Når flest mogleg skal lære mest mogleg samarbeidslæring · Spørsmål og svar i par •Elevane...

Ny – Krohnborg skole - 11.mars 2014

Når flest mogleg skal lære mest mogleg –

samarbeidslæring

Foredrag ved Toril Kristin Sjo

Foredrag på Ny-Krohnborg skole ved Toril Kristin Sjo

Dagen i dag

• Forventningar

• Utfordringar

• Å lære i grupper

• Nivå

• Gruppeinndeling

• Metode

• Praktiske øvingar

• Oppsummering

11. april 2014

Å lære i grupper

• Språklæring

• Kognitiv utvikling

• Sosiale relasjonar

Foredrag på Ny-Krohnborg skole ved Toril Kristin Sjo 11. april 2014

Grupper og andrespråkslæring

• større variasjon og meir innputt

• informasjonen blir uttrykt på forskjellige måtar

• samhandlar meir – meir ansvar for å gjere seg forstått og meir ansvar for eiga læring

• auka høve til autentisk kommunikasjon

• språket blir brukt på ei meiningsfull måte med ei bestemt hensikt

• tryggare å samarbeide med kameratar • Gibbons 2009


http://www.adlibris.com/se/product.aspx?isbn=9173828424

Viktige omgrep i språklæring

• Hypotesetesting

• Meiningsfull

språkbruk

• Innputt og utputt

• Forhandling og

kommunikasjon

• Autonomi

• Kameratlæring

• Næraste

utviklingssone

• Språket i bruk +

saman med andre » (Mitchell og Myles, 2004)


http://eprints.soton.ac.uk/12312/



Samtalen som ”lærebok”

- er ein sosial aktivitet

- er ei fagleg kunnskapskjelde

- er den vanlegaste måten å bruke språket på

- blir brukt til å bygge relasjonar

- blir brukt for å praktisere og utvikle munnlege

ferdigheiter, refleksjonar og kognitive evner (Lindberg 2000)


Språknivå - CEFR

• Verktøy for å – fastslå behov

– bestemme målsettingar

– definere eit innhald

– velje ut eller utforme læringsmateriell

– opprette program for språkopplæring

– velje kva for metodar som skal brukast

– evaluere, teste og vurdere


http://www.udir.no/Upload/Kartleggingsprover/5/UDIR_Kartlegg_grleggNorsk_nn_301007.pdf

Finnest den beste metoden?

• Kvifor bruke samarbeidslæring i

undervisninga?

– Faget

– Elevane

– Læraren


Samarbeidslæring = styrt gruppearbeid

• Lærarstyrt

• Elevsentrert

• Inkluderande

• Styrkjer autonomi

• Demokratisk

• Språk og fag

• Næraste

utviklingssone

• Trygt læringsmiljø

• Styrkjer kognitiv

utvikling og sosiale

relasjonar

• Godt klassemiljø

• Kjekt

• Effektivt

(Kagan 94, Johnson og Johnson 89, Slavin 96)


Arbeid i grupper – utfordringar?

• Uvant skulekultur?

• Tidkrevjande?

• Bråkete?

• Konfliktskapande?

• Uvilje?

• Manglande kontroll?

• Lærer kvarandre feil?

• Gruppeinndeling?

• Endre praksis?


Fleire skular

• Johnson og Johnson

– Å lære saman

• Kagan

– Strukturell tilnærming

• Aronson

– Puslespel

• Brown og Palinscar

– Gjensidig undervisning


Å lære saman

• Innøving av sosiale ferdigheiter (roller)

• Prosessvurdering (refleksjon og evaluering)

• Positiv gjensidig binding (avhengighet)

• Ansvar for eiga og andre si læring

• Lik deltaking » (Johnson og Johnson, 1989)


Sosiale roller • Volumkontrolllør og lyddempar

• Skiftleiar

• Skrivar

• Oppmuntrar

• Støttespelar (rosar)

• Observatør

• Kontrollør

• Trener

• Oppgavesjef

• Spørsmålssjef

• Sjekkar

• Djupdykkar

• Ryddesjef og materialforvaltar


Prosessvurdering 4 enkle

• Tre bra ting - ei forbetring

• Fortel det ein enkeltperson har gjort som hjalp gruppa

• Fortel dei andre at du sette pris på hjelpa i dag

• Vurder deg sjølv på ein skal frå 1-10 når det gjeld

samarbeidsferdigheiter. Del og forklar di vurdering. Korleis kan gruppa

auke bruk av denne ferdigheiten?

8 raske

Vår gruppe var veldig flink til..

Det beste som hendte i dag var…

Noen ord som beskriver vår gruppe er..

I dag oppdaget vår gruppe…

I dag hjalp jeg virkelig gruppen ved å…

I dag har jeg lært…

Vi er en supergruppe fordi…

Neste gang vil vi være flinkere til å…


Tilbakemelding

• Positivt bombardement • 1. Et gruppemedlem i fokus om gangen – alle fortel ein bra ting som eleven

gjorde som hjelpte dei i læringa eller til å samarbeide effektivt

• 2. Skriv positiv kommentar – fire ark – namn øvst – skriv ein positiv ting kvar

• 3. Skriv positiv kommentar ved å fullføre setningane

• Eg likte at du…

• Eg sette pris på at du…

• Eg beundra deg då du…

• Eg likte meg då du…

• Du hjelpte verkeleg gruppa då du…


Belønning

• Løn og ros for både åtferd og fagleg læring

• Hyppig, konkret og selektiv ros frå medelevar

• Feiring av oppnådde mål med brask og

bram


Puslespelet

Materiell

- ulike eller like oppgåver

1. Tenk – individuelt

– refleksjon/lesing/anna

individuelt arbeid

2. Bli ekspert

3. Del i tverrgrupper

4. Presenter, lag eit

felles/individuelt produkt, test

A B C D

1 Kap1 Kap2 Kap3 Kap4




(Aronson, 1972)


B&P – Gjensidig undervisning

Fire strategiar for å fremje tekstforståing:

1. Oppsummere

2. Oppklare vanskar

3. Lage prøvespørsmål

4. Gjette kva som kjem på neste tekstside » (Brown og palinscar ,1989)


Strukturell tilnærming - PILS

•Positiv binding →

–Kan nokon gjere det åleine?

•Individuelt ansvar →

–Krevjast det individuell framføring av kvart av gruppemedlemmene?

•Lik/jambyrdig deltaking →

– Kor lik/jambyrdig er deltakinga?

•Samstundes interaksjon →

–Kor mange prosent av deltakarane er aktive på same tid? (Kagan ,1994)


Gruppeinndeling – nivå

A B C D

1 sterk sterk sterk sterk

2 middels middels middels middels

3 middels middels middels middels

4 lågtpresterende lågtpresterende lågtpresterende lågtpresterende


Gruppeinndeling – eigenskapar,

interesser

A B C D

1 stille slurvete flittig styrande





Gruppeinndeling – blanda klassar

A B C D

1 norsk farsi somalisk norsk

2 somalisk norsk norsk farsi

3 makedonsk norsk norsk somalisk

4 norsk K somalisk K arabisk K norsk K


Gruppeoppsett Ny - Krohnborg

A B C D E

1 Synnøve Asle Hanne Wibeke Kari Tom Jan Ove

2 Trine Preben Brit Britt Liv Ingvar Torunn

3 Nina Reidun Håkon Diana Jens Geir Per

4 Hilde Patricia Ravinder Hans Kenneth Johan

Kjell?


Gruppeinndeling

• Tabell

• 1,2,3,4

• Land og hovudstader, elvar og fjell

• Fargar

• Konkretar (små ballar, lappar, kva som helst)

• Temabilder



Å gripe inn i gruppearbeidet (Aakervik, 2003, 2006)

Tips

Grip inn berre når det er

absolutt nødvendig

Grip inn i augehøgd

Pass på at heile gruppa ser på

deg

Fokuser på ”her og nå”

La elevane løyse problemet

La elevane kome opp med

fleire forslag/planar

Feller

Å gripe for ofte inn for å løyse

problema til gruppa

Å stå over gruppa og sjå ned på

dei

Å akseptere at berre ein/to ser

på deg

Å setje elevane i forlegenheit

Å fortelje elevane kva dei skal

gjere

Seie ”ok” til det første forslaget

frå elevane

11. april 2014

Øvingar

• Heil klasse

• Par

• Grupper


Øvingar i heil klasse

• Smultring

• Linja

• Reis deg – set deg

• Stå og svar

• Finn ein læringspartnar



Smultringen

• Elevane står i to konsentriske sirklar

• Læraren stiller spørsmål eller elevane spør/intervjuar kvarandre.

•Læraren gir sirklane instruksjonar om å bevege seg til høyre eller

venstre forbi ein eller fleire elevar

11. april 2014


(Verdi)Linja

•→ Finn ein plass på linja

• alfabetisk

• etter fødselsdato

• etter kjæledyr

• etter søsken

• etter språk

• etter aktivitetar ein deltek i

• etter kva ein meiner om eit emne

11. april 2014

Reis deg – set deg

• Læraren fremmer ein påstand

• Deltakarane reiser seg om det stemmer

• Læraren fremmer ein ny påstand

• Dei det gjeld for blir ståande


Stå og svar

• Læraren stiller eit spørsmål til gruppa/klassen

• Elevane diskuterer

• Deretter reiser alle seg og læraren stiller spørsmålet

til ein vilkårleg elev

• Alle som er einige i eller har same svaret, set seg

• Dei som har fleire svar eller kommentarar blir

ståande, men set seg når svaret er presentert


Spør og byt

• Alle elevane går ut på golvet og finn ein

partnar

• Læraren gir elevane ei samtaleoppgåve

• Para snakkar saman i eit par minuttar

• Så klappar læraren i hendene, og alle skiftar

partnar

• Elevane kan få same oppgåve, eller få ny

etter eit par partnarskift


Arbeid i par

• Notat i par

• Snu deg og del

• Snu deg og oppsummer

• Fokuserande diskusjon

• Les og forklar

• Oppsummering og

læresamtale

• Omformulering

• Spørsmål og svar i

par

• Avslutning med

oppsummering i par

• Avslutning –

samanlikne notat

• Skrive og redigere


Notat i par

• Læraren eller andre underviser i 8-10

minuttar og elevane noterer

• Elevane deler informasjonen med kvarandre

ved å oppsummere det dei har notert for

kvarandre og notere det dei manglar eller det

dei vil notere


Snu deg og del

• Læraren lagar spørsmål til teksten eller

emnet

• Kvar elev reflekterer over svaret og

formulerer eige svar

• Elevane deler svara sine med kvarandre

• Elevparet lagar eventuelt eit nytt og betre

svar baset på dei to svara dei hadde

• Læraren ber ein i paret om å svare


Snu deg og oppsummer

• Læraren eller andre føreleser i nokre minutt.

• Elevane snur seg mot kvarandre og

oppsummerer kort det dei hugsar


Fokuserande diskusjon

• Planlegg førelesninga rundt spørsmål som

du stiller innimellom (etter10-15minutt)

• Elevane formulerer eigne svar og deler med

sidemannen, lyttar nøye til kvarandre sine

svar og lagar eit felles og betre svar.

• Gjenta prosedyren til førelesninga er slutt

• Elevane avsluttar med å oppsummere

førelesninga i punkt, nøkkelord eller anna


Les og forklar

• Elevane les overskriftene for å få oversikt

• Deretter les dei (i par) første avsnitt stille

• Elev A startar med å gjengi innhaldet

• Elev B lyttar, rettar, føyer til

• Prosessen vert gjenteke, men nå er det B

som startar


Oppsummering i par/gruppe -

avslutning

• Gruppa oppsummerer timen/dagen med til

dømes

– a) innhald

– b) (fire) viktigaste ting dei har lært

– c) lagar (to) spørsmål om noko dei lurer på eller

vil vite meir om

• Elevane noterer eventuelt og samlar inn eller

oppsummerer i plenum eller tar vare på til

neste time


Omformulering

• A seier eller les noko

• B gjentek og omformulerer slik at innhaldet

blir likt, men forma på setninga og orda litt

annleis

• Så byter dei


Spørsmål og svar i par

• Elevane jobbar individuelt og les ein tekst og

finn fem - ti hovudpunkt

• Deretter lagar dei spørsmål til kvart punkt

• Dei kan med fordel bruke kolonneskjema og

skrive inn tal og sidetal kor ein finn svara i

boka (sjå eksempel i denne lenkja)

• Deretter jobbar dei i par og spør og svarer

kvarandre


http://www.skolenett.no/stj/ska/Documents/L%C3%A6ringsstrategier.pdf

Skrive og redigere • A fortel B kva ho/han vil skrive

• B lyttar, stiller spørsmål og lagar eit råutkast til A si beskriving

• A får råutkastet.

• Prosessen vert gjenteke, men no er det A som skriv råutkast av B si

beskriving

• Begge arbeider med å finne stoff og skrive tekstane sine. Dei skal

samstundes ha fokus på kva som kan vere interessant for den andre å

lese om.

• Begge skriv første avsnitt saman

• Så skriv dei resten for seg sjølv

• Undervegs les dei korrektur (grammatikk, teiknsetting, innhald,

disposisjon, andre kriterium) for kvarandre

• Begge reviderer

• Begge les til kvarandre og underteiknar begge produkta


Avslutning - Skrive i par

• På slutten av timen set elevane i par og skal

skrive ett-minuttsark

– Det viktigaste me/eg lærte var…

– Me/Eg forstår framleis ikkje

• Be om eitt svarark frå kvart par


Øvingar i grupper

• Èin for alle

• Tenk – del – presenter

• Gruppeutsegn

• Fagleg kontrovers

• Møte på midten

• Puslespel

• Gjensidig undervising

• GIG (gruppe – individuelt – gruppe)

• Rundt bordet

• Ressurshjørner


Éin for alle

• Elevane sit i grupper på 3-4 og fordeler tal frå

1-3/4

• Læraren stiller eit spørsmål, viser eit bilete

eller gir andre oppgåver

• Elevane diskuterer og forsikrar seg om at alle

på gruppa kan svare

• Læraren seier eit tal og ein elev/elevane med

dette talet svarar



Tenk – del – presenter

• Elevane tenkjer individuelt på eit spørsmål

læraren har stilt

• Deretter deler dei tankane i par eller gruppe

11. april 2014

Gruppeutsegn

• Elevane skal fullføre ei setning som til dømes

– Me meiner at …

– Det viktigaste er…

– Forfattaren meiner at…

– På loppemarknad … Kjærleik er …

– Samarbeidslæring …Å bruke grupper i

undervisninga….

• Deretter deler dei tankane sine med

kvarandre og blir einige om ei fellesutsegn

som éin i gruppa presenterer i plenum.


Fagleg kontrovers

• Elevane får ein påstand dei skal argumentere for

eller mot

• Læraren gir elevane meining for og mot

• Elevane finn argument for sitt syn og deler med dei

som har same syn

• Alle trener på å argumentere

• Elevane diskuterer

• Elevane byter perspektiv

• Elevene blir einige om eit felles gruppesyn


Puslespel

• 1. Tenk – individuelt (refleksjon/lesing)

• 2. Bli ekspert

• 3. Del med dei andre gruppene

• 4. Presenter eller lag eit produkt


Møte på midten

• Kvar gruppe får utdelt eit stort ark som dei deler i eit

felles område i midten og resten i så mange

gruppemedlemmer som det er på gruppa

• Læraren gir gruppene eit spørsmål eller ei oppgåve

• Alle skriv sine svarforslag i sitt felt

• Bruk passe tid

• Når tida er gått, les ein og ein svara sine etter tur og

alle svara blir diskutert

• Svara gruppa oppfattar som gode, blir notert i

fellesfeltet i midten og er grunnlag for vidare arbeid

eller plenumspresentasjon


Gjensidig undervisning

• Elevane les eit avsnitt stille

• Eleven i lærarolle oppsummerer

• Dei andre ber om eventuelle oppklaringar

eller forklaringar

• Eleven i lærarrolle stiller spørsmål

• Dei andre svarar

• Elevene i lærarrolle oppsummerer og klargjer

• Så les dei neste avsnitt og lærarrolla går til

neste elev Foredrag på Ny-Krohnborg skole ved Toril Kristin Sjo 11. april 2014

GIG - trestegsprøve

• Førebuing i små heterogene grupper

• Individuell test i 2 eksemplar

– Levere inn det eine eksemplaret

• Gruppetest

– samanlikne og bli einige om svara

– sjekkar i boka og rettar sjølv


Rundt bordet (Rundsnakk)

• Elevane sit i grupper og alle får eitt ark kvar med eit spørsmål som

kan ha mange svar

• Kvar elev skriv svar på problemet

• Arka sirkulerer og den som får det, les det som står der og skriv nytt

• Arka går rundt til alle i gruppa har gitt flest mogleg svar

• Elevane som hadde arka først les svara dei har fått og skriv ein tekst

basert på desse svara

• Kvar gruppe kan òg ha berre eitt ark og eventuelt lese svara i høgt i

plenum til slutt

• Munnleg – Elevane seier ei setning rundt bordet om eit temaDen som ikkje kjem på noko, seier

pass (Kva veit du om…Ibsen? – før og etter arbeid med teamaet eller i førskriving)



Ressurshjørner

• Elevane stiller seg i fire hjørne ut frå ”inndelingsfaktoren” til læraren

• Elevane diskuterer, snakkar om kvifor dei har valt det «hjørnet»

• Dei kan argumentere for eller imot noko, samtale om emnet, eller

berre bruke kunnskap og vokabular dei har øvd på

– Døme: • Fire ulike måtar å starte ein tekst på (med slutten, med ein presentasjon, med: Det var en

gong, med eit sitat)

• Kva årstid likar du best?

• Kva for eit tema er du mest interessert i/vil du finne ut meir om?

• Kven vil du vere på eit sirkus? Løvetemmar, linedansar, klovn, sjonglør…? Kvifor?

• Ressursgruppene kan legge fram det dei har arbeidd med for

kvarandre eller i ein plenumsdiskusjon

• Variant

– Ressurselevar utgjer ressurshjørna og dei andre elevane går rundt og

samlar informasjon frå ressurspersonane

11. april 2014

Avslutning

• Din tur: Kva kan du bruke og korleis?

• Takk for meg og lykke til


Viktige kjelder og tilrådd lesing (Her er ei lenkje til min artikkel (Metodisk rettleiing) på vox.no, med filmsnuttar i slutten)

• I. Lindberg, Samtalet som didaktiskt verktyg, 2000

• I. Lindberg, Språka saman, 2005

• P. Gibbons, Stärk språket, stärk lärande, 2009

• S. Kagan, Cooperative Learning, 1994

• Johnson og Johnson, Learning together and alone 1991

• J. Stenlev, S. Kagan, Cooperative Learning (dansk), 2006

• Aakervik og Haugaløkken, Som hånd i hanske, 2003

• Aakervik og Haugaløkken, Samarbeid i skolen, 2006

• J. High, Second Language Learning Through Cooperative Learning,

1993


http://www.vox.no/contentassets/abc176d39fef4bb7908b4e8dba18f63c/metodisk_rettleiing_munnleg_opplaring.pdf

Når flest mogleg skal lære mest mogleg samarbeidslæring · Spørsmål og svar i par •Elevane...

Documents

Transcript of Når flest mogleg skal lære mest mogleg samarbeidslæring · Spørsmål og svar i par •Elevane...