Noorderlink Proeverij - Zorgbuurtsuper - 15 januari 2013

De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013

©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 1

FRANK VERSCHUUR

Organisatie innovatie

Proeverij, 15 januari 2013

Ida van Marion, ZuidOostZorg Frank Verschuur, VieR Organisatie Innovatie

FRANK VERSCHUUR


Mantelzorg is: zorg die wordt gegeven aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe omgeving. Het gaat dan om: • zorg die huisgenoten, familie, vrienden, kennissen, collega’s en buren

verlenen en die voortkomt uit onderlinge relaties; het gaat dus niet om hulp als gevolg van een beroep of georganiseerd vrijwilligerswerk;

• steun die mensen geven vanwege gezondheidsproblemen of beperkingen tot in een terminale fase;

• steun die varieert van huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging tot begeleiding.

Wat is mantelzorg?



FRANK VERSCHUUR


Aantal mantelzorgers van 18 jaar of ouder in Friesland naar duur en intensiteit in 2008 (in absolute aantallen)*

2008 %van totaal Totaal** 142.000 22% meer dan 8 uur per week 69.000 11% meer dan 3 maanden 97.000 15% meer dan 8 uur per week en/of meer dan 3 maanden 110.000 17% meer dan 8 uur per week en meer dan 3 maanden 55.000 9%

*)Sociaal Cultureel Planbureau, 2010 **) is ca. 22% van de volwassenen

FRANK VERSCHUUR


•  Vooral de mantelzorg aan een partner of een kind is zeer intensief en duurt vaak vele jaren.

•  71% van de mantelzorgers onder 65 jaar combineert de zorgtaken met een

betaalde baan.

•  Werkende mantelzorgers leveren vooral eigen vrije tijd in; formeel verlof wordt alleen ingezet als laatste redmiddel.

•  In 2007 zijn tussen de 50.000 en 100.000 mantelzorgers (tijdelijk) gestopt met werken of zijn minder gaan werken vanwege het verlenen van mantelzorg.

•  17% is zwaar of overbelast door de mantelzorg; 15% ervaart een achteruitgang van de eigen gezondheid.

Feiten en cijfers…….*

*)Sociaal Cultureel Planbureau, 2010



FRANK VERSCHUUR


• Begeleiding (inclusief dagbesteding) en verzorging in 2015 naar de Wmo • Indicatie voor persoonlijke verzorging aangescherpt • Aanspraak dagbesteding in 2014 geschrapt • Extramurale verpleging in 2015 naar de Zvw • Extramuralisering van ZZP 4 in 2016 • ZZP 5 en hoger in nieuwe romp AWBZ Bezuinigingen: Care totaal: € 3,085 miljard structureel vanaf 2017, waarvan circa € 2,5 miljard VVT Decentralisaties: Overhevelingen 2015 met 25% minder budget Wmo: Aanspraken HH worden maatwerkvoorziening gemeenten in 2015 met 75% minder budget

Regeerakkoord

FRANK VERSCHUUR


De spelers Samenwerkend partners De gemeente Smallingerland, De Friese Wouden, ZuidOostZorg, Buurtzorg, Maatschappelijke Onderneming Smallingerland, Palliatieve Thuiszorg, (vptz ZO-Friesland), huisartsen Drachten, de kerken (PKN), gemeentezorg Bethelkerk, Tinz, GGZ, MEE Friesland, Stichting Humanitas, Stichting De Zonnebloem, Rode Kruis en Pi-groep, Zorgkantoor en zorgverzekeraar De Friesland Stuurgroep De Friese Wouden (Aukje Jorritsma), ZuidOostZorg (Ida van Marion) , MEE (Marc van der Stigchel), MOS (Annyttsje Pruim), huisartsen (W. Vogel, Wim Brunninkhuis), namens Vrijwilligersorganisaties: (Albert Verbeek), namens de kerken: Ammy Van Eerden, Gemeente Smallingerland (Albert Scheffer) Adviseur: Frank Verschuur | VieR Organisatie Innovatie



FRANK VERSCHUUR


de veranderroute

visie

effectueren co

mm

unica

tie-a

ctiv

iteite

n

samen bouwen werkconferenties

bouwteams

bege

leid

ing

MT

en m

idde

nkad

er

-ver

ande

rkun

dige

asp

ecte

n-

FRANK VERSCHUUR


Onze Opgestelde gezamenlijke visie (juni 2011)

Helderheid over vraag en aanbod •  Heldere klantvraag, producten en diensten die hierop aansluiten •  Vertrouwensrelatie tussen mantelzorger en mantelzorgorganisatie •  We ontwikkelen en voeren een creatief aanbod een producten en diensten uit

De Zorg Buurtsuper: menselijk, dichtbij en snel •  De ondersteuning is dichtbij de mantelzorgers georganiseerd •  Schuttingen tussen de diverse aanbiedende organisaties zijn weg: de klant staat centraal •  Er is één aanspreekpunt binnen een buurtsuper voor klant en omgeving; de organisatie

is transparant •  Inzet van voldoende professionals en vrijwilligers

Minder overbelaste mantelzorgers •  Resultaten zijn meetbaar gemaakt •  Het resultaat van deze Zorg Buurtsupers is: substantieel minder overbelaste

mantelzorgers



FRANK VERSCHUUR


Primair proces En organisatie vanuit (huidige) traditionele aanpak

Signaleren van de

(potentiële) vraag

Verhelderen van de vraag

Opstellen

plan van aanpak (doelen,

acties, tijd)

Uitvoeren van het plan

Evalueren

ZUIDOOSTZORG GEMEENTE ZIEKENHUIS HUISARTS KERKEN VRIJWILLIGERS WELZIJNSORGANISATIE

•  Niet op elkaar afgestemde processen ( vraagverheldering, plan van aanpak enz.); ieder vanuit eigen invalshoek

•  Zorgaanbod niet optimaal afgestemd op de behoefte van de mantelzorger •  De mantelzorger heeft geen ‘overzicht’ en geen mogelijkheden invloed uit te oefenen

(onvoldoende regelcapaciteit)

FRIESE WOUDEN

Visie

Cliënt Cliënt

Zorg en Welzijn

FRANK VERSCHUUR


mantelzorger

cliënt

W

B

i

W

B

i

Profes- sional

W

B

i

‘zorgbehoefte’ ‘ervaren kwaliteit’

‘eerste-schil’ !

‘tweede-schil’ !

Regelkringen in de zorg



FRANK VERSCHUUR


FRANK VERSCHUUR


Visie op organiseren: regelcapaciteit

weinig invloed -> weinig probleemoplossend vermogen

weinig betrokkenheid -> overbelasting en stress

kwaliteit van leven

verschillende belangen -> verschillende info -> verlies

gezamenlijk belang (wij versus zij)

onderlinge verhoudingen

opdelen primaire zorgprocessen Uitvoering en regeling hiërarchie, procedures

organisatie- wijze

kwaliteit productiviteit wachttijden kosten Innovativiteit

FRANK VERSCHUUR


Primair proces Ketenzorg op de werkvloer

ZuidOostZorg Friese Wouden Gemeente S’Land Ziekenhuis Huisarts Kerken Vrijwilligersorganisaties Welzijnsorganisatie MEE FRL

Regio N

Regio Z

Regio O

B u u r t s u p e r t e a m s

Signaleren Verhelderen Plan v aanpak Uitvoeren Evalueren Regio W

Regio indeling staat nog niet vast

Visie



FRANK VERSCHUUR


De (buurt)super Kwaliteit van de organisatie •  Eenvoudige afstemming tussen alle betrokken formele en informele professionals:

ketenzorg op de werkvloer •  Optimale vroege signalering, doordat alle betrokkenen overzicht hebben op het netwerk

rondom de cliënt •  Door overzicht op de betrokken ketenspelers hebben cliënt en mantelzorger meer

regelmogelijkheden om in het zorgproces het juiste aanbod te mobiliseren •  Integraal zorgaanbod maximaal afgestemd op de vraag van cliënt en mantelzorger Kwaliteit van leven (welzijn) •  Kwaliteit van leven (welzijn) neemt toe door bij ervaren belasting toegenomen

regelmogelijkheden om effectief in te grijpen (inhuur van formele en informele zorg/dienstverlening,

•  Ontwikkelmogelijkheden voor formele en informele zorgverleners (kennisdeling, onderlinge hulp)

•  Intensievere interactie waardoor effectievere aansluiting op behoeften van cliënt en mantelzorger

Kwaliteit van onderlinge verhoudingen •  Erkenning, waardering en kennisdeling tussen formele en informele zorg en

dienstverleners onderling

FRANK VERSCHUUR


West

Oost

Samen bouwen



FRANK VERSCHUUR


Website

ZorgBuurtSuper Oost

ZorgBuurtSuper West

Samen bouwen

FRANK VERSCHUUR


Kern van Ca. 10 spelers Schil daaromheen: ca. 20-30 11.000-15.000 bewoners (2500 – 3300 mantelzorgers)

Samen bouwen

MOS MOS

HH HH HH

VP VP

HA HA HA HA

MOS

MEE

VP VP

VP VP

PKN

Beth

RK HUM

MOS

Samenstelling ZorgBuurtSuper

Rode Kruis

Zonne- bloem

Kerken Vrij- Wil’s

Hulp Huish

Huis arts

Wijk verplk

Wijk verplk

Wijk verplk

Wijk verplk

Wijk verplk

Wijk verplk

Hulp Huish

Huis arts

MOS MOS MEE

GGZ

MOS MOS GGZ Talant

Pi

Maats Werk



FRANK VERSCHUUR


Signaleren van de

(potentiële) vraag

Verhelderen van de vraag

Opstellen

plan van aanpak (doelen,

acties, tijd)

Uitvoeren van het plan

Evalueren Vraag mantelzorger

‘verleende dienst’ aan mantelzorger

Processtappen Ondersteunen Mantelzorgers

Samen bouwen

•  Activiteiten zijn beschreven in alle stappen van het proces •  Overzicht van mogelijke producten en diensten aan de mantelzorger

FRANK VERSCHUUR


Draagvermogen van mantelzorger in balans*

draaglast draagkracht

door: vermindering draaglast en vergroting draagkracht

Ashby 1969, De Si9er 1981, Pra9 1985

Samen bouwen

Uitgangspunt= mantelzorger blijft in regie



FRANK VERSCHUUR


Risico Inschatting Op Overbelasting van de Mantelzorger

Risico-inschatting Belasting Mantelzorger – Bouwteams fv, 18-10-2012 1

DRAAGLAST Leeft i jd van de c l iënt - Is de leeftijd van de te verzorgen cliënt is ouder dan 75 jaar?

Nee

Ja

Zorgzwaarte emotioneel - Woont u op hetzelfde adres als degene waaraan u zorg verleent?

Nee

Ja

Zorgzwaarte; intens i te i t , aandoening; Heeft de te verzorgen cliënt - Een lichamelijke beperking? - Een psychische beperking? - Een cognitieve beperking (bijv. met geheugen of anderszins)? - Is de aandoening chronisch? - Beperkt de te verlenen zorg ook andere zorgtaken (bijvoorbeeld aan kinderen)

Nee Nee Nee Nee Nee

Ja Ja Ja Ja Ja

T i jdsduur van de zorg; Besteedt u aan de zorg - meer dan 8 uur per week ? - gedurende meer dan 3 maanden?

Nee Nee

Ja Ja

Soc iaa l netwerk - Wordt de te verzorgen cliënt ook geholpen door familie, vrienden, buren, vrijwilligers?

Ja

Nee

Profess ionele ondersteuning & Organisat ie - Krijgt de te verzorgen persoon professionele ondersteuning van huisarts, huishoudelijke hulp, verpleegkundige, thuiszorg, fysiotherapeut, persoonlijke verzorging, maaltijdservice of anders? - Krijgt de te verzorgen persoon hulp van maatschappelijke organisaties (bijv kerk, vrijwilligersorganisatie)? - Vindt u dat u voldoende beeld heeft van de zorg zoals die in de toekomst verleend moet gaan worden? - Heeft u voldoende invloed op keuzes die worden gemaakt bij het maken van afspraken over de te verlenen zorg met professionele zorgverleners? - Wordt u voldoende betrokken bij de wijze waarop de zorg wordt georganiseerd? - Krijgt u genoeg informatie over hoe de zorg het best verleend kan worden?

Ja Ja Ja

Ja Ja Ja

Nee Nee Nee

Nee Nee Nee

DRAAGKRACHT Leeft i jd van de mantelzorger - Bent u (mantelzorger) ouder dan 75 jaar? - Bent u (mantelzorger) jonger dan 23 jaar?

Nee Nee

Ja Ja

Gezondheid van de mantelzorger ; Heeft u (de te mantelzorger) - een lichamelijke beperking? - een psychische beperking? - een cognitieve beperking (bijv. met het geheugen of anderszins)?

Nee Nee Nee

Ja Ja Ja

Organisat ie en belast ing - Vindt u dat u voldoende mogelijkheden heeft om deze zorgtaken naar behoren uit te voeren - Verleent u ook ’s nachts zorg? - Gaat de verleende zorg ten koste van de tijdbesteding aan hobby’s, sport enz.? - Heeft of krijgt u voldoende mogelijkheden werk en werktijden aan te passen aan uw zorgtaken? - Heeft de mantelzorg voor u negatieve financiële consequenties?

Ja

Nee Nee Ja

Nee

Nee Ja Ja

Nee Ja

Soc iaa l netwerk - Wordt u ondersteund door familie, - Wordt u ondersteund door vrienden, - Wordt u ondersteund door buren - Wordt u ondersteund door vrijwilligers?

Ja Ja Ja Ja

Nee Nee Nee Nee

Persoonl i jke factoren - Staat u open voor het ontvangen van hulp en/of ondersteuning? - Zou u uzelf perfectionistisch ingesteld noemen? - Kunt u gemakkelijk nee zeggen als u dat wilt? - Bespreekt u uw zorgen ook met anderen? - Praat u met anderen over uw zorgtaken ( om je hart te luchten)?

Ja

Nee Ja Ja Ja

Nee Ja

Nee Nee Nee

Risico-scan m.b.v. een vragenlijst

draaglast

draagkracht

Samen bouwen

FRANK VERSCHUUR


Informatiesysteem ‘open’ werkdossier

Samen bouwen

•  zowel spelers en mantelzorgers kunnen dossier aanmaken •  de mantelzorger geeft aan (met ‘vinkjes’) welke onderdelen mogen

worden ingezien •  Daarnaast in één oogopslag (lijst) een compleet overzicht van de

mantelzorgers, hun vragen, lopende acties, betrokken organisatie, dienstverlener, enzovoort

•  Familieleden - met toestemming - met eigen inlogmogelijkheid, handige tools: rooster, agenda

mantelzorger

Risico-‐factoren

vraagverheldering

acHes

uitvoerenden

huisarts



FRANK VERSCHUUR


‘producten en diensten’ Gericht op draaglastvermindering

Bijvoorbeeld: - respijtzorg organiseren - aanpassen van de medicatie, inzicht geven in aandoening, verloop en de gevolgen; ondersteunen bij hoe dan de mantelzorg te organiseren - betrokkenheid van sociale netwerk vergroten door hen informatie te geven over het verloop van een aandoening en de gevolgen - de te verzorgen persoon bewegen tot het uitvoeren van bepaalde taken (wat kan iemand nog wel)

Gericht op draagkrachtvergroting Bijvoorbeeld: - met de werkgever contact organiseren om te faciliteren (werktijden) - organiseren van ‘eigen kracht’ conferentie om familie en vrienden te betrekken en de zorg te organiseren - inzet van vrijwilligers voor zorg in de nacht - organiseren van lotgenotencontact, huisbezoeken, cursus ‘netwerken’

Buurtgerichte acties: o.a. Gericht op mobiliseren van ‘vraag en aanbod’

Samen bouwen

FRANK VERSCHUUR


Kwaliteit voor mantelzorger en medewerker

Kwaliteit van werken en leven: toegenomen regelmogelijkheden om effectief in te grijpen (inschakelen van formele en informele zorg/dienstverlening), korte lijnen Ontwikkelmogelijkheden voor formele en informele zorgverleners (kennisdeling, onderlinge hulp) Intensievere interactie waardoor effectievere aansluiting op behoeften van mantelzorger en de cliënt waaraan zorg wordt verleend



FRANK VERSCHUUR


Kwaliteit van de organisatie

Eenvoudige afstemming tussen alle betrokken formele en informele professionals: ketenzorg op de werkvloer, minder tijdverlies Optimale vroege signalering: meer overzicht op het netwerk rondom de cliënt: de mantelzorger is beter in beeld Meer overzicht dus meer regelmogelijkheden om in het zorgproces het juiste aanbod te mobiliseren Integraal zorgaanbod maximaal afgestemd op de vraag van cliënt en mantelzorger

FRANK VERSCHUUR


Kwaliteit van onderlinge verhoudingen

Erkenning en waardering tussen formele en informele zorg en dienstverleners Betere kennisdeling tussen organisaties onderling inclusief kennisdeling tussen professionals en niet-professionals



FRANK VERSCHUUR


Tot slot: vernieuwend en innovatief

1.  Proces van onderop met alle betrokkenen incl. zorgverzekeraar

2.  Gebruik maken van bestaande organisaties- geen nieuwe toevoegen

3.  Versterken regelcapaciteit mantelzorger-cliënt systeem

4.  Landelijke belangstelling- zoektocht naar slimme paden of organisaties in de zorg

Noorderlink Proeverij - Zorgbuurtsuper - 15 januari 2013

Health & Medicine

Transcript of Noorderlink Proeverij - Zorgbuurtsuper - 15 januari 2013