ;DaGwdf ;r]tgf / hfgsf/L u/fpg] . af}lb\ws ;Dkltsf ¿kdf cfkm\gf] pTkfbg btf{ u/]sf]df ;f] btf{ ubf{sf avt nfu]sf] /fh:j ;DjlGwt JolStnfO{ lkmtf{ lbg] .

Page 47: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 37

kl/R5]b—ltg

sf]ifsf] ;~rfng tyf Joj:yfkg

#=! sf]ifsf] ;~rfng tyf Joj:yfkg M sf]ifsf] ;~rfng tyf Joj:yfkgsf nflu b]xfocg';f/ sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt /xg] 5 .

-s_ ;lrj, pb\of]u dGqfno —cWoIf

-v_ ;x;lrj, /fli6«o of]hgf cfof]usf] ;lrjfno —;b:o

-u_ ;x;lrj, cy{ dGqfno —;b:o

-3_ ;x;lrj, pb\of]u dGqfno —;b:o

-ª_ cWoIf, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 —;b:o

-r_ cWoIf, g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 —;b:o

-5_ dxflgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu —;b:o ;lrj

;ldltsf] a}7sdf 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldltsf sfo{sf/L lgb]{zsnfO{ cfdlGqt ;b:osf ¿kdf ;xefuL u/fOg]5 .

-;ldltn] cfjZostfcg';f/ cGo ljifo lj1x¿nfO{ a}7sdf cfdlGqt ug{ ;Sg]5 ._

#=@ k|:tfj pk;ldlt M sf]ifdfkm{t\ ;~rfng x'g] sfo{j|mdx¿sf] 5gf}6 u/L pko'St sfo{j|mdx¿ :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ug]{ ljlgodfjnLsf] ljlgod !@ df Joj:yf eP jdf]lhd b]xfocg';f/sf] sfo{j|md k|:tfj l;kmfl/; pk;ldlt /xg]5 .

s_ dxflgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu —;+of]hs

v_ k|ltlglw, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 —;b:o

u_ k|ltlglw, g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 —;b:o

3_ k|ltlglw, pk;lrj, pb\of]u dGqfno, cf}b\of]lus k|aw{g zfvf —;b:o

ª_ lgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu —;b:o ;lrj

pk;ldltn] cfjZostfcg';f/ ljifo lj1x¿ cfdlGqt ug{ ;Sg]5 .

#=# sf]ifsf] ;lrjfno M sf]ifsf] ;lrjfno 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefudf /xg]5 . sf]ifsf] ;lrjfnosf] sfo{ ;Dkfbgdf ;3fp k'¥ofpg k|zf;lgs vr{sf] ;Ldf leq /xL /f= k= cgª\lst låtLo >]0fL ;/xsf]] sd{rf/L kb Ps / sfof{no ;xof]uL ->]0fLljxLg_ sd{rf/L kb Ps l;h{gf u/L sfddf nufOg]5 . lghx¿sf] kfl/>lds sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .

#=$ sf]ifdfkm{t\\ ;~rfng x'g] sfo{j|mdx¿sf] k|fyldstf M sf]ifdfkm{t\\ ;~rfng x'g] sfo{j|mdx¿sf] k|fyldstf lgDgfg';f/ x'g]5 .

-s_ k|ljlw ljsf; — !) k|ltzt

!_ k|ljlw ljsf;sf nflu cg'bfg,

Page 48: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

38 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@_ pko'St k|ljlw;DaGwL ;"rgf ;ª\sng tyf ;Dk|]if0f,

#_ k|ljlw cWoog÷cg';Gwfgdf ;xof]u,

$_ k|ljlw x:tfGt/0f .

-v_ pb\odzLntf tyf cf}b\of]lus l;k ljsf; — #) k|ltzt

!_ cf}b\of]lus l;k tyf Ifdtf ljsf;,

@_ pTkfbg ljljwLs/0f;DaGwL tflndx¿,

#_ pTkfbsTj tyf k|lt:kwL{ Ifdtf ljsf;,

$_ ;dfj]zL pb\odLx¿sf] ljsf;,

%_ jftfj/0fd}qL pTkfbg,

^_ cf}b\of]lus / af}lb\ws ;Dkltsf] ;+/If0f,

&_ u'0f:t/ Joj:yfkg,

*_ pb\of]uL Jofj;foLx¿sf] ljTtLo kx'Fr lj:tf/,

(_ ljZj Jofkf/ ;ª\u7gnufot cGo låkIfLo / ax'kIfLo cGt/f{li6«o Jofkf/ ;lGw;DaGwL r]tgf clej[lb\w,

!)_ s[lif, jg tyf ko{6g, ljsf;,

-u_ ahf/ kxF'rdf ;xhLs/0f / ;+oGq lgdf{0f — !% k|ltzt

!_ ljj|mL sIf, ;f}uft u[x tyf sf];]nL 3/ :yfkgf,

@_ cf}b\of]lus k|bz{gLx¿,

#_ cGt/f{li6«o Jofkf/ d]nf tyf ahf/ k|jb\w{g uf]i7Lx¿df ;xeflutf,

$_ OG6/g]6 Jofkf/ (E-Commerce) / 3'DtL ahf/Ls/0fdf ;xof]u,

%_ ;fd"lxs ahf/ k|jb\w{g;DaGwL sfo{j|mdx¿,

^_ ahf/ ljljwLs/0f;DaGwL cWoog tyf cg';Gwfg,

&_ d"No z[ª\vnf x:tIf]k (Value Chain Intervention), *_ Joj;foL—Joj;foL B2B (Businessmen to Businessmen) / Joj;foL—

pkef]Stf B2C (Businessmen to Consumer) ;DaGwL sfo{j|mdx¿ .

3_ cf}b\of]lus k"jf{wf/sf] ljsf; — !) k|ltzt !_ ;fd'bflos ;]jf s]Gb|sf] :yfkgf, @_ j:t' ljsf; s]Gb|sf] :yfkgf, #_ Joj;fo ;Djb\w{g s]Gb|x¿sf] :yfkgf, $_ 3/]n'÷x:tsnf pb\of]u u|fdsf] :yfkgf, %_ cf}b\of]lus s]Gb|sf] :yfkgf .

Page 49: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 39

ª_ cf}b\of]lus cWoog, cg';Gwfg tyf ;~hfn ljsf; — % k|ltzt

!_ tYofª\s cb\ofjlwsLs/0f / ;"rgf ;Dk|]if0f,

@_ pb\odzLntf ljsf;sf ljleGg kIfx¿sf] cWoog tyf cg';Gwfg,

#_ zf]wkq n]vgdf ;xof]u,

$_ cWoog tyf cjnf]sg e|d0f,

%_ ljleGg /fli6«o, cGt/f{li6«o :t/sf uf]i7Lsf] cfof]hgf .

r_ ljz]if sfo{j|md — % k|ltzt

lgoldt k|lqmofcg';f/ k|:tfj cfx\jfg u/L lgodfjnL tyf sf]if ;~rfng sfo{ljlwcg';f/ kl/of]hgf 5gf}6 u/L sfof{Gjog ul/g] cj:yfafx]s klg pb\of]u / pb\odzLntfsf If]qdf s'g} klg ;dodf ljz]if sfo{j|md ;~rfng ug'{ kg]{ cj:yf ;[hgf ePdf ;ldltåf/f ljz]if sfo{j|md :jLs[t u/L sfof{Gjog ul/g]5 . o:tf ljz]if sfo{j|mdx¿ hDdf jflif{s ah]6sf] % k|ltzt eGbf a9L x'g] 5}g\ .

5_ cg'udg / d"Nofª\sg — & k|ltzt

:yfgLo÷s]Gb|Lo:t/sf] ;'k/Lj]If0f, cg'udg / d"Nofª\sgsf] sfo{ 5ftf ;+:yfx¿n] ;DkGg ug]{ 5g\ .

h_ C0f sfo{j|md & k|ltzt

s_ cf}b\of]lus pTkfbg j[lb\wsf nflu ljgf lwtf] C0f .

v_ 5ftf ;+:yfx¿sf] Ifdtf clej[lb\w .

u_ pb\of]u k|jb\w{g / ahf/ kx'Fr .

3_ sf];]nL 3/ tyf pb\of]u u|fd lgdf{0f .

8_ k/Dk/fut x:tsnf, n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]uLx¿sf nflu ;d"xdf ljgf lwtf] C0f .

em_ af}lb\ws ;Dklt pkof]u / Ifdtf ljsf; ;r]tgf ^ k|ltzt

s_ k/Dk/fut, x:tsnf tyf ;fgf pb\of]ux¿af6 pTkflbt j:t'x¿sf] Ifdtf ljsf; .

v_ ;[hgfTds k|ltefsf] ljsf; .

u_ cf}b\of]lus k|jb\w{g / ;Djb\w{g .

3_ af}lb\ws ;Dklt sfg'gsf] hfgsf/L .

`_ sf]ifsf] ;lrjfnosf] k|zf;lgs Joj:yfkg — % k|ltzt

!_ k"jf{wf/ ;lxtsf] ;lrjfnosf] Joj:yfkg,

Page 50: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

40 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@_ sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt, k|:tfj pk;ldltnufot cGo pk;ldlt / sfo{bnx¿sf] j}7s cflb,

#_ sfo{j|md ;~rfngsf ;DaGwdf sf]if Joj:yfkg ;ldltaf6 ul/g] cg'udg, d"Nofª\sgsf nflu o; zLif{saf6 vr{ ug{ ;lsg]5 .

#=% sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt, k|:tfj pk;ldltnufot cGo pk;ldlt / sfo{bnsf ;b:ox¿sf] a}7s eTtf / ;'ljwfx¿ ;ldltn] lg0f{o u/]adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b–rf/

kl/of]hgf 5gf}6, sfof{Gjog / cg'udg tyf d"Nofª\sg

$=! k|:tfj cfx\jfg M sfo{ljlw :jLs[t ePkl5 sf]if ;~rfng sfo{j|mdsf nflu ljlgof]lht /sd -ut cf=j= df vr{ geO{ afFsL /x]sf]] ;d]t_ sf] kl/lwleq /xL k|To]s cfly{s jif{ leq kl/of]hgf k|:tfjsf] ;fj{hlgs ;"rgf cfx\jfg ul/g]5 . o:tf] k|:tfj ah]6sf] kl/lw leq /xL jif{df a9Ldf @ k6s;Dd ug{ ;lsg] 5 .

$=@ k|:tfj k]z ug]{ M b]xfosf ;+:yfx¿n] sf]ifaf6 ;"rgf ePsf] ;do ;Ldfleq k|:tfj k]z ug{ ;Sg] 5g\ . o;sf nflu 5ftf ;+:yfx¿sf] l;kmfl/;;d]t ;+nUg /fvL g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 cyjf g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3sf] ;lrjfnodf l;w} jf x'nfs÷s'l/o/dfkm{t\\ ;d]t k]z ug{ ;lsg]5 . 3/]n' sfof{nox¿Aff6 l;kmfl/; ul/Psf]df l;w} ljefudf k]z ug]{ 5g\ .

s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u;Fu ;DalGwt pb\of]ux¿sf /fli6«o ;ª\3÷dxf;ª\3 / ltgsf lhNnf zfvf / lhNnf ;ª\3x¿,

v_ ljleGg j:t'ut ;ª\3 (Commodity Associations) / ltgsf lhNnf zfvfx¿,

u_ pb\of]u / pb\odzLntfsf If]qdf sfo{/t u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿,

3_ cWoog cg';Gwfgsf nflu To:tf] sfo{df ;+nUg ljBfyL{÷cg';Gwfgstf{÷ k/fdz{bft[ JolSt, ;+:yf jf sDkgLx¿ .

kl/of]hgf k|:tfjsf] 9fFrf cg';"rL @ df pNn]v ePadf]lhd x'g] 5 .

ª_ s'g} klg ;ª\3 ;ª\u7g jf 5ftf ;+:yfx¿;Fu cfab\w gePsf pb\odLx¿n] lhNnf l:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u sfof{no÷;ldltsf sfof{nodfkm{t\\ ljj/0f;d]t /fvL k|:tfj k]z ug{ ;Sg] 5g\ . o;/L k]z ePsf sfo{j|mdx¿sf] l;kmfl/;, ;Demf}tf, cg'udg, n]vf lgoGq0f tyf n]vfk/LIf0f ug]{ sfo{;d]t ;DalGwt sfof{no k|d'vn] ug]{5g\ .

$=# k|:tfj :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ug]{ M ;fj{hlgs ;"rgfdfkm{t\\ cfx\jfg u/]adf]lhd k|fKt x'g cfPsf ;a} k|:tfjx¿ ;DalGwt 5ftf ;+:yfn] cfkm\gf] l;kmfl/; ;fy k|:tfj

Page 51: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 41

pk;ldltdf k7fpg] 5g\ / k|:tfj pk;ldltn]] d"Nofª\sg u/L :jLs[ltsf nflu sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt;dIf l;kmfl/; ug]{5 . k|:tfj d"Nofª\sgsf] cª\sef/ cg';"rL # df pNn]v eP jdf]lhd x'g]5 .

$=$ k|:tfjsf] :jLs[lt M k|:tfj pk;ldltn] d"Nofª\sg u/L k]z u/]sf k|:tfjx¿ sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltn] clGtd 5gf}6 u/L :jLs[t ug]{ 5 .

$=% kl/of]hgfsf] vr{sf] ;Ldf M sf]ifsf] cg'bfgdf ;~rfng x'g] kl/of]hgfsf vr{sf] ;Ldf cg';"rL $ df pNn]v eP jdf]lhd x'g] 5 .

$=^ kl/of]hgf sfof{Gjog;DaGwL ;Demf}tfM :jLs[t kl/of]hgfx¿sf] sfof{Gjogsf nflu k|:tfj k]z ug]{ ;+:yf;Fu 5ftf ;+:yf÷3/]n' tyf ;fgf pb\of]u sfof{no÷;ldltx¿n] ;Demf}tf ug]{ 5g\ . kl/of]hgf :jLs[lt / ;Demf}tfkZrft\ kl/of]hgf ;~rfngsf nflu tf]lsPsf] /sdsf] %) k|ltzt sf]ifsf] ;lrjfnoaf6 ;DalGwt ;+:yfsf] vftfdf dxf;ª\3 jf 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u sfof{no÷;ldltsf sfof{nox¿sf] l;kmfl/;df lgsf;f lbOg] 5 . o:tf] /sd sfo{j|mdsf] k|s[lt / cf}lrTo x]/L a9Ldf # ls:tfdf x'g] / k|yd ls:tf %) k|ltzteGbf sd x'g] 5}g . ;fy} lhNnfl:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu÷ ;ldltsf sfof{nox¿af6 k|fKt k|:tfjx¿sf] ;Demf}tfnufot cGo k|zf;lgs sfo{ ;DalGwt sfof{nox¿sf] x'g] 5 .

$=& sfo{j|md ;~rfngsf] hfgsf/L M kl/of]hgf k|:tfj :jLs[t e} ;Demf}tf ePsf] !% lbgleq ;DalGwt ;+:yfx¿n] tf]lsPadf]lhd sfo{j|md ;~rfng ug'{ kg]{5 . o;/L sfo{j|md ;~rfng ePsf] hfgsf/L ;DalGwt 5ftf ;+:yf / 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefunfO{ lbO{ sfo{j|md ;~rfng ug]{ ;+:yfn] k|:tfjdf plNnlvt cjlw leq sfo{ ;DkGg u/L k]ZsL km5\of}{6 ;lxt clGtd ls:tfsf] e'StfgL dfu ug'{ kg]{5 . kl/of]hgf ;~rfng ug]{ ;+:yfx¿sf] sfo{j|mdsf] cg'udg, lgodg, lgoGq0f tyf lgb]{zg / vr{ ePsf /sdx¿sf] cf}lrTo;lxt n]vfk/LIf0f u/fpg] bfloTj ;DalGwt ;+:yfx¿sf] x'g]5 . 5ftf ;+:yfx¿af6 x'g] cg'udg sfo{sf nflu cfjZos /sd ;ldltsf] j}7ssf] lg0f{oadf]lhd x'g] 5 .

$=* 5ftf ;+:yfx¿af6 x'g] sfo{j|mdsf] cg'udg M kl/R5]b # sf] bkmf ^ jdf]lhdsf] cg'udg;DaGwL lgoldt cg'udg 5ftf ;+:yf, ltgsf j:t'ut ;ª\3, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu / ljsf; ;ldltsf lhNnf l:yt lgsfox¿af6 ;d]t u/fOg]5 . cg'udgsf] a]nf lbPsf] lgb]{zg kfngf ug]{ lhDd]jf/L sfo{j|md ;~rfng ug]{ ;DalGwt ;+:yfsf] x'g] 5 . sfo{j|mdsf] ls:tf jf clGtd km5of}{6 ubf{ tL lgsfox¿sf] l;kmfl/; clgjfo{ x'g] 5 . s'g} ;+:yfn] sfo{j|md ;~rfng ug{ /sd a'emL nuL tf]lsPsf] ;dodf sfo{ ;Dkfbg gu/]df jf /sd b'¿kof]u u/]df To:tf ;+:yfx¿sf] a}ª\s vftf /f]Ssf u/L ;+:yf btf{ vf/]h ug]{tkm{ sf/jfxL ul/g]] 5 .

Page 52: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

42 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

kl/R5]b—kfFr

kl/of]hgf ;'k/Lj]If0f, cg'udg tyf d"Nofª\sg / k|ltj]bg

%=! sfo{j|mdsf] ;'k/Lj]If0f M kl/of]hgfsf] ;'k/Lj]If0f ;DalGwt 5ftf ;+:yfsf tf]lsPsf ;b:ox¿ / lhNnf l:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u sfof{no k|d'vx¿n] ug]{ 5g\ . To;/L ul/g] ;'k/Lj]If0fsf nflu cg';"rL % df tf]lsPadf]lhdsf] kmf/fd k|of]u ul/g] 5 .

%=@ sfo{j|mdsf] cg'udg / d"Nofª\sg M kl/of]hgfsf] cg'udg / d"Nofª\sgsf nflu sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltn] cg'udg jf d"Nofª\sg ug{ sfo{bn jf s'g} JolStnfO{{ tf]Sg ;Sg] 5 . o;/L ul/g] cg'udg tyf d"Nofª\sgsf] k|ltj]bg sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltdf k]z ul/g] 5 . o;sf nflu cg';"rL ^ / & df pNn]v ePadf]lhdsf] kmf/fd k|of]u ul/g] 5 .

%=# sfo{j|mdsf] k|ltj]bg M kl/of]hgf sfof{Gjog ubf{ ;DalGwt ;+:yfn] hDdf kl/of]hgf cjlwe/ b'O{k6s k|ltj]bg a'emfpg] 5g\ . To;/L a'emfOg] k|ltj]bg cg';"rL * df pNn]v ePadf]lhd x'g]5 .

%=$ ljleGg ;|f]taf6 k|fKt /sd sf]ifdf hDdf x'g]] M g]kfn ;/sf/sf] cg'bfg ;xof]usf] cltl/St n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{gsf nflu :jb]zL / ljb]zL bftfx¿af6 k|fKt /sd sf]ifdf hDdf ul/g]5 .

%=% jflif{s sfo{tflnsf M sf]ifsf] k|efjsf/L ;~rfngsf nflu k|To]s jif{ jflif{s sfo{tflnsf agfO{ sfof{Gjog ul/g] 5 .

%=^ n]vfk/LIf0f M ljlgodfjnLsf] lgod !! sf] pklgod $ df Joj:yf ePcg';f/ sf]ifaf6 ;xof]u k|fKt u/]sf] /sd tyf cg'bfg 5ftf ;+:yf jf vr{ ug]{ lgsfon] g]kfn ;/sf/af6 Ohfht k|fKt n]vfk/LIfsaf6 n]vfk/LIf0f u/fO{ k|ltj]bg sf]ifsf] ;lrjfno 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu lqk'/]Zj/df sflt{s d;fGtleq k]z ug'{ kg]{5 .

Page 53: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 43

cg';"rL—! kl/R5]b $ sf] $=! ;Fu ;DjlGwt

g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno,

3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if

lqk'/]Zj/, sf7df8f}F

kl/of]hgf k|:tfj cfx\jfgsf] ;"rgf

-k|yd k6s ;"rgf k|sflzt ldlt @)=====÷======÷========_

n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]ifn] pb\odLx¿sf ;ª\3÷/fli6«o ;ª\3÷dxf;ª\3 tyf j:t'ut ;ª\3x¿ / logsf lhNnf zfvf / lhNnf÷:yfgLo ;ª\3x¿;Fu ldn]/ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] k|jb\w{g tyf ljsf;df sfd ug]{ ub{5 . b]zsf ;a} lhNnf tyf If]qx¿df sfo{ ug]{ u/L :yfkgf ul/Psf] o; sf]ifsf] sfo{If]q lgDgfg';f/ /x]sf] 5 . -s_ k|ljlw k|of]u / ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿, -v_ cf}b\of]lus Ifdtf ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿, -u_ ahf/ kxF'r lj:tf/;DaGwL sfo{j|mdx¿, -3_ k"jf{wf/ ljsf;df ;+:yfut 6]jf k'¥ofpg] sfo{j|mdx¿, -ª_ cWoog, cg';Gwfg tyf ;xof]u cfbfg k|bfg;DaGwL sfo{j|mdx¿ .

dfly plNnlvt sfo{If]qcGtu{t /xL ;~rfng ul/g] sfo{j|mdx¿ ;[hgzLn tyf l;k, 1fg / gjLgtd k|ljlw cflbsf] k|of]u u/L pb\of]u / pb\odzLntf k|jb\w{gdf pkof]uL x'g' kg]{5 . t;y{ d'n'ssf h'g;'s} lhNnf jf ef}uf]lns If]qdf pb\odzLntf tyf pb\of]u k|jb\w{g;Fu ;DalGwt sfo{j|md ;~rfngsf nflu b]xfoadf]lhd of]Uotf k'u]sf ;+:yfx¿af6 k|:tfj cfx\jfg ul/G5 . of] ;"rgf k|yd k6s k|sflzt ePsf] ldltn] #) lbgleq lglb{i6 9fFrfdf k|:tfj k]z ul/;Sg' kg]{5 .

cfj]bg lbg OR5's ;+:yfdf x'g kg]{ Go'gtd of]Uotfx¿ M -s_ k|rlnt sfg'gadf]lhd btf{ ePsf], -v_ s'g} /fhgLlts bn tyf ;ª\u7gdf cfab\w g/x]sf], -u_ sf]ifsf] pb\b]Zo cg'¿ksf] sfo{j|md ;~rfng ug]{ s'/f ;xof]uL ;+:yfsf] ljwfgdf pNn]v

ePsf], -3_ cfo Joo tyf n]vfsf] cb\ofjlws ljj/0f /fVg] Joj:yf ePsf] tyf k|rlnt

sfg'gadf]lhd cfGtl/s n]vf lgoGq0f tyf :jtGq n]vfk/LIf0f ug]{ Joj:yf ;lxt cb\ofjlws n]vfk/LIf0f ePsf],

-ª_ k|:tfj u/]adf]lhdsf] sfo{ ;~rfng ug{ ;Dab\w ;xof]uL ;+:yfdf bIf hgzlSt ePsf] jf To:tf] bIf hgzlSt pknAw x'g ;Sg] Ifdtf k|dfl0ft ePsf],

-r_ cfj]bg lbg] ;+:yf wd{, j0f{, lnª\u, hft, hflt, cf:yf jf tLdWo] s'g} s'/fsf] cfwf/df e]befj gug]{ u/L sfo{ ug{ ;Sg] ;'lglZrt ePsf] x'g'kg]{,

-5_ cfj]bs ;+:yfn] k|:tfj k]z ug{ rfx]sf] sfo{sf] cg'ej x'g' kg]{ .

Page 54: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

44 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

sfo{j|mdsf] cjlw M

sfo{j|md ;~rfngsf] cjlw k|:tfjdf k|:tfljt ePadf]lhd a9Ldf ! jif{;Ddsf] x'g]5 .

kl/of]hgf k|:tfj M

k|:tfjsf] 9fFrf 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefusf] j]a;fO6 www.dcsi.gov.np 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3sf] j]a;fO6 www.fncsi.org jf g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3sf] j]a;fO6 www.fncci.org df pknAw n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^( / o;sf] cg';"rL @ af6 pknAw ug{ ;lsg]5 . k|:tfjsf] 9fFrf sfof{no ;doleq g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 jf g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3sf] s]Gb|Lo ;lrjfnoaf6 ;d]t k|fKt ug{ ;lsg]5 .

k|dfl0ft u/L ;+nUg ug'{kg]{ sfuhftx¿ M

k|:tfj k]z ubf{ kl/of]hgf k|:tfjsf] 9fFrfdf plNnlvt ;Dk"0f{ ljj/0fnufot lgDgfg';f/sf] yk k|dfl0ft sfuhft klg ;+nUg ug'{ kg]{5,

s_ ;+:yfsf] btf{ gjLs/0f ul/Psf] k|df0fkqsf k|ltlnlk,

v_ PAN/VAT btf{sf] k|ltlnlk,

u_ ;+:yfsf] ljwfg eP ;f]sf] k|ltlnlk,

3_ ut cfly{s jif{ ;Ddsf] n]vfk/LIf0f k|ltj]bgsf] k|dfl0ft k|ltlnlk,

ª_ ;+:yfn] lhNnfdf u/]sf] sfo{ cg'ej k'li6 x'g] sfuhftsf] k|ltlnlk -bft[ lgsfo;Fu ePsf] ;Demf}tf, ;DalGwt uf=lj=;=÷lh=lj=;= af6 sfo{ cg'ejsf] l;kmfl/;_ .

kl/of]hgf k|:tfj 5gf}6 ljlw tyf cª\sef/ M

o;;DaGwL lj:t[t ljj/0f dfly plNnlvt j]a;fO6x¿df pknAw n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfng sfo{ljlw, @)^( tyf o;sf] cg';"rL # df x]g{ ;lsg]5 .

k|:tfj a'emfpg] 7]ufgfM g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3, s]Gb|Lo sfof{no dfOtL3/ xfO6, sf7df8f}, g]kfn kf]=j=g+= ^%#) kmf]gM $@@@&%!, $@^(*!& km\ofS;M $@!%^)@ Od]nM [email protected]

j]a;fO6M www.fncsi.org

Gf]kfn pb\of]u afl0f+Ho dxf;ª\3 s]Gb|Lo sfof{no, krnL, 6]s', sf7df8f}+ kf]=j=g+= @^( kmf]gM $@^@)^!, $@^@@!* km\ofS;M $@^!)@@ Od]nM [email protected] j]a;fO6M www.fncci.org

lhNnf l:yt 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u sfof{nox¿ dfkm{t\ l;kml/; eO{ k]z x'g] k|:tfjx¿ 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefudf btf{ ug{ ;lsg]5 .

Page 55: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 45

cg';"rL—@ kl/R5]b $ sf] $=@ ;Fu ;DalGwt

g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno,

3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if

lqk'/]Zj/, sf7df8fF}

kl/of]hgf k|:tfjsf] 9fFrf

efu ! – ;+:yfut ljj/0f

s_ ;+:yfsf] gfd M

v_ 7]ufgf M

6]lnkmf]g M kf]i6 aS; g+= M

O{d]n M j]a;fO6 M

u_ ;+:yf btf{ ePsf] ldlt, :yfg / btf{ g+= M

3_ ;+:yfsf] Jofj;flos tyf sfg'gL cfab\wtf M

ª_ gjLs/0f ldlt M

r_ ;Dks{ JolStsf] gfd M=============================== kb M =============================

5_ ;+:yfut pb\b]Zo M

h_ lg0f{o k|lqmof -;+:yfdf lg0f{o s;/L ul/G5 / sfof{Gjog s;/L x'G5 <_

efu @ – kl/of]hgfsf] 5f]6f] ljj/0f

s_ kl/of]hgfsf] gfd M

v_ pb\b]Zout sfo{If]q M =====================================================

-k|ljlw ljsf;, Ifdtf clej[lb\w, ahf/ kx'Fr, cf}b\of]lus k"jf{wf/sf] ljsf;, cWoog, cg';Gwfg tyf sfo{ ;~hfn lj:tf/_

u_ kl/of]hgfsf] ef}uf]lns sfo{If]q M

3_ hDdf kl/of]hgf ah]6 M

ª_ sf]ifdf dfu ul/Psf] /sd M

r_ kl/of]hgfs]f cjlw M

5_ kl/of]hgfsf] ;f/f+z -a9Ldf @ k]h_ M

Page 56: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

46 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

efu # – kl/of]hgfsf] lj:t[t ljj/0f

s_ kl/of]hgfsf] k[i7e"ld / cfjZostf M

v_ kl/of]hgfsf] pb\b]Zo M

u_ kl/of]hgfaf6 k|fKt x'g] ck]lIft pknlAw

-pTkfbsTj j[lb\w, ahf/ kx'Fr, /f]huf/ ;[hgf, cfo cfh{g, l;k tyf Ifdtf clej[lb\w, k|ljlw x:tfGt/0f tyf klxrfg cflb_

qm=;= lj|mofsnfkx¿ ck]lIft kl/0ffd ;"rs

3_ kl/of]hgf lj|mofsnfkx¿sf sfof{Gjog ljlwx¿

ª_ nlIft ;d"x -dlxnf, hghflt, blnt, dw];L, d'l:nd ;d'bfo, cNk;ª\Vos, ckfª\u ePsf JolSt, lk5l8Psf] If]q cflb_

r_ hf]lvd -kl/of]hgf sfof{Gjogsf j|mddf k|efj kfg{ ;Sg] afXo tTjx¿_

5_ kl/of]hgfsf] lbuf]kgf -jftfj/0fLo k|efj, :yfgLo ;fe]mbf/L, cg';/0f of]Uo h:tf s'/fx¿ klg ;d]l6g' kg]{_ .

h_ kl/of]hgf cg'udg / d"Nofª\sg;DaGwL Joj:yf

em_ sfo{ of]hgf

qm=;= lj|mofsnfk

ldlt / ;do cjlw -xKtf jf dlxgf_ lhDd]jf/ s}lkmot

! @ # $ % ^ & *

`_ ;+:yfut Ifdtf

-!_ ;+:yfut cg'ej -;+:yfaf6 klxn] sfof{Gjog ePsf d'Vo kl/of]hgfx¿— ldlt, cjlw, bftf, nlIft ;d"x cflb— a9Ldf % j6f dfq_

-@_ ;+:yfut k"jf{wf/ -sfof{no, sfof{no ;fdu|Lx¿, ;+:yfut gLlt, lgodx¿, h:t M sd{rf/L lgodfjnL, cfly{s k|zf;g lgodfjnL, ;jf/L ;fwgx¿, tflnd xn tyf ;fdu|Lx¿ cflb_

-#_ dfgj ;|f]t— ;~rfns÷sfo{ ;ldltsf kbflwsf/L / sd{rf/L -;dfj]zL, dlxnf, blnt, hghflt, dw];L, d'l:nd ;d'bfo, ckfª\u ePsf JolSt cflb_

Page 57: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 47

6_ ;+:yfsf] a}ª\s vftf ePdf vftf g+= / a}ª\ssf] gfd

7_ k|:tfljt kl/of]hgfsf] ah]6

qm= ;=

ljj/0f kl/df0f b/ hDdf ah]6 ;+:yfsf] of]Ufbfg dfu ul/Psf]

/sd

8_ l;kmfl/; ug]{ ;+:yf M

-!_ g]kfn pb\of]u afl0f+Ho dxf;ª\3

-@_ g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3

l;kmfl/; ug]{sf] M

gfd M

kb M

ldlt M

;+:yfsf] 5fk M

k|:tfj k]z ug]{ M

;+:yfsf] gfd M 7]ufgf M

cflwsfl/s JolStsf] gfd M

kb M

x:TffIf/ M

ldlt M

;+:yfsf] 5fk M

Page 58: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

48 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL—#

kl/R5]b $ sf] $=# ;Fu ;DalGwt g]kfn ;/sf/

pb\of]u dGqfno, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu

n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if lqk'/]Zj/, sf7df8fF}

sfo{j|md :jLs[ltsf cfwf/ / k|:tfj 5gf}6sf nflu cª\sef/

!= sf]ifsf sfo{gLlt tyf sf]ifsf k|fyldstfx¿, kl/of]hgf 5gf}6sf k|d'v cfwf/ x'g] 5g\ .

@= 5ftf ;+:yfx¿sf] l;kmfl/;nfO{{ clgjfo{ ul/g] / l;kmfl/; gePsf k|:tfjx¿nfO{{ 5gf}6 k|lqmofdf ;dfj]z ul/g] 5}g . o; k|of]hgsf nflu 5ftf ;+:yf g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 / g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 jf ltgsf lhNnf ;ª\3x¿ jf lhNnf zfvfx¿sf] l;kmfl/; dfGo x'g]5 .

#= k]z x'g cfPsf k|:tfjx¿sf] d"Nofª\sgsf nflu k|:tfj cfx\jfg kmf/fddf pNn]v ePsf a'Fbfdf cª\sef/ lbO{ 5gf}6 ul/g]5 . kl/of]hgf k|:tfjsf] cª\sef/ b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ ;:yfut Ifdtf M #) cª\s

!= pb\odzLntf / sfo{ cg'ej, — !) cª\s

-s_ pb\odzLntfsf If]qdf % j6f eGbf a9L kl/of]hgf sfof{Gjog u/]sf]df — % cª\s, jf

pb\odzLntfsf If]qdf # j6f ;Dd kl/of]hgfx¿ sfof{Gjog u/]sf] eP — # cª\s, jf

k|:tfljt kl/of]hgf;Fu k|ToIf ;DalGwt gb]lvPsf, t/ sfof{Gjog ePsf kl/of]hgfx¿ sfof{Gjog u/]sf]df k|ltkl/of]hgf Ps cª\ssf b/n] a9Ldf — @ cª\s

-v_ sfo{ cg'ejtkm{ k|ltjif{ ! cª\ssf b/n] a9Ldf — % cª\s

@= k"jf{wf/ tyf ljTtLo Ifdtf— -%±%_ !)

k"jf{wf/tkm{

s_ sfof{no ;fdu|Lx¿ -sDKo'6/, lk|G6/, k\mofS;, 6]an, s';L{, b/fh cflb_ ;lxtsf] lgoldt sfof{no ;~rfng x'g] cfk\mg} ;+/rgf ePsf] eP — % cª\s jf

Page 59: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 49

v_ cfkm\g} ;+/rgf gePsf] t/ sfof{no ;~rfngsf nflu kof{Kt sf]7f;lxt sfof{no ;fdu|Lx¿ ePsf] eP — $ cª\s jf

u_ sfof{no dfq ePsf] t/ sfof{no ;fdu|Lx¿ cfjZostfcg';f/ gePsf] eP —# cª\s jf

3_ sfof{no klg gePsf] eP — @ cª\s

ljTtLo Ifdtftkm{

s_ ljut @ jif{sf] n]vfk/LIf0fsf] k|ltj]bg eP — @ cª\s jf

v_ Ps jif{sf] n]vfk/LIf0f ePsf] eP — ! cª\s

u_ sfof{no Joj:yfkgsf ljlgodx¿ -cfly{s tyf sd{rf/L k|zf;g lgodfjnL_ ePsf] eP — @ -!±!_cª\s

3_ jflif{s ah]6 :jLs[t u/L ;~rfng u/]sf] eP — ! cª\s

#= dfgj ;|f]t — !) cª\s

s_ k|:tfljt kl/of]hgf;DaGwL bIf hgzlSt -;+of]hs, n]vfkfn / k|lzIfsx¿– ;DalGwt ljifodf cWoog u/]sf]÷;DalGwt tflnd k|fKt u/]sf] tyf ;DalGwt If]qdf cg'ej k|fKt_ ;+:yfdf sfo{/t ePdf — !) cª\s jf

v_ k|:tfljt kl/of]hgfsf nflu cfjZos hgzlStdWo] ;+:yf;Fu cf+lzs hgzlSt dfq eO{ afFsL aflx/af6 lng] eP — * cª\s jf

u_ kl/of]hgf ;~rfngsf nflu ;a} hgzlSt aflx/af6 lng' kg]{ eP — % cª\s

-v_ kl/of]hgf k|:tfjgfM &) cª\s

!= ;[hgzLntf (Innovation) — @) cª\s

s_ xfn;Dd s;}n] k|of]u gu/]sf] / ljefunfO{ ;d]t dfu{bz{gdf ;xof]uL x'g] u/L] gofF ljrf/ eP — @) cª\s jf

v_ xfn;Dd s;}n] k|of]u gu/]sf] gofF sfof{Gjog ljlw eP — !% cª\s jf

u_ xfn;Dd k|of]u eO{ ;kmntf xfl;n u/]sf]] ljrf/ / sfof{Gjog ljlw ldl>t eP — !@ cª\s jf

3_ k|of]u eO/x]sf] ljrf/ / ljlw eP — !) cª\s

@= nfut ;xeflutf, — !) cª\s

s_ t'ngfTds ¿kdf sd d"Nodf a9L pknlAw xfl;n x'g] b]lvPdf — $ cª\s

Page 60: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

50 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

v_ sfof{Gjog ug]{ ;+:yfsf] klg lglZrt k|ltzt nufgL x'g] eP — # cª\s

u_ sfof{Gjogsf nflu ;fem]bf/sf] k|:tfj ul/Psf] eP — # cª\s

#= lbuf]kgf — !) cª\s

s_ lbuf]kgfsf nflu e/kbf]{ ;+/rgfsf] JofVof ul/Psf] eP a9Ldf—# cª\s

v_ lbuf]kgfsf nflu :yfgLo ;|f]tsf] k|of]usf] e/kbf]{ ljsNk k|:t't u/]sf] eP a9Ldf — # cª\s

u_ lbuf]kgfsf nflu :yfgLo lgsfo h:t} uf=lj=;=, lh=lj=;= jg pkef]Stf ;d"x cflbsf] lnlvt k|ltab\wtf cfPsf] eP a9Ldf—$ cª\s

$= cg';/0f ug{ ldNg] — !) cª\s

s_ ;lhn};Fu cGo 7fpFdf klg ug{ ldNg] b]lvPdf — !) cª\s jf

v_ cGo 7fpFdf klg ug{ ;lsg], t/ clns a9L vr{ x'g] b]lvPdf — * cª\s jf

u_ cGo 7fpFdf k|of]u ug{ ldNg], t/ ;+/rgfnufot w]/} s'/fsf] ;'wf/ ug'{ kg]{ eP — ^ cª\s

%= ;dfj]zL÷;dtfd"ns — !) cª\s

s_ sDtLdf klg s'g} Ps ju{ h:t} M dlxnf, blnt, hghflt, b'u{d, dw];L, ckfª\u ePsf JolSt, cNk;ª\VosnfO{{ dWogh/ u/L kl/of]hgf tof/ ul/Psf] eP — $ cª\s jf

v_ sDtLdf klg s'g} b'O{ ju{ h:t} M dlxnf, b'u{d, blnt, dw];L, ckfª\u ePsf JolSt, cNk;ª\VosnfO{{ dWogh/ u/L kl/of]hgf tof/ ul/Psf] eP — & cª\s jf

u_ sDtLdf klg s'g} tLg ju{ h:t}M dlxnf, b'u{d, blnt, dw];L, ckfª\u ePsf JolSt, cNk;ª\VosnfO{{ dWogh/ u/L kl/of]hgf tof/ ul/Psf] eP — !) cª\s

^= jftfj/0fd}qL — !) cª\s

s_ jftfj/0fnfO{{ c;/ gug]{ b]lvPdf — $ cª\s jf

v_ jftfj/0fnfO{{ c;/ u5{ eGg] vf;} k|df0f gb]lvPdf — ^ cª\s jf

u_ jftfj/0f ;+/If0fdf s]xL of]ubfg u5{ eGg] 7xl/Pdf — * cª\s jf

3_ jftfj/0f ;+/If0fdf dxTTjk"0f{ of]ubfg u5{ eGg] 7xl/Pdf — !) cª\s

Page 61: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 51

&= ljljw

!_ kl/of]hgf k|:tfj 5gf}6 ubf{ Go'gtd ^% k|ltzt cª\s k|fKt ug]{ ;+:yfnfO{ 5gf}6 ug{ ;lsg]5 .

@_ b'u{d If]q elgPsf If]qdf sfo{j|md ;~rfng ug]{ kl/of]hgfsf] :jLs[lt jf kf; cª\s %) k|ltzt cª\s sfod ul/g]5 .

#_ kl/of]hgf 5gf}6 ubf{ Pp6f ;+:yfnfO{ ;fdfGotof Ps k6sdf Pp6f eGbf a9L kl/of]hgf k|:tfj :jLs[t ul/g]5}g .

$_ k|lt kl/of]hgf clwstd /sd ? # nfv eGbf a9L x'g]5}g .

%_ s'g} ;+:yfåf/f s'g} Ps pb\b]Zosf] kl/of]hgf Ps ufFp ljsf; ;ldltsf] Ps :yfgdf ;~rfng ug{ :jLs[t eO;s]kl5 ;f]xL k|s[ltsf] csf]{ kl/of]hgf ;f]xL ufFp ljsf; ;ldltdf :jLs[t ul/g]5}g .

^_ ;fj{hlgs kb wf/0f u/]sf JolStåf/f ;~rflnt ;+:yfåf/f k]z ul/Psf] kl/of]hgf :jLs[t ul/g]5}g .

Page 62: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

52 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL—$ kl/R5]b $ sf] $=% ;Fu ;DalGwt

g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno,

3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if

lqk'/]Zj/, sf7df8fF}

sf]if ;~rfngsf nflu vr{sf ;Ldf

n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if ;~rfngsf nflu b]xfosf ;Ldfleq /xL vr{ ug{ ;lsg] 5 M

-s_ k|ljlw ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿

-!_ k|ljlw x:tfGt/0f — k|lt;d"x % nfv / k|ltpb\odL a9Ldf — ?= @% xhf/ -;DalGwt j:t'ut ;ª\3dfkm{t\\ k|fKt x'g] k|:tfjsf cfwf/df_

-@_ k|ljlw ljsf; — k|ltk|ljlw a9Ldf — ?= !) nfv .

-v_ cf}b\of]lus l;k tyf Ifdtf ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿

-!_ l;k ljsf; tflndsf nflu k|d'v k|lzIfsnfO{{ k|ltlbg a9Ldf Ps xhf/ kfFr ;o / ;xfos k|lzIfsnfO{{ a9Ldf b}lgs Ps xhf/,

-@_ Ifdtf clej[lb\w;DaGwL uf]i7L tyf cGt/lj|mof sfo{j|md–sfo{kq k|:tf]tfnfO{{ a9Ldf – ?= % xhf/, ;xhstf{nfO{{ a9Ldf – ?= $ xhf/, ;efWoIfnfO{{ a9Ldf – ?= $ xhf/, l6Kk0fLstf{nfO{{ a9Ldf – ?= # xhf/ - b'O{ hgf;DdnfO{ _

-#_ cf}b\of]lus l;k ljsf; tflnd k|ltJolSt a9Ldf — ? !) xhf/;Dd vr{ ug{ ;lsg] .

-$_ l;k ljsf; tflndsf nflu sDtLdf !% / a9Ldf @) hgf JolStsf] ;d"x x'g' kg]{5 .

-%_ uf]i7L tyf cGt/lj|mofsf nflu ;xefuL— sDtLdf @% / a9Ldf cfjZostfcg';f/ .

-^_ k|ltj]bg n]vg k|lt ljifo ?= @ xhf/ a9Ldf @ hgf;DdnfO{

-u_ ahf/ kx'Fr lj:tf/;DaGwL sfo{j|mdx¿

-!_ cf}b\of]lus k|bz{gLsf nflu -ah]6sf] kl/lwleq /xL clwstd\_

s_ /fli6«o :t/– k|ltk|bz{gL a9Ldf ? !@ nfv, -sDtLdf $% lhNnfnfO{ ;d]6L ;~rfng ul/g] /fli6«o:t/sf] cf}b\of]lus k|bz{gLnfO{ /fli6«o:t/sf] cf}b\of]lus k|bz{gL elgg] 5 . sf]ifaf6 jflif{s Pp6f dfq /fli6«o cf}b\of]lus k|bz{gLsf nflu ;xof]u pknAw u/fOg] 5 .

Page 63: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 53

v_ If]qLo:t/– a9Ldf ? % nfv, -xfn k|rlnt k|zf;lgs ljefhgcg';f/ ljsf; If]q egL 5'6\6ofOPsf If]qdf ;~rfng ul/g] cf}b\of]lus k|bz{gLnfO{ If]qLo cf}b\of]lus k|bz{gL elgg] 5 . o:tf k|bz{gLx¿df ;DalGwt ljsf; If]qsf sDtLdf b'O{ ltxfO{ lhNnfx¿af6 pb\odLx¿sf] ;xeflutf x'g' kg]{5 . If]qLo k|bz{gLx¿nfO{ ;xof]u ubf{ k|lt ljsf; If]q jif{df Psk6s / cfof]hs lhNnf x/]s jif{ a]Unfa]Un} x'g' kg]{5 .

u_ lhNnf :t/– a9Ldf ? ! nfv %) xhf/,

3_ ax'lhNnf– k|lt yk lhNnf ?= @% xhf/ -a9Ldf yk # lhNnf bf]xf]/f] gkg]{ u/L_ .

pNn]lvt /sd k|To]s # cfly{s jif{sf] km/sdf dfq lbOg]5 .

-3_ k"jf{wf/ ljsf;df ;+:yfut 6]jf k'¥ofpg] sfo{j|mdx¿

-!_ sf];]nL 3/ ;~rfngsf nflu cg'bfg -ljpk'FhL_— a9Ldf ? @ nfv,

-@_ ;fd'bflos ;]jf s]Gb| :yfkgf tyf ;~rfng— a9Ldf ? @ nfv %) xhf/,

-#_ j:t' ljsf; s]Gb|÷x:tsnf l8hfOg s]Gb| :yfkgf tyf ;~rfng— a9Ldf ? !) nfv,

-$_ cf}b\of]lus s]Gb| jf 3/]n'÷x:tsnf pb\of]u u|fd :yfkgf— a9Ldf ? @% nfv,

-%_ l;Nksnf ljj|mL e08f/cGtu{tsf k'/fgf ef}lts ;+/rgfx¿sf] lgoldt dd{t ;Def/— ?= ! nfv %) xhf/;Dd vr{ ug{ ;lsg] .

-ª_ cWoog, cg';Gwfg tyf ;xof]u cfbfg k|bfg;DaGwL sfo{j|mdx¿

-!_ cf}b\of]lus cWoog, cg';Gwfg tyf af}lb\ws ;Dklt ;r]tgf;DaGwL k'l:tsf— k|lt cWoog a9Ldf ?= ! nfv

-@_ cWoog tyf cjnf]sg e|d0f k|lte|d0f /fli6«o— a9Ldf ?= ! nfv / cGt/f{li6«o— a9Ldf ?= % nfv . -g]kfn ;/sf/, dGqfno:t/Lo :jLs[ltdf _

Page 64: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

54 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL—* kl/R5]b % sf] %=# ;Fu ;DalGwt

g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno,

3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; sf]if

lqk'/]Zj/, sf7df8fF}

kl/of]hgf k|ltj]bg

efu ! – ;+:yfut ljj/0f

s_ ;+:yfsf] gfd M

v_ 7]ufgf M

6]lnkmf]g M kf]i6 jS; g+= M

Od]n M j]a;fO6 M

u_ ;+:yf btf{ ePsf] ldlt, :yfg / btf{ g+= M

3_ ;+:yfsf] Jofj;flos tyf sfg'gL cfab\wtf M

ª_ gjLs/0f ldlt M

r_ ;Dks{ JolSt M

5_ ;+:yfut pb\b]Zo M

h_ Joj:yfkg /0fgLlt -;+:yfdf lg0f{o s;/L ul/G5 / sfof{Gjog s;/L x'G5 <_ M

efu @–kl/of]hgfsf] 5f]6f] ljj/0f

s_ kl/of]hgfsf] gfd M

v_ sfo{If]q M

!_ k|ljlw ljsf;

@_ Ifdtf clej[lb\w

#_ ahf/ kx'Fr

$_ cf}b\of]lus k"jf{wf/sf] ljsf;

%_ cWoog, cg';Gwfg tyf sfo{;~hfn lj:tf/

u_ kl/of]hgfsf] ef}uf]lns sfo{If]q M

3_ hDdf kl/of]hgf ah]6 M

Page 65: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 55

ª_ sf]ifdf dfu ul/Psf] /sd M

r_ kl/of]hgfs]f cjlw M

5_ kl/of]hgfsf] ;f/f+z M

efu #–kl/of]hgf k|ltj]bgsf] lj:t[t ljj/0f

s_ kl/of]hgfsf] k[i7e"ld / cfjZostf M

v_ kl/of]hgfsf] nIo tyf pb\b]Zo M

u_ kl/of]hgfsf] jf:tljs pknlAw -pTkfbsTj j[lb\w, ahf/ kx'Fr, /f]huf/ ;[hgf, cfo cfh{g, l;k tyf Ifdtf clej[lb\w cflb_

qm=;= lj|mofsnfkx¿ ck]lIft kl/0ffd ;"rs jf:tljs kl/0ffd

3_ kl/of]hgf lj|mofsnfkx¿sf] sfof{Gjog ljlwx¿ M

ª_ nlIft ;d"x -Jofj;flos ;+nUgtf, dlxnf, hghflt, blnt, dw];L, ckfª\u ePsf JolSt, d'l:nd ;d'bfo cflb_ M

r_ hf]lvd -kl/of]hgf sfof{Gjogsf] qmddf k|efj kfg{ ;Sg] afx\o tTjx¿_ M

5_ kl/of]hgfsf] lbuf]kgf M

h_ kl/of]hgf cg'udg / d"Nofª\sg;DaGwL Joj:yf M

em_ kl/of]hgf sfof{Gjogsf emnsx¿ -pb\3f6g, lj|mofsnfkx¿, ;dfkg cflb_ M

`_ n]vfk/LIf0f k|ltj]bg M

6_ ;kmn syfx¿ jf 36gf cWoog M

7_ kmf]6f]x¿, 8s'd]G6«L jf kl/of]hgf ;kmn ePsf b[Zo ;fdu|Lx¿ M

k|ltj]bg a'emfpg] M

;+:yfsf] gfd M

7]ufgf M

cflwsfl/s JolStsf] gfd M

kb M

x:tfIf/ M

ldlt M

;+:yfsf] 5fk M

Page 66: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

56 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!=% ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md % a;]{ of]hgf

ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md % a;]{ /0fgLlts of]hgf @)&)÷&!–@)&$÷&% clt ljkGg ;d"xx¿ hf];Fu cfkm\gf] 3/df a;]/ sfd ug]{ :yfg tyf jftfj/0f xF'b}g, pgLx¿ ;femf ;'ljwf s]Gb|df a;]/ sfd ug{ ;S5g\ . o:tf s]Gb|x¿ n3' pb\odLx¿ cfk;df ldn]/ :yfgLo ;fwg, ;|f]t / k|ljlwsf] k|of]u u/]/ lgdf{0f ug{ ;Sg]5g\ . d]8kfcGtu{t lgdf{0f ul/g] ;femf ;'ljwf s]Gb|sf nflu ;femf ;'ljwf s]Gb| :yfkgf dfu{bz{g tof/L tyf n3' u/]/ pb\odLx¿nfO{ ;xof]u ul/g]5 .

#=%=$ ljTtLo ;+:yf tyf k|ljlwx¿ pk/ n3' pb\odLx¿sf] kx'Fr (Micro entrepreneurs' accessibility to financial institutions and appropriate technology)

n3'ljTt kx'Fr a9fpg g]kfn /fi6« a}ª\s;Fu ;xsfo{ u/L u|fdL0f :jfanDag sf]ifdf n3' pb\odLx¿sf] kx'Fr a9fO{ ;x'lnot b/sf] C0f kf; ug{ ;xhLs/0f ul/g]5 . o;sf nflu pb\of]u dGqfno / g]kfn /fi6« a}ª\slar cfjZostfcg';f/ ;dembf/L kqsf cfwf/df ;d]t n3' pb\odL d}qL C0f ;'ljwfsf nflu jftfj/0f tof/ ul/g]5 .

ul/aL lgjf/0f sf]if, Pnlhl;l8lk (Local Governanace and Community Development Programme), pkfk (Western Upland Poverty Alleviation Programme) nufotsf ljleGg sfo{j|mdx¿;Fu ;fem]bf/Lsf nflu ;dembf/L kqsf cfwf/df n3'ljTt ;]jfdf pb\odLx¿sf] kxF'r a9fpg k|of; ul/g]5 .

;DefJo n3' pb\odL ;d"xx¿n] k|a{b\wg u/]sf ;d"xx¿nfO{ ;xsf/L ;+:yfsf ¿kdf ljsf; ug{ k|f]T;flxt ul/g]5 . ;xsf/L tyf ul/aL lgjf/0f dGqfno, o'jf :j/f]huf/ sf]if h:tf dxTTjk"0f{ lgsfox¿;Fu ;xsfo{ u/L ;xsf/Ldfkm{t\ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;]jf pknAw u/fpg k|of; ul/g]5 .

ljTtLo ;:+yf tyf pko'St k|ljlwx¿ pk/ n3' pb\odLx¿sf] kx'Fr j[lb\w ug]{ d]8kfsf] ck]lIft k|ltkmn /x]sf] 5 . o;sf nflu s]xL kl/df0ffTds k|ltkmnx¿ ;d]t /x]sf 5g\ M

s_ $!,))) n3' pb\odLx¿n] n3'ljTt C0f ;]jf k|fKt ug]{5g\ . -k|ltpb\odL cf};t @),))) sf b/n]_

v_ hDdf C0f kl/0ffd *@ s/f]8 x'g]5 .

u_ #%,))) pb\odLx¿n] k|fljlws ;]jf k|fKt ug]{5g\ .

oL k|ltkmn xfl;n ug{sf nfuL ;DkGg ul/g] s]xL d'Vo lj|mofsnfkx¿ lGfDg 5g\ M

!_ ;DefJo n3' ljTt ;:+yfx¿sf] gS;fª\sg ul/g]5 .

@_ n3' pb\odLx¿nfO{ Jofj;flos of]hgf tof/ ug{ ;xof]u ul/g]5 .

Page 67: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 57

#_ n3' pb\odLx¿nfO{ n3'ljTt ;:+yfaf6 lbOg] C0f k|jfx k|lj|mofdf ;xhLs/0f ul/g]5 .

$_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo cfjZostfnfO{ ;xof]u ug]{ jftfj/0f ldnfOg]5 .

%_ n3' pb\odLx¿nfO{ k|ljlwut ;]jf;Ddsf] kx'Fr k|lj|mofdf ;xhLs/0f ul/g]5 .

#=%=% n3' pb\odLx¿sf] pTkfbg / ;]jfnfO{ ljleGg txsf ahf/;Fu cfjb\w ug]{ (Linkage of Macro Enterprises' Product and Services to Market at Different Levels)

n3' pb\odLsf pTkfbg tyf ;]jfx¿ :yfgLo, If]qLo, /fli6«o tyf cGt/f{li6«o ahf/;Dd lj:tf/ x'g] k|ltkmnsf nflu of] /0fgLlts of]hgf tof/ ul/Psf] 5 . o;sf nflu b]xfosf s]xL kl/df0ffTds nIox¿ ;d]t /x]sf 5g\M

!_ Joj;fo cfjb\wtf (B2B) sf nflu n3' pb\odL / ;d"x pb\odLlar !&,^)) pks/f/ ul/g]5g\ . &^ j6f ;f}uft u[x÷sf];]nL 3/x¿ ;~rfng x'g]5g\ .

@_ n3' pb\odLx¿sf pTkfbgx¿sf] d"No :yfgLo ahf/df @%Ü j[lb\w x'g]5 .

#_ ljb]zL ahf/df n3' pb\odLx¿sf pTkfbgsf] lx:;f !)Ü n] j[lb\w x'g]5 .

oL k|ltkmn xfl;n ug{sf nflu ;DkGg ul/g] s]xL d'Vo lj|mofsnfkx¿ lgDg 5g\ M

s_ n3' pb\odL / 7'nf pb\odLlar x'g] pks/f/ k|lj|mofdf ;xhLs/0f ul/g]5 .

v_ n3' pb\odLsf pTkfbgx¿ :yfgLo ahf/df k'¥ofpg ;f}uft u[x÷sf];]nL 3/x¿ ;~rfng ug{sf nflu ahf/Ls/0fsf /0fgLltx¿ ljsf; tyf sfof{Gjog ul/g]5g\ .

u_ n3' pb\odLsf pTkfbgx¿ ljb]zL ahf/df k'¥ofpgsf nflu ahf/Ls/0fsf /0fgLltx¿ ljsf; tyf sfof{Gjog ul/g]5g\ .

#=%=^ jftfj/0fd}qL k|ljlwsf] hfgsf/L / k|of]u (Introduction and adoption of environmental-friendly technologies)

jftfj/0fd}qL k|ljlwsf] ljsf; / k|of]udf j[lb\w x'g] ck]lIft k|ltkmn /flvPsf] 5 . o;sf nflu b]xfosf s]xL kl/df0ffTds nIox¿ ;d]t /x]sf 5g\ M

s_ pb\odLx¿nfO{ ()Ü gj ljsl;t k|ljlwx¿sf af/]df hfgsf/L x'g]5 .

v_ ^)Ü pb\odx¿n] jftfj/0f d}qL k|ljlw / cEof;x¿sf] cg';/0f ug]{5g\ .

oL k|ltkmn xfl;n ug{sf nflu ;DkGg ul/g] s]xL d'Vo lj|mofsnfkx¿ lgDg 5g\ M

!_ n3' pb\odLsf cfjZostfx¿sf] d"Nofª\sg u/]/ k|ljlwsf] cfjZostf kTtf nufOg]5 .

@_ n3' pb\odLsf nflu k|ljlw ljsf; k|lj|mofdf cfjZos ;xhLs/0f ul/g]5 .

#_ jftfj/0fd}qL k|ljlw cg's"ng k|lj|mof ljsf; u/L n3' pb\odLx¿nfO{ hfgsf/L u/fOg]5 .

$_ cfjZos kg]{ ;|f]t, ;fdu|L, phf{ pknAw u/fpg lgoldt ;xhLs/0f ul/g]5 .

Page 68: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

58 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!=^ Ufl/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ ;~rfng lgb]{lzsf @)&)

efu @

nlIft ;d"x

!= ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf kl/jf/sf ;b:ox¿ nlIft ;d"x x'g] M

-!_ ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf g]kfnL gful/ssf kl/jf/sf ;b:ox¿ o; sfo{j|mdsf nlIft ;d"x x'g]5g\ .

-@_ clt ljkGg ju{, lk5l8Psf dlxnf, blnt, cflbaf;L hghftLx¿, b'u{d tyf ;]jfsf] kx'Fr sd k'u]sf uflj;x¿df o; sfo{j|mdnfO{ s]lGb|t ul/g]5 .

-#_ nlIft ;d"xdf dlxnf &)Ü blnt #)Ü, hghflt $)Ü, dw];L $)Ü, o'jf -!^—$) jif{_ ^)Ü /xg]5g\ .

efu %

Joj;fo ljsf; ;]jfk|bfos ;+:yfsf] bfloTj tyf lhDd]jf/L

!%= k|f/lDes ;j]{If0f ug]{ M

-!_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfsf cflwsfl/s k|ltlglwn] sfo{j|md ;~rfng ug]]{ uflj;sf] ufpF pb\od ljsf; ;ldlt;Fu k/fdz{ u/L ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] tf]s]sf j8fx¿df n3' pb\odL ;[hgfsf cfwf/x¿ af/] k|f/lDes ;j]{If0f ug'{ kb{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|f/lDes ;j]{If0f ubf{ b]xfosf ljlwx¿ ckgfpg' kb{5 M

-s_ 3/w'/L ;j]{If0f, ;xeflu 5gf}6 / df}h'bf pb\odL ;j]{If0f kmf/d -cg';"rL %— kmf/d P=la=l;= adf]lhd_

-v_ ;xeflutfd"ns u|fdL0f n]vfh]fvf (PRA)

-u_ ahf/ ;DefJotf ljZn]if0f -cg';"rL ^— kmf/d l8 adf]lhd_

-3_ ul/aLsf] :t/ gS;fª\sg

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf ljlwaf6 ul/Psf] cWoogsf cfwf/df Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] uflj;sf] ;fdflhs÷cfly{s l:yltsf] n]vfhf]vf ;lxtsf] k|f/lDes ;j]{If0f k|ltj]bg tof/ u/L ufpF pb\od ljsf; ;ldltdf 5nkmn tyf k/fdz{sf nflu k]z ug'{ kb{5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd 5nkmn tyf k/fdz{sf nflu k]z ePsf] k|ltj]bgpk/ ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] ;ft lbgleq 5nkmn u/L k/fdz{ pknAw u/fpg' kb{5 .

Page 69: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 59

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] pknAw u/fPsf] k/fdz{;lxt ;dfj]z u/L tof/ ePsf] clGtd k|ltj]bg sfof{nodf k]z eO{ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltaf6 cg'df]bg ePkl5 k|f/lDes ;j]{If0f sfo{ k'/f ePsf] dflgg]5 .

!^= ahf/ s]Gb| tyf sfo{j|md :ynsf] klxrfg / 5gf}6 ug{] M

-!_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] k|f/lDes ;j]{If0fsf cfwf/df sRrf kbfy{, dfu tyf ahf/ kx'Frsf] ;'lglZrttf;d]tnfO cfwf/ dfgL Ps jf PseGbf a9L ufpF ljsf; ;ldlt÷gu/kflnsf ;d]6\g] u/L pko'St ahf/ s]Gb| (Market Center) klxrfg ug]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd klxrfg ul/Psf] ahf/ s]Gb| dWo] ;a}nfO{ kfos kg]{ lx;fan] pko'St b]lvPsf] ahf/ s]Gb|sf] 5gf}6 u/L pSt ahf/ s]Gb|nfO{ sfo{j|md :yn (Programme Location) tf]sL ufpF pb\od ljsf; ;ldlt tyf sfof{nonfO{ hfgsf/L lbg'kg]{]{5 .

-#_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] hfgsf/L sfof{non] lhNnf pb\od ljsf; ;ldltaf6 cg'df]bg ePkl5 ahf/ s]Gb| tyf sfo{j|md :ynsf] klxrfg / 5gf}6 sfo{ k'/f ePsf] dflgg]5 .

!&= ahf/ k|ljlw tyf jftfj/0f ;DefJotf klxrfg ug]{ M

-!_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] n3' pb\odL agfpgsf nflu b]xfosf ljifox¿df s]lGb|t /x]/ cg';"rL ^ -kmd{ O{, PKfm, hL !, hL @_ adf]lhd ljZn]if0f u/L ahf/, k|ljlw tyf aftfj/0f ;DefJotf klxrfg k|ltj]bg tof/ ug'{ kb{5 M

-s_ :yfgLo:t/df pknAw x'g] sRrf kbfy{sf] ;"rL tyf ;f]sf] ljZn]if0f,

-v_ pknAw k|ljlwsf] ;"rL tyf ;f] sf] ljZn]if0f,

-u_ :yfgLo sRrf kbfy{ / k|ljlwsf cfwf/df cfjZos kg]{ l;ksf] ;"rL tyf ;f] sf] ljZn]if0f,

-3_ ;Defljt cf}b\of]lus j:t'x¿ tyf ;f] sf ;Defljt pkef]Stfx¿,

-8_ pb\od ;~rfngsf nflu cfjZos ef}lts k"jf{wf/sf] cj:yf,

-r_ jftfj/0fLo k|efj tyf Jofj;flos jftfj/0f -;/sf/L gLltsf] k|efj ;lxt_ sf] cj:yf

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd tof/ ePsf] k|ltj]bgdf ;DalGwt ahf/ s]Gb|df ;Defjgf b]lvPsf n3' pb\odx¿sf] ;"rL;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd tof/ ePsf] k|ltj]bgsf af/]df Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] ;Defljt pb\odLx¿nfO{ cled'vLs/0f u/fpg' kb{5 .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd tof/ ePsf] Ps k|lt k|ltj]bg tyf pkbkmf -#_ adf]lhd cled'vLs/0fsf] hfgsf/L Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / sfof{nonfO{ k7fpg' kb{5 .

Page 70: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

60 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!*= ;DefJo n3' pb\odLsf] klxrfg / 5gf}6 ug]{ M

-!_ ;DefJo pb\odLsf] k|f/lDes ;j]{If0f k|ltj]bgaf6 ul/aLsf] /]vfd'lgsf] kl/jf/ egL 7xl/Psf kl/jf/nfO{ nlIft ;d"x dflg ;f]xL ;d"xsf ;b:ox¿nfO{ 5gf}6 ug'{ kb{5 .

-@_ ;DefJo pb\odL klxrfg ubf{ sfo{j|mdsf] pb\b]Zoadf]lhd clt ul/a, lk5l8Psf dlxnf, cflbjf;L hghflt, blnt, ckfª\u, l;dfGts[t tyf ;'ljwfljxLg ;d"xsf] cg'kftnfO{ Wofg lbg' kb{5 .

-#_ pb\odk|ltsf] wf/0ff, k|ltab\wtfsf] :t/, pko'St pd]/ ;d"x -!^–%) jif{_, hf]lvd axg ug{ ;Sg] Ifdtfsf] :t/, rfxgf, tTk/tf, pb\odsf nflu lbg] ;do, ultzLntf, kfl/jfl/s Jofj;flos jftfj/0f h:tf u'0fx¿nfO{ ;d]t ;DefJo pb\odL klxrfg k|lj|mofdf plrt dxTTj lbg' kb{5 .

-$_ ;DefJo pb\odLsf] klxrfg u/] kl5 ;f]sf] ljj/0f tof/ u/L Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] o; sfo{j|mdsf nflu tof/ ul/Psf] GSIMIS ;km\6j]o/sf] ;xof]uaf6 ;DefJo pb\odLsf] clGtd 5gf}6 ug'{ kb{5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd ;DefJo pb\odLsf] clGtd 5gf}6 ePsf] ldltn] ;ft lbg leq Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] ;f]sf] k|ltj]bg tof/ u/L ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .

!(= ;d"x lgdf{0f ug]{ M

-!_ ;DefJo pb\odL klxrfg eO;s]kl5 sfo{j|mdsf] pb\b]Zo, ;xefuLsf] ?rL, Ifdtf, cfjZostf, ;DefJotf, sRrf kbfy{ / ahf/sf] pknAwtf nufotsf kIfx¿df Wofg lbO{ ljleGg ;d"xdf cfab\w x'g ;xefuLnfO{ cled'vLs/0f ug'{ kb{5 .

-@_ ;d"x lgdf{0f ubf{ ;d"x kl/rfng, ;d"x ;b:o ;ª\Vof, ;d"xsf ;b:ox¿ cfab\w /x]sf] ;d'bfo, ef}uf]lns cjl:ylt cflb kIfnfO{ Wofg lbg' kb{5 .

-#_ o; sfo{j|mddf Pp6f ;d"xdf Go'gtd % hgf ;b:ox¿ /xg ;Sg]5g\ .

@)= pb\odzLntf ljsf; tflnd ;~rfng ug]{ M

-!_ ;DefJo pb\odLx¿nfO{ tflnd :yndf @)–@% hgfsf] ;d"xdf pkl:yt u/fO{ ;ft lbgsf] pb\odzLntf ljsf; tflnd ;~rfng ug'{ kb{5 .

-@_ pb\odzLntf ljsf; tflndsf] kf7\oqmddf d'ntM n3' pb\od ;[hgf tyf ljsf; (MECD), cfˆgf] Joj;fo ;'? tyf ;'wf/ u/f} (Stjrt and Improve Your Business-SIYB), Training on Potential Entrepreneur- TOPE/Traing on Strat up Enterpreneur- TOSE/Traing on Existing Enterpreneur- TOEE/ Training on Growing Enterprenue-TOGE h:tf ljifox¿ ;dfj]z x'g]5g\ .

Page 71: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 61

@!= l;k ljsf; tflnd ;~rfng ug]{ M

-!_ pb\odzLntf ljsf; tflnd lnPsf ;xefuLx¿ dWo] ;Defljt Joj;fo 5gf}6sf cfwf/df ljleGg ;d"xdf cfab\w u/L l;k ljsf; tflnd ;~rfng ug'{ kg]{5 .

-@_ pb\odzLntf ljsf; tflndsf ;xefuLx¿ dWo] ;fdfGotM #) k|ltztnfO{ nfdf] cjlw -$% lbgb]lv a9L # dlxgf;Dd_, #) k|ltztnfO{ dWod cjlw -!^ lbgb]lv $% lbg;Dd_ / $) k|ltztnfO{ 5f]6f] cjlw -% lbgb]lv !% lbg;Dd_ sf] tflnddf ;xefuL u/fpg' kg]{5 .

-#_ ljefu, ;ldlt, d]8]k, l;l6Olel6, cGo ;/sf/L tyf cw{;/sf/L tflnd k|bfos ;+:yfx¿n] th'{df u/L :jLs[t u/]sf] kf7\oqmdsf cfwf/df sfof{nonfO{ hfgsf/L lbO{ l;k ljsf; tflnd ;~rfng ug'{ kg]{5 .

-$_ ljifo lj1 / ;Ifd k|lzIfsx¿sf] pkl:yltdf tflnd ;~rfng ug'{ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfsf] bfloTj x'g]5 .

-%_ ;Demf}tfdf pNn]v ePadf]lhd l;k ljsf; tflndsf qmddf k|lzIffyL{nfO{ cfjZos kg]{ k|ljlw (Technology) Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] ;xefuLx¿nfO{ pknAw u/fO{ ;f]sf] ljj/0f cg';"rL & adf]lhdsf] 9fFrfdf ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / sfof{nonfO{ pknAw u/fpg' kb{5 .

-^_ ;Demf}tfdf pNn]v ePadf]lhd l;k ljsf; tflndsf k|lzIffyL{nfO{ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] z}lIfs ;fdu|L, tflnd ;fdu|L, vfhf vr{, lgjf{x vr{ h:tf ;'ljwfx¿ -cg';"rL * cg';f/_ ;dod} pknAw u/fO{ ;f]sf] ljj/0f ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / sfof{nonfO{ pknAw u/fpg' kb{5 .

-&_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfx¿nfO{ k|lzIfs tyf k|lzIf0f :yn Joj:yfkgdf sfof{no tyf ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] cfjZos ;xhLs/0f / ;xof]u ug]{5 .

-*_ 5f]6f] / dWod cjlwsf] tflnddf Psk6s tyf nfdf] cjlwsf] tflnddf Go'gtd\ b'O{ k6s k|lzIffyL{ pb\odLsf] l;sfO pknlAw -Learning Achievement_ sf] sfof{noaf6 d"Nofª\sg u/L ;f]sf] ljj/0f ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / lhNnf pb\od ljsf; ;ldltnfO{ pknAw u/fpg' kb{5 .

-(_ l;k ljsf; tflnd ;~rfngsf j|mddf ljleGg cg'udgstf{ tyf ;/f]sf/jfnfx¿sf] /fo, ;'emfjnfO{ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] sfof{Gjog ug'{ kb{5 .

-!)_ tflnd k|fKt u/L pb\of]u Joj;fo ;'? u/]sf pb\odLx¿nfO{ n3'pb\odL ;d"x, n3' pb\odL ;d"x ;ª\3 / lhNnf n3'pb\odL ;d"x ;ª\3df cfab\w u/fpg ;xof]u ug'{ kg]{5 .

Page 72: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

62 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@@= Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] k|bfg ug]{ k/fdz{ ;]jf M

-!_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfn] l;k ljsf; tflnd ;~rfngsf qmddf Joj;fo ;'? ug{ ;Sg] cj:yf ;[hgf ug{ k|lzIffyL{x¿nfO{ lj1, cg'ejL, pbfx/0fLo, ;kmn JolStx¿af6 Joj;fo ljsf; k/fdz{ k|bfg ug'{ kb{5 .

-@_ tflnd kl5 Joj;fo ;'? ug{sf nflu cfjZos kg]{ sRrf kbfy{ / k|ljlwsf] k|flKtsf af/]df hfgsf/L u/fO{ pkof]u ug]{ tl/sf;d]t l;sfpg' kb{5 .

-#_ Joj;fo ;'? ug{sf nflu cfjZos kg]{ n3' shf{df kx'Fr k'¥ofpg n3' pb\odL / ;DefJo ljTtLo ;+:yfx¿ lar cGt/lj|mof u/fO n3'shf{sf] kx'Frdf ;xhLs/0f ug'{ kb{5 .

efu ^

;femf ;'ljwf s]Gb| :yfkgf / ;~rfng

@$= ;femf ;'ljwf s]Gb| :yfkgfsf nflu ;DefJotf cWoog ul/g] M

-!_ clt ul/aL tyf ljkGgtfsf] sf/0f pb\od :yfkgf ug{ cfkm\gf] lgjf; :yfgdf k|ofKt :yfg pknAw gx'g] t/ pb\od ug{ OR5's n3' pb\odLx¿sf] ;ª\Vof b;eGbf a9L /x]sf] ef}uf]lns If]q÷;d'bfodf ;femf ;'ljwf s]Gb| :yfkgfsf nflu lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] cg';"rL ( adf]lhd ;DefJotf cWoog u/fpg' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;DefJotf cWoog ubf{ b]xfosf kIfx¿df Wofg k'/\ofpg' kb{5M

-s_ ;femf ;'ljwf s]Gb| ejg :yfkgfsf nflu cfjZos kg]{ hUuf pknAwtfsf] cj:yf,

-v_ ;femf ;'ljwf s]Gb| lgdf{0f kl5 pb\odLsf] pTkfbg, sRrf kbfy{sf] pkof]u, /f]huf/L / cfDbfgLdf x'g ;Sg] j[lb\w,

-u_ ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] :yfkgfn] ;d'bfosf] dgf]lj1fgdf kfg]{ ;s/fTds k|efj,

-3_ ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] :yfkgfdf nfUg] s'n nfut tyf ;f] nfutdf ;fem]bf/L ug{ ;Sg] :yfgLo lgsfo, ;d'bfo, pb\odLx¿sf] k|ltab\wtf / l;k,

-8_ ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] Joj:yfkg / pkof]u k|lqmof .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] :yfkgfsf] ;Defjgf b]lvPdf sfof{non] lhNnf pb\od ljsf; ;ldltaf6 lg0f{o u/fO{ ufpF pb\od ljsf; ;ldltdfkm{t\ ;femf ;'ljwf s]Gb| Joj:yfkg ;ldltsf] u7g u/fpg' kg]{5 .

Page 73: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 63

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd u7g ePsf] Joj:yfkg ;ldltn] hUufsf] Joj:yf u/L nfut ;fem]bf/Ldf ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] :yfkgfsf nflu ;DalGwt Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yf / ufpF pb\od ljsf; ;ldltsf] l;kmfl/;;lxt sfo{j|md k|:tfj k]z u/]df sfof{non] tf]lsPsf] /sd ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] vftfdf hDdf u/L lbg]5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd sfof{non] pknAw u/fPsf] /sd / cGo ;|f]taf6 k|fKt u/]sf] /sdsf] cfDbfgL vr{sf] lx;fj b'?:t /fvL sfof{no / ufpF pb\od ljsf; ;ldltnfO{ hfgsf/L u/fpg] bfloTj s]Gb| Joj:yfkg ;ldltsf] x'g]5 .

-^_ ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] ;femf ;'ljwf s]Gb|nfO{ yk ;xof]u pknAw u/fpgsf nflu Joj:yfkg k|efjsf/L agfpg cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .

-&_ ;femf ;'ljwf s]Gb|sf] pkof]u pb\odLx¿n] gug]{ kl/l:ylt ;[hgf ePdf, of]hgf cg'¿k pkof]u x'g] kl/l:ylt ;[hgf gePdf jf Joj:yfkgdf ;d:of pTkGg ePdf ;f] s]Gb|sf] ;DklTt ufpF pb\od ljsf; ;ldltsf] x'g]5 .

-*_ ufpF pb\od ljsf; ;ldltn] pkbkmf -&_ adf]lhd k|fKt x'g cfPsf] s]Gb| cGo pb\odL ;d"xnfO{ x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .

efu *

ljleGg lgsfox¿sf] e"ldsf tyf bfloTj

##= 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu÷;ldltsf] e"ldsf tyf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu÷;ldltsf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ cfk"m dftxtsf sfof{nox¿nfO{ of]hgf th'{df, sfof{Gjog, cg'udg tyf d"Nofª\sg ug{ ;Ifd agfpg]]Ù

v_ gLlt, of]hgf, sfo{j|md, sfo{of]hgf th'{dfdf dGqfno;Fu / sfof{Gjogdf dftxtsf sfof{nox¿;Fu sfo{ut ;DaGw :yflkt ug]{Ù

u_ hgzlSt Joj:yfkg, ;fwg ;|f]t kl/rfng, cg'udg d"Nofª\sgh:tf Joj:yfksLo sfo{x¿nfO{ k|efjsf/L agfpg]Ù

3_ cfk"m dftxt ;~rflnt sfo{j|mdsf] k|ult ;dLIff, vl08s[t -n}ª\lus tyf ;dfj]zL_ tYofª\s cfwf/ lgdf{0f tyf ;"rgf k|jfxnfO{ k|efjsf/L agfpg]Ù

ª_ ljefuLo :t/df ug'{kg]{ ;dGjo / ;xsfo{nfO{ glthfd'vL agfpg]]Ù

r_ ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|mddf Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfx¿ 5gf}6;DaGwL sfo{ ug]{Ù

5_ d]8kfdf pb\odL ;[hgfsf lgwf{l/t 9fFrfnfO{ sfof{Gjog ug]{, u/fpg]Ù

h_ pb\odzLntf tyf Ifdtf ljsf;;DaGwL ljleGg tflndsf kf7\oqmdx¿nfO{ cb\ofjlws tyf :t/Ls/0f u/L sfof{Gjog ug]{ u/fpg]Ù

Page 74: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

64 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

em_ dftxtsf lhNnf sfof{nox¿af6 ;~rflnt sfo{j|mdx¿af6 k|jb\w{g ul/Psf n3' pb\odLx¿sf] tYofª\s cwfjlws ug]{Ù

`_ ljefu:t/Lo pknlAw ljj/0f tof/ u/L rf}dfl;s ¿kdf dGqfnodf k7fpg]Ù

6_ n3' pb\od OsfOnfO{ ;"rgf, ;|f]t, bIftf cflbsf b[li6n] ;fwg ;DkGg agfpg]Ù

7_ lhNnf n3' pb\odL ;d"x ;ª\3, /fli6«o n3' pb\odL dxf;ª\3sf] Ifdtf ljsf; / n3' pb\odLsf] ;~hfn ;'b[9Ls/0fsf nflu ;xsfo{ ug]{Ù

8_ sfo{j|md sfof{Gjogsf qmddf cfO kg]{ sfof{Gjog txsf afwf c8\rg km'sfpg] tyf gLltut afwf c8\rg km'sfpsf nflu dGqfnodf l;kmfl/; ug]{ .

#$= 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu÷;ldltsf lhNnfl:yt sfof{nox¿sf] e"ldsf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu÷;ldltsf lhNnfl:yt sfof{nox¿sf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL lhNnf:t/Lo of]hgf th'{df u/L :jLs[ltsf nflu lhNnf pb\od ljsf; ;ldltdf k]z ug]{Ù

v_ :jLs[t of]hgf sfof{Gjog ug{ sfo{ of]hgf agfO{ :jLs[ltsf nflu lhNnf pb\od ljsf; ;ldltdf k]z ug]{Ù

u_ :jLs[t sfo{of]hgf sfof{Gjog ug{sf nflu ;fwg ;|f]t h'6fpg ;Dab\w kIfx¿ ;/sf/L, u}/;/sf/L, lghL If]q, ljsf;;Fu sfo{ut ;DaGw :yflkt ug]{Ù

3_ lhNnfdf sfo{j|md sfof{Gjog ug{ ;Defljt uflj;x¿ 5gf}6 ug{sf nflu ;ldlt;dIf k|:tfj k]z ug]{Ù

ª_ sfo{j|md sfof{Gjog ;DaGwdf lhNnf pb\od ljsf; sfof{Gjog ;ldlt, ljefu / dGqfnon] lbPsf] lgb]{zg kfngf ug]{Ù

r_ sfo{j|mdsf] lgoldt k|ult ljj/0f tof/ u/L k|ltj]bg lhNnf pb\od ljsf; ;ldlt / ljefu÷;ldlt, d]8]kdf k7fpg]Ù

5_ o; lgb]{lzsfadf]lhd sfo{j|md sfof{Gjogsf] ;'lglZrttf u/fpg]Ù

h_ n3' pb\od ljsf; kl/of]hgf;Fu lgs6 ;Dks{ agfO{ sfo{x¿ ug]{Ù

em_ sfo{j|mdsf] n3' pb\od ljsf; Kofs]h sfof{Gjog ug{ 5gf}6 ePsf Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfx¿;Fu ;Demf}tf ug]{ / ;Demf}tf ePsf ;+:yfx¿af6 sfo{ ;Dkfbg u/fpg], sfo{j|mdsf] cg'udg d"Nofª\sg ug]{, glthfd"ns sfo{ ;Dkfbgsf cfwf/df e'StfgL lbg]Ù

`_ cg'udg tyf d"Nofª\sg ubf{ ;Demf}tfadf]lhd u'0f:t/Lo ;]jf k|jfx ug{ ;Ifd gb]lvPsf Joj:ffo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yf;Fu ePsf] ;Demf}tf eª\u ug{ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltnfO{ l;kmfl/; ug]{Ù

6_ n3' pb\odLsf pTkfbgx¿nfO{ ahf/ ;'lglZrt ug{ ;Dab\w lghL If]qsf ;ª\3 ;+:yfx¿;Fu cGt/lj|mof, 5nkmn cfof]hgf ug]{Ù

Page 75: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 65

7_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;'ljwf pknAw u/fpg lhNnfl:yt ljTtLo ;+:yfx¿sf] klxrfg u/L pb\odLx¿;Fu ;DaGw :yflkt u/fpg cfjZos ;dembf/L sfod ug]{Ù

8_ n}ª\lus tyf ;dfj]zL Joj:yfkg ;"rgf Joj:yfkg k|0ffnL :yflkt u/L lgoldt ¿kdf pb\odLx¿sf] tYofª\s cb\ofjlws ug]{, lgoldt¿kdf lhNnf pb\od ljsf; ;ldlt, d]8]k, ljefu÷;ldltdf k7fpg]Ù

9_ lhNnfdf ;ª\slnt tYofª\snfO{ ljZn]if0f u/L lhNnf ul/aL cg'udg tyf ljZn]if0f k|0ffnL -DPMAS_ df lgoldt ;"rgf pknAw u/fpg]

0f_ ;fj{hlgs ;'g'jfO sfo{j|mddf ;xefuL eO{ k|ult k|ltj]bg k|:t't ug]{ .

-t_ lhNnfdf sfo{j|md ;~rfngsf nflu ;DalGwt lgsfo tyf kbflwsf/Lx¿;Fu ;Dks{ / ;dGjo u/L sfo{j|md sfof{Gjogsf nflu ;xh jftfj/0f tof/ ug]{

-y_ lhNnf pb\od ljsf; ;ldlt;Fu ;dGjo u/L ;/f]sf/jfnfx¿ ;a}sf] ;xeflutf ;'lglZrt u/]/ lgoldt a}7s cfof]hgf ug]{ .

-b_ sfo{j|md sfof{Gjogsf j|mddf cfOkg]{ sfof{Gjog txsf afwf c8\rg km'sfpg] tyf cfk"mn] km'sfpg g;Sg] afwf c8\rg km'sfpg lhNnf pb\od ljsf; ;ldltdf l;kmfl/; ug]{]{ .

#%= lhNnf ljsf; ;ldltsf] e"ldsf tyf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df lhNnf ljsf; ;ldltsf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL lhNnf:t/Lo of]hgf :jLs[t ug]{]Ù

v_ :jLs[t of]hgfnfO{ sfof{Gjog ug{ cfjZos ;|f]t ;fwgsf] ;'lglZrttf ug]{Ù

u_ lhNnf l:yt n3' pb\od ljsf;sf If]qdf sfo{ ug]{ ;/sf/L, u}/ ;/sf/L, ljsf; ;fem]bf/ tyf lghL If]qsf ;ª\3 ;+:yfx¿;Fu ;dGjo ug]{Ù

3_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL ePsf sfdx¿sf] lgoldt cg'udg, lg/LIf0f tyf d"Nofª\sg u/L, u/fO{ lgb]{zg tyf ;'emfj lbg]Ù

ª_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;'ljwf pknAw u/fpg lhNnf l:yt ljTtLo ;+:yfx¿;Fu ;dGjo ug]{Ù

r_ n3' pb\od ljsf; sfo{j|md;Fu ;DalGwt gLltut ljifodf cfjZostfcg';f/ s]Gb|Lo lgsfodf l;kmfl/; ug]{Ù

5_ lhNnf pb\od ljsf;;DaGwL /0fgLlts of]hgf th'{df u/fO{ lhNnf kl/ifb\af6 :jLs[t u/fpg]Ù

h_ n3' pb\od ljsf;sf nflu :yfgLo ;|f]t ;fwgsf] kl/rfng ug{ uf=lj=;=x¿nfO{ cfjZos lgb]{zg lbg]Ù

em_ lj1x¿ dfkm{t\ ufpF pb\od ljsf; ;ldltnfO{ cfjZos k/fdz{, ;Nnfx / ;'emfj lbg]]Ù

`_ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltnfO{ ;do ;dodf cfjZos lgb]{zg lbg] .

Page 76: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

66 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

#^= Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfx¿sf] e"ldsf tyf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfx¿sf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5M

s_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL Joj;fo ljsf;;DaGwL ;]jf k|bfg ug]{ ;Gbe{df u'0f:t/Lotf, kf/blz{tf, ljZ;gLotf sfod ug]{ .

v_ glthfd"ns ;]jf pks/f/ ug]{ ;DaGwdf ;Demf}tfdf pNn]lvt zt{x¿nfO{ kfngf ug]{Ù

u_ n3' pb\odLx¿sf] l;h{gf / ljsf;;DaGwL ;"rgf / hfgsf/Lx¿ lhNnf 3/]n' sfof{no÷;ldlt tyf n3' pb\od ljsf; sfo{j|mdnfO{ pknAw u/fpg] .

3_ n3' pb\od;Fu ;DalGwt lgsfox¿ -3/]n' sfof{no, uf=lj=;=, lh=lj=;=, n3' pb\od ljsf; sfo{j|md_ ;Fu k|ToIf ;Dks{ / ;dGjo sfod u/L sfof{Gjog ug]{ .

#&= uflj;sf] e"ldsf tyf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df uflj;sf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ uflj;:t/df n3' pb\od ljsf;;DaGwL gLlt, of]hgf tyf sfo{j|md th'{df ug]{Ù

v_ sfo{j|md sfof{Gjog ug{ uflj;sf tkm{af6 cfjZos ;|f]t / ;fwg h'6fpg]Ù

u_ ufpF l:yt n3' pb\od ljsf;sf If]qdf sfd ug]{ ;/sf/L, u}/;/sf/L, ljsf; ;fem]bf/ tyf lghL If]qsf ;ª\3 ;+:yfx¿;Fu ;dGjo ug]{Ù

3_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL ufpF:t/df ;~rflnt sfdx¿sf] lgoldt cg'udg, lg/LIf0f tyf d"Nofª\sg u/L ;Dab\w ;]jf k|bfos ;+:yfnfO{ lgb]{zg tyf ;'emfj lbg]Ù

ª_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;'ljwf pknAw u/fpg ufpFl:yt ljTtLo ;+:yfx¿;Fu ;dGjo / ;xhLs/0f ug]{Ù

r_ n3' pb\od ljsf; sfo{j|md;Fu ;DalGwt gLltut ljifodf cfjZostfg';f/ lhNnf:t/Lo lgsfodf l;kmfl/; ug]{Ù

5_ ufpF pb\od ljsf;;DawL /0fgLlts of]hgf th'[{df ug]{] Ù

h_ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yfaf6 tof/ ul/g] sfo{j|mdsf] k|ult ljj/0f uflj; a}7sdf 5nkmn u/fpg] tyf b]lvPsf sdL sdhf]/L ;'wf/sf nflu lgb]{zg, ;'emfj lbg]Ù

em_ cfkm\gf] sfo{If]q leq n3' pb\od ljsf;df sfd ug]{ ;/sf/L, u}/ ;/sf/L, lglhIf]q, gful/s ;dfhsf ;ª\3 ;+:yfx¿;Fu sfo{ut ;DaGw :yflkt u/L sfo{j|md sfof{Gjogsf nflu cg's"n jftfj/0f tof/ ug]{Ù

`_ n3' pb\od ljsf;;DaGwL uflj;df ePsf sfo{j|mdx¿sf] ;fj{hlgs n]vf k/LIf0f, ;fj{hlgs ;'g'jfO h:tf sfo{j|mdx¿ cfof]hgf u/L hjfkmb]lxtf / kf/blz{tf ;'lglZrt ug]{Ù

Page 77: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 67

6_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;'ljwf pknAw u/fpg cfkm\gf] sfo{If]q lgs6df /x]sf ljTtLo ;+:yfx¿;Fu ;dGjo u/L lhNnf pb\od ljsf; ;ldlt, Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yf, / d]8]knfO{ hfgsf/L u/fpg] .

7_ Jf8f :t/df j8f gful/s d~r / uflj; :t/df gful/s ;r]tgf s]Gb|dfkm{t\\ clt ul/a / ;dfj]zL pb\od ljsf;sf nflu :yfgLo ;d'bfonfO{ kl/rfngsf nflu ;dGjo ug]{ .

#*= d]8]ksf] e"ldsf tyf bfloTj M

o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df d]8]ksf] e"ldsf tyf bfloTj b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ ul/aL lgjf/0fsf nflu n3' pb\od ljsf; sfo{j|md -d]8kf_ nfO{ cfGtl/sLs/0f ug{ d]8kf /0fgLlts of]hgfn] lgwf{/0f u/]sf lj|mofsnfkdf bft[ kIfsf tkm{af6 cfufld kfFr jif{ leqdf qmdzM ;a} lhNnfx¿df lhNnf pb\od ljsf; sf]ifdfkm{t\ bft[ lgsfosf] /sd kl/rfng ug]{Ù

v_ d]8kfsf nflu d]8]ksf tkm{af6 ug]{ u/L d]8kf /0fgLlts of]hgfdf jflif{s sfo{of]hgfsf] ¿kdf pNn]lvt lj|mofsnfkx¿nfO{ sfof{Gjog ug]{Ù

u_ d]8kf sfof{Gjogsf ;fem]bf/ ;+:yfx¿sf] Ifdtf clej[lb\w nflu cfly{s, k|fljlws tyf dfgjLo ;xof]u pknAw u/fpg]Ù

3_ ;fem]bf/ ;+:yfx¿sf] Ifdtf clej[lb\w ub}{ ;f] Ifdtf d]8kfdf pkof]u x'g] jftfj/0f agfpg]

ª_ n3' pb\odLx¿nfO{ ljTtLo ;'ljwf pknAw u/fpg d]8kf / ljTtLo ;+:yfx¿ lar ;dGjo ug]{Ù

r_ n3' pb\od ljsf; sfo{j|md;Fu ;DalGwt of]hgf th'{df, ljTtLo ;'ljwf, k|ljlw / ahf/df kx'Frh:tf gLltut ljifodf cfjZostfg';f/ k/fdz{ tyf ;'emfj lbg]]]Ù

5_ n3' pb\od ljsf;sf nflu of]hgf th'{df, sfof{Gjog, cg'udg tyf d"Nofª\sgdf dGqfno, ljefu tyf sfof{nox¿nfO{ ;xof]u ug]{ . ;fy} o; lgb]{lzsfdf d]8]kn] ;Dkfbg ug]{ egL tf]lsPsf sfdx¿ k|efjsf/L ¿kdf ;Dkfbg ug]{Ù

h_ d]8kf sfof{Gjogsf nflu lhNnfdf Nf3' pb\od ljsf;sf nflu of]hgf th'[[{df, sfof{Gjog, cg'udg tyf d"Nofª\sgnfO{ k|efjsf/L agfpg cfjZos k|fljlws ;xof]u pknAw u/fpg] .

efu (

:t/f]Gglt tflnd;DaGwL Joj:yf

#(= :t/f]Gglt tflnd lbg' kg]{ M

-!_ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] jflif{s of]hgfdf n3' pb\odLx¿sf] :t/f]Ggltsf nflu P8efG; tflnd lbg] nIo ;dfj]z ug'{ kg]{5 .

Page 78: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

68 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-@_ P8efG; tflndsf nflu d]8]k, ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / ;DalGwt\ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yf;Fu ;dGjo u/L sfof{non]] ;xefuL 5gf}6 ug'{ kb{5 . P8efG; tflndsf nflu ;xefuL 5gf}6 ubf{ tflndsf] cfjZostf, k|sf/, cjlw, ;xefuLsf] ;ª\Vof, tflnd lbg] ljifosf] ljj/0f (Training Modules), ;|f]tJolSt, nfut nfe ljZn]if0f, nfut ;xeflutf, Jofj;flos of]hgf;lxt tflndsf] cg'dflgt nfut;d]t pNn]v ug'{kg]{5 .

-#_ sfof{non] P8efG; tflndsf nflu 5gf}6 ePsf n3' pb\odLx¿;Fu cGt{lj|mof u/L pgLx¿sf] tflnd cfjZostf, ;DefJotf / Ifdtf;d]tsf] ljZn]if0f u/]/ P8efG; tflnddf ;xefuL u/fpg' kb{5 .

-$_ P8efG; tflnd sfo{j|mdx¿ lhNnf ;b/d'sfd jf lhNnf leqsf] pko'St :yfgdf ;~rfng ug'{ kg]{5 .

-%_ :t/f]Ggltsf nflu k|efjsf/L x'g] ljifodf lhNnf l:yt tflnd s]Gb|x¿af6 tflnd ;~rfng x'g g;Sg] b]lvPdf ljefu÷;ldltsf] l;kmfl/;df b]zsf cGo pko'St :yfgdf ;d]t P8efG; tflnd ;~rfng ug{ ;lsg]5 .

efu !)

pko'St k|ljlwsf] k|of]u / ljsf;df ;xof]u

$)= k|ljlw x:tfGt/0f ug{ ;lsg] M

-!_ n3' pb\odLnfO{ sf]ifsf] jflif{s sfo{j|mddf Joj:yf ePcg';f/ k|ljlw x:tfGt/0f ug{ ;lsg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|ljlw x:tfGt/0f ubf{ Joj;fo ljsf; ;]jf k|bfos ;+:yf, ufpF pb\od ljsf; ;ldlt / cg'udg pk–;ldltsf] l;kmfl/;df lhNnf pb\od ljsf; ;ldltsf] lg0f{ocg';f/ ;femf ;'ljwf s]Gb|dfkm{t\ ug'{ kg]{5 .

-#_ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] pb\odsf] k|s[lt x]/L Jofj;flos of]hgfcg';f/ sfo{j|md / ah]6sf] kl/lwleq /xL n3' pb\odL, n3' pb\odLsf] ;d"x jf pb\odLn] k|jb\w{g u/]sf ;xsf/LnfO{ pko'St k|ljlw x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 . t/ k|ljlw :t/f]Ggltsf] ;'ljwf pb\odLsf] nfut ;xeflutfdf dfq pknAw u/fpg' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd x:tfGt/0f ul/Psf pko'St k|ljlw s;}nfO{ ljj|mL tyf x:tfGt/0f ug{ kfOg] 5}g . olb k|ljlwsf] pkof]u pb\odLx¿n] gug]{ kl/l:ylt ;[hgf ePdf ;f] k|ljlw lhNnf pb\od ljsf; ;ldltsf] ;DklTt x'g]5 . lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] lg0f{o u/L ;f] k|ljlw pb\odL ;d"xnfO{ x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .

-%_ k|ljlw x:tfGt/0f u/L k|jb\w{g ul/Psf n3' pb\odLn] cfˆgf] jflif{s k|ult ljj/0f sfof{nodf clgjfo{¿kdf k]z ug'{ kg]{5 .

Page 79: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 69

-^_ n3' pb\odLnfO{ k|ljlw x:tfGt/0f ubf{ sfof{non] zt{gfdf u/fO{ a'emfpg'sf ;fy} ;f]sf] ljj/0f cb\ofjlws ug'{ kg]{5 .

-&_ sfof{non] n3' pb\odLnfO{ k|ljlw x:tfGt/0f ug]{ sfo{j|mdsf] k"j{ hfgsf/L ljefu÷;ldlt / d]8]knfO{ kGw| lbg cufl8 u/fpg' kg]{5 .

-gf]6 M o; bkmfsf] k|of]hgsf nflu æk|ljlw x:tfGt/0fÆ eGgfn] Joj;fo ;~rfng, lj:tf/, :t/f]Gglt ug{sf nflu cfjZos kg]{ d]l;g pks/0fx¿ cfkm}Fn] pknAw u/fpg] sfo{ jf To:tf d]l;g pks/0fx¿ vl/b ug{sf nflu nfut ;fem]bf/Ldf ;xof]u ug{ jf To:tf d]l;g pks/0fx¿ ;~rfng ug{ cfjZos kg]{ ljz]if k|sf/sf] l;k l;sfpg] sfo{ eGg] a'em\g' kb{5 ._

efu !#

k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf;DaGwL Joj:yf

$#= n3' pb\odLx¿nfO{ k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf pknAw u/fpg' kg]{ M

-!_ o; sfo{j|mdcGtu{t l;k ljsf; tflnd k|fKt u/L Joj;fo ;~rfng ug]{ n3' pb\odLx¿nfO{ cfjZos kg]{ k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf sfof{non] lgMz'Ns pknAw u/fpg' kg]{5 .

-@_ s'g} klg k|lzIffyL{ n3' pb\odLn] dfu u/]sf] k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf d]8]k jf sfof{non] pknAw u/fpg c;dy{ ePdf cg'udg pk;ldltsf] l;kmfl/;df lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] :yflgo :t/df pknAw ljifo lj1dfkm{t\\ To:tf] k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf pknAw u/fpg] Joj:yf ldnfpg]5 .

-#_ cg'udg pk;ldltn] pklgod -@_ adf]lhdsf] k/fdz{sf nflu l;kmfl/; ubf{ k/fdz{sf] cfjZostf, k|sf/, cjlw, ;xefuLsf] ;ª\Vof, k/fdz{ lbg] ljifosf] ljj/0f ;|f]t JolSt, nfut nfe ljZn]if0f, nfut ;xeflutf, Jofj;flos of]hgf ;lxt k/fdz{ ;]jfsf] cg'dflgt nfut;d]t pNn]v ug'{kg]{5 .

-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf pknAw u/fpg] ljifo lj1nfO{ ljifo x]/L ;]jf z'Ns lgwf{/0f ug'{ kg]{ 5 . t/ o:tf] k/fdz{ ;]jf Ps n3' pb\odLnfO{ b'O{ k6seGbf a9L pknAw u/fOg] 5}g .

-%_ o;/L pknAw u/fOg] k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jf ;DaGwdf d]8]k;Fu k/fdz{ u/L cGo cfjZos Joj:yf lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] ldnfpg ;Sg]5 .

efu !$

ahf/Ls/0f ;~hfn

$$= ahf/Ls/0fsf] ;~hfn lgdf{0fdf ;xof]u ug'{ kg]{ M

-!_ d]8]k;Fu ;dGjo u/L lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] n3' pb\odLx¿sf] pTkfbgnfO{ ahf/Ls/0f ug{ pb\odLx¿nfO{ ;xof]u ug{'kg]{5 .

Page 80: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

70 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-@_ lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] n3' pb\odLaf6 pTkflbt j:t' jf ;]jfsf] lbuf] ahf/Ls/0fsf nflu n3' pb\odL, n3' pb\odL ;d"x, lhNnf n3' pb\odL ;d"x ;ª\3, ;xsf/L / vl/b ug]{ ;+:yf÷;d'bfo jf JolSt;Fu b]xfoadf]lhdsf sfo{x¿ u/L ;Dks{ / ;DaGw :yflkt u/fpg]5 M

-s_ cf}b\of]lus tyf ahf/ d]nf k|bz{gLdf ;xof]u,

-v_ k|rf/ k|;f/df ;xof]u,

-u_ ;DalGwt vl/bstf{;Fu ;Dks{ :yfkgf tyf ;dGjo,

-3_ ;/f]sf/jfnf;Fu cGt/lj|mof÷a}7s cfof]hgf

-8_ ahf/ k|a¢{gdf ;xof]u k'Ug] sfo{df ;xhLs/0f

efu !%

u'0f:t/ lgoGq0f / ;'wf/

$%= u'0f:t/ lgoGq0f / ;'wf/df ;xof]u ug'{ kg]{ M

-!_ d]8]k;Fu ;dGjo u/L lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] n3' pb\odLx¿nfO{ pko'St k|ljlw x:tfGt/0f, bIf hgzlSt pknAwtf, sRrf kbfy{ k|flKt, k|zf]wg, n]alnª, 6]l:6ª, Koflsªdf ;xof]u u/L u'0f:t/ lgoGq0f / ;'wf/df ;xof]u ug{'kg]{5 .

-@_ n3' pb\odLsf pTkfbgnfO{ u'0f:t/ olsg / k|dfl0ft u/fO{ a|f08 gfd tyf 6«]8dfs{ lng' kg]{ jf pb\od btf{ ug'{ kg]{ eP ;f] sfo{df ;d]t ufpF pb\od ljsf; ;ldltsf] l;kmfl/;df d]8]k;Fu ;dGjo u/L lhNnf pb\od ljsf; ;ldltn] cfjZos ;xof]u ug'{kg]{5 .

!=& u|fdL0f :jfjnDag sf]]if ;~rfng lgb]{]{lzsf, @)^(

&= ;~rfng x'g ;Sg] pb\od tyf ;]jf Joj;fox¿ M sf]ifaf6 k|jfx x'g] shf{af6 :yfgLo ;|f]t, ;fwg / l;ksf] clwstd pkof]u u/L nlIft ju{sf] cfDbfgL Pjd\ /f]huf/L j[lb\wdf ;3fp k'¥ofpg] b]xfoadf]lhdsf Joj;fo jf sfo{x¿ ;~rfng ug{ ;lsg]5 M -s_ s[lif tyf afujfgL, -v_ kz'kG5L kfng, -u_ ;–;fgf u|fdL0f tyf 3/]n' n3' pb\od -dfOj|mf] OG6/k|fOh]h_, -3_ :j/f]huf/d"ns Pjd\ cfod"ns Joj;fox¿ -h:t} M l/S;f, 6fuf, skfn sf6\g]

Joj;fo cflb_ . -ª_ ;–;fgf v'b|f k;n, cf}ifwL k;n, e]6]/]g/L cf}ifwL k;n, dnvfb\o lap–aLhg

a]rljvg k;n, -r_ gjLs/0fLo pmhf{,

Page 81: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 71

-5_ n3' l;FrfO, -h_ dT:okfng, / -´_ cGo .

(= sf]ifaf6 pknAw x'g] shf{sf] k|fyldstf M sf]ifaf6 shf{ pknAw u/fpFbf u|fdL0f If]qdf sfo{/t ;+:yfx¿nfO{ b]xfosf cfwf/df k|fyldstf lbOg]5 M

-s_ /fli6«o of]hgf cfof]usf] ul/aL gS;fª\sg -kf]e6L{ Doflkª_ leq k/]sf] If]q jf g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] ul/aLsf] kl/lwleq kg]{ If]q jf lhNnf .

-v_ s'g} klg a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfsf] shf{df kxF'r gePsf nlIft ju{nfO{ ;]jf k'¥ofPsf ;+:yf .

-u_ u|fdL0f If]qdf g} sfof{no vf]nL sfo{/t /x]sf] ;xsf/L tyf u}/–;/sf/L ;+:yf . t/, ckfª\utf ePsf JolStx¿åf/f ;~rflnt ;xsf/L ;+:yfx¿nfO{ shf{ nufgL ubf{ u|fdL0f If]qdf g} sfof{no vf]nL sfo{/t /xg' kg]{ clgjfo{tf /xg] 5}g .

:ki6Ls/0fM æu|fdL0f If]qÆ eGgfn] o; k|of]hgsf nflu sf7df8f}+ pkTosf, dxfgu/kflnsf / pk–dxfgu/kflnsfafx]ssf If]qnfO{ hgfpg]5 .

!)= ;xsf/L tyf u}/–;/sf/L ;+:yfsf nflu shf{ nufgL tyf c;'nL gLlt M sf]ifaf6 shf{ k|bfg ubf{ b]xfoadf]lhdsf] k|lqmof ckgfOg]5 M

-`_ bf];|f] k6ssf] shf{ ;b'kof]u u/L /fd|f] Voflt sdfPsf C0fL ;b:on] ;fd"lxs ¿kdf s'g} n3' pb\od ;~rfng ug{ rfx]df To:tf] ;fd"lxs kl/of]hgfsf nflu k|lt kl/of]hgf a9Ldf Psnfv krf;xhf/ ¿k}ofF;Dd k|bfg ug{ ;lsg]5 .

-6_ sf]ifaf6 :jLs[t ul/Psf] pk/f]St shf{ kl/of]hgfdf b]xfoadf]lhd nufgL ug'{ kg]{5 M

-!_ sf]ifaf6 k|fKt shf{af6 a9Ldf c;L k|ltzt;Dd .

-@_ ;+:yfsf] cfkmgf] ;|f]taf6 Go'gtd aL; k|ltzt .

-7_ sf]ifaf6 :jLs[t ePsf] shf{ ljt/0f Joj:yf b]xfoadf]lhd x'g]5 M

-!_ sf]ifaf6 :jLs[t ePsf] shf{ la; nfv ¿k}ofF;Dd Ps ls:tfdf / ;f]eGbf a9L /sdsf] xsdf ;fdfGotof ;dfg ¿kdf b'O{ ls:tfdf pknAw u/fOg]5 .

!!= ;xsf/L tyf u}/–;/sf/L ;+:yfsf] bfloTj M

-s_ sf]ifaf6 k|fKt x'g] shf{ nlIft ju{sf] cfo:t/ ;'wf/ ug{ ;xfos x'g] :j/f]huf/d"ns pb\od tyf ;]jf Joj;fox¿ ;~rfng ug{ k|of]u ug'{ kg]{5 .

-v_ ;+:yfn] nlIft ju{nfO{ lgoldt ¿kdf jrt ug{ k|f]T;flxt ug'{ kg]{5 / ;ª\slnt jrt /sd jrtstf{x¿sf] lxtsf nflu ;~rfng x'g] cfo tyf :j/f]huf/d"ns Joj;fox¿df k|of]u ug'{ kg]{5 .

Page 82: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

72 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-u_ cfly{s sf/f]af/ ubf{ ;Dej eP;Dd glhssf] jfl0fHo a}ª\s jf ljTtLo ;+:yfdfkm{t\ ug'{ kg]{5 .

-3_ ;+:yfaf6 nufgL ePsf] shf{sf] ;b'kof]u eP÷gePsf] lgoldt ¿kdf cg'udg ug'{ kg]{5 .

-ª_ nlIft ju{nfO{ cfjZos kg]{ l;kd"ns tyf Joj:yfkg;DaGwL tflndx¿ pknAw u/fpg' kg]{5 .

-r_ ;+:yfsf] sf/f]af/sf] n]vfk/LIf0f lgoldt tj/n] :jLs[lt k|fKt n]vfk/LIfsaf6 clgjfo{ ¿kdf u/fpg' kg]{5 .

-5_ sf]ifn] dfu]sf ljj/0fx¿ lgoldt¿kdf k]z ug'{ kg]{5 .

-h_ sf]ifaf6 shf{ :jLs[t ePsf ;b:ox¿nfO{ tf]lsPadf]lhd shf{ nufgL ug'{ kg]{5 . ljz]if kl/l:ylt k/L ;b:o kl/jt{g u/L nufgL ug'{ k/]df clgjfo{¿kdf sf]ifsf] k"j{ :jLs[lt lng' kg]{5 .

!@= lg/LIf0f tyf cg'udg M ;xsf/L tyf u}/–;/sf/L ;+:yfaf6 k]z x'g cfPsf] shf{ k|:tfj pk/ sf]ifsf] tkm{af6 :ynut k"j{ nufgL ;DefJotf cWoog ul/g]5 . sf]ifaf6 ;+:yfnfO{ shf{ pknAw u/fO;s]kl5 ;do–;dodf shf{ ;b'kof]lutfsf] lg/LIf0f tyf cg'udg ug{ ;lsg]5 . lg/LIf0f tyf cg'udgsf] qmddf dfu ul/Pcg'¿ksf ljj/0f tyf hfgsf/Lx¿ pknAw u/fpg' ;DalGwt ;+:yfsf] st{Jo x'g]5 .

!=* dlxnf pb\odzLntf ljsf; sf]if -;~rfng_ sfo{ljlw, @)^(

k|:tfjgf M g]kfn ;/sf/n] hf/L u/]sf] cf}b\of]lus gLlt, @)^& n] dlxnf pb\odLx¿nfO{ ljz]if ;x'lnot / ;'ljwf k|bfg ug]{ gLlt lnPcg';f/ dlxnf pb\odzLntfnfO{ k|jb\w{g, ljsf; / lj:tf/ u/fO{ /fli6«o ljsf; cleofgdf dlxnfnfO{ ;+nUg u/fpg dlxnf pb\odLåf/f pb\of]u :yfkgf, ;~rfng, pb\od Joj;fodf yk k|ljlw lj:tf/, ahf/ lj:tf/ tyf Ifdtf clej[lb\w h:tf sfo{df shf{ k|jfxdfkm{t\\ ;3fp k'¥ofpg] pb\b]Zon] k|zf;sLo sfo{ljlw -lgoldt ug]{_ P]g, @)!# sf] bkmf @ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/n] of] sfo{ljlw hf/L u/]sf] 5 .

#= sf]ifsf] :yfkgf

-!_ dlxnf pb\odzLntf ljsf; sf]ifsf] gfdn] Pp6f sf]ifsf] :yfkgf ul/Psf] 5 .

-@_ sf]ifdf b]xfoadf]lhdsf] /sd /xg]5 M

-s_ g]kfn ;/sf/af6 k|fKt /sd,

-v_ sf]ifsf] shf{ k|jfx tyf c;'nLaf6 k|fKt x'g] ;fFF+jf Aofhsf] /sd,

-u_ s'g} :jb]zL JolSt, ;/sf/L jf u}/;/sf/L ;+:yfaf6 k|fKt x'g] /sd,

-3_ s'g} ljb]zL ;/sf/ jf ;+:yf, cGt/f{li6«o ;+:yf jf lgsfo jf JolStaf6 cg'bfg, rGbf, ;xof]u :j¿k k|fKt /sd, t/, ljb]zL ;/sf/ jf ;+:yf,

Page 83: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 73

cGt/f{li6«o ;+:yf jf lgsfo jf ljb]zL JolSt;Fu cfly{s ;|f]t lng'cl3 sf]ifn] g]kfn ;/sf/ cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lng' kg]{5 .

$= sf]ifsf] pb\b]Zo M

-!_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf nflu dlxnf pb\odLnfO{ ;/n ;xh 9ª\un] lagf lwtf] shf{ pknAw u/fpg]] .

-@_ dlxnfnfO{ shf{ k|jfx u/L pb\odzLntfsf] dfWodaf6 dlxnfx¿sf] cfly{s tyf ;fdflhs :t/ psf:gsf nflu ;xof]u k'¥ofpg]] .

-#_ dlxnf pb\odzLntfsf] ljsf;, lj:tf/ Pjd\ k|jb\w{g ug{ ;xof]u ug]{ .

-$_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\of]usf] dfWodåf/f dlxnfnfO{ pb\of]u Joj;fo ;~rfng k|lqmofdf ;+nUg u/fpg]] .

%= sf]ifsf] /sd j[lb\w ug{ ;Sg] M g]kfn ;/sf/n] jflif{s ah]6dfkm{t\\ jf ;do ;dodf g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L sf]ifsf] /sddf cfjZostfcg';f/ j[lb\w ug{ ;Sg]5 .

^= sf]ifsf] k|of]u M

-!_ dlxnfnfO{ pb\odL aGg k|f]T;fxg ug{, dlxnfsf] gfddf pb\of]usf] :yfkgf, ;~rfng, yk k|jb\w{g, k|ljlw ljsf;;DaGwL sfo{df ;/n / ;'ne tl/sfaf6 lagflwtf] shf{ k|jfx ug{ sf]ifsf] k|of]u ul/g]5 .

-@_ sf]ifsf] /sd g]kfn /fi6« a}ª\saf6 :jLs[lt k|fKt a}ª\sdf vftf vf]nL hDdf ul/g]5 .

-#_ sf]ifdf g]kfn ;/sf/n] pknAw u/fPsf] /sdsf] xsdf lk|mh;DaGwL k|rlnt sfg'gL Joj:yf nfu" x'g]5 .

-$_ sf]ifsf] /sd a}ª\sdfkm{t\\ dlxnf pb\odLnfO{ nufgL ul/g]5 .

-%_ sf]ifsf] /sd a}ª\sdfkm{t\\ nufgL tyf c;'nL u/] afkt nufgL u/]sf] /sdsf] ltg k|ltzt /sd ;DalGwt a}ª\snfO{ ;~rfng Pjd\ k|zf;lgs vr{sf] ¿kdf lbOg]5 .

-^_ nufgL tyf c;'nLsf] lg/LIf0f, cg'udg tyf d"Nofª\sg / Joj:yfkg ug{] sfo{sf nflu sf]ifdf hDdf ePsf] /sdsf] kfFr k|ltzt s]Gb|Lo ;ldltn] cfkm}+ jf lhNnf ;ldltdfkm{t\\ vr{ ug{ ;Sg]]5 . t/ o:tf] /sd Ps cfly{s jif{df ?= kfFr nfveGbf a9L x'g] 5}g .

-&_ sf]ifsf] vftf ;~rfng s]Gb|Lo ;ldltsf ;+of]hs / 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefusf] cfly{s k|zf;g zfvf k|d'vsf]] ;+o'St b:tvtdf x'g] .

&= s]Gb|Lo sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt M

-!_ sf]if ;~rfngsf nflu s]Gb|Lo :t/df b]xfoadf]lhdsf] Ps s]Gb|Lo sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt /xg]5 M

-s_ dxflgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu – ;+of]hs

Page 84: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

74 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-v_ sfo{sf/L lgb]{zs, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljsf; ;ldlt – ;b:o

-u_ pk;lrj, pb\of]u dGqfno, gLlt ljZn]if0f zfvf – ;b:o

-3_ k|ltlglw, dlxnf ljsf; ljefu – ;b:o

-ª_ k|ltlglw, dxfn]vf lgoGqssf] sfof{no – ;b:o

-r_ k|ltlglw, g]kfn /fi6« a}ª\s – ;b:o

-5_ k|ltlglw, g]kfn pb\of]u jfl0fHo dxf;ª\3 – ;b:o

-h_ k|ltlglw, g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 – ;b:o

-em_ k|ltlglw, dlxnf pb\odL dxf;ª\3 g]kfn – ;b:o

-`_ k|ltlglw, /fli6«o n3' pb\odL dxf;ª\3 g]kfn – ;b:o

-6_ pk;lrj, 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u ljefu – ;b:o;lrj

-@_ s]Gb|Lo ;ldltn] cfjZostfcg';f/ ljz]if1nfO{ a}7sdf cfdGq0f ug{ ;Sg]5 .

-#_ s]Gb|Lo ;ldltsf] a}ª\s cfjZostfcg';f/ a:g]5 .

-$_ s]Gb|Lo ;ldltn] cfkm\gf] sfo{ljlw cfkFm} Jojl:yt ug]{5 .

*= s]Gb|Lo sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M

-!_ sf]ifsf] clwstd / k|efjsf/L pkof]u ug{sf nflu s]Gb|Lo :t/sf ;Dab\w lgsfox¿ lar cfjZos ;dGjo, ;~rfng / Joj:yfkg ug]{,

-@_ dlxnfnfO{ pb\od :yfkgf, ljsf;, lj:tf/ tyf k|jb\w{g ug{]tkm{ cfslif{t ug{ cfjZostfcg';f/ k|rf/k|;f/ ug]{,

-#_ shf{ dfusf nflu lhNnfaf6 k|fKt lgj]bgx¿sf] 5fglag u/L pko'St b]lvPsf ;+:yfnfO{ shf{ pknAw u/fpg :jLs[lt lbg],

-$_ shf{k|jfx tyf c;'nLsf] lg/LIf0f, cg'udg tyf d"Nofª\sg ug]{ jf ug{ nufpg], / k|fKt k|ltj]bgsf cfwf/df cfZostfcg';f/ ;'emfj tyf lgb]{zg lbg],

-%_ shf{k|jfx tyf c;'nL ;Gtf]ifhgs gb]lvPsf] lhNnfdf shf{ k|jfx ug{ k'g/fjnf]sg ug]{, /f]Ssf ug]{, aGb ug]{ jf cGo cfjZos sf/afxL ug]{,

-^_ shf{ k|jfxsf nflu cg';"rL—! sf] cfwf/df lhNnf 5gf}6 ug]{,

-&_ sf]ifsf] jflif{s n]vfk/LIf0f u/fpg],

-*_ sf]ifaf6 ePsf] shf{ k|jfx tyf c;'nLnufotsf cGo sfd sf/afxLsf] ;DaGwdf jflif{s k|ltj]bg tof/ u/L dGqfno;dIf k]z ug]{,

-(_ sf]ifaf6 shf{ k|jfx ug]{ /sdsf] ;Ldf a9fpg] jf 36fpg]],

-!)_ sf]if ;~rfng tyf Joj:yfkgsf nflu cfjZostfcg';f/ pk;ldlt u7g ug{],

-!!_ sf]if Joj:yfkg lhNnf ;ldltnfO{ cfjZostfcg';f/ ;'emfj tyf lgb]{zg lbg],

-!@_ shf{ nufgL tyf c;'nL ug{sf nflu a}ª\s;Fu ;Demf}tf ug]{,

-!#_ shf{k|jfx ug]{ cg'dlt kfPsf] a}ª\sn] ;Demf}tfadf]lhd sfd u/] gu/]sf] ;DaGwdf lg/LIf0f ug]{ / cfjZostfcg';f/ a}ª\snfO{ ;'emfj lbg] .

Page 85: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 75

(= sf]if Joj:yfkg lhNnf ;ldlt M

-!_ lhNnfdf /x]sf pb\odzLn dlxnfnfO{ ;xh, ;/n / k|efjsf/L ¿kdf shf{ k|jfx u/L sf]ifsf] ;d'lrt k|of]u ug{ ;3fp k'¥ofpgsf nflu lhNnf:t/df b]xfoadf]lhdsf]] sf]if Joj:yfkg lhNnf ;ldlt /xg]5 M

-s_ sfof{nosf] k|d'v – ;+of]hs

-v_ dlxnf ljsf; clws[t, dlxnf tyf afnaflnsf sfof{no – ;b:o

-u_ k|ltlglw, sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{no – ;b:o

-3_ k|d'v, lhNnf l:yt shf{ k|jfx ug]{ cg'dlt kfPsf] a}ª\s – ;b:o

-ª_ k|ltlglw, lhNnf l:yt pb\of]u jfl0fHo ;ª\3 – ;b:o

-r_ k|ltlglw, lhNnf l:yt g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pb\of]u dxf;ª\3 jf ;ª\3

– ;b:o

-5_ k|ltlglw, lhNnf l:yt n3' pb\odL ;ª\3 g]kfn – ;b:o

-h_ k|ltlglw, lhNnfl:yt dlxnf pb\odL ;ª\3 g]kfn – ;b:o

-em_ sfo{fno k|d'vn] tf]s]sf] sfo{fnosf] sd{rf/L – ;b:o;lrj

-@_ lhNNff ;ldltn] cfjZostfcg';f/ ljz]if1nfO{ a}7sdf cfdlGqt ug{ ;Sg]5 .

-#_ lhNnf ;ldltsf] a}7s dlxgfsf] Ps k6s a:g]5 .

-$_ lhNnf ;ldltn] s]Gb|Lo ;ldltsf] lgb]{zgsf] cwLgdf /xL cfkm\gf] sfo{ljlw cfkm}F Jojl:yt ug]{5 .

!)= sf]if Joj:yfkg lhNnf ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M

-!_ sf]ifsf] pkof]u u/L dlxnfnfO{ pb\od :yfkgf, ljsf;, lj:tf/ tyf k|jb\w{g ug{]tkm{ cfslif{t ug{ k|rf/k|;f/ ug]{ .

-@_ sf]ifaf6 shf{ lng rfxg] pb\odLsf] 5ftf ;+:yfsf] l;kmfl/;;lxt lgj]bg lng],

-#_ shf{ dfusf nflu k|fKt ePsf cfj]bg k|:tfj cg';"rL—@ sf cfwf/df d"Nofª\sg u/L l;kmfl/; ;lxt cfjZos sf/afxLsf nflu s]Gb|Lo ;ldltdf k7fpg], o;/L l;kmfl/; ubf{ shf{sf nflu dfu ePsf lgj]bgx¿dWo]] åGå kLl8t, ckfª\u, Psn dlxnf, ;LdfGts[t, cNk;ª\Vos, dlxnfåf/f ;~rfng ul/g] pb\odnfO{ k|fyldstf lbg' kg]{5 .

-$_ sf]ifaf6 k|jfx u/]sf] shf{ nufgL tyf c;'nL ;Gtf]ifhgs gb]lvPdf s]Gb|Lo ;ldltdf hfgsf/L u/fpg],

-%_ sf]ifaf6 k|jfx u/]sf] shf{ nufgL tyf c;'nLsf] lg/LIf0f, cg'udg tyf d"Nofª\sg ug]{,

-^_ lhNnfsf nflu cfjZos kg]{ shf{ ;Ldf tyf cGo ljifodf s]Gb|Lo ;ldltnfO{ ;'emfj lbg],

-&_ shf{ k|jfx ePsf ;+:yfsf] lg/LIf0f u/L cfjZostfcg';f/ dlxnf pb\odLnfO{ k/fdz{ lbg],

Page 86: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

76 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-*_ lhNnfdf ePsf] shf{ nufgL tyf c;'nLsf] k|ult ljj/0f rf}dfl;s ¿kdf s]Gb|Lo ;ldltdf k7fpg],

-(_ s]Gb|Lo ;ldltaf6 shf{ :jLs[t ePsf] hfgsf/L ;DalGwt JolStnfO{ ltg lbgleq lbg] .

!!= shf{ k|jfx, Jofh / c;"nL;DaGwL Joj:yf M

-!_ sf]ifaf6 shf{ lng rfxg] dlxnfn] cfk"m ;Dab\w lhNnf l:yt 5ftf ;+:yfsf]] l;kmfl/; ;lxt cg';"rL—# adf]lhdsf] 9fFrfdf b]xfoadf]lhdsf sfuhftx¿ ;+nUg /fvL ;DalGwt sfof{nodf lgj]bg lbg' kg]{5 M

-s_ cfkm'n] ug{ rfx]sf] pb\of]u Joj;fo jf pb\odsf] ljj/0f,

-v_ shf{ nufgL ug]{ k|:tfljt pb\of]u Joj;fo jf pb\odsf] of]hgf -l:sd_,

-u_ shf{ nufgL ug{ dfu u/]sf] /sd,

-3_ gful/stf k|df0fkqsf] k|ltlnlk,

-ª_ h'g pb\of]u Joj;fo jf pb\oddf shf{ nufgL ug{ rfx]sf] xf] ;f] ;+:yf k|rlnt sfg'gadf]lhd btf{, gjLs/0f ePsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk,

-r_ shf{ dfu ug]{ ;+:yf h'g 5ftf ;+:yfsf] ;b:o xf] ;f] lhNnf l:yt 5ftf ;+:yfsf]] l;kmfl/;,

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePkl5 ;DalGwt sfof{non] k|fKt lgj]bg /Ltk"j{s eP gePsf] x]/L /Lt gk'u]sf] ePdf /Lt k'¥ofO{ Nofpg ;DalGwt lgj]bgstf{nfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .

-#_ sfof{nodf k|fKt lgj]bg /Lt k'u]sf] b]lvPdf lhNnf ;ldltn] cfjZos 5fglag u/L pko'St b]lvPsf lgj]bgx¿ s]Gb|Lo ;ldltdf l;kmfl/;;lxt k7fpg' kg]{5 .

-$_ shf{ dfusf] ;DaGwdf lhNnf ;ldltn] lg0f{o u/]sf] ldltn] ltg lbgleq cfjZos sfuhft;lxt s]Gb|Lo ;ldltdf l;kmfl/; k7fpg' kg]{5 .

-%_ s]Gb|Lo ;ldltnfO{ k|fKt ePsf lgj]bgx¿dWo] :jLs[t ePsf lgj]bg s]Gb|Lo ;ldltn] :jLs[t u/]sf] ;ft lbgleq ;DalGwt lhNnf ;ldlt / ;DalGwt lhNnfsf] shf{ nufgL ug]{ a}ª\sdf k7fpg' kg]{5 .

-^_ ;DalGwt ;+:yfn] shf{ :jLs[t u/]sf] hfgsf/L lhNnf ;ldltaf6 k|fKt u/]sf] Ps dlxgfleqdf sfof{nosf] kq;fy ;DalGwt a}ª\sdf :jLs[t shf{sf] /sd e'StfgLsf nflu dfu ug'{kg]{ 5 . o;/L dfu u/]sf] ltg lbgleq ;DalGwt a}ª\sn] ;DalGwt ;+:yfsf] cflwsfl/s JolStnfO{ shf{ nufgLsf] /sd e'StfgL lbg'kg]{ 5 .

-&_ sf]ifaf6 nufgL x'g] shf{sf] Aofh b; k|ltzt x'g]5 .

-*_ sf]ifaf6 shf{ nufgL ePsf] /sdsf] ;fFjf, Aofh e'Qmfg ug]{ cjlw b'O{ jif{sf] x'g]5 .

-(_ sf]ifaf6 lnPsf] shf{sf] e'StfgL tl/sf / tflnsf ;DalGwt a}ª\sn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .

-!)_ sf]ifaf6 shf{ nufgL ubf{ ;DalGwt pb\of]un] l;h{gf ug{ ;Sg] /f]huf/Lsf] ;ª\VofnfO{ cfwf/ dflgg]5 .

Page 87: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 77

cg';"rL @ bkmf !) ;Fu ;DalGwt

pb\od 5gf}6sf] cfwf/

ljifo k|fKtfª\s

!= :yfgLo ;|f]t ;fwgsf] pkof]u @) cª\s

@= tflnd k|fKt pb\odL !) cª\s

#= s[lifdf cfwfl/t /fli6«o k|fyldstf k|fKt pb\of]u @) cª\s

$= åGåkLl8t, ckfª\u, Psn dlxnf, ;LdfGts[t, cNk;ª\Vos @) cª\s

%= lbuf]kgf !) cª\s

^= /f]huf/L l;h{gf !) cª\s

&= k|b'if0f lgoGq0f !) cª\s

hDdf !)) cª\s

Page 88: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

78 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL # bkmf !! ;Fu ;DalGwt

shf{ dfusf] lgj]bgsf] 9fFrf

-of] kmf/fd eg{ sfof{nosf sd{rf/Ln] ;xof]u ug]{5g\ ._

>L sfof{no k|d'vHo"

3/]]n' tyf ;fgf pb\of]u sfo{fno÷;ldlt,

===============================================lhNnf

dxf]]bo,

lgDglnlvt ljj/0fadf]lhdsf] pb\of]u :yfkgf÷;~rfng÷lj:tf/ ug{ shf{sf nflu of] lgj]bg u/]sf] 5'÷5f}F . k]z ul/Psf] ljj/0f 7Ls 5 . e'm7f 7x/]df k|rlnt sfg'gadf]lhd ;x'Fnf a'emfpFnf .

!= pb\of]usf] gfd M

@= pb\b]Zo M

#= pb\of]u /x]sf]] :yfg M

-s_ c~rn M

-v_ lhNnf M

-u_ gu/÷ufpF M

-3_ j8f g+=÷ls g+= M

$= pb\of]usf] :t/ M -√ lrGx nufpg]_

-s_ n3' - _ -v_ 3/]n' - _ -u_ ;fgf - _

%= pb\of]usf] sfg'gL ¿k -kmd{_ M - √ lrGx nufpg] _

-s_ lghL - _ -v_ ;fem]bf/L - _ -u_ k|f= ln= - _

^= pb\of]usf] ju{ M -√ lrGx nufpg]_

-s_ pTkfbgd"ns - _ -v_ phf{d"ns - _ -u_ s[lif tyf jghGo - _ -3_ vlgh - _

-ª_ ko{6g - _ -r_ ;]jf - _ -5_ lgdf{0f - _ -h_ cGo - _

&= C0f dfu ug]{ lgj]]bssf]

k""/f gfdy/M

7]ufgf M

b:tvtM

Page 89: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 79

* k'FhL nufgL M

-s_ l:y/k'FhL d"No s}lkmot

hldg M========================== ================== ===================

ejg M================================ ================== =================

d]l;g cf}hf/ M ===================== ================== ===================

kmlg{r/ lkmS:r/ M ================= ================= ===================

cGo M ===================== ================== ==================

hDdf M

-v_ rfn' k'FhL M ================== =============== =================

-u_ s'n k'FhL M ================== ================ ===================

(= pb\of]u btf{ g+=========================== ldlt===============================

gjLs/0fsf] cjlw ============================ gjLs/0f ePsf] ldlt================================

!)= dfu ul/Psf] shf{ /sd

-s_ l:y/ k'FhL M===================== ================== ===================

-v_ rfn' k'FhL M ================== =============== =================

-u_ s'n k'FhL M ================= ================ ================

shf{sf] pkof]u ul/g] If]qx¿

!!=! k'FhL tyf Ifdtf j[lb\w eP -k'FhL j[[lb\wsf nflu_

l:y/ k'FhL sRrf kbfy{ d]l;g cf}hf/ cGo hDdf

;fljs ================== ================ ==================== ============= =========

k|:tfljt ================== =============== ==================== ============ =========

s'n kF"hL ?= ================ !_ l:y/ k'FhL ?=================== @_ rfn' k'FhL ?====================

!!=@= pb\of]uaf6 x''g] pTkfbg÷;]]jfsf] ljj/0f

j:t' pTkfbg÷;]jf OsfO jflif{s Ifdtf d"No

!= =============== ============ ================== ====================

@= ============== =========== ================= ==================

#= ============= ========== ================= ===================

$= ============== ============ ================ =====================

Page 90: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

80 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!!=# pb\of]uaf6 x''g] pTkfbg÷;]]jfsf] ljj/0f -jflif{s_ -Ifdtf j[lb\wsf nflu_

;fljs k|:tfljt sfod ug]{

j:t'÷;]jf OsfO jflif{s Ifdtf j:t'÷;]jf OsfO jflif{s Ifdtf

!= !=

@= @=

#= #=

$= $=

!!=$ k'FhL j[[lb\w÷Ifdtf j[lb\wsf] sf/0f

!=

@=

#=

$=

!@=

sRrf kbfy{{sf] ljj/0f jflif{s kl/df0f d"No

!=

@=

#=

$=

!#= d]]l;g pks/0f

qm=;+= ljj/0f ;ª\Vof k|lt PsfO

d"No hDdf d"No

ljb\o't zlSt -ls=jf=_

;|f]t

!=

@=

#=

$=

%=

hDdf

Page 91: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 81

!$= hgzlSt M k|fljlws M ck|fljlws M cGo M hDdf ;ª\Vof M

!%= l;kmfl/; ug]{ ;+:yf -;ª\3 jf dxf;ª\3_

lgj]bssf] kqfrf/sf] 7]]ufgf M

lhNnf M g= kf=÷uf= lj= ;= M

j8f g+= M Ans g+= M

kmf]g g+= M ˆofS; g+= M Od]n M

!%= ;Dks{ JolStsf] gfd 7]ufgf / kmf]]g g+= M

!^= nf]s];g Dofk

!& ;t{x¿ kfngf af/]

!= pb\of]u ;~rfng ubf{ jftfj/0f k|b'if0f x'g lbg] 5}g .

@= sfof{non] dfu u/]sf] ljj/0f / tYofª\sx¿ dfu]sf] avt pknAw u/fpg] 5' .

#= pb\of]u ;~rfng ls6fg ul/Ps} :yfgdf pb\of]u ;~rfng ug]{5' .

$= pb\of]u btf{ ;~rfng ls6fg ul/Psf] pb\b]Zo ljk/Lt sfd ug]{ 5}g .

%= cGo lgsfoaf6 ;d]t cg'dlt lng'kg]{ eP cg'dlt lnO{ sfo{ ;~rfng ug]{5' .

^= pb\of]u ;~rfng ubf{ afn dhb'/ k|of]u ug]{ 5}g .

&= 3/ tyf hUuf vl/bsf nflu shf{ k|jfx ul/g] 5}g .

ldlt M

lgj]bssf] ;xL M

cf}+7fsf] 5fk M

bfofF afofF

gf]6M !_ s'g} dxndf ljj/0f gc6fPdf 5'6\6} sfuhdf n]lv ;+nUg ug'{ xf]nf .

@_ of] lgj]bg;fy lgDg sfuhftx¿ ;+nUg ug'{ kg]{5 .

s_ ;DalGwt JolStsf] gful/stf k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .

v_ ;fem]bf/L kmd{sf] xsdf ;fem]bf/L sa'lnotgfdf

u_ k|f= ln= jf klAns ln= sf] xsdf k|aGwkq, lgodfjnL, sDkgL btf{sf] k|df0fkq, sDkgL btf{kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .

ª_ pb\of]u cfkm} 3/÷hUufdf :yfkgf x'g] eP hUufwgL k"hf{, ef8fdf eP /Ltk"j{ssf] efF8f ;Demf}tfkq

r_ pb\of]usf] pb\b]Zo / k|s[lt x]/L cGo cfjZos s'/fx¿

Page 92: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

82 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!=( /fli6«o ;xsf/L gLlt, @)^(

(=#=* ul/a 3/kl/jf/ klxrfg ;lxt To:tf JolStx¿nfO{ ;xsf/Ldf ;ª\ul7t u/L jrt kl/rfng, ljgf lwtf] shf{, hf]lvd Joj:yfkg, l;kd"ns tflnd, s[lif pTkfbg tyf n3' pb\od :yfkgfdf ;xof]u pknAw u/fOg] 5 .

!)=#=* ul/a 3/kl/jf/ klxrfg kqsf cfwf/df ul/ax¿ dfq ;b:o eO{ ;~rfngdf NofOPsf jf cGo ;xsf/Ldf cfab\w kl/ro k|fKt ul/a ;b:ox¿nfO{ k|bfg ul/g] lagflwtf] shf{sf] ;'/If0f, jrtsf] ;'/If0f, afnL tyf kz'wg ladf, s[lif tyf n3' Joj;fosf nflu k'FhLut cg'bfg, l;kd"ns tflnd h:tf cfo clej[lb\w tyf hf]lvd Joj:yfkgsf sfo{df lglb{i6 sfo{ljlwadf]lhd ;xof]u ug]{ cfjZos Joj:yf ldnfOg] 5 .

!)=%=!( ;xsf/Ldfk{mt\ ;~rfng ul/g] n3' ljTt sfo{j|mdnfO{ ;b:ox¿sf] cfly{s zf]if0f gx'g] u/L kl/rfng ug{ / ;xsf/Ldfkm{t\ ul/g] yf]s shf{ k|jfxdf Ps¿ktf sfod ug{ :ki6 sfo{ljlwx¿sf] th'{df u/L sfof{Gjogdf NofOg] 5 .

!=!) >d tyf /f]huf/ gLlt, @)^@

#=!=%= /f]huf/d"ns k"jf{wf/ / :yfgLo ljsf;sf sfo{j|mdx¿— h:t} M u|fdL0f ;8s, n3' l;~rfO{, :jf:Yo, lzIff cflb sfo{j|mdx¿ ;~rfng u/L yk /f]huf/L ;[hgf ug]{ .

#=!=(= pb\odzLntf tyf n3' pb\odx¿sf] ljsf; u/L :j/f]huf/sf nflu cj;/x¿sf] ;[hgf ug]{tkm{ hf]8 lbg] .

#=!=!)= :j–/f]huf/sf nflu pb\odzLn o'jfx¿nfO{ n3' shf{ sfo{j|md;Fu cfab\w ug]{ .

!=!! /fli6«««o n3' ljTt gLlt, @)^$

!= k[i7e"ld M

s]Gb|Lo tYofª\s ljefuåf/f ul/Psf] ;g\ @))#÷)$ sf] hLjg:t/ lgwf{/0f ;j]{If0fcg';f/ g]kfndf lg/k]If ul/aLsf] cg'kft #)=* k|ltzt /x]sf] b]lvPaf6 g]kfnsf] cfly{s ljsf;df ul/aL d'Vo ;d:ofsf] ¿kdf /x]sf] kfOG5 . o; ;d:ofsf] ;dfwgfy{ lg/k]If ul/aLsf] plNnlvt cg'kftnfO{ qmdzM sd ub}{ n}hfg tTsfn Pp6f bL3{sfnLg gLltsf] vfFrf] 68\sf/f] ¿kdf dx;'; ul/Psf] 5 . o:tf] gLltcGtu{t cfjZos ;|f]tsf] Joj:yf Pjd\ ;–;fgf jrtsf] kl/rfng;d]t u/L d'Votof u|fdL0f tyf ljkGg If]qdf cfo, /f]huf/ / Joj;fod"ns sfo{j|mdsf] ;~rfngsf nflu ;f] If]qdf Psflt/ shf{sf] kx'Fr k'¥ofpg] sfo{ ug{ cfjZos b]lvPsf] 5 eg] csf{lt/ ljkGg ju{df cfTdljZjf;sf]

Page 93: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 83

jftfj/0f ;[hgf u/L ;du|df d'n'ssf] cfly{s ljsf; x'g] sfo{gLlt canDag ug{ jf~5gLo x'g cfPsf] 5 .

%= gofF gLltsf] cfjZostf M

b]zsf] cfly{s cj:yf, ef}uf]lns Pjd\ ;fdflhs agfj6 tyf ;|f]t kl/rfng ug{ ;Sg] Ifdtf cflb ;d]tnfO{ b[li6ut ubf{ n3' ljTt sfo{j|md d'n'ssf] lgldTt lgs} pkof]uL x'g] b]lvG5 . b]zsf] cfly{s ljsf;sf] k|d'v Ph]08fsf] ¿kdf /x]sf] ul/aL lgjf/0fsf] pb\b]Zo kl/k"lt{df n3' ljTt Ps dxTTjk"0f{ / k|efjsf/L ;fwg ePsfn] o;nfO{ ul/aL lgjf/0fsf] Ps ;xof]uL pks/0fsf] ¿kdf ljsf; ub}{ n}hfg] jftfj/0f lgdf{0f u/L ;f]xLcg'¿k n3' ljTt gLlt th{'df x'g' ;d;fdlos b]lvPsf] 5 .

ljs6 ef}uf]lns If]q, ;fdflhs Pjd\ cfly{s¿kdf lk5l8Psf tyf ljkGg kl/jf/nfO{ n3' ljTt ;]jfsf] dfWodaf6 cfjZos k'FhL, ;fwg tyf ;|f]t pknAw u/fO{ pgLx¿sf] Ifdtfsf] pkof]u ug'{sf ;fy} s]xL u?F eGg] hfu?s pb\odL Pjd\ l;k ePsf JolStx¿nfO{ cfo cfh{gsf cj;/ k|bfg ug'{ ;dosf] 68\sf/f] dfu ePsf] 5 . :yfgLo :t/df u7g ePsf :j:k'mt{ ;fd'bflos ;+:yfx¿df /x]sf] jrt /sdnfO{ jLh kF"hLsf ¿kdf pkof]u ub}{ afx\o ;|f]tnfO{ plrt 9ª\uaf6 kl/rfng u/L k'FhL lgdf{0f ug]{ sfo{ ;+:yfut¿kdf ug{ g;lsPsf] ljb\odfg cj:yfdf n3' ljTt sfo{j|mdnfO{ /fli6«o ljljwtf tyf ef}uf]lns Pjd\ ;fdflhs cj:yfcg';f/ nlrnf]¿kn] nfu" ug{ cTofjZos eO;s]sf] 5 . t;y{, ljkGg kl/jf/sf] pb\odzLn IfdtfnfO{ ;d'lrt¿kdf k|:k'ml6t ug{, pko'St cj;/sf] ;[hgf u/L /fli6«o ljsf;sf] d"n k|jfxdf tL kl/jf/nfO{ ;d]6\g tyf ;]jfu|fxL Pjd\ ;]jf–k|bfos b'j}nfO{ ;xh, ;dlGjt / Jojl:yt u/fO{ n3' ljTt ;]jfnfO{ Pp6} 5ftf d'lg ;d]6g cfjZos ;+/rgfut Pjd\ sfg'gL Joj:yfsf] k"jf{wf/:j¿k k|:t't gLlt th'{df ePsf] 5 .

^= kl/efiff tyf sfo{If]q M

n3' ljTt eGgfn] n3' jrt, n3' shf{, n3' shf{ ladf÷n3' shf{ ;'/If0f tyf ljk|]if0f h:tf dfWodaf6 ljkGg ju{sf ;d'bfonfO{ :j–/f]huf/sf cj;/x¿ lbnfO{ ltgLx¿sf] pb\odzLntfsf] ljsf; u/L cfo cfh{g lj|mofsnfkdf ;+nUg u/fpg ;xof]u k'¥ofpg] ljTtLo ;]jfnfO{ hgfpFb5 .

n3' ljTt;DaGwL /fli6«o gLltn] dflysf lj|mofsnfksf cltl/St ;fdflhs tyf ;fd'bflos ;]jf;d]tnfO{ ;d]6\g]5 . o; gLltsf] sfof{Gjog kl5 g]kfnsf] ef}uf]lns Pjd\ ;fdflhs ljljwtfnfO{ ;Daf]wg ub}{ ;dofg's"n Pjd\ nlrnf] sfo{gLlt / sfo{z}nL cjnDag ug{ ;lsg]5 .

o; gLltn] ;]jfu|fxL Pjd\ ;]jfk|bfos b'a}nfO{ cfk;L ;dembf/L / ;dGjosf] cfwf/df ;xsfo{ ug{ sfg'gL cfwf/;d]t k|bfg ug]{5 .

&= nIo M

lbuf], ;/n Pjd\ kx'Frof]Uo n3' ljTt ;]jfsf dfWodaf6 ul/aL Go'lgs/0fdf ;3fp k'¥ofpg' /fli6«o n3' ljTt gLlt–@)^$ sf] nIo x'g]5 .

Page 94: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

84 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

*= pb\b]Zox¿ M

/fli6«o n3' ljTt gLlt, @)^$ sf] nIo k|flKtsf nflu b]xfosf pb\b]Zox¿ lgwf{/0f ul/Psf] 5 M

*=! ljkGg / sdhf]/ cfly{s l:ylt ePsf kl/jf/ / dlxnf ju{df n3' ljTt ;]jfsf] kx'Fr a[l¢ u/L cfod"ns / :j/f]huf/d"ns sfo{x¿ ;~rfng ug]{ .

*=@ n3' ljTt ;+:yfx¿ dfk{mt\ n3' ljTt ;]jfnfO{ e/kbf]{ / ;j{;'ne agfpg] .

*=# n3' ljTt ;]jf k|bfos ;+:yfx¿nfO{ lbuf] / :j;Ifd¿kdf :yflkt x'g cfjZos kg]{ Ifdtf ljsf;df ;xof]u ug]{ .

*=$ n3' ljTt;DaGwL cfjZos sfg'gsf] th'{df ug]{ .

*=% n3' ljTt ;]jfsf] kx'Fr j[lb\w tyf o:tf] ;]jfnfO{ cg'zfl;t agfpg pko'St ;+:yfut ;+oGqsf] ljsf; ug]{ .

(= /fli6«o n3' ljTt gLlt M

;fd'bflos ;+:yf tyf n3' ljTt sf/f]jf/df ;+nUg ;+:yfx¿sf] n3' ljTt ;]jfdf ;xh kx'F+r a9fpg / n3' ljTt ;]jf lj:tf/ ug{ n3' ljTt ;+:yfx¿ lar :j:y / k|lt:kwf{Tds jftfj/0f ;[hgf u/L lghL If]qnfO{ ;d]t o;tkm{ k|f]T;flxt ug{ b]xfosf n3' ljTt gLltx¿ sfof{Gjogdf NofOg]5 M

(=! ef}uf]lns Pjd\ u|fdL0f tyf ;x/L If]qsf] cfly{s tyf ;fdflhs ljljwtfcg';f/ ljkGg ;d'bfonfO{ nlIft u/L n3' ljTt ;]jfsf] k|jfxnfO{ ;/n agfpg] .

(=@ n3' ljTt ;]jfsf ;]jfu|fxL ljkGg kl/jf/sf] klxrfgsf nflu :ki6 dfkb08 tof/ u/L lwtf] jf ljgf lwtf]df -;fd"lxs hdfgL_ n3' ljTt ;]jf k|jfx ug]{] Joj:yfnfO{ ;'b[9 kfg]{ .

(=# n3' ljTt ;+:yfx¿sf] ;fdflhs kl/rfng Pjd\ ;zStLs/0f, ;+:yfut ljsf; / k'g/;+/rgfsf nflu cfjZos ;xof]u pknAw u/fpgsf ;fy} o; sfo{df lghL tyf ;fj{hlgs If]qaf6 :yflkt jf :yfkgf x'g] yf]s shf{ k|bfg ug]{ ljTtLo ;+:yfx¿nfO{ ;d]t k|f]T;flxt ug]{ .

(=$ ul/aL lgjf/0f;DaGwL ljleGg sfo{j|md / kl/of]hgfx¿nfO{ o;} gLlt;Fu cfa¢ u/L ;dGjofTds¿kdf ;~rfng ug]{ .

(=% n3' pb\odzLntfsf] ljsf; ug{sf nflu :yflkt lgsfox¿;F+u ;dGjo u/L nlIft ju{sf] pb\odzLntf ljsf; ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

(=^ :yfgLo:t/df ljb\odfg ;fd'bflos ;+:yf, jrt tyf shf{ ;d"x, n3' ljTt sf/f]af/df ;+nUg ;+:yfx¿nfO{ ;xh ¿kdf dfGotf k|fKt ug]{ sfg'gL Joj:yf u/L n3' ljTt ;]jf k|bfos ;+:yfx¿;Fu ;DaGw :yflkt ug]{ Joj:yf ug]{ .

(=& ljkGg ju{df n3' ljTt kx'Fr a9fpgsf ;fy} To:tf] ju{nfO{ jrt kl/rfngdf ;l/s u/fpg clek|]/0ff hufpg] .

Page 95: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 85

(=* lbuf] Pjd\ ;/n ¿kdf n3' ljTt ;]jf pknAw u/fpg cfjZos ;+:yfut tyf sfg'gL Joj:yf u/L ;]jf k|bfosnfO{ :jMcg'zfl;t jgfO{ ;dofg's"n lgodg, ;'k/Lj]If0f, cg'udg tyf d"Nofª\sgsf] Joj:yf ug{sf nflu g]kfn /fi6« a}ª\ssf] k|ToIf lgu/fgLdf Ps 5'6\6} lgsfosf] u7g ug]{ .

(=( bL3{sfnLg¿kdf n3' ljTt ;]jfsf] ;xh cfk"lt{sf nflu ;|f]t ;fwg pknAw u/fpg /fli6«o n3' ljTt ljsf; sf]ifsf] :yfkgf ug]{ . ;fy} n3' ljTt ;]jfsf nflu ljleGg :jb]zL tyf ljb]zL lgsfoaf6 k|fKt x'g] ;|f]t tyf ;fwgx¿ o; /fli6«o n3' ljTt ljsf; sf]if dfk{mt kl/rfng ug]{ .

(=!) ljb\odfg ;xsf/L tyf n3' ljTt ;+:yfx¿sf] ;ª\Vof, ;]jf k|jfx tyf kx'Fraf/]sf] hfgsf/Lsf nflu cfjZos ;j]{If0f ug]{ .

(=!! n3' ljTtsf] If]qdf sfo{/t JolStx¿sf] Jofj;flos Ifdtf clej[lb\wsf nflu n3' ljTt;DaGwL tflndsf] Joj:yf ldnfpg] .

(=!@ n3' ljTt ;+:yfx¿n] k'¥ofPsf] ;]jf / ltgLx¿sf] z]o/ kF"hLsf] cfwf/df lgIf]k ;ª\sngdf qmdzM v's'nf] gLlt ckgfpFb} nlug] .

(=!# n3' ljTt ;+:yfx¿nfO{ nfUb} cfPsf] ;+:yfut cfos/ tyf ljkGg ju{åf/f oL ;+:yfx¿df /flvg] lgIf]kaf6 k|fKt x'g] Jofhdf nfUg] Jofhs/ ;DaGwdf nlrnf] gLlt lnOg] .

!=!@ lhNnf pb\od ljsf; /0fgLlts of]hgf th'{df dfu{bz{g sflt{s, @)^(

k|fSsyg

laleGg r/0fdf sfo{qmd nfu' ePsf lhNnfx¿af6 n3' pb\od ljsf; sfo{qmd qmdzM alxu{dg x'Fb} hfg] / lhNnf ljsf; ;ldltn] sfo{qmdnfO{ cfGtl/sLs/0f u/L lg/Gt/tf lbg] ;DaGwdf lhNnfsf] cfjlws of]hgfcGt{ut n3' pb\od ljsf;;DaGwL ultljlwx¿nfO{ ;dfj]z ug{ ;DalGwt lhNnf ljsf; ;ldltnfO{ ;xhLs/0f ug{ ;xof]u k'¥ofpg] pb\b]Zon] g]kfn ;/sf/ pb\of]u dGqfno / ;ª\3Lo dfldnf tyf :yfgLo ljsf; dGqfnosf] ;+o'St k|of;df lhNNff pb\od ljsf; /0fgLlts of]hgf th'{df dfu{bz{g tof/ ul/Psf] 5 . of] dfu{bz{gsf] ;xof]uaf6 lhNnf ljsf; ;ldltdfkm{t\ :yfgLo:t/df n3'pb\od ljsf; sfo{qmdnfO{ of]hgfab\w 9ª\un] sfof{Gjog ug{ ;lsg] / o;sf] dfWodaf6 /f]huf/Lsf cem a9L cj;/ l;h{gf eO{ u|fdL0f ul/aL lgjf/0fdf pNn]Vo of]ubfg k'Ug] ck]Iff ul/Psf] 5 .

–;ª\3Lo dfldnf tyf :yfgLo ljsf; dGqfno / pb\of]u dGqfno l;+xb/af/, sf7df8f}+

Page 96: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

86 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!=@ dfu{bz{gsf] cf}lrTo M

;xeflutfd"ns cjwf/0ffsf] cfwf/df ;~rflnt pb\od ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿nfO{ :yfgLo:t/df PsLs[t, ;dGjofTds, Jojl:yt Pj+ ;+:yfut 9ª\uaf6 ;~rfng ug{ /0fgLlts cjwf/0ff tof/ ug]{ k|lqmofnfO{ ;xhLs/0f ug'{kg]{ cfjZostf dx;'; ePsf] 5 . o;af6 lhNNffdf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\od ljsf; Pj+ 5 lj:tf/sf nflu jftfj/0f l;h{gf x'g]5 . xfn pb\od ljsf;;DaGwL lhNNffsf] bL3{sfnLg, cfjlws tyf /0fgLlts of]hgf gePsf sf/0f pb\od ljsf;sf nflu lhNNffsf] :ki6 cjwf/0ff cfpg ;s]sf] 5}g . o;sf/0f xfn ;~rflnt sfo{j|mdx¿ lar Ps¿ktf 5}g eg] of]hgfsf] cefjdf eljiodf ;d]t of] ;d:of /lx/xg ;S5 . ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx¿sf] klxrfg, ;|f]t, Ifdtf / cj;/sf] ljZn]if0f tyf PsLs[t k|of; gx'Fbf k|fKt cj;/sf] clwstd ;b'kof]u ug{ ;lsPsf] 5}g . o; kl/k|]Iodf pb\od ljsf;;DaGwL sfo{qmdnfO{ :yfgLo :t/df PsLs[t, ;dGjofTds, Jojl:yt Pjd\ ;+:yfut 9ª\uaf6 ;~rfng ug]{ /0fgLltsf] cfjZostf 68\sf/f] ePsf] 5 . o; sfo{df lhlj; / :yfgLo ;/f]sf/jfnfx¿sf] Ifdtf ljsf;df ;xof]u k'¥ofpg' kg]{ bfloTj s]Gb|sf] ;d]t /x]sf] xF'bf of] dfu{bz{g tof/ u/L lhNnf ljsf; ;ldltx¿nfO{ pknAw u/fOPsf] 5 .

!=$ pb\b]Zo M

ljkGg, ul/a / nlIft ju{sf] lxt x'g] u/L lhNnf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\od ljsf; of]hgf th'{df ug{ lhNnf ljsf; ;ldltnfO{ ;xof]u k'¥ofpg' o; dfu{bz{gsf] d'Vo pb\b]Zo /x]sf] 5 . o;sf vf; p2]Zox¿ o;k|sf/ 5g\M

-!_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\odsf] ljsf; / lj:tf/sf nflu :yfgLo lgsfox¿n] cjnDag ug]{ of]hgf th'{df k|lj|mofsf k|To]s r/0fdf n3', 3/]n' tyf ;fgf pb\od;Fu ;/f]sf/ /fVg] sfof{no, lgsfo jf ;ª\3 ;+:yfx¿sf] e"ldsf ;'lglZrt ug'{ .

-@_ :yfgLo cfjZostf, ;|f]t ;fwg, Ifdtf / lhDd]jf/L :ki6 x'g] u/L lhNnfsf] /0fgLlts pb\od ljsf; of]hgf th'{df ug{ lhlj; / ;DalGwt ;fem]bf/ ;+:yfnfO{ ;xof]u k'¥ofpg' .

Page 97: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 87

!=!# ufp“ pb\od ljsf; of]hgf th''{df sfo{ljlw tyf sfof{Gjog lgb]{lzsf, @)^^

ufpFF pb\od ljsf; of]hgf !=! kl/ro ufpF ljsf; ;ldltcGt{ut ;~rfng ug{ ;Defljt pb\od wGbfx¿nfO{ of]hgfab\w ¿kdf lrq0f ul/Psf] lnlvt b:tfj]hnfO{ ;fdfGo cy{df ufpFF pb\od ljsf; of]hgf -uf=p=lj=of]=_ elgG5 . uf=p=lj=of]= n] d"ntM n3' pb\od, ;fgf tyf 3/]n' pb\odsf] dfWodaf6 /f]huf/L ;[hgf ug{ nlIft ub{5 . a'Fbfut¿kdf ufpFF pb\od ljsf; of]hgfsf k|d'v ljz]iftfx¿ tk;Lnadf]lhd k|:t't ug{ ;lsG5 .

• ;d"xut tyf ;+:yfut¿kdf a:tL–a:tLaf6 dfu eO{ cfPsf k|fyldstf k|fKt gofF pb\odx¿sf] 5gf}6 .

• k/Dk/fut¿kdf rlncfPsf k'/fgf pb\odx¿nfO{ k|jb\w{g tyf ;+/If0f ug]{ cfofdx¿ .

• pb\od ljsf;nfO{ 6]jf k'¥ofpg], k|ljlw, l;k, snf, sf}zn tyf cg'ejx¿ .

• pb\od k|jb\w{g tyf ljsf;sf nflu cfjZos ;fdu|L Joj:yfkg, ;]jf k|jfx tyf ahf/ Joj:yfkgsf lj|mofsnfkx¿ .

• ;du|¿kdf of]hgfnfO{ ;kmn agfpg cfjZos ;xof]u tyf ;dGjosf If]qx¿ .

• pb\od Joj;fo k|jb\w{g ug{ cfjZos Joj;fo ljsf; ;]jfx¿ Hf:t} pb\odzLntf, nufgL, l;k, k|ljlw, ahf/Ls/0f, k/fdz{ cflb ;]jfx¿nfO{ j|mdab\w tl/sfn] nlIft ju{df k'¥ofpg] gd'gf .

!=@ ufpFF ljsf; of]hgfsf] jt{dfg l:ylt

• cfly{s ljsf;sf of]hgf eGbf ef}lts k"jf{wf/df a9L hf]8 lbOPsf] 5 .

• ul/a tyf clt ul/ax¿ ;ª\ul7t eO{ cfkm\gf dfux¿df kx'Fr ug{ ;s]sf 5}gg\ .

• uf=lj=;=df cfpg] ;|f]tnfO{ k|fyldsLs/0f u/L PsLs[t Joj:yfkg ug{ ;lsPsf] 5}g .

• s'g} uf=lj=;=df ;|f]tsf] pkof]u u/L pb\od ljsf;sf of]hgfx¿ aGg g;s]sf .

• uflj;÷a:tL :t/sf ;d'bfox¿ ;fdflhs kl/rfngsf dfWodaf6 ;zStLs/0f eO{ ljsf;sf] sfddf cu|;/ ePsf t/ pb\od ljsf;sf] 1fgdf sdLsf] ;fy} 1fg pkof]usf] pko'Qm jftfj/0f jGg g;s]sf] cj:yf /x]sf] .

!=# ufpFF pb\od ljsf; of]hgfsf] cfjZostf

• Uf|fdL0f e]udf pknJw >f]t / ;fwgnfO{ pb\oddf kl/jt{g u/L j:t' pTkfbg ug{ Ps lj:t[t of]hgfsf] 5'6\6} cfjZostf kb{5 .

Page 98: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

88 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

• Uf|fdL0f ul/aL 36fpg n3' pb\od, 3/]n' tyf ;fgf pb\odx¿sf] dfWodaf6 /f]huf/L >[hgf ug{ 7'nf] e"ldsf x'G5 . t;y{, o;sf nflu lj:t[t of]hgfsf] cfjZostf /xG5 .

• 5l/P/ /x]sf ;|f]t ;fwgnfO{ clen]v agfO{ Jojl:yt¿kdf :ynut pb\od ljsf; of]hgf lgdf{0f ug{ o;sf] cfjZostf /x]sf] 5 .

• UffpF ljsf; of]hgfn] k"jf{wf/ tyf k/Dk/fut k"jf{wf/nfO{ a9L hf]8 lbPsf] cj:yfdf ufpF pb\od ljsf; of]hgfn] n3' pb\od k|jb\w{g, lj:tf/, k|zf]wg, e08f/0f tyf ahf/Ls/0fsf nflu pko'Qm ;|f]t / ;fwgsf] kIfdf of]hgf agfpg], / kl/rfng ug{'kg]{ x'G5 .

• uf=lj=;=n] agfPsf] k/Dk/fut of]hgfleq pb\od ljsf; ;fgf] c+z b]lvg] / bft[ ;+:yf, :yfgLo lgsfo / ;fem]bf/ ;+:yfx¿af6 k|fKt x'g ;Sg] ;xof]usf nflu lj:t[t vfsf rflxg] xF'bf pb\od ljsf; of]hgfn] of] cfjZostfnfO{ k"lt{ ub{5 .

• ufpF pb\od ljsf; of]hgfn] bL3{sfnLg /0fgLlt agfO{ >f]t ;fwgsf] k|If]k0f ub{5 . of] lgb]{lzsf uf=lj=;=÷g=kf= tyf lh=lj=;= of]hgfx¿sf] nflu Ps ;xof]uL b:tfj]h x'g ;Sb5 .

• cfly{s ljsf;sf nflu :yfgLo :t/d} bIf / cg'ejL hgzlSt tof/ ug{ o; lgb]{lzsfn] ;xof]u ug]{5 .

!=!$ a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yf;DaGwL P]g, @)^#

-v_ /fi6« a}ª\sn] tf]lslbPsf] cjlw;Dd lgoldt ¿kdf jrt u/L tf]lslbPsf] jrt sfod /fv]sf ;d"x jf ;d"xsf ;b:onfO{ n3' Joj;fo ;~rfng ug{ s'g} rn crn ;DklTt ;'/If0f jf hdfgt lnO{ jf glnO{ n3'shf{ lbg],

-u_ Ohfhtkq k|fKt ;+:yf jf :jb]zL jf ljb]zL ;ª\3 ;+:yf cflbaf6 C0f jf cg'bfg k|fKt ug]{ / To:tf] C0f jf cg'bfg n3'shf{ ljt/0fdf jf ;f] sfo{nfO{ k|efjsf/L agfpg] sfddf k|of]u

-ª_ Go"g cfo ePsf JolStsf] cfly{s l:yltdf ;'wf/ x'g] vfnsf n3' Joj;fo ug]{,

-r_ n3' Joj;fosf ;DaGwdf uf]i7L ;~rfng ug]{, kl/of]hgf th'{df ug{ k|lzIf0f lbg], ;xof]u ug]{, k|fljlws 1fg lbnfpg] / cfjZostfg';f/ k|fljlws ;xof]u h'6fpg] .

Page 99: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 89

!=!% lhNnf ljsf; ;ldlt cg'bfg ;~rfng sfo{ljlw, @)^&

@%= ;8s lgdf{0f;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_ k"jf{wf/ ljsf;af6 clwstd nfe lngsf nflu ;8s ;'ljwf k'Ug] If]qdf tTsfn /f]huf/L / cfocfh{gdf a9fjf lbg ;Sg] s[lif -s[lif÷kz' ljsf;÷dT:o ljsf;_ tyf u}/ s[lif -n3' pb\of]u, pb\od, Joj;fo_ ;DaGwL cfly{s tyf ;fdflhs ljsf;sf lj|mofsnfkx¿ pSt If]qdf g} ;+s]lGb|t -sG;G6«]6_ u/L ;~rfng ug{ k|fyldstf lbg'kg]{5 .

-@_ u}/ s[lifdf cfwfl/t M 3/]n' tyf n3' pb\od / s[lifhGo pb\of]ux¿sf] ;~rfng tyf Joj:yfkg, k/Dk/fut l;knfO{ kl/dfh{g ub}{ ahf/d}qL ¿kdf cfw'lgs/0f ug]{, h:t} M ;'wfl/Psf] cf/g, 5fnf k|zf]wg cflb .

-u_ cfly{s÷l;k ljsf;

s[lifdf cfwfl/t M s[lif, vfb\o tyf kmnkm"n k|zf]wg, s[lifhGo n3' pb\of]ux¿sf] ;~rfng tyf Joj:yfkg, h}ljs s[lif Joj;fo, sDkf]:6 dn, uf]7 ;'wf/, Jofj;flos t/sf/L Pjd\ kmnkm'n v]tL ljsf;, df6f] ;'wf/, lap ljhg, pGgt k|ljlwsf] lj:tf/, xf6 xl6ofsf] Joj:yfkg, k|jb\w{g sfo{j|md, dlxnfx¿sf] cfo j[lb\w ug{ k|ToIf ;3fp k'Ug] vfnsf tflnd tyf l;kx¿ / cGo s[lif, kz' ljsf;, dT:o ljsf;, kf]v/L lgdf{0f tyf ;xsf/L;DaGwL lj|mofsnfkx¿ .

u}/ s[lifdf cfwfl/t M 3/]n' tyf n3' pb\od pb\of]ux¿sf] ;~rfng tyf Joj:yfkg, k/Dk/fut l;knfO{ kl/dfh{g ub}{ ahf/d}qL ¿kdf cfw'lgsLs/0f ug]{, ul/a dlxnfx¿sf] cfo j[lb\w ug{ k|ToIf ;3fp k'Ug] vfnsf tflnd tyf l;kx¿ cflb . ul/a dlxnf ;fd'bflos ;+:yfx¿nfO{ ;fgf ltgf cfo cfh{g ug{ sf]ifsf] ;xof]u .

!=!& ufp“ ljsf; ;ldlt cg'bfg ;~rfng sfo{ljlw, @)^&

@#= ;8s lgdf{0f;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_ k"jf{wf/ ljsf;af6 clwstd nfe lngsf nflu ;8s ;'ljwf k'Ug] If]qdf tTsfn /f]huf/L / cfocfh{gdf a9fjf lbg ;Sg] s[lif -s[lif÷kz' ljsf;÷dT:o ljsf;_ tyf u}/ s[lif -n3' pb\of]u, pb\od, Joj;fo_ ;DaGwL cfly{s tyf ;fdflhs ljsf;sf lj|mofsnfkx¿ pSt If]qdf g} ;+s]lGb|t -sG;G6«]6_ u/L ;~rfng ug{ k|fyldstf lbg'kg]{5 .

-@_ u}/ s[lifdf cfwfl/t M 3/]n' tyf n3' pb\od ;~rfng tyf Joj:yfkg / k/Dk/fut l;knfO{ ;+/If0f ub}{ cfw'lglssL/0f ug]{, h:t} M ;'wfl/Psf] cf/g, ;'wfl/Psf] r'nf] cflb .

Page 100: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

90 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-u_ cfly{s÷l;k ljsf;

• s[lifdf cfwfl/t M s[lif, vfb\o tyf kmnk'mn k|zf]wg, s[lifhGo n3' pb\of]ux¿sf]

;~rfng tyf Joj:yfkg, h}ljs s[lif Joj;fo, sDkf]:6 dn, uf]7 ;'wf/, Jofj;flos t/sf/L Pjd\ kmnkm'n v]tL ljsf;, df6f] ;'wf/, lap ljhg, pGgt k|ljlwsf] lj:tf/, xf6 xl6ofsf] Joj:yfkg, k|jb\w{g sfo{j|md, dlxnfx¿sf] cfo j[lb\w ug{ k|ToIf ;3fp k'Ug] vfnsf tflnd tyf l;kx¿ / cGo s[lif, kz'ljsf;, dT:o ljsf;, kf]v/L lgdf{0f tyf ;xsf/L;DaGwL lj|mofsnfkx¿ .

• u}/ s[lifdf cfwfl/t M 3/]n' tyf n3' pb\od pb\of]ux¿sf] ;~rfng tyf

Joj:yfkg, k/Dk/fut l;knfO{ kl/dfh{g ub}{ ahf/d}qL ¿kdf cfw'lgsLs/0f ug]{, ul/a dlxnfx¿sf] cfo j[lb\w ug{ k|ToIf ;3fp k'Ug] vfnsf tflnd tyf l;kx¿ cflb . ul/a dlxnf ;fd'bflos ;+:yfx¿nfO{ ;fgf ltgf cfocfh{g ug{ sf]ifsf] ;xof]u .

Page 101: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 91

efu @

s[lifdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL gLltx¿

Page 102: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

92 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 103: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 93

@=! s[lif Joj;fo k|jb\w{g gLlt -@)^#_ sfof{Gjog sfo{ljlw, @)^%

#=^= gLlt M s[lif Joj;fo k|jb\w{g ug{sf nflu s[lif Joj;fosf ;Defjgf / cfjZostfsf] cfwf/df s[ifs Pjd\ Jofkf/Lx¿ tyf s[lif pb\odL Pjd\ ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx¿ lar x'g] s/f/ ;]jfnfO{ Jojl:yt tyf j}1flgs agfOg] 5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

xfn k|rngdf /x]sf s/f/;DaGwL sfg'gx¿sf] pkof]u ug'{sf ;fy;fy} s[lif If]qdf ul/g] s/f/cGtu{t hLljt kz'nufot gfzjfg k|s[ltsf j:t' klg ;+nUg x'g] tyf hf]lvdo'St x'g] x'gfn] s[lif If]qsf] k|of]hgsf nflu ljz]if s/f/ Joj:yf;DaGwL cWoog u/L tbg'¿k Joj:yf ul/g] 5 .

#=& gLlt M s[lifhGo Joj;fosf nflu cfjZos kg]{ pks/0f, y|];/, l:k|ªsn/, aLl8ª d]l;g, xfe]{:6/, lrlnª Eofg, s'lnª Eof6, ldNs k|f];];/, s[lif oGq cflbdf cfoft ubf{ ;DalGwt lgsfox¿sf] l;kmfl/;df Joj;fo :yfkgf ePsf] !) jif{;Dd eG;f/ &% k|ltzt cy{ dGqfnosf] ah]6 jStJodf ;dfj]z u/L 5'6 lbOg]5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=&=! s[lif Joj;fo ;~rfng ug{ cfjZos kg]{ oGq, pks/0f cfoft ubf{ nfUg] eG;f/ dx;'ndf 5'6 lbgsf nflu g]kfn ;/sf/sf] ah]6 jStJodf o:tf] 5'6 ;dfj]z u/L 5'6 lbg] Joj:yf ul/g] 5 .

#=&=@ s[lif oGq pks/0f eGgfn] cg';"rL @ cg'¿ksf oGq pks/0f a'em\g' kb{5 .

#=&=# s[lif Joj;fo ljz]ifsf] k|of]usf nflu s[lif oGq, pks/0f cfoft ug'{ kbf{ OGEjfO;sf] k|ltlnlk ;lxt lhNnf :t/df ;DalGwt lhNnf s[lif ljsf; sfof{no jf kz' ;]jf sfof{no jf vfb\o k|ljlw tyf u'0f lgoGq0f sfof{no jf ;xsf/L sfof{nodf lgj]bg k]z ug'{ kg]{ 5 . ;DalGwt sfof{non] pSt k|:tfj s[lif ljsf; ;ldltsf] j}7sdf k]z ug'{ kg]{ 5 . o;/L k]z x'g cfPsf] k|:tfj hfrFa'em u/L s[lif Joj;fo ljz]ifsf] k|of]usf nflu cfoft x'g] olsg ePdf pSt ljj/0f l;kmfl/; ;fy ;DalGwt ljefudf ;fy} If]qLo lgb]{zgfnodf k]z ug'{ kg]{ 5 .

#=&=$ ;DalGwt ljefun] pSt 5'6 lbg dgfl;j b]v]df cy{ dGqfnodf l;kmfl/; u/L k7fpg'sf ;fy} Ps k|lt hfgsf/L s[lif tyf ;xsf/L dGqfnodf k7fpg' kg]{ 5 .

#=&=% o;/L ;'ljwf l;kmfl/; ul/Psf] ;DaGwdf ;DalGwt lhNnf s[lif ljsf;÷kz' ;]jf sfof{no, vfb\o k|ljlw tyf u'0f lgoGq0f sfof{no jf ;xsf/L sfof{nodf sfof{non] clen]v cb\ofjlws u/L /fVg' kg]{ 5 .

#=&=^ s[lif tyf ;xsf/L dGqfnon] k|To]s cfly{s jif{ ;/sf/af6 k|:t't x'g] ah]6sf] k|of]hgsf nflu sfo{ljlwdf pn]lvt ;'ljwf ;dfj]z ug{ cfjZos ;dGjo ug]{ 5 .

Page 104: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

94 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

#=* gLlt M s[lif Joj;fosf] kl/of]hgf lwtf]df /flv shf{ k|jfx ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 . s[lif Joj;fo k|jb\w{gsf nflu s[ifs ;d"x hdfgtdf C0f k|jflxt ul/g] 5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=*=! cToGt Jofj;flos k|s[lt tyf d]l;g/L k|of]u u/L ;~rfng ul/g] s[lif Joj;fosf nflu Joj;fo lwtf]df /fvL shf{ lbOg]5 . o;/L lwtf]df /fVbf, sf]N8 :6f]/, 8]/L pb\of]u tyf o:t} cGo pks/0f k|of]u ug'{kg]{ / cToGt Jofj;flos k|s[ltsf s[lif Joj;fonfO{ g} k"0f{ jf cf+lzs lwtf] sfod ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

#=*=@ ul/a tyf ;fgf s[ifsx¿n] s[lif Joj;fodf nufgL ug]{ j|mddf shf{ lnFbf n3' Joj;fo shf{ sfo{j|mdsf] Joj:yf u/L s[ifs ;d"x hdfgLdf shf{ k|jfx ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

#=*=# ;/sf/L :jfldTj ePsf s[lif ljsf; a}ª\s tyf ;+:yfaf6 o; bkmfcg';f/sf] shf{ ;'ljwf k|jfx x'g]5 .

#=( gLlt M s[lif Joj;fodf shf{ nufgL ubf{ Joj;foaf6 cfo k|fKt x'g ;Sg] -Gestation period_ ;Defjgfsf cfwf/df shf{ e'StfgL x'g] Joj:yf ul/g] 5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=(=! pTkfbg lng nfdf] ;do nfUg] lrof, kmnkm'n, kz'kfng h:tf If]q s[lifhGo shf{ k|jfx ubf{ Joj;foaf6 pTkfbg lng nfUg] ;do cjlw -Gestation Period_ nfO{ b[li6ut u/L shf{ e'StfgL tflnsf agfpg] Joj:yf ul/g] 5 .

#=!) gLlt M ljkGg ju{, dlxnf / blnt ju{af6 s[lif pb\od :yfkgf÷;~rfng ug{ ljz]if sfo{j|md nfu' ul/g] 5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=!)=! lhNnf s[lif ljsf; sfof{no tyf lhNnf kz' ;]jf sfof{non] cf–cfkm\gf sfo{If]qcGtu{t blnt, ljkGg -d'St sd}of, d'St xlnof;d]t_ lk5l8Psf hghflt, cflbaf;L, dw];L Pjd\ dlxnfsf] cj:yf klxrfg;DaGwL cfwf/e"t ;j]{If0f (Baseline Survey) u/L ljj/0f clen]vLs/0f ug'{ kg]{ 5 .

#=!)=@ pk/f]St ljj/0fsf cfwf/df lhNnfdf sDtLdf Ps ljkGg ju{, blnt, lk5l8Psf hghflt, cflbaf;L, dw];L / dlxnf nlIft ul/aL Go'gLs/0f;DaGwL ljz]if cfof]hgf ;~rfng ug'{ kg]{ 5 .

#=!)=# pk/f]St ljz]if cfof]hgfn] blnt, ul/a tyf dlxnfx¿sf] cfjZostf / ;DejgfnfO{ b[li6ut u/L, pTkfbg, n3' s[lif Jofkf/, n3' k|zf]wg pb\of]u tyf ;xsf/L ljsf; h:tf sfo{tkm{ hf]8 lbg' kg]{ 5 .

#=!# gLlt M s[lif Joj;fo k|jb\w{g ug{sf nflu cfjZos dWod:t/Lo hgzlSt ljsf; ug{ lzIf0f ;+:yfx¿sf] ;dGjodf ;dofg's"n kf7\oj|md ;dfj]z tyf kl/dfh{g u/fOg]5 .

Page 105: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 95

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=!#=! u}/ ;/sf/L, ;xsf/L jf lghL If]qaf6 s[lif Joj;fo;DaGwL k|lzIf0f ug]{ ;+:yfsf] :yfkgf ug{ rfx]df :yfkgf ug]{ k|f]T;flxt ul/g] 5 .

#=!#=@ ;dofg's"n s[lif Joj;fo;DaGwL ;DefJo kf7\oj|md ;dfj]z ug{sf nflu s[lif tyf ;xsf/L dGqfnon] lzIf0f ;:+yfx¿;Fu ;dGjo ug]{5 .

#=@^= gLlt M k|fª\ufl/s v]tL k|ljlwåf/f pTkflbt s[lif j:t'x¿sf] u'0f:t/ k|df0fLs/0f u/L s[lif Joj;fonfO{ k|jb\w{g ul/g] 5 .

sfof{Gjog sfo{ljlw M

#=@^=! g]kfn ;/sf/ -s[lif tyf ;xsf/L dGqfno_ af6 :jLs[t k|fª\ufl/s s[lif k|0ffnLsf] k|fljlws dfkb08, @)^$ cg';f/ pSt k|fª\ufl/s s[lif j:t'x¿sf] k|df0fLs/0f ug'{ u/fpg' kg]{ 5 .

#=@^=@ k|fª\ufl/s s[lif afnL jf j:t'sf] k|df0fLs/0fsf] Joj:yf ug]{ ;DaGwdf s[lif tyf ;xsf/L dGqfnodf nª\}lus ;dtf tyf jftfj/0f zfvfn] ;+of]hg tyf ;dGjo ug]{ 5 .

Page 106: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

96 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL @

Machines and Equipment

Production: Bed Planter, Cultivator, disk harrow, feed drier, seed grader, feed grinder/mixture, pellet machine, platform balance, power tiller, threshor, tractor, tractor trailor, submersible pump, tagging machine, water pump, hatching incubator, fishing net, harvester, combined harvester, zero tillage machine, solar dryer, transplanter, ridge, fruit grinder, computerized milk tester, milking machine, straw bailer, mower, grass racker, sugarcane harvester, sugarcane planter, sprayer (hand compression sprayer, knap sack sprayer, foot sprayer, duster, power sprayer ).

Parent Stock Breeding: Nest box, vaccinator, break trimmer, drinker, egg tray racks and trolley, feeder, plastic sheets for covering as well as portioning the shed and fumigation box.

Feed Production: Silo, grinder, mixer, carrying can, shifter, cooler, crumbler, bagging bin, elevator and batching machine.

Dairy: Chilling vat, milk carrying can, reception vat, milk storage tank, harmonizer, milk filling plant, Garber centrifuge, milk tanker, cream separator, batch pasteurizers, filling and ceiling machine (liquid nitrogen ), drip freezer, ice cream churner cum freezer, pressing machine, (hydraulic pressure).

Meat Processing: Stunning apparatus (captive bolt with catriage, electrical), splitting saw, meat tenderizer, device for lifting carcass, trolley and hock, knife, cooking vat, refrigated vat and drip freezer, vacuum packing machine, high speed meat cutter/ bawl chopper, heavy duty meat mincer, splitting saw, brine injection equipment, sausage filler and stuffer, smoking chamber cum drying machine.

Fruit and Vegetable Processing: Mechanical dryer, vacuum packaging machine, nitrogen filling and ceiling machine, dip fat fryer, high speed mixture, juice extractor, pulper, ceiling machine (pouch, cup, and bottle), pillet and slider.

Tea/Coffee Processing: Holler, Polper, Grinder, roaster, sorting and screening machine.

Ginger Processing: Washing, Grading, Roaster and Grinder machine.

Bakery

Dow-mixture, backing oven, ceiling machine, bar ceiler, impulse ceiler and bread slicer.

Irrigation: Equipment and Machine

Transportation of Agri Produces: Equipment and machine

Page 107: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 97

@=@ kG5L kfng gLlt, @)^*

*= gLltx¿ M

*=! t'ngfTds nfe / ;DefJotfsf] cfwf/df :yfgLo / pGgt hftsf kG5Lsf] pTkfbg, pTkfbsTj j[lb\w / ljsf;sf] ;fy} lj:tf/ ul/g] 5 .

*=@ kG5L Joj;fo tyf pb\of]u;Fu ;DalGwt pks/0f tyf sRrf kbfy{sf] pTkfbg tyf ljsf; :jb]zd} u/L pb\of]ux¿df nufgL k|jfx ug]{ cg's"n jftfj/0f agfOg] 5 .

*=# kG5L tyf kG5LhGo Joj;fonfO{ pRr k|fyldstf k|fKt s[lif pb\of]usf] dfGotf k|bfg ul/g] 5 / ;f]xLadf]lhd ;'ljwf k|bfg ul/g] 5 .

*=$ lghL If]q, ;ª\3÷;+:yf / :yfgLo lgsfosf] ;xeflutf / ;dGjodf kG5L Joj;fo If]qdf cfjZos k"jf{wf/ h:t} ahf/:yn, awzfnf, k|zf]wg s]Gb|, k|of]uzfnf cflbsf] lj:tf/ / ;]jfsf] :t/Lotf sfod ul/g] 5 / tL If]qx¿sf] cfjlws cg'udg ul/g]5 .

*=% cfGtl/s tyf ljZj ahf/df kG5L tyf kG5LhGo j:t'x¿sf] kx'Fr a9fpg t'ngfTds nfe / k|lt:kwf{Tds Ifdtf a9fOg] gLlt lng]5 .

*=^ ef}uf]lns If]qcg';f/ xfjfkfgL ;'xfpFbf] ;DefJo If]qx¿df k|fª\ufl/s pTkfbg (Organic production) nfO{ k|f]T;flxt ul/g] 5 .

*=& kG5LhGo dxfdf/L /f]ux¿sf] cfzª\sfaf6 kG5LhGo pTkfbgx¿sf] pkef]udf kg{ hfg] c;/ / o;af6 pTkfbgdf kg]{ k|efjnfO{ Go'gLs/0f ul/g] 5 .

*=* kG5LhGo kbfy{sf] pTkfbg ubf{ dfgj :jf:Yo / jftfj/0fdf gsf/fTds c;/ k'Ug lbOg] 5}g . To:tf] Jofj;flos pb\of]u :yfkgf k"j{ ;fdflhs / jftfj/0fLo k|efj d"Nofª\sg ul/g]5 .

@=# k'ik k|jb\w{g gLlt, @)^(

&= gLlt tyf sfo{gLlt M

pb\b]Zo M != k'ik tyf k'ikhGo j:t'sf] pTkfbg / pTkfbsTjdf a[[lb\w ug]{]{ .

&=!=! g]kfnsf ljleGg efudf k'ik v]tL lj:tf/ ug{ k'ik g;{/L :yfkgf ug{ k|f]T;flxt ul/g]5 .

&=!=@ Jofj;flos k'ik v]tLsf] ;Defjgf ePsf If]qdf k'ik kmfd{x¿ :yfkgfdf hf]8 lbOg] 5 . lzlIft a]/f]huf/ tyf ;]jf lgj[Tt JolSt jf ;d"xnfO{ k'ik tyf k'ikhGo Joj;fo :yfkgf tyf ;~rfngsf nflu k|f]T;fxg ul/g]5 .

Page 108: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

98 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

&=!=# k'ik Joj;fosf] ljsf; tyf lj:tf/ ug{ o;;Fu ;DalGwt ;/sf/L, u}/;/sf/L tyf k|fl1s ;+:yfx¿;Fusf] ;dGjo tyf ;xsfo{df cWoog tyf cg';Gwfg sfo{ ul/g] 5 . k'ik If]qsf] k|ljlw ljsf; / k|ljlw k|;f/df ;+nUg ;/sf/L lgsfox¿df bIf hgzlSt / ef}lts k"jf{wf/sf] Joj:yf u/L ;zStLs/0f ul/g] 5 .

&=!=$ k'ik pTkfbg / pTkfbg pk|fGtsf k|ljlwsf] ;"rL tof/ u/L ;DefJotfsf cfwf/df lhNnf s[lif ljsf; sfof{no, lghL If]q tyf b'a}sf] ;xsfo{df k|ljlwsf] lj:tf/ ul/g]5 .

&=!=% ;DefJotfsf] cfwf/df s'g} lhNnfdf s'g} lglZrt k|hfltsf Jofj;flos k'ik v]tL x'g ;Sg] kfOPdf To; lhNnfnfO{ To; k|hfltsf] k'ik If]q 3f]if0ff u/L tL 7fpFdf k"jf{wf/ ljsf;sf PsLs[t Kofs]h Joj:yf ug{ k|fyldstf lbOg]5 .

&=!=^ Jofj;flos¿kdf k'ik v]tL ePsf ks]6x¿df k'ik tyf k'ikhGo Joj;fo k|jb\w{gsf nflu l;~rfO{, s[lif ;8s, ;ª\sng s]Gb|, zLt e08f/ -sf]N8 :6f]/]h, s'lnª RofDa/ ePsf] 9'jfgL ;fwg_, u|fdL0f ljb\o'tLs/0f, pko'St s[lif k|ljlwsf] ljsf;, k|of]uzfnf k/LIf0f ;]jf h:tf Joj;fo k|jb\w{gsf k'jf{wf/x¿ ;/sf/L, lghL, ;xsf/L tyf u}/ ;/sf/L If]q;d]tsf] ;xsfo{df lj:tf/ ul/g] 5 .

&=!=& k'ik Joj;fosf nflu rflxg] /f;folgs dn, k|fªufl/s dn, ls6gf;s, emf/ gf;s, /f]u gf;s ljiffbL tyf s[lif ;fdu|L cflb k'ik pb\of]u tyf k'ik g;{/Ln] ;DalGwt lgsfosf] l;kmfl/;df cGo d"nsaf6 cfoft ug{ kfpg] Joj:yf ldnfOg]5 .

&=!=* k'ik g;{/L tyf k'ik kmd{x¿n] cfjZos k'mnsf dfp af]6 la?jf (Mother Plant_, sndL la?jfx¿, k'mnsf] ufgf] tyf h/fx¿, k'mnsf] lap lahg, l;~rfO / afnL ;+/If0fsf pks/0fx¿, Unf; xfp; lgdf{0fsf ;fdu|Lx¿, s'lnª RofDa/ ePsf] 9'jfgL ;fwg (Refrigerated truck) cfoftdf nfUg] s/ dx;'n /sd cfly{s P]gdf Joj:yf u/L ;x'lnot k|bfg ug{ ;lsg]5 .

&=!=( k'ik v]tL / k'ik Aoj;fonfO{ ljb\ofno, ljZjljb\ofno÷sn]hx¿sf kf7\oqmddf ;dfj]z ug]{ kxn ul/g] 5 . s[lif cg';Gwfg s]Gb| tyf s[lif tflnd s]Gb|x¿df k'ik v]tL;DaGwL k|fljlws tflnd u/fpg] Joj:yf u/L k'ik tyf k'ikhGo Joj;fosf] If]qdf hgzlStsf] ljsf; ul/g]5 .

&=!=!) ;x/L If]qdf / ;8s lsgf/fdf k'ik / k'ikhGo jg:kltx¿ nufO{ ;8s / ;x/sf] ;f}Gbo{ j[lb\w ug]{ tyf jftfj/0f :jR5 /fVg] sfo{nfO{ ;/sf/L, lghL, ;xsf/L tyf u}/ ;/sf/L If]q;d]tsf] ;xsfo{df lj:tf/ ul/g] 5 .

&=!=!! k'ik / k'ikhGo j:t'x¿ k|Zff]wg u/L jfg:klts cf}ifwLx¿, cTt/ / cGo ;f}Gbo{ k|zfwgsf ;fdu|Lx¿ pTkfbg ug]{ pb\of]ux¿ :yfkgfdf k|f]T;fxg ul/g] 5 .

&=!=!@ k'ik v]tL tyf Joj;fonfO{ k|jb\w{g ug{ o;nfO{ ljTtLo ;+:yfx¿af6 k|bfg ul/g] k|fyldstf k|fKt shf{sf] If]q leq kf/L cfjZos C0f pknAw u/fOg]5 .

&=!=!# k'ik Joj;fosf] kl/of]hgf lwtf]df /fvL shf{ k|jfx ug]{ Joj:yf tyf k'ik Joj;fo k|jb\w{gsf nflu s[ifs ;d"xsf] hdfgtdf C0f k|jfx ul/g] 5 .

Page 109: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 99

@=$ /fli6«o skmL gLlt, @)^)

skmL pTkfbg, k|zf]wg Pjd\ Jofkfl/s sf/f]af/df lghL tyf ;xsf/L If]q;d]tsf] ;xeflutf j[lb\w u/L b]zdf pknAw ;Defjgfx¿sf] lbuf] / Jojl:yt pkof]u u/L cfo cfh{g, /f]huf/Lsf] cj;/ j[lb\w Pjd\ a}b]lzs d'b|f cfh{g ug]{ e/kbf]{ ;|f]tsf] ¿kdf skmL ljsf; ug{ u/fpg g]kfn ;/sf/n] /fli6«o skmL gLlt, @)^) :jLs[t u/L nfu" u/]sf] 5 .

#= gLlt tyf sfo{ gLltx¿ M #=! pTkfbg tyf k|zf]wg M

#=!=@ skmL v]tLsf nflu k|of]u ePsf] hUufsf] xbaGbLdf k|rlnt lgodfg';f/ 5'6 lbOg]5 .

#=!=$ skmL k|zf]wg pb\of]usf nflu cfjZos d]l;g/L cf}hf/ cfoft ubf{ s[lifhGo pb\of]ux¿n] kfP ;/xsf] ;'ljwf kfpg] 5 .

#=!=!) Jofj;flos skmL v]tLsf nflu lghL / ;/sf/L hUuf lnhdf lbg] Joj:yf ul/g]5 .

@=% kz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlw, @)&!

k[i7e"ld M

b]zsf] s'n u|fx:y pTkfbgsf] Ps ltxfO{eGbf a9L s[lif If]qaf6 k|fKt x'g] b'O{ ltxfO{eGbf a9L hg;ª\Vof /f]huf/L tyf hLljsf]kfh{gsf nflu o; If]qdf lge{/ /xg] ePsfn] g]kfnsf] cy{tGqdf s[lif If]qsf] dxTTjk"0f{ e"ldsf /x]sf] :ki6 5 . g]kfndf k|To]s jif{ $ nfv %) xhf/ hlt pTkfb;Ln o'jfx¿ j}b]lzs >d ahf/df k|j]z x'g] u/]sf] 5g\ . o;} ;Gb{edf o'jfx¿nfO{ s[lif If]qdf cfslif{t u/L s[lif pTkfbg / pTkfbsTjdf j[lb\w ug]{ / s[lif If]qsf] Jofj;foLs/0faf6 cfo cfh{g a9fpg] pb\b]Zon] o'jf nlIft sfo{j|mdcGtu{t ljz]if kz' pTkfbg -8]/L, afv|f, aª\u'/ / kz' ;]jf ahf/ k|jb\w{g_ sfo{j|md ;~rfngfy{ k|lt:kwL{ ¿kdf cg'bfg k|jfx ug{ g]kfn ;/sf/n] ut cf=j= @)&)÷&! b]lv o'jf nlIft sfo{j|md ;~rfng u/]sf / ;fy} o; cf=j= df ;d]t pSt sfo{j|mdn] lg/Gt/tf kfPsf] xF'bf ;f] sfo{j|mdnfO{ yk k|efjsf/L¿kdf ;~rfng ug{ ækz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlw, @)&!Æ tof/ ul/Psf] 5 .

Page 110: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

100 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

kl/R5]b !

k|f/les

!= ;ª\lIfKt gfd / k|f/De M

s_ of] sfo{lalwsf] gfd ækz' ;]jf ljefucGtu{t ;~rflnt o'jf nlIft sfo{j|md sfof{Gjog sfo{ljlw, @)&!Æ /x]sf] 5 .

v_ of] sfo{lalw s[lif ljsf; dGqfnoaf6 :jLs[t ePsf] ldltaf6 k|f/De x'g]5 .

@= kl/efiff M ljifo jf k|;ª\un] csf]{ cy{ gnfu]df o; sfo{ljlwdf—

s_ o'jf nlIft sfo{j|md (Youth Focused Program) eGgfn] o'jfx¿nfO{ s[lif If]qdf cfslif{t ug]{ k|ljlw, tflnd tyf aLp k'FhL;lxtsf] Jofj;flos kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_, Jofj;flos aª\u'/ k|jb\w{g, afv|f k|jb\w{g / kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g sfo{j|md eGg] a'em\g' k5{ .

v_ o'jf eGgfn] o'jf nlIft sfo{j|md ;~rfng ug{ rfxg] !* blv %) jif{;Ddsf g]kfnL gful/s eGg] a'em\g' k5{ .

u_ ;ldlt eGgfn] lhNnf s[lif ljsf; ;ldltnfO{ hgfpFb5 .

3_ l:sd÷kl/of]hgf eGgfn] kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_, Jofj;flos aª\u'/ k|jb\w{g, afv|f k|jb\w{g / kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g sfo{j|md ;~rfngsf nflu tof/ ul/Psf] k|:tfj eGg] aem\g' k5{ .

ª_ kz' ljsf; sfo{bn eGgfn] lhNnfdf kz' ljsf;;DaGwL sfo{j|mdx¿sf] klxrfg u/L th'{df, sfof{Gjog / cg'udg d"Nofª\sgsf nflu tf]lsPadf]lhdsf kbflwsf/L /xg] u/L u7g ePsf] sfo{bnnfO{ hgfpF5 .

#= pb\b]Zo M o; sfo{lalwsf pb\b]Zo b]xfoadf]lhd /x]sf] 5 M

s_ ufO{kfng, e}Fl;kfng, afv|fkfng, aª\u'/ kfng, tyf kz' kG5L ahf/ k|jb\w{g;DaGwL Jojf;o ;~rfngsf nflu cfjZos kg]{ k|ljlw tyf k|lt:kwL{ cg'bfg k|bfg ug]{ .

v_ :jb]zdf :j/f]huf/sf cj;/x¿ ;[hgf u/L /f]huf/Lsf nflu ljb]lzg] j|md Go'gLs/0f ug{ ;xof]u k'¥ofpg] .

u_ o'jfx¿sf] cfo cfh{gdf 6]jf k'¥ofO{ s[ifs kl/jf/sf] hLjg:t/df ;'wf/ Nofpg ;xof]u k'¥ofpg] .

kl/R5]b @

o'jf nlIft ljz]if kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_

$= o'jf nlIft ljz]if kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_ sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof M o'jf nlIft ljz]if kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_ sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof b]xfoadf]lhd x'g]5 .

Page 111: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 101

s_ l:sd cjlw M of] sfo{j|md g]kfn ;/sf/n] lg0f{o u/]adf]lhd cjlw;Dd ;~rfng x'g]5 .

v_ l:sdsf nflu lhNnf 5gf]6sf cfwf/x¿ M Jofj;flos ufO{ e}F;L kfngsf nflu ;DefJo ePsf t/fO{ tyf dWo kxf8sf s[lqd uef{wfg / /fli6«o kz' cfxf/ ljsf; cleofg sfo{j|md nfu" ePsf lhNnfx¿df ;DefJotfsf cfwf/df kz' pTkfbg lgb]{zgfnon] lhNnfx¿sf] k|fyldsLs/0f u/L lhNnfx¿sf] 5gf}6 tyf sfo{j|md ;~rfng ug]{ 5 . lgj]bg lbg] kmfd{x¿ lhNnf kz' ;]jf sfo{no jf ;DalGwt cGo lgsfodf clgjfo{ ¿kdf btf{ ePsf] x'g' kg]{5 .

u_ Jofj;flos ufO{ e}F;L kmfd{ juL{s/0f M kmfd{nfO{ # ju{df ljefhg ul/g] 5 .

!_ ;fgf Jofj;flos ufO{ e}F;L kmfd{ M o; sfo{j|mdsf nflu % b]lv !) j6f pGgt b'wfn' ufO{kfng jf e}F;Lsf] xsdf Go"gtd @ b]lv $ j6f;Dd pGgt b'wfn' e}F;L kfng u/L b'w pTkfbg Joj;fo ;'? u/]sf kmfd{x¿nfO{ dflgg] 5 .

@_ demf}nf:t/sf Jofj;flos ufO{ e}F;L kmfd{ M !! b]lv #) j6f pGgt b'wfn' ufO{kfng jf e}F;Lsf] xsdf Go'gtd % b]lv !@ j6f;Dd pGgt b'wfn' e}F;L kfng u/L b'w pTkfbg Joj;fo ;'? u/]sf kmfd{x¿nfO{ dflgg] 5 .

#_ ;d"x Jofj;flos kmfd{ M #) b]lv dfly pGgt b'wfn' ufO{ kfng jf e}F;Lsf] xsdf Go'gtd !@ b]vL dfyL pGgt b'wfn' e}Fl;kfng u/L b'w pTkfbg jf k|zf]wg Joj;fo ;'? u/]sf kmfd{x¿nfO{ dflgg] 5 .

3_ sfo{j|mdsf nflu pknAw u/fOg] ;xof]u M

!_ ;fgf Jofj;flos kmfd{ M pGgt ufO{ e}F;L vl/b u/L ladf ul/Psf] k|lt pGgt ufO{sf nflu a9Ldf ?= @))))=)) -la; xhf/_ sf b/n] a9Ldf ?= @,)),)))=)) -b'O{ nfv_ ;Dd / k|lt e}F;L ? %),)))=)) -krf; xhf/_ sf b/n] a9Ldf ?= @,)),)))=)) -b'O{ nfv_ ;Dd gub cg'bfg pknAw u/fOg]5 .

@_ demf}nf :t/sf Jofj;flos ufO{ e}F;L kmfd{sf] ;'b[9Ls/0fsf nflu tkzLndf pNn]lvt lj|mofsnfkx¿ sfof{Gjog ug{ k|lt kmfd{ a9Ldf ? #,)),)))=)) -ltg nfv_ ;Dd cg'bfg pknAw u/fOg]5 .

lj|mofsnfkx¿ M

kmd{ ;'b[9Ls/0f;Fu ;DalGwt sfo{x¿ M

• uf]7 lgdf{0f ;'wf/ tyf kmd{ ;'/Iff -af/ aGb]h_, h}ljs ;'/Iff, cflb . • kz' k|hgg, cfxf/f tyf cGo Joj:yfksLo sfo{ -s[lqd uef{wg, pks/0f,

u|fOG8/, Rofkm s6/, sfpDof6, ldNs Sofg, x\jLn Aof/f]_ cflb .

Page 112: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

102 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg'bfg lbOg] cfwf/x¿ M

• !!–!% b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L %–^ df clwstd ?= @,@%,)))=)) • !^–@) b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L &–* df clwstd ?= @,%),)))=)) • @!–@% b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L (–!) df clwstd ?= @,&%,)))=)) • @^–#) b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L !!–!@ df clwstd ?= #,)),)))=))

#_ pGgt b'wfn' ufO{ #) eGbf dfyL / e}F;L b'wfn' !@ eGbf dfly kfng u/L Joj;fo u/]sf ;d"x Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng u/L Joj;fo u/]sf ;d"x Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng kmfd{x¿nfO{ oflGqsLs/0fsf nflu tkzLn pNn]lvt d]l;g/L cf}hf/ vl/b ug{ k|ltkmfd{ a9Ldf ?= $,)),)))=)) -rf/ nfv_ cg'bfg pknAw u/fOg] 5 .

• #!–%) b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L !#–@) df clwstd ?= #,@%,)))=)) • %!–&% b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L @!–#) df clwstd ?= #,%),)))=)) • &^–!)) b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L #!–$) df clwstd ?=#,&%,)))=)) • !)) eGbf b'wfn' ufO{ jf b'wfn' e}F;L $) eGbf clwstd

?= $,)),)))=))

Kfmfd{ ofGqLs/0f;Fu ;DalGwt lj|mofsnfksf nflu cfjZos d]l;g/L cf}hf/x¿ M ldlNsª d]l;g jf ldlNsª kfn{/ jf kmf]/]h Ans d]l;g jf o"=Pd=Pd=la= d]l;g jf ljb\o'tLo lkm8/ jf jf6// jf ldNs Sofg jf ;fOnf] lk6 jf l8k j]n, l8k af]l/ª jf kfZr'/fOh/ jf lk|mh/ jf lrlnª Eof6 cflb .

ª_ k|:tfj cfx\jfg M JolStut¿kdf o'jf s[ifsn] jf ;fem]bf/Ldf pGgt ufO{ e}F;L kmfd{x¿ ;fgf jf demf}nf :t/ kmfd{ ;'b[9Ls/0f jf ;d"x Jofj;flos kmfd{df ofGqLs/0fsf nflu /fli6«o b}lgs klqsfdf ;"rgf k|sflzt u/L lhNnf kz' ;]jf sfof{nodf k]z ug]{ u/L kz' pTkfbg lgb]{zgfnoaf6 k|:tfj cfx\jfg ul/g] 5 . k|:tfj cfx\jfgsf] ;"rgf cg';"rL ! adf]lhd /fli6«o :t/sf] b}lgs klqsfdf ;DalGwt lgb]{zgfno jf s]Gb|Lo sfof{nox¿n] k|sfzg ug]{5g\ . cfj]bg Pjd\ pknAw u/fpg' kg]{ sfuhftx¿ cg';"rL @ adf]lhd / sfo{of]hgf cg';"rL # -s_ adf]lhdsf] 9fFrfdf x'g' kg]{5 .

r_ k|:tfj d"Nofª\sg M

!_ k|:tfj cfx\jfg ePadf]lhd lgwf{l/t ldlt / ;do leqdf k]z x'g cfPsf k|:tfjx¿sf] ;"rL ;fj{hlgs vl/b P]g, P]=P]= lgodfjnL / k|rlnt cfly{s lgodfjnLcg';f/sf kbflwsf/Lsf] /f]xa/df d'r'Nsf agfO{ ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nox¿n] l;kmfl/;;lxt ;f]sf] ljj/0f kz' pTkfbg lgb]{zgfnodf k7fpg' kg]{5 .

Page 113: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 103

@_ r -!_ df k|fKt k|:tfjx¿sf] k|f/lDes 5fglag, :ynut lg/LIf0f tyf cg';"rLdf cfwf/x¿nfO{ ;d]t lnO{ d"Nofª\sg ug{sf nflu tkzLncg';f/sf] # ;b:oLo d"Nofª\sg ;ldlt /xg] 5 .

d"Nofª\sg ;ldltsf] agf]6 M

!_ ;DalGwt lh=k=;]=sf= sf] k|d'v, ;+of]hs M ! hgf

@_ kz' pTkfbg lgb]{zgfnosf] jf kz' pTkfbg lgb]{zgfnoaf6 tf]lsPsf] clws[t :t/sf] s]Gb|Lo k|ltlglw, ;b:o ! hgf

#_ ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf] o'jf nlIft sfo{j|md x]g]{ kmf]sn clws[t M ! hgf

5_ k|:tfjx¿sf] :jLs[lt M

!_ d"Nofª\sg ;ldltn] cg';"rL % -s_ adf]lhdsf] 9fFrfdf d"Nofª\sg u/L 5gf}6 ePsf k|:tfjx¿ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z ug{' kg]{5 / ;f]sf] hfgsf/L kz' pTkfbg lgb]{zgfno / ;DalGwt s]Gb|Lo sfof{nonfO{ clgjfo{¿kdf k7fpg' kg]{5 .

@_ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf ljsf; s[lif ;ldltdf ePsf] k|:tfjx¿sf] ;DaGwdf s'g} b'ljwf eP kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ;ldltn] kz' pTkfbg lgb]{zgfnosf] /fo tyf ;'emfj lng ;Sg] 5 .

#_ kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z eO{ :jLs[lt k|:tfjx¿sf k|:tfjnfO{ cg'bfg k|bfg ug{sf nflu cg';"rL $ -s_ adf]lhd ;Demf}tf ug]{ bfloTj ;DalGwt lhNnf kz';]jf sfo{nosf] x'g]5 .

kl/R5]b #

o'jf nlIft Jofj;flos afv|f k|jb\w{g sfo{j|md

%= o'jf nlIft Jofj;flos afv|f k|jb\w{g sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof M

s_ sfo{j|md ;~rfng x'g] lhNnfx¿ M s]Gb|Lo e]8fafv|f k|jb\w{g sfof{noaf6 ;~rfng ul/g] sfo{j|mdsf nflu kz' pTkfbg lgb]{zgfnoaf6 lhNnfx¿sf] 5gf}6 ul/g]5 . lhNnf kz' ;]jf sfof{nox¿n] o; sfo{ljlwcg';f/ sfo{j|md :jLs[t tyf ;~rfng ug{ ;Sg]5g\ .

v_ sfo{j|md ;~rfng cjlw M of] sfo{j|md g]kfn ;/sf/n] lg0f{o u/]adf]lhd cjlw;Dd ;~rfng x'g]5 .

u_ Jofj;flos afv|f kfng kmfd{ M o; sfo{j|mdcGtu{t Jofj;flos afv|f kfng kmfd{x¿nfO{ lgDgfg';f/ juL{s/0f ul/g] 5 .

Page 114: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

104 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!_ lghL Jofj;flos afv|fkfng kmfd{ M o; sfo{j|mdsf] k|of]hgsf nflu Go'gtd %) j6f k|hgg\ of]Uo jf ;f] ;ª\Vofdf afv|fkfng u/L Joj;fo ;'? ug]{ kmfd{x¿nfO{ lghL Jofj;flos afv|f kmfd{ dflgg] 5 .

@_ ;d"x jf ;ldltdf ;~rfng x'g] Jofj;flos afv|fkfng kmfd{x¿ M s[ifs ;d"x jf ;ldltdf sDtLdf % hgf ;b:o ePsf] / k|To]s s[ifs ;b:o;Fu cf};tdf !) j6f k|hgg of]Uo dfp afv|f ePsf] jf ;f] ;ª\Vofdf afv|fkfng u/L Joj;fo ;'? ug]{ ;d"x jf ;ldltcGtu{tsf kmfd{x¿nfO{ Jofj;flos dflgg] 5 .

#_ ;xsf/Ldf ;~rfng x'g] Jofj;flos afv|f kfng kmfd{x¿ M sDtLdf @% hgf ;b:ox¿n] afv|f kfng ul//x]sf] jf ;f] ;ª\Vofsf s[ifsx¿n] afv|f kfng Joj;fo ;'? ug]{ / k|lt ;b:o sDtLdf cf}ift !) dfp afv|f -;xsf/Ldf sDtLdf @%) dfp afv|f_ ePsf] kmfd{x¿nfO{{ Jofj;flos dflgg] 5 .

3_ sfo{j|mdaf6 pknAw u/fOg] cg'bfg /sd M

!_ lghL Jofj;flos kmfd{ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9L ?= @,)),)))=)) -b'O{ nfv_

@_ ;d"x jf ;ldltdf Jofj;flos afv|f kfng kmfd{x¿ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9Ldf ?= !,%),)))=)) -Ps nfv krf; xhf/_

#_ ;xsf/Ldf Jofj;flos afv|fkfng kmfd{x¿ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9Ldf ?= @,)),)))=)) -b'O{ nfv_

Gf]f6M k|:tfjn] sDtLdf cg'bfg /sd a/fa/sf] nufgL ug'{ kg]{5 .

ª_ cg'bfg /sdsf] pkof]u M

o; sfo{j|mdaf6 pknAw x'g] /sdaf6 Joj;foLn] afv|fsf] vf]/ lgdf{0f jf ;'wf/, h}ljs ;'/Iffsf nflu km]lG;ª, l8lkª 6\ofª\s, 3fF; ljsf; tyf g;{/L :yfkgf k|hgg af]sf vl/b s[=u= Joj:yfkg jf cfjZos pks/0f vl/bdf pkof]u ug{ ;Sg]5g\ . of] /sdaf6 afv|fsf] bfgf, cf}ifwL, vlgh kbfy{nufotsf vkt x'g] ;fdu|Lx¿ vl/b ug{ eg] kfOg] 5}g .

r_ sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof M

!_ k|:tfj cfx\jfg M lghL kmfd{ jf ;d"x jf ;ldlt jf ;xsf/Ldf cfab\w s[ifsx¿af6 ;xsfo{df Jofj;flos afv|f kmfd{ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu kz' pTkfbg lgb]{zgfno jf s]Gb|Lo e]8fafv|f k|jb\w{g sfof{noaf6 /fli6«o b}lgs klqsfdf k|:tfj cfx\jfg ul/g] 5 . k|:tfj cfx\jfgsf] ;"rgf cg';"rL ! adf]lhd / cg'bfg ;xof]u k|fKt ug{sf nflu lbOg] cfj]bg kq

Page 115: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 105

tyf ;ª\lIfKt sfo{of]hgf k|:tfj j|mdzM cg';"rL @ / # -v_ adf]lhd x'g] 5 .

em_ k|:tfj d"Nofª\sg M

!_ k|:tfj cfx\jfg ePadf]lhd lgwf{l/t ldlt / ;do leqdf k]z x'g cfPsf k|:tfjx¿sf] ;"rL ;fj{hlgs vl/b P]g, P]=P]= lgodfjnL / k|rlnt cfly{s lgodfjnLcg';f/sf kbflwsf/Lx¿sf] /f]xa/df d'r'Nsf agfO{ ;DalGwt lhNnf kz';]jf sfof{nox¿n] l;kmfl/; ;lxt ;f]sf] ljj/0f s]Gb|Lo e]8fafv|f k|jb\w{g sfof{no / kz' pTkfbg lgb]{zgfno k7fpg' k5{ .

@_ em -!_ df k|fKt k|:tfjx¿sf] k|f/lDes 5fglag, :ynut lg/LIf0f tyf cg';"rLdf pNn]lvt cfwf/x¿nfO{ ;d]t lnO{ d"Nofª\sg ug{sf nflu tkl;ncg';f/sf] # ;b:oLo d"Nofª\sg ;ldlt /xg] 5 .

d"Nofª\\sg ;ldltsf] agf]6 M

!= ;DalGwt lh=k=;]=sf= sf] k|d'v, ;+of]hs M ! hgf

@= s]Gb|Lo e]8fafv|f k|jb\w{g sfo{no jf kz' pTkfbg lgb]{zgfnoaf6 tf]lsPsf clws[t:t/sf] s]Gb|Lo k|ltlglw, ;b:o M ! hgf

#= ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf] o'jf nlIft sfo{j|md x]g]{, kmf]sn clws[t, ;b:o ;lrj M ! hgf

`_ d"Nofª\sg cfwf/x¿ M

d"Nofª\sg cfwf/x¿ cg';"rL % -v_ df pNn]vcg';f/ x'g]5g\ .

6_ k|:tfjx¿sf] :jLs[lt M

!_ d"Nofª\sg ;ldltn] cg';"rL % -v_ adf]lhdsf] 9fFrfdf d"Nofª\sg u/L 5gf}6 ePsf k|:tfjx¿ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z ug{' kg]{ 5 / ;f]sf] hfgsf/L kz' pTkfbg lgb]{zgfno / ;DalGwt s]Gb|Lo sfof{nox¿nfO{ clgjfo{¿kdf k7fpg' kg]{5 .

@_ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z ePsf k|:tfjx¿sf] ;DaGwdf s'g} b'ljwf eP kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf kz' pTkfbg lgb]{zgfnosf] /fo tyf ;'emfa lng ;Sg] 5 .

#_ kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z eO{ :jLs[lt k|:tfjx¿sf k|:tfjsnfO{ cg'bfg k|bfg ug{sf nflu cg';"rL $ -s_ adf]lhd ;Demf}tf ug{ bfloTj ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf] x'g]5 .

Page 116: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

106 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

kl/R5]b $

o'jf nlIft Jofj;flos aª\u'/ k|j{b\wg sfo{j|md

^= o'jf nlIft Jofj;flos aª\u'/ kfng sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof M

s_ l:sd ;~rfng k|lj|mof b]xfoadf]lhd x'g]5 M

!= l:sd ;~rfng x'g] lhNnfx¿ M k|fyldstfsf cfwf/df 5gf}6 ul/g] .

@= l:sd ;~rfng cjlw M of] sfo{j|md g]kfn ;/sf/n] lg0f{o u/]adf]lhd cjlw;Dd ;~rfng x'g]5 .

#= nlIft ju{ M u|fdL0f o'jf, /f]8 sf]l/8f]/ nlIft / j}b]lzs /f]huf/af6 kmls{Psf ljz]ift ;DalGwt sfddf bIftf xfl;n u/]sf o'jfx¿nfO{ dfgj ;+;fwgsf] ¿kdf /x]sf !* b]lv %) jif{ pd]/ ;d"xsf] Joj;fox¿ . ;fy} ;a} ;fdflhs ;d"xsf s[ifsx¿nfO{ k|fyldstfcg';f/ ;dfj]z u/fOg] 5 .

v_ Jofj;flos aª\u'/kfngsf] juL{s/0f M

o; :sLd ;~rfng ug{sf nflu tk;Lndf adf]lhd # lsl;dsf] aª\u'/ kmfd{x¿ juL{s/0f ul/g] 5 .

!_ ;fgf aª\u'/ kfng kmfd{ M o; sfo{j|mdsf] k|of]hgsf nflu vf]/ lgdf{0f sfo{ k'/f u/L aª\u'/ kfng ;'? ug{ tof/L cj:yfdf /x]sf] jf kf7f kf7L pTkfbg (Breeding) sf nflu eP sDtLdf % j6f / df;' pTkfbg (Fattening) sf nflu eP sDtLdf !% j6f aª\u'/ kfng ug'{ kg]{5 .

@_ demf}nf :t/sf aª\u'/ kfng kmfd{x¿ M k|To]s s[ifs ;b:o;Fu sDtLdf !% j6f k|hgg of]Uo dfp aª\u'/ ePsf] jf df;' pTkfbgsf nflu dfq eP sDtLdf $% j6f kf7fkf7Lsf] ;ª\Vofdf Joj;fo ;'? u/]sf] ;fem]bf/L kmfd{ jf lghL Joj;foLx¿nfO{ demf}nf :t/sf Jofj;flos kmfd{x¿ dflgg] 5 .

#_ ;d"x Jofj;flos aª\u'/ kfng kmfd{x¿ M k|To]s ;b:o;Fu sDtLdf #) j6f k|hgg of]Uo dfp aª\u'/eGbf a9L ;ª\Vofdf Joj;fo ;'? u/]sf]] jf df;' pTkfbgsf nflu dfq eP sDtLdf ^) j6f kf7fkf7Lsf] ;ª\Vofdf Joj;fo ;'? u/]sf] ;fem]bf/L kmfd{ jf lghL Joj;foLx¿nfO{ Jofj;flos aª\u'/kfng kmfd{ dflgg] 5 .

u_ sfo{j|mdaf6 pknAw u/fOg] /sd M

!_ Joj;fo pGd'v -;fgf_ aª\u'/kfng kmfd{ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9Ldf ?= !,)),)))=)).– Ps nfv dfq Ps k6s .

@_ lghL jf ;fem]bf/L cw{ Jofj;flos -demf}nf :t/sf_ aª\u'/ kfng kmfd{ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9Ldf ?= !,@%,)))=)).– Ps nfv klRr; xhf/ dfq Ps k6s .

Page 117: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 107

#_ lghL jf ;fem]bf/L cw{Jofj;flos -;d"x :t/sf_ aª\u'/ kfng kmfd{ :yfkgf jf ;'b[9Ls/0fsf nflu a9Ldf ?= !,%),)))=)).– Ps nfv krf; xhf/ dfq Ps k6s .

3_ /sdsf] pkof]u M

!_ o; sfo{j|mdaf6 pknAw u/fOg] /sdn] ;fgf aª\u'/ kfng kmfd{n] aª\u'/sf] k|hgg of]Uo pd]/sf lgb]{lzt aª\u'/x¿ vl/b ug{' kg]{ 5 . of] /sdaf6 aª\u'/sf] efn], vf]/ lgdf{0f tyf ;'wf/ tyf vr{ eP/ ghfg] pks/0f ;fdu|L cfbLdf vr{ ug{ kfOg] 5 .

@_ o; sfo{j|mdaf6 pknAw x'g] /sdaf6 demf}nf aª\u'/ kfng kmfd{n] aª\u'/sf] k|hgg of]Uo pd]/sf aª\u'/x¿ vl/b ug{' kg]{ 5 . of] /sdaf6 aª\u'/sf] efn], vf]/ lgdf{0f tyf ;'wf/, aª\u'/sf nflu pkof]u x'g] vr{ eP/ ghfg] pks/0f ;fdu|L cflbdf dfq vr{ ug{ kfOg] 5 .

#_ o; sfo{j|mdaf6 pknAw x'g] /sdaf6 Jofj;flos aª\u'/ kfng kmfd{n] aª\u'/sf] k|hgg of]Uo pd]/sf lgb]{lzt aª\u'/x¿ vl/b ug{' kg]{ 5 . of] /sdaf6 aª\u'/sf] vf]/ dd{t ;Def/ bfgf pTkfbg ug]{ u|f08/ ldSr/ / afof] UofF;df vr{ ug{ kfOg] 5 .

ª_ k|:tfj cfx\jfg M k|To]s jif{ lghL jf ;fem]bf/L Jofj;flos aª\u'/ kmfd{x¿af6 cg';"rL ! cg';f/ k|:tfj cfx\jfg ul/g] 5 . pSt k|:tfjsf] cfx\jfg s]Gb|Lo aª\u'/ s'v'/f k|jb\w{g sfof{no xl/x/ ejgaf6 x'g]5 . OR5's o'jfx¿n] cfj]bgsf ;fydf cg';"rL # -u_ adf]lhdsf] sfo{of]hgf;lxt k|:tfjdf ;+nUg x'g' kg]{ sfuhft cg';"rL @ cg';f/ k]z ug'{kg]{5 .

r_ k|:tfj d"Nofª\sg M

!_ k|:tfj cfx\jfg ePadf]lhd lgwf{l/t ldlt / ;doleqdf k]z x'g cfPsf k|:tfjx¿sf] ;"rL ;fj{hlgs vl/b P]g, P]=P]= lgodfjnL / k|rlnt cfly{s lgodfjnLcg';f/sf kbflwsf/Lx¿sf] /f]xj/df d'r'Nsf agfO{ ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nox¿n] l;kmfl/;;lxt ;f]sf] ljj/0f s]Gb|Lo aª\u'/ s'v'/f k|jb\w{g sfof{no / kz' pTkfbg lgb]{zgfno k7fpg' k5{ .

@_ r -!_ df k|fKt k|:tfjx¿sf] k|f/lDes 5fgljg, :ynut lg/LIf0f tyf cg';"rLdf pNn]lvt cfwf/x¿nfO{ ;d]t lnO{ d"Nofª\sg ug{sf nflu tk;Lncg';f/sf] # ;b:oLo d"Nofª\sg ;ldlt /xg] 5 .

d"Nofª\\sg ;ldltsf] agf]6 M != ;DalGwt lh=k=;]=sf= sf] k|d'v, ;+of]hs M ! hgf

@= s]Gb|Lo aª\u'/ s'v'/f k|jb\w{g sfof{no jf kz' pTkfbg lgb]{zgfnoaf6 tf]lsPsf clws[t:t/sf] s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o M ! hgf

#= ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf], o'jf nlIft sfo{j|md x]g]{ kmf]sn clws[t M ;b:o ;lrj M ! hgf

Page 118: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

108 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

5_ d"Nofª\sgsf cfwf/x¿ M d"Nofª\sgsf cfwf/x¿ cg';"rL % -u_ df pNn]v ePcg';f/ x'g]5g\ .

h_ k|:tfjx¿sf] :jLs[lt M

!_ d"Nofª\sg ;ldltn] cg';"rL % -u_ adf]lhdsf] 9fFrfdf d"Nofª\sg u/L 5gf}6 ePsf k|:tfjx¿ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z ug{' kg]{5 / ;f]sf] hfgsf/L kz' pTkfbg lgb]{zgfno / ;DalGwt s]Gb|Lo sfof{nox¿nfO{ clgjfo{ ¿kdf k7fpg' kg]{5 .

@_ :jLs[lt jf cg'df]bgsf nflu kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z ePsf k|:tfjx¿sf] ;DaGwdf s'g} b'ljwf eP kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf kz' pTkfbg lgb]{zgfnosf] /fo tyf ;'emfj lng ;Sg] 5 .

#_ kz' ljsf; sfo{bn jf lhNnf s[lif ljsf; ;ldltdf k]z eO{ :jLs[lt k|:tfjx¿sf k|:tfjsnfO{ cg'bfg k|bfg ug{sf nflu cg';"rL $ -s_ adf]lhd ;Demf}tf ug{ bfloTj ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf] x'g]5 .

kl/R5]b %

o'jf nlIft kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g sfo{j|md

&= o'jf nlIft kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g sfo{j|md ;~rfng k|lj|mof M

s_ kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g lgb]{zgfno jf If]qLo kz' ;]jf lgb]{zgfno jf lhNnf kz' ;]jf sfof{non] :jLs[t jflif{s sfo{j|mdcg';f/ /fli6«o:t/sf] klqsf tyf j]a;fO6df kz' hGo pTkfbgx¿sf] k|jb\w{g ug{ k|yd rf}dfl;s cjlwleq #% lbg]sf] ;"rgf k|sfzg u/L tk;Lnadf]lhd lj|mofsnfk ;~rfngsf nflu k|:tfj dfu ug]{5 .

!= lrlnª Eof6 :yfkgf tyf ;~rfng

@= 8]/L k;n lgdf{0f tyf ;'wf/

#= df;' k;n lgdf{0f tyf ;'wf/

$= 5fnf ;ª\sng

%= :yfgLo :t/df h'Ttf tyf 5fnfsf ;fdu|Lx¿ pTkfbg

^= :yfgLo :t/df pknAw e]8fsf] pmg k|zf]wg tyf ;fdu|L pTkfbg

&= ljljw kz'hGo pTkfbgx¿sf] ahf/Ls/0f;DaGwL sfo{j|mdx¿

Page 119: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 109

v_ ;"rgf k|sfzg ePkZrft\ OR5's a]/f]huf/ o'jfx¿n] cg';"rL @ cg';f/sf] lgj]bg / cg';"rL # -3_ adf]lhd Jofj;flos k|:tfj kz'kG5L ahf/ k|jb\w{g lgb]{zgfno jf If]qLo kz' ;]jf sfof{nodf k]z ug{' kg]{5 .

u_ k|:tfj k]z ubf{ cg';"rL @ cg';f/sf sfuhftx¿ clgjfo{¿kdf ;dfj]z x'g' kg]{5 .

3_ :jLs[t jflif{s sfo{j|md ah]6df pNn]lvt nIosf cfwf/df ;fj{hlgs lghL ;fem]bf/Ldf cg'bfg ljt/0f ul/g]5 .

ª_ k|fKt x'g cfPsf k|:tfjx¿ cg';"rL % -3_ sf] cfwf/df 5gf}6 / :jLs[t ul/g]5 .

r_ k|:tfj :jLs[t eP kZrft\ k|:tfjs;Fu cg';"rL $ -s_ cg';f/ låkIfLo ;Demf}tf ul/g]5 .

5_ sfo{ k|ult / ;DalGwt sfof{nosf] k|fljlws k|ltj]bg ;Gtf]ifhgs 7x/]df cg'bfg /sd @ ls:tfdf pknAw u/fOg]5 . klxnf] %) k|ltzt /sd ;'?sf] %) k|ltzt sfo{ ;dfKt eP kl5 / afFsLsf] %) k|ltzt /sd sfo{ ;DkGg ePkl5 pknAw u/fOg]5 jf ;Demf}tf d'tflassf ;Dk"0f{ sfd ;DkGg eO;s]kZrft\ cfjZos sfuhft / lan ekf{Osf] cfwf/df Psd'i6 e'StfgL lbOg]5 .

h_ 5gf}6 ljlw M k|fKt k|:tfjx¿ 5gf}6 ug{ tk;Lncg';f/sf] 5gf}6 ;ldlt u7g ul/g] 5 .

;DalGwt sfof{no k|d'vn] tf]s]sf] clws[t M ;+of]hs

;DalGwt sfof{nosf] of]hgf zfvf x]g]{ kbflwsf/L M ;b:o

;DalGwt sfo{j|md x]g]{ kz' ;]jf ljefu, of]hgf zfvf M ;b:o

clws[t k|ltlglw;DaGwL cGo ;/sf/L lgsfo M ;b:o

clws[t k|ltlglw s]Gb|Lo lgsfo -tf]lsPsf]_ M ;b:o

em_ 5gf]6 ;ldltn] lgodfg';f/sf] l/t k¥ofO{ k|:tfjx¿ dWo]af6 cg';"rL % -3_ sf] cfwf/df cg'bfgsf nflu pko'St k|:tfjx¿sf] 5gf}6 ug]{5 . k|:tfj 5gf}6sf] j|mddf k|:tfjsx¿sf] ;dfg cª\s x'g cfPdf klxnf] btf{ ePsf] k|:tfjsnfO{ ul/g]5 .

`_ 5gf}6 ;ldltdf k]z eO{ :jLs[t k|:tfjx¿sf k|:tfjsnfO{ cg'bfg k|bfg ug{sf nflu cg';"rL $ -v_ adf]lhd ;Demf}tf ug]{ bfloTj ;DalGwt lhNnf kz' ;]jf sfof{nosf] x'g]5 .

Page 120: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

110 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL % -s_

o'jf nlIft ljz]if kz' pTkfbg -Jofj;flos ufO{ e}F;L kfng_ sfo{j|md ;~rfngsf nflu 5gf}6 ubf{ ckgfOg] d"Nofª\sgsf cfwf/x¿

qm=;= bg cfj]bssf] gfd 7]ufgf k|:tfljt sfo{of]hgf

-@%_

Joj;fosf] ;DefJotf jf

pko'St -!)_

cg'ej jf tflnd -!)_

Kffln/x]sf] ufO{ e}F;L sf] ;ª\Vof

-!)_

3fF; lasf; u/]sf] jf lasf; ul/g] hUufsf]

If]qkmn -!)_

j}b]lzs /f]huf/af6 kms]{sf] -!)_

h}las tyf kof{j/0fLo ;'/Iff

lalw -!)_

s'n k|fKtfª\s -!))_

d"Nofª\sg ;ldlt kbflwsf/Lx¿sf] M

gfd y/M gfd y/M gfd y/M

kbM kbM kbM

b:tvtM b:tvtM b:tvtM

ldltM ldltM ldltM

Page 121: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 111

cg';'rL % -v_

afv|f kfng Joj;fosf] k|:tfj 5gf}6 ubf{ ckgfOg] d"Nofª\sgsf cfwf/x¿

qm=;+= bg cfj]bssf] gfd 7]ufgf sfo{ of]hgf

-!%_

Joj;fosf] ;DefJotf jf

pko'St -!%_

z}lIfs of]Uotf -!)_

j}b]lzs /f]huf/af6 kms]{sf] -!)_

Affv|fkfng jf 3fF; v]tLdf tflnd k|fKt

-!%_

Kffln/x]sf] afv|fsf] ;ª\Vof -!%_

3fF; v]tL u/]sf] hUuf / r/gsf]

If]qkmn -@)_

s'n k|fKtfª\s -!))_

d"Nofª\sg ;ldlt kbflwsf/Lx¿sf] M

gfd y/M gfd y/M gfd y/M

kbM kbM kbM

b:tvtM b:tvtM b:tvtM

ldltM ldltM ldltM

Page 122: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

112 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';'rL % -u_

o'jf nlIft Jofj;flos aª\u'/ k|ab\w{g sfo{j|md ;~rfngsf nflu 5gf}6 ubf{ ckgfOg] d"Nofª\sgsf cfwf/x¿

qm=;+= bg cfj]bssf] gfd 7]ufgf sfo{ of]hgf

-@%_

Joj;fosf] ;DefJotf jf

pko'St -@%_

cg'ej jf tflnd -@)_

j}b]lzs /f]huf/af6 kms]{sf]

-!)_

Kffln/x]sf] jf Joj;fo ;'? ug]{ aª\u'/sf]

;ª\Vof* -@)_

s'n k|fKtfª\s -!))_

d"Nofª\sg ;ldlt kbflwsf/Lx¿sf] M

gfd y/M gfd y/M gfd y/M

kbM kbM kbM

b:tvtM b:tvtM b:tvtM

ldltM ldltM ldltM

* !_ vf]/sf] cj:yf M % cª\s @_ bfgf kfgLsf] Joj:yfkg M % cª\s

#_ h}ljs ;'/Iffsf] cj:yf M % cª\s $_ aª\u'/sf] hft / ;ª\Vof M % cª\s

Page 123: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 113

cg';'rL % -3_

o'jf nlIft Jofj;flos kz'kG5L ahf/ k|ab\w{g sfo{j|md ;~rfngsf nflu 5gf}6 ubf{ ckgfOg] d"Nofª\sgsf cfwf/x¿

d"Nofª\sgsf cfwf/x¿÷cª\s

@% @) !% !) s}lkmot

z}lIfs of]Uotf :gftsf]Tt/ jf ;f] eGbf a9L

:gfts k|df0fkq tx P;Pn;L ljb]zaf6 kms]{sf o'jfx¿sf] xsdf z}lIfs of]Uotfsf] / ljb]z guPsf lzlIft o'jfx¿sf] xsdf ljb]z a;]sf] cjlwsf] gDa/ u0fgf ul/g] 5}g .

k|:tfj;Fu d]n vfg] ;DalGwt ljifosf] tflnd

^ dlxgfeGbf a9Lsf] # b]lv ^ dlxgf ;Ddsf]

@ b]lv # dlxgf ;Ddsf]

@ dlxgfeGbf a9L

ljb]z a;]sf] cjlw $ jif{ jf ;f]eGbf a9L

# b]lv $ jif{;Dd @ b]lv # jif{ ;Dd

! b]lv @ jif{ ;Dd

k|ToIf nfeflGjt x'g] ;ª\Vof

#)) kl/jf/eGbf a9L

@)) b]lv #)) kl/jf/;Dd

!)) b]lv @)) ;Dd

!)) ;Dd

Page 124: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

114 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@=^ afnL tyf kz' kG5L aLdf lgb]{lzsf, @)^(

kl/R5]b #

bfaL e'StfgL

!!= bfaL e'StfgL M

!_ aLdsn] cfk"m;dIf k/]sf] afnL tyf kz'kG5L aLdf bfaLsf] tTsfn 5fglag u/L lt; lbg leq bfaL e'StfgL ug]{ Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .

@_ pklgb]{zg -!_ adf]lhd bfaL e'StfgL ubf{ cfkm'n] tfs]sf] afnL tyf kz'kG5L aLdfsf] bfaL;DaGwL cfjZos sfuhft k|fKt eP kl5 ;ft lbg leq 5fglag u/fO{ bfloTj olsg u/L e'StfgL ug'{kg]{ ePdf aLldtnfO{ e'StfgL ug'{k5{ .

#_ pklgb]{zg -@_ adf]lhd bfaL e'StfgL ubf{ 36gf 36]sf] ;dodf ePsf] jf:tljs Iflt jf aLdfª\s /sd h'g sd x'G5 ;f] a/fa/sf] /sd dfq bfaL e'StfgL ug'{ kg]{5 .

$_ pklgb]{zg -#_ adf]lhdsf] sfuhft, ljj/0f tyf l;kmfl/;adf]lhd bfaL e'StfgL ug{ gkg]{ ePdf :ki6 cfwf/ / sf/0f v'nfO{ aLldtnfO{ lnlvt hfgsf/L lbg'kg]{5 .

%_ afnL tyf kz'kG5L aLdf n]vcGtu{t s'g} xfgL gf]S;fgL ePdf To:tf] xfgL gf]S;fgLsf] lg/LIf0f -;e]{_ ug]{ / aLdf n]vsf] cfwf/df Ifltsf] d"Nofª\sg ug]{ sfo{ ;DalGwt afnL tyf kz'kG5L ljz]if1 jf k|fljlws JolStåf/f u/fpg' kg]{5 .

^_ bfaL e'StfgL ;DaGwdf s'g} ljjfb pTkGg ePdf aLdf lgodfjnL, @)$( sf] lgod ## adf]lhd aLdf ;ldltdf ph'/L ug{ ;Sg]5 .

kl/R5]b $

;'/If0f x'g] afnLsf] If]qkmn / nfut

!@= afnLsf] nfut M afnL aLdf ubf{ afnL nufpFbfb]lv afnL kfSbf;Dd nfUg] nfut d"No s[lif dGqfnodfkm{t\ pknAw u/fPsf] cfwf/e"t nfut ljj/0fadf]lhd x'g]5 .

!#= Go'gtd If]qkmn M k|To]s s[ifsn] ;'/If0f ug{ kfpg] afnLsf] Go'gtd If]qkmn kxf8df cf7 cfgf -cfwf /f]kgL_ / t/fO{df Ps s7\7f x'g' kg]{5 . ;f]eGbf sdf If]qkmndf nufOPsf] afnL aLdfn]v hf/L ul/g] 5}g .

Page 125: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 115

kl/R5]b %

;'/If0f x'g] kz'kG5L wgsf] clwstd aLdfª\ssf] l;df / pd]/

!$= clwstd aLdfª\s M a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfaf6 C0f lnO{ vl/b u/]sf], cfkm\g} uf]7df x's]{sf] jf cfkm\g} nufgLaf6 vl/b u/]sf] kz'kG5Lwgx¿nfO{ :yfgLo d"Nosf] cfwf/df aLdfª\s /sd b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ ufO{e}F;L

ufO{ pGgt :yfgLo

afR5L -! jif{;Ddsf]_ ?= #))))=)) ?= !))))=))

afR5L -! jif{b]lv dfly_ ?= &%)))=)) ?= @%)))=))

b'wfn' ?= !,%),)))=)) ?= %))))=))

jf ;f]sf] jf:tljs d"No h'g sd x'G5 ;f];Dd .

e}F;L pGgt :yfgLo

kf8L -!* dlxgf;Ddsf]_ ?= #))))=)) ?= !%)))=))

kf8L -!* dlxgfdflysf]_ ?= ^))))=)) ?= #))))=))

b'wfn' ?= !,@%,)))=)) ?= &))))=))

jf ;f]sf] jf:tljs d"No h'g sd x'G5 ;f] ;Dd .

v_ k|hggsf nflu kflnPsf] k|lt /fFuf] tyf ;f9F]sf] a9Ldf ?= &))))=)) -;Tt/L xhf/_ jf ;f]sf] jf:tljs d"No h'g sd x'G5 ;f] ;Dd .

u_ 9'jfgL jf hf]Tgsf nflu k|ltuf]? jf /fFuf] ?= $))))=)) -rfln; xhf/ jf ;f]sf] jf:tljs d"No h'g sd x'G5 ;f];Dd .

3_ gfs÷rf}F/L

afR5L ?=!@)))=))

sf]/]nL ?=@%)))=))

b'wfn' ?=%))))=))

jo:s ofs ?=*))))=))

jf ;f]sf] jf:tljs d"No h'g sd x'G5 ;f] ;Dd .

Page 126: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

116 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

ª_ df;'sf nflu kflnPsf e]8f afv|f tyf aª\u'/ cflbsf kf7fx¿sf] pd]/cg';f/ :yfgLo ahf/ d"No jf a9Ldf ?= *)))=)).— -cf7 xhf/_ x'g]5 .

r_ kf7f kf7L pTkfbgsf nflu kflng] dfpsf] d"No a9Ldf b]xfoadf]lhd x'g]5 M

afv|f / e]8f ?= !))))=))

aª\u'/ ?= !))))=))

5_ df;', rNnf tyf c08fsf nflu kflng] xfF; jf s'v'/fsf] d"No b]xfoadf]lhd x'g]5 M

a|f]On/ -cf7 xKtfsf]_ -df;' pTkfbg ug]{_ ?= $))=)) n]o;{ -c08f kfg]{_ ?= &))=)) x\ofr/L -rNnf kfg]{_ ?= !@))=)) xfF; -c08f kfg]{_ ?= &))=)) xfF; -df;' pTkfbg ug]{_ ?= ^))=))

!%= pd]/ M kz'wgsf] aLdfof]Uo pd]/ -Go'gtd / clwstd_ b]xfoadf]lhd x'g]5 M

s_ :yfgLo tyf pGgt hftsf] ufO{ @ jif{ -cyjf klxnf] a]t ePsf]_ b]lv !) jif{;Dd

v_ e}F;L # jif{ -cyjf klxnf] a]t ePsf]_ b]lv !@ jif{;Dd

u_ :yfgLo tyf pGgt gZnsf] afR5L÷sf]/]nf] jf kf8Lsf] ^ dlxgfb]lv @ jif{;Dd

3_ k|hggsf nflu pGgt gZnsf] ;fF9] jf /fFuf] # jif{ b]lv & jif{;Dd

ª_ 9'jfgL jf hf]Tgsf nflu uf]? jf /fFuf # jif{ b]lv !@ jif{;Dd

r_ e]8f, afv|f / aª\u'/ # dlxgfb]lv ljj|mLsf nflu tof/ x'Gh]n;Dd .

:ki6Ls/0f M afnL tyf kz'kG5Lsf] aLdfª\ssf] xsdf k|To]s jif{ tYofª\s x]/L cfjZos k'g/fjnf]sg ug{ ;lsg]5 tyf o; lgb]{zgdf ;dfj]z gePsf afnL, kz'kG5L tyf cGo aLdfª\ssf] xsdf ;DalGwt dGqfnodfkm{t\ pknAw ePsf] tYofª\snfO{ cfwf/ dfgL lgw{f/0f ug{ ;lsg]5 .

!_ kz'kG5Lsf] d"No hft / kflng] If]qcg';f/ km/s km/s x'g ;Sg]5 .

@_ kz'kG5Lsf] d"Nofª\sg ubf{ k|:tfljt kz'kG5Lsf] pd]/, :jf:Yo l:ylt / pTkfbsTjsf] cfwf/df ug'{ kg]{5 .

#_ t/ o;/L lgwf{/0f ul/g] d"No :yfgLo ahf/df rn]sf] d"NoeGbf a9L x'g] 5}g .

$_ aLdf ul/Psf] afnL tyf kz'kG5Lsf] aLdf cjlw leq Iflt ePdf Ifltsf] d"Nofª\sg ;DalGwt ljz]if1÷k|fljlwsaf6 u/fpg' kg]{5 .

Page 127: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 117

afnL tyf kz'kG5L aLdfsf] aLdfz'Ns / sld;g;DaGwL Joj:yf M

qm=;+= afnL tyf kz'kG5L aLdfsf] lsl;d aLdf z'Ns sldzg

! afnL aLdf aLdfª\ssf] % k|ltzt –k|lt afnL

aLdf z'Nssf] !% k|ltzt

@ kz' aLdf aLdfª\ssf] % k|ltzt –k|lt afnL

aLdf z'Nssf] !% k|ltzt

# kG5L aLdf* Jofj;flos aLdfª\ssf] ^ k|ltzt –k|lt ;d"x -Jofr_

aLdf z'Nssf] !% k|ltzt

3/kfn'jf aLdfª\ssf] % k|ltzt –k|lt ;d"x -Jofr_

* aLdf z'Ns u0fgf ubf{ Ps jif{ eGbf sd ;dodf pTkfbg k'/f x'g] kG5Lsf] xsdf k|lt

;d"x -Jofr_ / Ps jif{ jf ;f] eGbf a9L ;dodf pTkfbg k'/f x'g] kG5Lsf] xsdf k|lt jif{sf b/n] aLdf z'Ns u0fgf ug'{kg]{5 .

@=& afnL tyf kz'wg aLdfsf] lk|ldoddf cg'bfg pknAw u/fpg] lgb]{lzsf, @)&)

k|:tfjgf M s[lif tyf kz'kfng Joj;fodf ePsf] hf]lvdx¿ sd u/L tL Joj;fotkm{ s[ifsx¿nfO{ cfsif{0f ug{ / s[lif If]qdf lghL tyf ;xsf/L If]qsf] nufgL a9fpg / nufgL ;'/lIft ug{ cfjZos ePsf] 5 . of] cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug{ g]kfn ;/sf/sf] zf;sLo tyf cfly{s ;'wf/sf] tTsfnLg sfo{of]hgf, @)^( sf] s[lif If]q ljsf;;DaGwL a'Fbf !! df df5f, kz'kG5L / s[lif pkhsf] Jofj;flos pTkfbgdf hf]lvd aLdf ul/lbg] / ;f] aLdfsf] %) k|ltzt cg'bfg ;/sf/n] lbg] elg pNn]v x'g'sf ;fy} g]kfn ;/sf/, cy{ dGqfnon] hf/L u/]sf] cfly{s jif{ @)^(÷&) sf] cfo Joosf] ;fj{hlgs hfgsf/L jStJosf] a'Fbf #) df ;d]t æs[lifsf] Joj;foLs/0fsf nflu hf]lvd Go'gLs/0f u/L s[ifsnfO{ df5f, kz'kG5L / s[lif pkhdf u/]sf] nufgLnfO{ ;'/lIft ug{ @)^( df3 ! ut] b]lv nfu' ePsf] df5f, kz'kG5L / afnL aLdf sfo{j|mddf ;xefuL s[ifsx¿n] lt/]sf] aLdf lk|ldod jfkt %) k|ltzt /sd g]kfn ;/sf/n] Joxf]{g] u/L ah]6 ljlgof]hg ePcg';f/sf] sfo{j|md sfof{Gojog ug{ jf~5gLo ePsf]n] ;'zf;g -Joj:yfkg / ;~rfng_ P]g, @)^$ sf] bkmf $% n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/n] of] lgb]{lzsf :jLs[t u/L nfu" u/]sf] 5 .

Page 128: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

118 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

kl/R5]b #

aLdf lk|ldod cg'bfg pknAw u/fpg] k|lqmof tyf cg'udgsf] Joj:yf

*= aLdf lk|ldod cg'bfg pknAw u/fpg] k|lqmof M aLdfª\ssf] lk|ldoddf cg'bfg pknAw u/fpFbf b]xfoadf]lhdsf] k|lj|mof ckgfpg' kg]{5 M

s_ jflif{s sfo{j|md :jLs[t ePsf] x'g'kg]{ M afnL tyf kz'wg aLdfsf] lk|ldod afkt lbOg] cg'bfg /sd jflif{s sfo{j|mdsf] ;Ldfleq /xL lbOg]5 .

v_ df5f, kz'kG5L / s[lif pkhsf] Jofj;flos pTkfbg ug]{ JolStn] aLdf cg'bfg l:sdcGtu{t afnL tyf kz'wgsf] hf]lvd aLdf ug{ aLdf P]g, @)$( cGtu{t :yfkgf ePsf] aLdf sDkgLdf lgj]bg lbg' kg]{5,

u_ pkbkmf v cg';f/ k|fKt lgj]bgsf] cfwf/df afnL tyf kz'wgsf] aLdf ;DalGwt aLdf sDkgLn] ug]{5g\ . o;/L aLdf ul/g] afnL tyf kz'wgsf] s'n aLdf lk|ldod /sdsf] %) k|ltzt /sd aLldtn] ltg'{ kg]{5 / aLldtn] aLdf lk|ldod /sd lt/]sf] ldltaf6 g} aLdf n]v hf/L ePsf] dflgg]5 . xfnnfO{ aLdf lk|ldod cg'bfg l:sdcGtu{t k|ltaLdfª\ssf] clwstd ;Ldf ?= ! s/f]8;Ddsf] dfq x'g]5,

3_ afnL tyf kz'wg aLdf ug]{ sDkgLn] afFsL %) k|ltzt lk|ldod /sd afnL tyf kz'wfg aLdf sf]ifaf6 e'StfgL lng' kg]{5 . ;f] sf nflu aLdf sDkgLn] aLdfn]vsf] k|ltlnlk / ;DalGwt sfof{nosf] l;kmfl/; kqh:tf sfuhft clgjfo{¿kdf aLdf u/]sf] #) lbgleq ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 . o;/L k]z x'g cfPsf sfuhftx¿ ;ldltn] cWoog u/L e'StfgLsf] Joj:yf ldnfpg]5,

ª_ aLdf ul/g] afnL tyf kz'wgsf] aLdfª\s /sd lgwf{/0f, aLdf lk|ldod /sd lgwf{/0f, bfjL e'StfgL k|lj|mof / aLdf;DaGwL cGo Joj:yfx¿ afnL tyf kz'kG5L aLdf lgb]{zg, @)^( / ;DalGwt aLdf n]vdf pNn]v ePadf]lhd x'g]5 .

Page 129: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 119

efu #

jgdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL Joj:yfx¿

Page 130: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

120 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 131: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 121

#=! jg gLlt, @)&!

jg P]g, @)$(, jg lgodfjnL, @)%!, sfo{ ;~rfng lgb]{lzsf, jg If]q gLlt cflbdf ul/Psf] Joj:yfn] ;fd'bflos jgsf] cjwf/0ffnfO{ ;+:yfut u/]sf] 5 . oL sfg'gL Joj:yfx¿n] ;fd'bflos jg pkef]Stf ;d"xsf] cjwf/0ffnfO{ Ps :jtGq, :jfoTt tyf :jzfl;t ;+:yfsf] ¿kdf j}wflgstf lbPsfn] pkef]Stf ;d"xsf ;b:ox¿ /fli6«o jg ;+/If0f tyf Joj:yfkgdf lhDd]jf/ ag]sf 5g\ . ;fd'bflos jgsf ;fy} sa'lnotL jgsf sfo{j|mdx¿df ;d]t ul/aL lgjf/0fnfO{ pRr dxTTj lbOPsf] 5 .

sa'lnotL jg gLlt, @)%* df s_ Jofkfl/s jg pb\od, v_ kof{ko{6g pb\od u_ ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf kl/jf/x¿nfO{ hUuf lnhdf pknAw u/fpg] k|fjwfg /x]sf] 5 . ;fy} ljkGg kl/jf/nfO{ cGo cfh{gsf lj|mofsnfkdf cj;/ k|bfg ug{ sa'lnotL jg / hLjg:t/ ;'wf/ sfo{j|mdnfO{ lg/Gt/tf lbOg] / ;hLjgsf] Jofj;flos pTkfbgsf nflu ljz]if sfo{j|md sfof{Gjog ul/g] h:tf gLltut k|fjwfgx¿sf] klg Joj:yf 5 .

#=@ lghL jg ljsf; lgb]{lzsf, @)^*

^= lghL hUufdf ePsf u}/sfi7 pTkfbg x'g] ?vx¿ tyf hl8a'6L v]tL M

o; kl/R5]bdf cGoq h];'s} eP tfklg s'g} ;+:yf jf s[ifsn] cfkm\gf] lghL hUufdf nufOPsf u}/sfi7 jg k}bfjf/ pTkfbg x'g] ?v jf hl8a'6L v]tL btf{ ug{ rfx]df glhs}sf] /]Gh kf]i6 jf O{nfsf jg sfof{nodf ;Defljt jflif{s pTkfbgsf] hfgsf/L ;lxt lgj]bg lbg ;Sg] 5g\ . o;/L k|fKt lgj]bg pk/ cfjZos hfFra'em u/L nufOPsf lghL j[If jf hl8a'6Lnufotsf cGo jg k}bfjf/sf] clen]v ;lxt lgz'Ns btf{ ug'{ kg]{5 . o:tf lgj]bsx¿n] pTkfbg ug]{ ?v jf hl8a'6L v]tLaf6 x'g ;Sg] ;Defljt jflif{s pTkfbgsf] ljj/0f /]Gh kf]i6 Onfsf jg sfof{no cb\ofjlws /fvL lhNnf jg dGqfnodf hfgsf/L lbg'kb{5 .

kl/R5]b %

lghL jg ;d"x / ;xsf/L u7g tyf btf{

!!= lghL jg ;d"x / ;xsf/L u7g tyf btf{ M

s_ sDtLdf & hgf btf{ ug{ ePsf lghL jg wgL ldnL Pp6f lghL jg ;d"x u7g ug{ ;Sg]5g\ . To;/L u7g ul/Psf] lghL jg ;d"xn] ælghL jg ;d"xÆ btf{sf nflu cg';"rL * adf]lhdsf] 9fFrfdf lhNnf jg sfof{nodf lgj]bg btf{ ug{ ;Sg]5g\ .

v_ lghL jg ;d"x btf{ lgj]bg lbFbf ;d"xsf] ljwfg tyf lghL jg ;d"xsf] sfo{of]hgf;d]t ;+nUg ug'{ kg]{5 . sfo{of]hgf tof/ ubf{ cg';"rL ( df pNn]v ul/Psf a'bfFx¿ ;+nUg ug'{ kg]{5 .

Page 132: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

122 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

u_ lghL jg ;d"x u7g ug{ k/]sf] lgj]bgpk/ lhNnf jg sfof{non] kGw| lbgleq k|ltj]bg k]z ug]{ u/L cfkm\gf sd{rf/Ldfkm{t\ 5fglag u/fpg ;Sg]5 .

3_ 5fglag k|ltj]bg k|fKt ePsf] & lbgleq lhNnf jg sfof{non] ;d"x btf{ u/L cg';"rL !) adf]lhdsf] 9fFrfdf lgj]bsnfO{ k|df0fkq lbg' kg]{5 . btf{ ug{ gldNg] eP cfjZos sf/0f ;lxt lgj]bsnfO{ & lbgleq u/fpg' kb{5 .

8=_ pkbkmf 3 adf]lhd hfgsf/L k|Kt eO{ lgj]bsnfO{ lrTt ga'em]df hfgsf/L k|fKt ePsf] !% lbgleq ;DalGwt If]qLo jg lgb]{zs;dIf ph'/L lbg ;Sg]5g\ .

r_ btf{ ePsf] ;d"xn] k]z u/]sf] ljwfg tyf sfo{of]hgfcg';f/ sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug'{ kg]{5 .

5_ ph'/L k|fKt ePsf] ldltn] #) lbgleq If]qLo jg lgb]{zsn] 5fglag u/L lg0f{o lbg' kg]{5 . pSt lg0f{o clGtd x'g]5 .

h_ ljleGg ;d"xx¿ ldnL lghL jg ;d"x ;~hfn u7g ug{ ;Sg]5g\ . o:tf] ;~hfn (Network) nfO{ lhNnf:t/df lhNnf jg sfof{non], If]qLo :t/df If]qLo jg lgb]{zgfnon] / /fli6«o :t/df jg ljefun] ;"rLs[t ul/lbg] 5g\ .

!@= lghL jg ;d"x / ;xsf/L u7g tyf btf{ M

s_ lghL jg wgLx¿ jf ;d"xx¿ ldnL ;xsf/L P]g, lgodcg';f/ ;xsf/L u7g tyf btf{ ug{ ;Sg] 5g\ .

v_ ;xsf/L u7g tyf btf{ x'g'eGbf cufl8 lghL jg sfo{of]hgf cg';"rL ( df pNn]lvt a'Fbfx¿sf] cfwf/df tof/ ePsf] x'g' kg]{5 .

u_ u7g ul/Psf] lghL jg ;xsf/Ln] ;xsf/L P]g, lgodcg';f/ lj|mofsnfk ug{ kfpg] 5g\ . t/ o;sf] hfgsf/L ;DalGwt lhNnf jg sfof{nodf lbg' kg]{5 .

3_ u7g ePsf] lghL jg ;xsf/Ln] sfo{of]hgfcg';f/ lhNnf jg sfof{no;Fu ;dGjo /fvL lghL jg;DaGwL sfo{j|md ;~rfng ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b ^

lghL jg Joj:yfkg tyf k|fljlws ;xof]u

!#= lghL jg Joj:yfkg tyf k|fljlws ;xof]u If]qx¿ M

s_ lghL jg Joj:yfkg tyf ;Dab\w{g ug]{ sfo{sf] lhDd]jf/L lghL jg wgLsf] g} x'g]5 . t/ o; ;DaGwdf lghL jg wgLn] cfjZos k|fljlws ;xof]u dfu u/]df lhNnf jg sfof{no tyf cGtu{tsf lgsfon] To:tf] ;xof]u ponAw u/fpg' kg]{5 . lghL jg wgLn] o; ;DaGwdf cGo lghL, ;/sf/L tyf u}/ ;/sf/L ;ª\3÷;+:yfx¿af6 ;d]t k|fljlws ;xof]u lng ;Sg] 5g\ .

Page 133: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 123

v_ lhNnf jg sfof{no;Fu cfab\w ePsf ;ª\3, ;+:yf tyf JolStx¿n] pknAw u/fPsf jg;DaGwL k|fljlws ;xof]usf] u'0f:t/ lgoGq0f sfo{ bkmf !^ adf]lhdsf] k|fljlws ;ldltn] ug]{5 .

u_ lghL jg Joj:yfkgsf nflu k|fljlws ;xof]usf If]qx¿ lgDgfg';f/ /xg] 5g\ .

• lap÷lahg÷lj?jfsf] klxrfg, ;ª\sng tyf pTkfbg • g;{/L Joj:yfkg • lghL jg :yfkgf ug]{ If]q ;j]{If0f tyf k|hfltsf] klxrfg • lghL jg j[If/f]k0f, k'g/f]k0f uf]8d]n tyf ;Dab\w{g • /f]u lgbfg • s[lif jg k|0ffnL • lghL jgsf] ?v s6fg tyf cGo jg k}bfjf/sf] ;b'kof]u • lghL jgsf] ;|f]t ;j]{If0f tyf d"Nof8\sg • jg k}bfjf/sf] ahf/ klxrfg, Joj:yfkg tyf d"Nof8\sg • cGo k|fljlws ;xof]u

!$= k|fljlws ;xof]u k|bfg ug]{ lgsfo M

lghL jg ljsf;sf nfuL lgDg lgsfon] k|fljlws ;xof]u pknAw u/fpg ;Sg]5 .

s_ lhNnf:t/ M • lhNnf jg sfof{no / cGtu{tsf lgsfo • lhNnf e"–;+/If0f sfof{no • lhNnf jg:klt sfof{no • jg;DaGwL sfo{ ug]{ u}/ ;/sf/L ;+:yf • jg;DaGwL sfo{ ug]{ kl/of]hgf÷cfof]hgf • jg k|fljlwsx¿sf] ;+:yf • jg cg';Gwfg;DaGwL lkmN8 sfof{no • /fli6«o lgs'~h tyf cf/If0f sfof{no • jg pkef]Stf ;d"x÷;~hfnx¿

v_ If]qLo tyf s]Gb|:t/ M • If]qLo jg lgb]{zgfno • If]qLo jg lap s]Gb| • jg ljefu • jg:klt ljefu • jg cg';Gwfg tyf ;j]{If0f ljefu • e" tyf hnfwf/ ;+/If0f ljefu • /fli6«o lgs'~h tyf jGohGt' ;+/If0f ljefu • jg;DaGwL sfo{ ug]{ kl/of]hgf÷cfof]hgf • jg;Fu ;DalGwt ;~hfnx¿

Page 134: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

124 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

!%= ;xof]u / z'Ns;DaGwL Joj:yf M

s_ la?jf pTkfbg ug{ cfjZos kg]{ ;fdu|L -kf]lnlyg Aofu, ls6gfzs cf}ifwL, cf}hf/, lap lahg cflb_ lhNnf jg sfof{non] pknAw u/fpg ;xof]u ug{ ;Sg]5 .

v_ k|fljlws ;]jf pknAw u/fP jfktsf] ;]jf z'Ns tf]Sg jf ;DalGwt lgsfodf l;kmfl/; ug{ tyf cGo cfjZos s'/fx¿sf] Joj:yf ug{ bkmf !^ adf]lhd ul7t k|fljlws ;ldltn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b (

lghL jg k}bfjf/sf] s6fgL, 9'jfgL tyf Ohfht;DaGwL Joj:yf

@!= lghL jgsf] ?v s6fgL M

s_ btf{ ePsf] lghL jg wgLn] cfkm\gf] lghL jgsf] ?v s6fgL ug'{kg]{ ePdf ;DalGwt ufFp ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] l;kmfl/; ;fy s6fg ug'{eGbf Ps lbg cufl8 lhNnf jg sfof{no jf Onfsf jg sfof{no jf /]Gh kf]i6nfO{ hfgsf/L lbO{ s6fg ug{ ;Sg]5 .

v_ Jofj;flos k|of]hgsf nflu s6fg ul/Psf ?vx¿sf] ;ª\Vof, k|hflt, cfotgsf] hfgsf/L lhNnf jg sfof{nodf lghL jg wgLn] pknAw u/fpg' kg]{5 .

u_ btf{ gePsf] lghL jg, /fli6«o jg, P]nfgL, klt{;Fu hf]l8Psf] ePdf ;DalGwt /]Gh kf]i6af6 5fglag u/fO{ dfq s6fg ug'{ kg]{5 . 5fglagsf] j|mddf /]Gh/n] cldgsf] cfjZostf 7fg]df cldg lemsfO{ 5fglag k|lj|mof k'/f ug'{ kg]{5 . s6fg ug'{kg]{ ?vdf lghL jg wgLn] ;fª\s]lts lrGx nufpg' kg]{5 .

3_ pkbkmf -u_ cg';f/ cldgsf] cfjZostf k/]df lhNnf jg sfof{nosf] l;kmfl/;df gfkL zfvfn] lgj]bsaf6 k|rlnt sfg'gadf]lhd b:t'/ lnO{ k|fljlws ;]jf pknAw u/fpg' kg]{5 .

ª_ lghL jgsf] ?v s6fg ug{ cg';"rL $ adf]lhdsf] 9fFrfdf lhNnf jg sfof{non] lgj]bsnfO{ Ohfht lbg' kg]{5 .

r_ s6fg ul/Psf ?vaf6 tof/ kfl/Psf lu08f tyf bfp/fsf] gfk k}dfO; cg';"rL % adf]lhd tof/ ug'{ kg]{5 .

@@= lghL jgsf] sf7, bfp/f, u}/sfi7 jg k}bfjf/ 9'jfgL / Ohfht M

s_ lghL jg wgLn] cfkm\gf] lghL jgsf] sf7, bfp/f lghL jg /x]s} 7fpFdf k|of]u ug'{ kbf{ lhNnf jg sfof{nosf] Ohfht lng' kg]{ 5}g .

v_ btf{ ul/Psf] lghL jg wgLn] lghL jgsf] sf7, bfp/f lhNnfleq cf];f/ k;f/ ubf{ ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] l;kmfl/; lnO{ ug{ ;Sg]5 . o;/L cf];f/ k;f/ ug]{ sf7 bfp/fsf] nfut ;DalGwt /]Gh kf]i6af6 k|dfl0ft u/fPsf] x'g' kg]{5 .

Page 135: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 125

u_ btf{ gePsf] lghL jgsf] sf7 bfp/f lhNnf leq cf];f/ k;f/ ug{ ;DalGwt /]Gh kf]i6sf] l;kmfl/;df lhNnf jf Onfsf jg sfof{nosf] Ohfht lng' kg]{5 .

3_ lghL jgsf] sf7 bfp/f lhNnf aflx/ cf];f/ k;f/ ug{ ;DalGwt /]Gh kf]i6 jf Onfsf jg sfof{nosf] l;kmfl/;df lhNnf jg sfof{nosf] Ohfht lng' kg]{5 .

ª_ lhNnf jg sfof{noaf6 k|dfl0ft P]nfgL klt{ tyf ;/sf/L jg If]qdf gkfOg] k|hftLsf sf7 bfp/fsf] cf];f/ k;f/ lhNnf leq ubf{ s;}sf] Ohfht lnO /xg' kg]{ 5}g .

r_ lhNnf jg sfof{noaf6 k|dfl0ft P]nfgL klt{ tyf ;/sf/L jg If]qdf gkfOg] k|hfltsf sf7 bfp/fsf] cf];f/ k;f/ lhNnf aflx/ ug'{ kbf{ lhNnfdf /x]sf] r]s kf]i6df sf7 bfp/fsf] nut b/kL7 u/fO{ n}hfg ;lsg]5 . ;f]sf] nfut cg';"rL % cg';f/ lghL jg wgLn] tof/ u/L lhNnf jg sfof{nodf k]z ug'{ kg]{5 .

5_ lghL jgaf6 pTkflbt sf7 bfp/fsf] nut /]Gh kf]i6dfkm{t\ lhNnf jg sfof{nodf a'emfpg' ug'{ kg]{5 .

h_ Ohfht kqsf] ;fydf lghL jgsf] sf7 bfp/fsf] k|hflt, yfg, gfk ;fOh, hDdf kl/df0f cfotg cg';"rL % adf]lhd ;+nUg x'g' kg]{5 .

em_ lhNnf aflx/ cf];f/ k;f/ ug]{ lghL jgsf] sf7df lhNnf jg sfof{non] 6fFrf nufO{ cg';"rL ^ adf]lhdsf] 9fFrfdf Ohfht lbg' kg]{5 .

`_ lghL jgsf] sf7 bfp/f cf];f/ k;f/ ug{sf nflu ;Dk"{0f k|lj|mof k'/f u/L lhNnf jg sfof{nodf btf{ ePsf] ldltn] ltg lbgleq Ohfht lbg' kg]{5 .

6_ lgj]bsn] Ohfht k|fKt u/]sf] ;ft lbgleq cf];f/ k;f/sf] k|lj|mofx¿ u/L Ohfht kqdf tf]lsPsf] ldltdf ;Sg' kg]{5 .

7_ h8La'6L tyf cGo u}/ sfi7 jg k}bfjf/sf] xsdf lhNnf jg sfof{non] cg';"rL & adf]lhdsf] 9fFrfdf Ohfht kq lbg' kg]{5 .

8_ o; lgb]{lzsfsf] kl/R5]b @ sf] ^ cg';f/ btf{ ePsf u}/ sfi7 jg k}bfjf/ pTkfbg x'g] ?vx¿ tyf hl8a'6L v]tLaf6 pTkflbt k}bfjf/ ;DalGwt hUuf wgLn] cfkm\gf] If]qsf] /]Gh kf]i6 jf Onfsf jg sfof{nodf hfgsf/L lbO{ s6fg d'5fg tyf a]rlavg ug{ ;Sg]5 . o;/L s6fg tyf ;ª\sng ul/Psf k}bfjf/x¿ s[ifs jf ;+:yfn] lbPsf] lgj]bgsf] cfwf/df kl/R5]b @ -^_ adf]lhdsf] clen]v;Fu le8fO{ lhNnf jg sfof{non] 5f]8k'hL{ lbg] Joj:yf ug]{5 .

@#_ Dofb yk;DaGwL Joj:yf M

s_ Ohfht lnO{ cf];f/ k;f/ ug'{kg]{ lghL jgsf sf7 bfp/fsf] Dofb ;dfKt eO{ Dofb yk ug{ dfu cfPdf Ohfht lbg] clwsf/Ln] plrt sf/0f a'emL a9Ldf #) lbg;Ddsf] Dofb yk lbg;Sg] 5 .

v_ cf];f/ k;f/ ubf{ af6f]df plrt sf/0fjz /f]lsg uO{ Dofb ;dfKt ePdf /f]lsPsf] lhNnfsf] lhNnf jg sfof{noaf6 Dofb yk u/fO{ n}hfg' kg]{5 .

Page 136: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

126 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

@$_ cGo Joj:yf M • o; kl/R5]bdf ePsf] Joj:yf lghL jgaf6 pTkflbt h8La'6L tyf cGo jg

k}bfjf/df klg nfu' x'g]5 . t/ sf7 bfp/fsf nflu dfq cfslif{t x'g] bkmf h8La'6Lsf] xsdf nfu" x'g] 5}g .

• jg ljsf;df ;+nUg dfGotf k|fKt ;+:yf tyf JolStnfO{ k'FhLut cg'bfg pknAw u/fO{ ;~rfng ul/g] sfo{x¿

• h8La'6L tyf u}/ sfi7 la?jf /f]k0f÷k'gM/f]k0f ;xof]u

• ;fd'bflos tyf ;fj{hlgs hUufdf ;ª\3 ;:+yf tyf JolStnfO{, ;d'bfonfO{ 9'jfgL, j[If/f]k0f tyf Joj:yfkg ;xof]u

• lghL s[ifs tyf pb\odLnfO{ k|lt lj?jf ?= # sf b/n] 9'jfgL, j[If/f]k0f ;xof]u cg'bfg

• lghL hUufdf /f]k0fsf nflu ul/a tyf ljkGg ju{nfO{ ?= % sf b/n] 9'jfgL tyf j[If/f]k0f ;xof]u cg'bfg

• pb\od ljsf; tyf ahf/Ls/0f;DaGwL pb\odLx¿nfO{ tflnd -cfod"ns h8La'6L v]tL;DaGwL_

• hl8a'6L ;ª\sng÷e08f/0f÷k|zf]wg s]Gb| :yfkgf tyf ;~rfngdf cg'bfg ;xof]u

• u}/sfi7 jg k}bfjf/df cfwfl/t jg pb\od ljsf; ;xof]u -l;:g' kfp8/, a]tafF;, lgufnf], cld|;f], afof] la|s]6, kª\v] r'nf], sfle{ª_ tflnd÷uf]i7L÷sf]lrª÷a}7s

• Ifdtf ljsf;;DaGwL tflnd

• Kfmf]sn l6d a}7s– lhNnf:t/

• Kfs]6 If]q :t/Lo kmf]sn l6d a}7s

• hl8a'6L v]tL lj:tf/ tyf Joj:yfkg;DaGwL lkmN8 :t/Lo sf]lr8=

• hl8a'6L ;ª\sngstf{, dWo:ystf{ tyf Jofkf/Llar cGt/lj|mof uf]i7L

• hl8a'6L lbuf] ;+/If0f tyf ;ª\sng;DaGwL lkmN8:t/df ;ª\sngstf{x¿;Fu cGt/lj|mof uf]i7L

• sfo{j|mdsf] If]q :t/Lo jflif{s k"j{ of]hgf th'{df uf]i7L

• l;k ljsf;;DaGwL tflnd tyf k'FhL ;xof]u

• hl8a'6L ;ª\sng, e08f/0f tyf k|zf]wg tflnd

• hl8a'6L v]tL lj:tf/ tyf Joj:yfkg tflnd

• pb\od ljsf; tyf ahf/Ls/0f;DaGwL pb\odLx¿nfO{ tflnd

• afof] la|s]6 tflnd tof/L ;fdu|L ;xof]u

Page 137: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 127

cg';"rL $ lghL jg s6fgL Ohfht kq

g]kfn ;/sf/ jg tyf e" ;+/If0f dGqfno

jg ljefu

lhNnf jg sfof{no

=========================

ldltM

>L==================================

=====================================

ljifoM s6fgL Ohfht ;DaGwdf

tkfO{÷tkfO{+x¿n] ldlt=================================df lbPsf] lgj]bgdf o; sfof{noaf6 5fglag xF'bf ======================================= uf=lj=;=÷g=kf=÷j8f g+=M==================l:yt lsTtf g+===============df /x]sf] jg k}bfj/ lghL jgsf] ePadf]lhd tkl;ndf pNn]lvt ?v s6fg ug{sf nflu Ohfht lbOPsf] 5 .

tkl;n

l;=g= k|hflt uf]nfO{ prfO s6fg ug]{ ?v ;ª\Vof

s}lkmot

!

@

#

$

%

=======================================

-lhNnf jg clws[t_

af]wfy{M

!= >L===========================Onfsf jg sfof{no÷/]]Ghkf]i6

@= >L===========================uflj;÷gu/kflnsf

#= >L===========================lghL jg ;d"x ;~hfn

Page 138: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

128 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL % lghL jgaf6 pTkflbt sf7, bfp/f, jf cGo jg k}bfjf/sf t]l/h kmf/fd

uflj;÷gu/kflnsf ======================== j8f g+= ============== lsTtf g+ ======================= df /x]sf] lghL jgaf6 pTkflbt======================== r=g+============= ldlt ===================== sf Ohfht kqgfg';f/sf] uf]lnof] sf7÷lr/fg÷cGo jg k}bfj/ yfg===================sf] =========================3g lkm6÷3g ld6/ lgDgfg';f/ gfk ;fOhsf uf]lnof sf7÷lr/fg÷cGo jg k}bfj/sf] ljj/0f t]l/h kmf/fd

qm=;+= k|hflt lsl;d gfd ;fOh Yffg OsfO kl/df0f s}lkmot

t]l/h tof/ ug]{ b:tvtM

gfdM

kbM

ldltM

Page 139: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 129

cg';"rL ^ lghL jgsf] jg k}bfj/ -sf7, bfp/f_ lgsf;L Ohfht kq

g]kfn ;/sf/

jg tyf e" ;+/If0f dGqfno

jg ljefu

lhNnf jg sfof{no

=========================

ldlt M

r=g+=

ljifoM lgsf;L Ohfht kq .

>L==============================

==================================

tkfO+{÷tkfO+{x¿sf] dfucg';f/ ========================== ;Dd n}hfg ldlt ================== sf] gfkL aLdfsf] cg';f/ =============================== 6fFrf lg;fg nfu]sf] tk;Lnadf]lhd ======================= lghL jgsf] jg k}bfj/===============lbgleq ========================= af6 ======================== ;Dd p7fO{ n}hfg of] Ohfht kq lbOPsf] 5 .

tkl;n

qm=;+= ls=g+= / 7]ufgf

jg k}bfj/ k|hflt

lsl;d -sf7÷ bfp/f÷cGo jg

k}bfj/_ yfg OsfO kl/df0f s}lkmot

hDdf

===========================

lhNnf jg clws[t

af]wfy{M

!= lhNnf jg sfof{no===========================r]s kf]i6÷/]Gh kf]i6 -k|:yfg laGb'_

@= lhNnf jg sfof{no===========================r]s kf]i6 -kx'Fr laGb'_

Page 140: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

130 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL & hl8a'6L lgsf;L Ohfht kq

>L==============================

=================================

ldlt ==================== sf] tkfO+{sf] dfucg';f/ tkl;nadf]lhdsf] uflj;÷gu/kflnsf ============== lsTtf gDa/ =================== lghL jg hl8a'6L=================== lbgleq ==================== :yfgaf6 ================================ :yfg;Dd p7fO{ n}hfg] u/L of] Ohfht kq lbOPsf] 5 .

tkl;n

j|m=;+= hl8a'6Lsf] gfd OsfO kl/df0f s}lkmot

hDdf

=======================================

lhNnf jg clws[t

af]wfy{M

!= lhNnf jg sfof{no===========================r]s kf]i6÷/]Gh kf]i6 -k|:yfg laGb'_

@= lhNnf jg sfof{no===========================r]s kf]i6 -kx'Fr laGb'_

Page 141: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 131

cg';"rL * lghL jg ;d"x btf{ lgj]bgsf] 9fFrf

>L lhNnf jg clws[t,

lhNnf jg sfof{no=======================

================================================

lghL jg lgb]{lzsf @)^% df ePsf] Joj:yfadf]lhd lghL jg ;d"xsf] u7g u/L ;d"x btf{ u/L kfpg ;d"xsf] ljwfg tyf sfo{of]hgf ;+nUg u/L k]z u/]sf 5f}F . ;d"x btf{ u/L ;f]sf] hfgsf/L kfpg cg'/f]w 5 .

lgj]bs

============================lghL jg ;d"xsf] tkm{af6

j|m=;+= Gffd 7]ufgf -uflj;÷g=kf= j8f, 6f]n_ kb s}lkmot

!

@

#

$

%

Page 142: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

132 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL ( lghL jg ;d"xsf] sfo{of]hgfdf ;dfj]z ug{' kg]]{ a'Fbfx¿

!= e"ldsf

@= k[i7e"ld

@=! lghL jg ;d"xsf] gfd / 7]ufgf

@=@ lghL jg wgLsf] ;ª\Vof

@=# lghL jgn] cf]u6]sf] If]qkmn –lsTtf g+= ;d]t

@=$ lghL jg ;d"xsf] sfo{ If]q -;+nUg uflj;÷g=kf= j8f, 6f]n_

#= lghL jg :yfkgfsf] pb\b]Zo

$= lghL jgsf] xfnsf] cj:yf

%= lghL jgdf % jif{ leq ul/g] s[ofsnfk of]hgf

^= lghL jgdf cfjZos kg]{ k|fjlws ;xof]usf] lsl;d

&= lghL jgaf6 k|fKt x'g] pknlAw tyf kmfObfx¿

*= cg'udg tyf d"Nofª\sgsf] Joj:yf

(= ljljw

Page 143: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 133

cg';"rL !) lghL jg ;d"x btf{sf] k|df0f kqsf] 9fFrf

g]kfn ;/sf/

jg tyf e" ;/+If0f dGqfno

jg ljefu

lhNnf jg sfof{no

=========================

ldlt M

btf{ g+=

>L=============================lghL jg ;d"x

====================================================

o; sfof{nosf] ldlt=================================sf] lgdf{0fcg';f/ lghL jg lgb]{lzsf @)^% n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L To; ;d"xnfO{ btf{ u/L of] k|df0f kq lbOPsf] 5 .

lghL jg ;d"xsf] ljj/0f

!= ;d"x /x]sf] 7]ufgf M

@= ;d"x ;b:o ;ª\Vof M

#= lghL jgx¿n] cf]u6]sf] If]qkmn M

$= lghL jg ;d"xsf] sfo{ If]q -;+nUg uflj;÷g=kf= j8f, 6f]n_ M

k|df0f kq lbg] clws[tsf]

b:tvtM

gfdM

bhf{M

ldltM

-b|i6JoM of] k|df0f kq x/fPdf, RofltPdf jf gfl;Pdf csf]{ k|df0fkq lng klRr; ¿k}of b:t'/ nfUg]5 ._

Page 144: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

134 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

#=# ;'gfv/L ;ª\sng tyf v]tL ljsf; sf{oljlw lgb{]lzsf, @)^(

kl/R5]b %

;'gfv/Lsf] Jofj;flos v]tL

!=@ ;'gfv/Lsf] Jof;flos v]tL ljsf;;DaGwL Joj:yf M

-!_ pb\of]u jf ;'gfv/L ;ª\sng Pjd\ k|zf]wg ug{ ;Sg]5 . v]tL ug{ vf]lhPsf] k|hfltsf] klxrfg jg:klt ljefuaf6 u/fO{ ;f]sf] lj:t[t Jofj;flos of]hgf tof/ u/L jg:klt ljefusf] k|fljlws l;kmfl/;;lxt ;f] of]hgf jg ljefuaf6 :jLs[t u/fpg' kg]{5 . :jLs[t Jofj;flos of]hgfdf pNn]lvt ;'gfv/L k|hfltsf dfp lj?jf lgodfjnLdf tf]lsPadf]lhdsf] /fh:j lt/L k|fKt ug{ / ;fOl6; dxf;lGwsf k|fjwfg k'/f u/L ljb]zaf6 cfoft ug{ ;lsg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;'gfv/L k|hfltsf] v]tL lj:tf/ u/L a]gf{ pTkfbg ug{ Jofj;flos of]hgfdf pNn]v ePadf]lhd tGt' k|hggnufotsf cGo h}ljs k|ljlw ckgfO{ a]gf{ pTkfbg u/L u|Lg xfp;df x'sf{pg' kg{]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;'gfv/L k|hfltsf] v]tL u/L Joj;fo ug]{ Jofkfl/s kmd{ jf pb\of]u;Fu clgjfo{¿kdf tGt' k|hgg kof]uzfnf x'g' kg]{5 . of] k|hgg k|of]uzfnf tTsfn :yfkgf ug{ ;Dej gePdf g]kfndf pknAw lghL tGt' k|hgg\ k|of]uzfnf;Fu ;Demf}tf u/L la?jf pTkfbg ug'{ kg]{5 . o:tf Jofkfl/s kmd{nfO{ rflxg] ;ª\Vofdf a]gf{ pTkfbg x'g] Joj:yf u/]kl5 dfq} lgsf;Lsf nflu ;fOl6; cg'dlt kq jg ljefuaf6 k|bfg ul/g]5 .

-$_ pkbkmf -#_ df pNn]v ePadf]lhdsf] k|ljlwaf6 pTkfbg u/]sf] a]gf{ ;fd'bflos jg jf lghL jg jf sa'lnolt jgdf kfOg] ?vsf] xfFufdf /f]kL pTkfbg ug{sf nflu To:tf ;fd'bflos jg pkef]Stfx¿sf] ;xdltdf ;'gfv/L k|hfltsf] v]tL ug{ OR5's JolSt, kmd{ jf sDkgLn] To;af6 pTkflbt pTkfbgnfO{ lsGg] k|Tofe"lt x'g] u/L s/f/gfdf ug'{ kg]{5 . v]tLsf ;DaGwdf ;DalGwt lhNnf jg sfof{nonfO{ ;'?d} hfgsf/L u/fpg' kg]{5 / ;ª\slnt pTkfbgnfO{ klg v]tL u/L pTkfbg ePsf] xf] eGg] s'/f ;DalGwt lhNnf jg sfo{noaf6 k|dfl0ft u/fpg' kg]{5 .

-%_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf pTkfbg ul/Psf ;'gfv/Lsf] a]gf{nfO{ u|Lg xfp; jf au}Frfdf /f]kL oy]i6 dfqfdf pTkfbg ePsf] 5 jf 5}g eGg] s'/fsf] cg'udg ;DalGwt lhNnf jg sfof{non] ug'{ kb{5 .

-^_ ;fd'bflos jgdf jf u|Lg xfp; jf ;]8 xfp;df /f]kL pTkfbg ul/Psf] pTkfbgdf k|fs[lts :yfgaf6 ;ª\sng ul/Psf] ;'gfv/L ld;fpg kfOg] 5}g . o;/L ld;fOPdf ld;fpg] / ld;fpg ;xdlt lbg] clwsf/LnfO{ ;d]t k|rlnt sfg'gadf]lhd sf/jfxL x'g]5 .

Page 145: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 135

-&_ x/]s jif{ sxfF slt ;'gfv/Lsf] v]tL ul/Psf] 5 egL ;DalGwt km{d jf sDkgLn] ;DalGwt If]qsf] lhNnf jg sfof{nonfO{ / jg:klt ljefunfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .

-*_ ;'gfv/LnfO{ k|zf]wg u/]/ dfq} lgsf;L ug'{kg]{5 .

-(_ ;a} ;'gfv/Lsf k|hflt ;fOl6;sf] cg';"rLdf kg]{ ePsf]n] o;sf] lbuf] ;+/If0f, ;Dab\w{g / Joj:yfkg kIfdf hf]8 lbg' kg]{5 .

kl/R5]b ^

k'g:yf{kg sfo{ / cg'udg tyf d"Nofª\sg;DaGwL Joj:yf

!=# k'g:yf{kgsf] Joj:yf ldnfpg' kg]{ M

-!_ ;'gfv/L ;ª\sng sfo{af6 ;'gfv/Lsf] lbuf] ;+/If0f, ;Dab\w{g / ljsf;df kg{ ;Sg] k|lts"n k|efjnfO{ /f]Sg tyf o;af6 kg]{ jftfj/0fLo k|efj;d]tnfO{ Go'gLs/0f u/L lbuf]¿kdf ;ª\sng ug]{ sfo{nfO{ ;'lglZrt ug{ ;DalGwt cg'dlt k|fKt pb\of]un] lhNnf jg sfof{non] tf]lslbPsf] :yfgdf ;'gfv/Lsf] ;+/If0f tyf ;Dab\w{g ug]{ sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug'{kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;'gfv/L ;ª\sng ug{ pknAw u/fOg] jg If]q ;'gfv/L ;ª\sngsf nflu pknAw u/fOPsf] If]q leq} jf ;f] If]q;Fu hf]l8Psf] pko'St :yfgdf lhNnf jg clws[t cfkm}Fn] jf lghn] v6fPsf] k|ljlwsn] ;se/ Pp6} :yfgsf] vf]hL u/L pknAw u/fpg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd ;'gfv/Lsf] ;+/If0f tyf ;Dab\w{g ug]{ vfnsf sfo{j|md ;~rfng ubf{ nfUg] ;Dk"0f{ vr{ ;DalGwt pb\of]u jf lgsfosf] x'g]5 .

-$_ ;'gfv/Lsf] ;+/If0f tyf ;Dab\w{g ug{ tf]lsPsf] jg If]q leq /x]sf jf x's]{sf cGo h}ljs ;|f]tx¿df k|lts"n c;/ gkfg]{ u/L ;+/If0f sfo{ ul//fVg' kg]{5 .

-%_ lhNnf jg sfo{non] ;'gfv/Lsf] ;+/If0f tyf ;Dab\w{g ug]{ If]qsf] gfk, gS;f / k|f/lDes cj:yfsf] lrq0f x'g] clen]vgsf] ;fy} k|ult ljj/0fsf] hfgsf/L;d]t cb\ofjlws u/L jflif{s ¿kdf ;DalGwt If]qLo jg lgb]{zgfno / jg ljefudf lbg'kg]{5 .

!=$ cg'udg tyf d"Nofª\sg Joj:yf M

-!_ ;|f]t ;j]{If0f, ;'gfv/L ;ª\sng ug]{ If]qsf] 5gf}6, ;'gfv/L ;ª\sng, 9'jfgL, 3f6ub\bL Pjd\ lgsf;L, ;'gfv/Lsf] ;+/If0f tyf ;Dab\w{g ug{ tf]lsPsf] jg If]qsf] 5gf}6 ug]{nufotsf ;Dk"0f{ sfo{x¿ ;DalGwt /]Gh kf]i6sf] /]Gh/sf] k|ToIf lgu/fgLdf dfq ;~rfng ug'{kg]{5 . pNn]lvt sfo{x¿sf] lgoldt cg'udg gu/]df jf u/fpg g;s]df To;sf] lhDd]jf/L ;DalGwt /]Gh kf]i6sf] /]Gh/, Onfsf jg sfof{nosf ;xfos jg clws[t / lhNnf jg clws[t;d]tdf /xg]5 .

-@_ ;'gfv/L ;ª\sng tyf 9'jfgL;Fu ;DalGwt sfo{x¿df s'g} lsl;dsf] clgoldttf b]lvPdf t'?Gt ;f]sf] /f]syfd u/L cfjZos ;'wf/;d]tsf] Joj:yf ;DalGwt /]Gh

Page 146: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

136 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

kf]i6 Onfsf jg sfo{no / lhNnf jg sfof{non] ug'{kg]{5 . To:tf] clgoldttf ePsf] af/]df ;DalGwt lhNnf jg clws[tn] sf/jfxL u/L If]qLo jg lgb]{zs / jg ljefusf dxflgb]{zs;d]tnfO{ t'?Gt hfgsf/L lbg'kg]{5 .

-#_ ;DalGwt lhNnf jg clws[t ;'gfv/L ;ª\sng ug]{ sfo{sf] :jLs[t k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f÷jftfj/0fLo d"Nofª\sg k|ltj]bgdf pNn]v ePsf k|fjwfgx¿ nufot ;'gfv/L ;ª\sng;DaGwL ;Demf}tf ul/Psf] pb\of]u jf ;'gfv/L ;ª\sng ug]{ lgsfox¿n] ;Demf}tfcg'¿k sfo{ u/] gu/]sf] lgoldt¿kdf cg'udg ug'{kg]{5 .

-$_ ;'gfv/L ;ª\sng tyf ljj|mL ljt/0f;DaGwL dfl;s k|ult ljj/0f lhNnf jg sfo{fnon] cg';"rL $ adf]lhdsf] 9fFrfdf ;DalGwt If]qLo jg lgb]{zs / jg ljefudf clgjfo{¿kdf k7fpg' kg]{5 .

-%_ ;'gfv/L ;ª\sng;DaGwL sfo{sf] jflif{s cg'udg Pjd\ d"Nofª\sg ug{ ;DalGwt lhNnf jg clws[t jf lghn] tf]s]sf] k|fljlws sd{rf/Ln] clgjfo{¿kn] :ynut lg/LIf0f u/L lg/LIf0faf6 b]lvPsf] ;du| cj:yf jg If]qdf k/]sf] ;du| k|efj;d]tsf] jf:tljstf v'n]sf] :ki6 / tYok/s :ynut k|ltj]bg tof/ u/L ;DalGwt If]qLo jg lgb]{zgfno / jg ljefudf Ps Ps k|lt k7fpg' kg]{5 .

-^_ ;'gfv/L ;ª\sng ug]{ l;hg ;lsPsf] ltg dlxgfleq pkbkmf -%_ adf]lhd jflif{s cg'udg Pjd\ d"Nofª\sg ug]{ sfo{ ;ª\sng ug{ lgsfosf] k|ltlglw / lhNnf jg sfof{nosf] k|ltlglwsf] /f]xj/df ;DalGwt If]qLo jg lgb]{zs jf lghn] tf]s]sf] sd{rf/Ln] ul/;Sg' kg]{5 . jflif{s cg'udg kmf/dsf] gd'gf cg';"rL % adf]lhd x'g]5 .

-&_ jflif{s cg'udg Pjd\ d"Nofª\sg ubf{ lgodfg';f/ ul/g' kg]{ sfdx¿ eP u/]sf] gkfOPdf ;DalGwt pb\of]u jf ;'gfv/L ;ª\sng ug]{ lgsfonfO{ k|rlnt P]g lgodfg';f/ clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] sf/jfxL ug'{ kg]{5 .

#=$ ;fd'bflos jg ljsf; sfo{j|mdsf] dfu{bz{g, @)^%

%=% jgdf cfwfl/t pb\od ljsf; M

;fd'bflos jgaf6 bfp/f, 3fF;, ;f]Tt/, sf7 h:tf pkef]Stfsf b}lgs cfwf/e"t cfjZostf k'/f ug{'sf ;fy} jgdf cfwfl/t pb\od ;~rfng u/]/ ;d"xdf /f]huf/ tyf cfly{s pkfh{gsf] cj;/ l;h{gf u/L hLljsf]kfh{gdf ;'wf/ Nofpg' kb{5 .

jgdf cfwfl/t pb\od ljsf; sfo{j|md ;~rfngsf nflu lgDg sfo{x¿ ug{ ;lsG5 M

• pb\od ;~rfng tyf Joj:yfkgsf] k|lj|mof lgwf{/0f ug{] .

• jgdf /x]sf] sRrf kbfy{x¿af6 ;~rfng ug{ ;lsg] ;DefJo pb\odx¿sf] ;"rL tof/ ug]{ .

Page 147: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 137

• s'g lsl;dsf] pb\od ;~rfng u/]df kmfObf x'G5 To;sf] ;DefJotf cWoog u/L 5gf}6 ug]{ .

• pb\od ;~rfngaf6 s'g ju{sf] slt hgf nfeflGjt x'g ;S5g\ n]vfhf]vf ug]{ .

• pb\odaf6 pTkfbg ePsf] j:t'sf] ahf/sf] vf]hL u/L o;sf] vkt ;'lglZrt ug]{ .

• pb\od ;~rfng ug{ ;xof]u ug{{ ;Sg]] ;/f]sf/jfnfx¿sf] ;"rL tof/ ug{] / s;n] s:tf] ef}lts, cfly{s, l;kd"ns ;xof]u ug{ ;Sb5 hfgsf/L ;ª\sng u/L ;xof]usf nflu kxn ug]{ .

• jgdf cfwfl/t pb\odsf] Jofj;flos of]hgf -Business Plan_ agfpg] .

• ;DefJotf x]/L kof{ko6{g -Eco-tourism) ljsf; ug{] .

• pb\bZ]o ldNg] ;d"x;Fu ;~hfn lgdf{0f u/L ;xsfo{ ug{ ;DefJo If]qx¿sf] klxrfg ug{] .

• Ps ;fd'bflos jg Ps pb\odsf] cjwf/0ffnfO{ hf]8 lbg] .

jgdf cfwfl/t pb\od ljsf; sfo{j|md ;~rfng ug{ l;k, 1fg / ;|f]tsf] cfjZostf kg{ ;Sb5 .

• To;sf nflu ;xof]uL lgsfox¿sf] ;xof]u lng ;lsG5 .

• ul/a pGd'v n3' pb\odsf] k|jb\w{gdf ;xof]u ug{] .

Page 148: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

138 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 149: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 139

efu $

ko{6gdf cfwfl/t n3' pb\od;DaGwL Joj:yfx¿

Page 150: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

140 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 151: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 141

$=! ko{6g pb\of]u ;]jf k|jfx lgb{]lzsf, @)&)1

%%= ky k|bz{s (Trekking Guide/Tour Guide) sf] Ohfhtkq Pjd\ kl/rokq hf/L ug]{ M

-!_ ky k|bz{ssf] sfd ug{ rfxg] JolStn] ky kbz{s Ohfht Pjd\ kl/rokqsf nflu cg';"rL !% adf]lhdsf] 9fFrfdf lgj]bg lbg' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Ohfhtkq dfu ug{] ;DalGwt JolStn] b]xfoadf]lhdsf sfuhft;lxt ?= !).– -b;_ sf] l6s6 6fF;L dxfzfvfdf lgj]bg lbg' kg{]5 M

-s_ g]kfn ko{6g tyf xf]6n Joj:yfkg k|lti7fgåf/f k|bfg ul/Psf] tflndsf] k|df0f kq,

-v_ gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk / kmf]6f] ltg k|lt,

-u_ ?= !#% -Ps;o k}Flt;_ b:t'/ a'emfPsf] /l;b,

-3_ 6'/ ufO8sf nflu sDtLdf :gfts tx pTtL0f{ ePsf] k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk,

-ª_ cª\u|]hLafx]s cGo efiff pNn]v ug'{kg]{ cj:yfdf ;f]sf] k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt lgj]bg tyf pkbkmf -@_ adf]lhdsf sfuhftx¿sf] cfjZos hfFra'´ u/L clen]v le8fO{ ;xL 7x/] Ohfhtkq Pjd\ kl/rokq k|bfg ul/g] 5 .

%^= ky k|bz{s (Trekking Guide/Tour Guide) sf] Ohfhtkq / kl/rokq gjLs/0f M

-!_ ky k|bz{ssf] Ohfhtkq k|fKt JolStn] Ohfhtkqsf] gjLs/0f ug{sf nflu Dofb ;dfKt ePsf] k}Flt; lbgleq lgj]bg lbg' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg b]xfoadf]lhdsf sfuhft;lxt ?= !).– -b;_ sf] l6s6 6fF;L dxfzfvfdf lbg' kg{]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt lgj]bg tyf pkbkmf -@_ adf]lhdsf sfuhftx¿sf] cfj:os hfFra'´ u/L clen]v le8fO{ ;xL 7x/] Ohfhtkq Pjd\ kl/rokq k|bfg ul/g] 5 .

-s_ cg';"rL !^ adf]lhdsf] k|ult k|ltj]bg, kmf]6f] ! k|lt, k'/fgf] Ohfhtkq / kl/rokq,

-v_ gjLs/0f b:t'/ ?= %).– -krf;_ a'emfPsf] /l;b,

1 g]kfn ;/sf/, ;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfnoaf6 :jLs[lt ldlt @)&).)#.#)

Page 152: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

142 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-u_ Ohfhtkqsf] gjLs/0f ug]{ Dofb gf3]kl5 gjLs/0f ug{ cfPdf yk b:t'/ jfkt b'O{ dlxgf;Dd ?= @% -klRr;_, rf/ dlxgf;Dd ?= ^) -;f7L_, 5 dlxgf;Dd ?= !)) -Ps;o_ / Ps jif{;Ddsf] eP ?= @%) -b'O{ ;o krf;_ / Ps jif{eGbf a9L cjlw e'Stfg gePsf] eP k|To]s jif{sf nflu ?= @%) -b'O{ ;o krf;_ sf b/n] yk b:t'/ lt/]sf] /l;b,

-3_ :yfoL n]vf g+= -PAN_ btf{ k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk,

-ª_ Ohfhtkqsf] gjLs/0f ug]{ Dofb Ps jif{eGbf sd afFsL /x]sf] cj:yfdf gjLs/0f ug{ ;lsg]5 .

%&= ky k|bz{s (Trekking /Tour Guide) sf] Ohfhtkq x/fPdf gofF Ohfhtkq k|bfg ug{] M

-!_ ky k|bz{ssf] Ohfhtkq÷kl/ro kq s'g} sf/0fn] x/fPdf lgj]bg lbg' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg b]xfoadf]lhdsf sfuhft;lxt ?= !).– -b;_ sf] l6s6 6fF;L dxfzfvfdf lbg' kg{]5 M

-s_ ky k|bz{s Ohfhtkq÷kl/rokq x/fPsf] :yfgsf] k|x/L sfof{nosf] l;kmfl/; kq,

-v_ Ohfhtkq÷kl/rokqsf] k|ltlnlk jfkt ?= @%.– -klRr;_ b:t'/ a'emfPsf] /l;b,

-u_ kmf]6f] ! -Ps_ k|lt .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt lgj]bg tyf pkbkmf -@_ adf]lhdsf sfuhftx¿sf] cfj:os hfFra'´ u/L clen]v le8fO{ ;xL 7x/] gofF Ohfhtkq Pjd\ kl/ro kq k|bfg ul/g] 5 .

(@= xf]d:6];DaGwL Joj:yf M

g]kfnsf] u|fdL0f tyf ;x/L If]qdf :yfkgf tyf ;~rfng x'g] xf]d:6]x¿sf] btf{, juL{s/0f, gjLs/0f, cg'udg tyf lg/LIf0f, Joj:yfkg tyf ;~rfng;DaGwL Joj:yf xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw, @)^& df pNn]v ePadf]lhd x'g]5 .

$=@ xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw, @)^&

@= kl/efiffM ljifo jf k|;ª\un] csf]{ cy{ gnfu]df o; sfo{ljlwdf,–

-s_ æxf]d:6]Æ eGgfn] ko{6snfO{ cfjf;, vfgf / cGo ;]jf k|bfg ug]{ pb\b]Zon] cfˆg} 3/ ;d'bfodf lghL jf ;fd"lxs ¿kdf ;~rfng ul/Psf] ;]jf ;Demg' k5{ .

-r_ æxf]d:6] OsfO{Æ eGgfn] æxf]d:6] ;~rfng ug{ Joj:yfkg ;ldltcGtu{t /x]sf k|To]s 3/Æ ;Demg' k5{ .

Page 153: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 143

#= pb\b]Zo M xf]d:6] ;~rfngsf d'Vo pb\b]Zo b]xfoadf]lhdsf x'g]5g\ M

-s_ xf]d:6] ;~rfng u/L ko{6g If]qsf] k|ltkmn u|fdL0f ;d'bfodf k'¥ofpg],

-v_ xf]d:6] ;~rfng u/L u|fdL0f If]qsf hgtfnfO{ ko{6g ;]jfdf ;xefuL u/fpg],

-u_ xf]d:6] ;~rfng u/L u|fdL0f ;d'bfosf] cfo;|f]t j[lb\w u/L hLjg:t/ j[lb\w ug]{,

-3_ xf]d:6] ;~rfng u/L u|fdL0f tyf :yfgLo:t/df :j/f]huf/ ljsf;sf] dfWodsf] ¿kdf pkof]u ug]{,

-ª_ xf]d:6] ;~rfng u/L ko{6snfO{ u|fdL0f hghLjg ;fy} ;+:s[ltsf af/]df hfgsf/L lbg],

-r_ xf]d:6] cfjf; ;'ljwf dfq geO{ ko{6snfO{ l/ltl/jfh, snf ;+:s[lt / /xg;xgsf] pTs[i6 cg'ej xfl;n ug]{ df}sf k|bfg ug]{,

-5_ ;x/L Onfsfdf ko{6snfO{ ;/n / ;xh jftfj/0fdf a;f]af;sf] Joj:yf ug]{ .

$= xf]d:6]sf] juL{s/0f M cg';"rL ! df plNnlvt dfkb08 k'/f u/L cnu÷cnu :jfldTj ePsf sDtLdf kfFrj6f 3/wgLn] ;fd"lxs Joj:yfkg u/L ;~rfng u/]sf] xf]d:6]nfO{ ;fd'bflos u|fdL0f xf]d:6] u|fdL0f tyf ;x/L If]qdf lghL:t/df ;~rflnt xf]d:6]nfO{ lghL xf]d:6]sf] ¿kdf juL{s/0f ul/Psf] 5 .

%= ko{6sLo lj|mofsnfk M

-!_ xf]d:6]n] :yfgLo If]qdf ;~rfng x'g] ;f+:s[lts sfo{j|md / lj|mofsnfk, k/Dk/fut v]ndf ;xefuL u/fpg], pknAw x'g] If]qdf hª\un 6«]s, Osf] 6«]s tyf b[Zofjnf]sgsf] sfo{j|mdsf] Joj:yf ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ df n]lvPb]lv afx]s xf]d:6]n] b]xfoadf]lhdsf] sfo{j|mdsf] cfof]hgf ug'{ kg]{5 M

-s_ :yfgLo ;+f:s[lts gfrufg tyf km'ndfnfsf ;fy ko{6ssf] :jfut ug]{,

-v_ ko{6sx¿nfO{ ;fd'bflos ejg jf v'nf 7fpFdf df}lns k/Dk/f jf ;+:s[ltdf cfwfl/t ;f+:s[lt sfo{j|mdx¿sf] k|:t'lt d]nf, hfqf h:tf ultljlwx¿ cfof]hgf u/L ;xefuL u/fpg] .

-u_ ;f+:s[lts ;Dkbf, ;ª\u|xfno, 3/]n' tyf x:tsnf ;fdu|L pTkfbg s]Gb| :yn, b[Zofjnf]sg, hª\un, jGohGt' tyf r/f cjnf]sg ug]{ Joj:yf ug]{,

-3_ :yfgLo s[lif, 3/]n' tyf x:tsnf k|ljlw df ;xefuL u/fO{ ko{6s tyf :yfgLo hgtflar hLjgz}nL, snf ;+:s[lt cflb ljifodf cg'ej tyf 1fgsf] cfbfg k|bfg u/fpg],

-ª_ ko{6ssf] labfO{ ubf{ :yfgLo ;+:s[lt emNsg] dfofsf] lrgf];lxt km'ndfnf klx/fpg] .

^= btf{sf nflu lgj]bg lbg] M

-!_ xf]d:6] ;~rfng ug{ rfxg]n] b]xfoadf]lhdsf sfuhft;lxt cg';"rL @ adf]lhdsf] 9fFrfdf ?= %.– sf] l6s6 6fF;L dxfzfvf jf sfof{nodf lgj]bg lbg' kg]{5–

Page 154: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

144 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-s_ ;fd'bflos xf]d:6]sf] xsdf sDtLdf kfFrhgf 3/wgLn] cf–cfˆgf] 3/df ;fd"lxs¿kdf xf]d:6] ;~rfng ug{ ;xdt ePsf] lnlvt k|ltab\wtf tyf lghL xf]d:6sf nflu ;DalGwt gu/kflnsf jf ufpF ljsf; ;ldltsf] l;kmfl/;,

-v_ hUuf wgL k|df0f k"hf{sf] k|ltlnlk . gu/kflnsf If]qsf] xsdf gS;f kf; ePsf] k|df0f,

-u_ xf]d:6] ;~rfnssf] gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg k/]df dxfzfvf jf ;DalGwt sfof{non] cfkm\gf] ;+of]hsTjdf g]kfn ko{6g af]8{, ;DalGwt ufpF ljsf; ;ldlt÷gu/kflnsf, :yfgLo :jf:YosdL{;d]tsf] k|ltlglwn] lg/LIf0f u/L cg';"rL ! adf]lhdsf] dfkb08 k'/f eP÷gePsf] lg/LIf0f u/L dxfzfvf jf ;DalGwt sfof{nodf k|ltj]bg lbg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] lg/LIf0faf6 cg';"rL ! adf]lhdsf] dfkb08 k'/f ePsf] k|ltj]bg k|fKt ePdf dxfzfvf jf ;DalGwt sfof{non] k|To]s xf]d:6]nfO{ PsfOsf] ¿kdf btf{ u/L cg';"rL # adf]lhdsf] 9fFrfdf xf]d:6] btf{ k|df0fkq lbg]5 .

-$_ dfkb08 k'/f gu/]sfsf] xsdf cfjZos ;'wf/ ug{ ;do lbOg]5 / k'gM :ynut lg/LIf0f ul/g]5 .

&= xf]d:6] Joj:yfkg tyf ;~rfng M -!_ ;fd'bflos xf]d:6] ;~rfng ug{ rfxg] ;~rfnsx¿n] ;fwf/0f e]nf u/L b]xfoadf]lhdsf] xf]d:6] ;~rfng tyf Joj:yfkg ;ldlt u7g ug{'kg]{5—

-s_ ;d'bfosf ;b:ox¿af6 Ps hgf — cWoIf

-v_ ;d'bfosf ;b:ox¿af6 Ps hgf — pkfWoIf

-u_ ;d'bfosf ;b:ox¿af6 Ps hgf — sf]iffWoIf

-3_ ;d'bfosf ;b:ox¿af6 dlxnf ;b:o — ;b:o

-ª_ ;d'bfosf ;b:ox¿af6 Ps hgf ;b:o — ;b:o–;lrj

-@_ xf]d:6]df ;xefuL x'g] 3/ ;ª\Vofsf] cfwf/df ;dfj]zL x'g] u/L ;d'bfon] yk ^ hgf;Dd ;b:osf] rog ug{ ;Sg]5 .

-#_ xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfoadf]lhd x'g]5,—

-s_ ko{6sLo lj|mofsnfkx¿ / ko{6gx¿n] kfngf ug{'kg]{ cfrf/;+lxtfsf] af/]df hfgsf/L u/fpg] .

-v_ cfuGt's÷ko{6sx¿sf] :jfut tyf kfx'gfsf] cfjf; Joj:yf ldnfpg],

-u_ ko{6ssf] btf{ Joj:yf ug]{,

-3_ cfoJoosf] ;|]:tf Jojl:yt / b'?:t /fVg],

Page 155: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 145

-ª_ k|To]s xf]d:6]sf] lgoldt cg'udg ug]{,

-r_ :yfgLo e|d0f Kofs]hx¿sf] lgdf{0f / k|rf/ k|;f/ ug]{,

-5_ :yfgLo jftfj/0f, k/Dk/f, z}nL tyf ;+:s[ltsf] ;+/If0f ug]{,

-h_ ;f+:s[lts sfo{j|mdx¿sf] k|bz{g÷Joj:yfkg ug]{,

-em_ ko{6sx¿sf] :jf:Yof]krf/ / cGo cfsl:ds ;]jfx¿sf] Joj:yfkg / ;dGjo ug]{,

-`_ xf]d:6]sf] ;fOg]h tyf nf]s];g Dofk tof/ ug]{,

-6_ ko{6s cfjf; u[xdf pknAw x'g] ;'ljwf tyf d]g'÷d"No lgwf{/0fdf Ps¿ktf sfod ug]{,

-7_ k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] k}Flt; lbg leq ko{6s ;ª\Vof, k|d'v lj|mofsnfk cfo tyf Joo b]lvg] jflif{s k|ltj]bg dxfzfvf jf sfo{nodf k7fpg],

-8__ xf]d:6]sf] ljsf;, kab\w{g tyf Joj:yfkgsf nflu cGo cfjZos sfo{x¿ ug]{ .

-9_ lhNnfl:yt xf]d:6] ;dGjo ;ldlt / s]Gb|df /x]sf] ko{6g dGqfno;Fu lgoldt ;Dks{ / ;~rf/ ug]{ .

-0f_ cg';"rL $ adf]lhdsf] ;"rgf ko{6sx¿n] b]Vg] :yfgdf /fVg' kg]{,

-t_ xf]d:6] ljsf; k|jb\w{g tyf Joj:yfkgsf nflu cGo cfjZos sfo{x¿ ug]{,

*= lhNnf xf]d:6] ;dGjo ;ldlt M -!_ k|To]s lhNnfdf lhNnf ljsf; ;ldltcGtu{t /xg] u/L ;DalGwt lhNnf ljsf; ;ldltsf] ko{6g x]g]{ ;b:osf] ;+of]hsTjdf k"jf{wf/ ljsf;, :jf:Yo, lzIff, ;~rf/, ;'/Iff, vfg]kfgL, ljb\o't sfof{nosf k|ltlglw ;b:o /xg] u/L lhNnf xf]d:6] ;dGjo ;ldlt u7g ug{ ;lsg]5 .

-@_ lhNnf xf]d:6] ;dGjo ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfoadf]lhdsf] x'g]5 M -s_ lhNnf l:yt xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltx¿ lar ;dGjo / ;xhLs/0f ug]{, -v_ k"jf{wf/ ljsf; / Ifdtf clej[lb\w;DaGwL sfo{ ug]{, -u_ ko{6snfO{ :jf:Yo;DaGwL hgr]tgf hufpg], -3_ cfsl:ds :jf:Yo;DaGwL ;xof]u / ;dGjo ug]{, -ª_ ;DefJo ko{6sLo ;Dkbfx¿sf] ljj/0f tof/ ug]{, -r_ af6f], kbofqfdfu{, Eo"6fj/, vfg]kfgL, :jf:Yo rf}sL h:tf ;fgf k"jf{wf/x¿

agfpg] jf agfpg ;DalGwt uf=lj=;=nfO{ ;xof]u ug]{ .

(= cg'udg tyf lg/LIf0f;DaGwL Joj:yf M -!_ dxfzfvf jf sfof{non] cfjZostfg';f/ ;do ;dodf xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltsf sfo{x¿ tyf k|To]s xf]d:6]sf] OsfOsf] cg'udg tyf lg/LIf0f ug{' kg]{5 .

Page 156: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

146 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lg/LIf0fsf j|mddf tf]lsPsf] dfkb08 k'/f gug]{ xf]d:6]nfO{ dgfl;j dflkmssf] Dofb lbO{ dfkb08 k'/f ug{ nufpg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] Dofbleq klg dfkb08 sfod ug{ g;s]sf xf]d:6]nfO{ dxfzfvf jf sfof{non] lgnDag jf vf/]h ug{ ;Sg]5 .

!)= gjLs/0f M -!_ k|To]s xf]d:6] b]xfoadf]lhdsf] sfuhft ;+nUg u/L k|To]s kfFr jif{df xf]d:6] gjLs/0fsf nflu dxfzfvf jf sfof{nodf ?= %.– sf] l6s6 6fF;L lgjb]g lbg' kg]{5 .

-s_ ljut kfFr jif{sf] cfo Joo / xf]d:6]n] k|bfg u/]sf] / ko{6sx¿sf] nut tyf ljj/0f .

-v_ ;fd'bflos xf]d:6]sf] xsdf xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltsf] k|ltj]bg .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd gjLs/0fsf nflu lgj]bg kg{ cfPdf dxfzfvf jf sfof{non] ;Dab\w xf]d:6]sf] lg/LIf0f u/L dfkb08 k'/f ePsfsf] xsdf xf]d:6sf] gjLs/0f ug]{5 / k'/f gePsf xf]d:6]sf] gjLs/0f x'g] 5}g .

!!= k|rf/ k|;f/ tyf ahf/Ls/0f M xf]d:6]sf] xf]l8{ª af]8{, ;fOgaf]8{, a|f]l;o/, kf]i6/, l;8L h:tf k|rf/ k|;f/sf ;fdu|Lx¿sf] pTkfbg, j]e;fO6, kqklqsf, /]l8of], 6]lnlehg, pT;j, d]nf, dxf]T;j, u}/cfjf;Lo g]kfnL;Fusf] ;xsfo{, 6'/ ck/]6/ tyf kqsf/x¿nfO{ kl/rofTds e|d0f, e|d0f Kofs]hsf] lgdf{0f tyf ljj|mL k|jb\w{g h:tf sfd sf/jfO{ / lj|mofsnfk g]kfn ko{6g af]8{ / tf/f ufFp ljsf; ;ldltn] lghL If]qsf 6«fen tyf 6«]lsª Ph]G;L;Fu ;xsfo{ u/L xf]d:6]sf] k|rf/ k|;f/ tyf ahf/Ls/0f ug]{5 .

!@= xf]d:6] P;f]lzP;g M xf]d:6];DaGwL gLlt lgdf{0f, Joj:yfkg, k|jb\w{g tyf xf]d:6] ;~rfng dfkb08df Ps¿ktf tyf cg'udg sfo{df g]kfn ;/sf/nfO{ ;xof]u k'/¥ofpg xf]d:6] ;~rfnsx¿sf] xf]d:6] P;f]lzP;gn] sfo{ ug]{5 .

!#= ljljw M

-!_ k|l;b\w wfld{s lty{:yndf bz{gsf nflu cfpg] bz{gfyL{ tyf ltyf{n'x¿sf] a;f]af; / vfgkLgsf] jGbf]j:t ldnfpg xf]d:6] ;~rfngsf nflu :yfgLo ;d'bfo;d]tsf] ;xefuLdf cg'/f]w ePdf o; sfo{ljlwsf] cGo Joj:yfx¿sf] cwLgdf /xL ;~rfng cg'dlt lbg ;lsg]5

-@_ xf]d:6]df 6«fen Ph]G;Ldfkm{t\ cfpg] ko{6ssf] aLdf u/fpg] lhDd]jf/L ;DalGwt 6«fen Ph]G;Lsf] x'g]5 . JolStut¿kdf cfpg] ko{6ssf] xsdf aLdf ug]{ lhDd]jf/L ;DalGwt ko{6ssf] g} x'g]5 .

-#_ xf]d:6] ;~rfng ug]{ ;~rfnsn] k|rlnt g]kfn sfg'gadf]lhd g]kfn /fi6« a}ª\ssf] k"j{ :jLs[lt lnP/ dfq ljb]zL d'b|fsf] sf/f]af/ ug{' kg]{5 .

-$_ xf]d:6] ;~rfng;DaGwL cfwf/e"t tflnd g]kfn ko{6g tyf xf]6n Joj:yfkg k|lzIf0f k|lti7fgnufot cGo :jLs[t k|fKt tflnd s]Gb|x¿af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 .

Page 157: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 147

cg';"rL ! -bkmf $ ;Fu ;DalGwt_

xf]d:6] ;~rfngsf cfwf/e"t dfkb08

!= xf]d:6]sf nflu 3/, sf]7f / z}o\of M

-s_ k|To]s ;fd'bflos xf]d:6sf nflu leGg leGg :jfldTj ePsf sDtLdf % j6f 3/ -xf]d:6] o'lg6_ x'g' kg]{5 . Pscfk;df ;xh kx'Frsf nflu af6f]sf] k|aGw ePsf], 3/x¿ df}lns ;+:s[lt emNsg] / xfjf x'/L, hª\unL hgfj/ cflbaf6 ;'/lIft x'g' kg]{, v'nf, lxnf] tyf w'nf]/lxt ;kmf;'U3/ x'g'kg]{5 .

-v_ xf]d:6]df kfx'gfsf nflu sDtLdf Pp6f cnUu} sf]7f x'g' kg]{5 .

-u_ xf]d:6] ;~rfng ug]{ Ps 3/df a9Ldf $ sf]7f ko{6ssf nflu 5'6\ofpg ;lsg]5 .

-3_ Pp6f sf]7df a9Ldf @ j6fdfq cf]5\ofg /xg'kg]{ 5 . cf]5\ofg sDtLdf ^=% lkm6 nDafO / # lkm6 rf}8fOsf] x'g'kg]{5 .

-ª_ e'OFdf sfk]{6 jf /f8L jf ;kmf u'Gb|L cf]5\ofPsf] x'g'kg]{5 .

-r_ 9f]sfdf v'6\6f k'5\g] af]/f jf 8f]/Dof6 ePsf] x'g'kg]{5 .

-5_ g/d vfnsf] ;]tf] tGgf ePsf] / ;]t} vf]n ePsf cf]9\g]sf] Joj:yf x'g'kg]{5 .

-h_ leTtfdf jf 9f]sfsf] k5fl8k6\l6 n'uf em'G8\ofpg] Joj:yf ePsf] x'g'kg]{5 .

-em_ sf]7fdf lah'nL aTtL jf nflN6g jf d}g jf 6'sL kfg; afNg] Joj:yf x'g'kg]{5 .

-`_ ;'Tg] sf]7fdf w'jfF cfpg gx'g] .

-6_ ;'Tg] sf]7fdf /fd|f /fd|f b[Zo / :yfgLo ;+:s[lt emNsg] tl:j/x¿ ePdf /fd|f] x'g] .

-7_ kmf]xf]/ kmfNg] Pp6f 6f]s/L -8:6aLg_ sf] Joj:yf x'g'kg]{5 .

-8_ ;Dej eP;Dd k|To]s kfx'gfsf nflu ! hf]/ rKkn -l:nk/_ sf] Joj:yf x'g'kg]{5 .

-9_ ;Dej eP;Dd leTtfdf Pp6f cw{sb -cfwf z/L/_ b]lvg] ;d"x] P]gf em'G8fPsf] x'g'kg]{5 .

-0f_ ;Dej eP;Dd ;'Tg] sf]7fdf lrof 6]an /fVg' /fd|f] x'g] .

-t_ ;Dej eP;Dd ;'Tg] sf]7fdf @ j6f s';L{ /fVg' /fd|f] x'g] .

@= zf}rfno / :gfguf/ M

-s_ ;'ljwfo'St / ;kmf zf}rfno x'g' kg]{ .

-v_ xf]d:6] ;~rfng ug]{ 3/ jf ;d'bfodf g'xfpg] k|aGw -5'6\6} afy?d jf sDtLdf 5]lsP/ g'xfpg ;lsg] ;'ljwfo'St 7fpF .

-u_ :gfguf/df kfgLsf] afN6L, du, ;fa'g, ?dfn cflb cfwf/e"t j:t'x¿ x'g' kg]{ .

Page 158: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

148 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

#= efG5f sf]7f / vfgf vfg] Joj:yf M

-s_ kfx'gf /fVg] 3/÷sf]7f glhs ufO{ e}F;L cyjf e]8fafv|f, ;'Fu'/, s'v'/f cflb afFWg jf kfNg gx'g] .

-v_ w]/} w'Fjf gx'g] efG;f -pGgt jf ;'wfl/Psf] r'nf] ePsf] .

-u_ kfgLsf] ;'ljwf ldnfpg'kg]{ / vfg]kfgL lkmN6/ u/]/ jf pdfn]/ dfq lbg] .

-3_ :yfgLo vfgfsf kl/sf/x¿nfO{ :j:ys/ 9ª\un] ksfpg] / v'jfpg] k|aGw x'g'kg]{ .

-ª_ g]kfnLx¿nfO{ /fd|f];Fu kn]6L s;]/ j;]/ vfg ldNg] 7fpF x'g'kg]{ .

-r_ ljb]zLnfO{ ;fgf] 8fOlgª 6]ansf] klg k|aGw eP /fd|f] x'g] .

-5_ vfglkg ljj/0f tyf d"No lgwf{/0f ul/Psf] x'g'kg]{ -d]g' ePsf] .

$= :jf:Yo, ;/;kmfO tyf ;'/Iff M

-s_ d';f, nfdv'6\6], p8';, plkofF cflbaf6 ;'/lIft x'g' kg]{, b'u{Gw jf ufO{ e}F;Lsf] uf]7af6 6f9f x'g' kg]{, ;fd'bflos¿kdf k|fylds pkrf/sf] Joj:yf x'g' kg]{, v'nf gfnL / 9n x'g gx'g] .

-v_ jftfj/0fd}qL ko{6g lj|mofsnfk, ko{6sLo ;Dkbfx¿sf] ;+/If0f, ;fj{hlgs zf}rfnosf] Joj:yf, j[If/f]k0f .

Page 159: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 149

cg';"rL @ -bkmf ^-!_ ;Fu ;DalGwt_

xf]d:6] btf{sf nflu lbOg] lgj]bg

>L ko{6g pb\of]u dxfzfvf/ko{6g sfof{no,

xfdLx¿n] lhNnf ========================== uf=lj=;=÷g=kf= ==================== j8f g+= ========= 6f]n÷ufpF ======================df ;~rfng ug{ nfu]sf] ==================================== xf]d:6]nfO{ xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw, @)^& adf]lhd ;fd'bflos÷lghL xf]d:6]sf] ¿kdf btf{ u/L kfpg lgj]bg ub{5'÷ub{5f} .

xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw lgb]{lzsf, @)^& sf] clwgdf /xL cfkm\gf] xf]d:6] ;~rfng ug]{5f}F .

;+nUg sfuhft M

!= xf]d:6] ;~rfng ug]{ lgj]bssf] gful/stf k|df0fkqsf] k|ltlnlkx¿

@= xf]d:6] ;~rfng ug]{ k|To]s 3/wgLsf] hUuf wgL k|df0fkqsf] k|ltlnlk

#= k|To]s 3/wgLn] xf]d:6] ;~rfng ug{ d~h'/ u/]sf] sfuhft ;lxt xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltsf] lg0f{osf] k|ltlnkL

$= Joj:yfkg ;ldlt u7g tyf btf{ ug]{;DaGwL :yfgLo e]nfsf] lg0f{o

%= lghL xf]d:6]sf] xsdf ;DalGwt :yfgLo lgsfosf] l;kmfl/;

^= cfwf/e"t k|lzIf0f lnPsf] eP ;f]sf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk

xf]d:6] o'lg6x¿ -btf{ x'g] JolStx¿sf] ljj/0f_ M

qm=;+= ;~rfnssf] gfdy/ 7]ufgf qm=;+= ;~rfnssf] gfdy/ 7]ufgf

gf]6 M ;fd'bflos xf]d:6]sf] xsdf xf]d:6] Joj:yfkg ;ldltsf] cWoIf jf clwsf/ lbPsf] Joj:yfkg ;ldltsf] ;b:on] lgj]bg lbg' kg]{ 5 .

lgj]bs,

gfdy/M

7]ufgfM

ldlt M

Page 160: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

150 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

cg';"rL # -bkmf ^-#_ ;Fu ;DalGwt_

g]kfn ;/sf/ ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfno

ko{6g pb\of]u dxfzfvf

k|df0fkq ;ª\VofM

e[s'6Ld08k

sf7df8f+}, g]kfn

ldltM ================

xf]d:6] ;~rfng k|df0fkq ========================================================= nfO{ xf]d:6] ;~rfng sfo{ljlw, @)^& df Joj:yf ePcg';f/ ;fd'bflos÷lghL xf]d:6]sf ¿kdf btf{÷ gjLs/0f u/L of] k|df0fkq k|bfg ul/Psf] 5 .

!_ ;b:osf] gfd M

@_ 7]ufgf M

#= dfGo cjlw M

HOME STAY OPERATION CERTIFICATE

.................................................................... home stay is registered/renewed as a community / private home stay under home stay operation procedures 2067 B.S. 1. Name of the owner: 2. Address of the owner : 3. Valid up to .......................

Section Officer

zt{x¿

• Joj:yfkg ;ldlt;Fu ;dGjo u/L ko{6sx¿nfO{ a;f]af;sf] Joj:yf ug'{kg]{ 5 .

• rng rNtLsf] jf lgwf{l/t d"NoeGbf a9L d"No lng' x'b}g .

• :yfgLo ;dflhs ;f+:s[lts jftfj/0fnfO{ c;/ kg]{ vfnsf lj|mofsnfkx¿ ug'{ u/fpg' x'Fb}g . of] k|df0fkq tyf cg';"rL $ adf]lhdsf] cfrf/;+lxtf ;a}n] b]Vg] :yfgdf /fVg' kg]{5 .

• Joj:yfkg ;ldlt;Fu ;dGjo u/L k|To]s jif{ k|ltj]bg a'emfpg' kg]{5 .

• of] k|df0fkq k|To]s %÷% jif{df gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .

Page 161: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 151

cg';"rL $ -bkmf & -#_ -8_ ;Fu ;DalGwt_

Code of Conduct for the Visitors

The home stay visitors are expected to abide the following points:

1. Do not pressure the owner for food, beverage and facilities not available at home stay.

2. Do not disturb people at home or outside. 3. Do not offer anything to the people beyond one's capacity. 4. Beware of doing any behavior (such as sexual activities), which is

impermissible to the local socio-cultural values. 5. Respect to the rites and rituals of the local people. Wear such clothes that are

permissible to the community. 6. Do not impress the owner or use or other people for doing immoral or illegal

activities. Respect to the household routine for entrance and exit. 7. Supply and use of narcotics or any forms of psychotropic drugs at home or

outside is strictly prohibited. 8. Respect to the bio-diversity and ecology of the environment.

Page 162: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

152 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 163: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 153

efu %

ljljw

Page 164: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

154 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

Page 165: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 155

%=! /fli6«o o'jf gLlt, @)^^

-`_ g]kfnsf] k|fs[lts ;|f]t;fwgx¿sf] ;b'kof]u x'g] u/L ko{6g, 3/]n' pb\of]u, s[lif pb\of]usf ljifodf l;k k|lzIf0f s]Gb|sf] :yfkgf u/L tflnd lbOg]5 eg] ;/sf/L tyf u}/;/sf/L If]qaf6 lzIffdf eO/x]sf] nufgLnfO{ s[lif, ko{6g, kz'kfng, jg lj1fg, h8La'6L pTkfbg tyf k|zf]wg, hnljb\o't\nufotsf If]qx¿df ;d'lrt k|ljlwsf] ljsf; ug{sf nflu s]lGb|t ul/g]5 .

%=@ cf}b\of]lus k|lti7fgsf sfo{:yndf x'g] n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf] cfrf/ ;+lxtf, @)^&

g]kfn ;/sf/n] ;g\ @)!) nfO{ n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf] jif{sf] ¿kdf dgfpg] lg0f{o u/]sf] k[i7e"lddf g]kfnn] cGt/f{li6«o ;d'bfo;dIf JoSt u/]sf n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf ljleGg k|ltjb\wtf / d'n'sleq ljb\odfg ;bfrf/ / ;';+:s[ltsf cfjZos kIfnfO{ ;d]t ;d]6L ;'/lIft, dof{lbt / :jR5 sfo{ jftfj/0f l;h{gf u/L cf}b\of]lus k|lti7fgsf sfo{:yndf x'g] n}ª\lus lx+;f lgoGq0f ug]{ pb\b]Zon] æcf}b\of]lus k|lti7fgsf sfo{:yndf x'g] n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf] cfrf/ ;+lxtfÆ agfO{ nfu" ug{ of] cfrf/ ;+lxtf hf/L u/]sf] xf] .

#= n}ª\lus lx+;f x'g] sfd sf/jfxL ug{ u/fpg gx'g] M

#=! k|lti7fgn] n}ª\lus lx+;f x'g] s'g} klg lsl;dsf] sfo{ ug{' u/fpg' x'Fb}g .

#=@ k|lti7fgdf sd{rf/L jf sfdbf/n] sfd ubf{ k|lti7fgn] n}ª\lus lx+;f x'g] jftfj/0f l;h{gf ug'{ x'Fb}g .

$= k|lti7fgn] n}ª\lus lx+;f x'g glbg sfo{x¿ ug'{ kg]{ M k|lti7fgn] sfo{:yndf n}ª\lus lx+;f x'g glbg b]xfosf sfo{x¿ ug'{ kg]{5 M

-s_ n}ª\lus lx+;f x'g glbg sfdbf/, sd{rf/L / Joj:yfkglar lg/Gt/ ;Dks{, ;Djfb / 5nkmn x'g] Joj:yf ug]{,

-v_ n}ª\lus lx+;f lj?b\w hgr]tgf hufpg] ljleGg sfo{j|mdx¿ ;~rfng ug]{,

-u_ l;k, Ifdtf / j[lTt ljsf;sf lj|mofsnfkx¿ ;~rfng ug]{ / o:tf lj|mofsnfkx¿df dlxnf sfdbf/ jf dlxnf sd{rf/L jf t];|f] lnª\uLsf] ;xeflutf clej[lb\w ug{ ;x'lnot jf k|f]T;fxg lbg],

-3_ n}ª\lus lx+;f ug]{ sfdbf/ jf sd{rf/Lpk/ ljefuLo sf/jfxL ug{ k|lti7fgsf] ;DalGwt lgodfjnL÷ljlgodfjnLdf cfjZos k|fjwfg /fVg],

-ª_ n}ª\lus lx+;fsf 36gf 36]sf] kfOPdf 5fglag u/L bf]ifL pk/ sf/jfxL ug]{,

-r_ sDtLdf b'O{ dlxgf Psk6s a}7s ug]{,

Page 166: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

156 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

-5_ k|lti7fgdf n]Vbf, af]Nbf / Jojxf/ ubf{ n}ª\lus ;+j]bgzLntf / lzi6frf/df hf]8 lbg] .

-h_ dlxnf / k'?ifsf nflu 5'6\6f5'6\6} 8]«l;ª sIf / zf}rfnosf] Joj:yf ug]{,

%= cfrf/ ;+lxtf sfof{Gjog tyf cg'udg ;ldlt M

%=!= o; cfrf/ ;+lxtfsf] pNnª\3g x'g glbg cfjZos sfo{j|md ;~rfng ug{ / o; cfrf/ ;+lxtfsf] pNnª\3g ePsf] kfOPdf jf o;;DaGwL ph'/L k/]sf]df 5fgljg u/L bf]ifL pk/ sf/jfxLsf nflu l;kmfl/; ug{ k|To]s k|lti7fgdf b]xfoadf]lhdsf] Ps cfrf/ ;+lxtf sfof{Gjog tyf cg'udg ;ldlt /xg]5 . -s_ k|lti7fgsf sfo{sf/L k|d'v jf lghn] tf]s]sf] k|lti7fgsf] jl/i7 clws[t

– ;+of]hs -v_ ;DjlGwt k|lti7fgsf] k|zf;g zfvf jf hgzlSt Joj:yfkg zfvfsf k|d'v

– ;b:o -u_ k|lti7fgdf lqmofzLn 6«]8 o'lgogsf k|ltlglwx¿ Ps Ps hgf – ;b:o -3_ k|lti7fgsf sfo{sf/L k|d'vn] tf]s]sf] dlxnf sfdbf/ / dlxnf sd{rf/L Ps

Ps hgf – ;b:o -ª_ k|lti7fgsf sfo{sf/L k|d'vn] tf]s]sf] k'?if sfdbf/ jf sd{rf/L Ps hgf

– ;b:o

%=@= ;ldltsf] a}7s ;ldltsf] ;+of]hsn] tf]s]sf] ldlt, ;do / :yfgdf sDtLdf b'O{ dlxgfdf Ps k6s a:g]5 .

%=#= ;ldltsf] a}7ssf nflu sDtLdf krf; k|ltzt ;b:ox¿sf] pkl:ylt clgjfo{ x'g]5 .

%=$= ;ldltsf] a}7sdf pkl:yt ax'dt ;b:ox¿sf] lg0f{o ;ldltsf] lg0f{o dflgg]5 .

%=%= ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfoadf]lhd x'g]5 M

-s_ k|lti7fgleq n}ª\lus lx+;f x'g] s'g} sfo{ x'g glbg k|lzIf0f, cled'lvs/0f sfo{j|md, hgr]tgf clej[lb\w / k|rf/ k|;f/ ug]{,

-v_ k|lti7fgleq n}ª\lus lx+;f x'g] s'g} sfo{ eP u/]sf] kfOPdf jf s'g} ph'/L k/]sf]df ph'/Lpk/ 5fgljg u/L bf]ifL pk/ sf/jfxLsf nflu sfo{sf/L k|d'v;dIf l;kmfl/; ug]{,

-u_ n}ª\lus lx+;f lj?b\wsf] sfo{ of]hgf tof/ ug]{ / ;f] sfo{ of]hgf sfof{Gjogsf nflu sfo{j|md tof/ u/L sfof{Gjog ug]{,

-3_ k|lti7fgdf n}ª\lus lx+;f x'g glbg cfjZos ;ts{tf ckgfpg],

-ª_ n}ª\lus lx+;f lj?b\w ;~rflnt sfo{j|mdsf] cg'udg, d"Nofª\sg ug]{,

-r_ n}ª\lus lx+;f;DaGwL ph'/L jf u'gf;f] lgj]bg, ph'/L k]l6sf, Od]n, 6]lnkmf]g, ˆofS;nufotsf dfWodjf6 lng] Joj:yf ldnfpg] .

Page 167: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 157

-5_ n}ª\lus lx+;f lj?b\w ph'/L ug]{ ph'/ stf{sf] gfd, y/ 36gfsf] k'li6 geP;Dd uf]Ko /fVg] Joj:yf ug]{ .

-h_ sfo{:ynsf] jftfj/0f :j:y, ;'/lIft, kf/b;L{ / n}ª\lus d}qL agfO{ n}ª\lus lx+;fsf] l:ylt pTkGg gx'g] Joj:yf ug]{ .

%=^= ;ldltn] cfk"m;dIf k|fKt ph'/L jf u'gf;f]sf] ;DaGwdf 5fgljg u/L 36gfsf] k|s[lt x]/L ;ft lbgb]lv a9Ldf ltg dlxgf leq l;kmfl/; ul/;Sg' kg]{5 .

^= cfrf/ ;+lxtfsf] kfngf ug'{ kg]{ M

^=! o; cfrf/ ;+lxtfsf] kfngf ug{' u/fpg' ;a} k|lti7fgsf] st{Jo x'g]5 .

^=@ o; cfrf/ ;+lxtfsf] kfngf k|lti7fgsf] Joj:yfkgdf ;+nUg JolStn] ;d]t ug'{ kg]{5 .

^=# o; cfrf/ ;+lxtsf] kfngf eP gePsf] cg'udg k|lti7fg btf{ ug]{ lgsfo / ;f]sf] tfn's lgsfon] cg'udg ;"rssf] ljsf; u/L ug]{5 .

^=$ o; cfrf/ ;+lxtf k"0f{¿kdf kfngf ug]{ u/fpg] sfo{df pTs[i6 7xl/Psf k|lti7fgnfO{ cg'udg ;"rssf] cfwf/df cg'udg ug]{ lgsfon] k'/:s[t ug]{5 .

%=# cfly{s jif{ @)&@÷&# sf] df}lb|s gLlt

*^= a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfx¿af6 ljkGg ju{df k|jfx x'g] shf{sf] cg'kftnfO{ )=% k|ltzt ljGb'n] j[lb\w u/L jfl0fHo a}ª\sx¿sf nflu s'n shf{sf] %=) k|ltzt, ljsf; a}ª\sx¿sf nflu $=% k|ltzt / ljTt sDkgLx¿sf nflu $=) k|ltzt sfod ul/Psf] 5 . ;fy}, Jofj;flos s[lifnfO{ ;d]t ;dfj]z ug]{ u/L ljkGg ju{df hfg] shf{nfO{ k'gk{l/eflift ul/g] 5 .

(@= n3'ljTt ;+:yfx¿af6 ljut b'O{ jif{b]lv ljkGg ju{ shf{ pkef]u u/L c;n ju{df k/]sf ;d"x ;b:onfO{ ;fd"lxs hdfgLdf k|bfg ul/g] shf{sf] clwstd ;Ldf ?= @ nfvaf6 j[lb\w u/L ?= # nfv k'¥ofOg] 5 . To;}u/L, lwtf] lnO{ k|bfg ul/g] n3' pb\od shf{sf] clwstd ;Ldf ?= % nfvaf6 j[lb\w u/L ?= & nfv sfod ul/g] 5 .

(%= jrt tyf C0f ;xsf/L ;+:yfx¿sf ;fy} n3'ljTt sf/f]af/ ug]{ ;+:yfx¿sf] ;ª\Vofdf pNn]Vo j[lb\w eO/x]sf] / oL ;+:yfx¿sf] k|efjsf/L lgodg tyf ;'k/Lj]If0f ug{ Pp6f 5'6\6} ;an lgsfosf] cfjZostf /x]sf] ;Gbe{df g]kfn ;/sf/sf] ah]6 jQmJodf pNn]v ePadf]lhd To:tf] ;+:yfsf] :yfkgfsf nflu P]gsf] d:of}bf tof/ u/L g]kfn ;/sf/;dIf k]z ul/g] 5 .

(^= o; a}ª\saf6 ljTtLo dWo:ytfsf] sf/f]af/ ug{ cg'dlt k|fKt u/]sf u}/–;/sf/L ;+:yfx¿nfO{ tf]lsPsf] k|lqmof k'/f u/L @)&@ c;f/ d;fGt;Dddf æ3Æ ju{sf] n3'ljTt ;+:yfdf kl/0ft eO;Sg lgb]{zg lbOPsf]df e"sDkkl5sf] ljifd kl/l:ylt;d]tnfO{ b[li6ut u/L pk/f]St ;dofjlw @)&@ k'; d;fGt;Dd yk ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

Page 168: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

158 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]

(&= hg;fwf/0fnfO{ ljTtLo ;]jfsf] pkof]u ug{sf nflu k|f]T;fxg ug{, ljTtLo ;]jfsf u|fxsx¿sf] lxt ;+/If0f ug{ tyf ljTtLo ;dfj]zLs/0f a9fpg /fli6«o ljTtLo ;fIf/tf gLlt th'{df u/L nfu" ul/g] 5 .

(*= u|fdL0f If]qdf a;f]af; ug]{ ;d"x] lx:;f cem} klg lg/If/ /xg'sf ;fy} pgLx¿df ljTtLo r]tgfsf] ;d]t sdL /x]sf] kl/k|]Iodf ;/sf/n] ;~rfng ug{] cgf}krfl/s lzIff, df}lb|s gLlt @)&@÷&# .

(*= k|fljlws tflnd tyf ljb\ofno:t/sf kf7\oqmddf ljTtLo ;fIf/tf (Financial Literacy)

;DaGwL ljifonfO{ ;d]t qmdzM ;dfj]z u/fpg g]kfn ;/sf/ tyf cGo ;/f]sf/jfnf lgsfox¿;Fu ;dGjo ul/g] 5 .

cfly{s jif{ @)&!÷&@ sf] df}lb|s gLltsf] nIo tyf k|ult ljj/0f

a'Fbf g+=

nIo sfo{j|md sfof{Gjog l:ylt

(& a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yf gePsf :yfgdf n3'ljTt ;+:yfx¿af6 :jLsf/of]Uo lwtf] lnO{ ;d"xdf cfab\w ePsf tyf gePsf ;a}nfO{ n3'pb\od ;~rfng ug{ ?= % nfv;Dd shf{ k|bfg ug]{ Joj:yf ug{] .

@)&! c;f]h & df lgb]{zg hf/L ul/Psf] .

(* -s_ a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfx¿sf] pkl:ylt sd eO{ ljTtLo kx'Frsf] cj:yf sdhf]/ /x]sf If]qdf cjl:yt ;xsf/L ;+:yfx¿nfO{ kl/rfng u/L u|fdL0f :jfjnDag sf]ifaf6 yf]s shf{ k|jfxdf k|fyldstf lbg] .

-v_ n3'ljTt ;+:yfx¿nfO{ klg cfjZos k/]sf] v08df u|fdL0f :jfjnDag sf]ifaf6 yf]s shf{ k|jfx ug{] .

@)&! d+l;/af6 sf7df8f}+ pkTosf aflx/sf gu/kflnsf If]qsf ;xsf/L ;+:yfx¿nfO{ ;d]t u|fdL0f :jfjnDag sf]ifaf6 shf{ k|bfg ug{ ;lsg] Joj:yf ul/Psf] . ;fy}, ckfª\utf ePsf JolStx¿åf/f ;~rflnt ;xsf/L ;+:yfx¿nfO{ shf{ nufgL ubf{ u|fdL0f If]qdf g} sfof{no vf]nL sfo{/t /xg' kg]{ clgjfo{tfnfO{ x6fOPsf] . n3'ljTt ;+:yfx¿nfO{ ;d]t u|fdL0f :jfanDag sf]ifaf6 yf]s shf{ k|jfx ug{ ;lsg] ;DaGwdf sf]if ;~rfns ;ldltdf k|:tfj k]z ePsf] .

!)@ a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfaf6 ljut b'O{ jif{b]lv ljkGg ju{ shf{ pkef]u u/L c;n ju{df k/]sf ;d"x ;b:onfO{ ;fd"lxs hdfgLdf k|bfg ul/g] shf{sf] ;Ldf ?= ! nfv %) xhf/af6 j[lb\w u/L ?= @ nfv k'¥ofOg] / lwtf] lnO{ k|bfg ul/g] n3'pb\od shf{sf] ;Ldf ?= $ nfvaf6 j[lb\w u/L ?= % nfv sfod ug{] .

@)&! ;fpg #) df lgb]{zg hf/L ul/Psf] .

!)# a}ª\s tyf ljTtLo ;+:yfx¿af6 dlxnfx¿åf/f k|jlb\w{t n3' pb\odsf nflu ;DalGwt kl/of]hgf lwtf]df k|jfx x'g] ?= & nfv;Ddsf] kl/of]hgf shf{nfO{ ljkGg ju{ shf{df u0fgf ul/g] . ;fy}, o:tf] shf{ ;'/If0f u/fpg] Joj:yf ldnfOg] .

@)&! ;fpg #) df lgb]{zg hf/L ul/Psf] .

Page 169: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf] | 159

Page 170: od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]€¦ · Postal address : P.O. Box 107, Kathmandu Phone : 977-1-5541949, 5541951 Fax : 977-1-5541950 Email : info@medep.org.np

160 | n3' pb\od;DaGwL ljleGg gLltut tyf sfg'gL k|fjwfgx¿sf] ;“ufnf]