Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

nowożytność / współczesność

1831 — umiera Georg W. F. HEGEL

1830 — Auguste COMTE publikuje I tom

Wykładów filozofii pozytywnej

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

filozofia nowożytna:

racjonalizm

idealizm

uniwersalizm

f. spekulatywna

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

filozofia nowożytna: filozofia współczesna:

racjonalizm woluntaryzm

idealizm materializm

uniwersalizm indywidualizm

f. spekulatywna f. pozytywna

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

inspiracje:

• Kant: przedstawienia / rzeczy same w sobie

aktywizm poznawczy

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

inspiracje:

• Kant: przedstawienia / rzeczy same w sobie

aktywizm poznawczy

• Upaniszady: zasłona mai / Brahman

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

• intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

• intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza

• wola życia jako rzecz sama w sobie

• cały świat jest przejawem jednej woli życia

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

• intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza

• wola życia jako rzecz sama w sobie

• cały świat jest przejawem jednej woli życia

• wojna jest stanem naturalnym

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

jak uciec przed poddaństwem woli życia?

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Artur Schopenhauer (1788—1860)

→ idealizm woluntarystyczny

jak uciec przed poddaństwem woli życia?

• estetyka kontemplacji

• etyka rezygnacji (→ Nirwana)

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

wyjściowe pytanie:

• jakie są warunki umożliwiające

powstanie i rozwój kultury?

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

wyjściowe założenie:

• kultura = sfera wartości

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

wyjściowe założenie:

• kultura = sfera wartości

zatem:

• aksjologia jest podstawową dyscypliną!

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

• co jest czynnikiem twórczym?

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

• co jest czynnikiem twórczym?

• wola mocy!

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

• co jest czynnikiem twórczym?

• wola mocy!

ważne:• wola mocy jest powszechna

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

„Bóg umarł” — co to znaczy?

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

„Bóg umarł” — co to znaczy?

→ nihilizm

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

„Bóg umarł” — co to znaczy?

→ nihilizm

nihilizm bierny / nihilizm czynny

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

„Bóg umarł” — co to znaczy?

→ nihilizm

nihilizm bierny / nihilizm czynny

teza o niewinności „stawania się”

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

przyczyny kryzysu kultury:

• chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

przyczyny kryzysu kultury:

• chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)

• scjentyzm (→ mit prawdy obiektywnej)

ważne: scjentyzm, a nie nauka

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

przyczyny kryzysu kultury:

• chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)

• scjentyzm (→ mit prawdy obiektywnej)

• moralność filisterska (→ moralność niewolnicza)

Współczesne koncepcje filozofii i etyki

wykład 2: metafizyka woli i filozofia życia

Fryderyk Nietzsche (1844—1900)

→ koncepcja woli mocy

• postulat hodowli nadczłowieka

• mądrość tragiczna