Nora dhe Ema

Click here to load reader

download Nora dhe Ema

of 83

Transcript of Nora dhe Ema

  1. 1. Nora dhe Ema dy femra shume te kunderta por qe I bashkoi nje gje e perbashket.
  2. 2. Gustave flaubert(1821-1880) vendlindja: France shkrimtar, dramaturg
  3. 3. Nje dramaturg norvegjez qe punoi shume per te arritur famen qe I njihet sot Veprat e tij nuk u kuptuan nga shoqeria dhe do te emigronte ne Itali ku do te njihte edhe suksesin e tij.
  4. 4. Gruaja ne nje shoqeri te ashper ku morali dhe hipokrizia jane tiparet thelbesore: Zonja Bovari
  5. 5. Zonja Bovari eshte nje nga librat me te famshme te Gustav Flober. Eshte nje liber shume I famshem dhe shume I degjuar. Ajo eshte bere ne disa versione filmash dhe eshte perkthyer ne shume gjuhe te botes.
  6. 6. Libri beri nje buje te madhe kur u publikua ne fillim. Vepra origjinale u publikua ne nje nga revistat e kohes La Revue de Paris. Ky liber theu shume tabu te kohes dhe shteti dha urdher qe te censurohej. Por Flober si nje artist nuk deshironte qe vepra e tij te humbaste mesazhin,keshtu nuk pranoi. Flober do te thirret ne gjyq sepse vepra ishte shume e rrezikshme per qeverine. Gjyqi pati nje ndikim te kundert per librin. Pas
  7. 7. Emma Bovary Nje vajze fshati,e arsimuar ne manastir dhe e martuar me Sharlin. Nje mjek fshati.
  8. 8. Charles Bovary Nje doktor fshati . Nuk eshte shume inteligjent por e do shume Emen.
  9. 9. Rodolphe I dashuri I pare I Emes. Nje beqar I pasur Leon Nje mik I Emes por me pas I dashuri I saj.
  10. 10. Personazhe te tjere: Zoti Ome----Nje kimist ne Jonvil. Zoti Lere--- Nje shites lakmitar. Ai deshiron te kete ne dore Zotin Bovari Bertavajza e Emes dhe e Sharlit Heloizgruaja e pare e Sharlit
  11. 11. Deshira Ema nuk kerkon vetem dashuri por deshiron qe edhe te tjeret ta duan ate ne te njejten menyre. Ajo sforcon te dashurit e saj te japin shembuj qe ata e duan ate.ajo I detyron ata qe ti shkryajne letra vazhdimisht dhe te mendojne per te ne nje kohe te caktuar Ironikisht, dashuria e saj e madhe qe ajo dha beri qe te dy meshkujt te largohen nga jeta e saj.
  12. 12. Gruaja Deshtimi qe pati Ema nuk ishte vetem faji I saj por dhe I vete shoqerise ku ajo jetoi. Roli I femres ne ate periudhe nuk ishte shume I dukshem ne shoqeri por vetem ne familje. Ne ate kohe nuk mund te gjeje para nese nuk shitje veten. Nese Ema do te ishte e pasur atehere ajo do te realizonte endrrat qe ajo kishte.
  13. 13. Ema Bovari Nje grua e dobet qe lufton vetem per vetveten Nje romantike deri ne vdekje Adhuron librat dhe I lidh ato me realitetin Kerkon te jetoje ne Paris dhe te jete e lumtur
  14. 14. Ema Bovari nje shembull ku mund te nxirren mesime per sjelljet Edukimi I saj ishte ne Manastir, larg mmase ku merrte mesime per rendesine e fese dhe plotesimit te vetvetes Librat romantike: ajo u rrit me to dhe enderronte me sy hapur Tradhetia: donte te kapej tek dicka me e forte se dashuria, dica dinamike prandaj e tradhetoi te shoqin dy here. Realiteti nuk ishte aspak si neper libra. Zhgenjimi nga burrat por edhe nga vetvetja e cuan ate tek vetvrasja.
  15. 15. Endrrat e Emes
  16. 16. Enderrime e Emes dhe gershtimit te tyre me jeten e saj reale. Ato I sollen zhgenjimin
  17. 17. Vidio
  18. 18. Kritika
  19. 19. N Meditimin e dyt Dekarti e quan romanin nj gj q mendon, nj gj q dyshon, q dgjon, q koncepton, q pohon, q do, q nuk do, q imagjinon dhe q ndien. Ky prkufizim i dijetarit dhe filozofit t shquar francez t shekullit XVII q sjell ndr mend m tepr se veprn e artit, qenien e gjall, njerzore, jo t rndomt, por me shpirt dhe me mendje. N ka krijimtari q i prgjigjet m s miri atij, sht ajo e Gustav Floberit.
  20. 20. Si n romanet filozofike, Tundimi i shn Antonit, Buvar dhe Pekyshe, n skicat Shtat djemt e dervishit dhe n romanet n kuptimin e thjesht t fjals, si Edukimi i ndjenjave, Zonja Bavari dhe Salamb, autori sa m shum futet n botn e krijesave t tij, aq m tepr bhet nj me ta. T lindura prej imagjinats, ato do t ken t njjtin fat me t, sepse m kot do t vn t gjitha forcat e tyre n krkim t dashuris, t lumturis, t s vrtets. E vetmja rrug shptimi larg bots tragjike t
  21. 21. Shtepia e kukulles
  22. 22. Subjekti: Jeta bashkshortore e Nores dhe Helmerit qe bazohen ne falsitet. Drama shoqerohet per shkak te moskomunikimit dhe sinqeritetit bashkshortor.
  23. 23. Ajo do te marre para borxh per te shpetuar Torvaldin. Ajo falsifikon firmen e tij. Nora punon shume per te fituar ndonje lek pa I treguar te shoqit te saj. Ajo nuk arrin ta paguaje borxhin dhe kercenohet se do ti tregoje Torvaldit. Per Noren nuk ka gje me te trishtueshme te merzise Torvaldin.
  24. 24. A eshte kjo dashuria ku Nora dhe Torvaldi zbulojne njeri-tjetrin pas shume viteve te ndryshme. Ky zbullim do ta trembe Noren dhe do ta ndryshoje ate. Ajo me pas do te shkoje per ne takimin e vetvetes.
  25. 25. Ne pamja e pare tragjikja eshte e mbuluar nga nje fasade e qete dhe perfekt dhe qe fsheh nje realitet te frikshem. Pas zgjidhjes se konfliktit Nora do te ndryshoje plotesisht. Torvaldi perfaqeson ate pjese te burrave qe e kufizojne grate ne muret e shtepise. Kurse Nora perfaqeson ato gra qe marrin guzimin dhe te marrin pergjegjesine e jetes se tyre ne duart e tyre.
  26. 26. Vajza dhe babai Ne nje moment sebashku
  27. 27. Shtepia e kukulles eshte dhe vazhdon te jete nje nga dramat me te perfolura. Nje biograf I Henrik Ibsen ka thene se drama shpertheu si bombe. Drama eshte shokuese dhe ka plot te paritura. Drama ve ne pikepyetje domethenien e familjes por pati edhe kundershti sepse gruaja nuk mund te le familjen dhe femijet e saj. Kur vepra ishte prezantuar per here te pare ne Gjermani, aktorja qe luajti Emen nuk pranoi te bente pjesen e fundit. Ajo tha se
  28. 28. Kjo drame eshte nje pasqyrim I jetes se gruas ne ate kohe por nuk nje liber per te drejtat e tyre. Sjellja e Nores eshte kerkimi I vetvetes se saj. Ajo pak budallaqe si Zonja Bovari, e mbyllur ne shtepi me gjera te pavlera. Ibsen ishte I interesuar te vlerat e njerezve duke I treguar thjeshte por edhe me dramaticitet. Kur Nora largohet nga Helmer ajo thote se dua te jem nje njeri ose te paktem te ndihem si e tille. Ai eshte dramaturgu me I madh pas Shekspirit sepse dashuria per vlerat njerezore eshte me e madhe se shoqeria apo deshirat. Eshte historia e vertete ku edhe
  29. 29. Nora nuk punon dhe rri gjithmone ne shtepi. Kjo drame ka karakteristika te realizimit. Ajo ka nje gjuhe te thjeshte dhe shume prane njerezve. I tregon njerezit si jane ata ne te vertete. Konflikti me I madh eshte Nora me vetveten dhe me Torvaldin.
  30. 30. Charli ishte nje njeri jo shume I zgjuar, jetonte ne fshat dhe shume dembel. Ai edhe pse nuk kishte shume pasuri ishte nje njeri I dhembshur dhe e donte shume Emen. Ai e fali ate per te gjitha gabimet dhe dobesite e saja. Nuk I bertiti asnjehere dhe nuk e genjeu asnjehre. Ajo per te ishte gjithcka dhe pa te jeta e tij nuk kishte me kuptim. Ai vdiq ne nje fund shume te dhimbshem, ku vajza e tij Berta mbeti Charli dhe Torvald Charli dhe Torvald
  31. 31. Torval nga ana tjeter edhe mashkulli dominant dhe cdo gje ne familje duhet te shkoj sipas rregullave te tij. Ai nuk e di se cfar eshte dashuria dhe e shikon Noren di nje kukull. Ai ne fund kur ndahet nga ajo nuk cuditet aspak kur I thote se ekzistenca e saj nuk ka fare kuptim per te. Ai e fyen ate dhe madje e trajton si te pavlere. Ai nuk flet nga gjaknxehtesia por fjalet e tij jane te miremenduara.
  32. 32. Krahasime : Ngjashmeria me Zonjen Bovari sepse antagonistet dhe burrat e tyre jane perdorur per te pershkruar protagonistet. Antagonistet ishin ata qe bene te mundur shkaterrimin e burrave ne te dy librat. Si Madam Bovary ashtu edhe Ibsen jane perqendruar ne histori te verteta dhe ngjarje te
  33. 33. Grackat financiare tek Madam Bovary dhe Shtepi kukulle tregojne rrenimin e marteses se tyre. E shkuara shkon ne shkaterrimin e te ardhmes. Ne te dy librat perdoret ironia.
  34. 34. Si deshifrohen fjalet: E vertete?!Domethene te verteta jane keto qe shkruhen ne leter?..O tmerr!....Jo,jo,jo!Eshte e pamundur, nuk mund te jete e vertete! Nora kupton tronditjen e Helmerit dhe pasojen qe ka patur veprimi I saj.Helmeri eshte tronditur nga veprimi I se shoqes.
  35. 35. Si u pergjigjet fjaleve te Nores? Te kam dashur me shume se cdo gje tjeter? Ai pergjigjet: Leri keto arsyetime te kota. Per Helmerin dashuria eshte dicka e kote. Ai nuk e di se care eshte dashuria.
  36. 36. Kur fillon Nora te arsyetoje? Ne momentin kur ajo thote: Po tani po filloj te kuptoj. Ky eshte momenti I kthimit te Nores. Ajo kupton se eshte sakrifikuar kot. Tani po hap syte se sa ia ka vlejtur sakrifica. Ajo rri e heshtur sepse ka zbuluar natyren e vertete te Helmerit.
  37. 37. Kontrasti E zeza Cfare ke bere keshtu? Ti nuk duhet te vuash per muaMbi ty sduhet te bjere asgje. Helmeri eshte egoist dhe fajeson gruan e tij. Nora eshte altruiste. Helmeri nuk e do te shoqen dhedo qe te vuaje per gabimin qe ka bere Nora e do te shoqin.
  38. 38. Epitet qe I veshim Nores Sipas Helmerit- Hipokrite, genjeshtare, kriminele, llum I ndyre. Ai I perforcon me fjalet tmerr ptu Kjo e peshtyre jep nje pershtypje mjaft te keqe. Ai peshtyn sakrificen e saj.
  39. 39. Vetevrasja Po duke mos qene une, ti je I lire. Vetvrasjen per nderin e te shoqit ai e quan gjepura dhe marrezi. Nuk eshte nje reagim normal, sepse ai e quan ate veprim kot. Ajo nuk do te kishte asnje perfitim ndaj saj. Eshte marrezi sepse kur te thote nje person qe dua te vetvritem nuk mund ti themi: cjane keto qe thua.
  40. 40. Kur kujtohet Helmeri per te shoqen? Keto tri dite duhet te kene qene te tmerrshme per ty. Helmeri I thote: Te kam folur Kjo tregon poshtersi. Sepse dikush tjeter I eshte bere padrejtesia dhe eshte Nora ajo qe vendos nese do te fal apo jo.
  41. 41. Helmeri thote: Laureshe e pambrojtur, pellumb qe shpeton nga kthetrat e skifterit, do te te mbroj etj. Skifteri eshte Helmeri dhe ketu qendron eshte paradoksi dhe poshtersi ne fjalet e tij. Perse trembet Helmeri nga Nora? Kur ajo merr situaten ne dore dhe jep urdhrat. Ai nuk e kupton kete nderrim te roleve dhe te drejten qe merr ajo.
  42. 42. Nora thote: Kemi tete vjet te martuar dhe per here te pare po flasim per nje gje serioze. Kontributi I saj eshte shumezuar ne zero nga Helmeri. Ajo eshte larguar nga marrja e vendimarrjeve. Hemeri dhe I ati asnjehere nuk e kane kuptuar se edhe keto jane sende edhe per te. Prandaj eshte quajtur Shtepi e kukulles Perse Helmeri merr gjithmone vendime? Nga I lind kjo e drejte: Nga mendesia e kohes. Ai e sheh femren inferiore. Ai kuptohet kur thote: nuk ke dije, nuk ke eksperience.
  43. 43. Fryma e feminizmit: Nora thote se ka detyra ndaj vetes pastaj ndaj te tjereve. Eshte fryme e re, neper libra eshte shkruar ndryshe dhe Nora eshte perfaqesuasja e kesaj ere te re.