Semejna

medicina

KARDIOVASKULARNI

RIZICI

1

2

ZADA^I

Koi se kardiovaskularni rizikfaktori?

Prevencija nakardiovaskularni zaboluvawa

Procenka na rizik od KV bolesti

3

Sostojbi kako KV rizik faktori

Metabolen sindrom

Hipertenzija

Hiperlipidemija

Insulin rezistencija (glukozna intolerancija)

Centralna debelina

Proinflamatorna sostojba

Protromboti~ka sostojba

4

Drugi KV rizik faktori:

pu{ewe

ishrana, debelina

fizi~ka aktivnost

alkohol

lekovi

naslednost

godini i pol

kongenitalni

malformacii

stres

Promenlivi Nepromenlivi

“Kardiovaskularni bolesti”

5

Pu{ewe

ja zgolemuva viskoznosta na krvta

predizvikuva vazokonstrikcija

gi poremetuva lipidite

kancerogen efekt

povrzano e so HOBB, pepti~en ulkus

6

Tri komponenti se pozitivno

povrzani so KVB

nikotinot

jaglen monoksidot

katranot

Pu{ewe

7

Prestanuvawe so pu{eweto

Nieden metod ne e uspe{en, dokolkumotiviranosta na pacientot e slaba

Zada~i na semejniot lekar:

* edukacija i motivacija na

pacientite

* da im ponudat plan za otka`uvawe

na motiviranite ili nikotinska

zamestitelna terapija

8

Debelina i ishrana

ITM - Indeks na telesna masa

Centralna debelinaCD = polovina/kolkovi

ITM = te`ina(kg)/visina2(m)Generalna debelina

9

Namaluvawe na TT

zdrava ishrana i redovno ve`bawe

postepeno i postojano, 1/2 - 1 kg.

nedelno, do sakanata TT

po`elen ITM 20-25

Debelina i ishrana

1

0

30 min. ili pove}e, umereno, re~isi

sekoj den vo nedelata

Kako ?

brzo odewe

xoging

aerobik

vozewe velosiped

rabota vo gradina

plivawe, tenis

Fizi~ka aktivnost

1

1

Predupreduva~ki znaci !!!

! gradna bolka

! vrtoglavica

! zamor

! slabost

! te{kotii so di{eweto

! bledilo ili cijanoza

Treba da se prekine vedna{ !!!

Fizi~ka aktivnost

1

2

Alkohol

vlo{uvawe na hipertenzijata

o{tetuvawe na heparot, ciroza

zgolemuvawe na TT

gastritis

Vo prekumerni dozi predizvikuva:

1

3

sklonost kon infekcii

problemi vo bremenosta

psihoemocionalni problemi

nesre}i

nutritiven deficit

Alkohol

Vo prekumerni dozi predizvikuva:

1

4

Alkohol

Koli~inata na konzumiraniot

alkohol se opredeluva so EDINICI

Potrebno mu e na heparot 1 ~as

da eliminira 1 edinica alkohol

Edna edinica =

8 g. ili 10 ml. ~ist alkohol

1

5Kardiovaskularni rizici 31

Alkohol

Edinici = ml.(pijalok) x % (alkohol)

1000

To~ni edinici na alkohol vo

poedine~en pijalok

1

6

Alkohol

1 edinica alkohol e ednakva na

mala ~a{a {eri

mala ~a{a vino

standardnamerka

alkohol

1/2 prose~no

pivo

1

7

Alkohol

“Bezbedna granica”

Ma`i 21 ed./nedelno ili 3/dnevno

@eni 14 ed./nedelno ili 2/dnevno

Ovie vrednosti ne se odnesuvaat za

mladi lu|e koi ja nemaat postignato

fizi~kata zrelost

1

8

Stres ???

Mo`e da predizvika zdravstveni

problemi.

1

9

Procenka na KV rizik

“Privilegija” na semejniot lekar

Vo upotreba se pove}e rizik

kalkulatori

TA, vozrast,pol,lipidi,glikemija,

TT (ITM),nasleden f-r,naviki

2

0

Bez dijabet MA@I So dijabet

Ne pu{a~ Pu{a~ Ne pu{a~ Pu{a~

Totalen Hol. :HDL-Hol Totalen Hol. :HDL- Hol

4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8

180/105 180/105

160/95 160/95

140/85 140/85

120/75

Vozrast

70120/75

180/105 180/105

160/95 160/95

140/85 140/85

120/75

Vozrast

60120/75

180/105 180/105

160/95 160/95

140/85 140/85

120/75

Vozrast

50120/75

180/105 180/105

160/95 160/95

140/85 140/85

120/75

Vozrast

40120/75

180/105 180/105

160/95 160/95

140/85 140/85

120/75

Vozrast

30120/75

4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8

Krv

en P

riti

sok

Totalen Hol. :HDL-Hol Totalen Hol. :HDL-Hol

Krv

en P

riti

sok

Mnogu Visok >20%

Visok 15-20%

Sreden 10-15%

Blag 5-10%

Nizok 2.5-5%

Mnogu Nizok <2.5%

Nivo na rizik

Verojatnost za

kardiovaskularna

komplikacija vo

narednite 5

godini

Kako se koristi tabelata za rizik

1. Za da se proceni apsolutniot 5 godi{en rizik za

kardiovaskularna komplikacija (novo-

dijagnosticirana angina, MI, KSB, smrt,

mozo~en udar ili TIA) najdi vo tabelata kade se

sovpa|a negoviot pol, dijabeti~en status,

pu{a~ki status i vozrast.

2. Vo tabelata najdi go kvadrat~eto najblizu do

negoviot krven pritisok i TH:HDL-Hol.

3. Sporedi ja bojata na kvadrat~eto so nivoto na

rizik

4. Za pacienti so simptomatska KVB ili semejna

hiperholesterolemija, nivoto na rizik treba da

se zgolemi za 1 ili 2 kategorii.

2

1

Novozelandska tabela za KV rizik

> 20 %

15 - 20%

10 - 15%

5 - 10%

2,5 - 5%

< 2,5 %

Mnogu visok

Visok

Sreden

Blag

Nizok

Mnogu nizok

Nivo na rizik

Verojatnost za

KV komplikacija

vo narednite

5 god.

2

2

Navremena i pravilna procenka nakardiovaskularniot rizik vo ogromnamera gi smaluva morbiditetot imortalitetot

Prevencijata na KVR e privilegijana semejniot lekar