Kabanata 57 - 58

BALIK ARAL

Sino ang hinihintay ni Maria Clara?

Anong oras nakatakdang dumating si Crisostomo

Ibarra?

Anong nakatakdang oras lulusubin ang kwartel at

kumbento

Sino ang nakausap sa lalaki na galing sa tribunal

Anong klaseng puno ang ginamit sa pagbitin ni Lucas

MGA LAYUNIN

Mabuod ang kabanata 57 at 58.

Mailahad ang mga kanser ng lupinan ng kabanata

57 at 58.

Maisigurado na may maitutuhanan ang klase

tungkol sa kabanta.

MOTIVATION

MOVIE PRESENTATION

TANONG?

Makakaya mo ba ilihim

ang isang bagay para sa

kaligtasan ng isang tao? Sa

paanong paraan?

KABANATA 57

Kaawa-awang

mga Natalo

BUOD

Balisa ang mga sibil na nasa kwartel. Panay ang

kanilang pagbabanta sa mga batang sumisilip sa

puwang ng mga rehas upang tingnan ang mga

nadakip. Naroroon ang alperes, direktorsillo, Donya

Consolation at nag kapitan na halatang malungkot.

Bago mag-ikasiyam dumating ang kura at wala sa

loob na naitanong niya sa alperes sina Ibarra at Don

Filipo. Kasunod niya ang isang parag batang umiiyak

at duguan ang salawal. Hinarap sa kura ang

dalawang tanging buhay na nabihag ng mga sibil.

Tarsilo Alasigan ang tunay na pangalan ni Tarsilo. Pilit siyang tinatanong kung kaalam si Ibarra sa nasabing paglusob. Ngunit, iginigiit din niyang walang kamalay-malay si Ibarra sapagkat ang

ginawa ay upang ipaghiganti ang kanilang amang pinatay sa palo ng mga sibil. Dahil dito, iniutos ng alperes na dalhin si Tarsilo sa limang bangkay, ito ay umiling. Nakita niya ang kanyang kapatid na si Bruno sa tadtad ng saksak, si Pedro na asawa ni Sisa at ang kay Lucas na may tali pang Lubid sa

leeg. Dahil sa patuloy itong walang immik kahit sa sunod-sunod ang pagtatanong sa kanya. Nagpuyos sa galit ang alperes. Iniutos na paluin ng yantok si Tarsilo hanggang sa magdugo ang buong katawan

nito.

Hindi maoakanta si Tarsilo, kaya ito ay ibinalik sa bulwagan. Nadatnan niya ang isang bilanggo ring nagpapalahaw sa iyak at tumatawag sa mga santo.

Ipinasino kay Tarsilo ang dinatnan. Sinabi niyang nuong lamang niyua nakita. Dahil dito, muli siyang pinalo

hanggang sa mabalot ng dugo ang buong katawan. Hindi nakayanan ng kura ang gayong tanawin kaya lumabas siya sa bulwagan na namumutla. Nakita ng kura ang

isang dalagang parang nagbibilang ng mga naririnnig sa loob ng tribunal, humahalinghing at nanananghoy ng

malakas. Ang babaing ito ay ang kapatid na dalaga nina Bruno at Tarsilo. Samantala, nang di mapansin si Tarsilo,

lalong nagngitngit ang alperes. Binulungan pa siya ni Donya Consolacion na lalong pahirapan ang binata. Pero,

hiningi na lamang ni Tarsilo na madaliin ang kanyang kamatayan. Walang makuhang anumang impormasyon at

di mapaamin si Tarsilo kaya ito ay itinimba sa isang balong nakakabaligtad ng sikmura ang tubig at amoy. Kung ilang bese ibinulusok ang katawan ni Tarsilo sa

balon. Hindi niya natagalan ang pagpapahirap hanggang sa takasan siya ng hininga sa gayong uri ng kalupitan.

Nang matiyak na patay na si Tarsilo ang binalingan naman ay ang isa pang bilanggo.

Ang pangalan diumano ng bilanggong ito ay Andong luko-luko at kaya napapunta sa patyo ay upang magbawass sapagkat pinapakain ng bulok ng biyenan nito. Inaantok ang alperes

sa naging sagot ng bilanggo, kaya iniutos itong ipasok na muli sa karsel.

-WAKAS NG KABANATA 57-

ARAL

Panindingan ang katotohanan,

ipaglaban kung ano ang totoo

KANSER NG LIPUNAN

Mentalidad na Kolonyal

- Ayaw maniwala ang mga espanyol sa mga sinasabi

ni Tarsilio

Katawalian sa pamahalaan

- Hindi makataong pagpaparusa sa mga bilanggo

TANONG?

Ano ang pinakamahalaga sa

iyong buhay? Makakaya mo bang

panatiliin ito kahit ang buong

mundo ang kaaway mo? Paano?

KABANATA 58

Ang mga

Isinumpa

BUOD

Tuliro at balisa ang mga pamilya ng mga bilanggo.

Sila ay pabalik-balik sa kumbento, kuwartel at tribunal.

Ngunit, hindi sila makapagtamo ng luna sa kanilang

mga inilalakad. Palibhahsa wala silang kilalang malakas

at makakapitan na makakatulong upang palayain ang

kanilang kaanak na bilanggo. May sakit ang kura at

ayaw na lumabas ng kanyang silid at ayaw daw itong

makipag-usap kahit kanino. Ang alperes naman ay

nagdagdag ng mga bantay upang kulahatin ang mga

babaingh nagsusumamo sa kanaya. Ang kapitan naman

ay lalong nawalan ng silbi.

Nakakapaso ang sikat ng araw, ngunit ang mga babae ay ayaw umalis. Palakad-lakad umiiyak ang

mag-ina ni Don Filipo. Inusal-usal naman ni Kapitana Tinay ang pangalan ng kanyang anak na si Antonio. Si Kapitana Maria naman ay pasilip-silip sa

rehas upang tignan ang kambal niyang anak. Ang biyenan ni Andong ay nanduroon din at walang

gatol na ipinagsasabio na kaya raw hinuli si Andong ng mga sibil ay dahil sa bago nitong salawal. Amy isang babae naman ang halos mangiyak-ngiyak na nagsabing si Ibarra ang may pakana at kasalanan

ng lahat. Ang suro ng paaralan ay kasama-sama rin ng mga tao. Samantalang si Nol Juan ay nakaluksa

na sapagkat ipinalagay niyang wala ng kaligtasan si Ibarra.

Mag-iikalawa ng hapon ng dumating ang isang kariton na hila ang isang baka. Tinangka ng mga kaanak ng mga bilanggo na sirain at kalagan ang mga hayop na humihila sa kariton. Pero,

ipinagbawalan sila ni Kapitana Maria at sinabing kapag ginawan nila iyon, mahihirapan sa paglakad ng kanilang ka-

anak ng bilanggo.

Pamaya-maya, lumabas ang may 20 kawal at pinaligiran ng kariton. Ang sinunod na ilaban ay mga bilanggo sa

pangunguna ni Don Filipo na nakuha pang batiin ng naka ngiti ang kanyang asawang si Doray ng yakapin ang asawa,

pero hinadlangan siya ng dalawang sibil. Nang makita naman si Antonio ng inang si Kapitana Tinay binirahan ito ng katakot takot na hagulgol. Si Andong ay napaiyak din ng makita ang biyenan na may pasari ng kanyang pagkakakulong. Katulad ng kambal na anak ni Kapitana Maria, at seminaristang si Albano ay naka gapos na mabuti. Ang huling lumabas ay si Ibarra na walang gapos ngunit nasa pagitan ng dalawang

kawal. Ang namumutlang si Ibarra ay pasuyod na tinignan ng mga maraming tao at naghahanap ng isang mukhang

kaibigan.

Pagkakita kay Ibarra ng mga tao, biglang umugong ang salitaan na kung sino pa ang may sala ay siya pa itong walang tali. Dahil dito ay inutusan ni Ibarra na gapusin

siya ng mga kawal ng abot-siko. Kahit na walang utos ang kanilang mga pinuno ang mga sibil sumunod sin sila sa utos ng binata. Ang alperes ay lumabas na naka-kabayo

at batbat ng sandata ang katawan. Kasunod ay may 15 ng kawal na umaalalay sa kanya.

Sa kalipunan ng mga bilanggo, tanging kay Ibarra lamang na walang tumatawag sa kanyang pangalan sa halip siya ang binubuntunan ng sis at tinwag na siyang

duwag. Pati ang kanyang mga nuno at magulang ay isinumpa ng mga tao hanggang siya ay tinawag ng erehe ng dapat mabitay. Kasunod nito ay pinagbabato si Ibarra.

Naalala niya ang kwento ni Elias tungkol sa babaeng nakakita ng ulong nasa bakol at nakabitin sa

punongkahoy. Ang kasay sayan ng piloto ay parang biglang naglaro sa kanyang pangitain.

Waring walang ibig dumamay kay Ibarra. Pati si Sinang ay pinagbawalan umiyak ni Kapitan Basilio. Kahit na nasa

gipit at abang kalagayan ang binata. Walang naawa sa kanya. Doon nya nadama ng husto ang mawalan ng inang

bayan, pag-ibig, tahanan kaibigan at magandang kinabuhasan.

Mula sa isang mataas na lugar, maamang nagmamasid si Pilosopong Tasyo na pagod na pagod at naka balabal ng makapal na kumot. Sundan nya ng tingin a ng papalaong

kariton na sinakyan ng bilanggo. Ilang sandali pa ipinasiya na niyang umuwi. Kinabukasan, nagisnan ng

isang pastol patay na si Tasyo sa may pintuan ng kanyang bahay.

-WAKAS NG KABANATA 58-

ARAL

Huwag manghusga lalo lang na

hindi alam ang katotohanan

KANSER NG LIPUNAN

Kahinaan ng mga Pilipino

- Nagiging mapahusga sang mga Pilipino sa sarili

nilang kauri

PAGSUSULIT

I. Ibigay ang hinihiling sa bawat tanong?

1.Ano ang totoong pangalan ni Tarsilio?

2.Ano ang pangaalan na sinabi ni Andong?

3.Bakit ayaw umalis ang kura sa kanyang silid?

4.Ano ang pangalan ng nanay ni Antonio?

5.Saan na datnan na patay si Pilosopo Tasyo?

PAGSUSULIT

II. Tama o Mali

1. Ang pangalan ng asawa ni Don Filipo ay Dori

2. Namatay si Tarsilio dahil sa pagpapalo sakanya ng sibil

3. Sumama si Tarsilio sa paglusong para ipaghiganti ang

kanyang ama.

4. Madaming tao ang pumalakpak sa paglabas ni Ibarra

5. Lumabas si Ibarra walang gapos kundi may bantay

SAGOT

1. Tarsilo Alasigan 6. Mali

2. Andong luko-luko 7. Mali

3. Dahil daw siya ay may sakit 8. Tama

4. Kapitana Tinay 9. Mali

5. Pinto ng kanyang bahay 10. Tama

TASKING

PAULO MACABAGDAL STEVEN ALMONTE

• POWER POINT• PAGSUSULIT• BUOD KABANTA 57 AT 58• ARAL KABANATA 57 • KANSER KABANATA 57 AT

58• LAYUNIN • BALIK ARAL• MOTIVATION• TANONG KABANTA 57 AT 58

• ARAL KABANATA 58• WRITTEN REPORT (kung

magpapasa pa)