24 25

Drie Dagenop fjorDencruise

gids

‘een boot is een drijvend dorp’, wordt weleens gezegd. Dat klopt: een bootreis in noord-noorwegen betekent steeds dezelfde mensen in steeds dezelfde nauwe gangen gedurende steeds dezelfde donkere dagen.

om stapelzot te worden. Maar hé, het uitzicht is fantastisch. Door Sarah Vankersschaever, foto’s Marleen Daniëls

NoorwegeN VaNop het water

26 2726

een papieren reisgids heeft een aantal functies. We noemen er twee. Ten eerste: de reiziger geruststellen

(met een reisgids heb je alles wat je over het land moet weten op zak, wat je meteen van het knagende gevoel verlost dat je dat boek ook effectief moet lezen). Ten tweede: de reiziger via mooie plaatjes en vetgedrukte woorden (‘culinaire genoegens’, ‘zondig zingen’, ‘zwart goud’) goesting doen krijgen in de uitstap.De Insight guide over Noorwegen is alvast geen aanrader. De klepper is niet alleen veel te zwaar om je dat knagende gevoel te doen vergeten, bij het doorbladeren op het vliegtuig springen de verkeerde woorden in het oog. ‘Vikingbegrafenis’ bijvoorbeeld. Staat u ons toe om enkele paniekgevoelens met u te delen: een kleine historische anekdote om in de sfeer te komen, vooraleer we overgaan tot de meer serieuze reisreportage.

‘Wanneer bij de Vikingen een hoofdman stierf, werd hij heengezonden in een boot versierd met kussens, voedsel, wapens en een in stukken gehakte hond. De traditie wilde echter dat een van zijn dienstmaagden hem moest vergezellen in de dood. Maar eerst moest die de ene na de andere tent af waarbij de ene na de andere man gemeenschap met haar had. Buiten trommelden dan mannen op hun schilden zodat haar gegil niet te horen zou zijn. Vervolgens moest het meisje naast haar dode man gaan liggen, werd een touw in een lus om de nek gespannen en terwijl twee mannen haar wurgden, werd een groot mes keer op keer op verschillende plaatsen tussen de ribben gedreven, tot ze stierf. Daarna werd de boot in brand gestoken en het water ingelaten.’ Volgens het infoscherm boven ons hoofd vliegt het vliegtuig met een snelheid van zo’n 800 kilometer per uur richting Noorwegen. Naar het schijnt zijn de mensen en de boten daar door

de eeuwen heen toeristvriendelijker geworden.

En nu sEriEus‘Onze oude, favoriete boot lokt elk jaar opnieuw een pak passagiers die genieten van de Hurtigrutenroute.’ Promo is een ding, de werkelijkheid een ander. Het Noorse schip waar we de komende drie dagen op verblijven, telt 160 bedden in 90 kajuiten. En vijf passagiers. Het voordeel van zoveel overmoed? Dat er per passagier drie bemanningsleden ter beschikking zijn. Comfy. Het minder goede nieuws: de garantie op steeds dezelfde gezichten op steeds dezelfde kleine oppervlakte. Maar het is het uitzicht dat telt en laat dat in Noord-Noorwegen met zijn grillige fjorden adembenemend zijn. Letterlijk ook, want wie op het voorsteven wil zien waar we precies naartoe varen, wordt de adem afgesneden door ijskoude wind die als een muur in je gezicht slaat.We lieten de naam al even vallen: Hurtigruten. Deze vaarroute loopt van

Drie Dagenop fjorDencruise

gids

»

27

Drie Dagenop fjorDencruise

gids

Wie op het voorsteven Wil zien Waar We precies

naartoe varen, Wordt de adem afgesneden door ijskoude Wind

die als een muur in je gezicht slaat.

28 29

Drie Dagenop fjorDencruise

gids

einDe

Bergen (zuidwesten van Noorwegen) via tussenstops tot en met Kirkenes (noordoosten van Noorwegen). Omdat ze alle kustdorpen en -steden aandoet, wordt de route ook weleens de lifeline genoemd. Veel Noren en toeristen maken er gebruik van om snel en veilig de kustkilometers te overbruggen. Wie de hele tocht wil afleggen, doet er elf dagen over.Maar de vraag is natuurlijk of er veel te zien is vanaf zo’n schip. De meningen zijn verdeeld, als we de verhalen van het boordpersoneel bij elkaar sprokkelen. Soms kan er tussen de fjorden een dik pak mist hangen zodat je op de kaarten van de kapitein moet gaan kijken om te geloven dat je wel degelijk tussen een stel bergen vaart. Volgens het zaalpersoneel zijn dat de moeilijkste dagen - ‘kregelige passagiers die uit verveling ruzie maken’. Maar evengoed is er een heldere hemel en verschijnt het legendarische noorderlicht. Of, in ons geval, is het helder genoeg om het kustlandschap te zien, maar te bewolkt om aan het thuisfront te melden dat je Hét Noorderlicht (met uitroepteken) hebt gezien. Dus blijft het winterse uitzicht beperkt tot bergen. Bergen met bomen. Bergen zonder bomen. Bergen met sneeuw. Bergen met bomen én sneeuw. Bergen met rotsen. Bergen met bomen en rotsen. En - summum - bergen met bomen én rotsen én sneeuw.

DE ranD van DE samEnlEvingExcuses, we klinken ondankbaar en cynisch bij het zien van zoveel natuurpracht. Maar wat wil je: in het laagseizoen kun je in Noord-Noorwegen genieten van welgeteld twee uur licht en dus twee uur uitzicht per dag. Boven de poolcirkel daalt de ambitie van de zon nu eenmaal duizelingwekkend snel - om twee uur in de namiddag, om precies te zijn. En in de twee uur dat de ‘zon’ zich laat zien, is dat met licht dat twijfelt tussen opkomen en weggaan. Een beetje zoals de grot van Plato, als we een en ander uit de context mogen rukken: een verzwakte en gedimde afspiegeling van wat een lichtbron zou kunnen zijn. Je

wordt er op slag zelf wat donker van.Maar dat is buiten de excursies gerekend die je aan zo’n bootreis kunt koppelen. Telkens wanneer de loopplank wordt uitgelegd, zie je de passagiers als stijve pinguïns over de spekgladde wegen uitwaaieren, alsof de ark van Noah haar lading lost en er dringend een nieuw volk gesticht moet worden. Om maar te zeggen: de vijf passagiers waren telkens door het dolle heen dat er wat actie op het programma stond.Zo kun je een excursie maken naar de Russische grens - compleet met smokkelaars op de parking en borden die in drie talen dreigen dat je de grens niet mag oversteken - of een sleetocht met honden. Ook een wandeling door een van de vele dorpjes is een must, al was het maar om je er telkens van te vergewissen dat je er nooit zou willen wonen.

Maar vooral een bezoek aan de Noord-kaap is een schitterende ervaring: de klif die uitzicht biedt over het water dat je met de Noordpool verbindt, is zowat het mooiste voorsteven van het schip dat ‘mensheid’ heet. Behalve de ijskoude wind en de knerpende sneeuw onder je schoenen weerklinkt er een allesomvattende leegte. Een afwezigheid die zelfs de eigen hartslag relativeert: de paar mensen die op deze verlaten pink van het vasteland rondhuppelen, zijn van een onthutsende overbodigheid bij het zien van de verte, de diepte en de weidsheid waarmee de rand van de samenleving wordt aangegeven. En verder geldt ook een waarschuwing voor bezoekers om in hun reisverslag achteraf niet al te lyrisch te worden bij het terugdenken aan de Noordkaap.

snEfokk Het noorden van Noorwegen is moeilijk in een paar indrukken te vatten - vooral omdat een bootreis tijdens de zomer-maanden een totaal verschillende erva-ring is. De kustlichten die in het donkere december als vuurvliegjes de vaarroutes afbakenen, maken in juni plaats voor dor-pen en kleine vissersboten. Op de plaats van het ijshotel grazen dan rendieren, de lege barakken worden opgevuld met verse vis om in de koude wind tot stokvis te drogen en - vooral - de nacht maakt plaats voor het licht. Licht dat van het mooiste is ter wereld, pochen de Noren graag. En terecht: hun musea hangen vol met kunstwerken van onder meer Edvard Munch en andere nationale helden, die zich lieten inspireren door de atypische kleuren bij zonsopkomst en zonsonder-gang. NoordNoorwegen, zo wordt ons naar het einde van de reis toe duidelijk, is niet alleen een manier van leven, het is ook een manier van denken. Als we onze gids Jann vragen hoe het is om in Noord-Noorwegen te wonen, vertaalt hij onze vraag meteen grinnikend naar ‘hoe we in de winter overleven met het tekort aan licht?’ Hij wijst naar zijn hoofd. ‘Duisternis zit in je hoofd. De maan is helder en de sneeuw weerkaatst het licht: donker is hier nooit pikdonker.’ Die sub-tiliteit in het Noorse denken toont zich in veel dingen. De taal, bijvoorbeeld. In België hebben we geen woord voor het lichte sneeuwlaagje dat als een adder over de weg slingert nadat een wagen er voor-bij stoof. In Noorwegen wel: snefokk. Als je eenmaal de positieve logica van dat Noorse denken doorhebt, wint het hele opzet van de Hurtigrutentocht aan charme. ‘Steeds dezelfde mensen’ worden ‘vertrouwde gezichten’, ‘een log schip’ wordt een les in traagheid en de bergen worden even grillig als wolken - van bultrug tot kathedraal, de variatie zit in de formatie. Ziedaar de sleutel tot zowat elke bootreis: in tegenstelling tot het vas-teland, is op een boot nog nooit iemand stapelzot geworden van een teveel aan verbeelding. Integendeel, het uitzicht wordt er alleen maar fantastischer op.

www.hurtigruten.us/norway

Drie Dagenop fjorDencruise

gids

een Wandeling door een van de vele dorpjes is een must, al Was het maar om je er telkens van te vergeWissen datje er nooit zou Willen Wonen