Nomenklatura wybranych związków nieorganicznych
description
Transcript of Nomenklatura wybranych związków nieorganicznych
Nomenklatura wybranych Nomenklatura wybranych związków nieorganicznychzwiązków nieorganicznych
Nazwy jonów dodatnich – kationyNazwy jonów dodatnich – kationynazwę kationu tworzy się od nazwy nazwę kationu tworzy się od nazwy
pierwiastka w dopełniaczupierwiastka w dopełniaczu
LiLi++ - jon litu - jon lituCuCu2+2+ - jon miedzi II - jon miedzi II
HgHg222+2+ - jon dirtęci I - jon dirtęci I
HH+ + - jon wodoru I lub hydron- (gdy liczba - jon wodoru I lub hydron- (gdy liczba przyłączonych cząsteczek nie jest znana lub przyłączonych cząsteczek nie jest znana lub nieistotna)nieistotna)
HH33OO++ - jon oksoniowy lub oksonium - jon oksoniowy lub oksonium
NHNH44++ - jon amonu lub jon amonowy, amonium, - jon amonu lub jon amonowy, amonium,
azaniumazanium
UOUO222+2+ - jon uranylowy VI lub jon dioksouranu VI - jon uranylowy VI lub jon dioksouranu VI
Nazwy anionów tworzy się za pomocą końcówki Nazwy anionów tworzy się za pomocą końcówki „-„-owy”owy” dołączonej do nazwy grupy lub pierwiastka dołączonej do nazwy grupy lub pierwiastka
HH-- - - jon wodorkowyjon wodorkowyOHOH-- - - anion wodorotlenowyanion wodorotlenowyFF-- - - jon fluorkowyjon fluorkowySS2-2- - - jon siarczkowyjon siarczkowyCC4-4- - - jon węglikowyjon węglikowy
OO22- - - - jon ditlenkowy(-1) jon ditlenkowy(-1)
nazwa dopuszczalna- anion nazwa dopuszczalna- anion ponadtlenkowyponadtlenkowy
OO222- 2- - - jon ditlenkowy (-2) jon ditlenkowy (-2)
nazwa dopuszczalna- anion nazwa dopuszczalna- anion nadtlenkowynadtlenkowy
OO33-- - - jon tritlenkowy (-1) jon tritlenkowy (-1)
nazwa dopuszczalna anion nazwa dopuszczalna anion ozonkowyozonkowy
NN33- - - - jon triazotkowy(1-)jon triazotkowy(1-)
NONO33-- - - jon azotanowy Vjon azotanowy V
HSOHSO44-- - - jon jon
wodorosiarczanowy VIwodorosiarczanowy VISCNSCN-- - - jon tiocyjnianowyjon tiocyjnianowy
Nazewnictwo tlenkówNazewnictwo tlenkówTlenki to związki o wzorze ogólnym ETlenki to związki o wzorze ogólnym EnnOOm m E –jest symbolem E –jest symbolem
dowolnego pierwiastka z wyjątkiem fluorudowolnego pierwiastka z wyjątkiem fluoru
Nazwy tlenków prostych tworzy się łącząc słowo tlenek z Nazwy tlenków prostych tworzy się łącząc słowo tlenek z nazwą pierwiastka w dopełniaczu a w nawiasie podaje się nazwą pierwiastka w dopełniaczu a w nawiasie podaje się stopień utlenienia stopień utlenienia
ClCl22OO77 – tlenek chloru(VII) – tlenek chloru(VII)
NONO22 – tlenek azotu(IV) – tlenek azotu(IV)
AlAl22OO33 – tlenek glinu(III) – tlenek glinu(III)
FeO – tlenek żelaza(II)FeO – tlenek żelaza(II)
CsCs22O tlenek cezuO tlenek cezu
HH22OO22 – nadtlenek wodoru – nadtlenek wodoru
Nazewnictwo tlenków - doszczegółowienie
Obecnie stosuje się dwa systemy nazewnictwa tlenków, przy czym pierwszy jest nazewnictwem systematycznym i zalecanym, natomiast drugi bardziej zwyczajowy, ale mimo to dozwolony.
A. System Stocka (omówiony wcześniej)
Nazwy tlenków tworzy się przez podanie w nazwie tlenku słowa „tlenek”, a w następnej kolejności nazwy pierwiastka z podaną w nawiasie wartościowością.
Jeśli pierwiastek we wszystkich związkach wykazuje jedną wartościowość, wówczas nie ma konieczności jej podawania, np. Al2O3 – tlenek glinu, ale
N2O5 – tlenek azotu(V); CO2 – tlenek węgla (IV), CO – tlenek wegla(II)
B. System przedrostków
System ten opiera się na zapisie wzoru chemicznego danego związku, a dokładniej na indeksach stechiometrycznych. Jeżeli w danej cząsteczce występują dwa takie same atomu przed nazwą należy dodać przedrostek dwu- lub di- , jeżeli trzy - trój- lub tri- itd. Dla pojedynczo występujących atomów w cząsteczce nie dodaje się przedrostków.
Nazewnictwo tlenków wg StockaNazewnictwo tlenków wg Stocka
ClCl22OO77 – heptatlenek dichloru – heptatlenek dichloru
NONO22 – ditlenek azotu – ditlenek azotu
AlAl22OO33 – tritlenek diglinu – tritlenek diglinu
FeO – tlenek żelazaFeO – tlenek żelaza
CsCs22O - tlenek dicezuO - tlenek dicezu
HH22OO22 – ditlenek diwodoru – ditlenek diwodoru
Nazewnictwo związków z wodoremNazewnictwo związków z wodorem
Związki z wodorem opisuje wzór ogólny EZwiązki z wodorem opisuje wzór ogólny EnnHHmm lub H lub HmmEEnn. .
Wybór właściwego wzoru zależy od relacji elektroujemności Wybór właściwego wzoru zależy od relacji elektroujemności danego pierwiastka i wodoru.danego pierwiastka i wodoru.
Wzór Wzór Nazwa zwyczajowa Nazwa zwyczajowa (dopuszczalna)(dopuszczalna)
Nazwa systematycznaNazwa systematyczna
HFHF
HClHCl
HBrHBr
HIHI
FluorowodórFluorowodór
ChlorowodórChlorowodór
BromowodórBromowodór
jodowodórjodowodór
Fluorek wodoruFluorek wodoru
Chlorek wodoruChlorek wodoru
Bromek wodoruBromek wodoru
Jodek wodoruJodek wodoru
Wzór Wzór Nazwa zwyczajowa Nazwa zwyczajowa (dopuszczalna)(dopuszczalna)
Nazwa systematycznaNazwa systematyczna
BB22HH66
CHCH44
SiHSiH44
NHNH33
NN22HH44
PHPH33
HH22OO
HH22SS
HH22SeSe
HH22TeTe
Diborowodór (6) lub diboran Diborowodór (6) lub diboran (6)(6)
MetanMetan
SilanSilan
AmoniakAmoniak
HydrazynaHydrazyna
FosfinaFosfina
WodaWoda
SiarkowodórSiarkowodór
SelenowodórSelenowodór
tellurowodórtellurowodór
Diborowodór (6) lub Diborowodór (6) lub diboran (6)diboran (6)
metanmetan
SilanSilan
AzanAzan
DiazanDiazan
FosfanFosfan
OksydanOksydan
SulfanSulfan
SelanSelan
tellantellan
Nazewnictwo wodorotlenkówNazewnictwo wodorotlenków
Wzór ogólny wodorotlenków – M(OH)Wzór ogólny wodorotlenków – M(OH)nn gdzie M oznacza gdzie M oznacza atom metaluatom metaluNazwy wodorotlenków tworzy się łącząc słowo wodorotlenek Nazwy wodorotlenków tworzy się łącząc słowo wodorotlenek z nazwą pierwiastka w dopełniaczu w nawiasie podając z nazwą pierwiastka w dopełniaczu w nawiasie podając stopień utlenienia lub wg systemu Stocka.stopień utlenienia lub wg systemu Stocka.KOH - wodorotlenek potasuKOH - wodorotlenek potasu
Cu(OH)Cu(OH)22 – wodorotlenek miedzi(II) lub diwodorotlenek – wodorotlenek miedzi(II) lub diwodorotlenek miedzimiedzi
Cr(OH)Cr(OH)22 – wodortlenek chromu(II) lub diwodorotlenek – wodortlenek chromu(II) lub diwodorotlenek chromuchromu
Cr(OH)Cr(OH)33 – wodortlenek chromu(III) lub triwodorotlenek – wodortlenek chromu(III) lub triwodorotlenek chromuchromu
Nazewnictwo kwasówNazewnictwo kwasów
Wzór ogólny kwasów HWzór ogólny kwasów HnnRR
Kwasy beztlenowe nie zawierają w swojej cząsteczce Kwasy beztlenowe nie zawierają w swojej cząsteczce grupy E-O-Hgrupy E-O-HNazwy anionów kwasów beztlenowych mają Nazwy anionów kwasów beztlenowych mają końcówkę końcówkę –owy–owy, a nazwy soli tych kwasów , a nazwy soli tych kwasów –ek.–ek.Kwasy tlenowe - oksykwasy zawierają w swojej Kwasy tlenowe - oksykwasy zawierają w swojej cząsteczce grupę E-O-Hcząsteczce grupę E-O-HNazwy zwyczajowe kwasów tlenowych mają Nazwy zwyczajowe kwasów tlenowych mają końcówkę końcówkę –owy–owy, nazwy ich anionów , nazwy ich anionów –anowy–anowy, a , a nazwy soli nazwy soli -an-an
Kwasy beztlenoweKwasy beztlenowe
Wzór Wzór kwasukwasu
Wzór Wzór reszty reszty kwasowejkwasowej
Nazwa zwyczajowaNazwa zwyczajowa Nazwa Nazwa systematycznasystematyczna
Nazwa soliNazwa soli
HFHF(aq)(aq)
HClHCl(aq)(aq)
HBrHBr(aq)(aq)
HIHI(aq)(aq)
HH22SS(aq)(aq)
HCNHCN(aq)(aq)
NH NH 33
HNCOHNCO
FF--
ClCl--
BrBr--
II--
SS2-2-
CNCN--
NN33--
NCONCO--
kwas fluorowodorowykwas fluorowodorowy
kwas chlorowodorowykwas chlorowodorowy
kwas bromowodorowykwas bromowodorowy
kwas jodowodorowykwas jodowodorowy
kwas siarkowodorowykwas siarkowodorowy
kwas cyjanowodorowykwas cyjanowodorowy
kwas azotowodorowykwas azotowodorowy
kwas izocyjanowykwas izocyjanowy
Fluorek wodoruFluorek wodoru
Chlorek wodoruChlorek wodoru
Bromek wodoruBromek wodoru
Jodek wodoruJodek wodoru
Siarczek (di)wodoruSiarczek (di)wodoru
cyjanek wodorucyjanek wodoru
Azydek wodoruAzydek wodoru
kwas izocyjanowykwas izocyjanowy
FluorekFluorek
Chlorek Chlorek
Bromek Bromek
Jodek Jodek
Siarczek Siarczek
cyjanek cyjanek
AzydekAzydek
izocyjaniaizocyjaniann
Kwasy tlenoweKwasy tlenowe
Wzór Wzór kwasukwasu
Wzór reszty Wzór reszty kwasowejkwasowej
Nazwa w systemie StockaNazwa w systemie Stocka Nazwa soliNazwa soli
HH33AsOAsO33
HH33AsOAsO44
HNOHNO22
HNOHNO33
(HBO(HBO22))nn
HH33BOBO33
HClOHClO
HClOHClO22
HClOHClO33
HClOHClO44
AsOAsO333-3-
AsOAsO443-3-
NONO22--
NONO33--
BOBO22--
BOBO333-3-
ClOClO--
ClOClO22--
ClOClO33--
ClOClO44--
kwas arsenowy(III)kwas arsenowy(III)
kwas arsenowy(V)kwas arsenowy(V)
kwas azotowy(III)kwas azotowy(III)
kwas azotowy(V)kwas azotowy(V)
kwas metaborowykwas metaborowy
kwas ortoborowykwas ortoborowy
kwas chlorowy(I)kwas chlorowy(I)
kwas chlorowy(III)kwas chlorowy(III)
kwas chlorowy(V)kwas chlorowy(V)
kwas chlorowy(VII)kwas chlorowy(VII)
Arsenian(III)Arsenian(III)
Arsenian(V)Arsenian(V)
Azotan(III)Azotan(III)
Azotan(V)Azotan(V)
MetaboranMetaboran
OrtoboranOrtoboran
Chloran(I)Chloran(I)
Chloran(III Chloran(III
Chloran(V)Chloran(V)
Chloran(VII)Chloran(VII)
Kwasy tlenoweKwasy tlenoweWzór kwasuWzór kwasu Wzór reszty Wzór reszty
kwasowejkwasowejNazwa w systemie StockaNazwa w systemie Stocka Nazwa soliNazwa soli
HH22CrOCrO44
HH22CrCr22OO77
HH33POPO3 3 (H(H22PHOPHO33))
(HPO(HPO33))nn
HH33POPO44
HH44PP22OO77
HIOHIO44
HH55IOIO66
HH44SiOSiO4 4
(H(H22SiOSiO3 3 ))nn
CrOCrO442-2-
CrCr22OO772-2-
PHOPHO332-2-
POPO33--
POPO443-3-
PP22OO774-4-
IOIO44--
IOIO665-5-
SiOSiO444-4-
SiOSiO332-2-
kwas chromowy(VI)kwas chromowy(VI)
kwas dichromowy(VI) kwas dichromowy(VI) kwas fosforowy(III)kwas fosforowy(III)
kwas metafosforowy(V)kwas metafosforowy(V)
kwas (orto)fosforowy(V)kwas (orto)fosforowy(V)
kwas difosforowy(V)kwas difosforowy(V)
kwas (meta)jodowy(VII)kwas (meta)jodowy(VII)
kwas ortojodowy(VII)kwas ortojodowy(VII)
kwas ortokrzemowykwas ortokrzemowy
kwas metakrzemowykwas metakrzemowy
Chromian(VI)Chromian(VI)
Dichromian(VI)Dichromian(VI)
fosforan(III)fosforan(III)
metafosforan(V)metafosforan(V)
(orto)fosforan(V)(orto)fosforan(V)
Difosforan(V)Difosforan(V)(meta)jodan(VII) (meta)jodan(VII) ortojodan(VII )ortojodan(VII )ortokrzemianortokrzemian
metakrzemimetakrzemi
Kwasy tlenoweKwasy tlenoweWzór kwasuWzór kwasu Wzór Wzór
reszty reszty kwasowejkwasowej
Nazwa w systemie StockaNazwa w systemie Stocka Nazwa soliNazwa soli
HMnOHMnO44
HH22MnOMnO44
HH22SOSO3 3 (SO(SO22•H•H22OO))
HH22SOSO44
HH22SS22OO77
HH22SS22OO88
HH22SS22OO33
HH22COCO3 3 (CO(CO22•H•H22OO))
HOCNHOCN
MnOMnO44--
MnOMnO4 4 2-2-
SOSO332-2-
SOSO442-2-
SS22OO772-2-
SS22OO882-2-
SS22OO332-2-
COCO332-2-
OCNOCN--
kwas manganowy(VII)kwas manganowy(VII)
kwas manganowy(VI )kwas manganowy(VI )
kwas siarkowy(IV)kwas siarkowy(IV)
kwas siarkowy(VI)kwas siarkowy(VI)
kwas disiarkowy(VI)kwas disiarkowy(VI)
kwas kwas peroksodisiarkowy(VI)peroksodisiarkowy(VI)
kwas tiosiarkowy(VI)kwas tiosiarkowy(VI)
kwas węglowykwas węglowy
kwas cyjanowykwas cyjanowy
Manganian(VII)Manganian(VII)
Manganian(VI)Manganian(VI)
Siarczan(IV)Siarczan(IV)
Siarczan(VI)Siarczan(VI)
Disiarczan(VI)Disiarczan(VI)
Peroksodisiarczan(VI)Peroksodisiarczan(VI)Tiosiarczan(VI)Tiosiarczan(VI)WęglanWęglanCyjanianCyjanian
Nazwy związków jonowych (soli)Nazwy związków jonowych (soli)
Nazwa związku jonowego składa się z nazwy anionu i kationu Nazwa związku jonowego składa się z nazwy anionu i kationu w dopełniaczu, ewentualnie także z cyfry rzymskiej w dopełniaczu, ewentualnie także z cyfry rzymskiej określającej ładunek jonu (stopień utlenienia) w przypadku określającej ładunek jonu (stopień utlenienia) w przypadku gdy ten ładunek może być różny.gdy ten ładunek może być różny.
CuClCuCl22 – chlorek miedzi(II) – chlorek miedzi(II)
Pb(NOPb(NO33))22 – azotan(V) ołowiu(II) – azotan(V) ołowiu(II)
Niektóre związki jonowe tworzą kryształy zawierające jony Niektóre związki jonowe tworzą kryształy zawierające jony związku i określoną liczbę cząsteczek wody. Związki te noszą związku i określoną liczbę cząsteczek wody. Związki te noszą nazwę nazwę hydratów.hydratów.
CuSOCuSO44•5H•5H22O – pentahydrat siarczanu(VI) miedzi(II)O – pentahydrat siarczanu(VI) miedzi(II)
Nazewnictwo soli – główne regułyNazewnictwo soli – główne reguły
nazwy są dwuwyrazowe: pierwszy człon określa resztę kwasową, drugi nazwę metalu i wartościowość:
sole kwasów tlenowych - nazwa reszty kwasowej z końcówką –an, np. NaNO3 azotan (V) sodu, NaNO2 azotan(III) sodu, NaClO3 –
chloran(V) sodu, Mg3(PO4)2 – ortofosforan(V) magnezu
sole kwasów beztlenowych - nazwa reszty kwasowej z końcówką –ek, np. Na2S – siarczek sodu, FeCl3 - chlorek żelaza(III), FeCl2 - chlorek
żelaza(II)
wodorosole - przedrostek wodoro- dodaje się przed nazwę reszty kwasowej i przedrostek di-, tri- (atomów wodoru >1), np. NaHCO3 –
wodorowęglan sodu
hydroksosole – nazwa reszty kwasowej i dalej wodorotlenek oraz nazwa kationu, np. Ca(OH)Cl – hydroksychlorek wapnia
Nomenklatura wybranych Nomenklatura wybranych związków organicznychzwiązków organicznych
Węglowodory nasycone - alkany
CnH2n+2
C1-12metanetan propanbutanpentanheksanheptanoktannonandekanundekandodekan
C20-23
ejkozan
unejkozan
dokozan
trikazan
............
C30
triakontan
..............
Wybrane nazwy grup alkilowych CnH2n+1 _
metylowa CH3 -
etylowa C2H5 -
propylowa normalna CH3-CH2-CH2 - (lub C3H7 -)
izopropylowa CH3-CH-CH3
izobutylowa CH3-CH-CH2 - (i-butyl) CH3
butylowa drugorzędowa CH3-CH-CH2-CH3 (sec-butyl)butylowa trzeciorzędowa CH3-C-CH3 (tert-butyl) CH3
CH3 CH3
CH3 - C - CH2 - CH - CH3
CH3
pierwszorzędowy
drugorzędowy
trzeciorzędowy
czwartorzędowy
2,2,4-trimetylopentan Nomenklatura związków organicznych
Wybiera się najdłuższy w cząsteczce łańcuch węglowy i związkowi nadaje nazwę węglowodoru o tej liczbie atomów węgla. Liczby oznaczają po który atom węgla są „podczepione” podstawione grypy ( w tym przypadku metylowe). Zasad: numerujemy tak aby liczby były jak najmniejsze
Alkeny (olefiny) Węglowodory nienasycone z jednym wiązaniem podwójnym
Ogólny wzór : CnH2n
C1-12eten propenbutenpentenheksenheptenoctennonendekenundekendodeken
CH3-CH2-CH2-CH2-CH=CH2
Izomery:
(1-heksen)
CH3-CH2-CH2-CH=CH-CH3 (2-heksen)
CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH3 (3-heksen)
Alkiny (acetyleny) Węglowodory nienasycone z jednym wiązaniem potrójnym
Ogólny wzór : CnH2n-2
C1-12etyn (acetylen) propynbutynpentynheksynheptynoctynnonyndekynundekyndodekyn
CH3-CH2-CH2-CH2-C=CH
Izomery:
(1-heksyn)
CH3-CH2-CH2-C=C-CH3 (2-heksyn)
CH3-CH2-C=C-CH2-CH3 (3-heksyn)
Alkohole to grupa związków organicznych będących jednofunkcyjnymi pochodnymi węglowodorów, w których wodór podstawiony jest przez grupę hydroksylową (wodorotlenową).
Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów są to pochodne węglowodorów zawierające jeden rodzaj grup funkcyjnych, ale nie wyklucza to, że w danym związku ta sama grupa może powtarzać się dwa lub więcej razy. Grupa funkcyjna to atom lub grupa atomów nadająca cząsteczce związku organicznego specyficzne właściwości chemiczne.
Alkohole można uważać za organiczne pochodne wody H-O-H, w której jeden z atomów wodoru został zastąpiony rodnikiem organicznym R-OH.
Szereg homologiczny alkoholi
Alkohole, podobnie jak węglowodory, tworzą szeregi homologiczne.
Najbardziej rozpowszechnione alifatyczne alkohole jednowodorotlenowe (monohydroksylowe) tworzą szereg homologiczny o wzorze ogólnym.
OHHC 12nn
Pochodne alkanów nazywa się alkanolami, a alkenów - alkenolami.
Podział alkoholi alifatycznych
Rzędowość alkoholi
W łańcuchu węglowym rozróżnić można atomy węgla pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe.Zależnie od tego, z którym z tych atomów węgla związana jest grupa –OH, rozróżniamy alkohole I-szo-(1o), II –go-(2o) i III-ciorzędowe(3o).
Alkohole nasycone i nienasycone
Alkohole nasycone to alkohole w których łańcuchach węglowych występują tylko pojedyncze wiązania pomiędzy atomami węgla.Grupy hydroksylowe są przyłączone do nasyconych atomów węgla o hybrydyzacji sp3.
Alkohole nienasycone można podzielić na dwie grupy:
alkohole zwane enolami, w których cząsteczkach grupa hydroksylowa połączona jest z atomem węgla o wiązaniu nienasyconym i hybrydyzacji sp2.
Alkohole zawierające w cząsteczkach wiązania wielokrotne, ale oddzielone od grupy hydroksylowej atomami węgla o hybrydyzacji sp3
H2C=CHCH2CH2OH
Właściwości wielokrotnych wiązań i grupy hydroksylowej ujawniają się niezależnie od siebie (wyjątki: alkohol allilowy, alkohol propargilowy).
Alkohole mające dwie lub więcej grup wodorotlenowych -OH przyłączonych do różnych atomów węgla.
W zależności od liczby grup -OH, dzielimy je na diole, triole itd.
Alkohole wielowodorotlenowe (polihydroksylowe)
Nazewnictwo systematyczne
Nazwę alkoholu tworzy się przez dodanie do nazwy odpowiedniego węglowodoru końcówki –ol.
Najpierw należy wybrać główny łańcuch węglowy, który musi spełniać następujące warunki:
- jest to najdłuższy łańcuch zawierający atom węgla połączony z grupą –OH- atomy C w tym łańcuchu ponumerowane są tak, aby atom C połączony z grupą –OH miał jak najmniejszy numer.
Numer atomu węgla połączonego z grupą -OH podaje się w nazwie bezpośrednio przed przedrostkiem –ol
Przykłady butan-1- olbutan-1- ol
butan-2-olbutan-2-ol
2-metylo-butan-2-ol2-metylo-butan-2-ol
Jeżeli grup -OH jest więcej jak jedna to w nazwie podajemy liczebnik pochodzenia greckiego (di, tri)
Alkohole zawierające w cząsteczce dwie grupy wodorotlenowe nazywane są ogólnie diolami (dawniej glikolami), zaś alkohole zawierające w cząsteczce trzy grupy wodorotlenowe nazywane są triolami.
W wypadku alkoholi zawierających wiązania wielokrotne (podwójne lub potrójne) pierwszeństwo w numeracji łańcucha ma grupa –OH.
Nazwy zwyczajowe
Nazwy zwyczajowe alkoholi składają się z nazwy grupy alkilowej związanej z grupą –OH w cząsteczce, poprzedzonej wyrazem „alkohol” (dotyczy prostszych alkoholi).
Przykładowe ustalanie nazwy alkoholu
1. Wybieramy łańcuch główny i numerujemy atomy CUwaga: Najdłuższy łańcuch węglowy nie jest łańcuchem głównym, gdyż nie zawiera grupy -OH
2. Określamy położenie grupy –OH i potrójnego wiązania (but-3-yn-1-ol)
3. Podajemy nazwy i położenie podstawników
2-etylo
4. Pełna nazwa związku: 2-etylobut-3-yn-1-ol
ALDEHYDY
Zbudowane z rodnika i grupy aldehydowej -CHO
Nazwa alkdehydu ma końcówkę -al
R - C=OH
KETONY
Zbudowane z dwóch rodników i grupy ketonowej (karbonylowej) =C=O
Nazwa alkoholu ma końcówkę -on
C=OR
R
KWASY KARBOKSYKOWE
Zbudowane z rodnika i grupy karboksylowej
--COOH
R - COOH
R - COH
O
AMINY
Powstają przez zastąpienie atomów wodoru w cząsteczce amoniaku rodnikami (grupami alkilowymi lub arylowymi)
Rzędowość amin
CH3NH2 CH3NHCH3 N(CH3)3
metyloamina dimetyloamina trimetyloamina
pierwszorzędowa drugorzędowa trzeciorzędowa
Węglowodory aromatyczne
Związki cykliczne o wiązaniach pośrednich między pojedynczym a podwójnym (0,139 nm)
Najprostszy związek: benzen
lepiej
Pochodne węglowodorów aromatycznych
X
X = rodniki alkilowe : alkilobenzen (np.metylobenzen czyli toluen)
X = grupa nitrowa -NO2 : nitrobenzen
X = grupa halogenowa, np.. Cl: chlorobenzen
orto meta para
2 podstawniki w pierścieniu aromatycznym
HC - CH3
CH3 - CH - CH2 - CH2 -CH -CH3
CH3
2,5,6-trimetyloheptan
Nazwij te związki organiczne
CH3
CH3 - CH2 - CH2 - CH2 -CH -CH2 -CH2 - CH - CH3
CH2
2-metylo-5-butylononan
Nazwij te związki organiczne
CH3
CH2 - CH2 - CH3