O Provisional - edu.xunta.gal · Lightnin Hopkins • Máis aló da Web 2.0. EDITORIAL O Director:...

A "world cup"triunfa no salónde actos

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento"

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORESPRÁCTICAS EDUCATIVAS

CURSO 2003-04

O Provisional Ano XIX - Número 52 Viveiro, 30 marzo 2012

A "world cup"triunfa no salónde actos

LETRAS GALEGAS2012

Avogado, escritor e activista políti-co, Valentín Paz Andrade naceu o23 de abril de 1898 en Lérez (Ponte-vedra). Faleceu o 19 de abril de 1987.

Estudou Bacharelato en Ponteve-dra. Posteriormente realizou Dereitoen Santiago. Ó remata-los seus es-tudos dirixe o diario 'Galicia', no quetamén colaboran Castelao, Risco,Maside e Vilar Ponte. En 1924 Va-lentín é condenado a un mes de cár-cere polo carácter dos seus artigos.

Valentín Paz Andrade publicou nu-merosos artigos periodísticos. Comoxurista amosou a súa preocupaciónpola realidade socioeconómica deGalicia en obras como Galicia comotarea, La marginación de Galicia, Elsistema económico de la pesca enGalicia. A súa personalidade polifa-cética levouno tamén a publicar al-gunhas obras de poesía como Pran-to matricial (1954), Sementeira dovento (1968) e ensaios. Ademais pu-blicou a biografía máis importante queexiste sobre Castelao titulada Cas-telao na luz e na sombra (1982).

VALENTÍNVALENTÍNVALENTÍNVALENTÍNVALENTÍNPAZ ANDRADEPAZ ANDRADEPAZ ANDRADEPAZ ANDRADEPAZ ANDRADE

Emilio Rosanes, da Asociación Deportiva"Praia de Covas", foi o promotor da inicia-tiva que fixo que a copa gañadora do mun-dial de fútbol no que a selección españolaresultou flamante campiona estivera expos-ta no salón de actos do noso centro durantetoda a xornada do día 15 de febreiro.

Case que todos os grupos de alumnos pa-saron polo escenario para facer a fotografíade rigor co trofeo (reproducimos una dasfotografías a sorteo nesta portada, que se co-rresponde con 1º de ESO B.

Tamén veciños de Covas, Viveiro, e mes-mo de Xove e Ourol, pasaron polo salón deactos para ver "in situ" a copa de ouro; ta-mén provocou unha gran expectación a mo-bilización de medios de seguridade (policíanacional e local) en torno ao evento.

SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:• Auditorías

• Actividades do trimestre anterior• Datos meteorolóxicos trimestrais

• Entrevista:Juan Antonio Menéndez Rocha

• BIBLIOMASA en acción• Un largo caminar

• Faleceu Humberto del Río• "La Educación de la mujer"

• A ría de Viveiro• Caixiña de cunchas• A carón do blues:Lightnin Hopkins

• Máis aló da Web 2.0

EDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIAL

O Director: Juan J. Pardo

Éxito na sociedadeÉxito na sociedadeÉxito na sociedadeÉxito na sociedadeÉxito na sociedadeO incremento do número de persoas que veñen a

formarse ao noso instituto demostra a satisfacciónque na sociedade creou a forma de traballo quedesenvolve diariamente o noso profesorado. A lon-ga traxectoria de servizo público do noso institutosempre tivo a característica de facilidade de accesopara moitas persoas que a través desta instituciónconseguiron inserción directa na sociedade ou pasoa outros estudos. Agora vese un pouco limitado oacceso a algunhas ensinanzas porque xa estamosno límite das nosas instalacións e do persoal, o quedemostra a nosa eficiencia.

A atención real á diversidade no propio centro éo principal sinal de identidade que deste xeito per-mite avanzar máis facilmente ao alumnado por cadaun dos camiños escollidos, cara a unha saída segu-ra por un dos estudos que conforman a nosa ofertaeducativa. Como dicimos no noso cartel, “ensinode calidade para todos e todas”.

O enfoque de servizo a todas as persoas que aquíveñen a estudar fai que o nivel de satisfacción sexamoi alto e que cada curso melloremos. Para un cen-tro público de ensinanza é moi importante mantereste alto nivel de calidade do servizo e despois deanos, constatamos que cada vez son máis as per-soas que valoran moi positivamente o noso instituto.

Estes días estamos a pasar unha auditoría de AE-NOR, para a norma de calidade de servizo ISO9001, recordar que somos un dos institutos de Ga-licia que xunto coa Dirección Xeral estamos a es-forzarnos na atención do alumnado e a calidade daensinanza. A nosa calidade non é unha opinión se-nón que se trata dunha certificación internacionale que xunto cos demais centros certificados e a pro-pia Dirección Xeral pon a Galicia nun nivel de ex-celencia importante.

As persoas que coñecen o saber facer do nosocentro entenden a garantía que supón para o alum-nado estudar no IES María Sarmiento.

Páxina 2 O Provisional 30 marzo 2012

CELEBRANDO O SANXOÁN BOSCO

Un grupo de compañeiros, xubilados do IES María Sarmiento,celebraron a festividade de San Xoán Bosco 2012.

Na foto, tomada diante da Capela da Misericordia, están (deesquerda a dereita) Pablo Mateo Chao, Modesto Prieto Chao, JoséVeiga Candia, Ramón Isaach Martínez, Generoso Martínez Míguez,José Díaz Trasancos, Xesús Rubert Méndez, Andrés GarcíaVázquez, Manuel Álvarez Otero, Pedro Álvarez Expósito, EnriquePérez García, Ángel Rodríguez Vázquez, José Antonio Chao Batán,Emilio Casariego Carballés e Mari Carmen Vale López.

auditorías

As xa habituais au-ditorías de xestión dacalidade realizáronseos días 14 e 15 de fe-breiro para o caso daauditoría interna, e osdías 14 e 15 de marzo,no caso da externa.

Para esta última ac-ción evaluativa contouse coa presenza de Isabel Fialle-ga e Magdalena Rodríguez, auditoras de AENOR, em-presa certificadora conforme á norma ISO9001/2008 coaque está certificado o noso centro dende o 2003.

Neste caso, ao cumprirense nove anos da certifica-ción inicial foi necesaria a revisión total do sistema, es-tando pendentes do ditame da citada consultora.

30 marzo 2012

DÍA ºC ºC % bar MÁX MÍN HUM. P

1 13,7 8,6 84 1010

2 13,9 7,5 85 =3 15,7 11 73 1015

4 15 11,7 86 1020

5 12,5 6,8 79 =6 11,9 5,1 83 1025

7 14,9 9,9 78 1020

8 14,7 11,1 79 1025

9 14,2 8,9 78 =10 15,1 7,7 89 1020

11 14,5 11,4 66 1025

12 15,6 11,4 77 1015

13 14,4 10,7 79 1010

14 13,6 9 82 1015

15 13,9 11,2 86 =16 14,9 11,3 81 1020

17 14 11,6 75 1005

18 13,5 8,5 75 1015

19 12,5 7,9 83 1025

20 12,2 6,8 82 1020

21 12,7 7,1 73 1010


DATOS METEOROLÓXICOS TRIMESTRAISM

AR

ZO

201

2

O Provisional Páxina 3


así rematou o festival do pasado Nadal

Como remate das actividades lectivas do primeiro trimestre, coincidindo co inicio do Nadal, celebrouse o tradicionalfestival no salón de actos que contou con actuacións en directo de piano e voz, guitarras, grupo de gaitas, ximnasia

rítmica e saxofón. Ao remate todos os actores e o público cantaron algunhas panxoliñas..

XA

NE

IRO

201

2

FE

BR

EIR

O 2

012

1 11 5,8 70 1020

2 9,4 6,7 75 =3 7,2 4,1 66 1030

4 9,6 3,9 70 1035

5 11,1 6,8 84 1025

6 11,7 8,1 73 1030

7 12,6 9,7 89 1025

8 10,7 8,7 85 1020

9 10 8,9 76 =10 10,8 8,7 83 1015

11 10,7 7,9 76 1020

12 9,3 5,8 67 =13 10,4 3,4 70 1025

14 11,3 6,1 82 1020

15 11,9 7,8 86 =16 12 8,6 75 1025

17 12,1 8,8 74 1020

18 11,7 5,8 70 1015

19 12,4 9,5 73 1020

20 11,5 7,3 67 =21 10,7 3,5 70 =22 11,6 4 76 1025

23 12,3 4,1 69 =24 13,8 6,9 64 =25 14,5 5,5 79 1020

26 15,1 11 80 1025

27 14,9 10,4 81 1015

28 14,3 7,9 83 1020

29 14,1 7,7 82 1015

9 14,6 10,3 63 1035

10 12,3 8,7 67 1030

11 12 7,8 77 =12 11,6 7,9 79 =13 11,5 6,7 83 =14 11,8 5,5 82 1025

15 13,5 7,8 80 1020

16 11,4 5,6 88 =17 11,7 6,9 77 1030

18 12 8,8 82 =19 14,5 10,5 89 1035

20 14,8 11,9 86 =21 14,9 13,1 79 1030

22 14,2 11,5 84 1025

23 13,8 12,3 86 1020

24 13,7 11,9 80 1015

25 13,5 7,5 89 1010

26 13,3 10,3 82 1005

27 13 7,3 91 1015

28 10,2 5,7 83 1020

29 11,6 7,7 78 1015

30 10,3 3,9 85 1020

31 12,3 5,1 83 1015DATOS OBTIDOS NO PATIO DO

NOSO INSTITUTO

O Provisional

ENTREVISTA:

Páxina 4 30 marzo 2012

Juan no despacho de asesoría ABALAR que ten na 3ª pranta do edificio antigo do IES María Sarmiento

¿Cales foron os primeiroscentros educativos onde traba-llaches?

Despois de comezar en Riba-deo, durante os nove cursosseguintes traballei en varios co-lexios: Foz, O Valadouro,Xove, Vilalba, Celeiro, Viveiro,Covas, Ortigueira..., e no curso1999-2000 paséi a Secundaria.Neste nivel acadéi destino enViveiro, primeiro no institutoVilar Ponte (curso 1999/2000)e, ao ano seguinte, no curso2000/2001 no instituto MaríaSarmiento.

Pero a túa faceta máis coñe-cida é a de asesor de novastecnoloxías, non si?.

A finais do ano 2001 a Con-sellería de Educación convocóu15 prazas para docentes de Edu-cación Primaria e Secundaria detoda Galicia, para incorporarsecomo asesores técnicos enproxectos educativos relaciona-dos coas tecnoloxías da infor-mación e a comunicación. Na-quel momento, a Conselleríaestaba poñendo en marcha ochamado "proxecto SIEGA"(Sistema de Informatización da

Juan Antonio Menéndez Rocha

Mestre.Comezou a carreira docente no curso 1990.O seu primeiro destino foi o Colexio deRibadeo.Foi asesor do proxecto SIEGA e,actualmente, ocupa o mesmo cargo perodentro do proxecto ABALAR.

Educación Galega). Eu presen-teime a aquela convocatoria eobtiven unha desas prazas deasesor, de maneira que deixei adocencia e paséi a traballarcomo "asesor SIEGA" da Con-sellería de Educación.

¿Que significado tivo eseproxecto?

O proxecto SIEGA foi, du-rante 10 anos aproximadamente,o proxecto tecnolóxico da Con-sellería de Educación para oscentros educativos de ensinonon universitario de Galicia.

O Provisional30 marzo 2012 Páxina 5

REDACCIÓN

ADRIAN BENCONTINÚA

COLLEITANDOÉXITOS

DEPORTIVOS

O atleta viveirense que cursa2º de ESO no IES María Sar-miento continúa colleitandoéxitos en todas as probas nasque participa; no mes de fe-

breiro quedou campión gale-go de 1.000 metros na probacelebrada nas pistas polide-portivas do pavillón coruñésde Riazor e, recentemente,

quedou campión de Españapor equipos, sendo a súa ac-tuación decisiva para acadar

este éxito grupal.Adrián Ben Montenegro

pertence ao clubeLucus Caixa Rural Galega.

¡Noraboa!.

Os asesores SIEGA coordina-bamos a implantación desteproxecto ao longo das 15 zonasSIEGA en que se divideu Gali-cia para este propósito. No meucaso, tiña asignada a zona norteda provincia de Lugo (a metadenorte da provincia) atendendoaproximadamente a 70 centrosde educación infantil, primaria,secundaria, centros de capacita-ción, escolas de idiomas, etc ...

Durante estes primeiros anos,o traballo do asesor SIEGA con-sistiu fundamentalmente en co-ordinar a instalación das infraes-truturas tecnolóxicas básicas entódolos centros educativos dazona: aulas de informática, ca-bleado de datos e internet, redeslocais, redes WIFI, ordenadores,así como tamén a instalación eimplantación das primeiras apli-cacións corporativas de xestióneducativa e académica, comopor exemplo o XADE.

E agora temos o ABALAR?Si. Desde hai dous anos

aproximadamente, o proxectoSIEGA foi deixando paso a unnovo proxecto tecnolóxicodenominado proxectoABALAR, e eu decidín seguirtraballando no campo das novastecnoloxías aplicadas ao ensino,de maneira que actualmente sonasesor ABALAR.

¿Como é que tés un despachode traballo no noso centro?

A pesar de que os asesoresABALAR formamos parte orga-nicamente da Subdirección Xe-ral de Sistemas Informáticos

(Consellería de Cultura, Educa-ción e Ordenación Universita-ria), tamén dispoñemos dun des-pacho-asesoría situado nalgúndos centros da nosa zona. Nomeu caso está no IES MaríaSarmiento.

A ubicación física dos despa-chos das asesorías nas zonasdecídea a Subdirección Xeral deSistemas Informáticos. Nestecaso, a decisión de escoller o"María Sarmiento" supoño queresponde a múltiples razónscomo o tipo de centro educati-vo, o tamaño, o feito de ser undos primeiros centros ABA-LAR da zona, etc ...

Non estás canso de tantaviaxe e do ritmo acelerado queimpón a túa función?.

Claro que cansa; tamén teñoque adicar moito tempo a for-marme, á formación permanen-te; ademais de cursos de pos-grao teño a necesidade de actua-lización diaria.

Pero, a túa vocación de Mes-tre non fai que botes de menoso ensino?

... Por suposto que si!A docencia é unha das cousas

que máis me gusta, de feitosempre foi a miña vocación.

Pero por outro lado tamén meapaixonan as novas tecnoloxíase, afortunadamente, agora comoasesor ABALAR e antes comoasesor SIEGA podo combinaras dúas cousas: as novas tecno-loxías aplicadas ao ensino.

De tódolos xeitos, non descar-to volver á docencia no futuro.

O ProvisionalPáxina 6 30 marzo 2012

http://www.iesmariasarmiento.net

A PATINAR....

O día 11 de xaneiro os alumnosde 1º de bacharlato, aocmpañados porFran Basanta, Mariluz e Merche, desprazáronse ata o Coliseum da Coruña

para participar nunhha actividade de patinaxe sobre seo programadapolo Departamento de Educación Física.

Do mesmo xeito, os alumnos de 3º de ESO, realizaron a mesmaactividade o 19 de xaneiro, acompañándoos nesta ocasión Fran, Mariluz

e Miguel Plasencia.

nº 8 do 21 de marzo de 1997Solicitada unha nova ampliación,

O convento de Valdeflores,A artesanía do liño,

Presupostos 97,O humor nas cantigas mediavais

fai 10 anosnº 23 de 23 de marzo de 2002

Substitución das butacas do salónde actos

Subproceso de ProgramaciónVisita a Sotavento

Os templarios na illa da CoelleiraA praza maior de Viveiro

O vello muiñeiro (2ª parte)Viaxe da peseta...

Avance planificación estudiosAquela marabillosa VelosolexA carón do bues: B.B. King

Os orzamentos do 2002Concurso: logotipo

A formación: novos tempo

fai 5 anos

fai 15 anos

IES MARÍA SARMIENTORúa: Misericordia, 58

27850 - VIVEIRO (Lugo)Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06

Móbil 606.54.11.55 e 615.396.604E-mail: [email protected]


EXPOSICIÓN ITINERANTE “ÁREAS MARIÑAS PROTEXIDAS"

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

O ProvisionalO ProvisionalO ProvisionalO ProvisionalO Provisional

nº 38 de 30 marzo 2001Faleceu D. Ramón Barro

AuditoríasReunión de xubiladosX Semana da Prensa

Imaxes oníricasO xogo da roma

Carmen Infante: o retornoViaxe imaxinaria polo sistema solar

Foto album -75 anosMark Spitz

Un soño por realizarEric Clapton

Dispor de PC e internet

Entre o 31 de xaneiro e o 14 defebreiro de 2012 estiveron expostosno recibidor do IES María Sarmien-to os 23 paneis informativos sobre aexposición itinerante relacionadacoas “Áreas mariñas protexidas”.

A exposición, que reflicte a impor-tancia dos recursos mariños ao longoda historia da humanidade, a alar-mante degradación causada polohome sobre os ecosistemas mariñose a importancia de establecer diver-sos acordos internacionais para con-servar ditos ecosistemas e recursos

naturais, quedou a disposición de todaa comunidade educativa para a súaconsulta e a realización de diversasactividades relacionadas con dita te-mática.

O material foi producido poloCEIDA (Centro de Extensión Uni-versitaria e Divulgación Ambientalde Galicia) e a Fundació Territori iPaisatge, en colaboración coaConsellería de Medio Ambiente eDesenvolvemento Sostible e aConsellería de Pesca e Asuntos Ma-rítimos.


Segundo nos confirmou AliciaFigueiras, coordinadora no

CTG, o pasado 2 de febreirorealizáronse 33 doazóns de

sangue no IES "MaríaSarmiento"; 17 foron depersoas que doaron por

primeira vez e houbo outras7 persoas (ata un total de40) que non puideron doar.

Tamén aproveitou acomunicación para agradecer

a todos a colaboraciónaltruísta

MÁIS INFORMACIÓN EN:[email protected]

DOA SANGUE 900 100 828

Centro de Transfusiónde Galicia

O O O O O HeraldoHeraldoHeraldoHeraldoHeraldocumpre un séculocumpre un séculocumpre un séculocumpre un séculocumpre un século

de vidade vidade vidade vidade vida

O pasado 17 de febreiro o "HE-RALDO DE VIVERO" (así rezaa súa cabeceira) sacou á rúa unnúmero especial por mor do seuprimeiro centenario.

O Heraldo publicouse por pri-meira vez en 1912 da man de D.Benigno López Muñoz co pro-pósito de "defender los intere-ses del Distrito"; foi silenciadono 1937 por mor da guerra civil,retomando en 1963 o seu andareditorial coas familias CanosaPenaba e Neira Broch comoimpulsoras do novo proxecto.

Moitas felicidades e que cum-pra moitos anos máis!

TEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENFRANCÉSFRANCÉSFRANCÉSFRANCÉSFRANCÉS

Un grupo de alumnos de 4º deESO e de Bacharelato asistiron ovenres, día 10 de febreiro, á re-presentación teatral da adapta-ción de "Cyrano de Bergerac"pola compañía M. Bohème deLLeida. O acto tivo lugar no sa-lón de actos do IES Cruceiro Ba-leares da Coruña.

Tanto os alumnos coma as pro-fesoras acompañantes, MariluzPoch e Helena Pérez Inés, dis-frutaron da actividade pola exce-lente actuación (que conversaronen francés co público e fixeron fo-tos con eles) e tamén pola orixi-nal posta en escena.

PA

E

iesMASA


Iria Moliner Piñón1º Bachillerato A

días que faltan para que hagaacto de presencia el otoño. ¿Otal vez me equivoque? Quizás lacomparación más acertada sea lasiguiente: La adolescencia escomo una montaña rusa. Un díate despiertas con una sonrisa deoreja a oreja por tener los ami-gos que tienes, seguramente losmejores del mundo. Ni siquieraimporta que el despertador repli-que que son ya las siete de lamañana, ni que no tengas losdeberes de latín hechos. Pero alsiguiente… al siguiente día no tepuede consolar ni tu grupo demúsica favorito, ni… No. Si lamúsica no acaba con tu dolor, losiento mucho, pero nada lo hará.Debo añadir también que “laedad del pavo” crea un ligero(cuando digo ligero, entiéndaseque irónicamente quiero decirextenso) distanciamiento con lospadres. Es ley de vida. De repen-te, todas las confesiones se con-vierten en un mudo y tenso si-lencio…- ¿Qué tal en la escuela?- Bien.

- ¿Has hecho los deberes?- No.… o en monosílabos que en rea-lidad quieren decir: “¿Por quémejor no comemos en silen-cio?”.Perdonad la clara diferenciaexistente en las definiciones deesta y las etapas antes menciona-das. Se debe a que no he vividola madurez (y espero tardar enhacerlo) y a que de la infanciapoco recuerdo (lagunas produci-das por balonazos en la cara).Pero, tras todo esto, hay algoque no queda claro: ¿Cuál esnuestro objetivo? ¿Por qué esta-mos aquí? ¿Se debe a que todoestá predeterminado y debería-mos nacer, crecer, matarnos aestudiar, tener un trabajo envi-diable, casarnos, tener hijos, ju-bilarnos y morir? ¿Eso es todo?Nadie conoce la respuesta. Pero,una cosa tengo clara, quizá seala única de la que estoy absolu-tamente segura: Nacemos y mo-rimos solos, pero mientras, ¿noestaría bien un sábado por lanoche con los mejores amigosdel mundo?

Un largo caminar

De pequeños soñamoscon ser mayores. Noscreemos profesores aldar clase a nuestrospeluches en una pizarra acordecon nuestro tamaño; médicos, alintentar escuchar los latidos deun inexistente corazón cobijadoen el pecho de nuestro juguetefavorito…

Los años adultos son muyapropiados para el recuerdo,según comentan esos especíme-nes extraños a los que llamamos“los mayores”. Viven mental-mente en la niñez, rememorandolos días buenos y tratando deocultar bajo la alfombra de lamemoria los malos. Es muyusual en esta etapa utilizar frasescomo: “Mis mejores años lospasé de niño”, o: “La adolescen-cia es lo mejor de la vida, disfru-ta ahora que puedes”. Con talesrecomendaciones, ¿qué imagende la madurez nos intentan in-culcar? ¿Años y años repletos desolamente preocupación? ¿Unacapa gris que envolverá nuestrorostro al ver las facturas?

La adolescencia es más queuna simple etapa. Lo afirmo ro-tundamente, y no porque meencuentre en ella. Estos años seasemejan al verano: disfrutas delbuen tiempo casi contando los


Xa fai 15 anos que vimos celebrando a Semana da Prensa no IES MaríaSarmiento. Os diferentes departamentos traballaron, na semana do 12ao 16 de marzo, contidos relacionados co uso didáctico dos xornais naaula conforme á Orde do 24 de maio de 2011 (calendario escolar para

este curso). Tamén se espuxeron no recibidor do edificio antigocoleccións de xornais doutros centros educativos galegos e murais cos

aspectos máis salientables do xénero periodístico.

Durante a xornada matinal do24 de febreiro representáronseno salón de actos do noso centrodúas obras promovidas polo De-partamento de Inglés.

A primeira "South by southeast"para os alumnos de 4º de ESO ede Bacharelato e a seguinte"Three in one" para os rapacesde 2º e 3º de ESO e PDC.

O éxito foi rotundo, todos disfru-tamos coma ananos.

Por segundo ano consecutivo, e porquinta vez, estamos

Nominadas aos PremiosLobos da Asociación de

Prensa Juvenil

Inicialmente foron 65 as publicacioónsescolares de todo o Estado as preseleccio-nadas. Despois da segunda fase de revi-

sión e análise, o xurado dos Premios Lobo2011 da Asociación de Prensa Juvenil

(APJ) deu a coñecer as publicacións quefinalmente foron nominadas.

Os responsables e coordinadores destaspublicacións foron convidados a viaxar a

Barcelona para presentar as súas experien-cias durante o "XXV Congreso Nacional de

la Asociación de Prensa Juvenil" e asíoptar aos premios de ouro, prata ou bronce.

Relación de las publicacións nominadas:

Alfil do IES Gonzalo Torrente BallesterMiajadas (Cáceres)

A Pravia, CEIP Antonio Insua BermúdezVilalba (Lugo)

El Cuentacosas do CRA Vera-Tiétar(Cáceres)

Deli[K]iae - IES DeliciasValladolid

La Garbinada CEIP Sant Blai Bot(Tarragona)

Infortzibar, IES ElortzibarNoáin Valle de Elorz- (Navarra)

Lapicero do IES Jálama de Moraleja(Cáceres)

La Mandrágora del León FelipeIES León Felipe de Benavente (Zamora)

El Mirador, IES BarañáinBarañáin (Navarra)

Mírame, CP Miguel ServerFraga (Huesca)

Oli en un llum, ZER Garrigues AltesJuncosa (Lleida)

El Papel de la Efepe, IES TierraCiudad Rodrigo (Salamanca)

Páramo, IES Santo Tomás de AquinoÍscar (Valladolid)

La Puça, Institut SerrallargaBlanes (Girona)

Tiza Verde do IES FloridablancaMurcia

O Provisional, IES María SarmientoViveiro (Lugo)

El Molino, Colegio de Educación Espe-cial y Centro Ocupacional El Molino

PamplonaNuestras Cosas, IES Batalla de Clavijo

LogroñoLuz Azul, IES Pablo Sarasate

Lodosa (Navarra)El Zajurdón, CP Obispo Álvarez de

Castro - Hoyos (Cáceres)

TEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENINGLÉSINGLÉSINGLÉSINGLÉSINGLÉS

PROXECTOABALAR

Tras a ampliación do proxectoAbalar aos cursos de 2º da ESO,realizada durante o 1º trimestre destecurso, continuamos co emprego doequipamento Abalar por parte doalumnado de 1º e 2º da ESO e coaresolución dos problemas técnicosxurdidos na práctica cotiá.

Pola súa banda, o profesorado dogrupo de traballo Abalar creado aolongo do trimestre pasado, coordina-do pola profesora de Bioloxía PilarAsensio Rodríguez, continúa coa súaformación no campo das NTIC e noemprego do material Abalar.

IES MARÍA SARMIENTORúa: Misericordia, 58

27850 - VIVEIRO (Lugo)Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06

Móbil 606.54.11.55 e 615.396.604E-mail: [email protected]


XV SEMANA DA PRENSA


Grupo de compañeiros da antiga Escola de Mestría Industrial de Viveiro celebrando oéxito acadado no concurso provincial de Formación Profesional celebrado en Lugo no

ano 1965. De esquerda a dereita, de pé, aparecen: Benjamín Folgueira, FranciscoRivera, Juan Luis Otero, José Jimenez Reyes, Eduardo Lamela, Pedro Álvarez

Expósito, Coya, José Gueimunde, Jesús Gueimunde, Pablo Mateo Chao; agachados, namesma orde, Antonio Casas Díaz, Humberto del Río Vieira e José Ramos Fernández.

FALECEU HUMBERTO DEL RÍO VIEIRA

NOVO MODELO DEPROFESOR SUBSTITUTO

No mesmo día do San Xoán Bosco, o 31 de xaneiro, deixounos Humberto,o conserxe da antiga EMI, aos 78 anos de idade.

Foi unha persoa moi significativa dentro do antigo cadro de pesoal docentro, onde exerceu dende o 28 de outubro de 1958 ata a súa xubilaciónanticipada o 31 de xullo de 1995; despois do traslado das instalación áMisericordia, no 1961, residiu no propio centro, na vivenda que había na 3ºpranta, onde hoxe está a sala de audiovisuais e, xunto coa súa dona Mag-dalena, rexentaron tamén a cafetería.

A Comunidade Educativa do IES María Sarmiento séntese doida poloseu falecemento.

DOUSCENTOS ANOS DODOUSCENTOS ANOS DODOUSCENTOS ANOS DODOUSCENTOS ANOS DODOUSCENTOS ANOS DONACEMENTO DE DICKENSNACEMENTO DE DICKENSNACEMENTO DE DICKENSNACEMENTO DE DICKENSNACEMENTO DE DICKENS

Charles John Huffan Dickens (1812-1870), foi un famoso novelista inglés e oprincipal autor do que na literatura inglesachamamos “a era victoriana”. Escribía congran maestría, gustáballe moito describirxentes e lugares (moitos deles imaxinarios)e empregar o humor, a ironía e a crítica so-cial nas súas historias.

Empezou a estudar aos nove anos e sem-pre foi un lector voraz. Lía moitas novelaspicarescas e de aventuras coma Don Quijotede la Mancha ou Robinson Crusoe. O seuescritor favorito era Henry Fielding (un au-tor moi divertido que vos recomendo lercando sexades un pouco maiores).

CURIOSOCURIOSOCURIOSOCURIOSOCURIOSO:- O pai de Dickens foi encadeado por im-

pago de débedas, a maior parte da familiativo que ir vivir co proxenitor ao cárcere(daquela era habitual). Dickens foi acollidonunha casa e non tivo que vivir no cárcere,pero ía a miúdo de visita.

- Aos doce anos comezou a traballar nun-ha fábrica de betume cerca de Charing Cross,Londres. Co que gañaba pagaba a pensión eaxudaba á familia. Na época da revoluciónindustrial en Inglaterra os nenos eran mande obra barata, deixovos o enlace dun vídeopara que vos fagades unha idea das condi-cións tan duras e deplorables nas que traba-llaban estes pequenos.

- As condicións deplorables de traballo dasclases proletarias son unha constante nas súasnovelas. Podedes ler David Copperfield porexemplo (hai versións para nenos).

- Traballou de pasante, taquígrafo xudi-cial, reporteiro, xornalista político…

- Casou con Catherine Thompson Hogar-th no 1836 e tiveron dez fillos.

- Entre o 1837 e o 1838 publicou OliverTwist, unha das súas novelas máis importan-tes e coñecidas. Por aquel entonces era ha-bitual publicar as novelas por entregas poisnon todo o mundo tiña diñeiro para mercarlibros.

-No 1842 xa tiña un gran prestixio comaescritor. Foi entón cando viaxou aos Esta-dos Unidos onde foi rexeitado pola súa no-vela Notas de América e porque nas súasconferencias posicionábase abertamente encontra da escravitude, que naquel momentoera legal. (O presidente Abraham Lincolnfinalmente liberou aos escravos en Nortea-mérica no 1863)

- Coñeceu en persoa a Alejandro Dumas ea Julio Verne.

- Fundou o Daily News.- Daba conferencias sobre os dereitos de

autor, defensa das prostitutas e a condena dapena de norte, que era toda unha diversiónpara o pobo londinense naquel tempo. (Asúltimas execucións en Gran Bretaña datando 1969 pero, sabíades que a pena de nortese mantivo no Código ata o 1998?)

FOLGA DEALUMNOS

O pasado 29 de febreiro amaioría dos alumnos do noso

centro que cursan ciclos forma-tivos e bacharelatos sumáron-se á folga que, a nivel estatal,

promoveron diferentes sindica-tos e asociacións estudiantís.

As reivindicacións estaban rela-cionadas cos recortes presu-

puestarios e a actuación policialnas protestas de Valencia.

30 marzo 2012 Páxina 11O Provisional

"Educación de la mujer"

José María Castro Bolaño é, sen dúbida, un dosvivarienses mais importantes do século XIX.Non naceu en Viveiro, senón en San Salvadorde Ladra (outros din que en San Salvador deParga) o 30 de outubro de 1803. Veu de moinovo a Viveiro, onde se trasladaro seus paispara que estudase no Colexio de Latinidad ouColexio Insigne (obra de María Sarmiento, daque o noso centro toma o nome). Deste Colexiodi Parga Sanjurjo na biografía de Castro Bola-ño: “Regentábalo un sacerdote apellidadoPantoja, humanista docto, mas por todo extre-mo severo, como que alardeaba de practicar,con inflexible rigor, el procedimiento pedagá-gico de entonces, inspirado en el adagio o máxi-ma, la letra con sangre entra". Alí estudaron,entre outros, Pastor Díaz, Vicente Cociña e LuísTrelles, todos eles notables personaxes de de-vandito século XIX.Castro Bolaño, estudou Dereito en Santiago,graduándose en leis aos vinte anos e licencián-dose aos vinte e dous. Volveu a Viveiro, ondeabriu bufete de avogado e foi un profesionalconsiderado e de éxito. Aquí coincidiu con Pas-tor Díaz nun das viaxes deste ao seu pobo natal,quen intentou que marchase a continuar a súabrillante carreira profesional a Madrid. DicíaPastor Díaz: “Me afano por llevarle a Madrid,seguro como estoy que allí se abrirá paso consu privilegiado talento; pero se obstina en con-tinuar aquí, y no hay modo de disuadirle”.Casou con Amalia Pita Lama, quen sería naidos futuros Castro Pita, entre eles José, Primo eSegundo, que habían de ser, co tempo, impor-tantes poetas, profesores e médico. A Lugo ca-pital trasladouse a familia ao completo candoos fillos do matrimonio comezaron os seus es-tudos secundarios. Alí iniciouse na política,sendo Conselleiro Provincial e continuandounha brillante carreira de avogado. Publicoumoitos libros e artigos relacionados co Dereitoe tamén textos de carácter literario e ensaístico,entre eles un titulado San Roque do Monte, quefala da nosa romaría do mes de agosto, ou De-reito de suceder á Coroa de España, ou o queaquí nos ocupa, Educación de la muljer, queimos a transcribir integramente neste número52 de O Provisional. Morreu o autor en 1876,aos 72 anos de idade.

La Educación de la Mujer é, naturalmente, un texto do seu tempo que afortu-nadamente hoxe en día está totalmente superado. Foi publicado no Almanaquede Galicia en 1866, que tiña como subtítulo “para uso de la juventud elegante yde buen tono” e iba dedicado “a todas las bellas hijas del país” o que nos dá ideada época en que se escribe e do pensamento imperante por aquel entón. Volve-uno a publicar, trinta e catro anos mais tarde, en 1900, O Correo de Lugo, undiario importante da capital da provincia, o que nos indica que nese terzo deséculo transcorrido desde a primeira publicación as cousas non cambiaran moisignificativamente naquilo do que trata o traballo de Castro Bolaño.

La Educación de la Mujer aborda, desde a óptica de entón “los errores que lamoda o la rutina introdujeron en esta materia, que bien merecen ser denuncia-dos en interés, no ya de las familias solamente, sino de la sociedad en general”.Todo iso con receitas separadas para as nenas e mulleres de clases superiores eas de clases inferiores.

Non nos estendemos en comentar o texto, que se comenta por se só mirándoodesde a perspectiva actual, pero non nos resistimos a resaltar dous parágrafosque nos sitúan naqueles tempos e aquela sociedade, e hoxe fainos sorrir e invíta-nos á reflexión: “El tercer error, aunque no tan común por fortuna, es el empeñode dar a la mujer una educación científica. No hay medio mas seguro parainspirarle desapego y hasta horror a los cuidados domésticos, que son precisa-mente su destino providencial en el seno de la familia”, e un pouco mais adiante“en general se hacen insoportables por su pedantería; lo cual se explica fácil-mente, porque teniendo pocas ocasiones de lucir sus conocimientos, aprovechanla primera sin cuidarse de que sea o no oportuna”.

Afortunadamente os tempos cambiaron.Para rematar, indicar que no século e medio que transcorreu desde a publica-

ción do texto de Castro Bolaño, tamén cambiaron moitas outras cousas, ademaisdo papel da muller na sociedade, entre elas a ortografía. Observarán os nososlectores como se modificaron moitas palabras do idioma castelán. Para que sepoidan comparar as ortografías de entón e de agora, e tendo en conta que o autor"non tiña faltas" mantivemos as formas orixinais aínda que as sinalamos co textoen cursiva.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Comentario de José Díaz López ao texto do século XIX de José María Castro Bolaño.

Os coidados domésticos e a submisión aovarón son considerados, nesta época,

como elementos providenciais no seo dafamilia.


ticas aldeanas. Otro tanto sucede a las jóvenes quese aficionan a esta clase de novelas: su imagina-ción se inflama ante la perspectiva de un mundoideal; perviértense sus ideas y su moral, y al fin sehacen desgraciadas, acibaran la existencia de suspadres, perturban el orden de las familias y a vecesconcluyen por la necedad del suicidio.

El tercer error, aunque no tan comúnpor fortuna, es el empeño de dar a

la muger una educación cientí-fica. No hay medio mas segu-

ro para inspirarle desapegoy hasta horror a los cuida-

dos domésticos, que sonprecisamente su destino

providencial en el senode la familia. Estamugeres rara vez sonbuenas esposas y bue-nas madres, y en gene-ral se hacen insoporta-bles por su pedantería;lo cual se esplica fácil-mente, porque teniendopocas ocasiones de lucirsus conocimientos, apro-vechan la primera sin cui-darse de que sea o nooportuna. Además poruna compensación en quees dudoso si el hombre

gana o pierde, a medida quese desarrolla la inteligencia, seapaga el sentimiento en quetanto sobresale la muger. Porpiedad no despojéis de susalas a este ángel del hogar,agoviando su delicada cabezacon las abstracciones de la fi-

losofía, las discusiones ardientes de la política o conlos estudios de la literatura. Dejadla ser muger, y laveréis a vuestro lado, dulce y afectuosa siempre,compasiva con el infortunio, valerosa en los peli-gros y resignada en las desgracias de familia.

No son de menor trascendencia los errores de lasclases inferiores. En ellas es la joven una criaturamuy digna de lástima, porque marcha siempre en-tre dos escollos: la falta de medios de subsistenciay el peligro de la seducción. ¡Infeliz la que sucum-be! Adiós esperanza y porvenir: solo le queda en lajuventud el desprecio y la humillación, en la edadprovecta el abandono, y en la ancianidad la miseriacon todos los horrores, las enfermedades y la indi-

EDUCACION DE LA MUJER

Son tales y de tanta trascendencia los errores quela moda o la rutina introdugeron en esta materia,que bien merecen ser denunciados en interés, noya de las familias solamente, sino de la sociedad engeneral.

Tratándose de las clases superiores, es elprimero la manía de exhibir las niñas,apenas nacen, en los grandes cen-tros de concurrencia, como lospaseos públicos, los bailes, losteatros, conciertos, etc. Deeste modo se familiarizansus ojos con el brillo des-lumbrador del lujo, y susoídos con los dichos pi-cantes y con las pala-bras de doble sentido,en que tanto abunda lafraseología de las intrigasamorosas. Así se antici-pa su desarrollo moralhasta el punto de sermugeres a los doce años,de desdeñar la compañíade las de su edad, y de ha-cerse ridículas por la exa-geración de sus pretensio-nes y frecuentemente porsu coquetería. Conviene de-cirlo a los padres: dejad quevuestras hijas sean niñas mu-cho tiempo, que su desarrollomoral marche a la par del desa-rrollo físico, que su vestido brillesolo por el aseo, la sencillez y elesmero de la forma, y que su pa-seo sea en el campo acompa-ñadas de sus madres o de otras personas respeta-bles y no de mercenarias. Así no tendréis que la-mentar mas tarde la imprudencia de haber anticipa-do la tempestad de las pasiones y contrariado el or-den de la naturaleza.

Es el segundo error la lectura de esas novelas fre-néticas que embellecen y disculpan el vicio con lasgalas del estilo, glorifican a veces el crimen y llevansiempre las pasiones hasta el estremo de la locura.El héroe de Cervantes, a fuerza de pasar las no-ches en claro y los días de turbio en turbio, leyendolibros de caballería, vino a perder el juicio hasta elpunto de ver gigantes en los molinos de viento, cas-tillos en las ventas y damas de alta alcurnia en rús-


ferencia universal. Pártese elcorazón cuando uno ve algu-nas de estas jóvenes desgra-ciadas con uno o mas hijos,que son para ellas un peso in-soportable y otras que, entre-gadas a una vida licenciosa,sufren diariamente el trato masbrutal en justa expiación del es-cándalo con que ofenden al pu-dor. Antes de descender a esteabismo de oprobio y vilipendiodebiera la muger preferir, no yala pobreza, que tiene algo degrande y de sublime cuando sesoporta con resignación y dig-nidad, sino la muerte misma,porque al fin no es ella el ma-yor de los males.

Muchas y de diferente índoleson las causas que conducen ala mujer obrera a este estado la-mentable. Ocupa el primer lugarla afición al lujo que arruina ypervierte todas las clases y des-moraliza las inferiores. La jovenque consiente la tentación de ad-quirir una prenda, cuyo precioes superior a los pequeños aho-rros de su trabajo, está ya al bor-de del abismo: una palabra delprimer libertino que encuentreen su camino será bastantepara precipitarla en él. Nuncapuede recomendarse demasia-do a los padres el deber de noconsentir que sus hijas sobre-salgan a las de su clase por elvalor de sus vestidos: el aseo,la compostura y la modestia lasharán seguramente mas amables y simpáticas quelos trajes vistosos, ocasionados a escitar la rivali-dad, la envidia y la calumnia.

La segunda causa está en el abandono de los pa-dres que destinan las hijas a trabajos que debenejecutar fuera del alcance de su vista. Ciertamenteque este mal es difícil de evitar en Galicia, donde lapoblación está dispersa, y las fincas muy distantescomúnmente de la casa del labrador; pero el celovence todas las dificultades, y de todos modos debesobreponerse a todas las consideraciones la de noponer en peligro la suerte y el porvenir de las hijas.Estos trabajos deben encomendarse a los varones

o a las mugeres adultas; y si lanecesidad obliga alguna vez aemplear a las jóvenes, es pre-ciso que vayan acompañadas.

La tercera causa, y sin dudala principal, es el abuso de to-lerar que salgan de noche dela casa paterna sin ir acompa-ñadas de sus padres o de unapersona formal de la familia. Lanoche es el gran cómplice, nosolo de las debilidades, sinotambién de los vicios y los deli-tos. El hombre se avergüenzade hacer a la luz del día lo queejecuta sin gran repugnanciaen la oscuridad. Las reunionesnocturnas para ciertas labores,las veladas de los molinos y to-

das las demás ocupaciones, enque las mugeres van y vienende noche entregadas a sí solas,las conducen fatalmente a la per-dición. No hay palabras bastan-te duras para censurar la con-ducta de los padres que ponende este modo en inminente pe-ligro la virtud, el honor, la suertey el porvenir de sus hijas: envano pretenderán sincerarsealegando la necesidad de em-plearlas en labores de esta es-pecie, porque no hay necesidadque los disculpe: la primera detodas el librarlas de la ocasiónde perderse.

Puede señalarse como cuartacausa del mal el error de las jó-venes obreras en prestarse a se-

guir relaciones íntimas con individuos de las clasessuperiores. Estas pobres criaturas se hacen la ilu-sión de que por este medio llegarán a alcanzar unaposición mas ventajosa, elevándose al rango de se-ñoras; y en general solo encuentran la desgracia yel infortunio. El malvado que las pervierte no tardaen abandonarlas, y desde entonces su vida es unaserie continuada de pesares y miserias. Por des-gracia, sus mismos padres contribuyen muchas ve-ces a sostener su ilusión, recibiendo dádivas y ob-sequios de los que han de ser verdugos de sus hi-jas, y creyendo torpemente que sus culpables com-placencias han de hacer la fortuna de la familia. Lajoven obrera, si alguna vez levanta los ojos para ver


ALGUNHAS REFLEXIÓNS POR BOCADELAS DENDE A PERSPECTIVA ACTUAL

... as cousas cambiaron bastante pero “a batalla aíndanon está gañada”. Despois de ler documentos como o que seinserta neste número de O Provisional (debo dicir quecomprendo que o seu obxectivo é xusto o contrario do queexplicita o autor), aínda quepoidamos ver nos beizos "dal-gúns", un sorriso malicioso…

... é certo que se ten avanzado moito. Hoxendía asmulleres podemos optar a calquera posto de traballo; a nosaformación é igual ou mellor cá dos homes, pero chegada amaternidade temos que optar entre vida laboral e familiar, aconciliación faise a maioría das veces moi difícil.

... despois dun século da primeira celebración en Europa doDía Internacional da Muller en marzo de 1911 a proposta deAleksandra Kollontai, segue pendente o obxectivo de visibili-zar, de recuperar a historia das mulleres; segue pendente reco-ñecer, valorar e empoderar o papel das mulleres na sociedade…

... a pesar dos indubidábeis avances conseguidos na igual-dade legal, séguese invisibilizando ás mulleres; un exemploclaro é o traballo doméstico realizado fundamentalmentepolas mulleres e que pasa á esfera da invisibilidade econó-mica e do modelo produtivo…

...nas situacións de crise coma a actual, as mullereslevamos a peor parte; senón consultade as cifras de paropor sexos…

… por qué non ollades o número de mulleres asasinadaspor violencia machista...

... o feito de que haxa un día institucionalizado como“Día da Muller” estanos a indicar que algo non está comodebería, un déficit…

a un hombre, solo debe fijarlos en el que pertenez-ca a su clase, si se recomienda por sus buenas cos-tumbres: sobre todo, debe apartarlos con desdén yhasta con horror del que se hizo notable por susaventuras escandalosas o por el número de sus víc-timas, pues no cabe esperar fidelidad del que conotras ha sido pérfido, ingrato o desleal. Y sin em-bargo, por uno de los muchos misterios del corazónhumano, hay en esta clase de hombres cierto po-der de fascinación que atrae fatalmente a la mugerpara perderla, como sucede a la mariposa que re-volotea alrededor de la llama, y al fin se precipita enella. No hay criatura mas digna de lástima que lajoven en esta situación. En vano en los instantesfugitivos, en que la calma sucede a la tempestad dela pasión, le grita su conciencia que está perdidasin remedio si no se aparta del hombre funesto queestravía su razón: semejante a la desventurada Mar-garita, de Goethe, es arrastrada hacia él por la in-fluencia de un genio maléfico. Los padres, los her-manos, las amigas virtuosas y todas las almas no-bles deben acudir al auxilio de esta pobre criatura;pero no bastan los consejos, y la violencia produceel efecto contrario: es preciso cortar la corriente mag-nética, y huir, huir como Lot, sin volver la cara atrás.Y cuenta que todo esto es aplicable a todas las cla-ses y condiciones, porque así en las superiores comoen las inferiores, el corazón humano es siempre elmismo.

Después de todo, la mejor educación para todaslas clases, la que hace a las hijas dóciles, sumisas,modestas, castas, laboriosas y dignas, es la religio-sa; su abandono es para ellas el origen de todas lasdesgracias, y para sus familias la causa de grandespesares. Mas no se crea por esto que conviene en-cerrarlas y darles una educación austera y sombría;este es otro error en que incurren algunos padres,porque, como dice una muger célebre, el espírituhumano es como el beodo a caballo: si le endere-zan un lado, cae del otro. En el orden moral, comoen el físico, la violencia de la reacción está en razóndirecta con la fuerza de la acción: al fín llega el díaen que estas jóvenes se emancipan, ven por vezprimera el mundo con sus encantos e ilusiones y sevengan de la tiranía que sufrieron en sus primerosaños, traspasando los límites del pudor. La pruden-cia aconseja que no se lleven las cosas al estremo:las prácticas religiosas, una vida ocupada en labo-res variadas, la distracción honrosa, y sobre todo elcuidado de no ponerlas en ocasión de faltarse a símismas, son los medios mas apropósito que unpadre sensato debe emplear para la educación desus hijas.

JOSÉ MARÍA CASTRO BOLAÑO

DÍA INTERNACIONALDA MULLER

DE MARZO

8 Neste día conmemorase a loitadas mulleres pola súa participación

na sociedade, en igualdade cohome, e no seu desarrollo íntegro

como persoa.

30 marzo 2012 Páxina 15O Provisional

P

LÁ

ST

IC

A

Iria

(4º

A)

Beat

rice

TEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENTEATRO ENLUGOLUGOLUGOLUGOLUGO

Un grupo de máis de sesentaalumnos de diferentes cursos deESO e Bacharelato asistiron, opasado 12 de marzo, á represen-tación teatral de "Las Troyanas"de Eurípides (autor grego do sé-culo IV a.c.), diatriba contra asguerras e as súas consecuen-cias; a representación correu acargo da compañía coruñesa "Elruiseñor" e tivo lugar no auditorioGustavo Freire da capital lucen-se. A actividade estivo organiza-da polos departamentos de Lin-gua e de Latín e acompañáronosvarios profesores das devanditasáreas curriculares.

INTERCAMBIO CO LYCÉE - COLLÈGE COUSERANS(SAINT GIRONS - FRANCIA)

DO 24 DE MARZO Ó 1 DE ABRIL

ALUMNOS:3º, 4º de ESO e 1º de Bacharelato que cursan FrancésPROFESORES ACOMPAÑANTES:Helena Pérez Inés, Asunción Juíz Vázquez e Mariluz Poch VillarVISITAS:Toulouse, Cité L'Espace, cova de Niaux, Museo da Prehistoria, ...INFORMACIÓN DIARIA:

http://interfrances.blogspot.com

reporta

xe n

o pró

xim

o núm

ero


VISITA AOS MUSEOS CIENTÍFICOSVISITA AOS MUSEOS CIENTÍFICOSVISITA AOS MUSEOS CIENTÍFICOSVISITA AOS MUSEOS CIENTÍFICOSVISITA AOS MUSEOS CIENTÍFICOSDA CORUÑADA CORUÑADA CORUÑADA CORUÑADA CORUÑA

Os Departamento de Educación Plástica e Visual organizouunha viaxe, o 9 de febreiro, á Coruña para visitar o Planetario

e a Casa das Cencias onde asistiraon á sesión de Magnavisión;con eles viaxaron os profesores José MaríaLeal López e Jesús

Antonio Curros López.

O 11 de xaneiro de 2012, o alumnado de 2º de ESO integrantes do clubede lectura “Un mundo novo” visitaron o Museo do Mar de San Cibrao; no

devandito clube participan uns 30 rapaces e rapazas que cursan 2º de ESO.Con eles estiveron os profesores Manuel Antonio Alonso Lopez-Leitón(Lingua Galega) e Mª Inmaculada López Prada (Ciencias da Natureza),

coordinadores do clube de lectura.A actividade levouse a cabo despois de ler o libro proposto para o primeiro

trimestre "As flores radiactivas" de Agustín Fernández Paz.

O libro "As flores radiactivas".Foi Premio Merlín de Literatura Infantil en1989.Co libro escollido tentamos, ademais degozar coa súa lectura, traballar diversostemas, moitos deles transversais do currí-culo, tales como: o papel das mulleres nasociedade, os vertidos radiactivos, que fa-cer co lixo?, a paz e os exércitos, as orga-nizacións ecoloxistas, a amizade,…"Un estraño fenómeno aparece na fosa at-lántica, zona que ata hai pouco tempoutilizaron unha serie de países europeospara verter os residuos radioactivos pro-cedentes das súas centrais nucleares", pó-dese ler na súa portada.A novela relata este suceso a través dun-ha historia protagonizada por una rapazachamada Alba. Ela será a única que podesolucionar o problema co que se atopanos ecoloxistas que se desprazan á zona;nas súas mans está facer público o querealmente está pasando e salvar ao pla-neta. Fronte a ela e aos ecoloxistas, ato-pamos a postura dos altos mandos daOTAN, e os exércitos que loitan por man-ter a súa posición.

visita ao Museo do Mar de San Cibrao

Un grupo de alumnos de 4º de ESOviaxaron o 8 de marzo ata Ferrol paravisitar o Museo da Armada e o cas-telo de San Felipe.

Ademais fixeron un percorrido polaparte vella de cidade departamental.

Acompañáronos os profesoresMontse Seco Alejos, Miguel Plasen-cia e Belén Suárez Martínez.

EXCURSIÓN AFERROL

FERRAMENTA DE MODA

○ ○ ○ ○ ○ ○


EXTRAMUNDE

O santiagués Xabier Queipo, tradutorde novelistas tan coñecidos como Amin Ma-alouf (do francés) e de Joseph Conrad e maisJames Joyce (ambos do inglés), ten xa pu-blicadas un bo feixe de novelas en galego,como Paso do Noroeste (1996) e Papaven-tos (2001). A última é Extramunde, PremioXerais do 2011; nela relata a historia das pe-ripecias que viven un grupo de condenadospola Inquisición, aos que se decide enviarás colonias, pero un motín a bordo levará obarco e os seus tripulantes na procura da li-berdade cara a uns mares e unhas terras des-coñecidas...

CABANA DE BALIEIROS

Un crego moi novo, o pai Telmo, é enviado ávila de Cabana de Balieiros, nome que debe aospescadores de baleas que alí vivían. Pronto coñece-rá ao “Inclés”, o fillo dun mariño inglés que naufra-gara naquelas costas había tempo, e mais a Celtia,unha muller loitadora, xunto aos cales irá descubrin-do algúns dos segredos que agochaba aquela vilamisteriosa, onde desaparecera o antigo párroco dunxeito estraño.

CABEZA DE PELOURO

Velaquí unha lectura para os máis novos: Ca-beza de pelouro, do francés Jean Paul Noziére, narraa loita dunha rapaza alxeriana de catorce anos asen-tada en Francia por facerse un oco nunha sociedadeonde os prexuízos, o racismo e a intolerancia pare-cen pór cambadelas acotío. Aïcha, a adolescenteprotagonista, coida do seu irmán, “Cabeza de pelo-uro”, o cal sofre un misterioso trastorno, cuxa orixea ten intrigada. Por iso, convence a súa nai paraque lle relate o pasado da familia en Alxeria. Tráta-se dunha lectura que manca, mais, ao final, resta obálsamo da esperanza.

Ventá aberta aos librosVentá aberta aos librosVentá aberta aos librosVentá aberta aos librosVentá aberta aos libros

Vacacións de Semana Santa: dende o día 2 ao 9 de abril de 2012, ambos os dous inclusive

SER AUGA, DARSE EN AUGA

Este é o título baixo o que se recolle omedio século de poesía de Bernardino Graña,un autor nado no 1932 que comezou nos anoscincuenta na liña do existencialismo e foi evo-lucionando cara a unha lírica cunha temáticamáis positiva e vitalista para cantarlle nun ga-lego rico e sonoro ao amor, á terra e ao mar,ao cosmos todo.

AVEYLLRSOC

NORASALOIM

SCDECRERSA

ONOTNDIDAO

LUAZOZONME

LXEDOFIAOM

EUDFRVALÑI

VLADAEOLLI

ESCOURIDOA

LOCALIZA O NOME DE 5 RÍOS GALEGOS

AVEYLLRSOC

NORASALOIM

SCDECRERSA

ONOTNDIDAO

LUAZOZONME

LXEDOFIAOM

EUDFRVALÑI

VLADAEOLLI

ESCOURIDOA

LOCALIZA O NOME DE 5 RÍOS GALEGOS

O Provisional

Por José María Leal López


naufragaron a fragata Santa María Magda-lena e o bergantín Palomo morrendo afoga-das máis de cincocentas persoas, en recor-do de tal naufraxio nas rocas dos Casteloslevantouse un monumento que dá fe do mes-mo.

Na ría de Viveiro xúntanse as augas salga-das do Cantábrico coas doces e frías augasdo río Landro, que baixa dende os montesdo Viveiró no concello de Muras. Dende osoitocentos oitenta metros vén sinuosamen-te pasando pola serra do Xistral e descen-dendo polo concello de Ourol por onde ospequenos regatos van enchendo o seu cau-dal pouco a pouco ata chegar ó val de Lan-drove onde, lentamente, vai ao encontro comar na bocana que hai entre o porto de Ce-leiro e a praia de Covas. Polo Landro sobenos salmóns a desovar as futuras crías deste

Aquí nesta nesta ría, tecéronse historiasde cidades sumerxidas, coma a de Estaba-ñón e de batallas contra os invasores queviñan polo mar. Viveiro foi porta de entra-da ao longo da historia de celtas, vikingos,árabes, ingleses, franceses e outros pobos,tamén se achegaron piratas e bucaneiros queentraron a saquear as vilas e as xentes dabisbarra.

As bravías augas do Cantábrico acouganna Ría nun remanso de paz, onde os barcosse abrigan dos fortes temporais e galernasdo mar, aínda que tamén cabe recordar que,cando os temporais entran polo nordés, ba-ten moi forte na ría e en toda a costa circun-dante; por iso aló polo ano mil oitocentosdez, na praia de Covas onde sobresaen un-has grandes rocas coñecidas coma Os Cas-telos, por mor dun forte temporal de noite,

Din os mariñeiros que, naRía de Viveiro, o mar faiun alto no seu camiño, xaque hai un grande espazopara espreguizarse nasfermosas praias de Area,Covas e Sacido; antiga-mente tamén o facía napraia de Lavandeiras enCeleiro que xa non existehoxe en día

A ría de ViveiroA ría de ViveiroA ría de ViveiroA ría de ViveiroA ría de Viveiro


celtas…..e outros máis. Viveiro daquela eraunha vila privilexiada cun comercio boian-te, poboado por xentes traballadoras e or-gullosas que sempre loitaron para non so-meterse nunca oó pobos invasores. Era unhavila amurallada infranqueable, aínda que pordesgraza co paso do tempo esta foise derru-bando, conservando na actualidade soamen-te algunha das súas portas polas cales anti-gamente entraban os mareantes a vender opeixe da ría, para gañarse a vida.

A ría de Viveiro sempre tivo unhas exce-lentes condicións de abrigo que foron apro-veitadas e utilizadas para cargar e descargarmecadorías con destino a toda a súa área deinfluencia, así pois Viveiro primeiro e Ce-leiro despois xogaron un papel moi impor-tante no desenvolvemento de toda a comar-ca a través dun tráfico comercial basadosprincipalmente nas saídas de mineral de fe-rro das minas da Silvarosa, de cuarzo e ma-deira principalmente. Ata os anos de 1960o porto de Viveiro foi o máis utilizado, perodebido ó pouco calado do mesmo, non po-dían entrar a cargar e descargar os grandesbarcos de cabotaxe, salvo cando as mareaseran moi vivas, e aínda así os barcos nonpodían pasar das cento cincuenta tonela-das, por iso todo o tráfico comercial se tras-ladou ó porto de Celeiro con máis calado, eonde se construíron novos peiraos de cargae descarga que hoxe en día xa se fan peque-nos para a entrada dos grandes buques mer-cantes.

Historicamente a importancia comercialdo porto de Viveiro era moi grande, así du-rante os séculos XIII, XIV e XVI, produciu-se unha importante actividade económicanesta vila debido a importación a grandeescala de viño e peixe salgado e curado paralogo exportar madeira dos montes de aquipara Lisboa e Sevilla.

A ría de Viveiro ábrese o mar entre aspuntas de Saíñas e Cámero, é o camiño deentrada á terra e a saída ó exterior polo mar,nesta entrada e a man esquerda podemosver a praia e ensenada de Esteiro , moi em-pregrada polos surfistas polas grandes on-das que alí baten, a partir desta ría, puntode partida e dende onde se estableceronrelacións comerciais co resto do mundo através do mar e que tivo un pasado marcadopor este e un futuro no que xoga un papelfundamental a industria da pesca, o trans-porte de mercadorías, e tamén os deportesnáuticos que fan que o mar coma fonte devida se transforme eiquí en Viveiro en fontede negocio e diversión.

Viveiro, febreiro de 2012

peixe que vén das frías augas do norte deEuropa a buscar un abeiro para a súa prolenas doces augas do río viveirés; río arribacon moito esforzo e sacrificio para desovarno lugar idóneo do Landro, no cal nacerános futuros salmóns que logo farán o perco-rrido inverso e baixarán polo río ata o mar,e logo iran cara ao Atlántico Norte ondemedrarán e se farán adultos para volver arepetir o ciclo dos seus proxenitores.

Por otra banda, no interior da ría de Vi-veiro, as xentes do mar de Celeiro embár-canse na aventura primitiva da pesca, a calvai impresa no seu mapa xenético, aínda queesta cambiou moito ao longo dos anos den-de que se saía a pescar con primitivas em-barcacións a remo e a vela, que se enfrenta-ban indefensos o mar cando saían da ría, afuria e os temporais facíanse máis fortescando se ían afastando progresivamente dacosta, alí eran zarandeados coma se foranmonicreques nunha cáscara de noz, por isosalvo que houbera bo tempo no que se po-día saír fóra, os barcos fixéronse máis adap-tados para pescar pola ría e cerca da costa;daquela había todo tipo de peixe podíasetraballar case que todo o ano. Agora, os mo-dernos barcos de ferro saen mar adentro, eenfréntanse a temporais e grandes ondas queatravesan sen problemas, facendo que apesca xa non sexa una odisea perigosa, se-nón un traballo máis, iso si moi duro.

O mar sempre segue a ser o mesmo peroo progreso que del sae, toma o temón rum-bo a Celeiro, porto que está en constantemodernización e onde os barcos descarganas súas capturas nas modernas lonxas e quelogo transportan en grandes camións frigo-ríficos a todo o Estado, chegando o peixefresco aos seus destinos, a alta tecnoloxíaaplicada permite que o peixe se manteñadende que se pesca a una temperatura cons-tante de un a cinco graos centígrados, atacando chega o supermercado, está frescocomo se se acabara de sacar do mar.

As mareas fanse sentir moito na ría sobortodo cando son vivas, estas soben e baixan,e no seu cíclico vaivén, sempre trouxeronrestos de barcos do fondo do mar que tiñanque intercambiar con lugares insólitos todotipo de produtos que trasladaban dun lugara otro pero por mor dos temporais ficaronaló nas profundidades do mesmo.

Viveiro sempre foi un punto estratéxicodende a antigüidade ata os nosos días, aíndaque agora sexa menos, moitas xentes deoutros pobos pasaron por eiqui, viñan enbarcos polo mar e recalaban na ría, comodiciamos, romanos, suevos, árabes,

O P

rovi

sion

all

CAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHAS


CAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASCAIXIÑAS DE CUNCHASOs catrro grupos de alumnos de 1º de ESO, coordinados pola profesora de Bioloxía Inmaculada López Prada, fixeron voluntaria-

mente unha colección de cunchas recollidas nas praias da Abrela, San Román e Covas e logo expuxéronas en caixiñas na sala derecepción de pais. (A que amosamos a continuación pertence á elaborada por Santiago Daniel Fernández Larrañaga de 1º D).


Callista chioneAlmeixón de sangue, mariposaMoluscos Bivalvos ComestibleFamilia VeneridaeTamaño entre 5 e 8 cmHábitat atópase en fondos rochososcon algas. Ten a cuncha lisa, conmanchas transversais e lonxitudinaisde cor parda vermella. O interior éanacarado e branco. A parede dacuncha é grosa. Frecuentemente seatopa invadida por Balanus e algas. (San Román)

Patella sp LapaMoluscos GasteropodosFamilia PatellidaeTamañode 4 a 5 cmHábitat vive en zonas de marea, ebatida polas ondas. Adherida ásrochas, xunto aos Balanus, e outrosmoluscos. Cuncha en forma de conoaplanado con cristas. O bordo éirregular e ondulado. A súa cor éparda, verdosa, rubia ou violáceo.Aliméntase de todo organismo quepoida arrancar coa rádula. Patellacaerulea e Patella rustica son asespecies máis frecuentes.(Rocío - Almu - Santi – Abrela)

Ruditapes philippinarumAmeixa Xaponesa Moluscos Bival-vos Familia Veneridae

Mytilus galloprovincialis Mexillónde rochaMoluscos-Bivalvos ComestibleFamilia Mytilidae Tamaño: 3 a 5 cmHábitat Vive en zonas de marea deescasa profundidade sobre substratosde todo tipo, naturais e artificiais.Xeralmente rochas.Forma acios ecoloniza grandes zonas de rocha.Suxéitase polo biso. É un excelentefiltrador. Prefire lugares con moitamateria orgánica en suspensión.

Donax trunculus (Serrula trunculus)Coquina Moluscos BivalvosComestible Familia DonacidaeTamaño: 3-4,2 cmHábitat soterradas na area a escasaprofundidade

Ocenebra erinaceusCornetilla Moluscos GasterópodosFamilia Muricidae Tamaño de 34 cm Hábitat fondos rochosos eareosos con algas. Ten a cunchade aspecto robusto e paredes moigrosas, con costelas moi marca-das. Ten opérculo para tapar aabertura. É de cor parda -amarela. A cuncha soe estarinvadida por tubícolas e Balanus.Son depredadores.(Santi-Covas)

Caracolas variasCollidas nas praias de Covas,Abrela e San Román(Susana, Rocío, Almu, Jose eSanti)

Neverita josephiniaMoluscos GasteropodosFamilia NaticidaeTamaño 3,5 cmProfundidade uns 80 mHábitat fondos lamaguentosMediterráneo e Atlántico(Santi – Abrela)

Donax) trunculus (Serrulatrunculus)CadeluchaMoluscos Bivalvos ComestibleFamilia DonacidaeTamaño ata uns 8 ou 9 cmHábitat Mediterráneo e Atlánticoviven soterradas na area.(Rocío – Abrela)

Thais haemastoma Boca vermellaMoluscos GasterópodosFamilia Muricidae Tamaño 7ou 8 cm Hábitat zonas rochosas con algas,sobre todo onde hai algas de peque-no tamaño. Frecuentemente entre asredes de arrastre. Cuncha de aspectocompacto de paredes grosas. A aber-tura é grande e de cor vermello ala-ranxada e intensa. Son depredado-res de moluscos e outros invertebra-dos. Usan a rádula para alimentarse.(Susana – Covas).

Calliostoma sp TrompoMoluscos GasteropodosFamilia Trachiodae Tamaño 3 cmde altura máximo Hábitat todo tipode fondos, se hai algas de pequenotamaño. Vive a grande profun-didade. Cuncha case perfectamentecónica, con 8 ou 9 espiras, confinas bandas granuladas. É de coralaranxada vermelliza(Santi- San Román)

Pecten jacobaeusCuncha de peregrinoMoluscos Bivalvos ComestibleFamilia Pectinidae Tamaño 13 cmHábitat Vive a unha profundidade de-10 a -70 m en fondos areosos efangosos. As cunchas baleiras apare-cen con frecuencia, por arrastre,sobre as praias de area e fango.Teñen valvas moi diferenciadas. unhaabombada, e a outra é plana. Ambasteñen costelas radiais marcadas eanchas. Aliméntase por filtración. Oseu peor inimigo é a estrelaMarthasteria. (Rocío – Covas)

Haliotis tuberculataPeneira, Orella de marMoluscos GasteropodosFamilia Haliotidae. A súa cuncha éde cor pardo, verdoso ou vermello,normalmente salpicada de manchase as liñas de crecemento transver-sais fortemente marcadas. O interiorestá totalmente cuberto de nácara.(Santi- Abrela)

Acanthocardia tuberculata(Rudicardium tuberculatum)Moluscos Bivalvos Comestible Fami-lia Cardiidae Tamaño 6 cm Hábitatzonas de areas grosas, baixo ainfluenciaa de correntes. Tamén enzonas de grava. É frecuente vela naspraias. Ten cuncha robusta convalvas iguais e asimétricas. De colora-ción crema con manchas rosadas oumarróns, máis ou menos escuras nosrelevos transversais. Posúe 22costelas radiais grosas. Sen espiñas.Interior branco. (Almu-Covas)

Balanus sp Artrópodos, CrustáceosFamilia BalanidaeBalanus trigonus, Balanus de tresfilos Tamaño 3 a 6 mm Hábitat zonascosteiras a moi pouca profundidade.Esta especie sempre coloniza cun-chas, e todo tipo de obxectos. Corpocónico e alto, formado por 6 placas.Fíxase pola base. É de cor brancogrisáceo. Un opérculo da paso aoscirros, e aseméllase a un pico depolbo. (Santi – Covas)

Bolma rugosa (Astrea rugosa)Peonza rugosa, BítereMoluscos Gasterópodos Familia TurbinidaeTamaño 5 cm. 6 cm. Hábitat fondosrochosos da zona infralitoral. Ten cunchamaciza con 7 espirais en forma de trompo. Aabertura está pechada por un opérculocalcáreo de cor alaranxado brillante. Teninterese económico e gastronómico, xaque os seus opérculos se utilizan enbisutería. A Xunta de Galicia catalogouna enperigo de extinción. (Santi- San Román)

Antalis sp / Dentalium spDente de elefante, ou cairo deelefanteMoluscos EscafópodosFamilia Dentallidae Tamaño 4 mmata 5 cm Hábitat viven soterradasna area, filtrando. Están distribuiídastanto no Mediterráneo coma noAtlántico. Son os máis frecuentesAntalis vulgaris e Antalis entalis (Santi- Almu- Covas)

Ostrea edulis Ostra, ostra comúnMoluscos Bivalvos ComestibleFamil. Ostreidae Tamaño: 15 cm Hábi-tat Vive en substratos rochosos e zonasde bancos marisqueiros. Fíxase aosubstrato pola valva inferior. Pode formarbancos. Non soporta as baixas tempera-turas e a salinidade da auga ten que seralta. Vese en zoas de rompentes. Tenvalvas desiguais, de formas variables. Avalva superior é aplanada. É de cor va-riable aínda que o máis habitual éparda-grisácea. Ten moi marcadas asliñas de crecemento. É moi rugosa. Ointerior é anacarado. Tardan 4 anos enfacerse adultos. (Covas)

Anomia ephippium Patata frita, ostra deperro, lucero - Moluscos-Bivalvo Comes-tible Familia Anomidae Tamaño: De 3 a7 cm Hábitat Substratos duros e sobreoutras cunchas. Vese nas praias porarrastre de correntes. Bivalvo de as-pectofráxil, con valvas diferentes, unha plana eoutra convexa. A súa cor é ama-relenta,vermelliza ou branca. (Abrela)

“O mar máis longo é o meu sangue. O mar máis fondo é esta canle por onde eu vou…” (Bernardino Graña)

Información da cada unha das cunchas (nomes científico e vulgar, clasificación taxonómica, ...) elaborada polos alumnos partici-pantes no traballo. Cada cadro correspóndese coa posición da caixiña da páxina anterior.

"LIGHTNIN` HOPKINS"Por Javier Caneda González

O Provisional

A carón do blues


Sam Hopkins naceu o 15 de marzo de1912 en Centerville (Texas), no seo du-nha humilde familia de campesiños. Tresanos despois, trala morte do seu pai, afamilia mudouse a Leona, sendo alí ondeSam comeza a ter os seus primeiros con-tactos coa música, ó incorporarse con asi-duidade ós coros das igrexas locais. Can-do contaba uns oito anos de idade produ-ciuse un feito clave na súa vida: nunha

festa campestre coñece aBlind Lemon Jefferson. O

impacto foi tal que, comoo propio Hopkins decla-

raría anos máis tarde,foi entón cando se

decatou que oblues estaba

"dentro del". Deci-dido a non perder o

tempo, comezou a a-prender rapidamente do

seu primo lonxano TexasAlexander, e de Lonnie Jo-

hnson, cos que chegaría a ac-tuar en numerosas ocasións ao

inicio da súa carreira.A media-dos dos anos trinta foi condenadoa prisión e cara a finais da década,xa recuperada a liberdade, trasla-douse con Alexander a Houston,nun claro intento de conse-guir o éxito na escenamusical local.

Alí co-mezaron a

tocar en festasrurais, baresou na rúa,

pero sen sorte. A principios dos anos co-renta volveu a Centerville para traballarcomo granxeiro. O futuro musical soñadopor Hopkins semellaba soterrado... polomenos provisionalmente.

Despois de sobrevivir precariamentevarios anos, Hopkins empezou a tocar aguitarra co pianista Wilson Smith, e foientón cando se presentou unha segundaoportunidade. Foron descubertos por un

A obra publicada por Hopkins é unha das máis extensas do xénero. Estamos ante unha das figurasclave na historia do blues de Texas, do cal foi todo un innovador. Era un compositor extraordinario, uncantante profundo e un guitarrista anárquico e improvisador. Foi tamén un dos primeiros bluesmen que

aproveitou os recursos da guitarra eléctrica.

cazatalentos de Aladdin Records, quen osconvenceu para que gravasen xuntos. Ám-bolos dous viaxaron a Los Angeles e gra-varon 12 temas en 1946. Un executivoespelido decidiu utilizar o alcume "Light-nin´" para o guitarrista e "Thunder" parao pianista; deste xeito o dúo chamouse"Thunder and Lightnin´" (Trono e Lós-trego). As gravacións sucedéronse nosanos posteriores, aínda que xa en solita-rio, obtendo un éxito máis que aceptable.Non obstante Hopkins era unha persoamoi afincada á súa terra. Pronto sentiu amorriña do seu lugar de procedencia, e de-cidiu voltar a Houston. Lightnin´ Hop-kins era agora alguén coñecido no circuítomusical da zona e comezou a gravar denovo, esta vez para Gold Star Records.Con "Baby Please Don´t Go" acadou o

éxito ansiado. A par-tir de aí , entre1947 e 1954 nonactuaría nuncafóra de Texaspero gravaríamáis de 200 can-cións, algunhasdelas tocadas xa

con guitarra eléctrica."Short Haired Woman",

"Lonesome Home", "Tim MooreFarm", "Coffee Blues" ou "Hello Cen-

tral» tiveron un impacto considerable en-tre o público negro local e nacional.

A reputación de Lightnin´ creceu rapi-damente e, ata 1954, foi un dos artistasnegros máis populares, e a súa influenciapodíase apreciar en moitos dos seus con-temporáneos. Cando por fin as cousas se-mellaban ir polo bo camiño, a súa carreiraartística viuse novamente freada. A par-tir de entón e ata 1959 Hopkins nonvolvería a realizar ningunha gravación, enboa medida a causa da chegada do rockand roll e da sofisticación do bluesurbano.En 1959, Mack MacCormik eSamuel Charters redescubriírono e, apro-veitando o revival do folk, fixérono gra-var con guitarra acústica nun estilo máis

bvbvbvbvbv

Rúa: Misericordia, 5827850 - VIVEIRO (Lugo)

Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06Móbil 606.54.11.55 e [email protected]://www.iesmariasarmiento.net Impreso, en papel reciclado, enPUBLILAR - Magazos - Viveiro Depósito Legal: LU - 402-94Viveiro, 30 de marzo de 2012

ANO XIX, NÚMERO 52TIRADA 900 EXEMPLARES

DISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos eprofesores: 850 exemplares, por correo aantigos profesores, institucións, centros e

medios de comunicación: 50SUBVENCIONA:

EQUIPO DE NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICADO IES MARÍA SARMIENTO

O Provisional

DISCOGRAFIA SELECCIONADA

acarondoblues.blogspot.com

30 marzo 2012 Páxina 27

- The Complete Aladdin Recordings- The Gold Star Sessions (Vol. 1 & 2)- Lightnin´ And The Blues: The Herald Sessions- Lightnin´ Hopkins- How Many More Years I Got- The Complete Prestige/Bluesville Recordings- Mojo Hand: The Anthology- Texas Blues Giant

8 0 A MS07 220132

O Provisional

COLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTENÚMERO 52NÚMERO 52NÚMERO 52NÚMERO 52NÚMERO 52

ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS: Iria Moliner Piñón, Santiago Fernández

Larrañaga, Iria Timiraos, Alumnos de 1º deESO, Alumnos clube de lectura

"Un mundo novo",PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:

Primitivo, Xosé Cabana Cabana,José María Leal, Emma García, Macu L.

Prada, Sabela, Fran Basanta,Marilúz Fdez. Díaz, José Díaz López

PERSOAL NON DOCENTE: PERSOAL NON DOCENTE: PERSOAL NON DOCENTE: PERSOAL NON DOCENTE: PERSOAL NON DOCENTE:Javier Caneda González

DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:José López Peña, Lucía Lage Pol

Antonio González da TorreCOORDINACIÓN E MAQUETACIÓN:COORDINACIÓN E MAQUETACIÓN:COORDINACIÓN E MAQUETACIÓN:COORDINACIÓN E MAQUETACIÓN:COORDINACIÓN E MAQUETACIÓN:

Néstor Timiraos Labaen

FOTO ÁLBUM: final do torneo de xadrez (curso 2000-01); xogábase con pezas xigantes, obra dofalecido Mestre da Madeira, Juan Luís Otero Fernández. Co altofalante está Jorge Santamariña

García que era Xefe de Estudios naquel momento e promotor do campionato.

folclórico e country. Lightnin´ non perdeutempo en adaptarse á súa nova condición, echegou a ser un dos máis coñecidos artistasdo «blues revival», substituíndo a Big BillBroonzy no papel do "último artista deblues tradicional vivo".

A comezos dos sesenta, a reputación deHopkins como intérprete de blues estabaconsolidada, acadando finalmente o éxito erecoñecemento que merecía. Entre 1960 e1966 fixo numerosas gravacións para com-pañías moi diferentes, pero a maioría des-tas non son en absoluto repetitivas ou me-diocres, porque Lightnin´ Hopkins casesempre improvisaba as letras dos seus bluese case nunca repetía os mesmos textos. En1962 a revista musical Down Beat elixiunocomo o mellor vocalista do ano e comezoua facer tamén xiras, actuando en festivaisde folk e campus universitarios nos Esta-dos Unidos. En 1964 superou o seu medo avoar, viaxando a Europa como parte doAmerican Folk Blues Festival. En 1966 de-cidiu abandonar o seu papel de líder do bluesrevival e estableceuse permanentemente enHouston, tocando case exclusivamente noestado de Texas (con algunhas escapadas aCalifornia ou New York) e facendo algun-has gravacións para a compañía do seu ami-go Chris Strachwitz, Arhoolie Records. En1970, como consecuencia dun accidente decirculación, a súa actividade comezou a de-caer considerablemente. En 1974 deixou degravar e, en 1977, visitou Europa por se-gunda e última vez na súa vida. En 1981diagnosticóuselle un cancro de esófago, doque foi intervido. Finalmente, esta fatal en-fermidade remataría coa súa vida o 30 dexaneiro de 1982.

TELÉFONOS DETELÉFONOS DETELÉFONOS DETELÉFONOS DETELÉFONOS DE

INTERESEINTERESEINTERESEINTERESEINTERESE

Concello de ViveiroConcello de ViveiroConcello de ViveiroConcello de ViveiroConcello de Viveiro982560128

Policía LocalPolicía LocalPolicía LocalPolicía LocalPolicía Local982562922

Garda CivilGarda CivilGarda CivilGarda CivilGarda Civil982561039ComisaríaComisaríaComisaríaComisaríaComisaría982561711BombeirosBombeirosBombeirosBombeirosBombeiros982562922

Centro de SaúdeCentro de SaúdeCentro de SaúdeCentro de SaúdeCentro de Saúde902077333

Hospital ComarcalHospital ComarcalHospital ComarcalHospital ComarcalHospital Comarcal982581500CorreosCorreosCorreosCorreosCorreos

982560927Estación busesEstación busesEstación busesEstación busesEstación buses

982560103Estación FEVEEstación FEVEEstación FEVEEstación FEVEEstación FEVE

982550722TaxisTax i sTax i sTax i sTax i s

982560026 e 982561850

GRAN ANGULARGRAN ANGULARGRAN ANGULARGRAN ANGULARGRAN ANGULAR

30 marzo 2012Páxina 24 O Provisional

máis aló da web 2.0

vorezan as competencias do alumnado a tra-vés do aprendizaxe significativo.

***Aínda así, o noso centro xa ten percorri-

do moito camiño; a gran maioría dos profe-sores do "María Sarmiento" xa comezou ausar as ferramentas informáticas mesmo naépoca do Spectrum, e o centro sempre foirecoñecido pola súa adaptación e incorpo-ración dos últimos avances en materia derecursos e de aplicación de procesos de me-llora continua. Agora, dentro do programaAbalar, estanse instalando pizarras dixitaise hai un ordenador para cada alumno daESO, sen contar con cerca doutros 300 re-partidos por aulas específicas e talleres. Oprofesorado, amosando un gran esforzo ededicación, nestes especiais momentos nosque dende a política se está desprestixian-do intencionadamente o sea labor para xus-tificar recortes salariais e outros dereitosadquiridos, segue a poñer o máximo inte-rese en renovarse e estar ao día; pero haiaccións que están só no noso círculo depreocupación, que non de influencia, quedeberían acompañar a todo este movemento.

O reto é ir máis aló da revolución causa-da pola web2.0, termo que se usa dende o2004 para referirse á posibilidade de inte-racción como produtores e consumidores

11101011 00111001 00001100 00010101 11100101 10101110 00011010 01010100 11100011 11111010 00000101 00100011 10100011

de contidos a través da rede. Os blogs, awikipedia, ou o youtube, son só algúnsexemplos de como se pode espallar a infor-mación e o coñecemento sen censura apa-rente.

***Por outra banda, a integración de medios

ten un potencial que, polo menos, se debe-ría explorar como recurso didáctico; a maio-ría dos nosos alumnos levan consigo unteléfono de última xeración que se pode co-nectar en rede e conta cun sistema operati-vo capaz de soportar múltiples aplicacións(en Irlanda, estase a traballar na recupera-ción do irlandés utilizando este recurso); aslistas de distribución, notas, avisos, e o tra-ballo colaborativo e coopetarivo teñen nes-te medio un gran potencial. Esta visión esixeunha formación específica e o necesariocontrol; non hai que esquencer que a maio-ría dos centros prohibiron o uso do móvilnas aulas (riscos ao usalos é evidente quehai) sen contemplar seriamente estas ououtras posibilidades, como se quixésemosillarnos da realidade que está aí fóra.

Obviamente, o obxecto desta breve exposi-ción é invitar á reflexión sobre estes aspectos,¡seguro que a maioría das opinións non coin-ciden!, pero iso é o interesante.

Se partimos do consenso respecto ánecesidade de introducir as novas tecno-loxías nas aulas, considerando que asociedade actual parece terse situadonunha nova era informacional, ade-mais de dotar aos centros cos me-dios tecnolóxicos, o que agora de-bemos poñer en cuestión é como sa-carlles o máximo proveito para transfor-mar o exceso de información propiciado polaweb 2.0 en coñecemento sensible.

As tecnoloxías, por si soas, son só unhaferramenta; o reto está, segundo a maioríados expertos, no cambio de paradigma me-todoloxico e mesmo currícular. O antigopapel do profesor como orador ou instru-tor deberá evolucionar cara un modelo máisdialóxico no que se converta en asesor,orientador, mediador e facilitador do pro-ceso de ensino aprendizaxe utilizando,entre outros recursos, as novas tecnoloxíasda información e comunicación (coñecidasco acrónimo de NTIC).

Pero para chegar a ese obxectivo hai quedar aínda pasos moi importantes e indis-pensables:

-En primeiro lugar, ese cambio de enfo-que non se pode dar do día para a mañá; oscentros non se converten en dixitais só porter pizarras electrónicas e ordenadores co-nectados á internet; é preciso que coexistanambos modelos durante un tempo prudencial.

- Ademais, a formación do profesorado,limitada a unhas poucas sesións, non é su-ficiente; meter as tecnoloxía nas aulas noné substituír libros por máquinas, por isodebería reformularse máis fortemente o cu-rrículo e o propio sistema escolar.

-Existe unha enorme heteroxeneidade en-tre o aproveitamento das NTICs dependen-do, sobre todo, da motivación do profe-sorado, dos seus coñecementos previos ouadquiridos "ad hoc" e, dende logo, da boavontade.

-En moitas situacións a escola actual se-gue tendo unha visión decimonónica, conmaterias illadas unhas doutras, cando nonovo século XXI a cooperación e o traba-llo en equipo dentro dunha organizaciónque aprende debería constituír o rumbo aseguir; todo o currículo debería estar máisintegrado, con propostas de traballo que fa-

Se as novas alfabetizacións dixitais significan un cambio de paradigma cultural,a escola debe superar a implantación das NTIC renovando o necesario soporte

pedagóxico e, sobre todo, metodolóxico.

O Provisional - edu.xunta.gal · Lightnin Hopkins • Máis aló da Web 2.0. EDITORIAL O Director:...

Documents

Transcript of O Provisional - edu.xunta.gal · Lightnin Hopkins • Máis aló da Web 2.0. EDITORIAL O Director:...