Obsługa Operacyjna w liniach lotniczych

Wojtek Głuch

Analityk ds. Załóg i Personelu Pokładowego

O mnie • I LO w Trzebini - 2007

• Studia na University of Bedfordshire (BA i MSc) – 2007-2012

• 5 lat doświadczenia na lotnisku

• Plane spotter – 110 lotów na koncie, 3,7x dookoła Ziemi,

• Przeloty A380 i B787

• Praca w easyJet (+200 A/C, 60mln pasażerów rocznie)

Wystarczy, że raz doznasz lotu, a będziesz zawsze chodził z oczami zwróconymi w stronę nieba, gdzie byłeś i gdzie pragniesz powrócić.

(Leonardo Da Vinci)

Rynek lotniczy

Struktura: • 3,000 lotnisk komercyjnych (średni rozmiar: 1.4m pasażerów (PAX) • Wielkie huby - Atlanta 90m, Chicago 69m, Heathrow 67m

Koncentracja: • 150 największych lotnisk (5%) generuje 83% ruchu lotniczego na świecie:

• >50 mppa = 11 • >40 mppa = 16 • >30 mppa = 39 • >20 mppa = 65 • > 8 mppa = 150

Warszawa (WAW) jest 42 lotniskiem pod względem liczby pasażerów (w Europie), >9,000,000 PAX

Top 30 lotnisk (pod względem liczby pasażerów)

1 ATLANTA GA, US (ATL) 92 389 023 3.5 2 BEIJING, CN (PEK) 78 675 058 6.4 3 LONDON, GB (LHR) 69 433 565 5.4 4 CHICAGO IL, US (ORD) 66 701 241 (0.1) 5 TOKYO, JP (HND) 62 584 826 (2.5) 6 LOS ANGELES CA, US (LAX) 61 862 052 4.7 7 PARIS, FR (CDG) 60 970 551 4.8 8 DALLAS/FORT WORTH TX, US (DFW) 57 832 495 1.6 9 FRANKFURT, DE (FRA) 56 436 255 6.5 10 HONG KONG, HK (HKG) 53 328 613 5.9 11 DENVER CO, US (DEN) 52 849 132 1.7 12 JAKARTA, ID (CGK) 51 533 187 16.2 13 DUBAI, AE (DXB) 50 977 960 8.0 14 AMSTERDAM, NL (AMS) 49 755 252 10.0 15 MADRID, ES (MAD) 49 653 055 (0.4)

Dystrybucja lotnisk (2010)

Typy lotnisk:

• Hub – Heathrow, Warszawa, Frankfurt

• Spoke – Manchester, Kraków, Hamburg

• Lotniska typu „point-to-point” – Luton, Modlin, Berlin-Schoenefeld

• Regionalne – Zielona Góra

• Militarne – Krzesiny k/Poznania

• Cargo – Rotterdam

• Executive – Farnborough, Le Bourget

• Lotniska aeroklubowe

Sieć typu HUB and SPOKE

Sieć typu Point-to-Point (Tanie linie)

Systemy lotniskowe:

Gigantyczne Huby są coraz rzadziej spotykane: • Atlanta (90mppa) • Pekin (56mppa) • Frankfurt (53mppa)

Bardziej popularnym typem koncentracji lotnisk, jest tzw. „system lotnisk”. Pozwala on na

rozłożenie pasażerów na kilka portów lotniczych. Zazwyczaj są one nadzorowane przez jedną firmę.

Paryż (ADP): 87mppa

• Charles de Gaulle – Interkontynentalny, międzynarodowy, tranzytowy i cargo (61mppa)

• Orly – Krajowy, etniczny, turystyczny (26mppa) • Le Bourget – VIP oraz specjalistyczny

Tokyo : 100mppa • Narita –Międzynarodowy (33mppa) • Hanaeda – Krajowy (67mppa)

Systemy lotniskowe „Rywalizujące”

To takie, gdzie lotniska ”walczą” o linie i pasażerów:

Londyn (126mppa) • Heathrow – BAA (67mppa) • Gatwick - BAA do 2009 (34mppa), obecnie prywatne • Stansted - BAA do 2013 (22mppa), obecnie prywatne (MAG) • Luton – prywatne (AENA) (10mppa) • London City – prywatne (3mppa) • London Southend - prywatne

Lotniska jako biznes:

Funkcje wymagane (niczym w każdym biznesie):

• Zarządzanie i planowanie

• Finanse

• Administracja

• Kadry (HR)

• Dział marketingu i PR

• IT

• Dział prawny

Lotniska jako biznes:

Funkcje specyficzne dla lotnictwa:

• Kontrola lotów (ATC)

• Zarządzanie i planowanie operacjami

• Obsługa naziemna - pasażerowie

• Obsługa naziemna – bagaż i cargo

• Obsługa naziemna – obsługa samolotów

• Jednostka straży pożarnej

• Funkcje „bazy” (hotele, pokój odpraw)

• Obsługa techniczna samolotów (hangar)

• Ochrona/Służba celna

Lotniska jako biznes:

Funkcje specyficzne dla turystyki, ale kluczowe dla lotniska:

• Parkingi

• Sklepy duty-free i restauracje

• Obsługa techniczna/Sprzątanie

• Zarządzanie i ochrona środowiska

Obsługa ruchu lotniczego (w powietrzu):

Obsługa ruchu lotniczego (na ziemi): Na większości lotnisk (cywilnych), obsługa naziemna jest wykonywana przez Agenta

Handlingowego). Zazwyczaj więcej niż jedna firma powinna wykonywać takie usługi (aby zapobiec monopolowi, na

wszystkich lotniskach UE >1mln pax/rok).

Agenci handlingowi:

• Mają podpisany kontrakt z lotniskiem na świadczenie usług handlingowych (płacą lotnisku procent od operacji)

• Kontraktują użycie „nieruchomości” i ruchomości, które umożliwają obsługę naziemną: – Stanowiska odprawy biletowo-bagażowej (check-in) – Bramki wyjściowe (Boarding gates) – Obsługują bagaż w sortowni przed/po wylocie

• Kontraktują obsługę naziemną samolotów (z linią lotniczą), często na wiele lotnisk (Menzies, Swissport, WAS)

• Dostarczają sprzęt i personel potrzebny do: – Odprawy biletowo-bagażowej (stanowiska a także „samodzielny check-in”) – Obsługi pasażerów (informacja lotniskowa, obsługa PRM) – Obsługa bagażu i cargo – Marszałkowanie samolotu, używanie tugów – Ważenie i balansowanie samolotu (zgodnie z załadunkiem) – Koordynacja czasu na ziemi

Inne funkcje agentów:

Koordynacja czasu postoju samolotu na ziemi leży w zakresie obowiązków agenta handlingowego.

Niektóre z funkcji obsługi naziemnej są wykonywane przez specjalistów pod okiem agenta, np.:

• Tankowanie

• Wymiana cateringu

• Sprzątanie

• Naprawa

Pytanie

• Z której strony wsiada/wysiada się do/z samolotu? Dlaczego?

Obsługa naziemna - schemat • Aby usprawnić obsługę naziemną, strefa wokół samolotu została podzielona, aby

pasażerowie/obsługa nie przeszkadzali sobie wzajemnie.

PAX PAX i załoga

TUG

Zasilanie stacjonarne (GPU)

Cat

erin

g/

PR

M

Cat

erin

g

Paliwo Wo

da/

Od

pad

y

Bag

aż

Bag

aż

Skutki modelu LCC na Operacje Naziemne

Tanie Linie lotnicze (LCC) opierają się na modelu, który mówi, ze samolot zarabia latając (będąc w powietrzu). Agenci muszą się do tego dostosować, więc należy robić wszystko, aby skrócić czas postoju na ziemi (tzw. Turn time)

• Bilety – drukowanie własnych kart pokładowych, zamiast na lotnisku, mobilna karta pokładowa)

• Zamiana standardowego check-in na szybszy „bag drop”, gdzie przychodzi się tylko z kartą pokładową wydrukowaną w domu.

• Informacja dla pasażerów – zamiana z lotniskowej, do informacji dostępnych w internecie.

• Minimalizacja bagażu nadanego (poprzez koszty przewozu), a więc namawianie pasażerów na podróżowanie z bagażem podręcznym.

• Restrykcje dot. Przewozu (100ml, laptopy, 1 sztuka bagażu podręcznego), aby zminimalizować czas postoju.

• Minimalizacja czasu na ziemi: – Brak cargo – Sprzątanie samolotu dokonywane przez załogę – Redukcja w cateringu (kanapki, napoje z puszki, na koszt pasażera) – Przyspieszone procedury boardingu (dokumenty przy sobie, paszport na

stronie ze zdjęciem, kolejki).

Przykłady urządzeń w obsłudze naziemnej

• Rękawy (ang. „jet-bridge”):

• Ciągnik typu TUG

Przykłady urządzeń w obsłudze naziemnej

• Marszałek lotniskowy/”Follow me”

Przykłady urządzeń w obsłudze naziemnej

Przykłady urządzeń w obsłudze naziemnej

• GPU (Ground power unit) – agregat prądotwórczy

Przykłady urządzeń w obsłudze naziemnej

• Tankowanie paliwa (ang. „refuelling”):

Samolot „na bloczkach” (ang. „on chocks”)

Warte polecenia:

• www.flightradar24.com - śledzenie ruchu lotniczego (LIVE)

• www.skyscanner.net – porównywarka cen

• https://www.google.com/maps/preview#!data=!1m4!1m3!1d907!2d55.3714818!3d25.2425368!2m1!1e3&fid=7 – Google Maps - dla pasjonatów

Pytania?