PËRMBAJTJA

Çështje Administrative

Nr.i vendimit Data PALËT Faqe

1 29.02.2016 Polikron Zyba në mungesë kundër Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, Ministria e Brendshme........................................................2

2 11.04.2016 Ankues: Albano Çepele kundër Këshilli i Lartë i Drejtësisë Tiranë...............................................................20

3 24.11.2016 Përparim Zano kundër Drejtoria Rajonale e SigurimeveShoqërore Durrës, Instituti i Sigurimeve ShoqëroreTiranë................................................................................52

Nr.6 i Regj. ThemeltarNr.1 Vendimi

VENDIM

NË EMËR TË REPUBLIKËS

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë të përbërë nga:

Xhezair Zaganjori KryesuesArdian Dvorani AnëtarArdian Nuni AnëtarAleksandër Muskaj AnëtarMajlinda Andrea AnëtareArjana Fullani AnëtareEvelina Qirjako AnëtareGuxim Zenelaj AnëtarAndi Çeliku AnëtarMirela Fana AnëtareMedi Bici AnëtarEdmond Islamaj AnëtarShkëlzen Selimi AnëtarArtan Zeneli AnëtarAdmir Thanza AnëtarTom Ndreca AnëtarArtan Broci Anëtar

me datë 29.02.2016 mori në shqyrtim në seancë gjyqësore çështjen administrative që iu përket palëve:

PADITËS: POLIKRON ZYBA (në mungesë).I PADITUR: DREJTORIA E PËRGJITHSHME E POLICISË

SË SHTETIT, përfaqësuar në gjyq nga juristja Boriana Nikolla. MINISTRIA E BRENDSHME, përfaqësuar në gjyq nga Av. Shtetit Lorana Kasapi.Me pjesëmarrjen e Avokaturës së Përgjithshme të Shtetit, përfaqësuar në gjyq nga Av. Shtetit Lorana Kasapi.

OBJEKTI:

Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.319/8, datë 24.11.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.142, datë 22.01.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket

përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007

të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.732/1, datë 25.03.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket

përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.5290/1, datë 07.09.2011

të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Nënkomisar” paditësit Polikron Zyba.Anulimi pjesërisht i aktit administrativ, Urdhrit nr.43, datë 17.06.2008

të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “N/Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Detyrimin e palës së paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, t’i njohë paditësit Polikron Zyba gradën policore “Komisar”

dhe të gjitha të drejtat që rrjedhin nga kjo gradë nga data 17.06.2008 e në vijim.Baza Ligjore: Nenet 32, 153, 154 e vijues, 324, e vijues të Kodit Procedurës Civile;

ligji nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit”; VKM-ja nr.64, datë 02.02.2001

“Për inkuadrimin e gradave ushtarake, në gradat e policisë së shtetitdhe për përcaktimin e funksioneve, që do të ushtrohen sipas tyre”;

ligji nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit”; VKM-ja nr.803, datë 21.11.2007 “Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese

për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”; Kodi i Procedurave Administrative

dhe nenet 44, 49 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.4937, datë 06.05.2013 ka vendosur:

Pranimin e kërkesëpadisë.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.319/8, datë 24.11.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.142, datë 22.01.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.732/1, datë 25.03.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.5290/1, datë 07.09.2011 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Nënkomisar” paditësit Polikron Zyba.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.43, datë 17.06.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “N/Inspektor” paditësit Polikron Zyba.Detyrimin e palës së paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, ti njohë paditësit Polikron Zyba gradën policore “Komisar” dhe të gjitha të drejtat që rrjedhin nga kjo gradë nga data 17.06.2008 e në vijim.

Gjykata e Apelit Tiranë, me vendimin nr.2362, datë 05.11.2013 ka vendosur:Lënien në fuqi të vendimit nr.4937, datë 06.05.2013 të Gjykatës ë Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Ndaj vendimit të sipërcituar rezulton të ketë paraqitur rekurs pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, e cila kërkon: Ndryshimin e vendimit nr.2362, datë 05.11.2013 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe vendimit nr.4937, datë 06.05.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Shkaqet që pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit paraqet në rekurs, janë:

Së pari dhe më thelbësorja duhet të theksojmë se mbështetur në nenin 126 pika 7 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” paditësit i është parashkruar kjo e drejtë dhe konkretisht neni citon: Punonjësi i policisë ka të drejtë që brenda 30 ditëve nga marrja dijeni, të ankohet për gradën e marrë tek eprori i autoritetit që i ka dhënë gradën ose drejtpërdrejt në gjykatë.

Paditësit kjo e drejtë i është parashkruar, pasi ai gradën “Nënkomisar” e ka marrë në vitin 2008 dhe kërkon rifitimin e kësaj të drejte në vitin 2013. Duke pasur parasysh faktin se paditësi ka marrë dijeni për këtë gradë dhe duke marrë të mirëqenë faktin se ai i ka ditur afatet e ankimit për gradën e dhënë atëhere, kjo e drejtë e tij është qartësisht e parashkruar.

Në momentin e dhënies së gradës Komisionet Kalimtare mbështetur në VKM-në nr.803, datë 21.11.2007 “Për përcaktimin e funksioneve korresponduese për gradat në policinë e shtetit dhe ekuivalentimin e tyre” kanë marrë parasysh dy kritere, të cilat janë funksioni dhe vjetërsia në punë që nevojitet për marrjen e gradës që i korrespondon funksionit. Paditësi në momentin e dhënies së gradës “Nënkomisar” ka qenë me detyrë Specialist Informacioni, në Seksionin e Kontrollit të Teritorit, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë. Mbështetur dhe në tabelën e ekuivalentimit të gradave dhe funksioneve në momentin e marrjes së gradës “Nënkomisar” paditësi ka mbajtur gradën “Nëninspektor”.

Pra, konkretisht mbështetur në bazën ligjore të sipërcituar mendojmë se urdhërat objekt padie të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë janë të mbështetur në ligj dhe në prova dhe grada që i është dhënë paditësit është grada e merituar.

Vendimi i Gjykatës së Shkallës së Parë Tiranë dhe vendimi i Gjykatës së Apelit Tiranë kanë këto të meta serioze: Nuk është respektuar ose është zbatuar keq ligji dhe nuk janë marrë parasysh faktet dhe provat e paraqitura nga ana e DPPSH-së.

Në asnjë moment gjatë gjykimit, si dhe në vendimet e Gjykatës së Shkallës së Parë Tiranë dhe Gjykatës së Apelit Tiranë nuk u mor parasysh fakti se, paditësi kishte dijeni për gradën e dhënë dhe mund të ankimonte administrativisht dhe gjyqësisht brenda afateve ligjore.

Në asnjë moment gjatë gjykimit nuk u mor parasysh se, e drejta e paditësit për të ngritur padi me objektin e sipërcituar është e parashkruar.

Me vendimin e datës 19.01.2016, Kolegji Administrativ i Gjykatës së Lartë ka vendosur:

Dërgimin e çështjes në Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë për njësimin ose ndryshimin e praktikës gjyqësore.

Kolegji Administrativ ka parashtruar për zgjidhje përpara Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë çështjet e mëposhtme:

1. Cilat duhet të jenë kriteret ligjore që duhet të merren parasysh për caktimin e gradës së re, në rastin e ekuivalentimit të gradave policore të dhëna sipas ligjit nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit” (I shfuqizuar), ose me ligje të tjera të mëparshme me gradat e reja policore, të parashikuara nga ligji nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” dhe VKM-ja nr.803, datë 21.11.2007 “Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”?

2. Nëse punonjësi i policisë, të cilit i është dhënë një gradë më e ulët se grada që i korrespondonte atij në tabelën e gradave, ka vazhduar të punojë, duke u paguar me gradën e re, të cilën ai e kundërshton, a do të konsiderohet ky fakt si marrje dijen për aktin administrativ me të cilin është bërë ekuivalentimi i gradës policore?

KOLEGJET E BASHKUARA TË GJYKATËS SË LARTË

pasi dëgjuan relatimin e çështjes nga gjyqtarët Medi Bici dhe Mirela Fana; përfaqësuesen e palës së paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, juristen Boriana Nikolla dhe përfaqësuesen e Avokaturës së Përgjithshme të Shtetit Av. Lorana Kasapi, të cilat kërkuan ndryshimin e vendimit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe vendimit të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe rrëzimin e kërkesëpadisë; e biseduan çështjen në tërësi, në përfundim,

V Ë R E J N Ë

1. Në Gjykatën e Lartë me datë 27.01.2014 është regjistruar çështja administrative nr.31001-00320-00-2014 regj. them, që u përket palëve: paditës Polikron Zyba dhe të paditur Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit e Ministria e Brendshme, me objekt pavlefshmërinë e akteve administrative, urdhrave të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Shtetit për gradat policore, etj...

I. Rrethanat e çështjes:

2. Me Urdhrin nr.319/5, datë 01.03.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, pala paditëse Polikron Zyba është rikthyer në strukturat e policisë së shtetit, duke u emëruar në detyrën e Shefit të Seksionit të Policisë së Rendit dhe Sigurisë Publike në Komisariatin e Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër dhe me Urdhrin e Ministrit të Brendshëm nr.312, datë 17.02.2006 atij i është dhënë grada policore K/Inspektor.

3. Këtë detyrë paditësi e ka kryer deri me datë 28.06.2006, pasi me Urdhrin nr.319/6, datë 27.06.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, duke patur të njëjtën gradë, atë të K/Inspektorit ai është komanduar në detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër.

4. Me Urdhrin nr.319/6, datë 24.11.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit është vendosur ndërprerja e komandimit të paditësit në detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër, duke urdhëruar që Inspektor Polikron Zyba të emërohet në detyrën e Shefit të Sektorit (ai dhe për Qendrën Operative) në Seksionin e Policisë së Rendit dhe Sigurisë Publike në Komisariatin e Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër, duke i filluar të drejtat financiare

nga data 05.12.2006. Në këtë urdhër paditësi nuk pasqyrohet me gradën që kishte K/Inspektor, por me gradën Inspektor.

5. Me Urdhrin nr.142, datë 22.01.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, pala paditëse Polikron Zyba me gradën Inspektor është emëruar në detyrën e Shefit të Seksionit në Seksionin e Qendrës Operative dhe Emergjencës në Komisariatin e Policisë nr.6 Kombinat (Qytet e Fshat), pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë.

6. Me Urdhrin nr.142/1, datë 10.12.2007, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit e ka emëruar inspektor Polikron Zybën në detyrën e Specialistit të Informacionit (ai dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Komisariatin e Policisë nr.6, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë, ndërsa me Urdhrin nr.732/1, datë 25.03.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, paditësi me gradën Inspektor është emëruar në detyrën e Specialistit të Informacionit (ai dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Seksionin e Kontrollit të Teritorit në Komisariatin e Policisë nr.6, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë.

7. Duke qenë në këtë detyrë, me Urdhrin nr.43, datë 17.06.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Shtetit, është urdhëruar që paditësit N/Inspektor Polikron Zyba, me detyrë Specialist Informacioni (ai dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Seksionin e Kontrollit të Territorit, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë t’i jepet grada policore “N/Komisar”.

8. Pala paditëse, duke mos qenë dakord me këtë akt administrativ, si dhe aktet administrative të mëparshme të nxjerra nga pala e paditur, vetëm përsa i përket aplikimit të gradave “Inspektor”, “N/Inspektor” dhe “N/Komisar” i është drejtuar Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë me kërkesëpadinë me objektin e lartpërmendur.

II. Vendimet e gjykatave dhe arsyetimi i tyre:

9. Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.4937, datë 06.05.2013 ka vendosur:

Pranimin e kërkesëpadisë.Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.319/8, datë 24.11.2006 të

Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.142, datë 22.01.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.732/1, datë 25.03.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhrit nr.5290/1, datë 07.09.2011 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “Nënkomisar” paditësit Polikron Zyba.

Anulimin pjesërisht të aktit administrativ, Urdhërit nr.43, datë 17.06.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, përsa i përket përcaktimit të gradës policore “N/Inspektor” paditësit Polikron Zyba.

Detyrimin e palës së paditur Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, t’i njohë paditësit Polikron Zyba gradën policore “Komisar” dhe të gjitha të drejtat që rrjedhin nga kjo gradë nga data 17.06.2008 e në vijim.

10. Gjykata e rrethit gjyqësor ndër të tjera arsyeton se:.... Rezultoi e provuar se me Urdhrin nr.319/5, datë 01.03.2006 të Drejtorisë së

Personel Formimit, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, Ministria e Brendshme, është urdhëruar që paditësi Polikron Zyba të ripranohet në strukturat e Policisë së Shtetit dhe të emërohet në detyrën Shef Seksioni në Seksionin e Policisë së Rendit dhe Sigurisë Publike, në Komisariatin e Policisë Përmet, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Gjirokastër dhe me Urdhrin e Ministrit të Brendshëm nr.312, datë 17.02.2006 i është dhënë grada policore “K/Inspektor”.

Këtë detyrë paditësi e ka kryer deri në datë 28.06.2006, pasi me Urdhrin nr.319/6, datë 27.06.2006 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Shtetit, duke patur të njëjtën gradë “K/Inspektor” është komanduar në detyrën Shef i Komisariatit të Policisë Përmet në Drejtorinë e Policisë së Qarkut Gjirokastër.

Pas disa muajsh në këtë detyrë, pala e paditur, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë Shtetit me Urdhrin nr.319/8 , datë 24.11.2006, “Për ndërprerjen e komandimit dhe emërimin në detyrë të një punonjësi policie”, ka urdhëruar që Inspektori Polikron Zyba me detyrë Shef Seksioni në Qendrën Operative, në Seksionin e Policisë së Rendit dhe Sigurisë Publike, në Komisariatin e Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër (Aktualisht i komanduar në detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet), “Për ndryshimin e strukturës organike” ti ndërpritet komandimi dhe të emërohet në detyrën Shef Seksioni në Seksionin e Policisë së Rendit dhe Sigurisë Publike, në Komisariatin e Policisë Përmet, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Gjirokastër, duke i filluar të drejtat administrative dhe financiare në datën 05.12.2006.

Në këtë akt pala e paditur ka pasqyruar të ndryshuar gradën që mbante paditësi nga K/Inspektor në Inspektor.

Këtë detyrë paditësi e ka kryer deri në datë 22.01.2007, pasi në bazë të Urdhrit nr.142, datë 22.01.2007, pala e paditur Drejtori i Përgjithshëm i Policisë Shtetit ka urdhëruar që paditësi Inspektor Polikron Zyba me detyrë Shef Seksioni, në Seksionin e Policisë se Rendit dhe Sigurisë Publike, në Komisariatin e Policisë Përmet, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Gjirokastër, të transferohet dhe të emërohet në detyrën e Shefit të Seksionit në Seksionin e Qendrës Operative dhe Emergjencës, në Komisariatin e Policisë nr.6 Kombinat (Qytet e Fshat), në Drejtorinë e Policisë së Qarkut Tiranë.

Në këtë detyrë paditësi ka shërbyer deri në datë 30.12.2007, pasi në bazë të Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007, pala e paditur Drejtoria e Përgjithshme e Policisë Shtetit ka urdhëruar që paditësi “Inspektor” Polikron Zyba me detyrë Shef Seksioni në Seksionin e Qendrës Operative dhe Emergjencës, në Komisariatin e Policisë nr.6 Kombinat (Qytet e Fshat), në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë, “Për ndryshim të strukturës organike”, të emërohet në detyrën Specialist Informacioni dhe për Marrjen e Kallëzimeve, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë.

Në këtë detyrë paditësi ka shërbyer deri në datë 31.03.2008, pasi në bazë të Urdhrit nr.732/1, datë 25.03.2008 “Inspektor” Polikron Zyba, me detyrë Specialist Informacioni dhe për Marrjen e Kallëzimeve, në Seksionin e Policimit në Komunitet, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë, “Për ndryshim të strukturës organike”, të emërohet në detyrën Specialist Informacioni (dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Seksionin e Kontrollit të Territorit, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë.

Me Urdhrin nr.43, datë 17.06.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Shtetit, është urdhëruar që paditësit N/Inspektor Polikron Zyba, me detyrë Specialist Informacioni (dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Seksionin e Kontrollit të Territorit, në Komisariatin e Policisë nr.6 Tiranë, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Tiranë” t’i jepet grada policore “N/Komisar”.

Rezultoi e provuar në gjykim se paditësi e ka fituar gradën “K/Inspektor”, në përputhje të plotë me ligjin nr.8643, datë 20.7.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit”, si dhe V.K.M nr.64, datë 02.02.2001 “Për inkuadrimin e gradave ushtarake, në gradat e policisë së shtetit dhe për përcaktimin e funksioneve, që do të ushtrohen sipas tyre”.

Ndërkohë që nga pala e paditur në kundërshtim me gradën që paditësi e kishte përftuar “K/Inspektor”, me Urdhrin nr.319/8 datë 24.11.2006, “Për ndërprerjen e komandimit dhe emërimin në detyrë të një punonjësi policie”, është konsideruar “Inspektor” Polikron Zyba me detyrë Shef Seksioni ……...

Gjykata vlerëson se ky akt administrativ është i pavlefshëm për pjesën në të cilën ai përcakton gradën “Inspektor” për paditësin, për faktin se është nxjerrë në kundërshtim të plotë me ligjin, kjo, pasi pala e paditur shprehet dhe njëkohësisht i ka caktuar paditësit gradën “Inspektor” ndërkohë që paditësi në momentin e nxjerrjes së këtij akti ka patur gradën “Kryeinspektor”, e cila i është dhënë me Urdhër të Ministrit të Brendshëm nr.312, datë 17.02.2006 dhe nuk i është revokuar prej tij.

Në gjykim rezultoi se pala e paditur në nxjerrjen e Urdhrit nr.319/8, datë 24.11.2006 është bazuar në shkresën nr......prot, datë...., viti 2006,“Për caktimin e gradës policore të një punonjësi policie sipas funksionit organik që kryen”, të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë, në bazë të së cilës është propozuar që K/Inspektorit Polikron Zyba, për arsye të mospërputhjes së gradës me funksionin organik, t’i caktohet grada korresponduese e funksionit “Inspektor”.

Në momentin e nxjerrjes së Urdhrit nr.1964, datë 22.09.2006, paditësi vazhdonte të ushtronte detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet (fakt i cili provohet me Urdhrin nr.319/6, datë 27.06.2006 “Për Komandimin në Detyrë të një Punonjësi Policie”), pra detyrë dhe funksion që përputhet plotësisht me gradën “K/Inspektor”, gradë të cilën ashtu sikurse rezultoi gjatë shqyrtimit të çështjes, paditësi e ka përfituar në përputhje të plotë me ligjin nr.8643, datë 20.7.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit”, si dhe V.K.M-në nr.64, datë 02.02.2001 “Për inkuadrimin e gradave ushtarake, në gradat e policisë së shtetit dhe për përcaktimin e funksioneve, që do të ushtrohen sipas tyre”.

Gjithashtu rezultoi në gjykim se procedura e ndjekur nga pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë për uljen në gradë të paditësit, nuk gjen mbështetje në asnjë dispozitë ligjore të parashikuar nga ligji i posaçëm “Për Policinë e Shtetit”, por edhe “Për Gradat në Policinë e Shtetit”. Gjatë shqyrtimit gjyqësor të çështjes, nga pala e paditur nuk u paraqit Urdhri nr.1964, datë 22.09.2006.

Gjykata vlerëson se shkaku ligjor i pasqyruar nga pala e paditur në këtë propozim, se në rastin konkret kemi mospërputhjen e gradës me funksionin organik të paditësit, është gjithashtu i pa bazuar në prova dhe në ligj.

Në rastin konkret rezultoi e provuar që paditësi ka qenë i inkuadruar në sistemin e gradave në Policinë e Shtetit dhe e ka fituar gradën “K/Inspektor” në bazë të neneve 20 dhe 21 të ligjit nr.8643, datë 20.07.2000 (Urdhri i Ministrit të Brendshëm nr.312, datë 17.02.2006) dhe ka kryer detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet, në Drejtorinë e Policisë Qarkut Gjirokastër dhe në asnjë moment paditësi nuk është subjekt i zbatimit dhe aplikimit të kësaj dispozite.

Përsa më lart nuk u provua në gjykim se kemi mospërputhje të gradës me funksionin organik, pasi në momentin e nxjerrjes së këtyre akteve, paditësi ka patur gradën policore “K/Inspektor” dhe ka ushtruar detyrën e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet, në Drejtorinë e Policisë së Qarkut Gjirokastër, pra paditësi ka kryer funksione të cilat i përkasin pikërisht gradës “K/Inspektor”.

Për këtë arsye ulja e gradës së paditësit nga “K/Inspektor” në “Inspektor” nga pala e paditur, e pasqyruar në Urdhrin nr.319/8, datë 24.11.2006, “Për ndërprerjen e komandimit dhe emërimin në detyrë të një punonjësi policie”, ka ardhur në kundërshtim të plotë me ligjin

nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit”, si dhe ligjin nr.8485, datë 12.05.1999 “Kodi i Procedurave Administrative”.

Në gjykim u relatua se paditësi është titulluar oficer policie në Ministrinë e Brendshme në muajin qershor të vitit 1992 dhe që prej kësaj kohe ka shërbyer në strukturat e Policisë së Shtetit deri në muajin qershor të vitit 1998. Siç e pasqyruam më lart paditësi Polikron Zyba është pranuar dhe ka filluar të shërbejë në strukturat e Policisë së Shtetit me Urdhrin nr.319/5, datë 01.03.2006 të Drejtorisë së Personel Formimit, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, ku edhe vazhdon aktualisht.

Gjykata vlerëson se në vijim të një paligjshmërie, konkretisht të uljes së gradës së paditësit nga “K/Inspektor” në “Inspektor” nga pala e paditur janë nxjerrë edhe disa urdhra të tjerë që janë të paligjshëm, përsa i përket gradës “Inspektor” për paditësin, konkretisht Urdhri nr.142, datë 22.01.2007, Urdhri nr.142/1, datë 10.12.2007 dhe Urdhri nr.732/1, datë 25.03.2008.

Paditësi ka qenë në detyrën e Shefit të Seksionit deri në momentin e nxjerrjes së Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007 dhe të drejtat administrative dhe financiare i kanë filluar në datë 31.12.2007. Pra në momentin e miratimit dhe hyrjes në fuqi të V.K.M-s nr.803, datë 21.11.2007 “Për përcaktimin e funksioneve korresponduese për gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”, paditësi ka ushtruar funksionin e Shefit të Seksionit. Pala e paditur nuk e ka vënë në dijeni paditësin lidhur më këto akte, ndërsa paditësi parashtroi në gjykim se është vënë në dijeni të këtyre akteve vetëm në muajin dhjetor të vitit 2012 dhe sapo është njohur me përmbajtjen e tyre, i ka kundërshtuar, duke ndjekur fillimisht rrugën administrative dhe më tej rrugën gjyqësore.

Gjykata vlerëson se paditësi Polikron Zyba, në momentin e implementimit të gradave ka patur të plotësuara të dy kushtet për marrjen e gradës sipas VKM-s nr.803, datë 21.11.2007, e para është funksioni që kryente në momentin e implementimit të gradave, paditësi ka qenë në detyrën e Shefit të Seksionit deri në momentin e nxjerrjes së Urdhrit nr.142/1, datë 10.12.2007 dhe të drejtat administrative dhe financiare i kanë filluar në datë 31.12.2007. Pra në momentin e miratimit dhe hyrjes në fuqi të V.K.M-s nr.803, datë 21.11.2007 “Për përcaktimin e funksioneve korresponduese për gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”, paditësi ka ushtruar funksionin e Shefit të Seksionit. Dhe e dyta paditësi plotëson kriterin e vjetërsisë në shërbim prej 18 vite vjetërsi në punë si ushtarak, si dhe 7 vite vjetërsi në strukturat e policisë së shtetit.

Përsa i përket pretendimit të palës së paditur për parashkrimin e të drejtës së padisë, gjykata çmon se kërkimet për pavlefshmërinë absolute të aktit nuk i nënshtrohen parashkrimit…….

11. Gjykata e Apelit Tiranë (me të njëjtin arsyetim) me vendimin nr.2362, datë 05.11.2013 ka vendosur:

Lënien në fuqi të vendimit nr.4937, datë 06.05.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

III. Ligji i zbatueshëm:

12. Neni 32 i Kodit të Procedurës Civile parashikon se: Padia mund të ngrihet:a) për të kërkuar rivendosjen e një të drejte ose interesi të ligjshëm që është shkelur; b) për vërtetimin e qenies ose mosqenies së një marrëdhënie juridike ose një të drejte;c) për njohjen e vërtetësisë ose pavërtetësisë së një dokumenti me pasoja juridike për

paditësin.

13. Neni 116 i Kodit të Procedurave Administrative parashikon se: Aktet administrative do të quhen absolutisht të pavlefshme, në kuptimin e këtij Kodi,

në rastet e mëposhtme:a) kur akti është nxjerrë nga një organ administrativ i paidentifikuar;b) kur akti administrativ është nxjerrë nga një organ administrativ në kapërcim të

kompetencave të tij ligjore;c) kur akti administrativ është nxjerrë në kundërshtim me formën dhe procedurën e

kërkuar nga ligji.

14. Neni 117/2 i Kodit të Procedurave Administrative parashikon se:Secila palë e interesuar mund të kërkojë që akti administrativ të shpallet absolutisht i

pavlefshëm. Kërkesa në fjalë mund të bëhet në çdo kohë. Organi administrativ kompetent, me nismën e tij, mundet të deklarojë një akt administrativ absolutisht të pavlefshëm në çdo kohë.

15. Neni 33 i ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” parashikon se:Sistemi i gradave përcakton hierarkinë, nivelet e administrimit, si dhe pasqyron

marrëdhëniet ndërmjet funksioneve në Polici.Sistemi i gradave, sipas këtij ligji, paraqitja, forma emërtimet dhe mbajtja e tyre janë

e drejtë vetëm e Policisë.

16. Neni 39 i ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” parashikon se:Tabela e funksioneve korresponduese për çdo gradë përcaktohet me vendim të

Këshillit të Ministrave.

17. Neni 44 i ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” parashikon se:Me përjashtim të nivelit zbatues, kur për shkak të ndryshimeve në strukturën

organizative të Policisë shkurtohet numri i funksioneve organike për gradë, punonjësi i Policisë, që mban gradën ku do të kërkohet ulja, mund të kërkojë në mënyrë vullnetare uljen një gradë më poshtë, kur ka vende të lira.

Me krijimin e vendeve të lira për gradë, punonjësi i Policisë, që ka kërkuar uljen në gradë, rimerr brenda dy vjetësh gradën e mëparshme, sipas të njëjtit kriter të përcaktuar në pikën 1 të këtij neni.

18. Neni 126/1 dhe 7 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” parashikon se:

1. Për kalimin nga sistemi i gradave të dhëna me ligjin nr.8643, datë 20.07.2000 “Për gradat në Policinë e Shtetit”, në sistemin e gradave sipas këtij ligji, Këshilli i Ministrave nxjerrë vendimin për përcaktimin e tabelës së funksioneve korresponduese për çdo gradë, si dhe ekuivalentimin e tyre, në bazë të nenit 39 të këtij ligji.

7. Punonjësi i Policisë ka të drejtë që, brenda 30 ditëve nga marrja dijeni, të ankohet për gradën e marrë tek eprori i autoritetit që i ka dhënë gradën ose drejtpërdrejt në gjykatë.

19. VKM-ja nr.803 datë 21.11.2007 “ Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre” parashikon se;

1. Funksionet korresponduese, për çdo gradë, sipas ligjit nr.9749, datë 4.6.2007 “Për Policinë e Shtetit”, si dhe ekuivalentimi i tyre me gradat e marra, sipas ligjit nr.9643, datë 20.7.2000 “Për gradat në Policinë e Shtetit”, përcaktohen në lidhjen nr.1, që i bashkëlidhet këtij vendimi.

2. Në funksionet e këshilltarit të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, oficerit ndërlidhës ose pranë organizmave policore ndërkombëtare, mund të caktohet çdo

punonjës policie, pavarësisht gradës, që mban. Gjatë periudhës në këto funksione, punonjësi i policisë ka të drejtë të fitojë gradën pasardhëse, sipas kritereve e procedurave të përcaktuara, i pakushtëzuar nga ekzistenca e funksioneve të lira për gradë.

3. Punonjësi personel i policisë merr gradën, që i korrespondon funksionit që kryen, vetëm nëse në çastin e kalimit në këtë sistem gradash, ka vjetërsi shërbimi jo më pak se:

a) 1 vit e 4 muaj për gradën “Inspektor”, përfshirë edhe periudhën e shkollimit policor, me përjashtim të punonjësve të policisë, që janë në periudhën e provës;

b) 2 vjet e 8 muaj për gradën “Kryeinspektor”;c) 4 vjet për gradën “Nënkomisar”, përfshirë edhe periudhën e shkollimit policor.

Specialistëve të lartë të policisë në detyrë, u jepet grada “Nënkomisar” edhe, nëse nga përllogaritja nuk plotësojnë vjetërsinë e shërbimit, përcaktuar në këtë shkronjë;

ç) 6 vjet për gradën “Komisar”;d) 8 vjet për gradën “Kryekomisar”;dh) 10 vjet për gradën “Drejtues”;e) 12 vjet e 8 muaj për gradën “Drejtues i parë”;ë) 15 vjet e 4 muaj për gradën “Zëvendësdrejtor i Përgjithshëm”.3/1 Pas kalimit në sistemin e ri të gradave, ngritja në gradë bëhet sipas afateve dhe

kritereve të përcaktuara në nenin 41 të ligjit nr.9749, datë 4.6.2007 “Për Policinë e Shtetit”.4. Ministri i Brendshëm merr masa për përfundimin e procesit të kalimit në sistemin e

ri të gradave, sipas përcaktimeve të bëra në nenin 126 të ligjit nr.9749, datë 4.6.2007 “Për Policinë e Shtetit” dhe në këtë vendim, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij vendimi.

5. Zbatimi i këtij vendimi nuk passjell efekte financiare në Buxhetin e Shtetit.6. Vendimi nr.64, datë 2.2.2001 i Këshillit të Ministrave “Për inkuadrimin e gradave

ushtarake, në gradat e Policisë së Shtetit, dhe për përcaktimin e funksioneve, që do të ushtrohen sipas tyre”, të ndryshuar, nuk zbatohet për punonjësit e Policisë së Shtetit.

IV. Arsyetimi i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë:

20. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se, rekursi i paraqitur nga pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit përmban shkaqe nga ato që parashikohen në ligj, prandaj vendimi nr.4937, datë 06.05.2013 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe vendimi nr.2362, datë 05.11.2013 i Gjykatës së Apelit Tiranë bëhen të cënueshëm.

21. Në bazë të Urdhrit nr.43, datë 17.06.2008 të Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Shtetit, është urdhëruar që paditësit “N/Inspektor” Polikron Zyba, me detyrë Specialist Informacioni (ai dhe për Marrjen e Kallëzimeve) në Seksionin e Kontrollit të Territorit, në Komisariatin e Policisë nr.6, Tiranë, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë t’i jepet grada policore “N/Komisar”.

22. Paditësi nuk ka qenë dakord me gradën e dhënë, duke pretenduar se në kohën kur ka hyrë në fuqi ligji nr.9749, datë 04.06.2009 “Për Policinë e Shtetit” dhe VKM-ja nr.803, datë 21.11.2007 “Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”, ai ka patur gradën “K/inspektor” dhe jo “Inspektor”, siç e ka pasqyruar nëpër disa urdhra pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, prandaj sipas tabelës bashkëngjitur VKM-së së mësipërme atij i takonte që të merrte gradën policore “Komisar” dhe jo “N/Komisar”.

23. Gjatë shqyrtimit gjyqësor të çështjes, pala paditëse Polikron Zyba ka pretenduar se ndaj tij nuk ka patur ndonjë procedurë për ulje në gradë, gjë e cila kundërshtohet nga pala tjetër. Gjithashtu dhe në çështje të tjera të kësaj natyre, Kolegji Administrativ i Gjykatës së Lartë ka konstatuar se ka patur mjaft probleme me mënyrën se si ekuivalentohen gradat policore të fituara sipas ligjit nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit”

(I shfuqizuar), ose me ligje të tjera të mëparshme në sistemin e ri të gradave, pasi ka raste që grada që mbante oficeri i policisë me ligjin e vjetër nuk barazohet me gradën ekuivalente që pasqyrohet në tabelën e gradave që i bashkëngjitet VKM-së nr.803, datë 21.11.2007, siç është edhe rasti në gjykim.

24. Nga ana tjetër pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit në gjyq ka mbajtur qëndrimin se përveç gradës korresponduese që pasqyrohet në tabelë duhet të shikohet edhe funksioni që kryente punonjësi i policisë në momentin e hyrjes në fuqi të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” dhe VKM-së nr.803, datë 21.11.2007, duke pretenduar që këto kritere duhet të plotësohen në të njëjtën kohë, pra ato duhet të jenë komulative.

25. Gjatë shqyrtimit gjyqësor të çështjes pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit ka ngritur pretendimin se kërkesëpadia e paraqitur nga pala paditëse është e parashkruar (parashkrimi shues), sepse ajo është ngritur pas më shumë se pesë vitesh nga dalja e urdhrit të fundit që kundërshtohet (jashtë afatit ligjor), në një kohë kur paditësi ka punuar për një kohë të gjatë në polici me gradën e re, i cili pretendon se nuk ka patur dijeni për urdhrat e nxjerra nga pala e paditur. E njëjta situatë është vënë re edhe në çështje të ngjashme të ardhura për gjykim përpara Kolegjit Administrativ të Gjykatës së Lartë.

26. Me vendimin e datës 19.01.2016, Kolegji Administrativ i Gjykatës së Lartë, pasi zhvilloi seancën gjyqësore, dëgjoi përfaqësuesen e palës së paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, duke qenë se edhe qëndrimet e praktikës gjyqësore nuk kanë qenë të njëjta për çështje të ngjashme, duke u bazuar në nenin 14/c të ligjit nr.8588, datë 15.03.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës së Lartë”, i ndryshuar dhe nenin 481 të K.Pr.Civile vendosi ta dërgojë çështjen për shqyrtim në Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, të cilat duhet të zgjidhin çështjet e mëposhtme:

1. Cilat duhet të jenë kriteret ligjore që duhet të merren parasysh për caktimin e gradës së re, në rastin e ekuivalentimit të gradave policore të dhëna sipas ligjit nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit” (I shfuqizuar), ose me ligje të tjera të mëparshme me gradat e reja policore, të parashikuara nga ligji nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” dhe VKM-ja nr.803, datë 21.11.2007 “Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”?

2. Nëse punonjësi i policisë, të cilit i është dhënë një gradë më e ulët se grada që i korrespondonte atij në tabelën e gradave, ka vazhduar të punojë, duke u paguar me gradën e re, të cilën ai e kundërshton, a do të konsiderohet ky fakt si marrje dijeni për aktin administrativ me të cilin është bërë ekuivalentimi i gradës policore?

27. Në rekurs dhe gjatë shqyrtimit të çështjes në Kolegjin Administrativ të Gjykatës së Lartë, pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë Shtetit ndërmjet të tjera pretendon se e drejta e paditësit për të paraqitur kërkesëpadi përpara gjykatës është e parashkruar (parashkrimi shues), sepse kërkesëpadia është paraqitur në gjykatë jashtë afatit të parashikuar në ligj, ndërsa përsa i përket ligjit material, pala e paditur pretendon se, gjykata e shkallës së parë dhe gjykata e apelit nuk e kanë zbatuar drejtë atë, pasi ato nuk kanë marrë parasysh funksionin që kryente paditësi Polikron Zyba në momentin e ekuivalentimit të gradave.

28. Në nenin 126 pika 7 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” është parashikuar se: Punonjësi i Policisë ka të drejtë që, brenda 30 ditëve nga marrja dijeni, të ankohet për gradën e marrë tek eprori i autoritetit që i ka dhënë gradën ose drejtpërdrejt në gjykatë, ndërsa në nenin 18 të ligjit nr.49/2012 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative”, parashikohet se: Padia kundër veprimit administrativ paraqitet në gjykatë brenda 45 ditëve. Ky afat fillon nga data e njoftimit, sipas mënyrës së përcaktuar në ligj, të aktit administrativ, në rastet kur

ky akt ankimohet drejtpërdrejt në gjykatë..... Megjithëse dy dispozitat ligjore që cituam më sipër kanë kundërshti me njëra-tjetrën, këtë kontradiktë e ka zgjidhur më së miri ligji nr.49/2012 në dispozitat kalimtare të tij, kur në nenin 72/3 ai thotë: Të gjitha afatet për paraqitjen e padisë ndaj aktit administrativ apo veprimit tjetër administrativ janë 45 ditë, me përjashtim të rasteve kur në ligje të veçanta është parashikuar ndryshe. Meqenëse neni 127/7 i ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 (ligji i specifik) është i zbatueshëm në rastin objekt shqyrtimi, atëhere paditësi Polikron Zyba ka patur të drejtë që brenda 30 ditëve nga marrja dijeni ti drejtohej me ankim eprorit të organit që i ka dhënë gradën ose drejtpërdrejt në gjykatë.

29. Kërkesëpadia është regjistruar në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë me datë 04.01.2013, ndërsa aktet administrative që kundërshtohen prej paditësit Polikron Zyba janë nxjerrë nga pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit në datat 24.11.2006, 22. 01.2007, 10.12.2007, 25.03.2008, 17.06.2008 dhe 07.09.2011. Fillimisht paditësi ka kërkuar kundërshtimin dhe shfuqizimin e akteve administrative, por me datë 18.04.203 ai ka depozituar në gjykatën e shkallës së parë një kërkesë me shkrim për shtimin dhe saktësimin e objektit të padisë, konform nenit 185 të K.Pr.Civile, duke kërkuar anulimin e akteve administrative të mësipërme (të disave pjesërisht), kërkesë e cila me vendim të ndërmjetëm është pranuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë.

30. Në nenin 126 pika 7 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” është përdorur shprehja “nga marrja dijeni”, pra vetë ligji specifik nuk parashikon ndonjë mënyrë të veçantë për njoftimin e punonjësit të policisë në lidhje me gradën e re të ekuivalentuar. Gjithashtu në pikat 4 dhe 5 të po kësaj dispozite ligjore, ligjvënësi ka parashikuar se për kalimin nga sistemi i vjetër i gradave në sistemin e ri të gradave ngrihen komisione kalimtare, të cilat kanë për detyrë që të shqyrtojnë dokumentacionin dhe të bëjnë propozime përpara organeve që kanë kompetencën për dhënien e gradave. Ligjvënësi ka parashikuar se funksionimi, organizimi dhe procedurat që duhet të ndiqen nga komisionet kalimtare përcaktohen me urdhër të ministrit. Këto komisione përfundojnë së funksionuari me përfundimin e procesit të ekuivalentimit të gradave.

31. Pra, ligji specifik që rregullon çështjen në gjykim nuk përcakton ndonjë rregull të veçantë për të treguar mënyrën se, si duhet të njoftohet punonjësi i policisë së shtetit të cilit i është ekuivalentuar grada policore, por e lidh fillimin e afatit të ankimit me marrjen dijeni të palëve të interesuara. Gjithashtu edhe VKM-ja nr.803, datë 21.11.2007 “Për Përcaktimin e Funksioneve Korresponduese për Gradat në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e tyre”, parashikon vetëm gradat korresponduese me gradat e vjetra që mbanin punonjësit e policisë dhe funksionet që iu përkasin gradave të reja policore, duke mos parashikuar ndonjë rregull të veçantë për mënyrën e njoftimit dhe ankimin që mund të bëhet ndaj gradave të dhëna.

32. Nga ana tjetër komisionet kalimtare, sipas nenit 126/4 dhe 5 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2207 kanë për detyrë vetëm që të shqyrtojnë dokumentat e punonjësve të policisë dhe ti paraqesin propozimet, Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, i cili është organi administrativ i ngarkuar me ligj për dhënien e gradave policore, por ligji nuk parashikon se si duhet të bëhet njoftimi i këtij akti administrativ, në mënyrë që punonjësit të policisë ti jepet mundësia që të kundërshtojë gradën e marrë nëse ai e konsideron atë të padrejtë. Të ndodhur në këto rrethana edhe në funksion të unifikimit të praktikës gjyqësore, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, vlerësojnë se duhet marrë në analizë i gjithë korpusi legjislativ që ka të bëjë me njoftimet dhe marrjen e dijenisë efektive të palëve pjesëmarrëse në procesin administrativ.

33. Në nenet 56 dhe 57 të Kodit të Procedurave Administrative janë parashikuar detyrimi për të njoftuar aktet administrative dhe përjashtimi nga ky detyrim. Aktet administrative që kundërshtohen nga paditësi prekin të drejtat e pretenduara prej tij, prandaj në kuptim të nenit 56/c të K.Pr.Administrative dhe neneve 42 dhe 44 të Kushtetutës ato duhej ti njoftoheshin atij nga pala e paditur. Sipas nenit 57 të K.Pr.Administrative, administrata

publike nuk ka për detyrë që të njoftojë aktin administrativ kur ai u komunikohet gojarisht në prani të palëve të interesuara, ose kur pala merr pjesë në procedimin administrativ dhe ka njohuri të plota në lidhje me aktin. Nga gjykimet në shkallë të parë dhe në gjykatën e apelit nuk rezulton e provuar që pala e paditur t’i ketë njoftuar gojarisht paditësit, aktet administrative të kontestuara prej tij, ose ky i fundit të ketë marrë pjesë në procedimin administrativ për nxjerrjen e tyre.

34. Përmbajtja e dispozitave të mësipërme ligjore është e lidhur në mënyrë të pazgjidhshme me përmbajtjen e aktit administrativ individual, të parashikuar nga neni 106 i K.Pr.Administrative, si dhe kuptimi që iu jep ligji palëve të interesuara, të parashikuara nga nenet 44 dhe 45 të këtij Kodi. Detyrimi i organit të administratës publike që ka nxjerrë aktin administrativ për të njoftuar palët e interesuara për përmbajtjen e tij, është një detyrim që rrjedh nga e drejta kushtetuese dhe KEDNJ me qëllim për të respektuar procesin e rregullt ligjor (neni 42/2 i Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe neni 6 i KEDNJ).

35. Në nenin 60 të K.Pr.Administrative janë parashikuar mënyrat e njoftimeve, të cilat mund të bëhen me anë të shërbimit postar, personalisht, me telegram, telefon, teleks ose faks në rastet e urgjencës, me afishim publik të njoftimit, etj. Në rastin në gjykim ligji specifik hesht në lidhje me këtë çështje, duke mos thënë asgjë se si bëhet njoftimi i punonjësit të policisë për aktin administrativ me anë të të cilit atij i është ekuivalentuar grada policore, duke thënë vetëm që afati i ankimit ndaj aktit administrativ fillon nga marrja dijeni e personit të interesuar, kështu që për njoftimin e aktit administrativ, pala e paditur duhet të zbatonte ndonjërën nga mënyrat e njoftimit, të parashikuara nga Kodi i Procedurave Administrative.

36. Në të njëjtën linjë me parashikimet e nenit 56 e vijues të K.Pr.Administrative ka qenë edhe përmbajtja e nenit 328 të K.Pr.Civile, i shfuqizuar me ligjin nr.49/2012 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative”, i cili afatin e ankimit ndaj një akti administrativ e lidhte me ditën shpalljes ose të njoftimit të vendimit të organit më të lartë administrativ kur rruga administrative e ankimit ishte e detyrueshme, ose nga dita e shpalljes ose njoftimit të tij, kur ligji e lejonte ankimin e drejtpërdrejt në gjykatë. Në rastin në gjykim, ligji specifik ka një qëndrim dualist (të dyfishtë), pasi ai lejon ankimin ose tek titullari i organit që ka nxjerrë aktin administrativ ose drejtpërdrejt në gjykatë, duke parashikuar një afat të njëjtë me afatin që parashikonte edhe neni 328 i Kodit të Procedurës Civile (i shfuqizuar).

37. Kodi i Procedurës Civile ka hyrë në fuqi me datë 01.06.1996 dhe ai është miratuar përpara Kodit të Procedurave Administrative, i cili është shpallur nga Presidenti i Republikës me Dekretin nr.2387, datë 07.06.1999 dhe ka hyrë në fuqi 6 muaj pas botimit në Fletoren Zyrtare. Në nenin 328 të K.Pr.Civile nuk rezulton që të ketë patur ndryshime deri në shfuqizimin e tij, prandaj Kodi i Procedurave Administrative jo vetëm që ka ruajtur parimet e parashikuara në Kodin e Procedurës Civile, por ai i ka zhvilluar edhe më tej konceptet që lidhen me njoftimin, duke patur në disa dispozita ligjore parashikime të tilla si: kur duhet të njoftohen aktet administrative individuale, përjashtimi nga njoftimi, afati, mënyra e njoftimit, etj.

38. Në korpusin tonë legjislativ ka edhe ligje të veçanta, të cilat shprehen se njoftimi i palëve është i domosdoshëm, sidomos atëhere kur ai lidhet me ezaurimin (ndjekjen) e rrugës administrative të ankimit, sepse këto raste janë të lidhura me afate shumë të shkurtra kohore dhe është shumë e nevojshme që njoftimi që u bëhet palëve të interesuara nga organi administrativ që ka nxjerrë aktin të tregojë organin më të lartë administrativ, të cilit duhet ti drejtohet ankimi administrativ. Kështu ligji nr.9920, datë 19.05.2008 “Për Procedurat Tatimore në Republikën e Shqipërisë” dhe ligji nr.8449, datë 27.01.1999, “Kodi Doganor i Republikës së Shqipërisë” parashikojnë se, kur organet tatimore ose doganore nxjerrin njoftim vlerësime tatimore ose doganore dhe në rastin vendosjes së gjobave të ndryshme prej tyre, ato janë të detyruara që tu dërgojnë njoftim subjekteve të interesuara për aktet

administrative, të cilat mund të jenë objekt i kontestit administrativ, duke iu dërguar atyre aktin administrativ dhe duke treguar organin administrativ të cilit i drejtohet ankimi. Mungesa e një njoftimi të tillë i jep të drejtë palës së interesuar që ta ankojë vendimin e organit administrativ pavarësisht të kalimit të afateve të parashikuara në ligj.

39. Ndërsa në rastet kur ligji i veçantë parashikon mundësinë e ankimit të drejtpërdrejt në gjykatë, pra çështja i përket juridiksionit gjyqësor, njoftimi që u bëhet palëve të interesuara mund të mos i përmbajë hollësisht të dhënat e mësipërme, por ankimi në gjykatë bëhej në përputhje të plotë me kërkesat e nenit 328 të Kodit të Procedurës Civile, i shfuqizuar tashmë me ligjin nr.49/2012 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative”, në të cilin parashikohej afati i ankimit dhe e drejta e paraqitjes së padisë në gjykatë kundër vendimit të organit më të lartë administrativ, vendimit të organit që ka nxjerrë aktin në rastin e ankimit të drejtpërdrejt në gjykatë, vendimit të organit administrativ që nuk ka nxjerrë aktin ose nuk e ka marrë në shqyrtim atë brenda afatit të parashikuar në ligj.

40. Ndër aktet ndërkombëtare që lidhen me njoftimet e palëve të interesuara mund të përmendim Konventën Europiane “Për llogaritjen e afateve kohore”, miratuar me datë 16.05.1972, e cila nuk rezulton që të jetë ratifikuar nga vendi ynë dhe Rregulloren (EEC Euratom) nr.1182/71, të miratuar me datë 03.06.1971. Kjo Konventë ka si qëllim të unifikojë në këtë fushë ligjet e vendeve anëtare të Këshillit të Europës dhe ajo merret kryesisht me momentin se kur fillon të ecë afati i ankimit për subjektet e interesuara, i cili njihet me termin dies a quo dhe momentin se kur skadon afati i ankimit, i cili njihet me termin dies ad quem. Megjithëse ky akt ndërkombëtar nuk bën pjesë në sistemin e brendshëm juridik të vendit tonë, për shkak të mos ratifikimit të saj (neni 122/1 i Kushtetutës), gjithsesi Konventa mban një qëndrim të ngjashëm me legjislacionin shqiptar, duke i mëshuar faktit se, fillimi dhe mbarimi i afateve të ankimit janë të lidhura drejtpërdrejt me njoftimin e palëve (marrjen e dijenisë efektive të tyre). Të njëjtin qëndrim mban edhe Rregullorja që përmendëm më sipër, e cila përcakton normat e aplikueshme për periudhat kohore, datat dhe afatet, të cilat zbatohen për aktet e Këshillit ose Komisionit, të miratuar apo për tu miratuar në bazë të Traktatit që krijon Komunitetin Ekonomik Europian apo të Traktatit që krijon Komunitetin Europian të Energjisë Atomike. Sipas nenit 3/1 të kësaj Rregulloreje nëse një periudhë kohore e shprehur në javë, muaj apo vite, duhet të llogaritet, duke u nisur nga momenti në të cilin verifikohet një ngjarje apo kryhet një veprim, dita në të cilën verifikohet kjo ngjarje apo kryhet ky akt nuk llogaritet në periudhën në fjalë, që do të thotë se afatet e mësipërme të ankimit lidhen ngushtësisht me momentin e marrjes dijeni të palëve të interesuara.

41. Paditësi Polikron Zyba ka ankuar në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë Urdhrin nr.319/8, datë 24.11.2006 të nxjerrë nga Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, duke e konsideruar atë si një akt administrativ absolutisht të pavlefshëm, i cili ka sjellë si pasojë pavlefshmërinë absolute të akteve administrative që vijnë më pas (të disave pjesërisht). Duhet theksuar se kur pala e paditur ka nxjerrë urdhrin e mësipërm nuk ka qenë i miratuar ligji nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit,” i ndryshuar, prandaj në këtë rast gjejnë zbatim ligji nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit” dhe VKM-ja nr.64, datë 02.02.2001 “Për inkuadrimin e gradave ushtarake, në gradat e policisë së shtetit dhe për përcaktimin e funksioneve, që do të ushtrohen sipas tyre”.

42. Në nenin 26/8 të ligjit nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit” është parashikuar rasti i përshtatjes së gradës me funksionin, që do të thotë se kur grada që mban punonjësi i policisë nuk përputhet me gradën që parashikon funksioni që ai kryen, punonjësit të policisë i bëhet një vlerësim i punës për dy vitet e fundit dhe kur ai rezulton me një vlerësim shumë të mirë, atëhere dërgohet në një detyrë, në mënyrë që të përputhet grada me funksionin, përputhje e cila sipas kësaj dispozite ligjore është e detyrueshme për çdo rast.

43. Në nenin 38 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” është parashikuar se, mënyra e paraqitjes, forma dhe ndërtimi i gradave miratohen me vendim të Këshillit të Ministrave, pas zhvillimit të një procesi konkurrimi për dizenjimin e tyre, që do të thotë se, pasi pranë palës së paditur, Drejtorisë së Policisë së Shtetit zhvillohet një konkurs ku punonjësit e policisë njihen me të gjitha gradat policore, këto grada vendosen në kostumet (veshjet) e tyre, prandaj pala paditëse duke i mbajtur gradat e marra në veshjen e tij nuk mund të pretendojë se, nuk kishte marrë dijeni se çfarë grade mbante dhe nëse nuk ishte dakord me të, i ka patur të gjitha mundësitë që të kundërshtonte gradën në përputhe të plotë me parashikimet ligjore.

44. Në nenin 88/2, 3 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit” është parashikuar se, paga e punonjësit të policisë caktohet sipas gradës dhe funksionit që ai ka fituar. Në këtë dispozitë ligjore është parashikuar se, paga e punonjësit të policisë përbëhet nga paga bazë që është paga për gradë dhe nga shtesat mbi pagën bazë për kushtet e vendit punës, shërbimit, kualifikimet, etj. Ligjvënësi ka përcaktuar si kriter kryesor për caktimin e pagës së punonjësit të policisë gradën e tij. Gjatë shqyrtimit të çështjes në gjykatën e shkallës së parë dhe në gjykatën e apelit ka rezultuar e provuar se, paditësi Polikron Zyba ka punuar për rreth dy vjet me gradën Inspektor, duke marrë edhe pagën që i përkiste kësaj grade, ndërsa nga data 17.06.2008 e në vazhdim ai ka mbajtur gradën e re N/Komisar, duke marrë edhe pagesën që i përket kësaj grade, prandaj dijenia e tij për ekzistencën e akteve administrative që kundërshton ka qenë e plotë.

Duke arsyetuar si më sipër, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë arrijnë në këtë përfundim unifikues: Kur punonjësi i Policisë së Shtetit ka mbajtur dhe është paguar për gradën policore të cilën më pas ai e kundërshton, konsiderohet se ai ka marrë dijeni për gradën që kundërshtohet.

45. Përderisa Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë nuk i hynë shqyrtimit të meritës (themelit) të çështjes, për shkak se ato arritën në konkluzionin se e drejta e paditësit Polikron Zyba për të paraqitur kërkesëpadi në gjykatë është e parashkruar (parashkrimi shues), pasi ajo është paraqitur tej afateve të parashikuara në ligj, atëhere pika e parë e parashtruar për unifikim nga Kolegji Administrativ i kësaj gjykate në vendimin e datës 19.01.2006, mbeti e pa unifikuar.

46. Përsa i përket zgjidhjes së çështjes konkrete e theksuam edhe më sipër se, fillimisht paditësi Polikron Zyba ka kërkuar pavlefshmërinë relative të akteve administrative të nxjerra nga pala e paditur, por gjatë shqyrtimit gjyqësor të çështjes në gjykatën e shkallës së parë ai i ka paraqitur një kërkesë më shkrim për ndryshimin dhe saktësimin e objektit të padisë, duke u bazuar në parashikimet e nenit 185 të K.Pr.Civile, kërkesë e cila është pranuar nga gjykata, duke vazhduar gjykimin me objekt pavlefshmërinë absolute të akteve administrative (të disave pjesërisht), pasi një kërkim i tillë në bazë të nenit 18 pika 8 të ligjit nr.49/2012 “Për Organizimin e dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative” dhe nenit 117/2 të K.Pr.Administrative mund të paraqitet në çdo kohë (mbi pavlefshmërinë absolute të akteve administrative nuk shtrin efektet e tij parashkrimi shues).

47. Kolegjet Civile dhe Administrative të Gjykatës së Lartë kanë patur qëndrime të konsoliduara në lidhje me pavlefshmërinë absolute të aktit administrativ, duke theksuar që për kundërshtimin e saj në gjykatë nuk është e nevojshme që më parë të ndiqet rruga administrative e ankimit, si dhe kërkesëpadia për konstatimin absolutisht të pavlefshëm të aktit administrativ mund të ngrihet në çdo kohë, pasi kjo lloj pavlefshmërie nuk i nënshtrohet parashkrimit shues, por këto kolegje kanë theksuar në mjaft raste se, kur gjykata e shkallës së parë ose gjykata e apelit gjykojnë pavlefshmërinë absolute të aktit administrativ, ato duhet ti përmbahen me rigorozitet vetëm parashikimeve që bën neni 116 i K.Pr.Administrative.

48. Dispozita ligjore e mësipërme parashikon vetëm tre raste të pavlefshmërisë absolute të aktit administrativ, të cilat janë: akti nxirret nga një organ i paidentifikuar, akti

nxirret në kapërcim të kompetencave që i jep ligji organit administrativ dhe kur akti është nxjerrë në kundërshtim me formën dhe procedurën e kërkuar nga ligji. Në rastin në shqyrtim organi administrativ është një organ i identifikuar dhe ai ka vepruar brenda kompetencave që i jep ligji, pasi si ulja në gradë ashtu edhe ekuivalentimi i saj kanë qenë në kompetencë të palës së paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit. Gjithashtu aktet administrative të kontestuara nga paditësi kanë formën e kërkuar nga ligji, pasi urdhrat me të cilën janë dhënë gradat janë në formë shkresore.

49. E vetmja gjë që mbeti pa analizuar është zbatimi i procedurës së kërkuar nga ligji nga ana e organit administrativ. Në ligjin nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit,” i ndryshuar dhe në ligjin nr.8643, datë 20.07.2000 “Për Gradat në Policinë e Shtetit” janë parashikuar se, për verifikimin e gradave gjatë ekuivalentimit të tyre ngihen komisione kalimtare, të cilat verifikojnë dokumentat dhe bëjnë propozimin përpara organeve kompetente për dhënien e gradave. Ligjvënësi nuk ka parashikuar ndonjë rregull të veçantë për pjesëmarrjen e personave të interesuar në procedim, por është mjaftuar me parashikimin se, punonjësi i policisë, i cili pretendon se i është shkelur e drejta në dhënien e gradës mund të bëjë ankim administrativ ose gjyqësor brenda 30 ditëve nga marrja dijeni, prandaj në rastin në shqyrtim edhe procedura e nxjerrjes së akteve administrative është zbatuar në përputhje të plotë me ligjin dhe për rrjedhojë nuk ndodhemi përpara asnjë rasti të parashikuar nga neni 116 i K.Pr.Administrative.

50. Gjykata e shkallës së parë dhe gjykata e apelit arsyetojnë se, ndodhemi përpara pavlefshmërisë absolute të akteve administrative, pa bërë asnjë referim në nenin 116 të K.Pr.Administrative, duke thënë se, pas largimit të paditësit nga detyra e Shefit të Komisariatit të Policisë Përmet, pranë Drejtorisë së Policisë së Qarkut Gjirokastër në vitin 2006, ai i kishte të gjitha kushtet dhe kriteret ligjore që të mbante gradën K/Inspektor, pretendim i cili ka të bëjë me pavlefshmërinë relative të akteve administrative, të cilës Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë nuk mund t’i hyjnë për shkak të parashkrimit të së drejtës së paditësit Polikron Zyba për të paraqitur padi në gjykatë, pasi ka kaluar afati 30 ditor i ankimit.

51. Për të gjitha këto që thanë më sipër, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë arrijnë në përfundimin se rekursi i paraqitur nga pala e paditur, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit është i bazuar në ligj, prandaj si i tillë ai duhet të pranohet dhe për rrjedhojë vendimi nr.4937, datë 06.05.2013 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe vendimi nr.2362, datë 05.11.2013 i Gjykatës së Apelit Tiranë duhet të ndryshohen, duke u vendosur rrëzimi i kërkesëpadisë. Për efekt të unifikimit të praktikës gjyqësore ky vendim duhet të dërgohet për tu botuar në Fletoren Zyrtare.

PËR KËTO ARSYE

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, duke u bazuar në nenin 147/6 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe nenin 63/dh të ligjit nr.49/2012 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative”;

V E N D O S Ë N

Ndryshimin e vendimit nr.4937, datë 06.05.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe vendimit nr.2362, datë 05.11.2013 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe rrëzimin e kërkesëpadisë.

Ky vendim është unifikues dhe dërgohet për botim në Fletoren Zyrtare.

Tiranë, më 29.02.2016

MENDIM PAKICE

1. Unë gjyqtarja Mirela Fana, jam gjyqtare në pakicë në lidhje me arritjen e përfundimit njësues në vendimin nr.1 datë 29.02.2016 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, ku shumica ka vendosur se: “Kur punonjësi i Policisë së Shtetit, ka mbajtur dhe është paguar për gradën policore të cilën më pas ai e kundërshton, konsiderohet se ai ka marrë dijeni për gradën që kundërshtohet.”

2. Si gjyqtare në pakicë, jam e mendimit se, çështja objekt gjykimi është një çështje e një natyre të tillë, e cila nuk përbën një nga rastet e shqyrtimit në Kolegje të Bashkuara me qëllim njësimin apo ndryshimin e praktikës gjyqësore.

3. Fillimisht, sikurse ka rezultuar në çështjen gjyqësore objekt unifikimi, në zbatim të ligjit specifik të aplikueshëm, e konkretisht, nenit 126, pika 7 të ligjit nr.9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit”, është parashikuar se punonjësi i policisë ka të drejtë që, brenda 30 ditëve nga marrja dijeni, të ankohet për gradën e marrë tek eprori i autoritetit që i ka dhënë gradën, ose drejtpërdrejtë në gjykatë.

4. Në analizë të parashikimit të mësipërm ligjor, i gjithë diskutimi objekt unifikimi është përqendruar në pyetjen nëse, në mungesë të vërtetimit të komunikimit të aktit për gradën e akorduar, por në kushtet kur rezulton se nga mënyra efektive e aplikimit të gradave dhe vizualizimit të tyre në uniformën përkatëse, si dhe në kushtet e efekteve përkatëse financiare të një grade policore, mund të prezumohet marrja dijeni për aktin e ndryshimit të gradës.

5. Shumica e Kolegjeve të Bashkuara ka konkluduar se, një rast i tillë do të konsiderohet si marrje dijeni për ndryshimin e gradës policore, për efekt të përllogaritjes së afatit të parashkrimit të padisë për kundërshtimin e aktit administrativ mbi ndryshimin e kësaj grade.

6. Vlerësoj se nga pikëpamja përmbajtësore jam dakord me një konkluzion të tillë ligjor, por ky konkluzion nuk përbën në vetvete një nga ato raste për të cilat nevojitet, si investimi i Kolegjeve të Bashkuara për arritjen e një qëndrimi të unifikuar, po ashtu edhe arritja në një përfundim të tillë njësues.

7. Në mbështetje të qëndrimit të mësipërm, çmoj fillimisht se, referuar legjislacionit aktual i cili rregullon rastet e dërgimit të një çështjeje për gjykim në Kolegjet e Bashkuara me qëllim njësimin apo ndryshimin e praktikës gjyqësore, në kontekstin e çështjes konkrete, nuk gjendemi përpara njërit prej këtyre rasteve. Në këtë përfundim arrihet, pas një interpretimi sintetik e të harmonizuar të të gjithë kuadrit ligjor që rregullon dërgimin e çështjes për gjykim pranë Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

8. Konkretisht, neni 141/2 i Kushtetutës parashikon se: “Për njësimin ose ndryshimin e praktikës gjyqësore, Gjykata e Lartë ka të drejtë të tërheqë për shqyrtim në Kolegjet e Bashkuara çështje të caktuara gjyqësore.” Në respektim të sa më sipër, ligji specifik nr.8588, datë 15.3.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar, në nenin 14 të tij parashikon se çështjet që gjykohen në Kolegjet e Bashkuara janë “…a) rastet e parashikuara në Kodin e Procedurës Civile dhe Kodin e Procedurës Penale; b) ankimet kundër vendimeve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë; c) kërkesat për njësimin dhe ndryshimin e praktikës, ç) raste të tjera të parashikuara me ligj”.

9. Po ashtu, duke iu referuar nenit 481 të Kodit të Procedurës Civile, Kryetari i Gjykatës së Lartë mund të vendosë që gjykata të shprehet në Kolegje të Bashkuara për rekurse të paraqitura nga palët, për të cilat ka praktika të ndryshme të mëparshme në kolegjet e thjeshta. Sikurse qartazi rezulton nga dispozita e mësipërme, një prej rasteve të investimit të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë me qëllim unifikimin apo ndryshimin e praktikës gjyqësore, është pikërisht rasti i ekzistencës për të njëjtin problem ligjor, të praktikave të ndryshme të mëparshme nga kolegjet e thjeshta.

10. Në vijim të këtij argumentimi, vlerësoj se në rastin konkret, nuk ndodhemi përpara praktikave të ndryshme të Kolegjeve të Gjykatës së Lartë, pasi vetë Kolegji Administrativ i Gjykatës së Lartë nuk ka konstatuar paraprakisht ekzistencën efektive të këtyre praktikave nga ana e Kolegjeve të thjeshta. Në këtë mënyrë, sipas vetë përcaktimit të shumicës së Kolegjeve të Bashkuara, qëllimi i kalimit të çështjes objekt gjykimi për unifikim, ka qenë fakti se, sipas kësaj shumice“…ligji specifik që rregullon çështjen në gjykim, nuk përcakton ndonjë rregull të veçantë për të treguar mënyrën se si duhet të njoftohet punonjësi i policisë së shtetit të cilit i është ekuivalentuar grada policore, por e lidh fillimin e afatit të ankimit me marrjen dijeni të palëve të interesuara.”

10.1 Ndryshe nga ky përcaktim, jam e mendimit se, ligji ekzistues nuk ka mangësi në këtë drejtim, sa kohë që edhe në mungesë të një përcaktimi të shprehur mbi marrjen dijeni të një akti administrativ, në një proces gjyqësor do të mund të zbatohen mjetet përkatëse procedurale të të provuarit, për të identifikuar nëse është marrë efektivisht dijeni për këtë akt nga ana e palës së interesuar.

10.2 Po ashtu, edhe në rast se do të gjendeshim përpara mangësisë së ligjit ekzistues, sikurse arsyeton shumica e Kolegjeve të Bashkuara, jam e mendimit se, si evidentimi i këtyre mangësive, po ashtu edhe identifikimi i faktit që potencialisht interpretimi i këtij ligji në gjendjen ekzistuese mund të krijojë hapësirë për dykuptimësi, nuk përbëjnë shkaqe ligjore për të shqyrtuar një çështje në Kolegje të Bashkuara për unifikimin apo ndryshimin e praktikës gjyqësore.

11. Arsyetimi i mësipërm gjen mbështetje ligjore edhe në faktin se, parashikimi i ekzistencës së praktikave të ndryshme të Kolegjeve të thjeshta për të njëjtin problem ligjor, si kusht për ndërmarrjen e iniciativës për shqyrtimin e një çështjeje në Kolegje të Bashkuara, përbën një parim i cili synon të mbrojë Gjykatën e Lartë ndaj prirjes për “ndërhyrje” të një natyre legjislative, duke identifikuar qartazi ndarjen ndërmjet së drejtës ekskluzive të pushtetit ligjvënës për të bërë ligj dhe së drejtës ekskluzive të pushtetit gjyqësor për të interpretuar ligjin.

12. Thënë kjo, jam e mendimit se qëndrimi i shumicës në vendimin e mësipërm të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, evidenton qartazi rrezikun e ndërhyrjes së palegjitimuar të Gjykatës së Lartë në pushtetin legjislativ, ku gjykata, edhe pse në rastin konkret nuk ka patur mangësi në ligjin specifik të aplikueshëm, në mungesë të prerogativave kushtetuese për të krijuar apo plotësuar një normë, konkludon efektivisht në një përmbajtje të amenduar të ligjit ekzistues.

13. Për sa më sipër, vlerësoj se, pavarësisht përmbajtjes së konkluzionit të arritur në përfundimin njësues, vetë dërgimi i çështjes për shqyrtim në Kolegje të Bashkuara, me qëllim unifikimin apo ndryshimin e praktikës gjyqësore, nuk është kryer në kushtet e kuadrit ligjor specifik që rregullon pikërisht këtë procedurë, e konkretisht nenit 14 të ligjit nr.8588, datë 15.3.2000, “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar, si dhe nenit 481 të Kodit të Procedurës Civile.

Mirela Fana

Nr. 5/2016 i Regj ThemeltarNr. 2 i Vendimit

VENDIM

NË EMËR TË REPUBLIKËS

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë të përbëra nga:

Xhezair Zaganjori KryesuesArdian Nuni AnëtarEdmond Islamaj AnëtarArdian Dvorani AnëtarAleksandër Muskaj AnëtarArjana Fullani AnëtareAndi Çeliku AnëtarEvelina Qirjako AnëtareMajlinda Andrea AnëtareGuxim Zenelaj AnëtarMirela Fana AnëtareMedi Bici AnëtarShkëlzen Selimi AnëtarArtan Zeneli AnëtarAdmir Thanza AnëtarTom Ndreca Anëtar

në seancat gjyqësore të datave 04.04.2016 dhe 11.04.2016 morën në shqyrtim çështjen administrative me palë:

ANKUES: ALBANO ÇEPELESUBJEKT I INTERESUAR: KËSHILLI I LARTË I DREJTËSISË

TIRANË

OBJEKTI:

Kundërshtim i vendimit nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

Baza Ligjore: Nenet 30, 42, 147/6 të Kushtetutës të Republikës së Shqipërisë. Neni 6/1,2 i Konventës Evropiane

“Për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore”. Neni 36/1 i ligjit nr.9877, datë 18.02.2008

“Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”. Vendimi i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë nr.4 datë 13.190.2014.

Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.45, datë 15.04.2014, ka vendosur: “1. Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedim disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 2. Dhënien e masës disiplinore "Shkarkim nga detyra" ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele.

3. Një kopje e këtij vendimi i komunikohet rregullisht gjyqtarit. 4. Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në Gjykatën e Lartë, brenda 15 ditëve nga njoftimi i tij”.

Gjykata e Lartë, Kolegjet e Bashkuara, me vendimin nr.4 datë 13.10.2014, ka vendosur:

“Prishjen e vendimit nr.45 datë 15.04.2014 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në Këshillin e Lartë të Drejtësisë”.

Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.116 datë 22.12.2015, ka vendosur: “1. Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedim disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 2. Dhënien e masës disiplinore "Shkarkim nga detyra" ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 3. Një kopje e këtij vendimi i komunikohet rregullisht gjyqtarit. 4. Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në Gjykatën e Lartë, brenda 15 ditëve nga njoftimi i tij”.

Kundër vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në bazë të nenit 36/1 të Ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, ka ushtruar ankim në Gjykatën e Lartë, Gjyqtari Albano Çepele, i cili kërkon: “Anulimin e vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe rikthimin e të gjitha të drejtave civile të cenuara, si rrjedhojë e këtij vendimi”, duke parashtruar shkaqet e mëposhtme:

- Vendimi nr.116 datë 22.12.2015 i Këshillit të Larte të Drejtësisë lidhur me dhënien e Masës Disiplinore “Shkarkim nga detyra“ ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele është antikushtetues dhe i pabazuar në ligj.

- KLD ka keqinterpretuar konkluzionin e arritur nga ana e grupit të eksperteve mjeko ligjor, nuk është bazuar tek konkluzioni i tyre ka marrë cilësinë e funksionit të ekspertëve mjeko ligjorë duke dhënë kështu një vlerësim mjeko ligjor që nuk është në kompetencë të saj.

- Siç konstatohet, konkluzioni i arritur nga ana e ekspertëve mjeko ligjor ka të bëjë me faktin që sëmundja e tij ndikon në uljen e aktivitetit të tij fizik, por në asnjë moment nuk janë shprehur me termat ka pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit, ç’ka do të thotë se konkluzioni i KLD është dhënë në kundërshtim të hapur dhe flagrant me ligjin duke cenuar të drejtat themelore të individit të parashikuara nga Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut.

- Nuk rezulton të ekzistojë deri në këto momente vendim për kufizim apo heqje të aftësisë mendore dhe fizike apo raport i tillë që ta bëjë atë të paaftë psikologjikisht apo fizikisht.

- Është cenuar parimi i barazisë përpara ligjit (Neni 18 Të gjithë janë të barabartë përpara ligjit).

- Referuar praktikes së vendimeve të dhëna nga KLD lidhur me masat disiplinore ndaj gjyqtarëve që janë gjetur në shkelje (Vendim nr.44, datë 15.04.2014) rezulton se nga ana e KLD-së për të njëjtat shkelje, përsa i takon vonesave në dorëzimin e fashikujve të gjykimit nga ana e gjyqtareve të tjerë pranë sistemit gjyqësor të Shtetit Shqiptar janë dhënë masa më të buta disiplinore siç mund të jenë dhe transferimi etj.

- KLD nuk mund të procedojë në mënyrë të ndryshme për të njëjtat shkelje, duke qenë në këto kushte nëse ka gjyqtarë që kanë marrë një masë disiplinore më të butë si rrjedhoje e dorëzimit të fashikujve me vonesë pavarësisht ardhjes së pasojave në mënyrë të njëjtë.

- Përsa i përket, mungesave apo pamundësisë fizike të përkohshme, për të dalë në punë, sjellim në vëmendje se pamundësi fizike shëndetësore të tilla mungesa i realizojnë të gjithë gjyqtaret por ndaj askujt nuk mund të merret masë ekstreme “shkarkim nga detyra” për shkaqe shëndetësore siç është vepruar në rastin konkret.

- KLD-ja ka proceduar në kapërcim të ligjit përsa i përket marrjes së masave disiplinore, në kundërshtim me ligjin nr.9877 datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë“, në asnjë moment të procedimit nuk është vërtetuar me vendim gjyqësor të formës së prerë apo me çdo lloj tjetër forme, as nuk është pretenduar, as nuk është ngritur si argument, as nuk është ankimuar fakti i përfitimit në mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë i dhuratave, favoreve, premtimeve ose trajtimeve preferenciale të cilat i jepen për shkak të detyrës, që është kriter për shkarkim nga detyra.

- Procedimi me një masë kaq ekstreme dhe më të rëndë nga ana e KLD-së është i paligjshëm jo vetëm që ka dhënë një masë shumë ekstreme të pabazuar në ligj por që nuk është vërtetuar shkelja përkatëse e realizuar nga gjyqtari që ka qenë në procedim disiplinor për marrjen e masës kaq ekstreme, as nuk është ngritur apo pretenduar, por njëkohësisht është cenuar dhe parimi i barazisë para ligjit nga piramida e Gjyqësorit ku për të njëjtën shkelje, jepen masa të ndryshme.

- KLD ka proceduar në kapërcim të detyrave të lëna nga Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

- KLD ka proceduar në kundërshtim me ligjin lidhur me detyrat e lëna nga ana e Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë pasi ajo ka iniciuar një procedim të dytë inspektimi në kundërshtim të hapur me ligjin pa kërkesë të Ministrit, pa pasur ankime, e mbi të gjitha për të njëjtat çështje që Inspektoret e KLD-së kanë pasur mundësinë të kontrollojnë dhe kanë kontrolluar herën e parë, pavarësisht faktit nëse i kanë pasqyruar për herë të parë apo jo, pra është rifilluar një inspektim i dytë për të njëjtën periudhë, për të njëjtat dosje, për të njëjtat çështje, për të njëjtat shkelje, por që herën e dytë kanë shtuar disa shkelje më shumë.

- Vonesat e konstatuara nga e KLD-së lidhen kryesisht, me mbingarkesën, problemet shëndetësore, si dhe vonesat administrative që vijnë nga aparati ndihmës i gjyqtarit.

- Referuar ankesave te ardhura nga shtetasi S. Jenisheri, çmojmë se kërkesa ankimore i përket një periudhe shumë kohë më parë dhe ka qenë tendencioze, pasi jemi përpara një personi që ka bërë kërkesa ankimore kundrejt çdo gjyqtari të shkallës së parë dhe unë isha një ndër të shumtit për të cilin kjo pale ankuese ka parashtruar pretendimet e saja.

- Veprimet arbitrare që bëhen nga pale të ndryshme ndërgjyqëse duke vënë në lëvizje gjykatën thjesht për të zvarritur apo për të marrë në mënyrë arbitrare masa sigurim padie të çështjeve që mund të jenë ngritur dhe i kanë rënë për short gjyqtareve të tjerë, nuk duhet të jene shkak që të merren në konsiderate për të cenuar personalitetin tim si gjyqtar, aftësitë e mia, korrektësinë time, ndershmërinë time të cilat i kam pasqyruar në çdo vit të punës sime si gjyqtar.

- Referuar parimeve të paanshmërisë, pavarësisë dhe çmuarjes së vullnetit të brendshëm, e mbi të gjitha duke respektuar ligjin, nuk mund të arrihet në konkluzionin se vendimet e mia janë të kundërligjshme ashtu siç ka pretenduar në mënyrë të njëanshme dhe të paprovuar grupi i Inspektimit.

- Njëkohësisht arsyeja që vendimi ankimohet dhe prishet në Apel nuk përbën shkak që inspektoret të arrijnë në konkluzione që vendimet janë të kundërligjshëm përderisa janë prishur në Gjykatën e Apelit.

KOLEGJET E BASHKUARA TË GJYKATËS SË LARTË

pasi dëgjuan relatimin e çështjes nga gjyqtarët Arjana Fullani dhe Andi Çeliku; përfaqësuesen e palës ankuese Albano Çepele, Av. Silvana Karaj, e cila kërkoi pranimin e ankesës, anulimin e vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të KLD-së; përfaqësuesen e KLD-së, Marsida Xhaferrllari që kërkoi rrëzimin e kërkesës ankimore; dhe si biseduan çështjen në tërësi,

V Ë R E J N Ë

RRETHANAT E ÇËSHTJES

1. Nga materialet e dosjes gjyqësore rezulton se ankuesi Albano Çepele ka ushtruar detyrën e gjyqtarit pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër.

2. Rezulton se nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, pas verifikimeve të kryera nga Inspektorati i këtij Këshilli, i janë përcjellë për kompetencë vlerësimi Ministrit të Drejtësisë, tre relacione lidhur me mundësinë e procedimit disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele.

3. Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, pasi është vënë në dijeni nga Kryetari i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër për veprimtarinë gjyqësore të kësaj gjykate, midis tyre edhe të gjyqtarit Albano Çepele, në lidhje me mosdorëzimin të një numri vendimesh, bazuar në Urdhrin e Verifikimit të datës 29.10.2012 të Kryeinspektorit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë “Për verifikimin e informacionit të Kryetarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Andri Ymeri, që lidhet me ushtrimin e funksionit të gjyqtarit të kësaj gjykate, Albano Çepele” ka filluar procesin e verifikimit të informacionit në përputhje me ligjin nr.8811, datë 17.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë” dhe në Rregulloren “Për organizimin dhe funksionimin e Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë”.

4. Pas verifikimeve Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë ka arritur në konkluzionin se gjyqtari Albano Çepele ka gjykuar 34 çështje me problematikë në afatin e dorëzimit të vonuar të arsyetimit të vendimeve. Nga verifikimi ka rezultuar se vendimet e 25 çështjeve janë dorëzuar tej afateve kohore të parashikuara në nenin 308 të Kodit të Procedurës Civile dhe nenin 386 të Kodit të Procedurës Penale, ndërsa për 9 vendime të tjera ka rezultuar se nuk kanë qenë të dorëzuara në momentin e verifikimit, por edhe për këto vendime të pa dorëzuara është konstatuar se ka kaluar afati i arsyeshëm kohor brenda të cilit ato duhet të dorëzoheshin. (Në relacionin përkatës renditen të dhëna për 34 dosje të verifikuara si dhe afatet e dorëzimit të secilës prej tyre afatet e dorëzimit të vendimeve variojnë nga afati minimal pas 15 ditësh nga shpallja e vendimit dhe në maksimum shkon deri në 3 muaj e 22 ditë, nga data e shpalljes së vendimit).

5. Rezulton se gjyqtari Albano Çepele është vënë në dijeni të urdhrit të verifikimit të mësipërm për të cilin ka parashtruar observacionet e tij. (Akt Njoftimi datë 31.10.2012 i urdhër verifikimit dhe proces verbali).

6. Më tej Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë i ka përcjellë relacionin datë 05.11.2012, materialet, si dhe aktet përkatëse Këshillit të Lartë të Drejtësisë, duke rekomanduar dërgimin e materialit Ministrisë së Drejtësisë për fillimin e procedimit disiplinor ndaj gjyqtarit Albano Çepele.

7. Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me shkresën nr.845 Prot., datë 20.03.2013, i ka përcjellë Ministrit të Drejtësisë relacionin e sipërcituar dhe materialet shoqëruese, për kompetencë vlerësimi “Mbi mundësinë e procedimit disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele”.

8. Me shkresën nr.1706/1 Prot., datë 30.04.2013 të Ministrisë së Drejtësisë gjyqtari Albano Çepele është njoftuar mbi konstatimet e verifikuara nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë.

9. Rezulton se gjyqtari Albano Çepele është vënë në dijeni të konstatimeve e verifikimeve të mësipërme për të cilat ka parashtruar observacionet e tij në datën 07.05.2013.

10. Mbi ankimin e paraqitur nga shtetasi Selami Jenisheri ndaj veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër Albano Çepele, lidhur me çështjen civile me paditës Selami Jenisheri kundër të paditurit Vasfije Pelinku, me objekt “Marrje masë sigurim padie”, ka dalë Urdhri i Verifikimit datë 06.09.2010 i Kryeinspektores së Këshillit të Lartë të Drejtësisë për verifikimin e kësaj ankese.

11. Pas verifikimit të ankesës dhe relacionit të Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, ky i fundit me shkresën nr.2342 Prot., datë 13.08.2013, i ka përcjellë Ministrit të Drejtësisë relacionin dhe dokumentet shoqëruese për kompetencë vlerësimi, mbi mundësinë e procedimit disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele, duke kërkuar dhe “...bashkimin e këtij relacioni me relacionin e parë të KLD-së, datë 20.03.2013”.

12. Sipas relacionit përkatës është konstatuar se gjyqtari Albano Çepele nuk kishte kryer asnjë veprim procedural për kalimin e çështjes në seancë, duke shkelur përcaktimet e nenit 202 të Kodit të Procedurës Civile.

13. Gjyqtari Albano Çepele është vënë në dijeni të konstatimeve e verifikimeve të mësipërme për të cilat ka parashtruar observacionet e tij me shkresën nr.1706/6 Prot., datë 31.10.2013, dhe 09.11.2013.

14. Mbi ankimin e paraqitur nga shtetasit Mikel Muzhani dhe Emine Zadrima, ndaj veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër Albano Çepele, lidhur me dy procese gjyqësore ku ankuesit pretendojnë për dhënie vendimi të kundërligjshëm, ka dalë urdhri i Verifikimit nr.2427/1 Prot., datë 06.09.2013 i Kryeinspektores së Këshillit të Lartë të Drejtësisë për verifikimin e kësaj ankese.

15. Pas verifikimit të ankesës dhe relacionit të Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, ky i fundit me shkresën nr.2427/2 Prot., datë 22.10.2013, i ka përcjellë Ministrit të Drejtësisë relacionin dhe dokumentet shoqëruese për kompetencë vlerësimi, mbi mundësinë e procedimit disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele, “...duke kërkuar bashkimin e këtij relacioni me relacionet e mëparshme të KLD-së, nr.845 prot., datë 20.03.2013 dhe nr.2342 prot., datë 13.08.2013”.

16. Në relacionin përkatës parashtrohet se gjyqtari A. Çepele, lidhur me çështjen civile për të cilën ankimohet shtetasi Mikel Muzhani, ka marrë vendim për vendosjen e masës së sigurimit të padisë, duke pezulluar veprimet përmbarimore derisa vendimi mbi shqyrtimin e padisë të marrë formë të prerë. Ankimi kundër këtij vendimi është shqyrtuar nga Gjykata e Apelit Shkodër, pas përfundimit të verifikimit. Nga informacioni rezulton se gjykata e apelit ka vendosur ndryshimin e vendimit të gjykatës së shkallës së parë. Ndaj vendimit të gjykatës së apelit nuk është ushtruar rekurs. Ndërkohë padia e themelit të çështjes ka qenë në shqyrtim në gjykatën e rrethit gjyqësor.

17. Edhe çështja për të cilën është ankuar shtetësja Emine Zadrima ka të bëjë me vendimin e marrë më datë 05.07.2013 për sigurim padie, duke u pezulluar ekzekutimi i titullit ekzekutiv nr.19/1 datë 23.03.2013. Rezulton se deri ditën e verifikimit çështja nuk ka qenë shqyrtuar nga Gjykata e Apelit Shkodër, e cila është shprehur me vendim më pas dhe ka vendosur ndryshimin e vendimit të gjykatës së shkallës së parë dhe rrëzimin e kërkesës. Sipas informacionit ka rezultuar se padia e themelit është ngritur 7 ditë pas marrjes së masës së sigurimit të padisë.

18. Për të dy këto raste nga ana e Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë është arritur në konkluzionin se nga ana e gjyqtarit Albano Çepele nuk është zbatuar detyrimi i përcaktuar në nenin 204 të Kodit të Procedurës Civile, sipas të cilit gjykata, kur merr masën e

sigurimit të padisë, duhet të caktojë dhe një afat jo më shumë se 15 ditë, brenda të cilit duhet të paraqitet padia në gjykatë. Njëkohësisht disponimi me vendimet e mësipërme është konsideruar se bie ndesh me nenin 3 të Aktit Normativ nr.3, datë 01.08.2012 “Për lirimin e banesave pronarëve të ligjshëm nga qytetarët e pastrehë, banues në banesat ish-pronë e subjekteve të shpronësuar”, sipas të cilit gjykatat nuk mund të kryejnë pezullimin e urdhrit të ekzekutimit.

19. Gjyqtari Albano Çepele është vënë në dijeni të urdhër verifikimit nr.2427/1 Prot., datë 06.09.2013 me akt njoftimin datë 09.09.20113 dhe më pas ka parashtruar observacionin e tij.

20. Sa më sipër, Ministri i Drejtësisë, me shkresën nr.3993/1 Prot., datë 09.12.2003 drejtuar z. Albano Çepele, e ka njoftuar këtë të fundit “mbi konstatimet e verifikuara nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë”.

21. Në përgjigjen e datës 17.12.2013, protokolluar me nr.4598 datë 17.12.2013, nga gjyqtari Albano Çepele janë parashtruar si arsye të vonesës (i) gjendja e tij jo e mirë shëndetësore, “sëmundja e rëndë deri më sot e pashërueshme Skleroza Multiple e cila në periudha të veçanta rëndohet duke sjellë dhe paaftësi të përkohshme në lidhje me fizikun tim, për periudhën që bëhet fjalë kam pasur humbje të rëndë të ekuilibrit dhe të shikimit. Kam qenë duke u trajtuar në Spitalin Neurologjik”; (ii) “për vitin 2012 megjithë mbingarkesën e madhe që kam në punë vetëm gjatë vitit 2012 kam shqyrtuar 736 dosje dhe kam përfunduar 597 çështje”.

22. Me shkresën nr.3993/2 Prot., datë 09.01.2014 Ministri i Drejtësisë, i ka kërkuar Këshillit të Lartë të Drejtësisë “Fillimin e procedimit disiplinor ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele”. Ministri i Drejtësisë, në vlerësim të fakteve dhe përmbajtjes së relacioneve të mësipërme, të parashtruara nga Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, ka çmuar se gjyqtari Albano Çepele duhet t’i nënshtrohet përgjegjësisë disiplinore, duke kërkuar si masë disiplinore “shkarkim nga detyra”.

23. Pas shqyrtimit të kërkesës së Ministrit të Drejtësisë, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.45, datë 15.04.2014, ka vendosur: “1. Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedim disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 2. Dhënien e masës disiplinore "Shkarkim nga detyra" ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 3. Një kopje e këtij vendimi i komunikohet rregullisht gjyqtarit. 4. Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në Gjykatën e Lartë, brenda 15 ditëve nga njoftimi i tij”.

23.1. Arsyetimi i Vendimit: ”Lidhur me çështjet e gjykuara dhe të pa dorëzuara apo dorëzuara me vonesë nga gjyqtari Albano Çepele, përbën shkelje shumë të rëndë të ligjit me pasojë cenimin e lirive dhe të drejtave themelore të njeriut”, parashikimi i pikës 2 të nenit 15 të Kushtetutës “...shihet i lidhur me detyrime të tjera që, akti themelor i shtetit i ngarkon në mënyrë të posaçme pushtetit gjyqësor. Konkretisht, neni 43 i Kushtetutës, i njeh kujtdo të drejtën për t’u ankuar kundër një vendimi gjyqësor, në një gjykatë më të lartë, të drejta këto të parealizuara për palët pjesëmarrëse në proceset e cituara më lart, të gjykuara prej tij”; - “Gjatë veprimtarisë gjyqësore në mënyrë të përsëritur, gjyqtari..., Albano Çepele, ka shkelur disa dispozita të detyrueshme për zbatim të legjislacionit procedural në fuqi në Republikën e Shqipërisë”; - referuar neneve 1 dhe 4 të Kodit të Procedurës Civile “Me veprimet e tij, gjyqtari Albano Çepele, ka shkelur edhe parashikimet e bëra në nenin 308 të K.Pr.Civile”, duke mos dorëzuar vendimet gjyqësore të arsyetuar brenda afatit 10 ditor. “Mosdorëzimi i vendimeve gjyqësore brenda këtij afati është bërë në mënyrë të pajustifikuar”; - “Konstatohen shkelje edhe të dispozitave procedurale penale konkretisht neni 2 i K.Pr.Penale përcakton detyrueshmërinë e zbatimit të rregullave të parashikuara në të...Duke mos arsyetuar vendimet për masat e sigurimit personal dhe kërkesat administrative penale, gjyqtari ka shkelur disponimet urdhëruese të nenit 386 të K.Pr.Penale duke mos respektuar

afatin e parashikuar në të, për depozitimin e vendimit të arsyetuar në sekretarinë gjyqësore. Njëkohësisht ai ka shkelur nenin 113 të K.Pr.Penale, duke mos depozituar fashikullin në Sekretarinë Gjyqësore brenda afatit 5 ditor...”; - “Shkaku kryesor për masën disiplinore “shkarkim nga detyra”, është kryesisht mosrespektimi nga ana e gjyqtarit të dispozitave procedurale në gjykimin e çështjeve dhe konkretisht “moskryerja në kohë dhe në mënyrë të përsëritur të detyrës nga ana e gjyqtarit, lidhur me arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve përfundimtare”. Këto veprime të tij janë kryer në mënyrë të përsëritur dhe të pajustifikuar duke sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim si dhe për dhënien e drejtësisë. Sa më sipër këto shkelje disiplinore janë konsideruar nga ligjvënësi si akte sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit, në kuptim të ligjit nr.9877, datë 18.02.2008”; - “Shkeljet e konstatuara rezultojnë dhe dalin qartë në të gjitha aktet shkresore të marra në shqyrtim në këtë vendimmarrje të Këshillit, siç janë relacionet e inspektorëve të IKLD dhe shkresat përkatëse, procesverbalet e verifikimit të kryera prej tyre apo dhe vetë kërkesa e Ministrit drejtuar KLD”; - “Në sjelljen e gjyqtarit Çepele, KLD konstaton një mungesë kujdesi dhe operativiteti, neglizhencë, të tilla që kalojnë “kufirin e të arsyeshmes”, dhe një sjellje e tillë nuk mund të justifikohet, sjellje e cila çon në cenimin e prestigjit të gjyqtarit dhe humbjen e besimit ndaj tij”; - “..., vlerësohet se vonesat e gjyqtarit në arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve gjyqësore konsiderohen si shkelje disiplinore në kuptim të nenit 32/1/a si dhe nenit 32/2/c të Ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 dhe e ngarkojnë atë me përgjegjësi disiplinore pasi: ) këto vonesa janë të vazhdueshme, të përsëritura dhe të pajustifikuara; i)... kanë sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo në dhënien e drejtësisë; ii) ... janë jashtë çdo afati të arsyeshëm logjik dhe objektiv; iii) ...kanë cenuar imazhin e drejtësisë dhe kanë ulur besimin e publikut te drejtësia”; - “Gjithashtu, Këshilli konstaton se gjyqtari Albano Çepele është në pamundësi efektive për të ushtruar normalisht detyrën. Sëmundja i shkakton gjyqtarit paaftësi fizike e cila domosdoshmërisht reflektohet në punën e tij, sëmundje e cila ka premisa të qarta që do të jetë e vazhdueshme duke ndikuar në vijimësi të punës së tij”.

24. Kundër vendimit nr.45, datë 15.04.2014 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në bazë të nenit 36/1 të Ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, ka ushtruar ankim në Gjykatën e Lartë gjyqtari Albano Çepele, i cili kërkon: “Anulimin e vendimit nr.45, datë 15.04.2014 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe rikthimin e të gjitha të drejtave civile të cenuara, si rrjedhojë e këtij vendimi”.

25. Gjykata e Lartë, Kolegjet e Bashkuara, me vendimin nr.4 datë 13.10.2014, ka vendosur: “Prishjen e vendimit nr.45 datë 15.04.2014 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në Këshillin e Lartë të Drejtësisë”.

25.1. Arsyetimi i Vendimit: “Rezulton se Këshilli i Lartë i Drejtësisë: (i) nuk ka sqaruar plotësisht rrethanat dhe faktet që lidhen me procedimin disiplinor të gjyqtarit Albano Çepele, objekt gjykimi; (ii) nuk ka zhvilluar një hetim administrativ konform kërkesave të dispozitave të ligjit nr.9877/2008, të ligjit nr.8811/2001 dhe të Kodit të Procedurave Administrative, gjë që e ka çuar në një cilësim jo të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me të; (iii) konkluzioni i Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk është rrjedhojë e një analize tërësore dhe objektive të provave të marra gjatë zhvillimit të procedurës disiplinore dhe veçanërisht gjatë shqyrtimit të tyre në mbledhjen e datës 15.04.2014. Inkoherenca dhe kontradiksionet që mbart vendimi i ankimuar në pjesën arsyetuese të tij, si dhe faktet e rrethanat që janë anashkaluar janë një argument i mjaftueshëm për ta konsideruar vendimin të paarsyetuar dhe për rrjedhojë, të cenueshëm. Gjithashtu, Kolegjet e Bashkuara vlerësojnë se vendimi nr.45, datë 15.04.2014 nuk përmban konkretizimin e të gjitha veprimeve procedurale, të domosdoshme për të sheshuar pretendimet e ankuesit dhe as analizën juridike të të gjitha çështjeve të ngritura. Konstatohet se Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk ka argumentuar se cilat janë shkaqet e vërteta të shkeljeve që i atribuohen ankuesit. Pra, nuk

rezulton që në vendim të jenë arsyetuar se mangësitë në veprimtarinë e punës së ankuesit janë rezultat i veprimeve ose mosveprimeve me dashje, që diskreditojnë rëndë pozitën e tij si gjyqtar, apo janë gabime që mund të kenë ardhur si pasojë e gjendjes shëndetësore apo e ngarkesës së punës. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë evidentojnë se vendimi nr.45 datë 15.04.2014 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë në pjesën arsyetuese të tij është kontradiktor lidhur me shkaqet që formësojnë shkelje shumë të rënda nga ana e gjyqtarit Albano Çepele. Ky këshill, parashtron se “...vonesat e gjyqtarit në arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve gjyqësore, konsiderohen si shkelje disiplinore, nga ana tjetër, është po vetë Këshilli i Lartë i Drejtësisë që ka konstatuar “...se gjyqtari Albano Çepele është në pamundësi efektive për të ushtruar normalisht detyrën. Sëmundja i shkakton gjyqtarit paaftësi fizike. Verifikimi i këtij pretendimi, brenda kornizës ligjore të hetimit administrativ, dhe analiza juridike e fakteve e provave në tërësinë e tyre, në raport me nenin 147/6 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe dispozitat e tjera ligjore të zbatueshme për rastin konkret, do të nxirrte qartësisht dhe saktësisht arsyet e vonesave, nëse ato janë të tilla që përbëjnë “akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit...” apo ndodhemi përpara paaftësisë “mendore e fizike”. Gjithashtu, evidentohet se Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk i ka dhënë përgjigje pretendimit të ankuesit lidhur me ngarkesën e madhe vjetore me çështje për shqyrtim në raport me gjyqtarët e tjerë të po së njëjtës gjykate. Pa përmendur shifra rezulton se ankuesi për vitin 2012, së bashku me një koleg tjetër, ka patur numrin më të madh të çështjeve për shqyrtim. Në këto rrethana, Këshilli i Lartë i Drejtësisë kishte detyrimin ligjor të verifikonte e analizonte ndikimin ose jo të ngarkesës së punës në kushtet e gjendjes shëndetësore të ankuesit, për vonesat në arsyetim dhe dorëzim të vendimeve gjyqësore. Po kështu, në vendim parashtrohet si konkluzion se “Sjellja e gjyqtarit ka diskretituar rëndë pozitën dhe figurën e tij, dhe ka treguar paaftësinë e tij për të përballuar punën e tij të përditshme”, por nuk është treguar e analizuar asnjë fakt që përbën “paaftësi” në kuptim të nenit 147/6 të Kushtetutës. Në vendim nuk gjejnë pasqyrim pasojat (faktet dhe/ose rrethanat) konkrete të ardhura nga vonesat në dorëzim të vendimeve gjyqësore të arsyetuar që përbëjnë, nga njëra anë, diskreditim të pozitës dhe figurës të gjyqtarit dhe, nga ana tjetër, cenim të imazhit të drejtësisë dhe ulje të besimit të publikut te drejtësia e vendimeve të dhëna nga gjyqtari Albano Çepele në veçanti dhe të imazhit të drejtësisë në përgjithësi. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë sjellin në vëmendje se në rastet kur merret në shqyrtim veprimtaria e një gjyqtari dhe për më tepër kur ai ngarkohet me përgjegjësi disiplinore, në vendim duhet domosdoshmërisht të argumentohen dhe të arsyetohen jo vetëm faktet dhe provat që mbështesin atë e që përbëjnë shkeljet, por duhet të argumentohen dhe të pasqyrohen edhe pasojat konkrete për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim, si dhe cenimin konkret të imazhit të gjyqtarit që përbën cenim të imazhit të drejtësisë”.

26. Në rigjykim, në zbatim të detyrave të lëna me vendimin nr.4 datë 31.10.2014 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka kryer veprimet e mëposhtme.

27. Me vendimin nr.26 datë 03.03.2015 Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka vendosur: “Të ngarkojë Inspektoratin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë që në zbatim të vendimit nr.4 datë 13.10.2014 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë të përgatisë materialin e nevojshëm dhe rishqyrtimin e tij në mbledhjen e radhës së këshillit”.

28. Në zbatim të vendimit të mësipërm, me shkresën nr.942/1 Prot., datë 27.03.2015 Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë i ka paraqitur KLD-së Raportin mbi procedimin disiplinor të Gjyqtarit Albano Çepele, duke sugjeruar: “mund të disponohet nga KLD me plotësimin e verifikimit për të mbledhur detaje të reja shtesë mbi pasojat, duke evidentuar saktësisht vonesat, ka vend për të plotësuar verifikimin se cili ka qenë shkaku përcaktues në vonesat e konstatuara. Verifikimi i këtij pretendimi kërkon marrjen e të dhënave shtesë në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Shkodër dhe për zbatimin e kësaj detyre të Gjykatës së Lartë,

KLD mund të urdhërojë Inspektoratin e KLD-së për verifikim shtesë sipas nenit 31/5 të ligjit nr.8811 datë 17.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”.

29. Në mbledhjen e datës 29.04.2015, Këshilli i Lartë i Drejtësisë pasi është njohur me raportin e sipërcituar, me vendimin nr.42 datë 29.04.2014 ka vendosur: “Të ngarkojë Inspektoratin e KLD-së të bëjë verifikimin shtesë të veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër për periudhën e verifikuar, për të cilën ka filluar procedimi disiplinor i tij. Në kryerjen e verifikimit shtesë të mbahet në konsideratë analiza dhe konkluzionet e Raportit të Inspektoratit nr.942/1 Prot., datë 27.03.2015”.

30. Me shkresën nr.1987 datë 08.06.2015, Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë ka dërguar pranë KLD-së Raportin mbi verifikimin shtesë të veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër sipas vendimit nr.42 datë 29.04.2015 të KLD.

31. Pas verifikimeve shtesë Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë me Raportin e mësipërm ka arritur në konkluzionin se: (i) gjyqtari Albano Çepele ka patur vonesa në 34 raste të vendimeve gjyqësore të shpallura prej tij. Vonesat variojnë nga 10 ditë deri në 3 muaj e 22 ditë. Në 28 prej këtyre rasteve, vonesa është më shumë se 30 ditë. Në 5 çështje palët kanë paraqitur ankim dhe vonesa ka ndikuar në zvarritjen e përcjelljes së dosjes në gjykatën pritëse, në 29 çështjet e tjera nuk është paraqitur ankim dhe vonesa ka ndikuar në zvarritjen e ekzekutimit të të drejtave të fituara gjyqësisht duke cituar edhe natyrën e çështjeve konkrete. (ii) Gjyqtari ka pretenduar se vonesat lidhen me ngarkesën, gjendjen shëndetësore dhe vendbanimin e tij larg vendit të punës. Evidentohet se për periudhën e inspektuar, Gjyqtari Albano Çepele ka munguar vetëm tre ditë me raport mjekësor, nuk ka pasur asnjë urdhër të kryetarit për përjashtimin e gjyqtarit nga shorti për shkak të ngarkesës së lartë dhe asnjë kërkesë të gjyqtarit për një gjë të tillë, gjithashtu nuk është konstatuar diferencë ngarkese midis këtij gjyqtari dhe gjyqtarëve të tjerë. Vetë gjyqtari ka paraqitur një kërkesë në KLD në datën 22.10.2012 duke kërkuar transferimin për shkak të gjendjes shëndetësore, disa ditë pas raportimit të vonesave nga ana e Kryetarit në KLD. Si përfundim as ngarkesa në punë, gjendja shëndetësore dhe vendbanimi i largët nuk është reklamuar përpara verifikimit të parë të Inspektoratit dhe në këto kushte kjo është pranuar si gjendje normale dhe në rastin më të keq nga ana e Kryetarit është vlerësuar që vonesat i atribuohen neglizhencës në detyrë të gjyqtarit. (iii) Lidhur me ndikimin që gjendja shëndetësore ka pasur në vonesat e konstatuara ka nevojë për marrjen e një mendimi të specializuar për të saktësuar llojin e sëmundjes dhe aftësinë e tij për të përmbushur detyrën.

32. Sa më sipër me vendimin nr.68 datë 19.06.2015 Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka vendosur: “1. Të verifikojë gjendjen shëndetësore të gjyqtarit Albano Çepele për të saktësuar faktet e mëposhtme: a) A vuan gjyqtari Albano Çepele nga sëmundja Skleroza Multiple? b) Nëse gjyqtari Albano Çepele vuan nga kjo sëmundje, a është e mundur që sëmundja ta ketë vënë gjyqtarin në pamundësi për të ushtruar detyrën e tij të gjyqtarit? c) A është kjo sëmundje në atë shkallë që e vendos gjyqtarin në pamundësi për të ushtruar detyrën e gjyqtarit në të ardhmen? 2. Të caktojë ekspertët nga Instituti i Mjekësisë Ligjore, konkretisht Dr. Zija Ismaili, Dr. Admir Sinamati dhe Dr. Arben Lloja të cilët të japin mendim mbi pyetjet objekt verifikimi...”.

33. Në zbatim të vendimit të mësipërm nga ana e ekspertëve është kryer akti i ekspertimit i cili i është dërguar Këshillit të Lartë të Drejtësisë me shkresën nr.1339 Prot., datë 30.07.2015. Ekspertët e caktuar nga ana e KLD-së pas kryerjes së ekzaminimeve kanë arritur në konkluzionin se: “ Referuar të dhënave të kartelës klinike dhe dokumenteve të çështjes, ekzaminimit objektiv si dhe historikut të sëmundjes shtetasi, Gjyqtar Albano Çepele është diagnostikuar dhe vuan nga Skleroza Multiple me ecuri progresive dhe aktualisht

paraqet sindromë piramidale me tetraparezë spastike, sindrom cerebelar, me ecje afaktike me bazë të gjerë. Çrregullim i ekuilibrit dhe vertizhe paroksistike. EDSS vlerësohet 3.5 pikë kurtzke. Sëmundja nga e cila vuan ky shtetas ndikon në uljen e aktivitetit fizik të tij”.

34. Nga aktet e dosjes rezulton se në mbledhjen e datës 18.09.2015 Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka zhvilluar seancën për shqyrtimin e procedimit disiplinor në ngarkim të gjyqtarit Albano Çepele në praninë e përfaqësuesit të ankuesit, ku janë shqyrtuar edhe akti shtesë i verifikimit dhe gjithashtu edhe akti i ekspertimit i ekspertëve mjeko ligjorë, të cilët gjithashtu kanë qenë të pranishëm në mbledhje dhe kanë dhënë sqarime në lidhje me këtë akt ekspertimi.

35. Rezulton se në mbledhjen e radhës të datës 22.12.2015 të KLD-së, është diskutuar në lidhje me procedimin disiplinor për gjyqtarin e Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër Albano Çepele dhe nga ana e Ministrit të Drejtësisë është kërkuar që përveç shkeljeve disiplinore ky gjyqtar duhet të shkarkohet nga detyra edhe për pamundësinë për të ushtruar detyrën e gjyqtarit për arsye shëndetësore.[1]

36. Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.116 datë 22.12.2015, ka vendosur: “1. Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedim disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 2. Dhënien e masës disiplinore "Shkarkim nga detyra" ndaj gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele. 3. Një kopje e këtij vendimi i komunikohet rregullisht gjyqtarit. 4. Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në Gjykatën e Lartë, brenda 15 ditëve nga njoftimi i tij”.

36.1. Arsyetimi i Vendimit: “Evidentohet se për periudhën e inspektuar, Gjyqtari Albano Çepele ka munguar vetëm tre ditë me raport mjekësor, nuk ka pasur asnjë urdhër të kryetarit për përjashtimin e gjyqtarit nga shorti për shkak të ngarkesës së lartë dhe asnjë kërkesë të gjyqtarit për një gjë të tillë, gjithashtu nuk është konstatuar diferencë ngarkese midis këtij gjyqtari dhe gjyqtarëve të tjerë. Vetë gjyqtari ka paraqitur një kërkesë në KLD në datën 22.10.2012 duke kërkuar transferimin për shkak të gjendjes shëndetësore, disa ditë pas raportimit të vonesave nga ana e Kryetarit në KLD. Gjatë vitit 2012 janë paraqitur 3 raporte mjekësore me të cilat ai ka justifikuar mungesën në detyrë për 10 ditë pune. Nga këto raporte mjekësore vetëm 1 prej tyre i përket periudhës në të cilën ai ka vonuar vendimet gjyqësore. Si përfundim as ngarkesa në punë, gjendja shëndetësore dhe vendbanimi i largët nuk është reklamuar përpara verifikimit të parë të Inspektoratit dhe në këto kushte kjo është pranuar si gjendje normale dhe në rastin më të keq nga ana e Kryetarit është vlerësuar që vonesat i atribuohen neglizhencës në detyrë të gjyqtarit. Ngarkesa në punë e gjyqtarit është vlerësuar se ka qenë në të njëjtat nivele me gjyqtarë të tjerë dhe shkaku i pretenduar prej gjyqtarit se këto vonesa kanë ardhur si pasojë e ngarkesës në punë nuk qëndron dhe nuk është pretenduar asnjëherë për gjendjen e tij shëndetësore. Me vonesat e konstatuara, gjyqtari Albano Çepele, palëve pjesëmarrëse iu është cenuar e drejta kushtetuese për të patur një gjykim të rregullt brenda një afati të arsyeshëm që garantohet nga neni 42/2 i Kushtetutës. Këshilli vlerëson se përsa i përket 34 çështjeve që ndodhen në relacionin e parë, në veprimtarinë e gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër Albano Çepele, provohet të ketë shkelje të ligjit që përbëjnë shkelje të disiplinës në punë në kuptim të nenit 32, pika 2, shkronja “c” të ligjit nr.9877/2008... Janë shkelje shumë të rënda aktet dhe sjelljet që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit si më poshtë: shkelja e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale, kur këto shkelje kanë pasjellë ose mund të sillnin pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim ose për dhënien e drejtësisë”.

1[] Vendimi nr.nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 14: “Në mbledhjen e datës 22 Dhjetor 2015, gjatë zhvillimit të seancës plenare, ministri i Drejtësisë mbështetur në akt-ekspertimin nr.1339 “Mbi vlerësimin e gjendjes shëndetësore të gjyqtarit Albano Çepele”, për shkeljet e konstatuara në relacionet e prezantuara me shkresën e tij nr.3993/2 prot., datë 09.01.2014 për procedim disiplinor ndaj gjyqtarit Albano Çepele kërkon që ky gjyqtar duhet të shkarkohet nga detyra edhe për pamundësinë për të ushtruar detyrën e gjyqtarit për arsye shëndetësore”. Proces verbali i mbledhjes së Këshillit të Lartë të Drejtësisë datë 22.12.2015, faqe 10-11.

Gjithashtu gjyqtari Albano Çepele ka shkelur në mënyrë të përsëritur dhe të pajustifikuar dispozita urdhëruese procedurale duke marrë 2 vendime haptazi të paligjshme. Nga shkelja e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale, kanë ardhur pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim. Neni 41/1 dhe 43/1 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë garantojnë të drejtën e pronës private dhe mbrojtjen e saj nga cenimi nëpërmjet një procesi të rregullt ligjor. Përfundimisht vlerësohet se veprimet e kryera nga gjyqtari i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele, janë shkelje shumë të rënda të disiplinës, të parashikuara nga neni 32, pika 2, shkronja “c” e ligjit 9877, datë 18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë", i ndryshuar, në të cilin parashikohet se: “Janë shkelje shumë të rënda aktet dhe sjelljet që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit si më poshtë: c) shkelja e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale, kur këto shkelje kanë pasjellë ose mund të sillnin pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim ose për dhënien e drejtësisë”. KLD vlerëson se respektimi i dispozitave procedurale të cilat lidhen me dorëzimin e vendimeve brenda një afati të arsyeshëm, në mënyrë që të mos cenohen të drejtat kushtetuese të palëve në proces dhe të mos pengohet dhënia e drejtësisë, është e lidhur drejtpërsëdrejti me respektimin e parimit të zhvillimit dhe përfundimit të një procesi brenda një afati të arsyeshëm. Me afat të arsyeshëm ligjor kuptohet jo vetëm koha që merr shqyrtimi i çështjes deri në shpalljen e vendimit përfundimtar nga ana e gjykatës, por edhe koha që i nevojitet gjykatës të dorëzojë vendimin përfundimtar të arsyetuar. Gjithashtu, Këshilli është i vetëdijshëm se respektimi i afatit të arsyeshëm ligjor varet nga shumë faktorë të procesit të gjykimit të cilët janë të lidhur dhe ndikojnë drejtpërsëdrejti në zhvillimin e këtij procesi, siç mund të jenë: sjelljet e palëve në proces, kompleksiteti i çështjes, përkushtimi dhe aftësia e gjykatës dhe administratës gjyqësore për përfundimin në kohë të procesit dhe ushtrimin e detyrës në përputhje me ligjin, etj. Afati i arsyeshëm që merret në konsideratë për zhvillimin e një procesi të rregullt ligjor fillon me ngritjen e padisë dhe përfundon kur vendimi merr formë të prerë. Këshilli thekson se afatet brenda të cilit duhet të dorëzohen vendimet e arsyetuara janë përcaktuar në dispozitat procedurale si neni 308 i KPC, neni 113, 179, 386 i KPP dhe se nuk është konstatuar se nga gjyqtari është marrë ndonjë masë për të eliminuar çdo lloj shkaku objektiv, nëse ka ekzistuar, që ato të dorëzohen brenda një afati të arsyeshëm në mënyrë që në çdo rast, dorëzimi i vendimeve të mos marrë më shumë kohë se sa ka marrë vetë procesi gjyqësor, apo ato të mbahen pafundësisht të bllokuara dhe të pa dorëzuara. Në sjelljen e gjyqtarit Çepele, KLD konstaton një mungesë kujdesi dhe operativiteti, neglizhencë, të tilla që kalojnë kufirin e të arsyeshmes”, dhe që një sjellje e tillë nuk mund të justifikohet, sjellje e cila çon në cenimin e prestigjit të gjyqtarit dhe humbjen e besimit ndaj tij. Gjithashtu lidhur me verifikimin e gjendjes shëndetësore të gjyqtarit, Këshilli i Lartë i Drejtësisë nisur nga mendimi i ekspertëve mjeko-ligjor të prezantuar në Raportin nr.1339 “Mbi vlerësimin e gjendjes shëndetësore të gjyqtarit Albano Çepele” ashtu si dhe mendimi i tyre në seancën e dëgjesës në mbledhjen e Këshillit datë 18 shtator 2015, Këshilli vlerëson se gjyqtari ka pamundësi për të ushtruar detyrën e gjyqtarit. Aktiviteti i tij është i kufizuar për të kryer këtë detyrë pasi bëhet fjalë për një aktivitet të kësaj sëmundjeje që ka goditur aktivitetin e plotë fizik duke e kufizuar të paktën në 35% dhe me një dëmtim edhe në aparatin e të parit, pra në shikueshmëri, kur dihet lidhja që ka ushtrimi i profesionit të gjyqtarit me leximin e materialeve të dosjeve gjyqësore si dhe me shënimet e tjera ndihmëse. Përfundimisht vlerësohet se vonesat e gjyqtarit në arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve gjyqësore konsiderohen si shkelje disiplinore në kuptim të nenit 32/1/a si dhe nenit 32/2/c të Ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 dhe e ngarkojnë atë me përgjegjësi disiplinore pasi: ) këto vonesa janë të vazhdueshme, të përsëritura dhe të pajustifikuara; i)... kanë sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo në dhënien e drejtësisë; ii) ... janë jashtë çdo afati të arsyeshëm logjik dhe objektiv; iii) ...kanë cenuar imazhin e drejtësisë dhe kanë ulur besimin e

publikut te drejtësia”; shkeljet e konstatuara në veprimtarinë gjyqësore janë haptazi në kundërshtim me ligjin;sjellja e tij ka diskretituar rëndë pozitën dhe figurën e tij dhe ka treguar paaftësinë e tij për të përballuar punën e tij të përditshme; Gjyqtari Albano Çepele ka pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit me një aktivitet të kufizuar dhe me përkeqësim progresiv, këto veprime përbëjnë shkelje disiplinore dhe parashikohen nga neni 147/6 i Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë”.

37. Kundër vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në bazë të nenit 36/1 të Ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, ka ushtruar ankim në Gjykatën e Lartë, Gjyqtari Albano Çepele, i cili kërkon: “Anulimin e vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe rikthimin e të gjitha të drejtave civile të cenuara, si rrjedhojë e këtij vendimi” , për shkaqet që pasqyrohen në pjesën hyrëse të këtij vendimi.

LIGJI I ZBATUESHËM

38. Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut;

38.1. Neni 6/1 i KEDNJ: Kushdo ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar ligjërisht, e cila do të vendosë qoftë për konfliktet mbi të drejtat dhe detyrimet e tij me karakter civil, qoftë për bazueshmërinë e çdo akuze të natyrës penale të drejtuar kundër tij...

39. Dispozitat e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë;

39.1. Neni 42: Liria, prona dhe të drejtat e njohura me Kushtetutë dhe me ligj nuk mund të cenohen pa një proces të rregullt ligjor. 2. Kushdo, për mbrojtjen e të drejtave, të lirive dhe të interesave të tij kushtetues dhe ligjorë, ose në rastin e akuzave të ngritura kundër tij, ka të drejtën e një gjykimi të drejtë dhe publik brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme e caktuar me ligj”.

39.2. Neni 147/6: Gjyqtari mund të shkarkohet nga KLD për kryerjen e një krimi, për paaftësi mendore a fizike, për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit ose për pamjaftueshmëri profesionale. Kundër këtij vendimi gjyqtari ka të drejtë të ankohet në Gjykatën e Lartë, e cila në këtë rast, vendos me kolegje të bashkuara”.

40. Dispozitat e ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”;

40.1. Neni 31: Gjyqtari i nënshtrohet përgjegjësisë disiplinore në rastet dhe me garancitë e parashikuara në ligj. 2. Gjyqtari ka përgjegjësi disiplinore për shkelje të ligjit dhe për kryerjen e akteve e të sjelljeve që diskreditojnë

pozitën dhe figurën e tij, në përputhje me parashikimet e nenit 32 të këtij ligji”.

40.2. Neni 32: 1. Shkeljet e disiplinës së gjyqtarit ndahen në: a) shumë të rënda; b) të rënda; c) të lehta. 2. Janë shkelje shumë të rënda aktet dhe sjelljet që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit si më poshtë: a) aktet dhe sjelljet e ndaluara nga neni 23 i këtij ligji; c) shkelja e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale, kur këto shkelje kanë pas sjellë ose mund të sillnin pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë;...gj) akte dhe sjellje të tjera të rënda që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit. 3. Janë shkelje të rënda aktet dhe sjelljet që diskreditojnë pozitën dhe figurën e gjyqtarit si më poshtë: a) zvarritja e pajustifikuar dhe e përsëritur e veprimeve procedurale gjatë ushtrimit të funksionit, kur zvarritja ka pas sjellë ose mund të sillte pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë; b) vonesa e përsëritur për fillimin e seancës gjyqësore;”.

KOLEGJET E BASHKUARA TË GJYKATËS SË LARTË VLERËSOJNË

41. Se ankimi i paraqitur nga gjyqtari Albano Çepele përmban shkaqe ligjore që motivojnë cenimin e vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

42. Në shqyrtim të tërësisë së çështjes, të akteve të paraqitura me cilësinë e provave që ndodhen në dosjen gjyqësore e të administruara gjatë hetimit administrativ dhe gjykimit, objektit dhe shkaqeve të ankimit, pretendimeve e prapësimeve të ankuesit dhe të subjektit të interesuar, Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në seancë gjyqësore në Gjykatën e Lartë dhe të vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se arsyetimi dhe përfundimi i arritur nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë është rrjedhojë e mosrespektimit të ligjit dhe për këtë shkak duhet prishur.

43. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, duke iu referuar akteve ligjore dhe nënligjore të cituara më lart, provave të administruara në dosjen gjyqësore të paraqitura nga palët, parashtrimeve dhe kërkimeve të tyre, e gjejnë me vend të parashtrojnë ut infra veprimet dhe aktet procedurale të realizuara nga ankuesi dhe subjekti i interesuar i këtij gjykimi.

44. Vendimi objekt ankimi është marrë nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë pas prishjes së vendimit nr.45, datë 15.04.2014 nga Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë dhe dërgimit të çështjes për rishqyrtim po pranë këtij këshilli.

45. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, me vendimin nr.4, datë 13.10.2014, kanë arritur në përfundimin se Këshilli i Lartë Drejtësisë: (i) nuk ka sqaruar plotësisht rrethanat dhe faktet që lidhen me procedimin disiplinor të gjyqtarit Albano Çepele, objekt gjykimi; (ii) nuk ka zhvilluar një hetim administrativ konform kërkesave të dispozitave të ligjit nr.9877/2008, të ligjit nr.8811/2001 dhe të Kodit të Procedurave Administrative, gjë që e ka çuar në një cilësim jo të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me të; (iii) konkluzioni i Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk është rrjedhojë e një analize tërësore dhe objektive të provave të marra gjatë zhvillimit të procedurës disiplinore dhe veçanërisht gjatë shqyrtimit të tyre në mbledhjen e datës 15.04.2014.

45.1. Po kështu, Kolegjet e Bashkuara kanë evidentuar se Këshilli i Lartë i Drejtësisë: (i) “…nuk ka arsyetuar nëse janë ose jo veprimet apo mosveprimet me dashje të ankuesit/gjyqtarit të tilla që kanë bërë të pamundur kryerjen e detyrave funksionale të tij dhe që vinë si pasojë e paaftësisë së tij organizative apo për shkaqe të tjera, si ato shëndetësore dhe/ose të ngarkesës së punës”; (ii) “… nuk ka argumentuar se cilat janë shkaqet e vërteta të shkeljeve që i atribuohen ankuesit. Pra, nuk rezulton që në vendim të jenë arsyetuar se mangësitë në veprimtarinë e punës së ankuesit janë rezultat i veprimeve ose mosveprimeve me dashje, që diskreditojnë rëndë pozitën e tij si gjyqtar, apo janë gabime që mund të kenë ardhur si pasojë e gjendjes shëndetësore apo e ngarkesës së punës”; (iii) “…nuk i ka dhënë përgjigje pretendimit të ankuesit lidhur me ngarkesën e madhe vjetore me çështje për shqyrtim në raport me gjyqtarët e tjerë të po së njëjtës gjykate. Pa përmendur shifra rezulton se ankuesi për vitin 2012, së bashku me një koleg tjetër, ka patur numrin më të madh të çështjeve për shqyrtim”; (iv) “…nuk është treguar e analizuar asnjë fakt që përbën “paaftësi” në kuptim të nenit 147/6 të Kushtetutës”; (v) nuk ka argumentuar pasojat për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo në dhënien e drejtësisë, pasi “Në vendim nuk gjejnë pasqyrim pasojat (faktet dhe/ose rrethanat) konkrete të ardhura nga vonesat në dorëzim të vendimeve gjyqësore të arsyetuar që përbëjnë, nga njëra anë, diskreditim të pozitës dhe figurës të gjyqtarit dhe, nga ana tjetër, cenim të imazhit të drejtësisë dhe ulje të besimit të publikut te drejtësia e vendimeve të dhëna nga gjyqtari Albano Çepele në veçanti dhe të imazhit të drejtësisë në përgjithësi”.

46. Nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë më pas është disponuar me vendimin objekt gjykimi. Referuar arsyetimit të vendimit dhe konkluzioneve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë evidentohet se vendimmarrja për shkarkimin nga detyra të gjyqtarit Albano Çepele paraprihet, në thelb, nga këto shkaqe: (i) për “...pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit, me një aktivitet të kufizuar dhe me përkeqësim progresiv”; (ii) për vonesa “...të vazhdueshme, të përsëritura...”, që “...kanë sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo dhënien e drejtësisë duke cenuar imazhin e drejtësisë dhe kanë ulur besimin e publikut te drejtësia”; (iii) “Shkeljet e konstatuara në veprimtarinë gjyqësore janë haptazi në kundërshtim me ligjin (pezullimi i titullit ekzekutiv)” dhe se (iv) “Sjellja e gjyqtarit ka diskretituar rëndë pozitën dhe figurën e tij, dhe ka treguar paaftësinë e tij për të përballuar punën e tij të përditshme”.

46.1. Në arsyetimin dhe konkluzionet e mësipërme, Këshilli i Lartë i Drejtësisë referon në tre relacionet e Inspektoratit të këtij Këshilli dërguar Ministrit të Drejtësisë, mbi bazën e të cilëve ky i fundit i ka propozuar Këshillit të Lartë të Drejtësisë marrjen e masës disiplinore “Shkarkim nga detyra” ndaj gjyqtarit Albano Çepele.

46.2. Sipas relacioneve përkatës, ankuesi në detyrën e gjyqtarit: (i) “...ka gjykuar 34 çështje gjyqësore, vendimet e të cilave janë arsyetuar dhe dorëzuar me vonesë në sekretarinë gjyqësore”. Këto veprime “...përbëjnë shkelje të disiplinës në kuptim të nenit 32 të ligjit 9877, datë 18.02.2008 “..., i ndryshuar”; (ii) “..., në gjykimin e çështjes civile me objekt “Marrje masë sigurim padie...nga ana e tij nuk ishte kryer asnjë veprim procedural për kalimin e çështjes në seancë, në shkelje të dispozitave urdhëruese procedurale të nenit 202 të K.Pr.Civile,...”, duke e konsideruar këtë veprim “...si shkelje disiplinore në kuptim të nenit 32 të ligjit 9877, datë 18.02.2008 “..., i ndryshuar”;[2] (iii) vendimet e dhëna për pezullim të veprimeve përmbarimore dhe të titujve ekzekutivë përkatës janë vendime “të kundërligjshëm”, “...në kundërshtim me nenin 3 të Aktit Normativ nr.3, datë 01.08.2012 “Për lirimin e banesave pronarëve të ligjshëm nga qytetarët e pastrehë, banues në banesat ish-pronë e subjekteve të shpronësuara”.[3]

2[] Përsa i përket ankimit të shtetasit Selami Jenisheri. 3[] Përsa i’u përket ankimeve të shtetasve Mikel Muzhani dhe Emine Zadrima.

47. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, në shqyrtim të materialeve të çështjes, përmbajtjes së akteve procedurale të fashikulluara në dosjen respektive, të veprimeve të kryera nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë gjatë rishqyrtimit, vendimit të ankimuar dhe orientimeve të dhëna nga Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, me vendimin nr.4, datë 13.10.2014, në raport me dispozitat kushtetuese dhe ato ligjore të zbatueshme për rastin konkret, vlerësojnë se, ndonëse Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka bërë përpjekje për të sqaruar tërësinë e rrethanave të parashtruara nga Inspektorati i këtij këshilli, Ministri i Drejtësisë dhe nga subjekti ankues konfondon zgjidhjen e detyrave të lëna me përmbajtjen dhe arsyetimin juridik që iu bën këtyre rrethanave.

47.1. Kjo ka e çuar jo vetëm në mungesë koherence dhe kontradiksion të arsyetimit të vendimit, por dhe në mungesë argumentimi ligjor të masës disiplinore të marrë ndaj gjyqtarit Albano Çepele.

47.2. Për rrjedhojë, duke ju referuar nenin 147/6 të Kushtetutës së Republikës Shqipërisë dhe neneve 31 e 32 të ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë arrijnë në përfundimin se masa për shkarkim nga detyra të gjyqtarit Albano Çepele nuk gjen mbështetje në asnjë nga dispozitat ligjore të mësipërme.

48. Evidentohet se Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka nxjerrë vendimet nr.26, datë 03.03.2015 dhe nr.42, datë 29.04.2015 me të cilët është urdhëruar Inspektorati i Këshillit “...për përgatitjen e materialit të nevojshëm për procedimin disiplinor të gjyqtarit Albano Çepele,...” dhe “...për të bërë verifikimin shtesë të veprimtarisë gjyqësore...” të këtij gjyqtari “..., për periudhën e verifikuar, për të cilën ka filluar procedimi disiplinor i tij,...”.

48.1. Ndërsa, me vendimin nr.68, datë 19.06.2015 Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka “...vendosur verifikimin e gjendjes shëndetësore të gjyqtarit Albano Çepele duke caktuar ekspertë nga Instituti i Mjekësisë Ligjore”.

48.2. Në përfundim të verifikimeve përsëri është konstatuar se gjyqtari Albano Çepele ka vepruar në kundërshtim të dukshëm me ligjin dhe në veprimtarinë e tij gjyqësore ka lejuar në disa raste shkelje të dispozitave të ligjit procedural. Mbi bazën e shqyrtimit të procedimit disiplinor, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.116, datë 22.12.2015, ka vendosur shkarkimin nga detyra të gjyqtarit Albano Çepele, me arsyetimin se shkeljet e kryera apo të lejuara nga gjyqtari konsistojnë në kryerje të veprimeve që vijnë në kundërshtim me përmbushjen e rregullt të detyrës, çka në vetvete përbëjnë akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit.

48.3. Respektivisht në vendimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë parashtrohet: “i) Shkeljet e konstatuara në veprimtarinë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele vlerësohen se kanë shkaktuar shqetësim në një masë të madhe të njerëzve të interesuar, duke dëmtuar besimin e publikut tek dhënia e administrimi i drejtësisë, duke ulur imazhin e sistemit gjyqësor, duke prekur interesat e një mase të madhe njerëzish (vendime të zbardhura me vonesë përtej afateve të parashikuara në ligj, por edhe përtej afateve të arsyeshme. Këto kanë shkaktuar dëme për palët, kanë cenuar të drejtat e tyre kushtetuese). Këto vonesa janë të vazhdueshme, të përsëritura dhe kanë sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë duke cenuar imazhin e drejtësisë dhe kanë ulur besimin e publikut te drejtësia. ii) Shkeljet e konstatuara në veprimtarinë gjyqësore janë haptazi në kundërshtim me ligjin (pezullimi i titullit ekzekutiv). iii) Sjellja e gjyqtarit ka diskretituar rëndë pozitën dhe figurën e tij, dhe ka treguar paaftësinë e tij për të përballuar punën e tij të përditshme. iv) Se gjyqtari Albano Çepele ka pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit, me një aktivitet të keqësuar dhe me përkeqësim progresiv”.

49. Në vështrim të arsyeve të masës disiplinore të marrë ndaj gjyqtarit Albano Çepele, veçanërisht asaj për “...pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit, me

një aktivitet të kufizuar dhe me përkeqësim progresiv”, [4] në raport me shkaqet e tjera që janë konsideruar si shkelje të rënda në ushtrimin e detyrës, shkelje me dashje të dispozitave procedurale, vlerësohet se vendimi i Këshillit të Lartë të Drejtësisë është kontradiktor, sepse në qoftë se ankuesi është i sëmurë dhe nuk kryhen dot punën/veprimtarinë si gjyqtar për shkak “paaftësie fizike e mendore”, nuk mundet që shkeljet disiplinore (ato të renditura në vendimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë) të jenë rrjedhojë e dashjes së tij dhe as veprime të ndërgjegjshme lidhur me plotësimin e kërkesave të disiplinës. Këto dy shkaqe janë përjashtues të njeri tjetrit, pra, ose gjyqtari është në pamundësi për të ushtruar detyrën për shkak paaftësie e cila ndikon në veprimtarinë e tij ose me veprimet e tij me dashje nuk ka zbatuar dispozitat e detyrueshme procedurale; në këtë situatë veçanërisht ekzistenca e kushtit të parë përjashton të dytin.

49.1. Evidentohet se arsyetimi dhe konkluzionet e parashtruara në vendimin nr.116, datë 22.12.2015 nuk i përgjigjen konkluzioneve të ekspertëve mjeko-ligjorë. Ndryshe nga këta të fundit, që, arrijnë në konkluzionin se, si pasojë e sëmundjes ankuesi ka ulje në aktivitetin e tij fizik,[5] nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë është vlerësuar se “...gjyqtari ka pamundësi për të ushtruar detyrën e gjyqtarit”.[6] Nga përmbajtja e këtij vendimi nuk rezulton që të jenë dhënë arsye ligjore për mendimin e kundërt me ekspertët, çka e bën konkluzionin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, lidhur me paaftësinë fizike e mendore të ankuesit, të paargumentuar dhe për rrjedhojë të pa mbështetur në ligj.

49.2. Pra, në qoftë se nuk e ushtron dot veprimtarinë e gjyqtarit “për paaftësi mendore a fizike” në kuptim të nenit 147/6 të Kushtetutës, atëherë ai (ankuesi) nuk mund të procedohet për të shkelje të tjera për shkak të papërgjegjshmërisë që vjen nga paaftësia mendore dhe/ose fizike.

49.3. Nga ana tjetër, në rrethanat kur nga specialistët përkatës është arritur në përfundimin se: (i) sëmundja me të cilën është diagnostikuar “...shtetasi Gjyqtar Albano Çepele...ndikon në uljen e aktivitetit fizik të tij”[7], dhe se (ii) “...është me vend përdorimi i fjalës “kufizim” i aftësive për të kryer një ngarkesë ose një punë..., ky gjyqtar ka qenë i kufizuar për të kryer një detyrë gjatë ushtrimit të funksionit, sepse vetë shkalla 3.5,..., bën fjalë për një aktivitet të kësaj sëmundje, pra që ka goditur aktivitetin e plotë fizik dhe e ka kufizuar të paktën në 35% (...)...,normalisht, nëse një punë duhet të bëhet për 1 orë, ai 35% të kësaj ore e ka të kufizuar, të paktën në momentin kur ne flasim. Nëse duhet të trajtojë 10 dosje, 3.5 dosje i ka shkencërisht të pamundura për t’i kryer”,[8] ç’ka do të thotë se ankuesi është i aftë për punë, por në një masë të kufizuar, gjë që nuk varet prej tij. Pra, ka ulje të kapacitetit produktiv në raport me kohën e kryerjes së veprimtarisë së tij, por jo pamundësi për të punuar në detyrën e gjyqtarit. Kjo do të thotë se edhe në kushtet e një ngarkese normale pune, ka ulje të kapaciteteve të tij produktive në vlera sasiore, por jo paaftësi për të qenë gjyqtar apo paaftësi organizative të punës si gjyqtar.

50. Në lidhje me shkaqet që referojnë në arsyetimin dhe dorëzimin me vonesë të vendimeve,[9] Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, vlerësojnë të theksojnë se jo në çdo rast mosrespektimi i afateve procedurale passjell procedimin disiplinor të gjyqtarit. Shkeljet që konstatohen në veprimtarinë e gjyqtarit dhe në mënyrë të veçantë në veprimtarinë e tij për

4[] Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 19§2 (iv).5[] Konkluzionet e akt ekspertimit mjeko-ligjor nr.1339, datë 30.07.2015 i kryer nga ekspertët mjeko-ligjorë të Institutit të Mjekësisë Ligjore, faqe 3. 6[] Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 18. 7[] Konkluzionet e akt ekspertimit mjeko-ligjor nr.1339, datë 30.07.2015 i kryer nga ekspertët mjeko-ligjorë të Institutit të Mjekësisë Ligjore, faqe 3. 8[] Proces verbali i mbledhjes së Këshillit të Lartë të Drejtësisë datë 18.09.2015, nga sqarimet dhe përgjigjet e pyetjeve të ekspertëve mjeko-ligjorë në këtë mbledhje, faqe 19-20.9[] Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 3-10; rastet që i përkasin relacionit të parë të Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, dërguar Ministrit të Drejtësisë me shkresën nr.845, datë 20.03.2013.

të dorëzuar brenda një afati të arsyeshëm vendimet e arsyetuara nuk do të konsiderohen në çdo rast si shkelje që kanë çuar ne humbjen e besimit dhe kredibilitetit ndaj gjyqtarit apo akte që kanë diskretituar rëndë figurën dhe sjelljen e tij.

50.1. Që këto shkelje të konsiderohen si të tilla duhet të ketë një mungesë kujdesi dhe operativiteti, faj; njëherit ato duhet të jenë të tilla që kalojnë “kufirin e të arsyeshmes” lidhur me afatin e arsyetimit dhe dorëzimit të vendimeve dhe, që një sjellje e tillë nuk mund të justifikohet dhe ka çuar në cenimin e prestigjit të gjyqtarit dhe humbjen e besimit ndaj tij.

51. Vonesa në arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve përbën shkelje disiplinore, kur përbën rast përsëritës, të rëndë, dhe të pajustifikuar. “Në çdo rast kufiri i të justifikueshmes do të konsiderohet i tejkaluar përsa kohë vonesa cenon të drejtën e palëve për të pasur një proces që zhvillohet brenda afateve të arsyeshme sipas nenit 6 parag.1 të KDENJ”; Përsa i takon numrit të çështjeve dhe përmasave të vonesës, kufiri i të justifikueshmes do të konsiderohet i tejkaluar, në momentin që sjellja e gjyqtarit (pra faji i tij) ka të bëjë me paaftësinë e tij organizative për të kryer në mënyrën e kërkuar, detyrën e gjyqtarit.

52. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se vonesat e gjyqtarit në arsyetimin dhe dorëzimin e vendimeve gjyqësore nuk mund të konsiderohen si shkelje disiplinore shumë të rënda në kuptim te nenit 32/1/a si dhe nenit 32/2/c të ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 dhe të ngarkohet ai me përgjegjësi disiplinore kur rezulton e vërtetuar se: (i) nuk kanë sjellë ose nuk mund të sjellin pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë (sidomos në rastet kur ndaj vendimit që pritet të dorëzohet i arsyetuar është ushtruar ankim); (ii) justifikohen nga ngarkesa e punës që ka patur gjyqtari; (iii) justifikohen nga shkaqe të arsyeshme personale, shëndetësore, familjare, të cilat janë të lidhura direkt me gjyqtarin; (iv) nuk janë jashtë çdo afati të arsyeshëm logjik dhe objektiv; (v) nuk kanë cenuar imazhin e drejtësisë dhe kanë ulur besimin e publikut të drejtësia.

53. Ndryshe nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë, në rrethana të tilla të gjendjes shëndetësore dhe në kushtet e një ngarkese të lartë në numër çështjesh, si dhe duke patur parasysh dispozitat ligjore të sipërcituara dhe ato të akteve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë [10], Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se arsyetimi dhe dorëzimi i vendimeve nga ana e ankuesit nuk mund të konsiderohet “përtej afateve të arsyeshme”.

54. Në shqyrtim dhe analizë të rasteve konkrete, të cilave ju referohet Këshilli i Lartë i Drejtësisë për të argumentuar vonesat në arsyetimin e dorëzimin e dosjeve si arsyeja e dytë për masën disiplinore të marrë ndaj gjyqtarit Albano Çepele, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, vlerësojnë se këto raste, në raport me: (i) dispozitat kushtetuese dhe ligjore të zbatueshme për çështjen në shqyrtim; (ii) me gjendjen e faktit të pranuar të vërtetuar gjatë hetimit administrativ dhe gjatë gjykimit e që ato formësojnë; (iii) gjendjen shëndetësore të ankuesit; (iv) volumin dhe ngarkesën në punë, që sikurse rezulton për vitin për të cilin është ushtruar kontrolli ka qenë 612 çështje nga të cilat në datën e verifikimit (datë 31.10.2012) ka përfunduar 450 çështje gjithsej[11]; (v) mungesën e fajit të ankuesit gjatë ushtrimit të detyrës si gjyqtar lidhur me këto vonesa, si dhe me (vi) mungesën e vërtetimit të pasojave “...për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë”, nuk kanë qenë të tilla që të përbëjnë shkelje shumë të rënda dhe që të kenë diskretituar rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit.

55. Sipas shkronjës “c” të pikës 2 të nenit 32 të ligjit nr.9877/ 2008, i ndryshuar, në të cilën mbështetet vendimi objekt ankimi, “2. Janë shkelje shumë të rënda aktet dhe sjelljet që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit si më poshtë: a)...; b)...; c) shkelja e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale, kur këto shkelje kanë pas sjellë ose mund të sillnin pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë”.10[] Vendimi nr.261/2 datë 14.04.2010 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë: Neni 1; Neni 5;11[] Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 15-16.

55.1. Në interpretim të kësaj dispozite, në harmoni me dispozitat kushtetuese, nenet 128, 140 dhe 147/6 i Kushtetutës, që të ndodhemi përpara rastit të kryerjes së shkeljeve shumë të rënda dhe sjelljeve që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit duhet domosdoshmërisht të ekzistojnë në mënyrë kumulative këto kushte: (i) shkelja të jetë e pajustifikuar dhe e përsëritur e dispozitave urdhëruese procedurale; (ii) shkelja, jo vetëm të jetë e pajustifikuar dhe e përsëritur, por ajo njëkohësisht të ketë sjellë ose mund të sillte pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë.

55.2. Në këtë këndvështrim juridik, nuk mund të qëndrojë si shkak një shkelje që në vetvete përmban arsye objektive justifikimi, qoftë kjo dhe e përsëritur. Gjithashtu, nuk mund të qëndrojë dhe të përbëjë shkak shkarkimi nga detyra e gjyqtarit edhe nëse plotësohet kushti i parë, kur nuk vërtetohet ardhja ose mundësia e ardhjes së pasojave për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë. Mungesa e ekzistencës, qoftë edhe vetëm i njërit prej këtyre kushteve bën që të mos ndodhemi përpara shkeljes shumë të rëndë në kuptim të shkronjës “c” të pikës 2 të nenit 32 në lidhje me pikën 1 të po kësaj dispozite dhe pikës 2 të nenit 31.

55.3. Në referencë të dispozitave të mësipërme nuk evidentohet që Këshilli i Lartë i Drejtësisë të ketë dhënë argumente ligjorë nëpërmjet të cilëve të vërtetohen konkretisht pasojat që u kanë ardhur ose që mund t’u vinin për të drejtat kushtetuese palëve në gjykim apo për dhënien e drejtësisë. Përkundrazi, për shkak të mosvërtetimit të këtyre pasojave në vendimin objekt ankimi ato parashtrohen me terminologji të përgjithshme. Pra, përderisa nuk rezulton e vërtetuar dhe nuk jepet asnjë fakt, rrethanë, argument ligjor i ekzistencës së pasojave të rënda që ju ka ardhur apo do t’u vinte palëve në gjykim nga vonesat në arsyetim dhe dorëzim të vendimeve nga ana e ankuesit, këto vonesa, që për rastin janë edhe minimale në kohë, nuk mund të kategorizohen si shkelje shumë të rënda në kuptim të nenit 147/6 të Kushtetutës dhe shkronjës “c” të pikës 2 të nenit 32 të ligjit nr.9877/2008.

55.4. Pra, vlerësohet se për rastet që paraqiten e që sipas Këshillit të Lartë të Drejtësisë formësojnë shkaqet për marrjen e masës së shkarkimit nga detyra e gjyqtarit Albano Çepele, nuk janë të qenësishme në mënyrë kumulative kushtet që kërkohen nga neni 32/2, shkronja “c” i ligjit nr.9877, datë 18.02.2008 “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar.

56. Referuar relacioneve të dytë e të tretë të Inspektoratit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, dërguar Ministrit të Drejtësisë me shkresat nr.2342 prot., datë 13.08.2013 dhe nr.2427/2 prot., datë 22.10.2013, që kanë të bëjnë me ankimet e disa shtetasve, pa marrë përsipër të trajtohen në veçanti vendimet gjyqësore dhënë për këto raste, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë konstatojnë se Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nga njëra anë, ka hyrë në vlerësimin e ligjshmërisë dhe bazueshmërisë të vendimeve gjyqësore të dhëna nga gjykata dhe, nga ana tjetër, edhe në konsideratën se e ka këtë të drejtë, gabon kur anashkalon sanksionimin e nenit 116 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, lidhur marrëdhënien “piramidale” apo “hierarkike” të akteve normative, normave juridike.[12] Këto marrëdhënie bazohen në raportin e mbi/vendosjes së tyre e që përbën detyrim për gjykatën dhe/ose gjyqtarin në zbatimin e ligjit për çështje konkrete.

56.1. Në marrjen e masës disiplinore për shkarkim nga detyra të gjyqtarit Albano Çepele, Këshilli i Lartë i Drejtësisë kryesisht është bazuar në vlerësimin negativ që ka bërë grupi i inspektoreve për zbatim të gabuar të ligjit procedural, për mosvlerësim të drejtë nga gjyqtari të rrethanave ligjore të çështjeve: (i) në marrjen e masës së sigurimit të padisë

12[] Vendimet e Gjykatës Kushtetuese nr.3, datë 20.02.2006, nr.6, datë 17.02.2012, nr.5, datë 05.02.2014 dhe nr.23 datë 24.04.2015, në thelb të të cilëve parashtrohet: “Piramida e akteve normative, e sanksionuar në nenin 116 të Kushtetutës, përcakton marrëdhëniet midis normave juridike, të cilat bazohen në raportin e mbi/nënvendosjes së tyre. Rendi juridik nuk është një radhitje e barasvlershme normash, por një sistem hierarkik, i cili përbëhet nga nivele të ndryshme vlefshmërie, ku në secilin prej tyre qëndron një normë ose grup normash, duke përftuar kështu edhe fuqinë e caktuar juridike. Kjo piramidë aktesh normative ka në majë të saj Kushtetutën, e cila shërben si burim për aktet e tjera juridike”.

(ankimi i shtetasit Selami Jenisheri për zvarritje të veprimeve procedurale)[13] dhe (ii) në pezullimin e veprimeve përmbarimore (ankimet e shtetasve Mikel Muzhani dhe Emine Zadrima për dhënie vendimi në kundërshtim me Aktin Normativ nr.3, datë 01.08.2012).[14]

57. Lidhur me problemet që pasqyrohen më sipër, [15]Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë e gjejnë me vend të parashtrojnë qëndrimin e konsoliduar të jurisprudencës kushtetuese,[16] sipas së cilës “….., asnjë organ tjetër shtetëror, qoftë edhe Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nuk ka të drejtë t'i prekë ato dhe as të ngarkojë me përgjegjësi disiplinore gjyqtarin e çështjes për këto vendime". …. “përjashtim nga rregulli i mësipërm bëhet vetëm për rastet kur vendimet janë rrjedhojë e shkeljeve që diskreditojnë rëndë pozitën ose figurën e gjyqtarit … shkelje që duhet të evidentohen dhe argumentohen para se të merret masa disiplinore e largimit të gjyqtarit nga detyra”.

57.1. Pushteti gjyqësor ushtrohet i shkallëzuar sipas parimit të kontrollit të vendimeve gjyqësore të gjykatave më të ulëta nga gjykatat më të larta. Asnjë organ tjetër, kushdo qoftë ai, nuk ka të drejtë të kontrollojë e vlerësojë bazueshmërinë në ligj të vendimeve gjyqësore të formës së prerë, të mospërfillin përmbajtjen e tyre e të ngarkojnë me përgjegjësi gjyqtarin e çështjes.

57.2. Edhe për këto raste, lidhur me argumentet që parashtron Këshilli i Lartë i Drejtësisë, sipas të cilit vendimet e ankuesit janë prishur nga gjykatat e apelit, Kolegjet e Bashkuara parashtrojnë se ky këshill nuk ka evidentuar dhe argumentuar shkelje që diskreditojnë rëndë pozitën ose figurën e ankuesit si gjyqtar. Përkundrazi, Kolegjet e Bashkuara vlerësojnë se prishja e vendimeve nga një gjykatë më e lartë, nuk është gjë tjetër, veç pjesë e procesit kushtetues të kontrollit gjyqësor që ato janë ngarkuar të ushtrojnë mbi vendimet e dhëna nga gjykatat më të ulëta. Qëllimi i vetëm i këtij procesi është, nga njëra anë, evidentimi i të metave dhe, atje ku ka, parregullsive, gjatë zbatimit si të ligjit material, ashtu dhe atij procedural, nga gjykatat e dy shkallëve të gjykimit, gjatë shqyrtimit të çështjeve në kompetencë të tyre dhe, ose ndreqja e tyre (kur e lejon ligji), nga vetë këto gjykata (gjykatat e apelit dhe/ose Gjykata e Lartë), ose lënia si detyrë gjykatave më të ulëta (të cilat, sipas ligjit, janë të detyruara të zbatojnë detyrat e vëna nga gjykatat më të larta) gjatë rigjykimit.

57.3. Vendimet e gjykatave më të larta, me të cilat prishen vendimet e gjykatave me të ulëta dhe çështjet kthehen për rishqyrtim ose, kur e lejon ligji, ndreqen parregullsitë dhe gabimet, duke e zgjidhur çështjen në fakt, mund të shërbejnë si një ndër faktorët për realizimin me garancitë e nevojshme, nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë, të detyrës së vlerësimit të gjyqtarëve, të parashikuar nga shkronja “dh” e nenit 2 të ligjit nr.8811, datë 17.05.2001. Në rastet kur këto vendime hedhin dritë për pamjaftueshmëri profesionale ose për paaftësi mendore e fizike, si një nga shkaqet e parashikuara nga neni 147/6 të Kushtetutës për procedim disiplinor deri në shkarkim të gjyqtarit, vendimet e Gjykatës së Lartë sigurisht që mund të shërbejnë për të propozuar masë disiplinore ndaj gjyqtarit.

57.4. Në çështjen objekt i këtij shqyrtimi gjyqësor nuk rezulton që të jetë vërtetuar dhe argumentuar që nga tre rastet e pretenduara nga Inspektorati i këtij këshilli të jetë evidentuar pamjaftueshmëri profesionale ose paaftësi mendore e fizike e gjyqtarit Albano

13[] Relacioni që i përket shkresës nr.2342 prot., datë 13.08.2013 për gjykimin e çështjes civile me objekt “Marrje mase sigurim padie”. 14[] Relacioni që i përket shkresës nr.2427/2 prot., datë 22.10.2013 për gjykimin e çështjes civile me objekt “Marrje mase sigurim padie dhe pezullim të veprimeve përmbarimore”. 15[] Në pikën 52 të këtij vendimi dhe pikat 2, 3, 3.1 dhe 3.2 të vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 10-13 dhe 17. 16[] Vendimet e Gjykatës Kushtetuese nr.29, datë 30.04.2001, nr.11, datë 27.05.2004, nr.3, datë 20.02.2006, nr.14, datë 22.05.2006 dhe nr.21, datë 07.06.2007.

Çepele dhe po kështu palëve në gjykimet e zhvilluara, ankuesve t’ju kenë ardhur ose mund t’u vinin pasoja për të drejtat e tyre kushtetuese apo për dhënien e drejtësisë.

57.5. Në këtë drejtim, gjendet me vend që të theksohet se shkarkimi i gjyqtarit për shkakun e mësipërm nuk mund të bëhet mbi bazën e shkeljeve ligjore ose zbatimit të gabuar të ligjit të lejuara nga gjykata/gjyqtari. Në të kundërt, prishja ose ndryshimi i vendimeve gjyqësore nga një gjykatë më e lartë do të sillte në çdo rast, si pasojë procedimin disiplinor të trupit gjykues dhe eventualisht shkarkimin e tij edhe kur sipas gjykimit dhe çmimit të kësaj gjykate këto vendime mund të mos jenë haptazi të padrejta.[17]

57.6. Po kështu, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, ndonëse çështja ju kthye për rishqyrtim një herë nga Kolegjet e Bashkuara, përsëri nuk ka përmendur dhe argumentuar, madje ka dështuar të vërtetojë se këto shkelje janë si rezultat i veprimeve me dashje që diskreditojnë rëndë pozitën ose figurën e tij si gjyqtar, prandaj nuk mund të konsiderohet se ai nuk ka përmbushur edhe detyrimin Kushtetues.

57.6.a) Detyra e gjyqtarit është funksion Kushtetues dhe shkarkimi i gjyqtarit duhet të mbështetet në dispozitat kushtetuese dhe në ato të ligjit “Për Organizimin e Pushtetit Gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, sikurse përmendet ut supra, në të kundërt, vendimi jo vetëm që nuk gjen mbështetje në ligj, por as edhe në Kushtetutë.

57.6.b) Në këtë aspekt, Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk ka parashtruar konkretisht se janë vërtetuar shkaqe për akte apo sjellje të padenja për funksionin e gjyqtarit, të kryera gjatë ushtrimit të detyrës apo jashtë saj dhe që të kenë ndikuar në humbjen e besimit publik, në dhënien e drejtësisë dhe t’i kenë sjellë dëm shtetit, shoqërisë dhe/ose subjekteve të veçantë.

57.6.c) Njëherë nuk është vërtetuar se këto sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit të jenë aq serioze sa kanë ulur dinjitetin e organit që përfaqëson dhe të jenë tilla sa kanë bërë të pamundur vazhdimin e detyrës nga ana e gjyqtarit dhe detyrimin e organit kompetent të marrë masën e shkarkimit nga detyra, veprime dhe pasoja të cilat gjithashtu nuk rezultojnë të jenë përmendur dhe provuar.

58. Në këtë qëndrim, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë i referohen edhe vendimit të Gjykatës Kushtetuese nr.75, datë 19.04.2002, me të cilin është bërë interpretimi i neneve 128 dhe 140 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë që parashikojnë rastet e shkarkimit të gjyqtarit të Gjykatës Kushtetuese dhe të Gjyqtarit të Gjykatës së Lartë për kuptimin e shkaqeve dhe motiveve të shkarkimit nga detyra të gjyqtarit për shprehjen kushtetuese “akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën e gjyqtarit”.[18]

59. Kolegjet e Bashkuara vlerësojnë se edhe gjatë gjykimit në Gjykatën e Lartë nuk u evidentua asnjë fakt apo indicie që të dëshmonte për veprime apo mosveprime të ankuesit, të cilat, qoftë edhe në mënyrë të tërthortë, të çonin në përfundimin për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit, të cilat sipas nenit 147/6 të Kushtetutës dhe nenit 32 të ligjit nr.9877, datë 18.02.2008, do të shërbenin si shkak për shkarkimin e tij nga detyra e gjyqtarit.

60. Gjithashtu mbahet në konsideratë se akte e sjellje që diskreditojnë rëndë figurën e gjyqtarit duhet të jenë vetëm me faj (dashje apo pakujdesi) dhe në të dyja rastet përbëjnë

17[] Vendimi nr.16, datë 29.06.2004 i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.18[] Gjykata Kushtetuese në vendimin nr.75, datë 19.04.2002 parashtron: (i) për shprehjen “akte e sjellje, që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën…” se “ajo përmbledh në vetvete një sërë elementesh, të cilët mund dhe duhet të identifikohen rast pas rasti nga organi që merr vendimin për shkarkimin e gjyqtarit. Ato janë të lidhura, me akte e sjellje të parregullta dhe të padenja që këta funksionarë kryejnë gjatë ushtrimit të detyrës, për shkak të saj, por edhe jashtë detyrës. Këto veprime apo mosveprime që analizohen në bazë të rrethanave të kryerjes së tyre, momentit subjektiv si dhe nga dëmet që ata i sjellin shoqërisë e shtetit, janë të asaj natyre që e bëjnë të pamundur kryerjen e mëtejshme të funksioneve Kushtetuese nga këto subjekte”; (ii) “…në çdo rast, janë të lidhura me sjelljet e parregullta e të padenja që këta funksionarë të lartë, kryejnë jo vetëm gjatë ushtrimit të detyrës dhe për shkak të saj, por edhe jashtë detyrës, me abuzimin apo dhunimin që ata i bëjnë besimit publik dhe, lidhen kryesisht me dëmet që, ata i sjellin shoqërisë dhe shtetit. Aktet e sjelljet e padenja që ata kryejnë, duhet të jenë aq serioze, të kenë diskretituar aq rëndë figurën dhe pozitën e gjyqtarit, dhe të kenë ulur dinjitetin e organit që përfaqësojnë, sa të detyrojnë organin kompetent për të marrë masën e largimit nga detyra”.

shkak për shkarkim të gjyqtarit. Por e ndryshme është situata juridike që rrjedh nga një fakt apo grup faktesh që nuk janë kryer në faj. Kur ato (vonesat e parashtruara si shkaqe për masën disiplinore) nuk janë kryer në faj, sikurse është rasti në shqyrtim, por janë pasojë e sëmundjes të ankuesit, që ka ulur kapacitetin produktiv të tij në sasi në raport me një kohë të caktuar, nuk përbëjnë shkak të ligjshëm për shkarkimin nga detyra e gjyqtarit.

61. Në këto rrethana ligjore e gjendje fakti, përfundimet e arritura nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë, sipas të cilave: (i) “Shkeljet e konstatuara në veprimtarinë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele vlerësohen se kanë shkaktuar shqetësim në një masë të madhe të njerëzve të interesuar, duke dëmtuar besimin e publikut tek dhënia e administrimi i drejtësisë, duke ulur imazhin e sistemit gjyqësor, duke prekur interesat e një mase të madhe njerëzish (vendime të zbardhura me vonesë përtej afateve të parashikuara në ligj, por edhe përtej afateve të arsyeshme. Këto kanë shkaktuar dëme për palët, kanë cenuar të drejtat e tyre kushtetuese)…dhe kanë sjellë pasoja për të drejtat kushtetuese të palëve në gjykim…”; (ii) “…gjyqtari Albano Çepele ka pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit,…”[19] në raport me ligjin dhe respektimin me rigorozitet të tij, përsa u parashtrua ut supra, nuk mund të konsiderohen akte apo sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit, si dhe të cenojnë në përgjithësi prestigjin dhe autoritetin e pushtetit gjyqësor.

62. Për sa më sipër, lidhur me zgjidhjen e çështjes konkrete, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se vendimi 116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk gjen mbështetje në ligj dhe si i tillë duhet të shfuqizohet.

PËR KËTO ARSYE

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, mbështetur në nenet 141/2 e 147/6 të Kushtetutës të Republikës së Shqipërisë, në nenin 485 të Kodit të Procedurës Civile, si dhe në nenet 17 pika “a” dhe 19§4 të ligjit nr.8588, datë 15.03.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikës së Shqipërisë”,

V E N D O S Ë N

Pranimin e kërkesës.Shfuqizimin e vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë për

shkarkimin e gjyqtarit Albano Çepele nga detyra.

Tiranë, më 11.04.2016

19[] Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, faqe 19.

MENDIM PAKICE

Unë gjyqtari Medi BICI jam kundër vendimit nr.02, datë 11.04.2016 të Kolegjit Administrativ të Gjykatës së Lartë, që i përket çështjes administrative nr.05/2016 me palë: ankues Albano Çepele dhe subjekt i interesuar Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me objekt kundërshtimin e aktit administrativ, prandaj në përputhje me nenin 307/2 të Kodit Procedurës Civile paraqes me shkrim mendimin tim kundër që ti bashkëngjitet vendimit të mësipërm.

Nga shqyrtimi gjyqësor i çështjes në Gjykatën e Lartë ka rezultuar si më poshtë:Ankuesi Albano Çepele ka ushtruar detyrën e gjyqtarit, pranë Gjykatës së Rrethit

Gjyqësor Shkodër për një periudhë të gjatë kohe. Këshilli i Lartë i Drejtësisë, pas verifikimeve të kryera nga Inspektorati i tij, i ka përcjellë për kompetencë vlerësimi Ministrit të Drejtësisë, tre relacione lidhur me mundësinë e procedimit disiplinor të gjyqtarit të mësipërm.

Pasi është ushtruar kontrolli, janë bërë relacionet përkatëse të shkeljeve të konstatuara, është vënë në dijeni Ministri i Drejtësisë, me propozim të të cilit, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.45, datë 15.04.2014, ka vendosur: Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedim disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele dhe shkarkimin e tij nga detyra.

Mbi bazën e ankimit të gjyqtarit Albano Çepele, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, me vendimin nr.04, datë 13.10.2014 kanë vendosur: Prishjen e vendimit nr.45, datë 15.04.2014 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim po në Këshillin e Lartë të Drejtësisë.

Në rishqyrtim, në zbatim të detyrave të lëna me vendimin nr.04, datë 31.10.2014 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, Këshilli i Lartë i Drejtësisë me vendimin nr.26, datë 03.03.2015 ka ngarkuar Inspektoratin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë që të përgatisë materialin e nevojshëm dhe rishqyrtimin e tij në mbledhjen e radhës së Këshillit.

Në zbatim të vendimit të mësipërm, me shkresën nr.942/1 prot, datë 27.03.2015 Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë i ka paraqitur KLD-së raportin mbi procedimin disiplinor të gjyqtarit Albano Çepele, duke sugjeruar se: Mund të disponohet nga KLD-ja me plotësimin e verifikimit për të mbledhur detaje të reja shtesë mbi pasojat, duke evidentuar saktësisht vonesat, ka vend për të plotësuar verifikimin se, cili ka qenë shkaku përcaktues në vonesat e konstatuara. Verifikimi i këtij pretendimi kërkon marrjen e të dhënave shtesë në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Shkodër dhe për zbatimin e kësaj detyre të Gjykatës së Lartë, KLD-ja mund të urdhërojë Inspektoratin e KLD-së për verifikime shtesë sipas nenit 31/5 të ligjit nr.8811, datë 17.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”.

Në mbledhjen e datës 29.04.2015, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, pasi është njohur me raportin e sipërcituar, me vendimin nr.42 datë 29.04.2014 ka vendosur: Të ngarkojë Inspektoratin e KLD-së të bëjë verifikimet shtesë të veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele për periudhën e verifikuar, për të cilën ka filluar procedimi disiplinor i tij. Në kryerjen e verifikimeve shtesë duhet të mbahet në konsideratë analiza dhe konkluzionet e raportit të Inspektoratit nr.942/1 prot, datë 27.03.2015.

Me shkresën nr.1987, datë 08.06.2015, Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë ka dërguar pranë KLD-së raportin mbi verifikimet shtesë të veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarit Albano Çepele të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, sipas vendimit nr.42, datë 29.04.2015 të KLD-së.

Gjithashtu me vendimin nr.68, datë 19.06.2015, Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka vendosur: Të verifikojë gjendjen shëndetësore të gjyqtarit Albano Çepele, duke caktuar për kryerjen e kësaj detyre ekspertët e Institutit të Mjekësisë Ligjore, Dr.Zija Ismaili, Dr.Admir Sinamati dhe Dr.Arben Lloja. Në zbatim të vendimit të mësipërm nga ana e ekspertëve është kryer akti i ekspertimit, i cili i është dërguar Këshillit të Lartë të Drejtësisë me shkresën

nr.1339, prot, datë 30.07.2015. Ekspertët e caktuar nga ana e KLD-së pas kryerjes së ekzaminimeve kanë arritur në konkluzionin se: Referuar të dhënave të kartelës klinike dhe dokumenteve të çështjes, ekzaminimit objektiv, si dhe historikut të sëmundjes, shtetasi Albano Çepele është diagnostikuar dhe vuan nga skleroza multiple me ecuri progresive dhe aktualisht paraqet sindromë piramidale me tetraparezë spastike, sindrom cerebelar, me ecje afaktike me bazë të gjerë, çrregullim të ekuilibrit dhe vertizhe paroksistike. EDSS vlerësohet 3.5 pikë kurtzke. Sëmundja nga e cila vuan ky shtetas ndikon në uljen e aktivitetit fizik të tij.

Në mbledhjen e datës 18.09.2015, Këshilli i Lartë i Drejtësisë ka zhvilluar seancën për shqyrtimin e procedimit disiplinor në ngarkim të gjyqtarit Albano Çepele, ku janë shqyrtuar akti shtesë i verifikimit dhe akti i ekspertimit i ekspertëve mjeko-ligjor, të cilët gjithashtu kanë qenë të pranishëm në mbledhje dhe kanë dhënë sqarime në lidhje me këtë akt ekspertimi. Rezulton se në mbledhjen e radhës të datës 22.12.2015 të KLD-së, është diskutuar në lidhje me procedimin disiplinor për gjyqtarin Albano Çepele dhe nga ana e Ministrit të Drejtësisë është kërkuar që përveç shkeljeve disiplinore, ky gjyqtar duhet të shkarkohet nga detyra edhe për arsye shëndetësore.

Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin nr.116, datë 22.12.2015, ka vendosur: Pranimin e kërkesës të Ministrit të Drejtësisë për procedimin disiplinor të gjyqtarit të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Shkodër, Albano Çepele dhe shkarkimin e tij nga detyra.

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë me vendimin nr.02, datë 11.04.2016 kanë vendosur: Pranimin e kërkesës. Shfuqizimin e vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë për shkarkimin e gjyqtarit Albano Çepele nga detyra.

Ndryshe nga qëndrimi i shumicës, pakica vlerëson se gjatë rishqyrtimit të çështjes nga ana e KLD-së, i cili në këtë rast ka vepruar në cilësinë e një organi quasi (pothuajse) gjyqësor janë lejuar shkelje të rënda të rregullave proceduriale në lidhje me kryerjen e aktit të ekspertimit, sepse nuk janë zbatuar kërkesat e nenit 226 të Kodit Procedurës Civile, i cili thotë shprehimisht: Gjykata, përpara se eksperti të fillojë nga kryerja e detyrës, i kujton atij rëndësinë e funksioneve për të cilat është thirrur për ti përmbushur dhe e fton atë që të bëjë betimin se, do të kryej mirë e me nder detyrat që i janë besuar, me të vetmin qëllim që t’ia bëjë të ditur gjykatës të vërtetën.

Në rastin në shqyrtim nuk del që përpara se, të kenë marrë detyrën ekspertët Dr. Zija Ismaili, Dr.Admir Sinamati dhe Dr.Arben Lloja të kenë bërë betimin përpara Këshillit të Lartë të Drejtësisë, ose të paktën të kenë bërë nga një deklaratë me shkrim ku të pasqyrohet betimi i tyre para marrjes së detyrës së ekspertit, prandaj vetëm për këtë shkak akti i ekspertimit është një provë shkresore, e cila është marrë në kundërshtim me ligjin procedurial, duke e bërë edhe vendimin e marrë nga Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë një akt absolutisht të pavlefshëm.

Gjithashtu mendimi i ekspertëve, i pasqyruar me shkrim në aktin e ekspertimit është i paplotë dhe në kundërshtim me kërkesat e ligjit, sepse ekspertët nuk kanë arritur në një konkluzion kategorik dhe për rrjedhojë vendimi i Gjykatës së Lartë nuk mund të bazohet në një akt ekspertimi, i cili nuk ka arritur në një konkluzion të tillë, duke i përjashtuar të gjitha zgjidhjet (mundësitë) e tjera.

Duke u ndodhur në këto rrethana, pakica ka mendimin se, meqenëse në këtë rast Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë gjykojnë si shkallë e dytë (si gjykatë apeli) vendimin e një organi administrativ të pajisur me cilësitë e një organi quasi (pothuajse) gjyqësor dhe duke patur parasysh se, sipas parashikimeve të ligjit procedurial civil, gjykata e apelit është një gjykatë revizioni dhe fakti njëkohësisht, atëhere duke u bazuar në nenin 465/2 të Kodit Procedurës Civile këto Kolegje duhet të përsërisnin pjesërisht shqyrtimin gjyqësor të çështjes, duke caktuar një grup tjetër ekspertësh, në përputhje me nenin 229 të Kodit Procedurës Civile, të cilët pasi të bënin betimin konform nenit 226 të këtij Kodi ishin të

detyruar që të përgatisnin me shkrim një akt të ri ekspertimi, i cili detyrimisht duhet të kishte një konkluzion kategorik (përfundimtar).

Vetëm pasi të kryheshin veprimet e mësipërme proceduriale, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë do të kishin mundësi për t’u shprehur për meritën (themelin e çështjes), pasi vendimi i marrë prej tyre është i bazuar në prova të marra në mënyrë të paligjshme, çka bën këtë të fundit një akt absolutisht të pavlefshëm, prandaj vota ime është kundër tij.

Medi Bici

MENDIMI I PAKICËS

Si gjyqtar në pakicë kam qëndrimin se Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, pas veprimeve të verifikimit të legjitimimit të palëve në proces dhe përfaqësimit të tyre në gjykim, nuk duhet të vijonin me shqyrtimin gjyqësor të çështjes së ngritur përpara këtyre Kolegjeve nga ankuesi Albano Çepele, gjyqtar i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Shkodër, duke i dëgjuar palët dhe duke vendosur pranimin e kërkesës e shfuqizimin e vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, por duhet të dispononin shtyrjen e seancës gjyqësore për të mundësuar përfaqësimin e rregullt të palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë përpara Kolegjeve të Bashkuara, duke i caktuar një afat për ndreqjen e të metave në aktin e përfaqësimit.

Shumica e Kolegjeve të Bashkuara, në pjesën hyrëse dhe në atë përshkuese-arsyetuese të vendimit të tyre për pranimin e kërkesës së ankuesit Albano Çepele, kanë arsyetuar se në seancë gjyqësore është paraqitur Marsida Xhaferllari, në cilësinë e përfaqësueses së palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë, e cila ka paraqitur në seancë gjyqësore argumentet kundër ankesës së ankuesit Albano Çepele ndaj vendimit nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

Çështja e legjitimimit pasiv të palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë dhe e personave të paraqitur si përfaqësuese të kësaj pale të paditur në seancën gjyqësore përpara Kolegjeve të Bashkuara janë vënë në bisedim nga Kolegjet, pas çeljes së seancës gjyqësore dhe përpara shpalljes së trupës gjykuese. Kolegjet e Bashkuara e kanë vlerësuar si të rregullt aktin e përfaqësimit të palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nëpërmjet autorizimit të lëshuar për këtë qëllim nga Presidenti i Republikës, në cilësinë e Kryetarit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

Si gjyqtar në pakicë, në ndryshim nga shumica, kam qëndrimin se, personi i paraqitur përpara Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë si përfaqësues të palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë(KLD) nuk ishte i pajisur me prokurë ose autorizim të rregullt përfaqësimi për seancën gjyqësore objekt i këtij gjykimi, sikurse e kërkon Kushtetuta, ligji organik për organizimin dhe funksionimin e KLD-së dhe dispozitat e Kodit Civil e të Kodit të Procedurës Civile.

Në nenet 175, 176 dhe 180 të Kodit të Procedurës Civile parashikohet se:

“Neni 175Pasi deklarohet çelja e seancës gjyqësore, gjykata verifikon paraqitjen e palëve dhe

heton shkaqet kur njëra ose të dyja ato nuk janë paraqitur në seancë...........

Neni 176Legjitimimi i palëve në proces

Gjykata verifikon legjitimimin si palë të personave ose të përfaqësuesve të tyre të paraqitur dhe kur është rasti i fton ata të plotësojnë aktet dhe dokumentet që rezultojnë me të meta, duke përfshirë këtu edhe aktet lidhur me përfaqësimin, gjetjen e personit dhe, kur e sheh të nevojshme, u cakton palëve një afat.

Neni 180Shpallja e trupit gjykues dhe shpjegimet e palëve

Pasi të jenë kryer veprimet e mësipërme, shpallet përbërja e trupit gjykues dhe zgjidhen kërkesat paraprake të palëve.”

Në interpretim dhe zbatim të drejtë të dispozitave kushtetuese e ligjore për pozitën dhe figurën e Presidentit të Republikës, për organizimin, funksionimin e përfaqësimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, autorizimi për përfaqësimin e KLD-së përpara gjykatës, duhet të jetë i nënshkruar nga autoriteti që, sipas Kushtetutës dhe ligjit të posaçëm, ushtron kompetencën e përfaqësimit ligjor të një organi të administratës shtetërore, në këtë gjykim të palës së paditur KLD, përpara të tretëve dhe gjykatave. Pra, ky autorizim, në çështjen objekt i këtij gjykimi, duhet të lëshohej nga Zëvendëskryetari i KLD-së. Përfaqësues të KLD-së, përpara Kolegjeve të Bashkuara, mund dhe duhet të ishin vetëm persona të caktuar, të cilët, njëkohësisht, plotësojnë dy kushte:

Së pari, të jenë caktuar për këtë qëllim nga mbledhja e KLD-së dhe, Së dyti,të jenë të pajisur me autorizim të nënshkruar nga vetë Zëvendëskryetari i

KLD-së. Në çdo rast e rrethanë, ligji urdhëron qartë se ky autorizim përfaqësimi, pra edhe për efekt të të qenit një akt i vlefshëm, duhet të jetë i nënshkruar nga Zëvendëskryetari i KLD-së.

Por, nga aktet procedurale rezulton qartë se Autorizimi për përfaqësimin për palën e paditur KLD, këtij institucioni kushtetues, në gjykimin e çështjes përpara Kolegjeve të Bashkuara nga Kryeinspektorja Marsida Xhaferllari, është lëshuar dhe nënshkruar nga vetë Presidenti i Republikës, në cilësinë e Kryetarit të KLD-së.

Si gjyqtar në pakicë, në ndryshim nga shumica, kam qëndrimin se, sipas Kushtetutës (neni 147), KLD-ja është organ kushtetues, kolegjial, i cili ka në kompetencë të vendosë lidhur me emërimet, lëvizjet në detyrë dhe ndëshkimin disiplinor të gjyqtarëve të gjykatave të shkallës së parë dhe të apelit. Ligji nr.8811/2001 (i ndryshuar) ka përcaktuar, në pajtim me Kushtetutën, edhe kompetencën e KLD-së për të vendosur për çështje të tjera të lidhura me karrierën dhe statusin e gjyqtarit.

Si organ kolegjial kushtetues, KLD-ja i ushtron kompetencat e tij nëpërmjet vendimeve që merren vetëm në mënyrë kolegjiale, nga mbledhja e KLD-së. Neni 18 i ligjit nr.8811/2001 (i ndryshuar) e shpreh qartë këtë parashikim kushtetues:

“Këshilli i Lartë i Drejtësisë i kryen funksionet që i janë ngarkuar nga Kushtetuta dhe ligji, në mënyrë kolegjiale në mbledhjet e tij.”.

Kryetar i KLD-së, si organ kolegjial, është Presidenti i Republikës, i cili kryeson mbledhjet e këtij organi kushtetues, merr pjesë në diskutimet dhe në vendimmarrjet e këtij Këshilli. Pra, Presidenti i Republikës ushtron kompetencat e tij kushtetuese në KLD vetëm nëpërmjet organizimit (me mbështetjen e Zëvendëskryetarit dhe administratës së KLD-së), të kryesimit, drejtimit dhe pjesëmarrjes në diskutim e votim në mbledhjet e KLD-së. Edhe neni 11 i ligjit nr.8811/2001 (i ndryshuar) qartazi parashikon se, në cilësinë e Kryetarit të KLD-së, Presidenti i Republikës “thërret dhe drejton mbledhjen e Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe kujdeset për zbatimin e ligjit gjatë zhvillimit të mbledhjeve dhe për marrjen e vendimeve”.

Nga ana tjetër, KLD-ja është edhe organ shtetëror, pra një institucion i administratës shtetërore, i cili, si i tillë, mbart të gjitha cilësitë përkatëse dhe gëzon personalitet juridik. Administrata e KLD-së shërben për të përgatitur dhe mbështetur vendimmarrjen e organit kolegjial kushtetues, pra të mbledhjes së KLD-së, si edhe të anëtarëve të tij. Pikërisht, për këtë qëllim, neni 147 i Kushtetutës parashikon se, përgjegjës për organizimin e veprimtarisë së përditshme të KLD-së (pra si institucion i administratës shtetërore) është Zëvendëskryetari i KLD-së. Zëvendëskryetari i KLD-së ka në kompetencë dhe përgjigjet për organizimin e brendshëm të institucionit sipas ligjit dhe sipas rregullave që miratohen nga mbledhja e KLD-së, ai formalizon dhe ndjek marrëdhëniet e punës me punonjësit e saj, jetëson dhe ndjek marrëdhëniet me të tretët, përfshirë ushtrimin e së drejtës së përfaqësimit. Më hollësisht dhe qartë përgjegjësitë e Zëvendëskryetarit të KLD-së janë parashikuar në nenet 12 dhe 13 të ligjit nr.8811/2001 (i ndryshuar).

Përsa i përket përfaqësimit të KLD-së përpara të tretëve, përfshirë edhe autoritetet gjyqësore, ligji nr.8811/2001 (i ndryshuar), përjashtimisht dhe në mënyrë të posaçme e të shprehur qartë, në rastin e masave disiplinore, në nenin 35 të tij parashikon se:

“1. Përfaqësimi i Këshillit të Lartë të Drejtësisë në Gjykatën e Lartë, në rastet e ankimit ndaj vendimit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, bëhet nga personi i autorizuar nga ky Këshill.

2. Autorizimi për përfaqësim nënshkruhet nga Zëvendëskryetari. Në tekstin e autorizimit tregohet qartë emri i përfaqësuesit dhe çështja konkrete të cilën ai është i autorizuar të përfaqësojë.”

Kjo dispozitë, në përjashtim nga rregulli që KLD-ja përfaqësohet para të tretëve vetëm nga Zëvendëskryetari ose i autorizuari prej tij, në rastet e ankimit ndaj vendimeve të KLD-së për dhënie të masës disiplinore, parashikon se përfaqësimi përpara gjykatës bëhet nga persona që caktohen dhe miratohen nga mbledhja e KLD-së. Në çdo rast, dispozita bën të qartë dhe urdhëron edhe që, autorizimi për përfaqësim përpara gjykatës, të personave që mund të caktojë organi kolegjial, mbledhja e KLD-së,duhet të nënshkruhet nga Zëvendëskryetari i KLD-së.

Në zbatim të këtyre dispozitave ligjore, ndonëse është Kryetar i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, Presidenti i Republikës nuk ushtron kompetencën e përfaqësimit të KLD-së përpara të tretëve dhe gjykatave. Njëkohësisht, Presidenti nuk përgjigjet dhe nuk merr përsipër detyrime, as edhe nuk lëshon akte përfaqësimi të KLD-së (autorizime), në marrëdhëniet me të tretët dhe me gjykatat. Sipas Kushtetutës (neni 93), Presidenti i Republikës, në zbatim të kompetencave të tij, nxjerr dekrete. Presidentit të Republikës, për shkak të statusit të lartë dinjitar shtetëror dhe pozitës së posaçme kushtetuese të tij, nuk mund t’i kërkohet dhe as Ai/Ajo vetë nuk mund të ushtrojë kompetenca të tjera përveç atyre që i njihen shprehimisht me Kushtetutë dhe që i jepen me ligje të nxjerra në pajtim me të (neni 94), aq më tepër të ngarkohet apo të marrë përgjegjësi, të kryejë veprime e të ushtrojë kompetenca që i përkasin sferës së administrimit dhe përfaqësimit të zakonshëm të një institucioni publik.

Prandaj, Kushtetuta dhe ligji nr.8811/2001 nuk parashikojnë që Presidenti të ushtrojë kompetencat dhe përgjegjësitë e përfaqësimit të KLD-së në marrëdhëniet juridike me të tretët dhe me gjykatat, rrjedhimisht as edhe kompetencën që të lëshojë autorizime përfaqësimi për këto raste. Ligji parashikon qartë dhe në formë urdhëruese që ky autorizim mund të lëshohet dhe të nënshkruhet vetëm nga Zëvendëskryetari i KLD-së, madje në rastin e masave disiplinore, lidhur me mënyrën e përfaqësimit para gjykatës, pas disponimeve përkatëse të bëra paraprakisht vetëm nga mbledhja e KLD-së.

Gjithashtu, si gjyqtar në pakicë vlerësoj se është vendi për të evidentuar që, pala e paditur KLD, si organ kolegjial vendimmarrës dhe rregullator edhe për veprimtarinë e brendshme të tij, në zbatim të nenit 35 të sipërcituar të ligjit nr.8811/2001, ka miratuar vendimin me karakter normativme nr.323 datë 03.05.2013 “Mbi autorizimin për përfaqësimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë në gjykatë“.

Në pikën 1 të këtij vendimi të KLD-së parashikohet që, në rastet kur vendimet e tij do të jenë objekt shqyrtimi në gjykatë, mund të përfaqësohet, autorizohen t’i përfaqësojë Zëvendëskryetari, kryeinspektori dhe inspektorët e KLD-së.

Në pikën 2, në mënyrë të shprehur parashikohet se “Caktimi i personit/ave konkretë, në një çështje konkrete, bëhet nga Zëvendëskryetari bazuar në të dhënat e çështjes konkrete dhe të shkallës së gjykimit.”.

Po kështu, në pikën 3 parashikohet që “Në tekstin e autorizimit të tregohet qartë emri i përfaqësuesit dhe çështja konkrete në të cilën ai është i autorizuar të përfaqësojë.”.

Pra, edhe nga ky rregullim nënligjor normativ i bërë nga vetë organi kolegjial i KLD-së, bazuar në kompetencën dhe kushtet e vlefshmërisë që i ka përcaktuar ligji nr.8811/2001 në nenin 35 të tij , rezulton e parashikuar dhe disiplinuar qartë se (a) përfaqësimi i KLD-së në gjykatë do të bëhet nga Zëvendëskryetari, kryeinspektori dhe inspektorët dhe (b) kompetenca për caktimin e një a më shumë përfaqësuesve konkretë në një çështje gjyqësore konkrete duhet të bëhet me autorizim të lëshuar nga Zëvendëskryetari i KLD-së.

Por, në çështjen objekt gjykimi, si gjyqtar në pakicë konstatoj se, ndryshe nga sa përcakton qartë, në zbatim të Kushtetutës dhe ligjit nr.8811/2001 (neni 35) edhe vendimi i sipërcituar me karakter rregullator normativ i KLD-së me nr.323 datë 03.05.2013, autorizimi për përfaqësimin e këtij institucioni kushtetuese përpara Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, nuk është lëshuar dhe nënshkruar nga Zëvendëskryetari i KLD-së, por nga Presidenti i Republikës si Kryetar i KLD-së.

Në këndvështrimin kushtetues dhe atë të së drejtës administrative nuk lejohet dhe nuk ka kuptim juridik që, në rast pengese apo mungese, në vend të Zëvendëskryetarit të KLD-së, marrëdhëniet e institucionit të KLD-së me të tretët, përfaqësimin përpara tyre apo lëshimin e autorizimeve për përfaqësim, përkatësisht, të mbahen ose të nënshkruhen nga Presidenti i Republikës, qoftë edhe si kryetar i KLD-së. Parimet e përgjithshme të administrimit të punëve të organeve shtetërore rregullohen qartë edhe nga dispozitat e Kodit të Procedurave Administrative.

P.sh. pika 2 e nenit 27 përcakton njërin nga parimet që duhet respektuar në rastin e delegimit:“Organet administrative kompetente mund të delegojnë këto kompetenca tek organet e tyre vartëse”.

Ndërsa, për rastin e zëvendësimit, pika 1 e nenit 34 të këtij Kodi përcakton shprehimisht se, në pengesë a mungesë të një organi administrativ, aq më tepër kur ky organ parashikohet nga Kushtetuta dhe normat e saj të cilat nuk rregullojnë ndryshe, kryerja e detyrave që janë parashikuar në kompetencë të këtij organi bëhet nga një organ ose personi zëvendësues. Por, gjithsesi, kjo mund të ndodhë vetëm nëse këtë e lejon ligji apo nëse ligji e lejon, zëvendësuesi është i përcaktuar nga ai ligj. Në çdo rast, kur ligji nuk shprehet posaçërisht, “zëvendësimi në kryerjen e detyrave do të bëhet nga punonjësi më i vjetër i organit, që vjen direkt pas tij në shkallën e hierarkisë…..”, pra zëvendësimi i funksionarit apo organit më të ulët nuk mund të bëhet nga organi epror por nga ai më i ulët ose vartës I atij që ka pengesën a mungesën.

Në raste dhe rrethana të veçanta, si përjashtim nga rregulli i përgjithshëm, ekziston edhe mundësia që kompetencën e një organi shtetëror monokratik ta “marrë“dhe ushtrojë organi epror i tij. Por, në çështjen objekt i këtij gjykimi nuk jemi përpara këtij rasti përjashtimor për shkakun se, Kryetari i KLD-së nuk është organi epror i Zëvendëskryetarit të tij. Zëvendëskryetari i KLD-së është organ dhe funksion kushtetues. Përkundrazi, Kryetari i KLD-së nuk është institucion dhe organ kushtetues sepse Presidenti i Republikës, si Kryetari i Shtetit, nuk mban rolin a pozitën e drejtuesit politik dhe administrativ të ndonjërit prej institucioneve dhe organeve që parashikohen nga Kushtetuta dhe ligjet e nxjerra në pajtim me të. Për këto arsye, Kushtetuta (neni 147 pika 3) dhe ligji nr.8812/2001, jo rastësisht, në mënyrë të shprehur parashikojnë vetëm mundësinë dhe nevojën që Zëvendëskryetari të kryesojë mbledhjen e KLD-së në mungesë të Presidentit të Republikës, madje neni 13 pika 3 e ligjit specifikon edhe autorizimin e lëshuar prej Tij për këtë qëllim, pra për thirrjen dhe drejtimin e mbledhjes së KLD të përcaktuar nga neni 11 pika 2.

Gjithashtu, Ai/Ajo, gjithsesi, është President i Republikës, është Kryetar i Shtetit dhe përfaqëson unitetin e popullit (neni 86 i Kushtetutës). Ai/Ajo nuk mund të shfaqet si palë apo të përfaqësojë pozicionin dhe interesat e ndonjë institucioni në marrëdhëniet administrative e juridike me të tretët, as edhe nuk i përfaqëson këto institucione përpara gjykatave.

Kompetencat e Presidentit të Republikës listohen në nenin 92 të Kushtetutës dhe sipas nenit 94 të saj, ku përcaktohet se Ai/Ajo“....nuk mund të ushtrojë kompetenca të tjera përveç atyre që i njihen shprehimisht me Kushtetutë dhe që i jepen me ligje të nxjerra në pajtim me të.”. Për ushtrimin e këtyre kompetencave, Presidenti i Republikës nuk nxjerr vendime, udhëzime, urdhra, Rregullore apo shkresa me nënshkrimin e tij. I vetmi lloj akti me të cilin atij i njihet dhe lejohet të shprehë vullnetin dhe autoritetin e tij është dekreti, sikurse e parashikon në mënyrë të shprehur dhe urdhëruese neni 93 i Kushtetutës.

Asnjë ligj ose rrethanë nuk parashikon dhe obligon Presidentin e Republikës të veprojë ndryshe a të lëshojë akte të llojeve të tjera, përveçse në rastet, mënyrën dhe formën që Kushtetuta ia parashikon drejtpërdrejt dhe shprehimisht. Prandaj, ligjet e tjera të nxjerra në pajtim me të nuk parashikojnë dhe as nuk mund të parashikojnë detyra dhe forma të shprehjes së vullnetit e të nxjerrjes së akteve prej Tij/Saj, të ndryshme nga ato që shprehimisht i ka përcaktuar vetë Kushtetuta.

Madje, për shkak të pozitës dhe të figurës së Tij/Saj të veçantë kushtetuese, Presidenti i Republikës nuk ka vend që të ushtrojë as përgjegjësitë e administrimit të zakonshëm e të nxjerrjes së akteve administrative në funksion të këtij mirëadministrimi, as edhe të drejtën e përfaqësimit apo të lëshimit të autorizimeve për përfaqësim për marrëdhëniet e ndryshme juridike të vetë institucionit të Presidencës me të tretët dhe autoritetet gjyqësore.

Edhe neni 147 i Kushtetutës, i cili i përcakton Presidentit kompetencën jo të zakonshme të Kryetarit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, parashikon pjesëmarrjen e Tij/Saj, kur Ai/Ajo e vlerëson të jetë i pranishëm, si anëtar dhe drejtues (kryetar) i organit kolegjial, pra kur ky institucion vepron si mbledhje e Këshillit. Prandaj, ky nen, duke parashikuar se “....Zëvendëskryetari organizon veprimtarinë e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, si dhe kryeson mbledhjet e tij në mungesë të Presidentit të Republikës.”, në mënyrë të posaçme e jo të zakonshme, parashikon edhe figurën kushtetuese të Zëvendëskryetarit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, pikërisht për të ushtruar kompetencat e organizimit dhe mirëfunksionimit të zakonshëm të institucionit kushtetues të Këshillit të Lartë të Drejtësisë,ku përfshihen vetvetiu edhe detyrimet e kompetencat e tij për ta përfaqësuar në marrëdhëniet me të tretët dhe përpara gjykatave, përtej atyre të diskutimit dhe të votës si anëtar i mbledhjes kolegjiale të Këshillit dhe të kryesimit të mbledhjes në mungesë të Presidentit të Republikës.

Prandaj, si gjyqtar në pakicë, arrij në përfundimin se Autorizimi i paraqitur për palën e paditur KLD, për përfaqësimin këtij institucioni kushtetues në çështjen objekt i këtij gjykimi përpara Kolegjeve të Bashkuara, i lëshuar dhe nënshkruar nga vetë Kryetari i KLD-së, Presidenti i Republikës, nuk është autorizim i rregullt sikurse e kërkojnë dispozitat e sipërcituara kushtetuese dhe ligjore, si edhe rregullat normative nënligjore të miratuara nga vetë KLD-ja si organ kolegjial me vendimin nr.323 datë 03.05.2013.

Rrjedhimisht, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, duhet të kishin vendosur shtyrjen e seancës gjyqësore, duke caktuar një afat, për të mundësuar përfaqësimin e rregullt të palës së paditur Këshilli i Lartë i Drejtësisë përpara Kolegjeve të Bashkuara, me autorizim të nënshkruar rregullisht nga Zëvendëskryetari i KLD-së.

Ardian Dvorani

MENDIM PAKICE

Unë, gjyqtari në pakicë Shkëlzen Selimi nuk ndaj të njëjtin qëndrim me shumicën përsa i përket mënyrës së zgjidhjes së çështjes nga Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë në çështjen me palë:

“Paditës: Albano Çepele I paditur: Këshilli i Lartë i DrejtësisëObjekti: Kundërshtim i vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të

Drejtësisë”Mosmarrëveshja objekt gjykimi lidhet me interpretimin dhe zbatimin e nenit 147 të

Kushtetutës, i cili përcakton shkaqet për të cilat mund të shkarkohen gjyqtarët e Gjykatave të Shkallës së Parë dhe të Gjykatave të Apelit.

Në nenin 147/6 të Kushtetutës përcaktohet se: “... Gjyqtari mund të shkarkohet nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë për kryerjen e një krimi, për paaftësi mendore a fizike , për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit ose për pamjaftueshmëri profesionale. Kundër këtij vendimi gjyqtari ka të drejtë të ankohet në Gjykatën e Lartë, e cila në këtë rast, vendos me kolegje të bashkuara.”.

Gjyqtari, për shkak të funksionit që ka, trajtohet nga Kushtetuta si funksion kushtetues. Si i tillë, ai gëzon përveç të tjerave, mbrojtje të posaçme nga Kushtetuta.20

Gjykata Kushtetuese në praktikën e saj ka interpretuar kuptimin e termave “akte e sjellje që diskreditojnë rëndë figurën”. Në vendimin nr.75/2002 Gjykata Kushtetuese ka mbajtur qëndrimin se kjo shprehje, përmbledh në vetvete një sërë elementësh, të cilët mund të identifikohen rast pas rasti nga organi përkatës që merr vendimin për shkarkimin e gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese, të Gjykatës së Lartë dhe të Prokurorit të Përgjithshëm. Më tej, Gjykata Kushtetuese vazhdon me arsyetimin se ato janë të lidhura me akte e sjellje të parregullta e të padenja që këta funksionarë të lartë kryejnë gjatë ushtrimit të detyrës, për shkak të saj si dhe jashtë detyrës. Këto veprime apo mosveprime që analizohen në bazë të rrethanave të kryerjes së tyre, momenti subjektiv si dhe dëmet që i sjellin shoqërisë dhe shtetit duhet të jenë të asaj natyre që e bëjnë të pamundur kryerjen e mëtejshme të funksioneve kushtetuese nga këto subjekte.21

Në vendimin nr.3, datë 20.03.2006 Gjykata Kushtetuese ka interpretuar se shkarkim i gjyqtarëve mund të bëhet vetëm për rrethanat e përcaktuara në nenin 147/6 të Kushtetutës dhe se ligjvënësi nuk mund të përcaktojë shkaqe të tjera. Njëkohësisht sa i takon analizës së termit “akte e sjellje që diskreditojnë rëndë figurën e gjyqtarit”. Gjykata Kushtetuese ka referuar në praktikën e saj të mëparshme, në lidhje me interpretimin e neneve 128, 140 e 149/2 të Kushtetutës, duke konsideruar se duhet të analizohen sipas të njëjtit kuptim.

Në çështjen objekt gjykimi janë të ndërthurura dhe të zbatuara në mënyrë të njëkohëshme dy prej shkaqeve për shkarkimin e gjyqtarit të përcaktuara në nenin 147 të Kushtetutës :

a) aktet e sjelljet që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e gjyqtarit; b) paaftësi fizike apo mendore. Edhe pse Kushtetutë-bërësi ka ngarkuar në të dy rastet KLD-në si organ përgjegjës

për të kryer procedurën e shkarkimit, shkaqet e shkarkimit janë të dalluari qartazi nga njëra-tjetra. Paaftësia mendore apo fizike është një shkak i pavarur prej vullnetit të gjyqtarit ndërsa shkaku tjetër lidhet me sjellje të vullnetshme të gjyqtarit, i cili me dashje apo nga pakujdesia kryen veprime apo mosveprime të cilat bien ndesh me përmbushjen e rregullt të detyrës dhe që janë të asaj natyre saqë e bëjnë të pamundur kryerjen e mëtejshme të funksioneve kushtetuese nga ky subjekt. 20 Vendimi nr.3, datë 20.02.2006 i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë21 Vendim i Gjykatës Kushtetuese nr.75, datë 19.04.2002. Përmbledhje e vendimeve, viti 2002

Ashtu sikurse ka vlerësuar edhe shumica konsiderojë se në rrethanat e çështjes konkrete, gjyqtari me sjelljen e tij nuk rezulton, të ketë kryer akte të cilat bien në fushën e zbatimit të nenit 147 i Kushtetutës në lidhje me aktet dhe sjelljet që diskreditojnë rëndë figurën e gjyqtarit.

Megjithatë konsiderojë se Kolegjet e Bashkuara duhet të kishin prishur Vendimin nr.116 datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe të kthenin çështjen për rishqyrtim në këtë organ, për hetuar sa i takon faktit nëse ekziston shkaku i paaftësisë për kryerjen e detyrës së gjyqtarit.

Në rrethanat e çështjes konkrete shkarkimi i Gjyqtarit ka ardhur si rrjedhojë e një procedimi disiplinor të iniciuar nga Ministri i Drejtësisë dhe shkak i procedimit disiplinorë kanë qenë vendimet e dorëzuara tej afateve ligjore nga ana gjyqtarit, si dhe vendimmarrjet e tij të cilat sipas Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk kanë qenë në përputhje me ligjin dhe kanë qenë të asaj natyre që kanë diskretituar rëndë figurën e gjyqtarit.

Sa i takon paaftësisë fizike apo mendore ky shkak, është kërkuar si shkak shkarkimi nga ana e Ministrit të Drejtësisë vetëm në seancën e datës 22.12.2015 në referim të procesverbalit të mbledhjes së KLD-së të asaj date. “...Kështu që i qëndroj procedimit disiplinor... tani, procedim disiplinor është kjo. Por t‟i thuash masës, masës për largim nga detyra, për shkak – të themi – të paktën për shkak të pamundësisë fizike për ta ushtruar këtë detyrë...”.22 Në po këtë datë është marrë vendimi nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë për dhënien e masës disiplinore shkarkim nga detyra për gjyqtarin Albano Çepele.

Nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë është vlerësuar si shkak për marrjen e masës disiplinore ndër të tjera edhe fakti se ai ndodhet në “...pamundësi fizike dhe mendore për të ushtruar detyrën e gjyqtarit, me një aktivitet të kufizuar dhe me përkeqësim progresiv”23.

Nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë është përdorur termi pamundësi fizike dhe mendore ky është një term i panjohur nga Kushtetuta, pasi Kushtetuta njeh vetëm paaftësinë fizike apo mendore si shkak shkarkimi.

Hetimi në lidhje me këtë shkak nuk duhet kryer në kuadër të një procedimi disiplinor të lidhur me shkeljet disiplinore të pretenduara, por duhet të jetë një procedim administrativ që të ketë si shkak të tij hetimin në lidhje me aftësinë apo paaftësinë e gjyqtarit për kryerjen e funksionit të tij Kushtetues, duke marrë në analizë rrethanat konkrete të çështjes dhe gjendjen shëndetësore të subjektit të procedimit, duke vlerësuar nëse janë kushtet e përcaktuara në nenin 147/6 të Kushtetutës për konstatimin e paaftësisë për kryerjen e detyrës.

Megjithëse gjendja shëndetësore e ankuesit ka qenë objekt ekspertimi nga ana e ekspertëve mjeko-ligjor sërish kjo gjendje është parë e lidhur me objektin e procedimit, pra për të përcaktuar nëse ka ndikuar gjendja shëndetësore e ankuesit në moskryerjen në mënyrë të rregullt të detyrave nga ana e këtij të fundit.

Megjithatë edhe pse ekspertëve iu është shtruar pyetja në lidhje me ndikimin që ka gjendja shëndetësore e ankuesit në kryerjen e detyrës së gjyqtarit në të ardhmen, kjo nuk nënkupton se nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë të jetë respektuar detyrimi i tij për të njoftuar kërkuesin se procedimi ndaj tij po shtrihej tej kufijve fillestar, shkeljeve disiplinore. Këshilli i Lartë i Drejtësisë kishte detyrimin të njoftonte ankuesin se ai do të zgjeronte shkakun e hetimit edhe sa takon paaftësisë fizike a mendore të subjektit të procedimit.

Vlerësojë se konstatimi i paaftësisë fizike apo mendore të gjyqtarit, megjithëse Kushtetuta ngarkon Këshillin e Lartë të Drejtësisë për të dy procedurat, nuk ka të njëjtën bazë me procedimin disiplinor. Në procedimin disiplinor është Këshilli ai që ka detyrën të përcaktojë, evidentojë dhe provojë se cilat janë shkeljet e kryera nga subjekti i procedimit dhe të vendosi edhe sanksionin përkatës. Në rastin e paaftësisë mendore a fizike roli i Këshillit është një rol konstatues, ku Këshilli i asistuar nga ekspertët e fushës, duke marrë një tërësi

22 Procesverbal i Mbledhjes i Këshillit të Lartë të Drejtësisë datë 22.12.2015, fq. 57.23 Vendimi nr.116, datë 22.12.2015 i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, fq. 19.

provash, pyetjen e dëshmitarëve, të dhëna në lidhje me veprimtarinë e gjyqtarit, konstaton gjendjen shëndetësore të gjyqtarit si rrjedhojë e së cilës ai përcakton nëse gjyqtari është i paaftë të kryejë detyrë. Në rast se përcaktohet paaftësia fizike apo mendore e gjyqtarit, nuk mund të realizohet procesi i largimit nga detyra e gjyqtarit në kuadër të një procedimi disiplinor, pasi do të ishim në kushtet e një diskriminimi për shkak të gjendjes shëndetësore të personit.

Nga ana e Kolegjeve të Bashkuara është mbajtur një qasje e formale duke e thjeshtëzuar situatën shëndetësore të ankuesit, teksa analizojnë se kërkuesi është në gjendje të ushtrojë detyrën, por në njësinë e kohës ka një produktivitet më të ulët.

Konsiderojë se nga ana e Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk është kryer një hetim i plotë administrativ lidhur me aftësinë apo paaftësinë për kryerjen e detyrës së gjyqtarit të kërkuesit. Në referim të akteve të dosjes gjyqësore ndonëse nga ana e subjektit të interesuar Këshillit të Lartë të Drejtësisë pretendohet se, sëmundja nga e cila vuan ankuesi Albano Çepele është një sëmundje e cila i është shfaqur që prej vitit 1994, nuk rezulton që Këshilli i Lartë të ketë bërë një hetim administrativ duke pyetur personat, të cilët mund të kishin dijeni në lidhje me sëmundjen e ankuesit, nëse kjo sëmundje është vënë re më parë nga ana e vet organit administrativ, apo subjekteve të tjerë, cila ka qenë prognoza e kësaj sëmundje, dhe nëse është i aftë për punë cilat janë nevojat specifike dhe kushtet specifike të punës që i nevojitet ankuesit. Kjo pasi nuk kemi të bëjmë me një sëmundje të aty për atyshme , por një sëmundje të zgjatur në kohë.

Sa më sipër, në kushtet kur ankuesi nuk është njoftuar rregullisht në lidhje me procedimin për shkarkim për shkak të paaftësisë fizike, njëkohësisht Këshilli nuk ka kryer një hetim të plotë administrative në lidhje me këtë shkak vlerësojë se nga ana e Kolegjeve të Bashkuara, nuk duhet të ishte vendosur, shfuqizimi i vendimit nr.116, datë 22.12.2015 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë për shkarkimin e gjyqtarit Albano Çepele nga detyra, por çështja duhet të ishte kthyer për rishqyrtim në Këshillin e Lartë të Drejtësisë.

Shkëlzen Selimi

Nr.7 Regjistri ThemeltarNr.3 i Vendimit

VENDIM

NË EMËR TË REPUBLIKËS

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë të përbërë nga:

Xhezair Zaganjori KryesuesArdian Dvorani AnëtarArjana Fullani AnëtareEvelina Qirjako AnëtareAndi Çeliku AnëtarMedi Bici AnëtarGuxim Zenelaj AnëtarEdmond Islamaj AnëtarShkëlzen Selimi AnëtarArtan Zeneli AnëtarArtan Broci AnëtarAdmir Thanza AnëtarTom Ndreca Anëtar

në seancën gjyqësore të datës 24.11.2016, mori në shqyrtim çështjen administrative nr.00005/2015, që u përket palëve:

PADITËS: PËRPARIM ZANOI PADITUR: DREJTORIA RAJONALE E SIGURIMEVE

SHOQËRORE DURRËSINSTITUTI I SIGURIMEVE SHOQËRORE TIRANË

OBJEKTI:

Anulimin e vendimeve për caktimin e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi.Të anulohet vendimi i rillogaritjes së të ardhurave nga pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi

sipas Ligjit nr.10142, datë 15.05.2009 “Për sigurimet shoqërore suplementare të ushtarakëve” i ndryshuar me aktin normativ nr.5, datë 10.11.2010.

Detyrimin e palës së paditur të rillogarisë dhe të paguajë pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi.

Rillogaritja të bëhet sipas Ligjit nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut” dhe Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996 i ndryshuar,

të cilët parashikojnë si shumë të pensionit masën prej 50% të pagës referuese, duke i shtuar 2% të kësaj page për çdo vit tjetër shërbimi mbi vjetërsinë prej 15 vjetësh.

Pagesa e pensionit të rillogaritjes si më sipër të fillojë nga datakur është caktuar pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi,

deri në plotësimin e kushteve për pension pleqërie.

Detyrimin e palës së paditur të paguajë diferencat e papaguara ndërmjet pensionit të parakohshëm të rillogaritur sipas Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996, i ndryshuar

dhe pensionit të përfunduar deri tani, që nga moment i lindjes së të drejtës për pension në vazhdim, deri në momentin e ekzekutimit të kësaj shume.

Baza Ligjore: Nenet 31, 32/a, 153, 154, 324, 325 dhe 327 të Kodit të Procedurës Civile. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, nenet 4, 44, 132, 142/3;

Ligji nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar.

Ligji nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut”. Ligji nr.9418, datë 20.05.2005

“Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve”, i ndryshuar; Ligji nr.10142, datë 15.05.2009 “Për sigurimet shoqërore suplementare të ushtarakëve”.

Vendimi nr.9, datë 26.02.2007 i Gjykatës Kushtetuese, Vendimi i Këshillit të Ministrave nr.63, datë 01.02.2006.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës me Vendimin nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 ka vendosur:

Pranimin e pjesshëm të kërkesëpadisë. Detyrimin e palës së paditur të anuloj vendimin nr.25, datë 30.04.2007 lidhur me masën e pensionit, duke e rillogaritur atë në bazë të Ligjit nr.9418, datë 20.05.2005, i ndryshuar. Për 26 vite shërbimi, pagë referuese 46.860 Lekë, për 15 vite + 50%, pra 50 + (25-25) x 2% = 22%. Pagë referuese 46.860 x 22% = 33.739 Lekë. Duke u aplikuar masa jo më e madhe se katërfishi i pensionit bazë, si dhe indeksimet sipas VKM.Detyrimin e palës së paditur t’i kthejë diferencën e krijuar për periudhën 01.09.2006 - 30.06.2009 me masën 583.838 Lekë. Diferencë kjo e krijuar nga pensioni i dhënë nga pala e paditur me pensionin që i takon sipas ligjit.Pushimin e gjykimit për kërkimet e tjera që i përkasin periudhës nga data 01.07.2009 e në vazhdim.

Gjykata e Apelit Durrës me Vendimin nr.10-2014-879 (559), datë 14.02.2014 ka vendosur:

Moskompetencën e Gjykatës së Apelit Durrës për shqyrtimin e çështjes dhe dërgimin e saj Gjykatës Administrative të Apelit.

GjykataAdministrative e Apelit me Vendimin nr.1784, datë 14.05.2014 ka vendosur:

Lënien në fuqi të Vendimit nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës.

Kundër Vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës Administrative të Apelit ka paraqitur rekurs pala e paditur, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës, e cila kërkon prishjen e Vendimit nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës dhe Vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës Administrative të Apelit, duke parashtruar shkaqet e mëposhtme:

- Gjykatat kanë gabuar në zgjidhjen e çështjes;

- Në llogaritjen e pensionit Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës është mbështetur në nenin 11 të Ligjit nr.8087, datë 11.03.1996, të ndryshuar me Ligjin nr.8521, datë 30.07.1999;

- Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës ka vendosur rishqyrtimin e pensionit sipas kritereve të nenit 29 të Ligjit nr.10142, date 15.05.2009 “Për sigurimet shoqërore suplementare të ushtarakëve”.

Kolegji Administrativ i Gjykatës së Lartë, në seancë gjyqësore në praninë e palëve, më datë 02.02.2016, konstatoi se nga gjykatat e faktit, si dhe nga vetë ky Kolegj, vihet re se mbahen qëndrime të ndryshme në lidhje me problematikat e zbatimit në kohë dhe efektit prapaveprues të legjislacionit në lidhje me pensionin e parakohshëm të ushtarakëve për vjetërsi shërbimi, si dhe me mënyrën dhe skemën e zbatueshme për përllogaritjen e këtij pensioni sipas formulave të ndryshme që kanë parashikuar ligjet në kohë.

Konkretisht pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi parashikuar në Ligjin nr.8087, datë 11.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar me Ligjin nr.8521, datë 30.07.1999 është llogaritur nga organet administrative të sigurimeve shoqërore sipas skemës së parashikuar nga neni 11. Kjo dispozitë parashikon se pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi llogaritej sipas skemës: a) 50 për qind të pagës referuese mbi të cilën është derdhur kontributi; b) për çdo vit tjetër të vjetërsisë së shërbimit mbi përcaktimin e mësipërm, masa e pensionit shtohet me 2 për qind të pagës referuese, por jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi.

Në praktikën gjyqësore janë vënë re dy qëndrime sa i takon zbatimit të kufizimit “jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi” në llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të parashikuar në Ligjin nr.8087/1996 të ndryshuar. Njëri qëndrim e zbaton kufizimin për të gjithë masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, ashtu sikur zbatohet ky kufizim ligjor edhe nga organet administrative të sigurimeve shoqërore. Qëndrimi tjetër e zbaton kufizimin ligjor vetëm për pjesën që i shtohet pensionit të parakohshëm për vjetërsinë e shërbimit të parashikuar nga shkronja “b” e nenit 11 të ligjit të mësipërm.

Me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakëve” kufizimi i mësipërm i parashikuar në nenin 11 të Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar, u shfuqizua nga neni 49 i këtij ligji. Miratimi i Ligjit nr.9210/2004 u pasua me daljen e Ligjit nr.9418, datë 20.05.2005 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve”, të ndryshuar me Ligjin nr.9481, datë 16.02.2006.

Këto dy ligje parashikuan një skemë e re për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Konkretisht sipas nenit 14 të Ligjit nr.9418/2005 u parashikuar se: “1. Masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi është 50 për qind e pagës referuese. 2. Për çdo vit tjetër të vjetërsisë në shërbim, mbi përcaktimin e mësipërm, masa e pensionit shtohet me 2 për qind të pagës referuese. 3. Masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e madhe se katërfishi i pensionit bazë, sipas përcaktimit të Ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë".

Ndërsa me nenin 2 të Ligjit nr.9481/2006 ky rregullim i mësipërm u ndryshua, duke u parashikuar se: “1. Masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi është 50 për qind e pagës referuese. 2. Për çdo vit tjetër të vjetërsisë në shërbim, mbi përcaktimin e mësipërm, masa e pensionit shtohet me 2 për qind të pagës referuese. 3. Masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e madhe se: a) gjashtëfishi i pensionit bazë, në datën 1 janar të çdo viti, sipas përcaktimit të Ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", për ushtarakët që mbajnë gradën gjeneral; b) pesëfishi i pensionit bazë, në datën 1 janar të çdo viti, sipas përcaktimit të Ligjit nr.7703, datë

11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", për ushtarakët që mbajnë gradën kolonel; c) katërfishi i pensionit bazë, në datën 1 janar të çdo viti, sipas përcaktimit të Ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", për ushtarakët që mbajnë gradat major dhe nënkolonel; ç) trefishi i pensionit bazë, në datën 1 janar të çdo viti, sipas përcaktimit të Ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", për të gjithë ushtarakët e tjerë.”.

Praktika gjyqësore ka mbajtur qëndrime të ndryshme në lidhje me zbatimin e legjislacionit të mësipërm, pra Ligjit nr.9210/2004, Ligjit nr.9418/2005 të ndryshuar me Ligjin nr.9481/2006. Kështu në praktikën gjyqësore me daljen e Ligjit nr.9214/2004 vihet re se është vendosur të hiqet kufizimi i pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi për të gjithë përfituesit e tij, pra për ushtarakët që kanë përfituar pensionin e parakohshëm pas daljes së këtij ligji, si dhe në vijimësi pas daljes së Ligjit nr.9418/2005, të ndryshuar. Në këto raste gjykatat praktikisht kanë zbatuar skemën e parashikuar nga Ligji nr.8087/1996, i ndryshuar, duke hequr kufizimin e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të sipërcituar sipas Ligjit nr.9210/2004. Ky qëndrim i gjykatave ka ardhur pasi ato kanë vlerësuar të mos zbatojnë Ligjin nr.9418/2005, të ndryshuar, për shkak të mos daljes së akteve nënligjore në zbatim të tij. Ndërkohë ka gjykata që kanë bërë zgjidhje të tjera ligjore, të tilla që me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.9418/2005, të ndryshuar, e kanë llogaritur pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi sipas skemës së këtij ligji duke çmuar këtë ligj të vetëzbatueshëm, pa qenë e kushtëzuar zbatimin e tij nga mungesa e nxjerrjes së akteve nënligjore në bazë të nenit 32 të tij nga Këshilli i Ministrave.

Me miratimin e Ligjit nr.10142, datë 15.05.2009 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të forcave të armatosura, të punonjësve të policisë së shtetit, të gardës së republikës, të shërbimit informativ të shtetit, të policisë së burgjeve, të policisë së mbrojtjes nga zjarri dhe të shpëtimit e të punonjësve të shërbimit të kontrollit të brendshëm në Republikën e Shqipërisë” (në vijim Ligji nr.10142/2009), të ndryshuar me Aktin Normativ nr.5, datë 10.11.2010, skema e llogaritjes dhe masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi ndryshoi sërish. Në nenin 14 të këtij ligji parashikohet se: "1. Pensioni i parakohshëm, për personat që plotësojnë kushtet e përfitimit, është 1.5 për qind e pagës mesatare referuese mujore neto, për çdo vit shërbimi. 2. Në çdo rast, masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e ulët se pensioni bazë, i përcaktuar nga Këshilli i Ministrave, në përputhje me Ligjin nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", të ndryshuar.". Ndërkohë Ligji nr.10142/2009 në nenin 29 të tij parashikon ndër të tjera rillogaritjen e pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi të njohura tashmë me ligjet e tjera të mëparshme të sipërcituara.

Praktika gjyqësore në lidhje me zbatimin e këtij rregullimi ka ofruar të paktën dy qëndrime të ndryshme kur bëhet fjalë për të përcaktuar fuqinë prapavepruese të Ligjit nr.10142/2009, të ndryshuar, në pjesën që neni 29 urdhëron rillogaritjen e pensioneve të fituara dhe caktuara me ligjet e mëparshme. Ka qëndrime të gjykatave që në rillogaritjen e pensionit, sipas nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009, a) përfshijnë periudhën para hyrjes në fuqi të ligjit dhe b) që përfshijnë vetëm periudhën pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr.10142/2009, të ndryshuar. Këto qëndrime kanë lindur për shkak të zbatimit të ndryshëm të Vendimit nr.33, datë 24.06.2010 dhe Vendimit nr.2, datë 18.02.2013 të Gjykatës Kushtetuese. Gjykata Kushtetuese në këto dy raste ka marrë ndër të tjera në shqyrtim edhe pretendimet në lidhje me cenimin e parimit të sigurisë juridike të Ligjit nr.10124/2009, të ndryshuar, për shkak të rillogaritjeve të pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi, duke qenë se me zbatimin e skemës së këtij ligji dhe rillogaritjen e pensioneve mund të ulet masa e pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi ka që janë njohur dhe llogaritur me ligjet e mëparshme.

Duke parë praktikat e ndryshme ligjore të trajtuara më sipër në zbatim të legjislacionit që ka rregulluar në kohë pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi, Kolegji

Administrativ i Gjykatës së Lartë, duke marrë shkas nga çështja në shqyrtim, rastet të paraqitura për shqyrtim në Gjykatë të Lartë, me qëllim shmangien e qëndrimeve të ndryshme mes gjykatave të faktit, por edhe të vetë Kolegjit Administrativ të Gjykatës së Lartë, ka vlerësuar se çështja duhet të dërgohet në Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, të cilat morën në shqyrtim për të njësuar qëndrimet në lidhje me çështjet e mëposhtme:

1. Cilat janë efektet prapavepruese të zbatimit të Ligjit nr.10142/2009 të ndryshuar dhe shtuar me aktin normativ nr.5, datë 10.11.2010 në lidhje me llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi?

2. Cili është ligji i zbatueshëm për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi për periudhën nga hyrja në fuqi e Ligjit nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e Ushtarakut në Forcat e Armatosura të RSH” deri në hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142, datë 15.05.2009 të ndryshuar me aktin normativ nr.5, datë 10.11.2010?

3. Si duhet të përllogaritet masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi parashikuar nga neni 11 i Ligji nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të FA në RSH”, të ndryshuar me Ligjin nr.8521, datë 30.07.1999. Kufizimi “jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqësisë në shkallë vendi” duhet të zbatohet për të gjithë masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi apo vetëm për shtesën në masën e këtij pensioni të parashikuar në shkronjën “b” të nenit 11 të këtij ligji?

KOLEGJET E BASHKUARA TË GJYKATËS SË LARTË

pasi dëgjuan relatimin e çështjes nga gjyqtarët z. Xhezair Zaganjori dhe znj. Arjana Fullani; përfaqësuesen e palës rekursuese, Drejtorisë Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës, Institutit të Sigurimeve Shoqërore, që kërkuan ndryshimin e Vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës së Apelit dhe Vendimit nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës dhe rrëzimin e padisë; përfaqësuesin e Avokaturës së Shtetit, Avokatin e Shtetit z. Abaz Deda, që kërkoi po ashtu ndryshimin e Vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës së Apelit dhe Vendimit nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës dhe rrëzimin e padisë; si dhe konstatuan mungesën e paraqitjes së mbrojtësit të paditësit av. Arben Rakipi, si dhe pasi biseduan çështjen në tërësi,

V Ë R E J N Ë

I. Rrethanat e çështjes

1. Paditësi është titulluar oficer aktiv me Urdhrin e Ministrit të Mbrojtjes nr.1137, datë 01.06.1978. Ai ka shërbyer në Forcat e Armatosura deri më datën 29.07.2004, kur në kuadër të reformës në ushtri ka dalë në rezervë me Urdhrin nr.8487 të Ministrit të Mbrojtjes. Në momentin e daljes në rezervë paditësi ka pasur gradën Kapiten i rangut të tretë (Major), me pagë referuese 46.860 Lekë, si dhe një periudhë shërbimi në ushtri prej 26 vjet e 3 muaj.

2. Pasi ka përfituar dy vjet pagën kalimtare, paditësi i ka kërkuar palës së paditur dhënien e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Me Vendimin nr.25, datë 30.04.2007 Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës ka vendosur trajtimin e paditësit me pension të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, nga data 01.09.2006 deri më datë 20.03.2019, kur plotëson kushtet për pension pleqërie.

3. Pala e paditur e ka llogaritur pensionin bazuar në nenin 11 të Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të FA në RSH”, të ndryshuar me Ligji nr.8521, datë 30.07.1999. Me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142, datë 15.05.2009 pala e paditur, në bazë të nenit 29 të tij, ka rillogaritur pensionin e parakohshëm për vjetërsi

shërbimi sipas skemës të parashikuar në këtë ligj. Masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi pas rillogaritjes sipas skemës së re ligjore është më e ulët se ajo e njohur dhe dhënë më parë me vendimin objekt gjykimi.

4. Paditësi, duke mos qenë dakord me mënyrën e llogaritjes së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, i është drejtuar gjykatës me padinë objekt gjykimi. Paditësi pretendon se pala e paditur e ka llogaritur pensionin gabim, duke e kufizuar me masën e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi, ndërkohë që ky kufizim është shfuqizuar me Ligjin nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut në FA”. Po ashtu paditësi kërkon që masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të mos i pakësohet me rillogaritjen sipas Ligjit nr.10142/2009, por ai të vazhdoj të trajtohet me pension të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të llogaritur sipas skemës në momentin e lindjes së të drejtës për këtë pension.

5. Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës me Vendimin nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 ka vendosur: Pranimin e pjesshëm të kërkesëpadisë. Detyrimin e palës së paditur të anulloje Vendimin nr.25, datë 30.04.2007 lidhur me masën e pensionit, duke e rillogaritur atë në bazë të Ligjit nr.9418, datë 20.05.2005, të ndryshuar. Për 26 vite shërbimi, pagë referuese 46.860 Lekë, për 15 vite + 50%, pra 50 + (25-25) x 2% = 22 %. Pagë referuese 46.860 x 22% = 33.739 Lekë, duke u aplikuar masa jo më e madhe se katërfishi i pensionit bazë, si dhe indeksimet sipas VKM. Detyrimin e palës së paditur t’i kthejë paditësit diferencën e krijuar për periudhën 01.09.2006 - 30.06.2009 me masën 583.838 Lekë, diferencë kjo e krijuar nga pensioni i dhënë nga pala e paditur me pensionin që i takon sipas ligjit. Pushimin e gjykimit për kërkimet e tjera që i përkasin periudhës nga data 01.07.2009 e në vazhdim.

6. Sipas Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës paditësi është trajtuar me pension të parakohshëm si ish ushtarak që nga data 01.09.2006. Paga referuese që paditësi ka pasur në kohën e përfitimit të pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi ka qenë 46.860 Lekë në muaj dhe masa e pensionit të përfituar nga paditësi ka qenë 16.356 Lekë në muaj. Kjo masë pensioni është llogaritur nga pala e paditur, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës, në bazë të Ligjit nr.8087, datë 11.03.1996, të ndryshuar. Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës analizon se Ligji nr.9210, datë 23.3.2004 “Për statusin e ushtarakut” (i cili ka qenë në fuqi në kohën që paditësit i ka lindur e drejta për të përfituar pensionin e parakohshëm), në nenin 49 të tij ka shfuqizuar shprehjen “jo më shumë se pensioni maksimal i pleqërisë në shkallë vendi”, të gërmës “b” të Ligjit nr.8521 datë 30.7.1999, që ka ndryshuar Ligjin nr.8087, datë 13.3.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të FA në R.Sh”. Sipas Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës, edhe nga interpretimi i dispozitës, del se legjislatori ka pasur parasysh që kufizimi “jo më shumë se pensioni maksimal i pleqërisë në shkallë vendi”, të ishte për pikën “b” të nenit 11. Ky kufizim u hoq fare me nenin 49 të Ligjit nr.9210, datë 30.3.2004. Nga ana tjetër, sipas Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës Ligji nr.8087/1996, i ndryshuar është shfuqizuar me Ligjin nr.9418, datë 20.05.2005, të ndryshuar me Ligjin nr.9481, datë 16.02.2006, sipas të cilit masa e pensionit kufizohet në rastin e paditësit sa katërfishi i pensionit bazë të pleqërisë. Kështu Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka konkluduar se zbatimi i nenit 11 të Ligjit nr.8687/1996 të ndryshuar nga pala e paditur është i pabazuar në ligj. Në këto kushte, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka vendosur të pranojë kërkimin e paditësit, siç është sipërcituar në pikën 5.

7. Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka urdhëruar kryerjen e ekspertimit nëpërmjet të cilit janë përcaktuar diferencat mes pensionit të dhënë dhe atij që i takonte paditësit deri me datën 01.07.2009, kur ka hyrë në fuqi Ligji nr.10142/2009 dhe kjo diferencë ka rezultuar në shumën 583.838 Lekë. Kështu, sipas kësaj gjykate, pala e paditur duhet t’i paguajë paditësi këtë shumë, pasi i ka përllogaritur në mënyrë të pabazuar në ligj pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi.

8. Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka analizuar se, sipas Ligjit nr.10142/2009, pensionet e parakohshme për vjetërsi shërbimi do të rillogariten. Por, për kërkimin në lidhje me rillogaritjen e pensionit pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr.10142/2009 paditësi hoqi dorë nga gjykimi. Në këto kushte, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka pushuar gjykimi për këtë pjesë të padisë.

9. Kundër Vendimit nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës ka paraqitur ankim pala e paditur, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës, në Gjykatën e Apelit Durrës.

10. Gjykata e Apelit Durrës me Vendimin nr.10-2014-879(559), datë 14.02.2014 ka shpallur moskompetencën lëndore për shqyrtimin e çështjes dhe ia ka dërguar atë Gjykatës Administrative të Apelit, në zbatim të Ligjit nr.49/2012 “Për organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative” dhe Vendimit Unifikues Administrativ nr.3, datë 06.12.2013 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

11. Gjykata Administrative e Apelit me Vendimin nr.1784, datë 14.05.2014 ka lënë në fuqi Vendimin nr.2514 (11-2013-5458), datë 04.11.2013 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës, pasi e ka vlerësuar të drejtë dhe të bazuar në prova dhe ligj.

12. Gjykata e Administrative e Apelit ka arsyetuar se me të drejtë Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka argumentuar se pala e paditur ka lidhur pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi në kundërshtim me ligjin. Konkretisht, sipas kësaj gjykate, pala e paditur ka zbatuar nenin 11 të Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996, të ndryshuar, duke kufizuar masën e këtij pensioni me pensionin maksimal të pleqërisë në shkallë vendi, ndërkohë që ky kufizim ka qenë shfuqizuar nga neni 49 i Ligjit nr.9210/2014 “Për statusin e ushtarakut”. Gjykata Administrative e Apelit argumenton më tej se, sipas Ligjit nr.9418/2005, të ndryshuar, në fuqi në momentin e përfitimit të pensionit, ky i fundit duhej të caktohej në bazë të skemës të parashikuar në nenin 14 të tij dhe se, sipas Ligjit nr.9418/2005, kërkesat e Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996, të ndryshuar, nuk do të zbatohen për ushtarakët. Sipas Gjykatës Administrative të Apelit, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Durrës ka kryer dhe ka administruar ekspertimin, sipas të cilit ka rezultuar se mes pensionit të llogaritur nga pala e paditur dhe atij që i takon paditësit ka diferencë në shumën 583,838 Lekë, për periudhën nga data 01.09.2006 deri më date 20.06.2009. Kështu sipas Gjykatës Administrative të Apelit, me të drejtë është vendosur nga gjykata e shkallës së parë që kjo shumë duhet t’i paguhet paditësit prej palës së paditur.

13. Kundër Vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës Administrative të Apelit ka paraqitur rekurs pala e paditur, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqërore Durrës, duke parashtruar shkaqet e sipërcituara në pjesën hyrëse të vendimit dhe pretenduar se skema e zbatueshme për llogaritjen e pensionit në momentin e lindjes së të drejtës është ajo e Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të FA në RSH”, të ndryshuar me Ligjin nr.8521, datë 30.07.1999, duke u kufizuar me masën e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi dhe pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr.10142/2009 pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi duhet të rillogaritet sipas skemës së skemës së parashikuar në këtë ligj.

II. Vlerësimi i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë

14. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë në funksion të trajtimit njësues të çështjeve të shtruara për diskutim, parashtrojnë dhe analizojnë fillimisht në mënyrë kronologjike parashikimet ligjore që rregullojnë pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi, respektivisht me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të forcave të armatosura të Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar me Ligjin nr.8521, datë 30.07.1999 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin

nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, deri me daljen e Ligjit nr.10367, datë 23.12.2010 "Për miratimin e aktit normativ me fuqinë e ligjit nr.5, datë 10.11.2010 të Këshillit të Ministrave "Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.10 142, datë 15.5.2009" "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së Republikës, të Shërbimit Informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit e të Punonjësve të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Republikën e Shqipërisë”.

15. E drejta për pension të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të ushtarakëve i ka fillesat që me pensionin e parashikuar për ushtarakët në Ligjin nr.7496, datë 03.07.1991 “Për statusin e ushtarakut të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”. Në nenin 16 të tij parashikohej se: “Oficerët dhe nënoficerët me vjetërsi shërbimi në ushtri l5 vjet për burrat dhe 12 për gratë, gëzojnë të drejtën e pensionit të pjesshëm në masën 50 për qind të pagës mujore. Për çdo vit tjetër shërbimi mbi kufirin e mësipërm jepet një shtesë pensioni në masën 2 për qind të pagës mujore. Kriteret e dhënies se pensionit përcaktohen me ligjin "Për sigurimet shoqërore".”

16. Por ishte neni 11 i Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999, që parashikoi kushtet dhe kriteret për caktimin e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Sipas këtij rregullimi ligjor ushtarakët e shërbimit aktiv të përhershëm, që kanë dalë në rezervë dhe në lirim pas datës 03.07.1991, deri në plotësimin e kushteve për pension pleqërie, sipas Ligjit nr.7703, datë 11.05.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, do të përfitonin pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi kur plotësonin vjetërsinë e shërbimit si ushtarak, në masën 12 vjet për gratë dhe 15 vjet për burrat dhe të kishin mbushur moshën 42 vjeç për gratë dhe 47 vjeç për burrat. Masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi parashikohej të llogaritej sipas skemës: a) 50% e pagës referuese mbi të cilën është derdhur kontributi dhe b) për çdo vit tjetër të vjetërsisë së shërbimit mbi përcaktimin e mësipërm masa e pensionit shtohet me 2% të pagës referuese, por jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi.

17. Më pas është miratuar Ligji nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, i cili parashikon ndër të tjera edhe të drejtën e ushtarakëve për pension të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Ky ligj në nenin 35 parashikon të njëjtën skemë për përllogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi si ligji i mëparshëm nr.8087/1996 i ndryshuar, me ndryshimin se nuk parashikonte më kufizimin ligjor të masës së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Konkretisht kufizimin “jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi”, të parashikuar në germën “b” të nenit 11 të Ligjit të mëparshëm nr.8087/1996, të ndryshuar. Madje në nenin 49 të tij ligji parashikohej shfuqizimi i shprehjes “por jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi” në shkronjën “b” të nenit 11 të Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996, të ndryshuar. Nga ana tjetër, neni 33 i Ligjit nr.9210/2004 parashikon rezervën ligjore, që kriteret dhe kushtet e përfitimit të pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi do të përcaktohen në ligjin për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë. Ndërsa në nenin 48 ky ligj parashikon se Këshilli i Ministrave, brenda 24 muajve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, duhet të nxjerrë aktet e nevojshme për zbatimin ndër të tjera edhe të nenit 35 të tij. Pra, sipas kësaj dispozite Këshilli i Ministrave kishte detyrimin të bënte rregullimet ligjore në lidhje me parashikimin e kritereve dhe kushteve për përfitimin e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi në ligjin “Për sigurimin shoqëror suplementar te ushtarakëve të Forcave të Armatosura...”. Sa më sipër Kolegjet e Bashkuara theksojnë se Ligji nr.9210/2004 hoqi kufizimin në masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të parashikuar, por zbatimi i parashikimit ligjor të këtij ligji ishte i kushtëzuar me nxjerrjen e rregullimeve ligjore

në fushën e sigurimeve shoqërore suplementare te ushtarakëve në zbatim të këtij ndryshimi.18. Më pas u miratua Ligji nr.9418, datë 20.05.2005 “Për sigurimin shoqëror

suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, i cili ndër të tjera në nenet 13 dhe 14 të tij parashikon kushtet dhe kriteret për përfitimin e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Edhe sipas këtij ligji skema për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi është e njëjtë me atë të parashikuar nga ligjet e mëparshme në fushën e sigurime shoqërore suplementare të ushtarakëve (Ligji nr.8087/1996, i ndryshuar) por me ndryshim sa i takon kufizimit të masës së këtij pensioni. Konkretisht sipas nenit 14 të ligjit, masës së pensionit të parakohshëm i vihej kufizimi maksimal që ishte katërfishi i pensionit bazë, sipas përcaktimit të ligjit nr.7703, datë 11.05.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Sipërisë”. Gjithashtu sipas këtij ligji parashikohet përllogaritja e pensionit për vjetërsi shërbimi për të gjithë ushtarakët e Forcave të Armatosura pavarësisht nga koha e daljes në lirim apo rezervë deri në plotësimin e kushteve për pension të plotë pleqërie, sipas Ligjit nr.7703 datë 11.05.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”. Në lidhje me dispozitat ligjore të Ligjit nr.8087/1996 të ndryshuar, Ligji nr.9418/2005 në nenin 33 të tij parashikon se nuk do të zbatoheshin për ushtarakët e Forcave të Armatosura që përfitojnë prej tij.

19. Më pas me Ligjin nr.9481, datë 16.02.2006 u parashikuan ndryshime në Ligjin nr.9418, datë 20.05.2005 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”. Këto ndryshime kishin të bënin ndër të tjera me përcaktimin e subjekteve përfituese të pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi. Konkretisht në nenin 1 të tij parashikohet se për ushtarakët e dalë në rezervë/lirim nga data 01.01.1991 deri në datën e hyrjes në fuqi të Ligjit nr.9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, pavarësisht nga çasti i lindjes së të drejtës për përfitim pensioni të parakohshëm do të vazhdonin ta përfitonin këtë pension sipas Ligjit nr.8087, datë 13.03.1996, të ndryshuar. Po ashtu ky ligj parashikon të njëjtën skemë për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi me atë të parashikuar nga ligji nr.9418/2005, por me ndryshimin përsa i përket kufizimit të masës së tij, duke e lidhur me gradën e ushtarakut. Konkretisht në nenin 2 të ligjit parashikohet se: masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e madhe se: a) gjashtëfishi i pensionit bazë në datën 1 janar të çdo vit për ushtarakët që mbajnë gradën gjeneral; b) pesëfishi i pensionit bazë në datën 1 janar të çdo viti për ushtarakët që mbajnë gradën kolonel; c) katërfishi i pensionit bazë, në datën 1 janar të çdo viti për ushtarakët që mbajnë gradën major dhe nënkolonel; c) trefishi i pensionit bazë në datën 1 janar të çdo viti për të gjithë ushtarakët e tjerë.

20. Ligji nr.9481/2006 u bë objekt shqyrtimi prej Gjykatës Kushtetuese, e cila me Vendimi nr.9/2007 vendosi shfuqizimin si të papajtueshëm me Kushtetutën të neneve 1, 7 (shkronjat "a, b") dhe 9 të Ligjit nr.9481, datë 16.2.2006 "Për disa ndryshime në ligjin nr.9418, datë 20.5.2005 "Për sigurimet shoqërore suplementare të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë".

21. Gjykata Kushtetuese në vendimmarrjen e saj analizoi parimin e sigurisë juridike, duke theksuar se është një nga elementet thelbësore të shtetit të së drejtës dhe ka të bëjë me faktin se rregullimet ligjore për të drejtat e shtetasve duhet të kenë qëndrueshmëri të mjaftueshme që siguron vijimësinë e tyre. Gjykata Kushtetuese theksoi se shteti duhet të synojë të ndryshojë një situatë të rregulluar më parë vetëm nëse ndryshimi sjell pasoja pozitive. Por, siç është theksuar dhe në Vendimin nr.34, të vitit 2005 të Gjykatës Kushtetuese, siguria juridike nuk mund të eliminojë çdo pasojë negative që mund t’i vijë individit nga rregullimi i ri, përderisa është e pandashme nga parimi i shtetit social. Prandaj edhe të drejtat e fituara mund të kufizohen si përjashtim, por kufizime të tilla mund të bëhen duke respektuar parimin e përpjesëtimit në lidhje të ngushtë me parimet e drejtësisë, e

paanshmërisë dhe të mirëfunksionimit të shtetit. Kështu ndryshimet ligjore me ligjin nr.9841/2006 Gjykata Kushtetuese i konsideroi të tilla që ulin ndjeshëm masën e pensionit të një kategorie ushtarakësh dhe nuk rezulton të jenë bërë nga nevoja e domosdoshmërisë publike. Gjykata Kushtetuese argumentoi se siguria juridike mund të preket kur është fjala për të mbrojtur një interes publik, por në çështjen objekt gjykimi nuk u paraqitën dhe nuk u konstatuan shkaqe ose motive që justifikojnë domosdoshmërinë e prishjes së ekuilibrave të vendosura ose rrethanave të reja që të bënin të pamundur vlefshmërinë dhe efikasitetin e ligjit të mëparshëm për pensionet dhe të kërkonin marrjen e masave të tjera për të realizuar objektiva ligjërisht të synuara për t’u arritur.

22. Gjithashtu, në vendim Gjykata Kushtetuese u shpreh dhe në lidhje me efektin prapaveprues të Ligjit nr.9841/2006, duke pasur parasysh se ndryshimet ligjore ishin kundërshtuar para saj dhe për faktin se shtynin afatin e hyrjes në fuqi të Ligjit nr.9418/2005. Gjykata Kushtetuese ndër të tjera u shpreh se, si rregull ligjet i shtrijnë efektet e tyre për kohën e ardhshme dhe fuqia prapavepruese e tyre zbatohet në raste përjashtimore sepse në të kundërt mundet të krijohen situata me pasoja të paparashikuara. Teoria e së drejtës pranon se fuqia prapavepruese zbatohet si përjashtim si për shembull në ligjet penale favorizuese, në ligjet që interpretojnë anët e errëta ose të paqarta të një ligji të mëparshëm e në ndonjë rast tjetër ku paraqitet domosdoshmëria për të shmangur pasoja të rënda negative ose të pandreqshme.

23. Gjykata Kushtetuese, në kushtet kur me shfuqizimin e dispozitave të sipërcituara të Ligjit nr.9481/2006 krijohej boshësi ligjore, bazuar në Ligjin nr.8577, datë 10.2.2000 "Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë", i rekomandoi Këshillit të Ministrave dhe Kuvendit të Shqipërisë të merrnin masa për të bërë rishikimin në tërësi të ligjit në përputhje me këtë vendim të Gjykatës Kushtetuese.

24. Në këto kushte ligjvënësi miratoi Ligjin nr.10142, datë 15.05.2009 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së Republikës, të Shërbimit Informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit e të punonjësve të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Republikën e Shqipërisë". Ky ligj në nenin 14 paragrafi i parë i tij parashikon të njëjtën skemë për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi me atë të parashikuar nga ligjet e mëparshme në fushën e sigurime shoqërore suplementare të ushtarakëve (Ligji nr.8087/1996, i ndryshuar dhe Ligji nr.9418/2005 i ndryshuar) por me ndryshim sa i takon kufizimit të masës së këtij pensioni. Konkretisht në paragrafin e dytë të nenit 14, ligji vendos kufizim të masës së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, duke parashikuar shprehimisht se: masa e pensionit të parakohshëm, e llogaritur sipas pikës 1 të këtij neni, në çastin që lind e drejta për përfitim: a) për personat, që nuk kanë paguar kontribute suplementare, nuk mund të jetë më e madhe se dyfishi i pensionit bazë, të përcaktuar nga Këshilli i Ministrave, në përputhje me ligjin nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", të ndryshuar; b) për personat, që kanë paguar kontribute suplementare, nuk mund të jetë më e madhe se dyfishi i pensionit bazë, të përcaktuar nga Këshilli i Ministrave, në përputhje me ligjin nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë", të ndryshuar, shtuar me 2 për qind të pagës mesatare referuese, për çdo vit sigurimi suplementar. Në këtë rast shuma e pensionit mujor të parakohshëm nuk mund të jetë më e madhe se dyfishi i pensionit bazë të pleqërisë, plus 20 për qind të pagës referuese të muajit të fundit të punës.

25. Ligji nr.10142/2009 në nenin 29 të tij parashikon rillogaritjen e pensioneve të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, kur ky ishte njohur më parë. Konkretisht në pikën 1 të këtij neni parashikohet se: dispozitat e ligjeve nr.8087, datë 13.3.1996 "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë", të ndryshuar dhe nr.8661, datë 18.9.2000 "Për sigurimin suplementar të punonjësve të

Policisë së Shtetit" zbatohen deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji. Në pikën 2 parashikohet se: Pensionet e parakohshme për vjetërsi shërbimi dhe pensionet suplementare, të caktuara në përputhje me ligjet nr.8087, datë 13.3.1996 "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë", të ndryshuar dhe nr.8661, datë 18.9.2000 "Për sigurimin suplementar të punonjësve të Policisë së Shtetit", si edhe ato të caktuara me vendime të gjykatave, pavarësisht nga mosha e vjetërsia në punë, në çastin e fillimit të së drejtës, do të rillogariten. Rillogaritja bëhet sipas rregullave të përcaktuara në këtë ligj dhe në bazë të pagave referuese, në çastin që i ka lindur e drejta për përfitim. Mbi këtë masë përfitimi të rivlerësuar zbatohen koeficientët e rritjes apo të indeksimit të pensionit, sipas vendimeve të veçanta të Këshillit të Ministrave, nga çasti i lindjes së të drejtës dhe deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji. Masa e pensionit, e rivlerësuar si më lart, në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, vlerësohet si shumë përfundimtare e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi ose e pensionit suplementar. Ndërsa në pikën 3 parashikohet se: Pensionet për vjetërsi shërbimi, kur plotësohen kriteret e nenit 11 të Ligjit nr.8087, datë 13.3.1996 "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë", të ndryshuar dhe kur e drejta për përfitim ka lindur në harkun kohor 1.1.1999 deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, por nuk është caktuar, llogariten sipas kritereve të këtij ligji.

26. Pra, në kuptim të nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009 pensionet e parakohshme për vjetërsi shërbimi të pacaktuara akoma, por për të cilat ka lindur e drejta në harkun kohor nga 01.01.1999 deri në hyrjen në fuqi të këtij ligji, do të llogariten sipas skemës së Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar, i cili, sipas pikës 1 të nenit 29, zbatohet deri me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142/2009. Gjithashtu sipas parashikimit ligjor të nenit 29, me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142/2009 pensionet e caktuara më parë, qoftë edhe me vendim gjyqësor, do të rillogariten në bazë të rregullave të përcaktuara nga ky ligj.

27. Edhe ky ligj u bë objekt shqyrtimi nga Gjykata Kushtetuese, e cila me Vendimin nr.33, datë 24.06.2010 shfuqizoi si antikushtetuese pikën 2 të nenit 14, si dhe nenin 27 të Ligjit nr.10142, datë 15.05.2009 "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së Republikës, të Shërbimit Informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit e të punonjësve të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Republikën e Shqipërisë".

28. Gjykata Kushtetuese u shpreh se ligji unifikon kushtet dhe masën e përfitimeve suplementare të disa kategorive përfituesish dhe se ky unifikim ka sjellë pasoja pozitive për një kategori përfituesish dhe pasoja negative për një tjetër kategori, prandaj disa prej dispozitave të ligjit cenojnë të drejtat e fituara për një pjesë të ushtarakëve të Forcave të Armatosura dhe të punonjësve të Policisë së Shtetit, duke ulur masën ose kohëzgjatjen e përfitimeve të tyre.

29. Gjykata Kushtetuese ka argumentuar se pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi jepet në konsideratë të natyrës së punës të ushtarakëve ose punonjësve të Policisë së Shtetit, të cilët, pas ndërprerjes së karrierës, me ose pa dëshirën e tyre, e kanë të vështirë të gjejnë një vend pune të një niveli të krahasueshëm me funksionet që ushtronin. Ligjvënësi, duke marrë parasysh këtë konsideratë, parashikoi krijimin e një sistemi përfitimesh suplementare që të garantohet ruajtja e një niveli të krahasueshëm jetese dhe ekonomik për ushtarakët e Forcave të Armatosura dhe punonjësve të Policisë së Shtetit, të cilëve u ndërpriteshin marrëdhëniet e punës. Në këtë këndvështrim pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi dhe pensioni suplementar i pleqërisë janë të drejta, të cilat mbrohen nga parimi i sigurisë juridike.

30. Gjykata Kushtetuese analizon në lidhje me parimin e sigurisë juridike se ligji duhet të ofrojë siguri dhe vijimësi me qëllim që individët të mund të kryejnë veprimet në

mënyrën e duhur. Duke qenë se këto ligje e vendime perceptohen si burime pritshmërie të ligjshme për individët, ato nuk mund të ndryshohen e shfuqizohen në një fazë të mëvonshme. Ky parim u lejon individëve një lloj mbrojtjeje kundër ndryshimeve të menjëhershme e të pajustifikueshme të rregullave. Por nga ana tjetër, sipas Gjykatës Kushtetuese, parimi i sigurisë juridike nuk mund të prevalojë në çdo rast. Kjo do të thotë se, nëse paraqitet rasti që një rregullim ligjor ndryshe i një marrëdhënieje ndikohet drejtpërdrejt nga një interes i rëndësishëm publik, me të gjitha elementet e tij thelbësore, ky interes mund të ketë përparësi ndaj parimit të sigurisë juridike (Shih vendimin e Gjykatës Kushtetuese nr.26, datë 02.11.2005).

31. Gjykata Kushtetuese argumenton se parashikimi i nenit 14/2 i ligjit 10142/2009 ishte në kundërshtim me parimin e sigurisë juridike dhe të shtetit të së drejtës pasi: a) me këtë rregullim të ri vendoset një kufizim në masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, duke u vendosur një tavan maksimal; b) kufizimi sjell si pasojë uljen e masës së pensionit të parakohshëm për një kategori përfituesish; c) kjo ulje mund të jetë e përligjur në funksion të uljes së shpenzimeve buxhetore dhe vështirësive paguese të shtetit, por subjektet e interesuara parashtruan se shpenzimet e Buxhetit të Shtetit për këto përfitime nuk pësojnë ulje nga zbatimi i ligjit objekt gjykimi dhe këto subjekte nuk paraqiten përpara Gjykatës asnjë argument bindës që kjo ulje është bërë për arsye të një interesi publik. Në këto kushte Gjykata Kushtetuese argumenton se nisur nga funksioni dhe rëndësia e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, zvogëlimi i masës së tij ose kufizimi nga neni 14/2 e ligjit objekt gjykimi të shumës maksimale që mund të përfitohet nuk janë veprime që mund të përligjen me interesin e rëndësishëm publik.

32. Në Vendimin nr.33, datë 24.06.2010, sa i takon nenit 29 të ligjit 10142/2009, Gjykata Kushtetuese ka theksuar se ky nen parashikon rillogaritjen e të drejtave të njohura në zbatim të ligjeve të mëparshme, pra parashikon se pensionet e parakohshme për vjetërsi shërbimi dhe pensionet suplementare të pleqërisë të caktuara në përputhje me këto ligje, si dhe ato të caktuara me vendime të gjykatave, pavarësisht nga mosha dhe vjetërsia në punë, në çastin e fillimit të së drejtës do të rillogariten, pra këto dispozita mund të prekin, duke ulur/pakësuar ose duke rritur të drejtat e fituara.

33. Gjykata Kushtetuese vlerësoi më tej se qëllimi i dispozitave të nenit 29 të ligjit objekt gjykimi, duke u nisur nga konteksti i saj, si dhe konteksti i përgjithshëm i këtij ligji, është që kjo rillogaritje e këtyre të drejtave të fituara në zbatim të ligjeve të mëparshme ose dhe të vendimeve të gjykatave, do të bëhet vetëm në rast se ndryshon pozitivisht, pra përmirëson situatën e përfituesve. Në asnjë rast nuk lejohet që të kryhet një rillogaritje që do të çonte në përkeqësimin e situatës pozitive ose në cenimin e të drejtave të fituara. Në rast të kundërt, pra nëse do të bëhej një interpretim dhe zbatim ndryshe i kësaj dispozite, atëherë do të ishim përpara cenimit të parimit të sigurisë juridike. Nga subjektet e interesuara nuk u dhanë argumente për të justifikuar cenimin e sigurisë juridike për një interes të rëndësishëm publik.

34. Gjykata Kushtetuese, bazuar në interpretim pajtues, arriti në përfundimin se neni 29 i Ligjit 10142, datë 15.05.2009 është i pajtueshëm me Kushtetutën dhe nuk cenon parimin e sigurisë juridike me kusht që të interpretohen si më sipër.

35. Pas vendimmarrjes së mësipërme të Gjykatës Kushtetuese, ligjvënësi ndërmori tjetër nismë legjislative dhe miratoi Ligjin nr.10367, datë 23.12.2010 "Për miratimin e aktit normativ me fuqinë e ligjit nr.5, datë 10.11.2010 të Këshillit të Ministrave "Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.10 142, datë 15.5.2009" "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së Republikës, të Shërbimit Informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit e të Punonjësve të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Republikën e Shqipërisë". Më pas është miratuar Vendimi i Këshillit të Ministrave nr.793,

datë 24.9.2010 "Për zbatimin e ligjit nr.10 142, datë 15.5.2009 "Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së Republikës, të Shërbimit Informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit e të punonjësve të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Republikën e Shqipërisë"", i cili është ndryshuar me vendimin e Këshillit të Ministrave nr.252, datë 9.2.2011.

36. Legjislacioni i mësipërm solli ndryshime që kishin të bënin: a) me masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, duke u bazuar në përllogaritjen e tij, jo më në pagën referuese mujore, por në pagën referuese mujore neto; si dhe b) me skemën e përllogaritjes së këtij pensioni. Konkretisht me ndryshimet e parashikuara në Aktin Normativ nr.5/2010, pika 1 dhe 2 e nenit 14 e ligjit nr.10142/2009 parashikon se: “1. Pensioni i parakohshëm për personat që plotësojnë kushtet e përfitimi është 1.5 për qind e pagës mesatare referuese mujore neto për çdo vit shërbimi. 2. Në çdo rast, masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e ulët se pensioni bazë i përcaktuar nga Këshilli i Ministrave, në përputhje me ligjin nr.7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”.

37. Akti Normativ nr.5/2010 u bë objekt shqyrtimi nga Gjykata Kushtetuese, e cila me Vendimin nr.2, datë 18.02.2013 u shpreh se ishte në përputhje me Kushtetutën. Gjykata Kushtetuese vlerësoi se referimi në ligj për llogaritjen e pensionit në vlerën neto të pagës ka çuar në ulje të masës së përfitimit të pensionit suplementar të ushtarakëve të liruar. Mbi analizën nëse kjo nismë ligjore cenonte parimin e sigurisë juridike, Gjykata Kushtetuese theksoi se ligjvënësi duhej të mbajë parasysh se një situatë të rregulluar më parë, parimisht, mund ta ndryshojë vetëm nëse kjo sjell pasoja pozitive - konkretisht, trajtim më të mirë (financiar ose jo) - për subjektet përfituese dhe jo kur ndryshimi i akteve ligjore e përkeqëson situatën pra, kur i heq subjekteve përfituese një të drejtë të fituar më parë. Megjithatë, parimi i sigurisë juridike nuk mund të prevalojë në çdo rast. Kjo do të thotë se nëse paraqitet rasti që një rregullim ligjor i ndryshëm i një marrëdhënieje ndikohet drejtpërdrejt nga një interes publik, me të gjitha elementet e tij thelbësore, ky interes natyrshëm do të ketë përparësi ndaj parimit të sigurisë juridike.

38. Kështu Gjykata Kushtetuese në kuptim të nenit 17 të Kushtetutës në rastin konkret ka analizuar se ndërhyrja e ligjvënësit, pra kufizimi i të drejtës, ka qenë e nevojshme, pra e diktuar nga një interes publik, e arsyeshme dhe në përpjesëtim me gjendjen që ka diktuar ndërhyrjen, si dhe se nuk ka prekur thelbin e së drejtës. Në këtë kuptim Gjykata Kushtetuese ka vlerësuar se kufizimi është bërë me ligj dhe ndërhyrja në skemën e llogaritjes së pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi është bërë për interes publik, për shkaqe të tilla si: a) efekti i papërballueshëm për buxhetin e shtetit; b) reduktimi i borxhit publik; c) presioni negativ i krizës globale financiare; ç) konsolidimi fiskal i qeverisë; d) funksionimi normal i skemës së sigurimeve shoqërore; dh) natyra e sigurimit shoqëror suplementar. Kështu Gjykata Kushtetuese i ka konsideruar këto shkaqe të vlerësuara në dritën e interesit publik dhe nevojës për ndërhyrje të ligjvënësit dhe ekzekutivit në të drejta të fituara më parë, si të arsyeshme dhe proporcionale, në kuptim të nenit 17 të Kushtetutës.

39. Në kuptim të sa më sipër, Gjykata Kushtetuese vlerësoi se natyra e sigurimit shoqëror suplementar është e ndryshme nga sigurimi shoqëror bazë, pasi qëllimi i të parit është shmangia e pasojave negative në ushtrimin e funksionit të një kategorie të caktuar të punonjësve, si dhe garantimi e ruajtja e të ardhurave për sigurimin e nevojave jetike të tyre. Për këtë arsye Gjykata Kushtetuese konkludoi se, ndryshimi i skemës së përfitimeve suplementare mbetet në diskrecion të politikave dhe mundësive të ekzekutivit, kurse prekja e skemës së sigurimeve shoqërore bazë nuk duhet kurrsesi të pësojë ndryshime të tilla që të përkeqësojë ndjeshëm jetën e shtetasve që përfitojnë këtë sigurim. Për rrjedhojë Gjykata Kushtetuese vlerësoi se rasti objekt gjykimi paraqiste nevojën e interesit publik, që e

justifikon ndërhyrjen e ligjvënësit në skemën e sigurimeve suplementare dhe se aktet objekt shqyrtimi respektojnë raportin e drejtë midis interesit publik dhe garantimit të mirëfunksionimit të buxhetit publik, i cili do të pësonte një goditje të konsiderueshme nëse nuk bëhej ndërhyrja në skemën e pensioneve.

40. Gjykata Kushtetuese ka konkluduar se, megjithëse skema e re e llogaritjes së masës së sigurimit suplementar ka sjellë uljen e të ardhurave për përfituesit, kjo ndërhyrje është në përpjesëtim të drejtë me qëllimin që e ka diktuar atë. Gjykata Kushtetuese vlerësoi se diferencimet që ekzistonin para kësaj ndërhyrjeje cenonin parimet dhe rregullat në fushën e pagave dhe të tatimit mbi të ardhurat personale, si dhe shkaktonin një detyrim të papërballueshëm për buxhetin e shtetit duke e rrezikuar atë seriozisht dhe se masa e pensionit e përllogaritur sipas formulës së re mbështetet në mundësitë reale buxhetore, dhe se ajo siguron respektimin e parimeve të funksionimit të skemave suplementare, si dhe ruajtjen e raporteve të arsyeshme midis pensionit suplementar të ushtarakëve, atij të pleqërisë dhe pagës neto nga puna.

41. Në praktikë në lidhje me përllogaritjen e përfitimit të pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi janë vënë re problematika shumëvjeçare, të shkaktuara si pasojë e legjislacionit jo të qëndrueshëm dhe të ndryshueshëm vazhdimisht, i cili është gjykuar dhe shfuqizuar disa herë nga Gjykata Kushtetuese. Me zbatimin e Aktit Normativ nr.5/2010 dhe si pasojë e efekteve prapavepruese të rillogaritjes së pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi, sipas nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009, kanë rezultuar ish ushtarakë debitorë nga shtetit për pensionet e përfituara. Në këto kushte ligjvënësi miratoi Ligjin nr.46/2016, datë 28.04.2016 “Për faljen e detyrimeve që kanë ish-ushtarakët në skemën e pensioneve suplementare, nga rillogaritja e pensioneve në zbatim të ligjit nr.10142, datë 15.5.2009, “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të forcave të armatosura, punonjësve të policisë ̈ së shtetit, të gardës së republikës, të shërbimit informativ të shtetit, të policisë ̈ së burgjeve, të policisë̈ së mbrojtjes nga zjarri dhe të shpëtimit e të punonjësve të shërbimit të kontrollit të brendshëm në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar. Sipas këtij ligji falen: a) detyrimet e papaguara që rezultojnë nga rillogaritja e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, sipas nenit 29 të Ligjit 10142/2009, të krijuara nga dhjetori 2010 (koha e zbatimit të Ligjit nr.10142/2009, i ndryshuar me Aktin Normativ nr.5/2010) deri në datën e hyrjes në fuqi të Ligjit nr.46/2916; si dhe b) detyrimet që do të krijohen si pasojë e rillogaritjes së pensionit në bazë të Ligjit nr.10142/2009, të ndryshuar, për ushtarakët që nuk u është kryer rillogaritja deri në datën e hyrjes në fuqi të Ligjit nr.26/2016.

III.Vlerësimet njësuese të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Latë

42. Referuar Vendimit nr.33/2010 dhe Vendimit nr.2/2013 të Gjykatës Kushtetuese, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë theksojnë se, në zbatimin e nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009, duhet pasur parasysh se parimi i sigurisë juridike, mund të cenohet nga ky rregullim i ri ligjor - pra masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi mund të ulet - duke respektuar kriteret kushtetuese për këtë qëllim, të parashikuara nga neni 17/1 i Kushtetutës, konkretisht mbrojtja e interesit publik dhe proporcionaliteti i ndërhyrjes në raport me qëllimin e synuar për t’u arritur. Në këtë mënyrë vendoset një raport i drejtë midis së drejtës së cenuar dhe qëllimit që synohet të arrihet nëpërmjet ndërhyrjes legjislative, si dhe ruajtjes së thelbit të së drejtës për sigurim shoqëror suplementar. Kështu, ndërsa në gjykimin e çështjes së kushtetutshmërisë së Ligjit nr.10142/2009 Gjykata Kushtetuese ka mbajtur qëndrimin se organet shtetërore ligjbërëse nuk dhanë argumente për të justifikuar cenimin e sigurisë juridike për një interes të rëndësishëm publik, ky vlerësim nënkuptonte se, nëse e kundërta do të ndodhte, pra nëse për interesa të rëndësishme publike cenohet parimi i sigurisë juridike përmes uljes së masës së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, atëherë

nisma legjislative mund të jetë në përputhje me parimet kushtetuese. Ky qëndrim, i mbajtur tashmë drejtpërdrejt, u konfirmua më pas, kur Gjykata Kushtetuese me Vendimin nr.2/2013 mori në shqyrtim kushtetutshmërinë e Aktit Normativ nr.5/2010. Sikur u soll në vëmendje më lart, Gjykata Kushtetuese pranoi se masa e pensionit mund të ulej kur e diktonin interesat publike të ruajtjes së sistemit financiar ekonomik të shtetit në skemën e sigurimeve shoqërore. Duke qenë se situata ekonomike financiare në fushën e sigurimeve shoqërore të pensioneve të parakohshme paraqitej e tillë, atëherë Gjykata Kushtetuese e konsideroi në përputhje me Kushtetutën këtë ndërhyrje legjislative që përkeqësonte situatën e përfituesve të këtij pensioni duke parashikuar një masë më të ulët të tij.

43. Sa më sipër Kolegjet e Bashkuara theksojnë se tashmë, sikur është pranuar nga Gjykata Kushtetuese, neni 29 i Ligjit 10142/2009 u miratua pikërisht për të mbështetur në mundësitë reale buxhetore skemën e pensioneve të parakohshme për vjetërsi shërbimi. Në këtë kontekst, për efekt të njehsimit të praktikës gjyqësore, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë arrijnë në përfundimin se: rillogaritja e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, sipas nenit 29 i Ligjit nr.10142/2009, do të bëhet sipas rregullave të parashikuara në këtë ligj, edhe në situatën kur kjo rillogaritje ul masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi të njohur dhe caktuar më parë.

44. Pasi konkluduan sa më sipër, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se duhet të analizojnë dhe marrin në shqyrtim çështjen e zbatimit me fuqi prapavepruese të nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009. Sipas pikës së parë të këtij neni, ligji i zbatueshëm, deri në hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142/2009, për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi është Ligji nr.8087, datë 13.03.1996 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”. Ndërkohë në pikën 3 të këtij neni parashikohet se kur e drejta për përfitim pensioni të parakohshëm ka lindur prej datës 01.01.1999, deri me hyrjen në fuqi të ligjit nr.1042/2009, por pensioni nuk është caktuar akoma, pensioni i parakohshëm do të llogaritet sipas nenit 11 të Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar. Pra, sipas këtyre rregullimeve ligjore të nenit 29, parashikohet skema e llogaritjes së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi me fuqi prapavepruese dhe përcaktohet se, pavarësisht kur ka lindur e drejta për përfitim, në harkun kohor nga data 01.01.1999 deri me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142/2009, do zbatohet Ligji nr.8087/1996 i ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999.

45. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë theksojnë se, zbatimi i mësipërm i nenit 29 të Ligjit nr.10142/2009 bën që të mos zbatohet ligji për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura nr.9418/2005, i ndryshuar me Ligjin nr.9481/2006, për përfituesit që u ka lindur e drejta për pension të parakohshëm për vjetërsi shërbim në kohën kur ky ligj ka qenë në fuqi. Ky parashikim ligjor cenon parimin e sigurisë juridike, por Kolegjet e Bashkuara ritheksojnë se zbatimi i ligjit përmbush kriteret kushtetuese për cënimin e sigurisë juridike kur diktohet nga interesi publik, mbrojtja e të cilit do të ketë përparësi ndaj parimit të sigurisë juridike, sikur është elaboruar më lart në jurisprudencën e Gjykatës Kushtetuese.

46. Kështu në rastin konkret parashikimi i nenit 29 të ligjit është ndërhyrje e shtetit në legjislacionin e sigurimeve shoqërore suplementare të ushtarakëve, që erdhi si rezultat i situatës së rëndë ekonomike financiare në skemën e sigurimeve shoqërore të këtyre pensioneve, sikur vlerësohet në Vendimin nr.2/2013 të Gjykatës Kushtetuese. Sa më sipër, një zbatim i tillë me fuqi prapavepruese i nenit 29 të ligjit është në përputhje me Kushtetutën, sikurse është vlerësuar edhe me Vendimin nr.33/2010 dhe Vendimin nr.2/2013 të Gjykatës Kushtetuese. Kjo mënyrë zbatimi e ligjit në kohë përmbush edhe kriteret e kushtetutshmërisë, edhe nëse çon në përfitimin e një mase më të ulët të pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, për shkak të llogaritjes sipas skemës së nenit 11 të Ligjit nr.8087/1996 të

ndryshuar, dhe jo sipas skemës së parashikuar nga Ligji nr.9418/2005, i ndryshuar, i cili mund të jetë ligji në fuqi në momentin e lindjes së të drejtës.

47. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, për efekt të njehsimit të praktikës gjyqësore, arrijnë në përfundimin se: në gjykimin e mosmarrëveshjeve për pensionet e parakohshme për vjetërsi shërbimi, për periudhën nga data 01.01.1999 deri më hyrjen në fuqi të ligjit nr.10142/2009, pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi do të përllogaritet sipas Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999. Në rastet kur e drejta për pension ka lindur pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr.9418/2005 të ndryshuar me Ligjin nr.9481/2006, deri me hyrjen në fuqi të Ligjit nr.10142/2009 të ndryshuar, në kuptim të nenit 29 të këtij ligji, skema për llogaritjen e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, e parashikuar nga Ligji nr.9418/2005 të ndryshuar me Ligjin nr.9481/2006, nuk zbatohet, pavarësisht nëse masa e pensionit rritet apo ulet në raport me skemën e parashikuar nga Ligji nr.8087/1996, të ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999.

48. Në lidhje me çështjen e shtruar për njehsim, për mënyrën e përllogaritjes së masës së pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, në bazë të nenit 11 të Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë theksojnë se, sipas këtij neni përfitojnë pensionin e parakohshëm për vjetërsi shërbimi ushtarakët aktivë kur plotësojnë vjetërsinë e shërbimit si ushtarak në moshën: 12 vjet për gratë dhe 15 vjet për burrat dhe të kenë mbushur moshën: gratë 42 vjeç dhe burrat 47 vjeç. Masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi llogaritet sipas skemës: a) 50% e pagës referuese mbi të cilën është derdhur kontributi dhe b) për çdo vit tjetër të vjetërsisë së shërbimit mbi përcaktimin e mësipërm masa e pensionit shtohet me 2% të pagës referuese, por jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi.

49. Sipas këtij rregullimi ligjor pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi është 50% e pagës referuese, mbi të cilën është derdhur kontributi, dhe për çdo vit, tej periudhës 12 vjet vjetërsi shërbimi për gratë dhe 15 vjet vjetërsi shërbimi për burrat, shumës së mësipërme i shtohet 2% të pagës referuese. Çështja që shtohet për zgjidhje është nëse kufizimi “jo më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqësisë në shkallë vendi” duhet të zbatohet për të gjithë masën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi, apo për shtesën për çdo vit tjetër të vjetërsisë së shërbimit.

50. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vënë në dukje se, në të gjitha ligjet në fushën e sigurimeve shoqërore suplementare të ushtarakëve, kufizimi në shumën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi është parashikuar mbi të gjithë shumën e tij, përveç ndryshimeve të fundit të bëra me aktin normativ nr.5/2010, ku është vendosur si kriter dysheme për llogaritjen e tij pensioni bazë i pleqërisë, pra masa më e ulët e pensionit të pleqërisë. Në kuptim të mënyrës së rregullimit ligjor të këtij pensioni nga legjislatori, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë theksojnë se tavani i vendosur në lidhje me masën e pensionit të parakohshëm në nenin 11 të Ligjit nr.8087/1996, të ndryshuar, duhet të zbatohet mbi të gjithë masën e pensionit të parakohshëm. Pra, pensioni i parakohshëm për vjetërsi shërbimi sipas parashikimit të Ligjit nr.8087/1996, i ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999, nuk mund të jetë më shumë se masa e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi.

51. Sa më sipër, Kolegjet e Bashkuara arrijnë në përfundimin njësues se: caktimi i pensionit të parakohshëm, sipas nenit 11 të Ligjit nr.8087/1996, i ndryshuar me Ligjin nr.8521/1999, bëhet duke u llogaritur sipas skemës: a) 50% e pagës referuese mbi të cilën është derdhur kontributi; dhe b) për çdo vit tjetër të vjetërsisë së shërbimit mbi 12 vjet për gratë dhe 15 vjet për burrat masa e pensionit shtohet me 2% të pagës referuese. Por masa e përgjithshme e pensionit të parakohshëm nuk mund të kalojë masën e pensionit maksimal të pleqërisë në shkallë vendi.

IV. Në lidhje me zgjidhjen e çështjes konkrete

52. Përsa i përket rastit në gjykim, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë vlerësojnë se të dy gjykatat e faktit kanë zbatuar gabim ligjin material, pasi i kanë njohur dhe i kanë përllogaritur paditësit pensionin sipas ligjit nr.9418/2005, i ndryshuar, ndonëse, sipas nenit 29 të Ligjit nr.10141/2009, pensionet e parakohshme të vjetërsisë në shërbim, për personat që i ka lindur e drejta për pension para hyrjes në fuqi të këtij ligji, do të llogariteshin sipas Ligjit nr.8087/1999, të ndryshuar, deri në datën e hyrjes në fuqi të ligjit të ri, më pas ky pension do të rillogaritet sipas parashikimeve të Ligjit nr.10141/2009 të ndryshuar.

52. Ndodhur në këto rrethana, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë arrijnë në përfundimin se në rastin në gjykim gjykatat e faktit kanë zbatuar gabim ligjin material dhe, nisur nga interpretimi i mësipërm njësues, çështja duhet të dërgohet për rigjykim në Gjykatën e Administrative të Apelit, por me tjetër trup gjykues, e cila si një gjykatë fakti ka mundësinë ligjore të ndreqë zbatimin e gabuar të ligjit të bërë në gjykimin e mëparshëm. Në rigjykim, kjo gjykatë duhet të garantojë kryerjen e një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm të çështjes dhe të analizojë faktet për të zgjidhur çështjen në kuadër të zbatimit të ligjit sipas orientimit njësues të këtij vendimit të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

PËR KËTO ARSYE

Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, mbështetur në nenin 141 të Kushtetutës, në nenin 485/c të Kodit të Procedurës Civile, si dhe në nenet 17, pika “a” dhe 19§4 të Ligjit nr.8588, datë 15.03.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikës së Shqipërisë”, nenet 32, 33, 35/4 të ligjit nr.98/2016 datë 06.10.2016 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”

V E N D O S Ë N:

Prishjen e vendimit nr.1784, datë 14.05.2014 të Gjykatës Administrative të Apelit dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në po atë gjykatë, por me tjetër trup gjykues.

Ky vendim është unifikues dhe dërgohet për botim në Fletoren Zyrtare.

Tiranë, më 24.11.2016