OBED refrat.docx
Transcript of OBED refrat.docx
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
1/37
REFERAT
MANAJEMEN ANEMIA PADA PENYAKIT GINJAL KRONIK
DISUSUN UNTUK MEMENUHI TUGAS DAN MELENGKAPI SYARAT DALAM
MENEMPUH PROGRAM STUDI PROFESI DOKTER
Pembimbing :
Dr. Pujo Henri!"n#o$ S%.PD
Di&u&un o'e( :
Obe Yo&i" )*+,-/+,01
KEPANITERAAN KLINIK ILMU PENYAKIT DALAM
RUMAH SAKIT UMUM DAERAH SEMARANG
FAKULTAS KEDOKTERAN UNI2ERSITAS TARUMANAGARA
PERIODE -3 MEI 4 + 5ULI +-6
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
2/37
KATA PENGANTAR
Puji &!u7ur Penu'i& %"nj"#7"n 7e%"" Tu("n Y"ng M"(" E&" !"ng #e'"( memberi7"n
ber7"( "n r"(m"#8N!" &e(ingg" Penu'i& "%"# men!e'e&"i7"n re9er"# mengen"i
M"n"jemen Anemi" P"" Pen!"7i# Ginj"' Kroni7 gun" memenu(i &"'"( &"#u %er&!"r"#"n
"'"m menem%u( Ke%"ni#er""n K'ini7 ;"gi"n I'mu Pen!"7i# D"'"m F"7u'#"& Keo7#er"n
Uni
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
3/37
HALAMAN PENGESAHAN
N"m" : Obe Yo&i"
F"7u'#"& : Keo7#er"n
Uni
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
4/37
DAFTAR ISI
KATA PENGANTAR..........................................................................................................i
HALAMAN PENGESAHAN.............................................................................................ii
DAFTAR ISI........................................................................................................................iii
;A; - PENDAHULUAN...................................................................................................-
;A; ANATOMI DAN FISIOLOGI GIN5AL.................................................................
;A; 6 PENYAKIT GIN5AL KRONIK..............................................................................0
;A; * ANEMIA PADA PENYAKIT GIN5AL KRONIK..................................................->
;A; > MANA5EMEN ANEMIA PADA PENYAKIT GIN5AL KRONIK........................+
;A; , KESIMPULAN.......................................................................................................6-
DAFTAR PUSTAKA 6
3
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
5/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB I
PENDAHULUAN
Ginj"' menj"'"n7"n 9ung&i !"ng
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
6/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB II
ANATOMI DAN FISIOLOGI GINJAL
2.1 Anatomi Ginja
Ginj"' meru%"7"n org"n !"ng berben#u7 &e%er#i 7"?"ng !"ng #er'e#"7 i 7eu" &i&i 7o'umn"
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
7/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
minor ber&"#u memben#u7 7"'i7& m"!or$ !"ng &e'"nju#n!" ber&"#u &e(ingg"
memben#u7 %e'
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
8/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
#er'u"r "ri 7"%&u'"B &e' e%i#e'
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
9/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
en&". Se#i"% %enurun"n #eg"ng"n ining "r#erio' "9eren "#"u %enurun"n%engirim"n N" 7e
m"7u'" en&" "'"m #ubu'u& i"' "7"n mer"ng&"ng &e' 5G un#u7 me'e%"&7"n renin "ri
gr"nu'" #em%"# renin #er&ebu# i&im%"n i"'"m &e'. Se' 5G$ !"ng&e' mioe%i#e'i"'n!" &e?"r"
7(u&u& mengi7"# "r#erio' "9eren$ jug" ber#in"7&eb"g"i #r"n&u?er #e7"n"n %er9u&i ginj"'.
2o'ume ECF "#"u
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
10/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
2.2 F#n$%i Ginja
Fung&i u#"m" ginj"' ir"ng7um "'"m %emb"("&"n ib"="($ !"ng mene7"n7"n %er"n"nn!"
&eb"g"i org"n %eng"#ur i "'"m #ubu(. Ginj"' menge7re&i b"("n8b"("n 7imi" "&ing #er#en#u
)mi&"'n!"$ ob"#8ob"#"n1$ (ormon$ "n me#"bo'i# '"in$ #e#"%i 9ung&i ginj"' %"'ing u#"m" ""'"(
mem%er#"("n7"n mO&mo' eng"n mengub"( e7&7re&i "ir.
b. Mem%er#"("n7"n
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
11/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
. Mem%er#"("n7"n %H %'"&m" &e7i#"r /$* eng"n menge'u"r7"n 7e'ebi("n H "n
memben#u7 7emb"'i HCO68.
e. Menge7re&i7"n %rou7 "7(ir ni#rogen "ri me#"bo'i&me %ro#ein )#eru#"m" ure"$ "&"m
ur"#$"n 7re"#inin1.
9. ;e7erj" &eb"g"i j"'ur e7&7re#ori un#u7 &eb"gi"n be&"r ob"#.
. Fung&i sekresi
". Men!in#e&i& "n meng"7#i97"n (ormon.
b. Renin : %en#ing "'"m %eng"#ur"n #e7"n"n "r"(.
?. Eri#ro%oe#in : mer"ng&"ng %rou7&i &e' "r"( mer"( o'e( &um&um #u'"ng.
. -$> i(iro7&i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
12/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB III
PENYAKIT GINJAL KRONIK
&.1 D'(ini%i
Pen!"7i# ginj"' 7roni7 ""'"( &u"#u %ro&e& %"#o9i&io'ogi& eng"n e#io'ogi !"ng ber"g"m$ !"ng
meng"7ib"#7"n %enurun"n 9ung&i ginj"' !"ng %rogre&i9 "n ber"7(ir %"" g"g"' ginj"' "#"u
En S#"ge Ren"' Di&e"&e )ESRD1. Se'"nju#n!" G"g"' ginj"' ""'"( &u"#u 7e"""n 7'ini& !"ng
i#"n"i eng"n %enurun"n 9ung&i ginj"' !"ng irre
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
13/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Te'"( i%er7ir"7"n b"(=" &ei7i#n!" , %"" 7um%u'"n %o%u'"&i e="&" i Ameri7" Seri7"#
#e'"( meneri#" g"g"' ginj"' 7roni7 eng"n LFG ,+ m'mn# %er -$/6 m )er"j"# - "n 1.
Se'"in i#u$ *$> "ri %o%u'"&i Ameri7" Seri7"# #e'"( ber"" %"" er"j"# 6 "n *. D"#" %""
#"(un -33>8-333$ men!"#"7"n b"(=" i Ameri7" Seri7"# in&ien %en!"7i# ginj"' 7roni7
i%er7ir"7"n -++ 7"&u&ju#" %enuu7 #"(un "n "ng7" ini mening7"# 0 &e#i"% #"(un.Di
M"'"!&i" eng"n %o%u'"&i -0 ju#"$ i%er7ir"7"n #er"%"# -0++ 7"&u& b"ru g"g"' ginj"' %er
#"(un. Di neg"r"8neg"r" ber7emb"ng '"inn!"$ in&ien ini i%er7ir"7"n &e7i#"r *+8,+
ju#"#"(un.
&.& Etioo$i
E#io'ogi %en!"7i# ginj"' 7roni7 &"ng"#'"( ber
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
14/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
b"&"' LFG m"&i( norm"' "#"u m"'"( mening7"#. Kemui"n &e?"r" %er'"("n #"%i %"i$ "7"n
#erj"i %enurun"n 9ung&i ne9ron !"ng %rogre&i9$ !"ng i#"n"i eng"n %ening7"#"n 7""r ure"
"n 7re"#inin &erum. S"m%"i %"" LFG &ebe&"r ,+$ %"&ien m"&i( be'um mer"&"7"n 7e'u("n
)"&im%#om"#i71$ #e#"%i &u"( #erj"i %ening7"#"n 7""r ure" "n 7re"#inin &erum. S"m%"i
%"" LFG &ebe&"r 6+$ mu'"i #erj"i 7e'u("n %"" %"&ien &e%er#i no7#uri"$ b""n 'em"($
mu"'$ n"9&u m"7"n 7ur"ng$ "n %enurun"n ber"# b""n. S"m%"i %"" LFG i b"="( 6+$
%"&ien mem%er'i("#7"n gej"'" "n #"n" uremi" !"ng n!"#"$ &e%er#i "nemi"$ %ening7"#"n
#e7"n"n "r"($ g"nggu"n me#"bo'i&me 9o&9or "n 7"'&ium$ %ruri#u&$ mu"'$ mun#"($ "n
&eb"g"in!". P"&ien jug" mu"( #er7en" in9e7&i &"'uir"n 7emi($ in9e7&i &"'ur"n n"%"&$ m"u%un
in9e7&i &"'ur"n ?ern". 5ug" "7"n #erj"i g"nggu"n 7e&eimb"ng"n "ir &e%er#i (i%o "#"u
(i%er
Der"j"# Penje'"&"n LFG )m'mn#-$/6m1 :
- Keru&"7"n ginj"' eng"n LFG norm"' "#"uJ 3+
Keru&"7"n ginj"' eng"n LFG ring"n ,+803
6 Keru&"7"n ginj"' eng"n LFG &e"ng 6+8>3
* Keru&"7"n ginj"' eng"n LFG ber"# ->83
> G"g"' ginj"' -> "#"u i"'!&i&
P"" LFG -> m'mn#-$/6 m$ #er"%i %engg"n#i ginj"' meru%"7"n ini7"&i "%"bi'" #erj"i
uremi". P"" er"j"# 6 "n * )LFG 7ur"ng "ri ,+ m'meni# -$/6 m1 $ 7om%'i7"&i "ri
%en!"7i# ginj"' 7roni7 menj"i 'ebi( %rogre&i9. Se'uru( &iem org"n #erg"nggu #e#"%i
1% Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
15/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
im%'i7"&i !"ng %"'ing &ering ""'"( "nemi" "n 7e(i'"ng"n energi $ %enurun"n n"9&u m"7"n
"n g"nggu"n "#u& nu#ri&i$ 7e'"in"n me#"bo'i&me 7"'&ium "n 9o&9or !"ng i&er#"i %en!"7i#
#u'"n me#"bo'i7$ "n 7e'"in"n n"#rium$ "ir$ 7"'ium$ "n 7e&eimb"ng"n "&"m b"&". Ke#i7" LFG
#urun menj"i 7ur"ng "ri -> m' meni# -$/6 m$ %"&ien bi"&"n!" meng"'"mi g"nggu"n !"ng
ber"# %""# "7#i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
16/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Ke'"in"n bio7imi"=i "r"( me'i%u#i %enurun"n 7""r (emog'obin$ %ening7"#"n 7""r "&"m
ur"#$ (i%er "#"u (i%o7"'emi"$ (i%on"#remi" $ (i%er "#"u (i%o7'oremi"$ (i%er9o&9"#emi"$
(i%o7"'&emi"$ "&io&i& me#"bo'i7.
Ke'"in"n urin"'i&i& me'i%u#i %ro#einuri"$ (em"#uri$ 'eu7o&i#uri"$ ?"$ i&o&ieinuri".
&. Gam!a/an Ra*ioo$i
Pemeri7&""n r"io'ogi Pen!"7i# ginj"' 7roni7 me'i%u#i :
Fo#o %o'o& "bomen$ bi&" #"m%"7 b"#u r"io8o%"ue
Pie'ogr"9i in#r"
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
17/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Koni&i 7omorbi "n#"r" '"in g"nggu"n 7e&eimb"ng"n ?"ir"n$ (i%er#en&i !"ng #i"7
#er7on#ro'$ in9e7&i #r"7#u& urin"riu&$ obru7&i #r"7#u& urin"riu&$ ob"#8ob"# ne9ro#o7&i7$ b"("n
r"io7on#r"&$ "#"u %ening7"#"n "7#i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
18/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Ter"%i 9"rm"7o'ogi& !"ng i%"7"i un#u7 mengur"&i (i%er#en&i g'omeru'u& i"'"( eng"n
%engggun""n "n#i(i%er#en&i$ !"ng ber#uju"n un#u7 mem%er'"mb"# %rogre&i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
19/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB I4
ANEMIA PADA PENYAKIT GINJAL KRONIK
+.1 D'(ini%i
Menuru# e9ini&i$ "nemi" ""'"( ber7ur"ngn!" (ingg" i b"="( ni'"i norm"' jum'"( &e' "r"(
mer"( $ 7u"n#i#"& (emog'obin$ "n m' %er meni#. Anemi" %"" g"g"' ginj"' meru%"7"n #i%e normo&i#i7 normo7rom "%"bi'"
#i"7 "" 9"7#or '"in !"ng mem%erber"# &e%er#i e9i&ien&i be&i )menj"i g"mb"r"n (i%o7rom
mi7ro&i#er1 !"ng #erj"i %"" g"g"' ginj"'. Anemi" ini ber&i9"# (i%oregener"#i9. 5um'"(
re#i7u'o&i# !"ng ni'"i (em"#o7ri# n!" i7ore7&i menj"i norm"'$ #i"7 "e7u"#.
1) Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
20/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
+.2 Pato$'n'%i%
Ter"%"# 6 me7"ni&me u#"m" !"ng #er'ib"# %"" %"#ogene&i& "nemi" %"" g"g"' ginj"'$ !"i#u :
(emo'i&i&$ %rou7&i eri#ro%oe#in !"ng #i"7 "e7u"#$ "n %eng("mb"#"n re&%on "ri &e'
%re7ur&or eri#ro&i# #er(""% eri#ro%oe#in. Pro&e& &e7uner !"ng mem%erber"# "%"# #erj"i
&e%er#i in#o7&i7"&i "'uminium.
-. Hemo'i&i&
Hemo'i&i& %"" g"g"' ginj"' #ermin"' ""'"( er"j"# &e"ng. P"" %"&ien (emoi"'i&i& 7roni7$
m"&" (iu% eri#ro&i# iu7ur menggun"7"n >-Cr menunju77"n
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
21/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
!"ng #i"7 "e7u"# "7ib"# &"#ur"&i 9i'#er "n u7ur"n 9i'#er !"ng #i"7 men?u7u%i$ "%"#
meng"7ib"#7"n en"#ur"&i (emog'obin %em("mb"#"n (eo&e mono%(o&%("#e &(un#$ "n
(emo'i&i& 7roni7. Li&i&n!" &e' jug" "%"# i&eb"b7"n #er?em"rn!" i"'i&"# o'e( ?o%%er$ ni#r"#$
"#"u 9orm"'e(ie. Au#oimun "n 7e'"in"n bio7omi" "%"# men!eb"b7"n %emene7"n ="7#u
(iu% eri#ro&i#. Hi%er&%'eni&m meru%"7"n gej"'" &i&" "7ib"# #r"n&9u&i$ !"ng iimu'"&i o'e(
%emben#u7"n "n#iboi$ 9ibro&i& &um&um #u'"ng$ %en!"7i# reum"#o'ogi$ %en!"7i# ("#i 7roni&
"%"# mengur"ngi &e' "r"( mer"( !"ng (iu% &eb"n!"7 /> %"" %"&ien eng"n g"g"' ginj"'
#ermin"'. A" beber"%" me7"ni&me '"inn!" !"ng j"r"ng $ !"ng "%"# men!eb"b7"n (emo'i&i&
&e%er#i 7e'ebi("n be&i %"" "r"($ Qn$ "n 9orm"'e(i$ "#"u 7"ren" %em"n"&"n ber'ebi(.
Perburu7"n (emo'i&i& %"" g"g"' ginj"' jug" "%"# i&eb"b7"n 7"ren" %ro&e& %"#o'ogi7
'"inn!" &e%er#i &%'enomeg"'i "#"u mi7ro"ngio%"#i !"ng ber(ubung"n eng"n %eri"r#eri#i&
noo&"$ SLE$ "n (i%er#en&i m"'ign".
. De9i&ien&i Eri#ro%oe#in
Hemo'i&i& &e"ng !"ng i&eb"b7"n ("n!" 7"ren" g"g"' ginj"' #"n%" 9"7#or '"in !"ng
mem%erber"# &e("ru&n!" #i"7 men!eb"b7"n "nemi" ji7" re&%on eri#ro%oe&i& men?u7u%i
#e#"%i %ro&e& eri#ro%oe&i& %"" g"g"' ginj"' #erg"nggu. A'"&"n !"ng %"'ing u#"m" "ri
9enomen" ini ""'"( %enurun"n %rou7&i eri#ro%oe#in %"" %"&ien eng"n g"g"' ginj"' !"ngber"#. Prou7&i eri#ro%oe#in !"ng in"e7u"# ini meru%"7"n "7ib"# 7eru&"7"n !"ng %rogre&i9
"ri b"gi"n ginj"' !"ng mem%rou7&i eri#ro%oe#in. Per"n %en#ing e9i&ien&i eri#ro%oe#in %""
%"#ogene&i& "nemi" %"" g"g"' ginj"' i'i("# "ri &em"7in ber"#n!" er"j"# "nemi".
Se'"nju#n!" %"" %ene'i#i"n #er"(u'u menggun"7"n #e7ni7 bio8"&&"! menunju77"n b"(="
"'"m %erb"ning"n eng"n %"&ien "nemi" #"n%" %en!"7i# ginj"'$ %"&ien "nemi" eng"n
%en!"7i# ginj"' menunju77"n %ening7"#"n 7on&en#r"&i &erum eri#ro%oe#in !"ng #i"7 "e7u"#.
In9'"m"&i 7roni7$ menurun7"n %rou7&i &e' "r"( mer"( eng"n e9e7 #"mb"("n #erj"i
e9i&ien&i ero#ro%oe#in. Pro&e& in9'"m"&i &e%er#i g'omeru'one9ri#i&$ %en!"7i# reum"#o'ogi$ "n
%ie'one9ri#i& 7roni7$ !"ng bi"&"n!" meru%"7"n "7ib"# %"" g"g"' ginj"' #ermin"'$ %"&ien
i"'i&i& #er"n?"m in9'"m"&i !"ng #imbu' "7ib"# e9e7 imuno&u%re&i9.
6. Peng("mb"#"n eri#ro%oe&i&
D"'"m ("' %engur"ng"n jum'"( eri#ro%oe#in$ %eng("mb"#"n re&%on &e' %re7ur&or eri#ro&i#
#er(""% eri#ro%oe#in i"ngg"% &eb"g"i %en!eb"b "ri eri#ro%oe&i& !"ng #i"7 "e7u"# %""
1+ Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
22/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
%"&ien uremi". Ter"%"# #o7&in8#o7&in uremi" !"ng mene7"n %ro&e& er#ro%oe&i& !"ng "%"#
i'i("# %"" %ro&e& (em"#o'ogi %"" %"&ien eng"n g"g"' ginj"' #ermin"' &e#e'"( #er"%i regu'er
i"'i&i&. H# bi"&"n!" mening7"# "n %rou7&i &e' "r"( mer"( !"ng iu7ur eng"n 7""r Fe
!"ng mening7"# %"" eri#ro&i#$ 7"ren" %enurun"n 7""r eri#ro%e#in &erum. Sub"n&i !"ng
meng("mb"# eri#ro%oe&i& ini "n#"r" '"in %o'i"min$ &%ermin$ &%ermiin$ "n PTH (ormon.
S%ermin "n &%ermiin !"ng 7""r &erumn!" mening7"# %"" g"g"' ginj"' 7roni7 !"ng #i"7
("n!" memberi e9e7 %eng("mb"#"n %"" eri#ro%oe&i& #e#"%i jug" meng("mb"# gr"nu'o%oe&i&
"n #rombo%oe&i&. K"ren" 7e#i"7&%e&i9i77"n$ 'eu7o%eni"$ "n #rombo&i#o%eni" bu7"n
meru%"7"n 7"r"7#erii7 "ri uremi"$ #e'"( i&im%u'7"n b"(=" &%ermin "n &%ermiin #i"7
memi'i7i 9ung&i !"ng &igni9i7"n %"" %"#ogene&i& "ri "nemi" %"" %en!"7i# ginj"' 7roni7.
K""r PTH mening7"# %"" uremi" 7"ren" (i%er%"r"#iroi&m &e7uner$ #e#"%i ("' ini m"&i(
7on#ro
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
23/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
+.& Dia$no%i%
An"mne&i& %"" "nemi" eng"n g"g"' ginj"' i#"n!"7"n #en#"ng ri="!"# %en!"7i# #er"(u'u$
%emeri7&""n 9i&i7$ e m' 7e(i'"ng"n be&i ("ri1$ %ro&eur i"'i&i& )*8>+ m' #er"%i im"n" mung7in
i&eb"b7"n 7"ren" "n#i7o"gu'"n !"ng in"eu"# "n #e7ni7 %enggun""n 7emb"'i i"'ier
!"ng buru71$ 9'ebo#omi !"ng ru#in un#u7 7imi" "r"( "n 7on&um&i be&i %"" #er"%i rHuEPO.
1$ Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
24/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB 4
MANAJEMEN ANEMIA PADA PENYAKIT GINJAL KRONIK
Pen"#"'"7&"n""n "nemi" i#uju7"n un#u7 %en?"%"i"n 7""r Hb -+ gL "n H# 6+$ b"i7
eng"n %enge'o'""n 7on&er
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
25/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Ter"%i "nemi" %"" g"g"' ginj"' ber
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
26/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
7eb"n!"7"n e9e7 &"m%ing ini "%"# iminim"'7"n ji7" ni'"i Hem"#o7ri# #i"7 mening7"# 7e
norm"'$ #e#"%i %"" ni'"i 6+86>. Prou7&i re?ombin"n# (um"n eri#ro%oe#in meru%"7"n
m"n"jemen !"ng u#"m" %"" %"&ien uremi".
Ini7"&i "n Kon#r"ini7"&i #er"%i EPO
-.Ini7"&i:
;i'" Hb -+ gL$ H# 6+ %"" beber"%" 7"'i %emeri7&""n "n %en!eb"b '"in "nemi"
&u"( i&ing7ir7"n. S!"r"# %emberi"n ""'"(:
". C""ng"n be&i "e7="# : 9eri#in &erum -++ m?gL$ &"#ur"&i #r"n&9erin +
b. Ti"7 "" in9e7&i !"ng ber"#
.Kon#r"ini7"&i: (i%er&en&i#i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
27/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
. ;i'" #"rge# re&%on #er?"%"i: %er#"("n7"n o&i& EPO &"m%"i #"rge# Hb #er?"%"i ) -+ gL1
e. ;i'" #erge# re&%on be'um #er?"%"i n"i77"n o&i& >+
9. ;i'" Hb n"i7 $> gL "#"u H# n"i7 0 "'"m * minggu$ #urun7"n o&i& >
g. Pem"n#"u"n "#u& be&i:
Se'"m" #er"%i Eri#ro%oie#in$ %"n#"u "#u& be&i$ beri7"n &u%'emen &e&u"i eng"n %"nu"n
#er"%i be&i.
-. Ter"%i EPO 9"&e %eme'i("r""n
". Di'"7u7"n bi'" #"rge# Hb &u"( #er?"%"i )- gL1.
Do&i& "#"u - 7"'i +++ IUminggu P"n#"u Hb "n H# &e#i"% bu'"n Peri7&" "#u& be&i &e#i"%
6 bu'"n
b. ;i'" eng"n #er"%i %eme'i("r""n Hb men?"%"i - gL )"n "#u& be&i ?u7u%1 m"7"
o&i& EPO i#urun7"n >
Pemberi"n eri#ro%oe#in #ern!"#" "%"# menimbu'7"n e9e7 &"m%ing i"n#"r"n!":
". (i%er#en&i:
8 #e7"n"n "r"( ("ru& i%"n#"u 7e#"# #eru#"m" &e'"m" #er"%i eri#ro%oe#in 9"&e 7ore7&i
8 %"&ien mung7in membu#u(7"n #er"%i "n#i(i%er#en&i "#"u %ening7"#"n o&i& ob"#"n#i(i%er#en&i
8 %ening7"#"n #e7"n"n "r"( %"" %"&ien eng"n #er"%i eri#ro%oie#in #i"7 ber(ubung"n
eng"n 7""r Hb.
b. Kej"ng:
8 Teru#"m" #erj"i %"" m"&" #er"%i EPO 9"&e 7ore7&i
8 ;er(ubung"n eng"n 7en"i7"n HbH# !"ng ?e%"# "n #e7"n"n "r"( !"ng #i"7 #er7on#ro'.
Ter7""ng %emberi"n EPO meng("&i'7"n re&%on !"ng #i"7 "e7="#. Re&%on EPO #i"7
"e7="# bi'" %"&ien g"g"' men?"%"i 7en"i7"n HbH# !"ng i7e(en"7i &e#e'"( %emberi"n
EPO &e'"m" *80 minggu. Ter"%"# beber"%" %en!eb"b re&%on EPO !"ng #i"7 "e7="# !"i#u:
". De9i&ien&i be&i "b&o'u# "n 9ung&ion"' )meru%"7"n %en!eb"b #er&ering1
b. In9e7&iin9'"m"&i )in9e7&i "7&e&$in9'"m"&i$ T;C$ SLE$AIDS1
?. Ke(i'"ng"n "r"( 7roni7
. M"'nu#ri&i
23 Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
28/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
e. Di"'i&i& #i"7 "e7="#
9. Ob"#8ob"#"n )o&i& #inggi ACE in(ibi#or$ AT - re&e%#or "n#"goni&1
g. L"in8'"in )(i%er%"r"#iroii&meoei#i& 9ibro&"$ in#o7&i7"&i "'umunium$ (emog'obino%"#i
&e%er#i #"'"&emi" be#" "n &i?7'e ?e'' "nemi"$ e9i&ien&i "&"m 9o'"# "n mg("ri
b. mgbu'"n
. 2i#"min C : 6++ mg I2 %"&?" HD$ %"" "nemi" e9i&ien&i be&i 9ung&ion"' !"ng men"%"#
#er"%i EPO
e. 2i#"min D: mem%un!"i e9e7 '"ng&ung #er(""% %re7ur&or eri#roi
9. 2i#"min E: -++ IU B men?eg"( e9e7 inu7&i re& o7&i"#i9 !"ng i"7ib"#7"n #er"%i be&i
in#r"
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
29/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
membu7#i7"n b"(=" (emo9i'#r"&i !"ng men?"7u% %embu"ng"n j"ng7"u"n mo'e7u'er !"ng
'ebi( be&"r ib"ning (emoi"'i&i& eng"n memb"r"n &e'u'o&" !"ng 7e?i'$ meru%"7"n u"
#er"%i u#"m" "'"m meng7ore7&i "nemi" %"" g"g"' ginj"'. Se'"in i#u ?on#iniou& "mbu'"#or!
%eri#one"' i"'!&i& )CAPD1 $ jug" meru%"7"n #er"%i eng"n %embu"ng"n j"ng7"u"n
mo'e7u'er !"ng be&"r$ ini 'ebi( b"i7 ib"ning7"n eng"n (emoi"'i&i& "n"r eng"n
memb"r"n &e'u'o&" !"ng 7e?i'. H"' ini m"&i( #i"7 je'"& ji7" 7eun#ung"n CAPD ini ("n!"
7"ren" %embu"ng"n !"ng 'ebi( b"i7 "ri in(ibi#or eri#ro%oe&i&. ;eber"%" %ene'i#i"n
mengini7"&i7"n CAPD mening7"#7"n %rou7&i eri#ro%oe#in$ mung7in jug" i'u"r ginj"' "n
7"ren" o'e( i#u mening7"#7"n eri#ro%oe&i&. "'"u%un me7"ni&men!" be'um i7e#"(ui.
,. & P'm!#an$an -''!i6an a#mini#m *'n$an *'('/o7amin'
Sej"7 in(ibi#or eri#ro%oe&i& i7e#"(ui$ %"" 7"&u& in#o7&i7"&i "'uminium$ #er"%i "%"# &e'e7#i9
"n e9e7#i9 e9e7 "'uminium !"ng mem%erber"# %"" "nemi" eng"n g"g"' ginj"' &e'"'u ("ru&
i"&um&i7"n 7e#i7" #erj"i "nemi" mi7ro&i#i7 eng"n norm"' "#"u %ening7"#"n 9eri#in &erum
%"" %"&ien regu'er (emoi"'i&i&. Di"gno&i& i#eg"77"n eng"n %ening7"#"n ni'"i "'uminium
&erum$ ri="!"# #er%"%"r "'uminium b"i7 or"' m"u%un i"'i&"# $ gej"'" in#o7&i7"&i "'uminium
&e%er#i en&e7"'o%"#i %en!"7i# #u'"ng "'uminium $ "n 7eber("&i'"n %er?ob""n #er"%i. Ter"%i
u#"m" ""'"( %emberi"n ?(e'"#or e9ero"min )DFO1 I2 &e'"m" &"#u &"m%"i u" j"m #er"7(ir&""# (emoi"'i&" "#"u (emo9i'#r"&i "#"u CAPD. R"nge o&i& +$> 4 $+ gr. $ 6 7"'i &eminggu.
DFO memobi'i&"&i "'uminium &eb"g"i '"ru#"n !"ng 7om%'e7&$ im"n" 7emui"n ibu"ng
eng"n #er"%i i"'i&i& "#"u %ro&eur 9i'#r"&i. E9e7 &"m%ing u#"m" ""'"( (i%o#en&i$ #o7&i&i#"&
o7u'"r$ 7om%'i7"&i neuro'ogi &e%er#i 7ej"ng "n mu"( #er7en" in9e7&i j"mur. E9e7 &"m%ing
ini bere&%on& #er(""% %ember(en#i"n #er"%i &emen#"r" ="7#u$ %engur"ng"n o&i& "#"u
%ember(en#i"n #er"%i. E9e7 DFO %"" "nemi" "%"# ber"7ib"# r"i& !"ng mengg"mb"r7"n
%erub"("n ni'"i (emog'obine$ 9eri#in &erum$ "n 7on&en#r"&i "'uminium $ MC2$ MCH %""
%"&ien eng"n oem"'"&i" !"ng ber(ubung"n eng"n "'uminium. P"" %ermu'""n #er"%i
%"&ien meng"'"mi "nemi" mi7ro&i#i7 %ening7"#"n ni'"i "'uminium &erum "n 9eri#in . Se#e'"(
beber"%" bu'"n #er"%i eng"n DFO $ MC2 "n MCH %"" ni'"i i"#"& norm"'$ (emog'obine
mening7"# &e?"r" &igni9i7"n "n 9eri#in &erum "n "'uminium menurun
,.+ M'n$-o/'-%i 6i)'/)a/ati/oi*i%m
2) Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
30/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Se7uner (i%er%"r"#iroi %"" "nemi" eng"n g"g"' ginj"'$ %"r"#iroie7#omi bu7"n
meru%"7"n ini7"&i un#u7 #er"%i "nemi". Pengob"#"n &u%re&i "7#i
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
31/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Penggun""n %engi7"# 9o&9"# "%"# mem%eng"ru(i eng"n "b&or%&i be&i %"" u&u&. Moni#oring
%en!im%"n"n be&i #ubu( eng"n e#ermin"&i 9erri#in &erum &"#u "#"u u" 7"'i %er#"(un
meru%"7"n ini7"&i. Ab&or%&i be&i u&u& #i"7 i%eng"ru(i o'e( uremi"$ &u%'emen#"&i be&i or"'
'ebi( i%i'i( 7e#i7" #erj"i e9i&ien&i be&i. 5i7" #er"%i or"' g"g"' un#u7 mem%erb"i7i e9i&ien&i
be&i$ %engg"n#i"n be&i &e?"r" %"ren#er"' ("ru& i'"7u7"n.
Ini7"&i #er"%i be&i :
8 Anemi" e9i&ien&i be&i "b&o'u#e
8 Anemi" e9i&ien&i be&i Fung&ion&i"'
Kon#r"ini7"&i #er"%i be&i :
8 Hi%er&en&i#i9i#"& #er(""% be&i
8 G"nggu"n 9ung&i ("#i ber"#
8 K"nung"n be&i #ubu( ber'ebi(
Sei""n be&i :
8 P"ren#er"' )I21 : Iron e#r"n$ Iron &u?ro&e$ Iron g'u?on"#e$ Iron erin. )IM1 : Iron
e#r"n
8 Or"' : 7ur"ng e9e7i9$ #eru#"m" bi'" %"&ien men"%"# EPO. A%"bi'" %re%"r"# &un#ui7"n
#i"7 #er&ei" "%"# igun"7"n %re%"r"# be&i or"'
Ter"%i be&i :
8 Do&i& uji ?ob" : i'"7u7"n &ebe'um mu'"i #er"%i be&i
8 Iron &u?ro&e : + 4 >+ mg )-8$> mL1 ien?er7"n eng"n >+ mL N"?' +$ 3 ri% I2$
"'"m ="7#u %"'ing ?e%"# -> meni#
8 Iron e#r"n : > mg ien?er7"n eng"n >+ mL N"?' +$3 ri% I2$ "'"m ="7#u 6+
meni#
Ter"%i be&i 9"&e 7ore7&i
8 Tuju"n : un#u7 7ore7&i "nemi" e9i&ien&i be&i "b&o'u#e "n 9ung&ion"'$ &"m%"i "#u&
gi@i be&i ?u7u% !"i#u 9eri#in &erum men?"%"i -++ gL "n &"#ur"&i #r"n&9erin +
8 C"r" :
Iron &u?ro&e : bi'" "%"# i#o'er"n&i -++mg ien?er7"n eng"n -++mL N"?' +$3
ri% I2 "'"m ="7#u %"'ing ?e%"# -> meni#. C"r" '"in "%"# i&un#i77"n I2 "#"u
me'"'ui
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
32/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
Iron e#r"n : -++ mg iron e#r"n ien?er7"n eng"n >+ mL N"C' +$3
iberi7"n -8 j"m %er#"m" HD me'"'ui 8-> mgminggu
b. IM : iron e#r"n : 0+ mg minggu
?. Or"': ++ mg be&i e'emen#"' : 86 ("ri
. S#"#u& be&i i%eri7&" &e#i"% 6 bu'"n
e. ;i'" "#u& be&i "'"m b"#"& #"rge# !"ng i7e(en"7i '"nju#7"n #er"%i be&i o&i&
%eme'i("r""n.
9. ;i'" 9eri#in &erum >++ m?gL "#"u &"#ur"&i #r"n&9erin *+$ &u%'emen#"&i be&i io%
&e'"m" 6 bu'"n.
g. ;i'" %emeri7&""n !'"ng &e#e'"( 6 bu'"n 9eri#in &erum >++ m?gL "n &"#ur"&i #r"n&9erun
*+$ &u%'emen#"&i be&i "%"# i'"nju#7"n eng"n o&i& -68- &ebe'umn!".
,. T/an%(#%i Da/a6Tr"n&9u&i "r"( iberi7"n "'"m ben#u7 PRC !"ng &ebe'umn!" #e'"( i'"7u7"n &7rining
un#u7 (e%"#i#i& ;$C$ "n HI2
Tr"n&9u&i "r"( "%"# iberi7"n %"" 7e"""n 7(u&u&. Ini7"&i #r"n&9u&i "r"( ""'"(:
-. Per"r"("n "7u# eng"n gej"'" g"nggu"n (emoin"mi7
. Ti"7 memung7in7"n %enggun""n EPI "n Hb / g L
6. Hb 0 gL eng"n g"nggu"n (emoin"mi7
2, Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
33/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
*. P"&ien eng"n e9i&ien&i be&i !"ng "7"n i%rogr"m #er"%i EPO "#"u%un !"ng #e'"(
men"%"# EPO #e#"%i re&%on be'um "e7u"#$ &emen#"r" %re%"r"# be&i I2IM be'um #er&ei"$
"%"# iberi7"n #r"n&9u&i "r"( eng"n ("#i8("#i.
T"rge# %en?"%"i"n Hb eng"n #r"n&9u&e "r"( ""'"( : /83 gL )#i"7 &"m" eng"n #"rge# Hb
%"" #er"%i EPO1. Tr"n&9u&i iberi7"n &e?"r" ber#"("% un#u7 meng(in"ri b"("!" o
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
34/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
C"#"#"n :
3% Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
35/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
FS : Feri#in &erum
ST : S"#ur"&i #r"n&9erin
ST : K;S -++
KI;T
K;S : K""r be&i &erum ) &erum iron 1
KI;T : K"%"&i#"& i7"# be&i #o#"' ) #o#"' iron bining ?"%"?!#i 1
T"rge# FS : -++ 4 >++ gL
T"rge# ST : + 8 *+
;i'" #"rge# FS V ST #er?"%"i$ '"nju#7"n #er"%i be&i 9"&e %eme'i("r""n.
Se'"m" #er"%i EPO : Moni#or "#u& be&i #i"% 6 bu'"n
Moni#or Hb "n H# #i"% bu'"n.
31 Kepaniteraan Klinik Ilmu Penyakit DalamFakultas Kedokteran Universitas Tarumanaara!uma" #akit Umum Daera" #emaranPeriode 1$ Mei 2%13 & 2% 'uli 2%13
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
36/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
BAB 4I
KESIMPULAN
Anemi" meru%"7"n &"'"( &"#u "ri gej"'" 7'ini7 %"" %en!"7i# ginj"' 7roni&. Anemi"
%"" %en!"7i# ginj"' 7roni7 mun?u' 7e#i7" 7'iren& 7re"#inin #urun 7ir"87ir" *+ m'mn#-$/6m
"n ("' ini menj"i 'ebi( %"r"( eng"n &em"7i"n memburu7n!" 9ung&i e7&7re&i ginj"'.
Anemi" %"" g"g"' ginj"' meru%"7"n #i%e normo&i#i7 normo7rom "%"bi'" #i"7 "" 9"7#or
'"in !"ng mem%erber"# &e%er#i e9i&ien&i be&i !"ng #erj"i %"" g"g"' ginj"'. Ter"%"# 6
me7"ni&me u#"m" !"ng #er'ib"# %"" %"#ogene&i& "nemi" %"" g"g"' ginj"'$ !"i#u : (emo'i&i&$
%rou7&i eri#ro%oe#in !"ng #i"7 "e7u"#$ "n %eng("mb"#"n re&%on "ri &e' %re7ur&or
eri#ro&i# #er(""% eri#ro%oe#in. Pro&e& &e7uner !"ng mem%erber"# "%"# #erj"i &e%er#i
in#o7&i7"&i "'uminium. Un#u7 meneg"77"n i"gno&i& "%"# i'"7u7"n eng"n "n"mne&i&
i#"n!"7"n #en#"ng ri="!"# %en!"7i# #er"(u'u $ %emeri7&""n 9i&i7$ e
-
7/23/2019 OBED refrat.docx
37/37
Manajemen Anemia Pada Penyakit Ginjal Kronik ObedYosia
DAFTAR PUSTAKA
-. Suo!o A$ Se#i!o("i ;$ A'=i I$ Sim"ibr"#" M$ Se#i"#i S "'"m: I'mu Pen!"7i#
D"'"m 2o'.-$ e.*.5"7"r#": FKUI ++/
. H"ri&&on TR "'"m: Prin?i%'e& o9 In#ern"' M"i?ine 2o'.$ E.-,. Ne= Yor7:
M?Gr"=8Hi'' ++>
6. M"&&r! SG$ G'"&&o?7 R5 "'"m: Te# ;oo7 o9 Ne%(ro'og! 2o'.$ E . ;"'#imore:
i''i"m&V i'7in& -306
*. G'"&&o?7 R5 "'"m: Curren# T(er"%! in Ne%(ro'og! "n H!%er#en&ion$ E 6.S#.
Loui&: M?Gr"=8Hi'' -33
>. M.;"'!$ C"#(erine "'"m : G"nggu"n Se' D"r"( Mer"(. P"#o9i&io'ogi$ Kon&e% K'ini&
Pro&e&8Pro&e& Pen!"7i# 2o'.-$ e. ,. 5"7"r#": EGC ++ ("'"m"n >,
,. Per(im%un"n Ne9ro'ogi Inone&i" "'"m: Kon&en&u& M"n"jemen Anemi" P"" %"&ien
G"g"' Ginj"' Kroni7: ++-
/. S?(mi#$ Rebe??" 5 "n D"'#on$ C(er!' L "'"m : Tre"#ing "nemi" o9 ?(roni? 7ine!
i&e"&e in #(e %rim"r! ?"re &e##ing: ?"rio