İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK · S a d e c e 1 . Dö n e m KONULARI Genel Tekrar Fas külü...

Sadece 1. Dönem

KONULARI

Genel TekrarFas�külü

T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK

SİVAS MİLLÎ EĞİTİMMÜDÜRLÜĞÜ

Yayına Hazırlayanlar:Harun YILDIRIM

Hüseyin YILDIZ

İbrahim YUVACI

Dizgi - Tasarım - Web YayınAkif DEMİRKAYA

- 2020 -

Bu kitabın her türlü hak-kı Sivas Millî Eğitim Mü-dürlüğüne aittir. İzinsiz çoğaltılamaz. Para ile satılamaz.

Ebubekir Sıddık SAVAŞÇI

Millî Eğitim Müdürü

Fahrettin BÜLBÜL

Şube Müdürü

İçindekiler

Sivas Millî Eğitim Müdürlüğü

1. ÜNİTE:

BİR KAHRAMAN DOĞUYOR ........................................................ 4

CEVAP ANAHTARI ........................................................................25

2. ÜNİTE:

MİLLİ UYANIŞ:

BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN ADIMLAR ........................28

CEVAP ANAHTARI ........................................................................42

3. ÜNİTE:

MİLLÎ BİR DESTAN:

YA İSTİKLAL YA ÖLÜM .................................................................44

CEVAP ANAHTARI ........................................................................55



1. ÜNİTE: BİR KAHRAMAN DOĞUYOR

-5-Sivas Millî Eğitim Müdürlüğü

1. Ünite: Bir Kahraman Doğuyor

-5-

1. ÜNİTE: BİR KAHRAMAN DOĞUYOR

1.1. Güçlü Avrupa’nın Doğuşu ve Osmanlı Devleti

ETKİNLİK 1

Aşağıda verilen bilgilerin karşısına verilen bilgi doğru ise “D” , yanlış ise “Y” yazınız.

1- 15. Yüzyıldan itibaren gerçekleşen Fransız İhtilali sonucunda dünyanın bilinmeyen birçok bölgesi tanındı. (…..)

2- Avrupa’da ki devletlerin birçoğunun zenginleşmesinde etkili olan gelişme Coğrafi Keşiflerdir. (…..)

3- Ticaret yollarının değişmesi ile zenginleşen Avrupa’da bilim ve sanat alanında reform, din alanında ise Rönesans hareketi gerçekleşti. (…..)

4- 16. Yüzyılda bilim kültür ve sanat alanında yaşanan Rönesans Dönemi, Avrupa’da bilimsel gelişmelerin temelini attı. (…..)

5- 18. Yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan ve her konuda akla öncelik tanıyan düşünce sistemine aydınlanma, bu düşünce sisteminin etkisi ile bilim ve felsefede büyük gelişmelerin olduğu bu yeni döneme Aydınlanma Çağı denmiştir. (…..)

6- Aydınlanma Çağının sonucu olarak bilimsel ve teknolojik gelişmeler Sanayi İnkılabının temellerini oluşturdu. (…..)

7- Çok uluslu devletler Coğrafi Keşiflerle dağılma sürecine girmeye başladı. (…..)

8- 1789 tarihinde yaşanan Fransız İhtilali, tüm dünyada eşitlik, adalet, bağımsızlık ve milliyetçilik düşüncelerinin doğmasına ve yayılmasına öncülük etti. (…..)

9- İngiltere’nin büyük bir devlet konumuna gelmesinde sömürgecilik faaliyeti etkili olmamıştır. (…..)

10- Sanayileşen ülkelerde üç beyaz (un, şeker, pamuk) ile üç siyah ( petrol, kömür, demir) en önemli hammadde ihtiyacı olmuştur. (…..)

11- Fransız İhtilalinden en çok etkilenenler Osmanlı Devleti ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi çok uluslu devletler oldu. (…..)

12- Sanayileşen ülkelerde fabrikalar çoğaldı. Bol ve ucuz mal üretimi sağlandı. (…..)

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

-6-


-6-

ETKİNLİK 2

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilenlerden uygun olanı ile tamamlayınız.

İngiltere Rönesans

Hammadde Milliyetçilik

Yeni pazar Çok uluslu

Coğrafi keşifler Bağımsızlık

Reform Sanayi İnkılabı

Aydınlanma Çağı

1- 15. Yüzyıldan itibaren gerçekleşen ……………………………………. sonucunda dünyanın bilinmeyen birçok bölgesi tanındı.

2- Coğrafi Keşiflerle zenginleşen Avrupa’da bilim ve sanat alanında ………………… hareketi gerçekleşti.

3- Dinin etkisinde olmayan özgür bir araştırma ortamının oluşmasında ……………… katkı sağlamıştır.

4- 18. Yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan bilim ve felsefede büyük gelişmelerin olduğu yeni döneme ……………………………………….. denir.

5- Coğrafi Keşiflerin para birikimi, Rönesans’ın bilgi birikimi ile ortaya çıkan yeni döneme …………………………………..denir.

6- 1789 tarihinde yaşanan Fransız İhtilali tüm dünyada eşitlik, adalet ,……………………... ve milliyetçilik düşüncelerinin doğmasına ve yayılmasına ortam hazırlamıştır.

7- Fransız İhtilalinden en çok etkilenen devletler Osmanlı Devleti ile Avusturya-Macaristan gibi ………………………….. devletler olmuştur.

8- ………………….. ’de başlayan sanayileşme diğer Avrupa ülkelerine de hızla yayılmıştır.

9- Çok uluslu devletler özellikle Fransız İhtilalinin ortaya çıkardığı ………………. düşüncesi ile dağılma sürecine girmeye başladı.

10- Sanayileşen ülkeler için ………………….. kaynakları ve …………………………. bulmak önemli bir ihtiyaç ve sorun haline gelmiştir.



-7-

ETKİNLİK 2


İngiltere Rönesans

Hammadde Milliyetçilik

Yeni pazar Çok uluslu

Coğrafi keşifler Bağımsızlık

Reform Sanayi İnkılabı

Aydınlanma Çağı

1- 15. Yüzyıldan itibaren gerçekleşen ……………………………………. sonucunda dünyanın bilinmeyen birçok bölgesi tanındı.

2- Coğrafi Keşiflerle zenginleşen Avrupa’da bilim ve sanat alanında ………………… hareketi gerçekleşti.

3- Dinin etkisinde olmayan özgür bir araştırma ortamının oluşmasında ……………… katkı sağlamıştır.

4- 18. Yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan bilim ve felsefede büyük gelişmelerin olduğu yeni döneme ……………………………………….. denir.

5- Coğrafi Keşiflerin para birikimi, Rönesans’ın bilgi birikimi ile ortaya çıkan yeni döneme …………………………………..denir.

6- 1789 tarihinde yaşanan Fransız İhtilali tüm dünyada eşitlik, adalet ,……………………... ve milliyetçilik düşüncelerinin doğmasına ve yayılmasına ortam hazırlamıştır.

7- Fransız İhtilalinden en çok etkilenen devletler Osmanlı Devleti ile Avusturya-Macaristan gibi ………………………….. devletler olmuştur.

8- ………………….. ’de başlayan sanayileşme diğer Avrupa ülkelerine de hızla yayılmıştır.

9- Çok uluslu devletler özellikle Fransız İhtilalinin ortaya çıkardığı ………………. düşüncesi ile dağılma sürecine girmeye başladı.

10- Sanayileşen ülkeler için ………………….. kaynakları ve …………………………. bulmak önemli bir ihtiyaç ve sorun haline gelmiştir.

ETKİNLİK 3


Meşrutiyet Sanayi İnkılabı 2. Abdulhamit

Osmanlı-Rus Jön Türkler Askeri

Denge politikası Islahat Fermanı Milliyetçilik

Fransız ihtilali Kanun-u Esasi 1. Meşrutiyet

1- 1800’lü yıllarda Osmanlı Devletinin sahip olduğu toprakları korumak amacı ile devletlerarası çıkar çatışmalarından yararlanmasına ………………………………. denir.

2- Osmanlı Devletinin dağılma süreci, dünyayı etkileyen iki büyük olay ……………………………. ve ………………………… ’nın etkisi ile hızlanmıştır.

3- Osmanlı Devletinin yönetiminde söz sahibi olan devlet adamları devletin kötü gidişatının sebebini ilk olarak ………………. alandaki eksikliklerde aradılar.

4- Osmanlı Devletinin yönetim şekli …………………………… ile değişmiştir.

5- Osmanlı Devletindeki kötüye gidişi durdurmak için önce ……………………... daha sonra da ……………………………….. gibi hukuki yenilikler gerçekleştirildi.

6- Osmanlı Devletinde yaşayan azınlıklar …………………………… ’nin ortaya çıkardığı …………………………. düşüncesinin etkisi ile ayaklandılar.

7- ……………………….., Meşrutiyet adı verilen yönetim biçiminin Osmanlı Devletinde uygulanmasını isteyen kişilerdir.

8- Türk tarihinin ilk anayasası ………………………………………. ’dir.

9- 1. Meşrutiyeti ilan eden padişah ………………………………… ’tir.

10- Padişah + Kanun-u Esasi + Osmanlı Mebusan Meclisi olarak belirlenen yönetim şekline ………………………….. denir.

11- 2. Abdulhamit ………………………………………. savaşının getirdiği karışık ortamı bahane ederek meşrutiyet yönetimine son vermiştir.


-8-


-8-

ETKİNLİK 4

Yukarıda Osmanlı Devleti döneminde farklı zamanlarda demokratikleşme hareketleri diyebileceğimiz adımlar atılmıştır. Boş kutucuklara bu hareketlerin adlarını yazalım.

OSMANLI DEVLETİNDE DEMOKRATİKLEŞME

HAREKETLERİ

.................………………………..

.................………………………..

.................………………………..

.................………………………..



-9-

ETKİNLİK 5 Düşünce Akımları

Yukarıdaki tabloda Osmanlı Devletini çöküntüden kurtarmak için ortaya atılan fikir akımları verilmiştir. Bu fikir akımlarını aşağıda verilen cümlelerdeki uygun boşluklara dolduralım.

1- Osmanlı Devletinde yaşayan halkın tamamı din, dil, ırk ve etnik yapısı dikkate

alınmadan aynı haklara sahip olmasını savunan düşünce akımı ……………………………..’tır.

2- İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından 2. Meşrutiyet döneminde uygulanmak istenen

düşünce …………………………….’tür.

3- 2. Abdülhamit tarafından devlet politikası haline getirilen ve Osmanlı halifesi

etrafında birleştirilirse devletin yıkılması önlenebilir diyen düşünce akımı ………………………..’tır.

4- Osmanlı Devleti kültür, yönetim, hukuk ve toplumsal alanda Avrupa devletleri gibi

modern bir devlet olursa, ülke içindeki gayrimüslimler ayrılık fikrinden vazgeçeceklerdi. Bu fikri savunan düşünce akımı ……………………..’tır.

BATICILIK

TÜRKÇÜLÜK

OSMANLICILIK

İSLAMCILIK


-10-


-10-

ETKİNLİK 6

1.2. MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilenlerden uygun olanı ile tamamlayınız. (NOT: Bazı kavramları birden fazla kullanabilirsiniz.)

KÜLTÜREL EKONOMİK MÜZE YUNANİSTAN

SOSYAL SİYASİ 1881 SELANİK

1- Selanik’te farklı milletlerin olması şehrin …………………. yapısı ile ilgilidir.

2- Selanik’in gelişmiş bir ticaret limanına sahip olması …………………. yapısı ile ilgilidir.

3- Selanik’te azınlık isyanlarının çıkması şehrin ………………… yapısı ile ilgilidir.

4- Selanik’te farklı dillerde gazete ve dergilerin olması şehrin …………………. yapısı ile ilgilidir.

5- ……………..,19. Yüzyıl sonlarında canlı bir ticarete ve işlek bir limana sahip Osmanlı toprağı olan Makedonya’nın en gelişmiş kenti idi.

6- ………………, Osmanlı Devletinin Batı’ya açılan kapısı niteliğindeydi.

7- ……………….., Mustafa Kemal’in doğduğu ve ilk görev yerinin bulunduğu şehirdir.

8- Selanik günümüzde ……………………………….sınırları içerisindedir.

9- Mustafa Kemal, ……………. yılında Selanik’te Koca Kasım Mahallesi Islahhane caddesindeki bir evde doğmuştur.

10- M. Kemal’in Selanik’te doğduğu ev günümüzde Türkiye konsolosluğunun bahçesi içerisinde yer almakta ve ……………… olarak faaliyetini sürdürmektedir.

11- Selanik’te demiryolu sayesinde gelişmiş diğer şehirlere bağlantı olması ve çeşitli malların kolayca taşınabilmesi şehrin………………………… yapısı ile ilgilidir.

12- Selanik şehrinin ayrılıkçı fikirlere sahip olanların ve Osmanlı yönetimine karşı olanların toplandığı yer olması ………………… yapısı ile ilgilidir.

13- Selanik’te milliyetçilik düşüncesinden etkilenilmesi ve bağımsızlık çabası içerisine girilmesi ……………….. yapısı ile ilgilidir.

14- Selanik’te Türklerle birlikte Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi ve Ermeniler gibi milletlerin yaşıyor olması şehrin ……………………………….. yapısı ile ilgilidir.

15- Selanik’in Ege denizine açılan işlek bir limana sahip olması ……………………. yapısı ile ilgilidir.

16- Selanik şehrinin zengin bir basın-yayın hayatının olması ………………………... yapısı ile ilgilidir.



-11-

ETKİNLİK 6

1.2. MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilenlerden uygun olanı ile tamamlayınız. (NOT: Bazı kavramları birden fazla kullanabilirsiniz.)

KÜLTÜREL EKONOMİK MÜZE YUNANİSTAN

SOSYAL SİYASİ 1881 SELANİK

1- Selanik’te farklı milletlerin olması şehrin …………………. yapısı ile ilgilidir.

2- Selanik’in gelişmiş bir ticaret limanına sahip olması …………………. yapısı ile ilgilidir.

3- Selanik’te azınlık isyanlarının çıkması şehrin ………………… yapısı ile ilgilidir.

4- Selanik’te farklı dillerde gazete ve dergilerin olması şehrin …………………. yapısı ile ilgilidir.

5- ……………..,19. Yüzyıl sonlarında canlı bir ticarete ve işlek bir limana sahip Osmanlı toprağı olan Makedonya’nın en gelişmiş kenti idi.

6- ………………, Osmanlı Devletinin Batı’ya açılan kapısı niteliğindeydi.

7- ……………….., Mustafa Kemal’in doğduğu ve ilk görev yerinin bulunduğu şehirdir.

8- Selanik günümüzde ……………………………….sınırları içerisindedir.

9- Mustafa Kemal, ……………. yılında Selanik’te Koca Kasım Mahallesi Islahhane caddesindeki bir evde doğmuştur.

10- M. Kemal’in Selanik’te doğduğu ev günümüzde Türkiye konsolosluğunun bahçesi içerisinde yer almakta ve ……………… olarak faaliyetini sürdürmektedir.

11- Selanik’te demiryolu sayesinde gelişmiş diğer şehirlere bağlantı olması ve çeşitli malların kolayca taşınabilmesi şehrin………………………… yapısı ile ilgilidir.

12- Selanik şehrinin ayrılıkçı fikirlere sahip olanların ve Osmanlı yönetimine karşı olanların toplandığı yer olması ………………… yapısı ile ilgilidir.

13- Selanik’te milliyetçilik düşüncesinden etkilenilmesi ve bağımsızlık çabası içerisine girilmesi ……………….. yapısı ile ilgilidir.

14- Selanik’te Türklerle birlikte Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi ve Ermeniler gibi milletlerin yaşıyor olması şehrin ……………………………….. yapısı ile ilgilidir.

15- Selanik’in Ege denizine açılan işlek bir limana sahip olması ……………………. yapısı ile ilgilidir.

16- Selanik şehrinin zengin bir basın-yayın hayatının olması ………………………... yapısı ile ilgilidir.

ETKİNLİK 7 M. Kemal’in Öğrenim Hayatı


1- 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti sınırları içerisindeki okullarda eğitim birliğinden söz etmek mümkün değildi. (…..)

2- Osmanlı’da Askeri Okullar dönemin en iyi eğitim veren kurumlarındandı. (…..)

3- Osmanlıda eğitim kurumu olarak sadece Medreseler vardı. (…..)

4- Mustafa’nın hangi okula başlayacağı anne ve babası arasında tartışma konusu olmuştur. (…..)

5- Mustafa, annesinin isteği doğrultusunda önce Şemsi Efendi Mektebine kaydoldu. (…..)

ETKİNLİK 8

Mustafa Kemal’in eğitim gördüğü okulların yer aldığı şehirleri tabloda uygun şekilde tamamlayınız.

OKUL ŞEHİR

-ŞEMSİ EFENDİ MEKTEBİ

- ASKERİ RÜŞTİYE

- HARP OKULU

- HARP AKADEMİSİ

- ASKERİ İDADİ


-12-


-12-


MİNBER HARP AKADEMİSİ

ŞAM SELANİK ASKERİ RÜŞTİYESİ

ŞEMSİ EFENDİ MEKTEBİ SELANİK MÜLKİYE RÜŞTİYESİ

MANASTIR ASKERİ İDADİSİ MAHALLE MEKTEBİ

İSTANBUL HARP OKULU

NOT: Bazı ifadeleri birden fazla kullanabilirsiniz.


1- Babasının ölümü ile Mustafa’nın eğitimine ara vermek zorunda olduğu okul …………’dir.

2- Mustafa Kemal Harp Akademisindeyken arkadaşları ile birlikte ………………. adında bir gazete çıkarmıştır.

3- Mustafa annesinin isteği doğrultusunda önce ………………………………………. başlar.

4- Mustafa Kemal’in Harp Akademisinden mezun olduktan sonraki ilk görev yeri Suriye’nin ……………….. kentindeki 5. Ordudur.

5- Mustafa Kemal’in yerli ve yabancı yazarlardan etkilendiği okul …………………………… dir.

6- Mustafa Kemal’in Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile beşincilikle mezun olduğu okul ……….. dir.

7- Mustafa Kemal’in Mahalle Mektebinden sonra yazıldığı okulun adı ………………………dir.

8- Mustafa’nın Şemsi Efendi Mektebinden sonra annesinin isteği ile gittiği okul ………… dir.

9- Mustafa’nın Kemal adını aldığı okul ………………………………………………… dir.

10- Mustafa Kemal’in Namık Kemal, Mehmet Emin YURDAKUL ve Ziya GÖKALP gibi Türk yazarların eserlerini okuduğu okul ……………………………………….. dir.

11- Mustafa Kemal’in 1902 yılında teğmen rütbesi ile mezun olduğu okul …………………… dur.



-13-


MİNBER HARP AKADEMİSİ

ŞAM SELANİK ASKERİ RÜŞTİYESİ

ŞEMSİ EFENDİ MEKTEBİ SELANİK MÜLKİYE RÜŞTİYESİ

MANASTIR ASKERİ İDADİSİ MAHALLE MEKTEBİ

İSTANBUL HARP OKULU

NOT: Bazı ifadeleri birden fazla kullanabilirsiniz.


1- Babasının ölümü ile Mustafa’nın eğitimine ara vermek zorunda olduğu okul …………’dir.

2- Mustafa Kemal Harp Akademisindeyken arkadaşları ile birlikte ………………. adında bir gazete çıkarmıştır.

3- Mustafa annesinin isteği doğrultusunda önce ………………………………………. başlar.

4- Mustafa Kemal’in Harp Akademisinden mezun olduktan sonraki ilk görev yeri Suriye’nin ……………….. kentindeki 5. Ordudur.

5- Mustafa Kemal’in yerli ve yabancı yazarlardan etkilendiği okul …………………………… dir.

6- Mustafa Kemal’in Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile beşincilikle mezun olduğu okul ……….. dir.

7- Mustafa Kemal’in Mahalle Mektebinden sonra yazıldığı okulun adı ………………………dir.

8- Mustafa’nın Şemsi Efendi Mektebinden sonra annesinin isteği ile gittiği okul ………… dir.

9- Mustafa’nın Kemal adını aldığı okul ………………………………………………… dir.

10- Mustafa Kemal’in Namık Kemal, Mehmet Emin YURDAKUL ve Ziya GÖKALP gibi Türk yazarların eserlerini okuduğu okul ……………………………………….. dir.

11- Mustafa Kemal’in 1902 yılında teğmen rütbesi ile mezun olduğu okul …………………… dur.

ETKİNLİK 10

1.3. MUSTAFA KEMAL’İN FİKİR HAYATINI ETKİLEYEN KİŞİLER

Aşağıdaki tabloda M. Kemal’in hayatını etkileyen fikir adamları ile ilgili bilgiler verilmiştir Fikir adamlarının yanlarındaki harfleri tabloda doğru olan boş alana yerleştiriniz.

A- TEVFİK FİKRET

B- ZİYA GÖKALP

C- NAMIK KEMAL

D- VOLTAİRE

E- J. J. ROUSSEAU

F- MEHMET EMİN YURDAKUL

G- MONTESQUİEU

1- Milliyetçilik ve Türkçülük üzerine yazdığı eserlerle Atatürk’ü derinden etkilemiştir. Türk töresi, Türkçülüğün esasları gibi eserleri bulunmaktadır.

2- Fransız yazar, düşünür, filozof ve politika teorisyenidir. Toplumsal Sözleşme öğretisi ile ün kazanmıştır.

3- Fransız düşünürdür. Yasama, yürütme ve yargıyı birbirinden ayırmanın önemini vurgulamıştır.

4- Türkçülük akımını savunur. Bu konudaki düşüncelerini şiirinde dile getiren “ Milli Şair” olarak bilinir.

5- Osmanlı dönemi şairidir. Yurt ve Ulus sevgisini dile getiren şiirler yazmıştır.

6- Vatan şairi olarak bilinir. Vatan sevgisini anlatan şiirleri ile Atatürk’ü etkilemiştir. İntibah, Cezmi eserlerindendir.

7- Fransız yazar ve filozoftur. Din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra insan hakları konusundaki düşünceleri ve felsefi makaleleri ile ünlenmiştir.


-14-


-14-

ETKİNLİK 11

1.4. MUSTAFA KEMAL’İN ASKERLİK HAYATI


1- Mustafa Kemal askerlik mesleğine Harp Akademisini bitirip Teğmen olarak başladı. (…..)

2- M. Kemal’in ilk görev yeri Suriye’de bulunan Şam V. Orduya bağlı 30. Süvari alayıdır.(…..)

3- M. Kemal’in ilk görev yerinde kurduğu cemiyetin adı İttihat ve Terakki Cemiyetidir. (…..)

4- M. Kemal Şam V. Ordudan sonra merkezi Manastırda bulunan III. Orduda görevlendirilmiştir. (…..)

5- M. Kemal’in Manastır III: Ordunun Selanik biriminde görevli iken üye olduğu cemiyet Vatan ve Hürriyet’tir. (…..)

ETKİNLİK 12


MEŞRUTİYET İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ

KURMAY BAŞKANLIK 31 MART VAKASI

SELANİK VATAN VE HÜRRİYET

HAREKET ORDUSU FRANSIZ İHTİLALİ

V. MEHMET REŞAT İTALYA

PİKARDİ MANEVRALARI UŞİ ANLAŞMASI

İNGİLİZLER TEŞKİLATÇILIK

TRABLUSGARP ON İKİ ADA

DERNE VE TOBRUK

1- 1907 Yılında M. Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyetine üye olduğu şehir ………………. tir.



-15-

ETKİNLİK 11

1.4. MUSTAFA KEMAL’İN ASKERLİK HAYATI


1- Mustafa Kemal askerlik mesleğine Harp Akademisini bitirip Teğmen olarak başladı. (…..)

2- M. Kemal’in ilk görev yeri Suriye’de bulunan Şam V. Orduya bağlı 30. Süvari alayıdır.(…..)

3- M. Kemal’in ilk görev yerinde kurduğu cemiyetin adı İttihat ve Terakki Cemiyetidir. (…..)

4- M. Kemal Şam V. Ordudan sonra merkezi Manastırda bulunan III. Orduda görevlendirilmiştir. (…..)

5- M. Kemal’in Manastır III: Ordunun Selanik biriminde görevli iken üye olduğu cemiyet Vatan ve Hürriyet’tir. (…..)

ETKİNLİK 12


MEŞRUTİYET İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ

KURMAY BAŞKANLIK 31 MART VAKASI

SELANİK VATAN VE HÜRRİYET

HAREKET ORDUSU FRANSIZ İHTİLALİ

V. MEHMET REŞAT İTALYA

PİKARDİ MANEVRALARI UŞİ ANLAŞMASI

İNGİLİZLER TEŞKİLATÇILIK

TRABLUSGARP ON İKİ ADA

DERNE VE TOBRUK

1- 1907 Yılında M. Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyetine üye olduğu şehir ………………. tir.

2- Selanik şehrinde huzur içinde yaşayan azınlıkların ayaklanmalarına neden olan olay ………………………………………….. dir.

3- Mustafa Kemal’in Şam şehrinde kurduğu cemiyetin adı …………………………. tir.

4- II. Meşrutiyeti ilan ettiren cemiyet ………………………………………………….. dir.

5- II. Meşrutiyeti istemeyenlerin çıkarttığı olay …………………………………….. dır.

6- 31 Mart olayını bastıran ordunun adı …………………………………………… dur.

7- 31 Mart olayında ayaklananların amacı ……………………………… yönetimine son vermekti.

8- 31 Mart Ayaklanması M. Kemal’in …………………………………….’nı yaptığı Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır.

9- Osmanlı Devleti Balkan Savaşları sırasında koruyamayacağını düşündüğü Akdeniz’deki …………………….’yı da koruması için geçici olarak İtalya’ya bırakmıştır.

10- II. Abdülhamit, 31 Mart Ayaklanmasını bastırması için gereken önlemleri almadığı gerekçesi ile Meclis kararı ile görevinden alındı. Yerine ………………………………. getirildi.

11- M. Kemal Trablusgarp’ta ………………………………………………. başarılı mücadeleler göstermiştir.

12- M. Kemal 1910 yılında Fransız ve İngiliz ordularının ortaklaşa yaptığı tatbikata katıldı. Bu tatbikatın adı………………………………….. idi.

13- M. Kemal’in ilk askeri başarısı …………………………………….. dır.

14- Trablusgarp Savaşında savaştığımız ülke ………………………. dır.

15- M. Kemal’in Trablusgarp Savaşında yerel kuvvetleri bir araya getirerek İtalyanlara karşı başarı göstermesi onun …………………………….. özelliğini ortaya koymaktadır.

16- Trablusgarp Savaşını sonlandıran anlaşma …………….. anlaşmasıdır.

17- Osmanlı Devleti Trablusgarp’ı korumak için karadan asker gönderemiyordu çünkü Mısır ……………………………….. elinde bulunuyordu.


-16-


-16-

ETKİNLİK 13-Balkan Savaşları ve Trablusgarp Savaşı


1- I. Balkan Savaşına Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ katılmıştır. (……)

2- I. Balkan Savaşı 1913 Yılında çıkmıştır. (…..)

3- I. Balkan Savaşından sonra Osmanlı Devleti Londra Anlaşmasını imzaladı. (…..)

4- I. Balkan Savaşı sonrası Osmanlı Devleti Midye- Enez çizgisinin batısındaki topraklarını ve Edirne’yi Balkan Devletlerine bırakmak zorunda kalmıştır. (…..)

5- II. Balkan Savaşları sonucunda Bulgaristan ile Atina, Yunanistan ile İstanbul Anlaşmaları imzalanmıştır. (…..)

6- M. Kemal, Balkan Savaşlarının sona ermesinden kısa bir süre sonra Sofya Ateşe militerliğine atanmıştır. (…..)

7- M. Kemal’in Balkan Savaşlarında Gelibolu’da görev alması bölgeyi tanımasına neden olmuştur. (…..)

8- Trablusgarp savaşının sonucunda Derne, Tobruk ve Bingazi geçici olarak İtalyanlara bırakılmıştır. (…..)

9- M. Kemal’in ilk askeri başarısı Çanakkale Cephesindedir. (…..)

10- M. Kemal dış politika tecrübesini Selanik’te kazanmıştır. (…..)

11- M. Kemal’in kişilik hayatını en çok etkileyen şehir olarak Manastır gösterilir. (…..)

12- M. Kemal’in Eğitim hayatını etkileyen şehirler sırası ile Selanik, Manastır ve İstanbul’dur. (…..)

13- M. Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyetinden ayrılmasındaki neden ordunun siyasete karışmasını istememesidir. (…..)

14- M. Kemal’in kıyafet balosuna yeniçeri kıyafeti ile katıldığı şehir Sofyadır. (…..)

15- Günümüzde Makedonya’da bulunan ve M. Kemal’in fikir hayatını etkileyen şehir Manastır’dır. (…..)

16- M. Kemal’in fikir hayatını etkileyen şehirler Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya’dır. (…..)



-17-

ETKİNLİK 13-Balkan Savaşları ve Trablusgarp Savaşı


1- I. Balkan Savaşına Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ katılmıştır. (……)

2- I. Balkan Savaşı 1913 Yılında çıkmıştır. (…..)

3- I. Balkan Savaşından sonra Osmanlı Devleti Londra Anlaşmasını imzaladı. (…..)

4- I. Balkan Savaşı sonrası Osmanlı Devleti Midye- Enez çizgisinin batısındaki topraklarını ve Edirne’yi Balkan Devletlerine bırakmak zorunda kalmıştır. (…..)

5- II. Balkan Savaşları sonucunda Bulgaristan ile Atina, Yunanistan ile İstanbul Anlaşmaları imzalanmıştır. (…..)

6- M. Kemal, Balkan Savaşlarının sona ermesinden kısa bir süre sonra Sofya Ateşe militerliğine atanmıştır. (…..)

7- M. Kemal’in Balkan Savaşlarında Gelibolu’da görev alması bölgeyi tanımasına neden olmuştur. (…..)

8- Trablusgarp savaşının sonucunda Derne, Tobruk ve Bingazi geçici olarak İtalyanlara bırakılmıştır. (…..)

9- M. Kemal’in ilk askeri başarısı Çanakkale Cephesindedir. (…..)

10- M. Kemal dış politika tecrübesini Selanik’te kazanmıştır. (…..)

11- M. Kemal’in kişilik hayatını en çok etkileyen şehir olarak Manastır gösterilir. (…..)

12- M. Kemal’in Eğitim hayatını etkileyen şehirler sırası ile Selanik, Manastır ve İstanbul’dur. (…..)

13- M. Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyetinden ayrılmasındaki neden ordunun siyasete karışmasını istememesidir. (…..)

14- M. Kemal’in kıyafet balosuna yeniçeri kıyafeti ile katıldığı şehir Sofyadır. (…..)

15- Günümüzde Makedonya’da bulunan ve M. Kemal’in fikir hayatını etkileyen şehir Manastır’dır. (…..)

16- M. Kemal’in fikir hayatını etkileyen şehirler Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya’dır. (…..)

ETKİNLİK 14

Aşağıdaki tabloda M. Kemal’in kişisel özellikleri ile ilgili bilgiler verilmiştir Kişisel Özelliklerin yanlarındaki harfleri tabloda doğru olan boş alana yerleştiriniz.

A- YURTTA SULH CİHANDA SULH

B- AÇIK SÖZLÜLÜK

C- İLERİGÖRÜŞLÜLÜK

D- BİRLEŞTİRİCİLİK

E- ARAŞTIRICI VE SORGULAYICI OLMA

1- Ben düşündüklerimi, sevdiklerime olduğu gibi söylerim. Düşündüklerimi daima halkın önünde söylemeliyim.

2- Atatürk barış taraftarı olan bir liderdir. Cumhuriyetin ilanından sonra bu yönde çalışmalar yapmıştır.

3- I. Dünya Savaşı sonrasında dünyada bir kez daha büyük bir savaşın olacağını söylemesi.

4- Ağır ve kesin bir kararın doğruluğuna inanmadan önce, kararı bütün yönleri ile ele almak ve değerlendirmek.

5- Anadolu’nun tehlikeye düşen yerlerinde batıda, doğuda ve güneyde başlayan ve bir yurt sever düşüncenin ürünü olan zayıf direniş hareketleri M. Kemal tarafından bir araya getirilmeseydi her biri ayrı ayrı bastırılabilirdi.


-18-


-18-

ETKİNLİK 15

BİR KAHRAMAN DOĞUYOR ÜNİESİ TEST SORULARI

1- 20. Yüzyılın başlarında sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal alanlarda etkili olan güçlü bir Avrupa ortaya çıktı. Güçlü Avrupa’nın doğuşunda daha önce yaşanan gelişmelerin etkileri çok yüksektir.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda anlatılan gelişmelerden biri değildir?

A- Coğrafi Keşifler

B- Sanayi İnkılabı

C- Rönesans ve Reform Hareketleri

D- Meşrutiyet’in İlanı

2- Osmanlı Devletini içine düştüğü zor durumdan kurtarmak, azınlıkların ayaklanmalarını ve devletin dağılmasını önlemek amacıyla demokratikleşme yolunda bazı adımlar atılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu adımlardan biri değildir?

A- Tanzimat Fermanı

B- Islahat Fermanı

C- Fransız İhtilali


3- Bu emirler ile din, dil, ırk farkı gözetmeksizin bütün Osmanlı Vatandaşlarının kanunlar önünde eşit olduğu, can ve mal güvenliği ile namus dokunulmazlığının devlet güvencesinde olduğu vurgulandı. Mahkeme kararı olmadan kimsenin cezalandırılmayacağı belirtilirken askerlik erkekler için zorunlu hale getirildi.

Yukarıda anlatılan uygulamalar aşağıda verilenlerden hangisi ile gerçekleştirilmiştir?

A- Islahat Fermanı

B- Tanzimat Fermanı

C- I. Meşrutiyet’in İlanı

D- II. Meşrutiyet’in İlanı



-19-

ETKİNLİK 15

BİR KAHRAMAN DOĞUYOR ÜNİESİ TEST SORULARI

1- 20. Yüzyılın başlarında sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal alanlarda etkili olan güçlü bir Avrupa ortaya çıktı. Güçlü Avrupa’nın doğuşunda daha önce yaşanan gelişmelerin etkileri çok yüksektir.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda anlatılan gelişmelerden biri değildir?

A- Coğrafi Keşifler

B- Sanayi İnkılabı

C- Rönesans ve Reform Hareketleri


2- Osmanlı Devletini içine düştüğü zor durumdan kurtarmak, azınlıkların ayaklanmalarını ve devletin dağılmasını önlemek amacıyla demokratikleşme yolunda bazı adımlar atılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu adımlardan biri değildir?

A- Tanzimat Fermanı

B- Islahat Fermanı

C- Fransız İhtilali


3- Bu emirler ile din, dil, ırk farkı gözetmeksizin bütün Osmanlı Vatandaşlarının kanunlar önünde eşit olduğu, can ve mal güvenliği ile namus dokunulmazlığının devlet güvencesinde olduğu vurgulandı. Mahkeme kararı olmadan kimsenin cezalandırılmayacağı belirtilirken askerlik erkekler için zorunlu hale getirildi.

Yukarıda anlatılan uygulamalar aşağıda verilenlerden hangisi ile gerçekleştirilmiştir?

A- Islahat Fermanı

B- Tanzimat Fermanı

C- I. Meşrutiyet’in İlanı

D- II. Meşrutiyet’in İlanı

4- - 1856 yılında yayınlanmıştır

- Osmanlı Devletinde yaşayan gayrimüslimlere karşı küçük düşürücü ifadelerin kullanılması yasaklandı.

- Cizye vergisi kaldırıldı.

- Gayrimüslimlere Devlet Memuru olma hakkı verildi.

Yukarıdaki açıklamalarda anlatılmak istenen ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A- Islahat Fermanı

B- I. Meşrutiyet’in İlanı

C- Kanun-u Esasi

D- Tanzimat Fermanı

5- 19. Yüzyılın başından itibaren Osmanlı Devletinde yaşayan azınlıklar ayaklandılar. Bu ayaklanmalar sonucunda devlet daha da zayıfladı. Sırplar, Yunanlar, Karadağlar ve Bulgarlar gibi Balkan Milletleri bağımsızlık kazanarak Osmanlı Devletinden ayrıldılar.

Balkanlarda meydana gelen ayaklanmaların nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A- Sanayi İnkılabının ortaya çıkardığı hammadde arayışı

B- Aydınlanma Çağı ile Avrupa’daki gelişmelerin etkisi

C- Fransız İhtilali ile ortaya çıkan Milliyetçilik düşüncesi

D- Coğrafi Keşiflerle Avrupa’nın zenginleşmesi

6- -II. Abdülhamit’in Meşrutiyeti kaldırmasına tepki olarak bir grup aydın tarafından kurulmuştur.

- Meşrutiyeti tekrar ilan ettirebilmek için ülke içinde ve dışında çalışmalara başladılar.

- Baskılar karşısında II. Abdülhamit meşrutiyet yönetimini tekrar ilan ettirmek zorunda kaldı.

Yukarıdaki gelişmelerin yaşanmasını sağlayan cemiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A- Vatan ve Hürriyet B- Hürriyet ve İtilaf

C- İttihat ve Terakki D- Jön Türkler


-20-


-20-

7- 1- Tanzimat Fermanı

2- II. Meşrutiyet’in İlanı

3- Islahat Fermanı

4- I. Meşrutiyet’in İlanı

Osmanlı Devletinde Demokratikleşme yolunda atılan adımların kronolojik sıralaması hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A- 4-3-2-1 B- 1-2-3-4 C- 3-4-1-2 D- 1-3-4-2

8- Osmanlı Devletini içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak isteyen bazı devlet adamları ve aydınlar birbirinden farklı düşünceler ortaya koydular.

Aşağıdakilerden hangisi bu düşünce akımlarından biri değildir?

A- İslamcılık B- Türkçülük C- Osmanlıcılık D- Akılcılık

9- II. Abdülhamit tarafından devlet politikası haline getirilen, İslam dünyası Osmanlı Halifesi etrafında birleşirse devletin yıkılması önlenebilir düşüncesine sahip olan fikir akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A- İslamcılık B- Batıcılık C- Osmanlıcılık D- Türkçülük

10- Selanik 19. Yüzyıl sonlarında canlı bir ticarete ve işlek bir limana sahip Osmanlı toprağı olan Makedonya’nın en gelişmiş kenti idi. Burası Osmanlı Devleti’nin Batıya açılan kapısı niteliğinde idi. Avrupa ile demiryolu bağlantısı vardı. Ticaret merkezi oluşu, çeşitli dini ve etnik yapısı, şehirde birden çok kültürün bir arada yaşadığı özgür bir ortam oluşturmuştu. Bu özgür ortamda çeşitli fikir akımları kolayca yayılabiliyordu. Çeşitli din, dil ve düşünceden insanların kaynaştığı bir şehir olan Selanik, farklı kültürlerin bir arada bulunması ile de dikkat çekiyordu.

Yukarıda Selanik şehri ve özellikleri ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Verilen bilgilerden yararlanarak Selanik şehrinin hangi özelliğine ulaşılamaz?

A- Selanik Osmanlı’nın en gelişmiş kentidir.

B- Ulaşım yollarının gelişmiş olması ticaretin gelişmesinde etkili olmuştur.

C- Özgürlükçü bir yapıya sahip olması farklı fikirlerin yayılmasında etkili olmuştur.

D- Selanik farklı kültürden insanların bir arada olması ile de dikkat çeken bir şehirdir.



-21-

7- 1- Tanzimat Fermanı

2- II. Meşrutiyet’in İlanı

3- Islahat Fermanı

4- I. Meşrutiyet’in İlanı

Osmanlı Devletinde Demokratikleşme yolunda atılan adımların kronolojik sıralaması hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A- 4-3-2-1 B- 1-2-3-4 C- 3-4-1-2 D- 1-3-4-2

8- Osmanlı Devletini içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak isteyen bazı devlet adamları ve aydınlar birbirinden farklı düşünceler ortaya koydular.

Aşağıdakilerden hangisi bu düşünce akımlarından biri değildir?

A- İslamcılık B- Türkçülük C- Osmanlıcılık D- Akılcılık

9- II. Abdülhamit tarafından devlet politikası haline getirilen, İslam dünyası Osmanlı Halifesi etrafında birleşirse devletin yıkılması önlenebilir düşüncesine sahip olan fikir akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A- İslamcılık B- Batıcılık C- Osmanlıcılık D- Türkçülük

10- Selanik 19. Yüzyıl sonlarında canlı bir ticarete ve işlek bir limana sahip Osmanlı toprağı olan Makedonya’nın en gelişmiş kenti idi. Burası Osmanlı Devleti’nin Batıya açılan kapısı niteliğinde idi. Avrupa ile demiryolu bağlantısı vardı. Ticaret merkezi oluşu, çeşitli dini ve etnik yapısı, şehirde birden çok kültürün bir arada yaşadığı özgür bir ortam oluşturmuştu. Bu özgür ortamda çeşitli fikir akımları kolayca yayılabiliyordu. Çeşitli din, dil ve düşünceden insanların kaynaştığı bir şehir olan Selanik, farklı kültürlerin bir arada bulunması ile de dikkat çekiyordu.

Yukarıda Selanik şehri ve özellikleri ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Verilen bilgilerden yararlanarak Selanik şehrinin hangi özelliğine ulaşılamaz?

A- Selanik Osmanlı’nın en gelişmiş kentidir.

B- Ulaşım yollarının gelişmiş olması ticaretin gelişmesinde etkili olmuştur.

C- Özgürlükçü bir yapıya sahip olması farklı fikirlerin yayılmasında etkili olmuştur.

D- Selanik farklı kültürden insanların bir arada olması ile de dikkat çeken bir şehirdir.

11- M. Kemal 1881 yılında Koca Kasım Mahallesinde Islahhane Caddesinde bir evde doğdu. M. Kemal’in doğduğu ev 1933 yılında Selanik Belediyesi tarafından satın alınarak Atatürk’e hediye edilmiştir ve bugün müze olarak korunmaktadır. M. Kemal’in doğum günü ve ayı kesin olarak bilinmemektedir. M. Kemal’in babası askerlik ve daha sonra da gümrük memurluğu yapmıştır. Annesi Zübeyde Hanım geleneklerine bağlı bir ev hanımıdır.

Yukarıda M. Kemal’in Aile hayatı ile ilgili bilgiler verilmiştir. Verilen bilgilere bakarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A- M. Kemal’in nerede ve ne zaman doğduğuna

B- Babasının ticaretle uğraştığına

C- Annesinin geleneklerine bağlı olduğuna

D- Doğduğu evin bugün ne durumda olduğuna

12- 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti sınırları içerisindeki okullarda daha çok dini ağırlıklı eğitim kurumları olan medreseler yaygındı. Bunun yanında Avrupa tarzında eğitim veren modern okullar, azınlıklara ait okullar ve yabancı devletler tarafından kurulan eğitim kurumları bulunmakta idi.

Yukarıda verilen açıklamaya göre Osmanlı Eğitim Sistemi ile ilgili olarak yapılabilecek en doğru yorum aşağıdakilerden hangisidir?

A- Osmanlı’da ki en iyi eğitim veren okullar medreselerdir.

B- Osmanlı’da eğitim sisteminde bir birlik yoktur.

C- Azınlık okulları ve yabancı okullar Osmanlı eğitiminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

D- Farklı okullar bulunması kültürel birliğin korunmasına destek olmuştur.

13- M. Kemal’in gittiği okullar aşağıda verilmiştir. Bu okulların kronolojik sıralaması hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

I- Harp Okulu

II- Manastır Askeri İdadisi

III- Selanik Mülkiye Rüştiyesi

IV- Selanik Askeri Rüştiyesi

V- Harp Akademisi

VI- Şemsi Efendi Okulu

VII- Mahalle Mektebi

A- VI-VII-IV-III-II-I-V B- VII-VI-III-IV-II-I-V

C- III-IV-II-VI-VII-V-I D- VII-VI-IV-III-I-II-V


-22-


-22-

14- Bu okulda M. Kemal’i fikri yönden etkileyen olaylar ve kişiler olmuştur. Bu kişilerin başında Ona edebiyat ve şiir sevgisini aşılayan Ömer Naci gelmektedir. Namık Kemal ve Mehmet Emin Yurdakul’un şiirleri ile burada tanışır. Yine tarih öğretmeninin etkisi ile Fransız düşünürlerinin kitaplarını da ilk kez burada okumaya başlar.

Yukarıda açıklamaları verilen M. Kemal’in eğitim gördüğü okullardan biri anlatılmıştır. Verilen bilgiler M. Kemal’in eğitim gördüğü okullardan hangisi ile ilgilidir?

A- İstanbul Harp Okulu B- Selanik Askeri Rüştiyesi C- İstanbul Harp Akademisi D- Manastır Askeri İdadisi

15- M. Kemal’in burada aldığı eğitim, onun hem vatan, millet ve Türklük fikirlerinin oluşmasında hem de Batıya dönük “çağdaşlaşma” düşüncelerinin gelişmesinde önemli bir etki yapacaktır. Ayrıca bu fikirlerini arkadaşlarına da anlatması, okulda bu fikirlerini yaymak için gazete çıkarma girişiminde bulunması onun daha o dönemde liderlik özelliklerinin gelişmeye başladığını da göstermektedir. M. Kemal bu okuldan Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile beşincilikle mezun oldu.

Yukarıdaki metinde M. Kemal’in eğitim gördüğü hangi okul anlatılmaktadır?

A- İstanbul Harp Akademisi B- İstanbul Harp Okulu C- Manastır Askeri İdadisi D- Selanik Askeri Rüştiyesi

16- Milliyetçilik ve Türkçülük üzerine yazdığı eserleri ile Atatürk’ü derinden etkilemiştir. Eserleri arasında Türk Töresi, Türkçülüğün Esasları, Türk Medeniyeti Tarihi gibi eserler bulunmaktadır.

Yukarıdaki açıklamada M. Kemal’i etkileyen fikir adamlarından hangisi hakkında bilgi verilmiştir?

A- Ziya Gökalp B- Namık Kemal C- Mehmet Emin Yurdakul D- Tevfik Fikret



-23-

14- Bu okulda M. Kemal’i fikri yönden etkileyen olaylar ve kişiler olmuştur. Bu kişilerin başında Ona edebiyat ve şiir sevgisini aşılayan Ömer Naci gelmektedir. Namık Kemal ve Mehmet Emin Yurdakul’un şiirleri ile burada tanışır. Yine tarih öğretmeninin etkisi ile Fransız düşünürlerinin kitaplarını da ilk kez burada okumaya başlar.

Yukarıda açıklamaları verilen M. Kemal’in eğitim gördüğü okullardan biri anlatılmıştır. Verilen bilgiler M. Kemal’in eğitim gördüğü okullardan hangisi ile ilgilidir?

A- İstanbul Harp Okulu B- Selanik Askeri Rüştiyesi C- İstanbul Harp Akademisi D- Manastır Askeri İdadisi

15- M. Kemal’in burada aldığı eğitim, onun hem vatan, millet ve Türklük fikirlerinin oluşmasında hem de Batıya dönük “çağdaşlaşma” düşüncelerinin gelişmesinde önemli bir etki yapacaktır. Ayrıca bu fikirlerini arkadaşlarına da anlatması, okulda bu fikirlerini yaymak için gazete çıkarma girişiminde bulunması onun daha o dönemde liderlik özelliklerinin gelişmeye başladığını da göstermektedir. M. Kemal bu okuldan Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile beşincilikle mezun oldu.

Yukarıdaki metinde M. Kemal’in eğitim gördüğü hangi okul anlatılmaktadır?

A- İstanbul Harp Akademisi B- İstanbul Harp Okulu C- Manastır Askeri İdadisi D- Selanik Askeri Rüştiyesi

16- Milliyetçilik ve Türkçülük üzerine yazdığı eserleri ile Atatürk’ü derinden etkilemiştir. Eserleri arasında Türk Töresi, Türkçülüğün Esasları, Türk Medeniyeti Tarihi gibi eserler bulunmaktadır.

Yukarıdaki açıklamada M. Kemal’i etkileyen fikir adamlarından hangisi hakkında bilgi verilmiştir?

A- Ziya Gökalp B- Namık Kemal C- Mehmet Emin Yurdakul D- Tevfik Fikret

17-

- Namık Kemal

- Ziya Gökalp

- Montesquieu

- Voltaire

- Halide Edip Adıvar

- Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Yukarıda verilen yazarlardan hangileri M. Kemal’in fikir hayatını etkileyen yerli yazarlardandır?

A- Voltaire-Montesquieu B- Namık Kemal-Ziya Gökalp C- Halide Edip Adıvar- Yakup Kadri K. D- Voltaire- Yakup Kadri Karaosmanoğlu

18-

Hareket Ordusu

Suriye V. Ordu 30. Süvari Alayı

Trablusgarp Savaşı

Pikardi Manevraları

Yukarıda M. Kemal’in askerlik hizmetinde bulunduğu yerler verilmiştir. Bu verilenlerden hangisinde M. Kemal ilk askeri başarısını kazanmıştır?

A- Hareket Ordusu B- Suriye V. Ordu 30. Süvari Alayı C- Trablusgarp Savaşı D- Pikardi Manevraları

19-Bu askeri görevi sırasında M. Kemal tespit ettiği gözlem ve değerlendirmeleri ile dikkatleri üzerine topladı. M. Kemal hazırlamış olduğu raporunda, gelecekte yapılacak bütün savaşlarda hava kuvvetlerinin önemine dikkat çekti. Güçlü hava kuvvetlerine sahip ülkelerin yapılacak savaşlarda daha çok başarılı olacaklarını belirtti.

Yukarıdaki metinde M. Kemal’in askerlik hayatı ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Bilgi verilen yer aşağıdakilerden hangisidir?

A- Trablusgarp B- Çanakkale Cephesi C- Şam V. Ordu D- Pikardi Manevraları


-24-


-24-

20- XX. yüzyılın başlarında siyasi birliğini sağlayarak sanayileşen İtalya sömürge edinmek için Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’daki topraklarına saldırdı. (1911) Osmanlı bu toprakları korumak için ne karadan ne de denizden yardım gönderemiyordu. Çünkü Mısır İngiliz işgalinde, donanmada çürümeye terk edilmişti. Bu durum karşısında aralarında M. Kemal’inde bulunduğu Enver Bey, Ali Fethi Bey gibi Türk subayları devletin bilgisi dahilinde bu toprakları korumak düşüncesi ile gizlice Trablusgarp’a gittiler. İtalyanlara karşı yerel kuvvetlerden güçlü bir cephe kurarak başarı ile direndiler.

Yukarıda Trablusgarp savaşı ile ilgili bilgiler verilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgilerle ilgili doğru bilgi değildir?

A- M. Kemal ve arkadaşları İtalyanlara karşı güçlü bir cephe oluşturdular ve başarılı oldular.

B- 1900’lü yılların başında İtalya sömürge elde etmek için Osmanlı toprağına saldırdı.

C- Osmanlı Mısır’ın İngiliz işgalinde olmasından dolayı karadan yardım götürememiştir.

D- M. Kemal gibi gönüllü subaylar devlete bilgi vermeden Trablusgarp’a gittiler.



-25-

20- XX. yüzyılın başlarında siyasi birliğini sağlayarak sanayileşen İtalya sömürge edinmek için Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’daki topraklarına saldırdı. (1911) Osmanlı bu toprakları korumak için ne karadan ne de denizden yardım gönderemiyordu. Çünkü Mısır İngiliz işgalinde, donanmada çürümeye terk edilmişti. Bu durum karşısında aralarında M. Kemal’inde bulunduğu Enver Bey, Ali Fethi Bey gibi Türk subayları devletin bilgisi dahilinde bu toprakları korumak düşüncesi ile gizlice Trablusgarp’a gittiler. İtalyanlara karşı yerel kuvvetlerden güçlü bir cephe kurarak başarı ile direndiler.

Yukarıda Trablusgarp savaşı ile ilgili bilgiler verilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgilerle ilgili doğru bilgi değildir?

A- M. Kemal ve arkadaşları İtalyanlara karşı güçlü bir cephe oluşturdular ve başarılı oldular.

B- 1900’lü yılların başında İtalya sömürge elde etmek için Osmanlı toprağına saldırdı.

C- Osmanlı Mısır’ın İngiliz işgalinde olmasından dolayı karadan yardım götürememiştir.

D- M. Kemal gibi gönüllü subaylar devlete bilgi vermeden Trablusgarp’a gittiler.

ETKİNLİK 1 CEVAP ANAHTARI

1- Y

2- D

3- Y

4- D

5- D

6- D

7- Y

8- D

9- Y

10- D

11- D

12- D


1- coğrafi keşifler

2- rönesans

3- reform

4- aydınlanma Çağı

5- Sanayi İnkılabı

6- bağımsızlık

7- çok uluslu

8- İngiltere

9- milliyetçilik

10- hammadde yeni

pazarlar


1- denge politikası

2- Fransız İhtilali Sanayi İnkılabının

3- askeri

4- I. Meşrutiyet

5- Tanzimat Fermanı Islahat

Fermanı

6- Fransız İhtilali Milliyetçilik.

7- Jön Türkler

8- Kanun-u Esasi

9- 2. Abdülhamit.

10- Meşrutiyet

11- Osmanlı – Rus


- ISLAHAT FERMANI

- TANZİMAT FERMANI

- I. MEŞRUTİYET

- II. MEŞRUTİYET

ETKİNLİK 5 CEVAP ANAHTARI 1- Osmanlıcılık 2- Türkçülük 3- İslamcılık 4- Batıcılık

CEVAP ANAHTARI


-26-


-26-

ETKİNLİK 6 CEVAP ANAHTARI 1- sosyal 2- ekonomik 3- siyasi 4- kültürel

5- Selanik 6- Selanik 7- Selanik 8- Yunanistan

9- 1881 10- müze 11- ekonomik 12- siyasi

13- siyasi 14- sosyal 15- ekonomik 16- kültürel

ETKİNLİK 7 CEVAP ANAHTARI 1- D 2- D 3- Y 4- D 5- Y

ETKİNLİK 8 CEVAP ANAHTARI OKUL ŞEHİR

-ŞEMSİ EFENDİ MEKTEBİ - ASKERİ RÜŞTİYE

SELANİK

- HARP OKULU - HARP AKADEMİSİ

İSTANBUL

- ASKERİ İDADİ

MANASTIR

ETKİNLİK 9 CEVAP ANAHTARI 1- Şemsi Efendi

Mektebi 2- Minber 3- Mahalle

Mektebine 4- Şam

5- Manastır Askeri İdadisi

6- Harp Akademisi 7- Şemsi Efendi

Mektebi 8- Selanik Mülkiye

Rüştiyesi

9- Selanik Askeri Rüştiyesi


11- İstanbul Harp Okulu


B


E


G


F


A


C


D


CEVAP ANAHTARI



-27-

ETKİNLİK 6 CEVAP ANAHTARI 1- sosyal 2- ekonomik 3- siyasi 4- kültürel

5- Selanik 6- Selanik 7- Selanik 8- Yunanistan

9- 1881 10- müze 11- ekonomik 12- siyasi

13- siyasi 14- sosyal 15- ekonomik 16- kültürel

ETKİNLİK 7 CEVAP ANAHTARI 1- D 2- D 3- Y 4- D 5- Y

ETKİNLİK 8 CEVAP ANAHTARI OKUL ŞEHİR

-ŞEMSİ EFENDİ MEKTEBİ - ASKERİ RÜŞTİYE

SELANİK

- HARP OKULU - HARP AKADEMİSİ

İSTANBUL

- ASKERİ İDADİ

MANASTIR

ETKİNLİK 9 CEVAP ANAHTARI 1- Şemsi Efendi

Mektebi 2- Minber 3- Mahalle

Mektebine 4- Şam


6- Harp Akademisi 7- Şemsi Efendi

Mektebi 8- Selanik Mülkiye

Rüştiyesi

9- Selanik Askeri Rüştiyesi


11- İstanbul Harp Okulu


B


E


G


F


A


C


D


ETKİNLİK 11 CEVAP ANAHTARI 1- Y 2- D 3- Y 4- D 5- Y

ETKİNLİK 12 CEVAP ANAHTARI 1- Selanik 2- Fransız İhtilali 3- Vatan ve Hürriyet 4- İttihat ve Terakki

Cemiyeti 5- 31 Mart Vakası 6- Hareket Ordusu 7- Meşrutiyet

8- Kurmay Başkanlığı

9- On İki Ada 10- V. Mehmet Reşat 11- Derne ve Tobruk 12- Pikardi

Manevraları

13- Trablusgarp Savaşı

14- İtalya 15- Teşkilatçılık 16- Uşi 17- İngilizlerin

ETKİNLİK 13 CEVAP ANAHTARI 1- D

2- Y

3- D

4- D

5- Y

6- D

7- D

8- Y

9- Y

10- Y

11- D

12- D

13- D

14- D

15- D

16- D


ETKİNLİK 15 CEVAP ANAHTARI 1- D

2- C

3- B

4- A 5- C 6- C 7- D

8- D 9- A 10- A 11- B

12- B 13- B 14- D 15- A

16- A 17- B 18- C 19- D

20- D

B

1- Ben düşündüklerimi, sevdiklerime olduğu gibi söylerim. Düşündüklerimi daima halkın önünde söylemeliyim.

A

2- Atatürk barış taraftarı olan bir liderdir. Cumhuriyetin ilanından sonra bu yönde çalışmalar yapmıştır.

C

3- I. Dünya Savaşı sonrasında dünyada bir kez daha büyük bir savaşın olacağını söylemesi.

E

4- Ağır ve kesin bir kararın doğruluğuna inanmadan önce, kararı bütün yönleri ile ele almak ve değerlendirmek.

D

5- Anadolu’nun tehlikeye düşen yerlerinde batıda, doğuda ve güneyde başlayan ve bir yurt sever düşüncenin ürünü olan zayıf direniş hareketleri M. Kemal tarafından bir araya getirilmeseydi her biri ayrı ayrı bastırılabilirdi.

CEVAP ANAHTARI



2. ÜNİTE: MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN ADIMLAR


2. Ünite: Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar

-29-

E T K İ N L İ K 1

HANGİ CEPHEYİM?

Kutularda Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşında savaştığı cephelerle ilgili bilgiler verilmiştir. Kutucukların altındaki boşluklara bu cephelerin hangileri olduğunu yazınız.

1-Ben bir destanın yazıldığı cepheyim. Ben Osmanlı Devletinin galip çıktığı tek cepheyim. Ben İtilaf Donanmasının yerle bir edildiği cepheyim. Ben geçilmez olarak nitelendirilen cepheyim. Peki, ben hangi cepheyim?

2-Bu cephede Yıldırım Orduları Grubu İngilizlere karşı başarılı bir savunma yapmıştır. Daha sonra komutayı ele alan Mustafa Kemal Paşa, düşman ilerleyişinin durdurulmasını sağlamıştır. Ben hangi cepheyim?

3-İtilaf devletlerinin müttefikleri Rusya’ya yardım götürmek ve Boğazları ele geçirmek amacıyla açtıkları cephedir. Bu cephede İtilaf devletlerinin yenilmesi ile Rusya’da ihtilal çıkmıştır. Ben hangi cepheyim?

4-Almanya’nın isteğiyle açılan bu cephede amaç Mısır’ı İngilizlerden geri almak ve İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını kesmektir. Bu cephedeki iki taarruzdada Osmanlı başarılı olamamıştır. Ben hangi cepheyim?

5Osmanlı Devletinin müttefiklerine yardım etmek amacıyla Balkanlarda açtığı cephelerdir. Bu cephelerde Rusya, Romanya ve Fransa’ya karşı mücadele eden müttefiklere yardım edilmiştir. Ben hangi cepheyim?

6Osmanlı ordusu bu cephede kutsal yerleri korumak için İngilizlerin yanı sıra isyancı Araplarla da mücadele etmiş fakat başarılı olamamıştır. Ben hangi cepheyim?

7-İngilizler tarafından açılan bu cephede amaç petrol bölgelerini ele geçirmektir. Yapılan mücadelede İngilizler üstünlüğü ele geçirmiş ve Musul’a kadar olan yerleri işgal etmişlerdir. Ben hangi cepheyim?

8-Burası Osmanlı Devleti’nin ilk taarruz cephesidir. Cephenin açılma gerekçelerinden biri Osmanlı’nın Bakü petrollerini ele geçirme düşüncesidir. Tarihi Sarıkamış faciası burada yaşanmıştır. Ben hangi cepheyim?

KAFKAS-ÇANAKKALE-SURİYE FİLİSTİN-IRAK İRAN-HİCAZ YEMEN-KANAL-GALİÇYA ROMANYA MAKEDONYA

1-

2-

3-

4-

5-

6-

7-

8-

HATIRLATMALAR

Atatürk’ün katıldığı cepheler ÇKS (sırasıyla Çanakkale Kafkas Suriye

Filistin)

Savaştan ilk çekilen İttifak ve İtilaf Devleti (BU-RUS) Bulgaristan Rusya

Mondrosun en tehlikeli maddeleri 7.24 saat aklında kalsın

Saldırı cephelerimiz unutma KKKKK İLE BAŞLAR Kafkas Kanal

Yardım cephelerimiz YA ile biter.


-30-


-30-

ETKİNLİK 2

CEMİYETLER

1. Mavri Mira C.

2. Pontus Rum C.

3. Etnik - i Eterya C.

4. Hınçak ve Taşnak C.

5. Hürriyet ve İtilaf Fırkası

6. Kürt Teali C.

7. İslam Teali C.

8. İngiliz Muhipler C.

9. Wilson İlkeleri C.

10. Sulh ve Selamet-i Osmaniye C.

11. Doğu Anadolu M.H.C

12. Trakya- Paşali M.H.C

13. İzmir M.H.C

14. Trabzon M.H.C

15. Kilikyalılar C.

16. Milli Kongre C.

AÇIKLAMASI VERİLEN CEMİYETİN HANGİ CEMİYETE AİT OLDUĞUNU YAZINIZ.

A-( ) Kurtuluş’un padişah ve halifeye bağlı kalınmasını savundular

B- ( ) Mavri Mira ve Pontus Rum cemiyetlerinin çalışmalarını destekleyen cemiyetin amacı, Rumların yaşadığı tüm toprakların Yunanistan’a katılmasını sağlamaktır.

C-( ) Yunan hükümetine bağlı olarak çalışan cemiyetin amacı, İstanbul’u da içine alan bir Bizans Devletini kurmak.

D-( ) Amacı, Anadolu’daki tüm işgallerin haksızlığını basın - yayın yoluyla dünya kamuoyuna duyurmaktır

E-( ) Adana ve çevresinde örgütlenmiş, Fransız İŞgallerine karşı faaliyet göstermişlerdir

F-( ) Kurtuluşun Amerikan mandası olduğunu savunmuşlardır.

G-( ) Amacı Trabzon ve çevresinde bir Pontus Rum Devleti’nin kurulmasını engellemek.

H-( ) Doğu Anadolu’da bir Ermeni ve Kürt devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.

I-( ) Amacı Doğu ve Orta Karadeniz bölümünde Trabzon Rum İmparatorluğu kurmak.

İ-( ) İngiliz mandasını savunanlar tarafından kurulmuştur.

J-( ) Medrese hocaları tarafından kurulan cemiyet, Kurtuluşun dini kurallara ve hilafete bağlı kalınarak sağlanabileceğini savunmuştur.

K-( ) İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.

L-( ) Doğu Anadoluda bir ermeni devleti kurmak amacındadır

M-( ) Güneydoğuda bir kürt devleti kurmak amacındadır.

N-( ) Trakya ve İstanbulu Rumlara karşı korumak amacındadır



-31-

ETKİNLİK 2

CEMİYETLER

1. Mavri Mira C.

2. Pontus Rum C.

3. Etnik - i Eterya C.

4. Hınçak ve Taşnak C.

5. Hürriyet ve İtilaf Fırkası

6. Kürt Teali C.

7. İslam Teali C.

8. İngiliz Muhipler C.

9. Wilson İlkeleri C.

10. Sulh ve Selamet-i Osmaniye C.

11. Doğu Anadolu M.H.C

12. Trakya- Paşali M.H.C

13. İzmir M.H.C

14. Trabzon M.H.C

15. Kilikyalılar C.

16. Milli Kongre C.

AÇIKLAMASI VERİLEN CEMİYETİN HANGİ CEMİYETE AİT OLDUĞUNU YAZINIZ.

A-( ) Kurtuluş’un padişah ve halifeye bağlı kalınmasını savundular

B- ( ) Mavri Mira ve Pontus Rum cemiyetlerinin çalışmalarını destekleyen cemiyetin amacı, Rumların yaşadığı tüm toprakların Yunanistan’a katılmasını sağlamaktır.

C-( ) Yunan hükümetine bağlı olarak çalışan cemiyetin amacı, İstanbul’u da içine alan bir Bizans Devletini kurmak.

D-( ) Amacı, Anadolu’daki tüm işgallerin haksızlığını basın - yayın yoluyla dünya kamuoyuna duyurmaktır

E-( ) Adana ve çevresinde örgütlenmiş, Fransız İŞgallerine karşı faaliyet göstermişlerdir

F-( ) Kurtuluşun Amerikan mandası olduğunu savunmuşlardır.

G-( ) Amacı Trabzon ve çevresinde bir Pontus Rum Devleti’nin kurulmasını engellemek.

H-( ) Doğu Anadolu’da bir Ermeni ve Kürt devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.

I-( ) Amacı Doğu ve Orta Karadeniz bölümünde Trabzon Rum İmparatorluğu kurmak.

İ-( ) İngiliz mandasını savunanlar tarafından kurulmuştur.

J-( ) Medrese hocaları tarafından kurulan cemiyet, Kurtuluşun dini kurallara ve hilafete bağlı kalınarak sağlanabileceğini savunmuştur.

K-( ) İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.

L-( ) Doğu Anadoluda bir ermeni devleti kurmak amacındadır

M-( ) Güneydoğuda bir kürt devleti kurmak amacındadır.

N-( ) Trakya ve İstanbulu Rumlara karşı korumak amacındadır

ETKİNLİK 3

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI VE YORUMLARIN EŞLEŞTİRİLMESİ

1-Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve bu yerlerdeki istihkâmlar ( Düşmana karşı savunma için taş veya toprak gibi maddelerden yapılan kale, duvar, set), İtilaf Devletleri tarafından işgale dilecek

2-Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için bırakılacak bir miktar kuvvet dışında Osmanlı ordusu derhal terhis edilecektir.

3-İtilaf devletleri, güvenliklerini tehlikeye düşürecek bir durum ortaya çıkması halinde her hangi bir stratejik yeri işkal etme hakkına sahiptir ( 7. madde)

4-İtilaf devletleri, Osmanlı demir yollarından istifade edecek ve Osmanlı ticaret gemileri ile limanları itilaf devlerinin hizmetinde bulunduracak.

5-Toros Tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal olunacaktır.

6-Hükümet haberleşmesi dışında telsiz, telgraf ve kabloların denetimi, İtilaf Devletlerine geçecektir.

7- Doğuda 6 il’de karışıklık çıkması halinde İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir.

A-( ) Bu madde ile Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurulmak istenmiştir.

B-( ) Anlaşmanın en ağır maddesidir. İtilaf Devletleri Anadolu’daki istedikleri yerleri işgal edebilmek için hukuki bir dayanak elde etmişlerdir.

C-( ) Anadolu’nun tamamı işgal altına girmiştir.

D-( ) İtilaf Devletleri, Osmanlı devleti’nin ulaşım ve ekonomik imkânlarını kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak istemişlerdir.

E-( ) İstanbul ve Anadolu arasındaki haberleşme bağlantısı kesilmiştir.

F-( ) İtilaf Devletleri, Anadolu’yu işgal etmelerini engelleyebilecek güçleri ortadan kaldırmayı amaçlamıştır.

G-( ) İtilaf Devletleri önemli geçit yerlerini kontrol ederek Osmanlı ülkesindeki ulaşımı denetim altına almak istemiştir

H-( ) Osmanlı devleti’nin savunma gücü ortadan kaldırılmıştır.

I-( ) İtilaf Devletleri ulaşım ve haberleşme hatların kontrol ederek işgallerin diğer bölgelerde duyulmasını ve Türk halkının organize olarak işgallere karşı koymasını engellemek istemiştir.


-32-


-32-

ETKİNLİK 4

KUVAYİ MİLLİYE VE ÖZELLİKLERİ

Aşağıdaki ifadeleri Doğru (D) ya da Yanlış (Y) olarak değerlendiriniz

1-( ) Milli Mücadele’nin ilk silahlı direniş gücü olmuşlardır

2-( ) Mondros’tan sonra Anadolu’nun işgali üzerine başlayan bölgesel hareketlerdir.

3-( ) İşgal altındaki kendi bölgelerini kurtarmaya çalışmışlardır. Tek bir merkezden yönetilmişlerdir.

4-( ) İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri tarafından kurulmuştur.

5-( ) Kurtuluş Savaşı bittikten sonra ortaya çıkmışlardır.

6-( ) Kurulmasında Türklerin vatan sevgisi ve bağımsız yaşama anlayışı hâkim olmuştur.

7-( ) Osmanlı ordusunun terhis edilmesi ortaya çıkma sebeplerinden biridir.

8-( ) Düzenli ordu kurulana kadar varlığını sürdürmüştür.

9-( ) Bazıları daha sonra Düzenli orduya girmeyerek isyan etmişlerdir.

10-( ) Düşmanı yurdumuzdan atmıştır.

NOT:

TBMM’ NİN ÇIKAN İSYANLARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER

HIYANETİ VATANİYE KANUNU-İSTİKLAL MAHKEMELERİ -İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İLETİŞİMİN KESİLMESİ- ANKARA MÜFTÜSÜ ALINAN FETVA

ETKİNLİK 5

MİSAKI MİLLİ MADDE VE YORUMLARI AŞAĞIDAKİ MADDE VE YORUMLARI

EŞLEŞTİRİNİZ

1.Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalandığı gün işgal edilmemiş, nüfusu Türk ve Müslüman olan yerler bölünmez bir bütündür.

2.Kars, Ardahan, Batum ile Batı Trakya ve Arapların yaşadığı toprakların gelecekleri halk oylaması ile belirlenecektir.

3.Başta Saltanat ve Halifenin merkezi İstanbul olmak üzere Boğazlar ve diğer topraklarımızdaki işgaller derhal sonlandırılmalıdır.

4.Başka ülkelerde yaşayan Müslümanlara ve Türklere ne kadar hak veriliyorsa, ülkemizdeki azınlıklara da ancak o kadar hak verilecektir.

5.Milli ve ekonomik gelişmemizin önündeki siyasi, adli ve mali sınırlamalar kaldırılmalıdır. (Kapitülasyonlar)

6.Bu kararlar kabul edildiği takdirde Boğazlar Dünya Ticaretine resmen açılacaktır.

( ) A.İtilaf Devletleri’nin barış için üzerine düşenleri yaptığı takdirde, üzerimize düşen görevleri yapabileceğimiz belirtilmiş oldu.

( ) B.Azınlık Hakları gerekçe gösterilerek içişlerimize karışılmasını önlemeye ve toprak bütünlüğümüzü korumaya yöneliktir

( ) C.Türk yurdunun sınırları çizilmiştir. Ulusal sınırlarımız ilk kez net bir şekilde tanımlanmış oldu.

( ) D.Kapitülasyonların kaldırılması talebi açıkça gündeme getirilmiş oldu.

( ) E.Siyasi anlamda tam bağımsızlık istediğimizin bir göstergesidir.

( ) F.Referandum uygulaması sorunların çözümü için barışçı yöntemlerden yana olduğumuzu gösterir



-33-

ETKİNLİK 4

KUVAYİ MİLLİYE VE ÖZELLİKLERİ

Aşağıdaki ifadeleri Doğru (D) ya da Yanlış (Y) olarak değerlendiriniz

1-( ) Milli Mücadele’nin ilk silahlı direniş gücü olmuşlardır

2-( ) Mondros’tan sonra Anadolu’nun işgali üzerine başlayan bölgesel hareketlerdir.

3-( ) İşgal altındaki kendi bölgelerini kurtarmaya çalışmışlardır. Tek bir merkezden yönetilmişlerdir.

4-( ) İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri tarafından kurulmuştur.

5-( ) Kurtuluş Savaşı bittikten sonra ortaya çıkmışlardır.

6-( ) Kurulmasında Türklerin vatan sevgisi ve bağımsız yaşama anlayışı hâkim olmuştur.

7-( ) Osmanlı ordusunun terhis edilmesi ortaya çıkma sebeplerinden biridir.

8-( ) Düzenli ordu kurulana kadar varlığını sürdürmüştür.

9-( ) Bazıları daha sonra Düzenli orduya girmeyerek isyan etmişlerdir.

10-( ) Düşmanı yurdumuzdan atmıştır.

NOT:

TBMM’ NİN ÇIKAN İSYANLARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER

HIYANETİ VATANİYE KANUNU-İSTİKLAL MAHKEMELERİ -İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İLETİŞİMİN KESİLMESİ- ANKARA MÜFTÜSÜ ALINAN FETVA

ETKİNLİK 5

MİSAKI MİLLİ MADDE VE YORUMLARI AŞAĞIDAKİ MADDE VE YORUMLARI

EŞLEŞTİRİNİZ

1.Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalandığı gün işgal edilmemiş, nüfusu Türk ve Müslüman olan yerler bölünmez bir bütündür.

2.Kars, Ardahan, Batum ile Batı Trakya ve Arapların yaşadığı toprakların gelecekleri halk oylaması ile belirlenecektir.

3.Başta Saltanat ve Halifenin merkezi İstanbul olmak üzere Boğazlar ve diğer topraklarımızdaki işgaller derhal sonlandırılmalıdır.

4.Başka ülkelerde yaşayan Müslümanlara ve Türklere ne kadar hak veriliyorsa, ülkemizdeki azınlıklara da ancak o kadar hak verilecektir.

5.Milli ve ekonomik gelişmemizin önündeki siyasi, adli ve mali sınırlamalar kaldırılmalıdır. (Kapitülasyonlar)

6.Bu kararlar kabul edildiği takdirde Boğazlar Dünya Ticaretine resmen açılacaktır.

( ) A.İtilaf Devletleri’nin barış için üzerine düşenleri yaptığı takdirde, üzerimize düşen görevleri yapabileceğimiz belirtilmiş oldu.

( ) B.Azınlık Hakları gerekçe gösterilerek içişlerimize karışılmasını önlemeye ve toprak bütünlüğümüzü korumaya yöneliktir

( ) C.Türk yurdunun sınırları çizilmiştir. Ulusal sınırlarımız ilk kez net bir şekilde tanımlanmış oldu.

( ) D.Kapitülasyonların kaldırılması talebi açıkça gündeme getirilmiş oldu.

( ) E.Siyasi anlamda tam bağımsızlık istediğimizin bir göstergesidir.

( ) F.Referandum uygulaması sorunların çözümü için barışçı yöntemlerden yana olduğumuzu gösterir

ETKİNLİK 6

KONGRELER DÖNEMİ

Aşağıdaki kelimeleri uygun boşluklara yazınız.

AMASYA GENELGESİ- SİVAS KONGRESİ- AMASYA GÖRÜŞMELERİ- HAVZA GENELGESİ- ERZURUM KONGRESİ- MANDA VE HİMAYE - 9. ORDU MÜFETTİŞİ- SAMSUN RAPORU

A. Yukarıda verilen kavramları aşağıdaki cümlelerin karşısında verilen boş yerlere yazınız.

B. 1. Kurtuluş Savaşımızın Amaç

Gerekçe ve Yönteminin belirlendiği

ve ilk ez millet egemenliğinden

bahsedilen çalışmadır.

2. M. Kemal’in halkın bilincini

öğrenmek ve halkı bilnçlendirmek

için yapmış olduğu ve tüm Valilik

kamakamlık ve askeri birliklere

telgrafla bildirdiği çalışmadır.

3. Toplanış Amacı Bölgesel olmasına

rağmen aldığı kararlar bakımından

milli olan ilk defa cemiyetlerin

birleştirilmeye başladığı çalışmadır.

4. Manda ve Himayenin kesinlikle

reddedilği ve halkı bilinçlendirmek

için İrade-i Milliye gazetesinin

çıkarılmaya başlandığı çalışmadır.

5. Samsun Çevresindeki olayları

önlemesi, halkın elindeki silahların

toplanması için M. Kemal’e verilen

görevdir.

6. Kurtuluş Savaşımızın başlangıcı

kabul edilir. M. Kemal burada çeşitli

incelemeler yaparak İstanbul’a bir

rapor göndermiştir.

7. Sivas Kongresi sırasında tekrar

problem olarak çıkan ve Türk

Milletinin Bağımsızlık düşüncesine

uymayan yönetim şekli

1-……………………………….

2-……………………………….

3-……………………………….

4-……………………………….

5-……………………………….

6-……………………………….

7-……………………………….


-34-


-34-

ETKİNLİK 7

AŞAĞIDAKİ BOŞLUKLARI DOLDURUNUZ;

1. M. Kemal tüm Milli cemiyetleri …………………………………….…. Kongresinde…………………………… ve…………………….Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirmiş,kurtuluşu tüm ulus düzeyinde genişletmiştir-

2. M.Kemal …………………………… ……………………………………nden sonra 8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır

3. Doğu Anadolu Halkı Doğuda bir Ermeni devletinin kurulmasını önlemek ve haklarını savunabilmek için ……………………………………… Cemiyetini kurdu. Bu cemiyet, alınması gerekli tedbirleri görüşmek üzere…………………………… Kongresini topladı.

4. Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz kararı ilk kez ……...…………………………… ………………. de alındı.

5. …………………………………….…. Kongresi toplanma amacı ve alınan kararlar açısından ulusal bir kongredir.

6. Erzurum Kongresinde İlk defa yeni hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik ………………………………………. seçilmiştir.

7. Sivas Kongresinden sonra Kamuoyu oluşturmak ve ulusal gücün sesini duyurmak için ……………………… …………………………………adıyla bir gazete çıkarıldı.

8. Temsil heyeti ilk kez yürütme gücünü

…………………………………………… ………………………..’yı Batı cephesi komutanlığına atayarak kullanmıştır.

9. Amasya Görüşmeleri …………… …………………………………….…. İle ……………………………….. arasında gerçekleşmiştir.

10. Manda ve himaye fikri ………………………… kongresinde kesin olarak reddedildi.

11. 27 Aralık 1919 tarihinde Mustafa Kemal, gelişmeleri yakından izle-yebilmek için Temsil Heyeti ile birlikte …………………………..'ya geldi.

12. Erzurum kongresi …………………………………………. olarak toplanmış fakat aldığı kararlar bakımından ………….… …………………………………… bir kongredir

13. İstanbul Hükümeti ……….…………… ……………… görüşmelerini yapmakla ……………………… heyetinin hukuki varlığını tanımıştır.

14. ……………………..………………… Hükümetinin istifası Temsil Heyetinin ilk …………………… başarısıdır.



-35-

ETKİNLİK 7

AŞAĞIDAKİ BOŞLUKLARI DOLDURUNUZ;

1. M. Kemal tüm Milli cemiyetleri …………………………………….…. Kongresinde…………………………… ve…………………….Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirmiş,kurtuluşu tüm ulus düzeyinde genişletmiştir-

2. M.Kemal …………………………… ……………………………………nden sonra 8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır

3. Doğu Anadolu Halkı Doğuda bir Ermeni devletinin kurulmasını önlemek ve haklarını savunabilmek için ……………………………………… Cemiyetini kurdu. Bu cemiyet, alınması gerekli tedbirleri görüşmek üzere…………………………… Kongresini topladı.

4. Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz kararı ilk kez ……...…………………………… ………………. de alındı.

5. …………………………………….…. Kongresi toplanma amacı ve alınan kararlar açısından ulusal bir kongredir.

6. Erzurum Kongresinde İlk defa yeni hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik ………………………………………. seçilmiştir.

7. Sivas Kongresinden sonra Kamuoyu oluşturmak ve ulusal gücün sesini duyurmak için ……………………… …………………………………adıyla bir gazete çıkarıldı.

8. Temsil heyeti ilk kez yürütme gücünü

…………………………………………… ………………………..’yı Batı cephesi komutanlığına atayarak kullanmıştır.

9. Amasya Görüşmeleri …………… …………………………………….…. İle ……………………………….. arasında gerçekleşmiştir.

10. Manda ve himaye fikri ………………………… kongresinde kesin olarak reddedildi.

11. 27 Aralık 1919 tarihinde Mustafa Kemal, gelişmeleri yakından izle-yebilmek için Temsil Heyeti ile birlikte …………………………..'ya geldi.

12. Erzurum kongresi …………………………………………. olarak toplanmış fakat aldığı kararlar bakımından ………….… …………………………………… bir kongredir

13. İstanbul Hükümeti ……….…………… ……………… görüşmelerini yapmakla ……………………… heyetinin hukuki varlığını tanımıştır.

14. ……………………..………………… Hükümetinin istifası Temsil Heyetinin ilk …………………… başarısıdır.

15. ………………………………………..…. Kongresinde alınan “Kuva-yi Milliyeyi âmil ve millî iradeyi hakim kılmak esastır” kararı ileride millet egemenliğine dayalı bir devlet kurulacağının ilk göstergesidir.

16. ……………………………… hareketi işgallere karşı oluşturulmuş silahlı direniş birlikleridir.

17. ………………………………….…. İtilaf devletlerinin Mondros’tan sonra işgal ettikleri ilk yer olmuştur.

18. 22 haziran 1919 da yayınlanan …………………………………………… …………………. in’de Sivas’ta milli bir kongre toplanacağı duyurulmuştur.

19. Amasya Görüşmesinde alınan kararlardan sadece ……………… ……………………………………….. ın açılması gerçekleştirilebilindi.

20. Mustafa Kemal işgallere karşı ……………….de miting ve protesto yapılmasını istemiştir.

21. Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz kararı ……………… …………….………………………… ‘ye temel teşkil etmiştir.

22. Mustafa Kemal, ……….…………… …………..…………’in işgalinden bir gün sonra 16 Mayıs 1919 da İstanbul'dan ayrıldı. 19 Mayıs 1919 da Samsun'a ulaştı.

23. Mustafa Kemal Millî kurtuluş mücadelesinin, milletin gücü ile başarılabileceği inancıyla ve "……………….…………..……………." parolasıyla Anadolu’da çalışmalarına başladı.

24. İlk defa ……………………………..… ………………… de İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.

25. Mustafa .Kemal …………………… ………………………………..……..’nden sonra 8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır.

ETKİNLİK 8

BOŞLUĞA GELECEK KELİMELERİ YAZINIZ

1.Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'ndan…………….. ile çekilmiştir.

2.Mondros'un …….. maddesine göre, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdir.

3.İtilaf Devletleri Mondros'un 24. maddesi ile Doğu Anadolu'da bir………………..kurmayı amaçlamışlardır.

4.Dörtyol, Mersin ve Adana çevresi …………… Antalya ve Konya ise İtalya tarafından işgal edilmiştir.

5. Hınçak ve Taşnak Cemiyetleri'nin amacı Doğu Anadolu bölgesinde bağımsız bir……. Devleti kurmaktı.


-36-


-36-

6. Ulusal Cemiyetler, ……….. Kongresi'nde, tek çatı altında birleştirildi.

7.Yunanlıların İzmir'i işgalinin haksız olduğunu, Türk Milli Mücadelesinin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası ………..raporu olmuştur.

8.Milli mücadelede düzenli ordu kuruluncaya kadar işgal güçlerine karşı silahlı mücadele eden halk gönüllülerine…………………denir.

9.Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığında…………………görevindeydi.

10.Mustafa Kemal,……………….. 'nde halktan mitingler düzenleyerek işgallerin protesto edilmesini istemiştir.

11."Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir." maddesi ………………. 'nde yer almaktadır.

12. .Manda fikri ilk defa ……………… 'nde reddedilmiştir.

13.. Temsil Heyeti'nin sayısı……………'nde artırılmış ve tüm yurdu kapsar hale gelmiştir.

14..İstanbul Hükümeti, Temsilciler Kurulu'nu ve Anadolu hareketini ..……………..………..ile resmen ve hukuken tanımıştır.

15. Milli mücadelenin merkezi haline, gelen Ankara'da 10 Ocak 1920'den itibaren …..………. gazetesi yayınlanmaya başladı.

16.Misak-i Milli kararları …………………,'nde kabul edilmiştir.

17.İtilaf Devletleri'nin Mebuslar Meclisi'ni kapatmaları…………………………. yok etmek istediklerini gösterir.



-37-

6. Ulusal Cemiyetler, ……….. Kongresi'nde, tek çatı altında birleştirildi.

7.Yunanlıların İzmir'i işgalinin haksız olduğunu, Türk Milli Mücadelesinin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası ………..raporu olmuştur.

8.Milli mücadelede düzenli ordu kuruluncaya kadar işgal güçlerine karşı silahlı mücadele eden halk gönüllülerine…………………denir.

9.Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığında…………………görevindeydi.

10.Mustafa Kemal,……………….. 'nde halktan mitingler düzenleyerek işgallerin protesto edilmesini istemiştir.

11."Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir." maddesi ………………. 'nde yer almaktadır.

12. .Manda fikri ilk defa ……………… 'nde reddedilmiştir.

13.. Temsil Heyeti'nin sayısı……………'nde artırılmış ve tüm yurdu kapsar hale gelmiştir.

14..İstanbul Hükümeti, Temsilciler Kurulu'nu ve Anadolu hareketini ..……………..………..ile resmen ve hukuken tanımıştır.

15. Milli mücadelenin merkezi haline, gelen Ankara'da 10 Ocak 1920'den itibaren …..………. gazetesi yayınlanmaya başladı.

16.Misak-i Milli kararları …………………,'nde kabul edilmiştir.

17.İtilaf Devletleri'nin Mebuslar Meclisi'ni kapatmaları…………………………. yok etmek istediklerini gösterir.

ETKİNLİK 9

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ

1. TBMM’nin iç isyanlara karşı:

• Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu çıkarması

• İstiklal Mahkemelerini kurması • İsyancıların cezalandırılması

gibi uygulamaları aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) İnsan haklarına saygılı olmadığının

B) Dış yardıma ihtiyacı olduğunun

C) Otoritesini güçlendirmeye çalıştığının

D) İnkılaplara zemin hazırladığının

2. Misakımillî’de, halk oylaması sonucu gelecekleri hakkında karar verecek olan bölgeler şunlardır.

• Batı Trakya • Kars, Ardahan ve Batum

Buna göre, bu bölgelerde halk oylamasına başvurulmasında aşağıdakilerden hangisi daha etkili olmuştur?

A) Bu bölgelerde Türk nüfusunun çoğunlukta olması

B) Büyük devletlerin bu bölgelerde çıkarlarının olması

C) Bu bölgelerdeki Rum ve Ermeni etkinliğini kırma fikri

D) Bölge halkının Türk Hükümeti’ne baskı yapması

3. İzmir daha önce gizli antlaşmalarla İtalya’ya bırakılmasına rağmen, Paris Barış Konferansı’nda İngiltere’nin çabaları sonucu Yunanistan’a verilmiştir.

İngiltere’nin böyle bir politika izlemesi, aşağıdakilerden han-gisinin bir göstergesidir?

A) İzmir’in stratejik öneminin azaldığının

B) Güçlü bir İtalya yerine kolayca

yönlendirebileceği bir devletin İzmiri almasını istemesi.

C) İtalya’nın İtilaf devletlerinden ayrılmasının

D) Yunanistanı korumak istediğinden

4. Siyasi yollardan yürütülen faaliyetler vatanın kurtuluşu için yeterli olmayınca Türk milleti silahlı mücadele yolunu seçmiştir. Sivil direniş ilk işgallerle ortaya çıkmıştır. Özellikle İzmir’in işgalinden sonra düşmana karşı koyan, düşmanı durdurmaya çalışan sivil silahlı güçlere Kuva-yı Milliye denilmiştir.

Buna göre Kuva-yi Milliye hareketinin ortaya çıkmasındaki nedenler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Ülkede başlayan işgalleri durdurmak

B) Ülkede ekonomik ve siyasal düzeni sağlamak

C) İstanbul Hükümetinin işgallere karşı sessiz kalması

D) Ülkeyi düşman işgalinden kurtarmak


-38-


-38-

5. Kurtuluş Savaşı’nın hazırlık döneminde Türk vatanının sınırları aşağıdakilerden hangisi ile belirlenmiştir?

A)Amasya Genelgesi

B)Mondros Ateşkes Antlaşması

C) Sivas Kongresi Kararları

D) Misak-ı Milli

6. Aşağıdakilerden hangisi Kuvayi Milliye hareketini doğru olarak tanımlamaktadır? A) İşgallere karşı halkın oluşturduğu direniş kuvvetleridir. B) Padişaha bağlı muhafız birlikleridir. C) Osmanlı devletinin oluşturduğu Halifelik ordusudur. D) TBMM nin oluşturduğu düzenli birliklerdir. 7. Amasya Genelgesinde yer alan “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesi ile ne vurgulanmak istenmiştir?

A) Milli mücadelenin amacı ve yöntemi

B) Milli sınırların varlığı

C) Cumhuriyet yönetiminin gerekliliği

D) Milli bir kongrenin toplanmasının gerekliliği

8. Sivas kongresinde işgallere karşı kurulan tüm cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir.

Bu uygulama ile ulaşılmak istenen temel amacın aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulabilir?

A) Saltanatı kaldırmak

B) Ulusal birliği sağlayabilmek

C) Demokratik bir yönetim oıluşturmak

D) Türk nüfusunu çoğaltmak

9. Erzurum kongresinde alınan karalardan hangisi daha sonraki yıllarda Türk halkının ülke yönetimine katılacağını gösterir?

A) Milli sınırlar içerisinde vatan bir bütündür

B) Manda ve himaye kabul edilemez

C) Hükümetin dağılması halinde savunmaya geçilecektir.

D) Kuva-yi milliye’yi etkin, milli iradeyi hakim kılmak esastır.



-39-

5. Kurtuluş Savaşı’nın hazırlık döneminde Türk vatanının sınırları aşağıdakilerden hangisi ile belirlenmiştir?

A)Amasya Genelgesi

B)Mondros Ateşkes Antlaşması

C) Sivas Kongresi Kararları

D) Misak-ı Milli

6. Aşağıdakilerden hangisi Kuvayi Milliye hareketini doğru olarak tanımlamaktadır? A) İşgallere karşı halkın oluşturduğu direniş kuvvetleridir. B) Padişaha bağlı muhafız birlikleridir. C) Osmanlı devletinin oluşturduğu Halifelik ordusudur. D) TBMM nin oluşturduğu düzenli birliklerdir. 7. Amasya Genelgesinde yer alan “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesi ile ne vurgulanmak istenmiştir?

A) Milli mücadelenin amacı ve yöntemi

B) Milli sınırların varlığı

C) Cumhuriyet yönetiminin gerekliliği

D) Milli bir kongrenin toplanmasının gerekliliği

8. Sivas kongresinde işgallere karşı kurulan tüm cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir.

Bu uygulama ile ulaşılmak istenen temel amacın aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulabilir?

A) Saltanatı kaldırmak

B) Ulusal birliği sağlayabilmek

C) Demokratik bir yönetim oıluşturmak

D) Türk nüfusunu çoğaltmak

9. Erzurum kongresinde alınan karalardan hangisi daha sonraki yıllarda Türk halkının ülke yönetimine katılacağını gösterir?

A) Milli sınırlar içerisinde vatan bir bütündür

B) Manda ve himaye kabul edilemez

C) Hükümetin dağılması halinde savunmaya geçilecektir.

D) Kuva-yi milliye’yi etkin, milli iradeyi hakim kılmak esastır.

10.

Fakat M. Kemal bu fikirleri kabul etmedi.

Bunun temel gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ekonomik açıdan yük getirmesi

B) Azınlıkları ayaklandırması

C) Wilson ilkelerine aykırı olması

D) Milli bağımsızlık düşüncesine ters düşmesi

11. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın bazı maddeleri şunlardır: • Osmanlı ordusu terhis edilecek. • Orduya ait silahlar, İtilaf Devletlerinin emrine

verilecek. • Haberleşme ve ulaşım araçları İtilaf

Devletlerinin denetimine verilecek. • İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek

bir durum-da herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecek.

Antlaşmanın bu maddelerine göre, Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü durumu aşağıdakilerden hangisi daha iyi ifade eder?

A) İstanbul Hükümeti’nin, Anadolu üzerindeki otoritesi tamamen yok edilmiştir.

B) Osmanlı Devleti’nin siyasi varlığı sona ermiştir.

C) Devletin savunma gücü elinden alınarak, işgallere açık duruma getirilmiştir.

D) Osmanlı ailesinin hükümranlığı sona ermiştir.

12. Mustafa Kemal, Samsuna çıktığında halkın, kurtuluş için, üç farklı görüşü benimsediğini görmüştür. Bunlar; İngiltere’nin mandasını isteyenler, Amerikan himayesini isteyenler, bölgesel kurtuluş yollarını arayanlardır. Ancak, Mustafa Kemal, bu fikirleri reddederek, tam bağımsızlığın şart olduğunu ifade etmiştir. Buna göre Mustafa Kemal’in bu fikrini aşağıdakilerden hangisi en iyi ifade eder?

A) Ya istiklal, ya ölüm

B) Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri

C) Yurtta sulh, cihanda sulh

D) Bir Türk dünyaya bedeldir

13. Amasya Genelgesi ile Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararlar incelendiğinde büyük benzerlikler görülür. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Alınan kararlar birbirlerini tamamlamaktadır.

B) Her kongrede bir önceki kararlar değiştirilmektedir.

C) İşgal kuvvetlerinin baskısından dolayı doğru kararlar alınamamaktadır.

D) Halkın istekleri karar almayı zorlaştırmaktadır

Mondros mütarekesinden sonra ülkenin içinde bulunduğu durumdan kurtarılması için bazı kur-tuluş fikirleri ortaya atılmıştı. Bunlar;

• İngiliz himayesine girmek • Amerikan mandasını kabul


-40-


-40-

14. TBMM'yi Osmanlı Mebusan. Meclisi'nden ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milli egemenliğin üstünde bir güç tanınmaması

B) Üyelerinin seçimle belirlenmesi

C) Hükümet kurulmasının zorunlu olması

D) Tüm ülkenin temsilcilerinden oluşması

15. İtilaf Devletleri Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanmasına karşı çıkmamışlardır, Ancak meclisin' Misak-ı Milli Kararlarını alması üzerine İstanbul'u resmen işgal edip meclisi de dağıtmışlardır. İtilaf Devletleri'nin bu uygulamaları aşağıdakilerden hangisine karşı olduklarını gösterir?

A) Mebusan meclisinin yapısına B) Mebusan meclisindeki milletvekillerinin kökenine C) Milli iradeye D) Mustafa Kemal'e

16.

Sevr Antlaşması’nın özellikleri ile ilgili Aylin, Hakan Hande ve Gökçe’ nin söylediklerinden hangisi, antlaşmanın hukuken geçerli olmamasının nedeni olarak gösterilebilir?

A) Aylin’in B) Hande’nin

C) Hakan’ın D) Gökçe’nin

17. Mustafa Kemal, Amasya Genelgesi’nde her sancaktan (ilden) halkın güvenini kazanmış üç temsilcinin Sivas’ta topla- nacak olan milli kongreye katılmalarını istemiştir.

Bu durum, Mustafa Kemal’in ilk amacının aşağıdakilerden hangisi olduğunu gösterir?

A) İtilaf Devletleri arasında anlaşmazlık çıkarmak

B) Bölgesel menfaatleri önlemek

C) Milli birliği sağlamak

D) Bölgesel kurtuluş için çareler aramak



-41-

14. TBMM'yi Osmanlı Mebusan. Meclisi'nden ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milli egemenliğin üstünde bir güç tanınmaması

B) Üyelerinin seçimle belirlenmesi

C) Hükümet kurulmasının zorunlu olması

D) Tüm ülkenin temsilcilerinden oluşması

15. İtilaf Devletleri Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanmasına karşı çıkmamışlardır, Ancak meclisin' Misak-ı Milli Kararlarını alması üzerine İstanbul'u resmen işgal edip meclisi de dağıtmışlardır. İtilaf Devletleri'nin bu uygulamaları aşağıdakilerden hangisine karşı olduklarını gösterir?

A) Mebusan meclisinin yapısına B) Mebusan meclisindeki milletvekillerinin kökenine C) Milli iradeye D) Mustafa Kemal'e

16.

Sevr Antlaşması’nın özellikleri ile ilgili Aylin, Hakan Hande ve Gökçe’ nin söylediklerinden hangisi, antlaşmanın hukuken geçerli olmamasının nedeni olarak gösterilebilir?

A) Aylin’in B) Hande’nin

C) Hakan’ın D) Gökçe’nin

17. Mustafa Kemal, Amasya Genelgesi’nde her sancaktan (ilden) halkın güvenini kazanmış üç temsilcinin Sivas’ta topla- nacak olan milli kongreye katılmalarını istemiştir.

Bu durum, Mustafa Kemal’in ilk amacının aşağıdakilerden hangisi olduğunu gösterir?

A) İtilaf Devletleri arasında anlaşmazlık çıkarmak

B) Bölgesel menfaatleri önlemek

C) Milli birliği sağlamak

D) Bölgesel kurtuluş için çareler aramak

18. Temsil Kurulu başkanı Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti temsilcisi Salih Paşa arasında Amasya Görüşmesi sonucu ortak bir protokol yapılmıştır. Ancak İstanbul Hükümeti bu protokol kararlarını uygulamamıştır.

Bu açıklamaya göre İstanbul Hükümeti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Temsil Kurulu’nun varlığını tanıdığı

B) Anadolu hareketini hukuken kabul ettiği

C) Protokol kararlarına uymadığı

D) Türk milletinin gerçek temsilcisi olduğu

19. Mondros Mütarekesi'nden sonra başlayan işgallere karşı; **Anadolu halkı direniş cemiyetleri oluşturmuştur. **Amasya Genelgesi ile Sivas'ta ulusal bir kongrenin yapılacağı duyurulmuştur. **Erzurum Kongresi'nde Doğu Anadolu'daki direniş güçlendirilmiştir. **Sivas Kongresi'nde tüm yurttaki cemiyetler bir çatı altında toplanmıştır. Mondros Mütarekesi'nden Sivas Kongresi'ne kadar olan bu gelişmelere bakarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Her kongre sadece kendi bölgesinin kurtuluşuna yönelik kararlar almıştır. B) Bölgesel olarak başlayan ulusal mücadele zaman içinde ulusal nitelik kazanmıştır. C) İstanbul Hükümeti ulusal cemiyetlerin kurulmasına tepki göstermiştir. D) İşgal hareketleri Batı Anadolu'dan başlayarak doğuya doğru yayılmıştır. 20- Avrupa’ yaşanan aşağıdaki olaylardan hangisi Osmanlının lehine olmuştur?

A- Reform B- Rönesans C- Fransız İhtilali D- Sanayi inkılabı


-42-


-42-

2. ÜNİTE CEVAP ANAHTARLARI


1- ÇANAKKALE CEPHESİ 2- SURİYE-FİLİSTİN CEPHESİ 3- ÇANAKKALE CEPHESİ 4- KANAL CEPHESİ 5- GALİÇYA-ROMANYA-

MAKEDONYA CEPHESİ 6- HİCAZ YEMEN CEPHESİ 7- IRAK-İRAN CEPHESİ 8- KAFKAS CEPHESİ


A 10 F 9 J 7

B 3 G 14 K13

C 1 H11 L 4

D 16 I 2 M 6

E 15 İ 8 N 12


1 H

2 H

3 C-B

4 D

5 G

6 I-E

7 A


1- D

2-D

3-Y

4-Y

5-Y

6-D

7-D

8-D

9-D

10-Y


A-6

B-4

C-1

D-5

E-3

F-2


1- Amasya Genelgesi 2- Havza Genelgesi 3- Erzurum kongresi 4- Sivas Kongresi 5- 9. Ordu Müfettişi 6- Samsun Raporu 7- Manda ve Himaye


1- Sivas Kongresi Anadolu ve Rumeli

2- Amasya Genelgesi 3- Doğu Anadolu M.H.C- Erzurum

kongresi 4- Erzurum Kongresi 5- Sivas Kongresi 6- Temsil Heyeti 7- İrade-i milliye gazetesi 8- Ali Fuat Paşa

CEVAP ANAHTARI



-43-

2. ÜNİTE CEVAP ANAHTARLARI


1- ÇANAKKALE CEPHESİ 2- SURİYE-FİLİSTİN CEPHESİ 3- ÇANAKKALE CEPHESİ 4- KANAL CEPHESİ 5- GALİÇYA-ROMANYA-

MAKEDONYA CEPHESİ 6- HİCAZ YEMEN CEPHESİ 7- IRAK-İRAN CEPHESİ 8- KAFKAS CEPHESİ


A 10 F 9 J 7

B 3 G 14 K13

C 1 H11 L 4

D 16 I 2 M 6

E 15 İ 8 N 12


1 H

2 H

3 C-B

4 D

5 G

6 I-E

7 A


1- D

2-D

3-Y

4-Y

5-Y

6-D

7-D

8-D

9-D

10-Y


A-6

B-4

C-1

D-5

E-3

F-2


1- Amasya Genelgesi 2- Havza Genelgesi 3- Erzurum kongresi 4- Sivas Kongresi 5- 9. Ordu Müfettişi 6- Samsun Raporu 7- Manda ve Himaye


1- Sivas Kongresi Anadolu ve Rumeli

2- Amasya Genelgesi 3- Doğu Anadolu M.H.C- Erzurum

kongresi 4- Erzurum Kongresi 5- Sivas Kongresi 6- Temsil Heyeti 7- İrade-i milliye gazetesi 8- Ali Fuat Paşa

9- İstanbul Hükümeti-Temsil Heyeti 10- Sivas Kongresi 11- Ankara 12- Bölgesel-Ulusal 13- Amasya görüşmeleri-Temsil

Heyeti 14- Damat Ferit-Siyasi 15- Erzurum Kongresi 16- Kuvay-i Milliye 17- Musul 18- Amasya Genelgesi 19- Mebusan Meclisi 20- Havza Genelgesi 21- Misak-ı Milli 22- İzmir 23- Ya İstiklal Ya Ölüm 24- Amasya Genelgesi 25- Amasya Genelgesi


1- Mondros Ateşkes Antlaşması 2- 7 3- Ermeni 4- Fransızlar 5- Ermeni 6- Sivas 7- Amiral Bristol 8- Kuvay-i Milliye 9- 9. Ordu Müfettişi 10- Havza Genelgesi 11- Amasya Genelgesi 12- Erzurum Kongresi 13- Sivas Kongresi 14- Amasya Görüşmeleri 15- Hakimiyet-i Milliye 16- Mebusan meclisi 17- Milli İrade’yi

ETKİNLİK 9 CEVAP ANAHTARI 1- C 2- A 3- B 4- B 5- D 6- A 7- A 8- B 9- D 10- D 11- C 12- A 13- A 14- A 15- C 16- A 17- C 18- D 19- B 20- A

CEVAP ANAHTARI



3. ÜNİTE: MİLLÎ BİR DESTAN: YA İSTİKLALYA ÖLÜM


3. Ünite: Millî Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm

3. ÜNİTE- YA İSTİKLAL YA ÖLÜM!

ETKİNLİK 1. DOĞRU-YANLIŞ SORULARI Aşağıdaki cümlelerin başına doğru olanlara (D), yanlış olanlara (Y) koyunuz.

(....)1. Doğu Cephesi'nde Fransızlara karşı savaşıldı.

(....)2. Güney Cephesinde İlk direniş Hatay Dörtyol'da Kara Mehmet tarafından başlatıldı.

(....)3. Antep, Urfa ve Maraş'a TBMM tarafından unvan verilmesinin temel nedeni; halkın

gösterdiği direniş ve fedakârlıktır.

(....)4. Güney Cephesinde yapılan savaşlar Gümrü Barış Antlaşması ile sona ermiştir.

(....)5. Mustafa Kemal'in savaş ortamında bile eğitim kongresini toplaması eğitime verdiği

önemi gösterir.

(....)6. Yunanlıların saldırıya geçeceği haberi üzerine Mustafa Kemal ordunun ihtiyaçlarını

karşılamak için 7-8 Ağustos 1921’de Kuvay-ı Milliye emirlerini yayımladı.

(....)7. Büyük Taarruz savaşından sonra Mustafa Kemal’e “Gazilik” unvanı ve “Mareşallik”

rütbesi verildi.

(….)8. Sakarya Savaşından sonra Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ile Kars Antlaşması

imzalandı.

(….)9. Büyük Taarruz Zaferi'nin kazanılması sonucunda siyasi zaferler elde edilmiştir.

Ankara ve Kars antlaşmaları dış politikamızı güçlendirmiştir.

(....)10. Sakarya Savaşı öncesi Mustafa Kemal'in başkomutanlık yetkisi süresiz uzatılmıştır.

(….)11. Büyük Taarruz'un amacı: düşmanı tamamen yurttan atmaktı.


-46-

(….)12. Mondros Ateşkes Antlaşması, Kurtuluş Savaşının zaferle sonuçlandığını gösteren ilk

diplomatik ve siyasi belgedir.

(….)13. Lozan görüşmelerinde Türk devletini Dışişleri Bakanı İsmet Paşa temsil etmiş,

kapitülasyonlar Ermeni Devleti ve Misakı Milli Sınırları konusunda taviz vermemiştir.

(….)14. I. İnönü Savaşı düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk başarısıdır.

(....)15. I. İnönü Savaşı sonunda İtilaf devletleri ile TBMM arasında Londra Konferansı

yapıldı.

(….)16. Mustafa Kemal İsmet Paşa’ya I. İnönü Savaşındaki başarısından dolayı telgraf

çekerek kutlamıştır.

(....)17. II. İnönü Savaşından sonra Mustafa Kemal’e “Başkomutanlık” görevi verilmiştir.

ETKİNLİK 2. EŞLEŞTİRME SORULARI

Aşağıdaki verilen olaylarla açıklamalarını eşleştiriniz. Açıklamanın başındaki harfi olayın başındaki (…) işaretli yere yazınız.

AÇIKLAMA OLAY

A-Doğu Cephesinde savaştığımız millet (…….) Ankara

B-Kütahya-Eskişehir savaşları devam ederken toplanan kongrenin adı (…….) Lozan

C-Mustafa Kemal’in ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için yayınladığı emirler

(…….) Ermeniler

D- Milli mücadeleyi sona erdiren savaşın adı (…….) Kapitülasyonlar

E-Güney cephesindeki savaşı bitiren ve Fransa ile imzalanan antlaşma (…….) Tekalif-i Milliye

F-Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla savaş yapılmadan kurtarılan yerlerden birisinin adı

(…….) İbrahim Çallı

G-Ekonomik siyasi ve hukuksal alanlardaki gelişmemizi engelleyen Lozan Antlaşması ile kaldırılan olay

(…….) Tarık Buğra

H-Milli mücadeleyi anlatan “Küçük Ağa” romanının yazarı (…….) Büyük Taarruz

İ-Kurtuluş Savaşını resimlerle anlatan ressam (…….) Maarif

J-Sevr Antlaşmasını geçersiz hale getiren antlaşmanın adı (…….) İstanbul

K- Kurtuluş Savaşı’nda tek yenilgi olan savaş (…….) Afganistan

L- I. İnönü Savaşı sonrasında dostluk anlaşması imzaladığımız ülke (…...) Kütahya-Eskişehir



(….)12. Mondros Ateşkes Antlaşması, Kurtuluş Savaşının zaferle sonuçlandığını gösteren ilk

diplomatik ve siyasi belgedir.

(….)13. Lozan görüşmelerinde Türk devletini Dışişleri Bakanı İsmet Paşa temsil etmiş,

kapitülasyonlar Ermeni Devleti ve Misakı Milli Sınırları konusunda taviz vermemiştir.

(….)14. I. İnönü Savaşı düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk başarısıdır.

(....)15. I. İnönü Savaşı sonunda İtilaf devletleri ile TBMM arasında Londra Konferansı

yapıldı.

(….)16. Mustafa Kemal İsmet Paşa’ya I. İnönü Savaşındaki başarısından dolayı telgraf

çekerek kutlamıştır.

(....)17. II. İnönü Savaşından sonra Mustafa Kemal’e “Başkomutanlık” görevi verilmiştir.

ETKİNLİK 2. EŞLEŞTİRME SORULARI

Aşağıdaki verilen olaylarla açıklamalarını eşleştiriniz. Açıklamanın başındaki harfi olayın başındaki (…) işaretli yere yazınız.

AÇIKLAMA OLAY

A-Doğu Cephesinde savaştığımız millet (…….) Ankara

B-Kütahya-Eskişehir savaşları devam ederken toplanan kongrenin adı (…….) Lozan

C-Mustafa Kemal’in ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için yayınladığı emirler

(…….) Ermeniler

D- Milli mücadeleyi sona erdiren savaşın adı (…….) Kapitülasyonlar

E-Güney cephesindeki savaşı bitiren ve Fransa ile imzalanan antlaşma (…….) Tekalif-i Milliye

F-Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla savaş yapılmadan kurtarılan yerlerden birisinin adı

(…….) İbrahim Çallı

G-Ekonomik siyasi ve hukuksal alanlardaki gelişmemizi engelleyen Lozan Antlaşması ile kaldırılan olay

(…….) Tarık Buğra

H-Milli mücadeleyi anlatan “Küçük Ağa” romanının yazarı (…….) Büyük Taarruz

İ-Kurtuluş Savaşını resimlerle anlatan ressam (…….) Maarif

J-Sevr Antlaşmasını geçersiz hale getiren antlaşmanın adı (…….) İstanbul

K- Kurtuluş Savaşı’nda tek yenilgi olan savaş (…….) Afganistan

L- I. İnönü Savaşı sonrasında dostluk anlaşması imzaladığımız ülke (…...) Kütahya-Eskişehir

ETKİNLİK 3. BOŞLUK DOLDURMA SORULARI

Aşağıdaki verilen olay ve kavramları cümlelerdeki boşluklara uygun ekler kullanarak doldurunuz.

1. Doğu Cephesi'nde Ermenilere karşı 15. Kolordu Komutanı ……………………..………

mücadele etmiştir.

2. Doğu Cephesi'ndeki savaş ……………………………………………….. Barış Antlaşması

ile sona ermiştir.

3. Antep’te, Fransızlara karşı ……………………………………………… tarafından direniş

yapılarak başarılı mücadele verilmiştir.

4. Maraş’ta, Fransızlara karşı ……………………………………………… tarafından ilk

direniş yapılmıştır.

5. …………………………………….. savaşları devam ederken Mustafa Kemal’in Maarif

Kongresini toplaması eğitime verdiği önemi gösterir.

6. Mustafa Kemal ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için 7-8 Ağustos 1921’de

…………………………………………... emirlerini yayımladı.

Kazım

Sütçü İmam Şahin Bey

Büyük Taarruz Mudanya Sakarya

Halide Edip Adıvar

Kütahya Eskişehir

Suriye Yaban

Tekalif- Milliye Gümrü

I. İnönü İsmet Palondra

Londra Konferansı

II. İnönü Kuvayı Milliye Mustafa Kemal


-48-

7. ……………………………………… Savaşında Mustafa Kemal “Hattı müdafaa yoktur,

sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın

kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.” emrini vermiştir.

8. ……………………………………… Savaşında Mustafa Kemal “Ordular! İlk hedefiniz

Akdeniz'dir, ileri” emrini vermiştir.

9. ……………………………………... Ateşkes Antlaşması, Kurtuluş Savaşının zaferle

sonuçlandığını gösteren ilk diplomatik ve siyasi belgedir.

10. Lozan'da Irak sınırı (Musul sorunu) ve ……………………………………………… sınırı

(Hatay sorunu) çözülemeyen sorunlardandır.

11. Yakup Kadri Karaosmanoğlu yazdığı ………………………………..…………..

romanında Kurtuluş Savaşındaki olayları anlatmıştır.

12. ………………………………………….. yazdığı Türk’ün Ateşle İmtihanı ve Ateşten

Gömlek romanlarında Kurtuluş Savaşındaki olayları anlatmıştır.

13. Sakarya Savaşından önce TBMM tarafından 3 ay süre ile ……………………………

başkomutanlık görevi verilmiştir.

14. I. İnönü, II. İnönü ve Kütahya-Eskişehir Savaşlarında …………………………….

komutan olarak görev yapmıştır.

15. ………………………………. ile İtilaf devletleri TBMM’yi resmen kabul etmiştir ve bu

olay TBMM’nin uluslararası alanda siyasi başarısı olan olaydır.

16. Yunanlılara karşı düzensiz ve dağınık şekilde mücadele eden birliklere

…………………………... adı verilmektedir.

17. I. İnönü Savaşı sonrası Yunanlıların saldırıya geçmesiyle …………………..………..

meydana gelmiştir.

18. ………………………………… düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk başarısıdır.



7. ……………………………………… Savaşında Mustafa Kemal “Hattı müdafaa yoktur,

sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın

kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.” emrini vermiştir.

8. ……………………………………… Savaşında Mustafa Kemal “Ordular! İlk hedefiniz

Akdeniz'dir, ileri” emrini vermiştir.

9. ……………………………………... Ateşkes Antlaşması, Kurtuluş Savaşının zaferle

sonuçlandığını gösteren ilk diplomatik ve siyasi belgedir.

10. Lozan'da Irak sınırı (Musul sorunu) ve ……………………………………………… sınırı

(Hatay sorunu) çözülemeyen sorunlardandır.

11. Yakup Kadri Karaosmanoğlu yazdığı ………………………………..…………..

romanında Kurtuluş Savaşındaki olayları anlatmıştır.

12. ………………………………………….. yazdığı Türk’ün Ateşle İmtihanı ve Ateşten

Gömlek romanlarında Kurtuluş Savaşındaki olayları anlatmıştır.

13. Sakarya Savaşından önce TBMM tarafından 3 ay süre ile ……………………………

başkomutanlık görevi verilmiştir.

14. I. İnönü, II. İnönü ve Kütahya-Eskişehir Savaşlarında …………………………….

komutan olarak görev yapmıştır.

15. ………………………………. ile İtilaf devletleri TBMM’yi resmen kabul etmiştir ve bu

olay TBMM’nin uluslararası alanda siyasi başarısı olan olaydır.

16. Yunanlılara karşı düzensiz ve dağınık şekilde mücadele eden birliklere

…………………………... adı verilmektedir.

17. I. İnönü Savaşı sonrası Yunanlıların saldırıya geçmesiyle …………………..………..

meydana gelmiştir.

18. ………………………………… düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk başarısıdır.

ETKİNLİK 4. ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR

1. İngilizler, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın ardından ilk olarak Musul’u işgal etmişler, ardından işgal sahalarını genişleterek Urfa, Maraş, Antep ve Adana’yı da almışlardır. Ardından Fransızlar ile bir anlaşma yaparak Musul’u tek başına alma karşılığında bu şehirleri Fransızlara devretmişlerdir.

İngilizlerin bu şekilde davranmasının nedeni Musul’un hangi özelliğinden kaynaklanır?

A) Musul’un çok güzel bir yer olması B) Zengin petrol kaynaklarına sahip olması C) Stratejik yollar üzerinde yer alması D) Halkının Türk olması

2. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın ardından yurdumuz işgal edilmeye başlamıştır. Türk halkı bu işgallere karşı topyekûn harekete geçerek Milli Mücadele’yi başlattı. Bu mücadele:

Doğuda Ermeniler Güneyde Fransız-Ermeniler Batıda ? Soru işareti ile belirtilen hangi devlet getirilmelidir?

A) İtalyanlar B) İngilizler C) Yunanlar D) Gürcüler

3. Sakarya Savaşı’nın aşağıda ki sonuçlarından hangisi, uluslararası bir nitelik taşımaz?

A) İtalyanların Anadolu’dan çekilmesi. B) Mustafa Kemal’e gazi ve mareşal rütbesi verilmesi. C) Kars Anlaşması. D) Ankara Anlaşması.

4. Kütahya-Eskişehir Savaşı’nın en şiddetli olduğu dönemde Atatürk’ün isteği ile Ankara’da Maarif kongresi toplanmıştır.

Atatürk’ün bu çalışmasını aşağıdaki yargılardan hangisi destekler?

A) Atatürk iyi bir komutandır. B) Atatürk iyi bir liderdir. C) Atatürk Savaşlarda hiç yenilmemiştir. D) Atatürk eğitime büyük önem verir.

5. Kurtuluş Savaş’ı hakkında bilgi sahibi olmak isteyen birisi, aşağıda ki eserlerden

hangisini okursa amacına ulaşamaz?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu-Yaban B) Halide Edip Adıvar-Ateşten Gömlek C) Turgut Özakman-Şu Çılgın Türkler D) Reşat Nuri Güntekin-Çalıkuşu


-50-

6. Durum 1: Mustafa Kemal 7- 8 Ağustos 1921’de ordunun İhtiyaçlarını karşılamak için Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni yayımladı. Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır. Durum 2: 15 Temmuz 2016 tarihinde Türk milletinin bağımsızlığına ve egemenliğine saldırı olmuş, TBMM ve bazı devlet binaları bombalanmıştır. Türk halkı bu durum karşısında canlarını ortaya koymuş tankların karşısına dikilmiş ve yüzlerce şehit vermiştir. Bu iki durumdan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Türk milleti milli egemenliğine sahip çıkmıştır B) Türk milleti vatanına, bağımsızlığına karşı yönelen tehditlere birlik ve beraberlikle

cevap vermiştir. C) Halk elinde imkân yokken mallarını devletine bağışlamıştır D) Türk milleti savaşmayı seven bir millettir.

7. “Veriyoruz paşam, ben Nevşehir çarşısından

Gelme bir çarığım, giysin beni piyade O giydikçe ısınır toprak, ayaklarım üşümez Al benim son çarığımı……..” Ceyhun Atuf Kansu, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, s, 76.

Yukarıda bulunan dörtlük Tekâlif-i Milliye emirlerine ithafen yazılmıştır. Bu dörtlüğe göre Türk Halkının hangi düşünce içerisinde olduğu söylenemez? A) Dayanışma B) Milli birlik ve beraberlik C) Milli Egemenlik D) Bağımsızlık

8. Mustafa Kemal, ordumuzun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 7-8 Ağustos 1921’de Tekâlifi

Milliye emirlerini yayınladı. I. Her aile birer takım çamaşır, birer çift çorap, çarık hazırlayıp komisyona verecek. II. Tüccarın ve halkın elinde bulunan her türkü yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde kırkı bedeli sonradan ödenmek üzere komisyona teslim edilecek. III. Halk, elinde bulunan taşıma araçları ile ayda en az yüz kilometre ulaşım yapacak. ……

Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır. Bu durum Türk Milleti’nin; I. Dayanışma II. Millî egemenlik III. Millî birlik ve beraberlik IV. Fedakârlık Anlayışlarından hangilerine sahip olduğunu gösterir? A) I ve III B) I ve IV C) I-III ve IV D) I-II ve III



6. Durum 1: Mustafa Kemal 7- 8 Ağustos 1921’de ordunun İhtiyaçlarını karşılamak için Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni yayımladı. Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır. Durum 2: 15 Temmuz 2016 tarihinde Türk milletinin bağımsızlığına ve egemenliğine saldırı olmuş, TBMM ve bazı devlet binaları bombalanmıştır. Türk halkı bu durum karşısında canlarını ortaya koymuş tankların karşısına dikilmiş ve yüzlerce şehit vermiştir. Bu iki durumdan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Türk milleti milli egemenliğine sahip çıkmıştır B) Türk milleti vatanına, bağımsızlığına karşı yönelen tehditlere birlik ve beraberlikle

cevap vermiştir. C) Halk elinde imkân yokken mallarını devletine bağışlamıştır D) Türk milleti savaşmayı seven bir millettir.

7. “Veriyoruz paşam, ben Nevşehir çarşısından

Gelme bir çarığım, giysin beni piyade O giydikçe ısınır toprak, ayaklarım üşümez Al benim son çarığımı……..” Ceyhun Atuf Kansu, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, s, 76.

Yukarıda bulunan dörtlük Tekâlif-i Milliye emirlerine ithafen yazılmıştır. Bu dörtlüğe göre Türk Halkının hangi düşünce içerisinde olduğu söylenemez? A) Dayanışma B) Milli birlik ve beraberlik C) Milli Egemenlik D) Bağımsızlık

8. Mustafa Kemal, ordumuzun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 7-8 Ağustos 1921’de Tekâlifi

Milliye emirlerini yayınladı. I. Her aile birer takım çamaşır, birer çift çorap, çarık hazırlayıp komisyona verecek. II. Tüccarın ve halkın elinde bulunan her türkü yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde kırkı bedeli sonradan ödenmek üzere komisyona teslim edilecek. III. Halk, elinde bulunan taşıma araçları ile ayda en az yüz kilometre ulaşım yapacak. ……

Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır. Bu durum Türk Milleti’nin; I. Dayanışma II. Millî egemenlik III. Millî birlik ve beraberlik IV. Fedakârlık Anlayışlarından hangilerine sahip olduğunu gösterir? A) I ve III B) I ve IV C) I-III ve IV D) I-II ve III

9. Büyük Zaferin ikinci yıldönümünde, 30 Ağustos 1924 günü, Dumlupınar‟da yaptığı konuşmada, Mustafa Kemal Atatürk, millî kurtuluşun kaynağındaki yenilmez gücü şu sözlerle açıklıyordu: “Bir milletin ruhu zapt olunmadıkça, bir milletin azim ve iradesi kırılmadıkça, o millete hâkim olmanın imkânı yoktur. Yüzyılların doğurduğu bir millî ruha, güçlü ve devamlı bir millî iradeye hiç bir güç karşı koyamaz” (Dr. Selâhi Sonyel, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika) Bu bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Türk Kurtuluş Savaşı sadece Türk milletinin zaferi olarak nitelendirilebilir. B) Türk Milleti bağımsızlık mücadelesinde kararlılığından ödün vermemiştir. C) Milletin çabası ve inancı köklü zaferlere sebep olmuştur. D) Millet olma bilinci, zorluklarla başa çıkmamızı kolaylaştırmıştır.

10. İngiliz Komutan, Urfa’da ziyaret ettiği idareci Nusret Bey’e „Galip bir hükümetin

askerleri neden karşılanmıyor?‟ diye sorar. Nusret Bey ise „Haksız yere memleketi ele geçiren bir kuvveti karşılamaya çıkmak Türk idarecisine yakışmaz. Bir misafir gibi gelseydiniz sizi karşılardım‟ cevabını verir. Yukarıdaki ifadeler dikkate alındığında Nusret Bey’in aşağıdakilerden hangisine karşı çıktığı söylenebilir? A) Yapılan işgallere B) Toprak bütünlüğüne C) Yenilik hareketlerine D) Milli mücadeleye

11. Batı Cephesi’nde Birinci İnönü Savaşından sonra Afganistan ile bir dostluk antlaşması

yapılmış, Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalanmış ve İtilaf Devletleri TBMM’yi Londra Konferansına davet etmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Uluslararası etkilerinin olduğu B) Batı Cephesinin kapandığı C) TBMM’nin saygınlığının arttığı D) Askeri zaferlerin ardından siyasi zaferler elde edildiği

12. 15 Temmuz 2016’da Türkiye gerçekleştirilmek istenen darbe girişimi sırasında TBMM savaş uçaklarıyla bombalanarak meclisin çalışması engellenerek güçsüz bırakılmaya çalışılmıştır. Türk Milleti darbecilerin idam edilmesini meydanlarda istemişti. Kurtuluş Savaşı yıllarında da düşman işgali devam ederken ülke içerisindeki vatan hainleri TBMM’nin kurulmasını engellemek için çalışmalar yapmıştır.

Bunun üzerine TBMM otoritesini artırmak için hangi kanunu çıkarmıştır? A)Teşkilat-ı Esasiye Kanununun Kabulü B)Kanun-i Esasinin Kabulü C)Hıyanet-i Vataniye Kanununun Kabulü D)TBMM’nin Açılışı


-52-

13. Eskişehir- Kütahya savaşlarında alınan yenilgi sonrası Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiş, Meclisin Ankara‟ya taşınması gündeme gelmiştir. Meclis’te Mustafa Kemal‟e muhalefet edenlerin sayısı artmıştır. Buna rağmen Mustafa Kemal Meclis’ten üç aylık tam yetki istemiş ve böylece bütün sorumluluğu üstlenmiştir. Yukarıdaki bilgilere göre Mustafa Kemal hakkında hangisi söylenemez? A) Türk Milleti’ne olan güveni tamdır. B) Düşmanı yurttan atma konusunda kararlıdır. C) Yunan kuvvetlerine zaman kazandırmak istemektedir. D) Bütün yetkileri kendinde toplaması

14. Birinci İnönü Savaşı’nın sonuçları şunlardır; I. 1921 Anayasası kabul edildi. II. İstiklal Marşı kabul edildi. III. Londra Konferansı toplandı. IV. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. V. Düzenli orduya güven arttı. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) TBMM’nin otoritesi artmıştır. B) Uluslararası alanda saygınlık kazanılmıştır. C) Düzenli ordu ile başarılı olunacağı anlaşılmıştır. D) İstanbul Hükümeti’nin desteği alınmıştır.

15.‘ ’Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış

toprağı vatandaş kanı ile sulanmadıkça terk olunamaz. Onun için büyük küçük birlikler, ilk durabildiği noktada tekrar düşmana karşı cephe teşkil edip devam eder. Yanındaki birliğin çekildiğini gören birlik ona uymaz. Bulunduğu yerde sonuna kadar dayanmaya zorunludur.” Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı’nda verdiği yukarıdaki verilen emri hangisi ile ifade edilebilir? A) Topyekûn savaş B) Bölgesel savaş C) Geri çekilme savaşı D) Turan Taktiği

16. İşgallere karşı kurulan Kuvayı milliye birlikleri halk tarafından kurulmuş düzensiz

birliklerdir. Düşmanı tamamen durduramamış; fakat yavaşlatmışlardır. Yalnızca bu bilgilere bakarak;

I Düzensiz birliklerdir II Düşmanı durdurmuşlardır III Halk tarafından gönüllü olarak kurulmuştur

Yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I,II ve III



13. Eskişehir- Kütahya savaşlarında alınan yenilgi sonrası Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiş, Meclisin Ankara‟ya taşınması gündeme gelmiştir. Meclis’te Mustafa Kemal‟e muhalefet edenlerin sayısı artmıştır. Buna rağmen Mustafa Kemal Meclis’ten üç aylık tam yetki istemiş ve böylece bütün sorumluluğu üstlenmiştir. Yukarıdaki bilgilere göre Mustafa Kemal hakkında hangisi söylenemez? A) Türk Milleti’ne olan güveni tamdır. B) Düşmanı yurttan atma konusunda kararlıdır. C) Yunan kuvvetlerine zaman kazandırmak istemektedir. D) Bütün yetkileri kendinde toplaması

14. Birinci İnönü Savaşı’nın sonuçları şunlardır; I. 1921 Anayasası kabul edildi. II. İstiklal Marşı kabul edildi. III. Londra Konferansı toplandı. IV. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. V. Düzenli orduya güven arttı. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) TBMM’nin otoritesi artmıştır. B) Uluslararası alanda saygınlık kazanılmıştır. C) Düzenli ordu ile başarılı olunacağı anlaşılmıştır. D) İstanbul Hükümeti’nin desteği alınmıştır.

15.‘ ’Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış

toprağı vatandaş kanı ile sulanmadıkça terk olunamaz. Onun için büyük küçük birlikler, ilk durabildiği noktada tekrar düşmana karşı cephe teşkil edip devam eder. Yanındaki birliğin çekildiğini gören birlik ona uymaz. Bulunduğu yerde sonuna kadar dayanmaya zorunludur.” Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı’nda verdiği yukarıdaki verilen emri hangisi ile ifade edilebilir? A) Topyekûn savaş B) Bölgesel savaş C) Geri çekilme savaşı D) Turan Taktiği

16. İşgallere karşı kurulan Kuvayı milliye birlikleri halk tarafından kurulmuş düzensiz

birliklerdir. Düşmanı tamamen durduramamış; fakat yavaşlatmışlardır. Yalnızca bu bilgilere bakarak;

I Düzensiz birliklerdir II Düşmanı durdurmuşlardır III Halk tarafından gönüllü olarak kurulmuştur

Yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I,II ve III

17. Sakarya Zaferi’nden sonra Mustafa Kemal’e, “Gazi” ve “Mareşal” unvanı verilmesinde hangi kişilik özelliği daha çok etkili olmuştur?

A) Askeri dehası B) İleri görüşlülüğü C) Birleştirici ve bütünleştirici gücü D) Mantıklılığı

18. Büyük Millet Meclisi'nin ilk çalışmalarından biri Anadolu'daki bu iç isyanları bastırmak

üzere 29 Nisan 1920 tarihinde Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarmak oldu. Bu kanunu uygulamak ise 11 Eylül 1920 tarihinde kurulan İstiklal Mahkemeleri'nin görevi oldu. Bu mahkemelerin üyeleri milletvekillerinden oluşmaktaydı. Yukarıdaki paragraf dikkate alındığında Büyük Millet Meclisinin; I. Yasama II. Yürütme III. Yargı Yetkilerinden hangisi veya hangilerini kullandığını gösterir? A) I ve II C) I ve III B) I ve III D) I, II ve III

19. Attan düşerek kaburga kemiğini kırılan Mustafa Kemal Paşa, savaşı cephedeki çadırından yönetmek zorunda kalmıştı. Bir gün Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa, yanına geldi. Kolordu komutanından bahsederek “Kendisine taarruza kaldıramıyoruz. Emri doğru bulmuyor. Sedye ile de olsa telefon başına gelir misiniz?” dedi. Bunun üzerine Mustafa Kemal telefona geldi ve emri vererek Kolordu komutanın taarruz etmesini sağladı. (Falih Rıfkı Atay, Çankaya) Yukarıdaki metinden çıkarılacak sonuç hangisidir? A) Sakarya Savaşı Batı cephesinin son savaşıdır B) Sakarya Savaşı’nın kazanılmasında Atatürk’ün büyük rolü vardır. C) Mustafa Kemal, Batı Cephesindeki tüm savaşları kazanmıştır. D) Atatürk, askeri görevinden istifa etmiştir.

20. Kütahya-Eskişehir Savaşları Türk ordusu için başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Ordu

Sakarya nehrinin doğusuna çekilmiş ve daha fazla kayıp vermesi önlenmişti. Yenilgi sonrası mecliste ordu ile ilgili tartışmalar yaşanmış ve bir an önce ordunun ihtiyaçlarının giderilmesi gerektiği kararına varılmıştı. Paragrafa göre ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için aşağıdaki gelişmelerden hangileri yaşanmıştır? A) Tekâlif-i Milliye Emirleri yayınlanmıştır. B) Maarif Kongresi yapılmıştır. C) İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur. D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılmıştır.


-54-

Doğ

u Ce

phes

i Gü

ney

Ceph

esi

Batı

Cep

hesi

Kuva

y-ı

Mill

iye

Birl

ikle

ri,

Fran

sız

ve

Erm

enile

re k

arşı

baş

arılı

bir

şe

kild

e m

ücad

ele

etm

iş

ve

Saka

rya

Sava

ş’ınd

an

sonr

a im

zala

nan

Ank

ara

Ant

laşm

ası

Osm

anlı

devl

eti’n

de

kala

n 15

.Kol

ordu

Kom

utan

ı Ka

zım

Ka

rabe

kir

Paşa

’ya a

it d

üzen

li or

du

birl

ikle

ri

Erm

enile

rle

sava

şara

k on

ları

mağ

lup

etm

iş v

e im

zala

nan

Güm

rü

Ant

laşm

ası

ile

ceph

e

Taşk

ilat-

ı Esa

siye

Kan

unu

1

İsti

klal

Mar

şı’n

ın K

abul

ü 2

Rusy

a ile

Mos

kova

Ant

laşm

ası

3

Lond

ra K

onfe

rans

ı 4

Afg

anis

tan’l

a D

ostl

uk A

ntla

şmas

ı 5

İsm

et P

aşa’n

ı “Ge

nera

l Rüt

besi

” 6

I.İN

ÖNÜ S

AVA

ŞI

İtal

yanl

ar ç

ekilm

eye

başl

adı.

1

II.

İNÖNÜ S

AVA

ŞI

Başk

omut

anlık

Yas

ası

1

Tekâ

lif-i

Mill

iye

Emir

leri

2 KÜ

TAHYA

-ESK

İŞEH

İR S

.

Kars

Ant

laşm

ası

1

Ank

ara

Ant

laşm

ası

2

Yuna

nlıla

rın

savu

nmay

a ge

çmes

i 3

Mar

eşal

ve

Gazi

Unv

anı (

Ata

türk

) 4

SAKA

RYA M

EYDAN S

AVA

ŞI

Ask

eri s

afha

son

a er

di.

1

Mud

anya

Ate

şkes

Ant

laşm

ası

2

BÜYÜ

K TA

ARR

UZ.

KURT

ULU

Ş SA

VAŞI

ASK

ERİ

SAFH

ASI

Sİ

YASİ

SAFH

ASI

Mud

anya

Ate

şkes

Ant

.

Loza

n Ba

rış

Ant

laşm

ası

İtila

f D

evle

tler

i ile

im

zala

nan

bu a

ntla

şma

ile

Kurt

uluş

Sa

vaşı

’ nı

n di

plom

asi

döne

mi

başl

amış

tır.

Doğ

ru T

raky

a ve

Bo

ğazl

at

sava

şılm

adan

l

şt

Kurt

uluş

Sa

vaşı

, he

r şe

yi i

le s

ona

erm

işti

r.

Türk

D

evle

ti’ni

n ba

ğım

sızl

ığın

ı büt

ün ü

lkel

er

tanı

yara

k Se

vr

Ant

laşm

ası’n

ın

geçe

rsiz

ld

ğ is

tlşt

İtal

yanl

ar t

amam

en b

oşal

ttıla

r.

5



CEVAP ANAHTARI

ETKİNLİK 1. DOĞRU-YANLIŞ CEVAP ANAHTARI 1- Y

2- D

3- D

4- Y

5- D

6- Y

7- Y 8- D 9- Y 10- Y 11- D 12- Y

13- D 14- D 15- D 16-Y 17- Y

ETKİNLİK 2. EŞLEŞTİRME SORULARI CEVAP ANAHTARI

A- Ermeniler B- Maarif C- Tekalif-i Milliye D- Büyük Taarruz

E- Ankara F- İstanbul G- Kapitülasyonlar H- Tarık Buğra

İ- İbrahim Çallı J- Lozan K- Kütahya-Eskişehir L- Afganistan

ETKİNLİK 3. BOŞLUK DOLDURMA SORULARI CEVAP ANAHTARI 1- Kazım Karabekir Paşa 2- Gümrü 3- Şahin Bey 4- Sütçü İmam 5- Kütahya-Eskişehir 6- Tekalif-i Milliye

7- Sakarya 8- Büyük Taarruz 9- Mudanya 10- Suriye 11- Yaban 12- Halide Edip Adıvar 13- Mustafa Kemal

14- İsmet Paşa 15- Londra Konferansı 16- Kuva-i Milliye 17- II. İnönü 18- I. İnönü

ETKİNLİK 4. ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR CEVAP ANAHTARI

1.B 2.C 3.B 4.D 5.D 6.B 7.C

8.C 9.A 10.A 11.B 12.C 13.C 14.D

15.A 16.B 17.A 18.D 19.B 20.A

CEVAP ANAHTARI

http://sivas.meb.gov.tr

İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK · S a d e c e 1 . Dö n e m KONULARI Genel Tekrar Fas külü...

Documents

Transcript of İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK · S a d e c e 1 . Dö n e m KONULARI Genel Tekrar Fas külü...