NHSO Streaming
28
ISSN 1906 -1935 ปีที่ 4 ฉบับที่ 21 พฤศจิกายน-ธันวาคม 2554 www.nhso.go.th วารสารเพื่อสร้างสรรค์งานหลักประกันสุขภาพให้ก้าวไกล ICT เพื่อการบริหารจัดการ กองทุนหลักประกันสุขภาพ ก้าวทันเทคโนโลยี เพื่อระบบบริการสุขภาพที่ยั่งยืน
Transcript of NHSO Streaming
ISSN 1906 -1935 ปท 4 ฉบบท 21พฤศจกายน-ธนวาคม 2554www.nhso.go.th
วารสารเพอสรางสรรค...งานหลกประกนสขภาพใหกาวไกล
ICT เพอการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพ
กาวทนเทคโนโลย เพอระบบบรการสขภาพทยงยน
ISSN 1906 -1935 ปท 4 ฉบบท 21พฤศจกายน-ธนวาคม 2554www.nhso.go.th
วารสารเพอสรางสรรค...งานหลกประกนสขภาพใหกาวไกล
ICT เพอการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพ
กาวทนเทคโนโลย เพอระบบบรการสขภาพทยงยน
ISSN 1906 -1935 ปท 4 ฉบบท 21พฤศจกายน-ธนวาคม 2554www.nhso.go.th
02
08
20
10
สารบญ
เจาของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต
คณะทปรกษานพ.วนย สวสดวร
นพ.ประทป ธนกจเจรญ
นพ.วระวฒน พนธครฑ
นพ.พรพล สทธวเศษศกด
พญ.เรณ ศรสมต
นพ.ปญญา กรตหตถยากร
เจานาง พญ.เขมรสม ขนศก-เมงราย
ภญ.เนตรนภส สชนวนช
บรรณาธการอำานวยการชนสข ฤกษงาม
ผชวยบรรณาธการอำานวยการธระพนธ ลมปพน
หวหนากองบรรณาธการนภาพรรณ สขศร
กองบรรณาธการศรประภาว ผลสนเอยม
อษา ชวจำาเรญ
ภทรกร ตละกล
พณณตา ระลก
สหรฐ สมสกล
ธระชย เจนสมบรณ
สภาพร นภานนท
สรกานต ภรมยขาว
นกเขยนประจำาคอลมนนพ.สมศกด ชณหรศม
นพ.ประเสรฐ ผลตผลการพมพ
พญ.ชญวล ศรสโข
ออกแบบ/จดพมพและเผยแพรรกลก คอมมนเคชนส เซอรวส
โทร. 0 2831 8426
โทรสาร 0 2831 8485
การตดตอสอสารสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต
เลขท 120 หม 3 อาคารรวมหนวยงานราชการ
“ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา
5 ธนวาคม 2550” ชน 2-4
ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส
กรงเทพมหานคร 10210
โทร. 0 2141 4000
โทรสาร 0 2143 9730
E-mail: [email protected]* ขอเขยนภายในฉบบเปนความเหน และทศนะของผเขยนเพยงผเดยว
วารสาร “กาวใหม สปสช.”
02 เรองประจำาฉบบ ICT : Information Communication and Technology เพอการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพ
06 เรองจากปก กาวทนเทคโนโลยเพอระบบบรการสขภาพทยงยน
07 กาวประทบใจ สมะเรงดวยหวใจและบตรทอง
08 กาวใหม ชวตใหม ขอกาแลสกคเถด...(อตลกษณหนวยบรการ) 10 ดหนงดง ชมหนงด อเมรกาแกปญหาการศกษา
12 กาวนำาความคด หนงทศวรรษหลกประกนสขภาพถวนหนา
14 กาวใหมชวนคด ระบบลงทะเบยนตอเนองเพอประชากรสทธวาง...ไมวางสทธ
16 กาวแหงคณคา เครอขายการดแลผปวยจตเวช:อกตวอยางของการมสวนรวม
18 แวดวงหลกประกนสขภาพ
20 กาวไปดวยกน เยยมรพ.สราษฎรธานดความสำาเรจตนแบบปลกถายไต 22 เรองเลาจากพนท กองทนหลกประกนสขภาพตำาบลปากแคว ปลดองคการบรหารสวนตำาบลมะตอง
25 กาวทนโรค สปสช.ปลดลอกผปวยเอชไอวทกสทธ ทประสบภยน ำาทวมรบยาทรพ.รฐทกแหง
สทธบตรทอง โทร.1330กด4ชองทางพเศษสำาหรบหนวยบรการในภาวะนำาทวม
(นพ.วนย สวสดวร)เลขาธการสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต
ผลการศกษาขององคการอนามยโลก ฉบบลาสด พบวา ประเทศไทยเปน 1 ใน
6 ประเทศทวโลก ทประสบความสำาเรจในการจดระบบสวสดการรกษาดานสขภาพปกปอง
คนจนและผยากไร และในวาระทนายบน ค มน เลขาธการองคการสหประชาชาตได
เดนทางมาประชมเพอรณรงคเรองการดแลสขภาพผหญงและเดกชวงกลางเดอนพฤศจกายน
ทผานมา ไดกลาวชนชมระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตของไทย โดยเฉพาะการปกปอง
ประชาชนไมใหลมละลายจากภาระคาใชจายในการรกษาพยาบาลโรครายแรงทมคาใชจายสง
เชน โรคเอดส โรคไตวายเรอรง แมในภาวะวกฤตอทกภย รวมทงการมระบบการจดการ
เฉพาะโรคเพอการเขาถงยาทจำาเปนไดอยางทวถงการดแลสขภาพแบบองครวม
นอกจากนไดกลาวถงระบบการบรหารการเงนการคลงของระบบหลกประกนสขภาพ
ไทยมความหลากหลายและเปนระบบปลายปด ทำาใหระบบมเสถยรภาพและประสทธภาพ
เปนทศทางทถกตองควรแกการใหประเทศอนๆทมระบบการดแลสขภาพคลายกบของไทย
ไดเขามาศกษาและนำาไปพฒนาระบบสวสดการดานสขภาพใหพอเพยง
และในชวงปลายเดอนมกราคม2555 ประเทศไทยเปนเจาภาพในการจดประชม
ระดบโลก “การประชมนานาชาตรางวลสมเดจเจาฟามหดล (Prince Mahidol Award
Conference: PMAC)” ซงเปนเวทการประชมเพอสขภาพอนามยระดบโลก ทงนเพอ
เผยแพรพระเกยรตคณในสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ในฐานะพระบดาแหงการแพทยแผนปจจบนและการสาธารณสขของไทย โดยมลนธรางวล
สมเดจเจาฟามหดล จดการประชมนขน เพอแลกเปลยนประสบการณความคดเหนจาก
นานาประเทศเกยวกบสาธารณสขรวมกบองคกรระดบโลก เชน WHO, World Bank,
JICA ซงในปนจะประชมเกยวกบการกำาหนดจดยนการพฒนาวาระดานการคมครอง
สขภาพถวนหนาในระดบโลกและระดบชาตรวมกน นบวาเปนประเดนทนาจบตามอง
และมประโยชนตอวงการสาธารณสขเปนอยางมาก
ดวยเหตนเอง จงถอเปนเรองดทอยากใหบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข
ทกทาน เครอขายหลกประกนสขภาพทงจากภาครฐ เอกชน และทองถน รวมภาคภมใจ
ดวยกนครบ
จากใจเลขาฯ
ระบบหลกประกน
สขภาพไทยสเวทโลก
ICT :
เพอการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพ
ดวยภารกจดแลหลกประกนสขภาพใหกบประชาชนคนไทยกวา 48 ลานคน หรอประมาณ 75% ของคนไทยทวประเทศ
ซงตองมขอมลขนาดใหญทงขอมลผใชสทธหลกประกนสขภาพ และขอมลการใชจายคาบรการสาธารณสข จงจำาเปน
ตองจดระบบขอมลสารสนเทศใหถกตองครอบคลมหลายมตควบคกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพมประสทธภาพ
ในการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต เพอใหการบรการประชาชนผใชสทธหลกประกนสขภาพ
และการจายคาบรการใหแก โรงพยาบาลและหนวยบรการทรวมโครงการ ตงแตการขนทะเบยนหนวยบรการ
การลงทะเบยนรบสทธ การบรหารจดการเงนกองทน การคมครองสทธ ผานระบบ Call Center
เรมตงแตการขนทะเบยนหนวยบรการ จะมระบบ ICT รองรบ โดยจะจดเกบขอมลของ
โรงพยาบาล ไมวาจะเปนขอมลจำานวนบคลากรทางการแพทย ทงแพทย พยาบาล ฯลฯ จำานวนเตยง
สวนใหญเปนขอมลดานโครงสรางพนฐานและศกยภาพของโรงพยาบาล ขอมลเหลานจะถกบนทกไว
และมการประกาศใหขนทางเวบไซต www.nhso.go.th ใหสาธารณชนเขาถง
ถดมาคอการลงทะเบยนหนวยบรการประจำาของผใชสทธหลกประกนสขภาพ (บตรทอง)
รายใหม ปจจบนคาดวามคนไทยประมาณ 50 ลานคน ทมสทธหลกประกนสขภาพ (บตรทอง)
แตทผานมาพบวามเพยง 48 ลานคนเทานน ทลงทะเบยนบตรทองไวแลว ดงนนจงยงมประชากร
อกประมาณลานกวาคนทยงไมมาแสดงตวตน ประชากรสวนนประกอบดวยสวนทยงไมมสทธใดๆ เลย
ทเรยกวา “สทธวาง” ประมาณ 4 แสนคน และสวนทเหลอเปนกลมทกำาลงทำาการสำารวจอยางละเอยด
ในพนท ทเรยกวา “กลมรอพสจนสถานะ” ประชากรทมสทธหลกประกนสขภาพจะตองลงทะเบยน
กบหนวยบรการใกลบาน เชน สถานอนามย/โรงพยาบาลรฐใกลบาน หรอสำานกงานสาธารณสขจงหวด
โดยระบบ ICT จดเกบขอมลสทธรกษาพยาบาลของผรบบรการแตละคนไวในฐานขอมล ซงสามารถ
ตรวจสอบทางเวบไซตได หรอตรวจสอบทาง Call Center 1330
เรองทสามคอการใชเทคโนโลยทมความเหมาะสมในการบรหารจดการเงนกองทนฯ
โดย สปสช. มโรงพยาบาลของรฐและเอกชนทเขารวมโครงการประมาณ 1,000 กวาแหง สถานอนามย/
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล (หรอ รพ.สต.) ประมาณ 9,000 กวาแหง และหนวยบรการอน
ทขนทะเบยน เชน คลนกชมชนอบอน ศนยบรการสาธารณสข หนวยบรการจะจดเกบขอมล
Information Communication and Technology
เรองประจำาฉบบ
2 กาวใหม สปสช.
คมครองสทธ ผานระบบ Call Center 1330 สำาหรบการใหบรการในรปแบบ Call Center เปนการใหบรการขอมล
สทธหลกประกนสขภาพ เปนตนวา การรบฟงขอมลทวไปเกยวกบสทธ
หลกประกนสขภาพถวนหนา (บตรทอง) ตรวจสอบสทธรกษาพยาบาล
อตโนมต ฯลฯ ซงทกสายทโทรเขามาจะถกบนทกระบบลงคอมพวเตอร
จากนนจะมการนำาขอมลไปจดแยกประเภท วาเปนขอรองเรยน รองทกข
หรอสอบถามขอมล สำาหรบเรองทเปนเรองรองเรยนจะตองถกสงตอ
ไปทฝายจดการแกไข ซงจะตองดำาเนนการตรวจสอบขอเทจจรง เรยกวา
เมอมการ “เปด case” แลวจะตองมการ “ปด case” ใหไดในเวลาทกำาหนด
โดยจะตองแจงกลบไปยงผรองเรยนวาไดแกไขปญหาหรอขอรองเรยน
ใหแลว อยางนเปนตน จะเหนวาการทำางานผาน Call Center 1330 เนนการ
คมครองสทธ ตามประกาศของคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต
Information Communication and Technology
การบรการสขภาพลงโปรแกรมและสงมายง สปสช. ในสวนของผปวยนอกทใชสทธหลกประกน
สขภาพ (บตรทอง) ซงมสถตการมารบบรการประมาณ 150 ลานครงตอป สวนผปวยใน
ใชสทธหลกประกนสขภาพประมาณ 5.5-6 ลาน Admission นอกจากนยงมธรกรรม
ดานการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการจดการโรคเฉพาะตางๆ ทมคาใชจายสง
รวมทงขอมลดานธรกรรมดานการบรหารกองทน ทำาใหระบบ ICT ของ สปสช. โดยรวมแลว
การใหบรการทงระบบประมาณ 200 ลานธรกรรม
ขอมลบรการทสงมาจากหนวยบรการ เชน ขอมลบรการผปวยนอกทมความครบถวน
ถกตองและทนสถานการณ เปนปจจยทสำาคญในการสะทอนภาระคาใชจายทหนวยบรการ
ตองแบกรบ รวมถงขอมลบรการสขภาพของผปวยใน จะมผลตอการบรหารจดการเงนกองทนฯ
โดยเฉพาะการจายเงนชดเชยของแตละกองทนฯ ใหหนวยบรการอยางเหมาะสม กลาวคอ
เมอหนวยบรการสงใบ claim อเลกทรอนกสเขามา ระบบ ICT กจะประมวลขอมลวาถกตอง
หรอไม และจะจายเงนเทาไหร จายตามกฎการจายเงนของกองทนใด หลงจากนนระบบกจะ
โอนเงนไปยงบญชของหนวยบรการนนๆ โดยทผใชสทธหลกประกนสขภาพรบบรการไมตอง
ยงยากเรองคาใชจาย เพยงแคเดนเขามารบบรการทหนวยบรการเทานน
ในแตละวนระบบจะจายเงนออกประมาณ 300-400 ลานบาทตอวนทำาการ โดยจะม
การโอนเงนประมาณ 1,000 ครง ซงแตละปจะมวนทำาการประมาณ 240-250 วน ในภาพรวม
สปสช. ตองบรการจดการเงนกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตกวา 1 แสนลานบาท
3กาวใหม สปสช.
นวตกรรม ICT
ในระบบหลกประกนสขภาพ
ปจจบนการเขารบบรการในหนวยบรการสามารถใชบตรประชาชน
แสดงตวตน หรอบงชตวบคคลไดโดยไมตองใชบตรทอง ขณะเดยวกน สปสช.
กำาลงรวมมอกบสำานกทะเบยนราษฎร ในการใชบตรประชาชนอเลกทรอนกส
หรอ Smart card โดยจะบนทกขอมลบคคลและขอมลสทธรกษาพยาบาล
ลงในบตร ซงระบบดงกลาวสามารถทำางานได แตมขอจำากดเรอง Smart card
ทยงไมทวถง ประกอบกบหนวยบรการตองมเครองอานบตร คาดวาเมอระบบ
Smart card มใชทวประเทศแลว จะชวยใหการมารบบรการของประชาชน
สะดวกและรวดเรวยงขน
ระบบ ICT เพอธรรมาภบาล
ภายใตระบบ IT ท สปสช. นำามาใช มโปรแกรมเฉพาะกจ
คอนขางมาก แตโปรแกรมหนงทมความสำาคญ คอโปรแกรมตดตง
ระบบ black office ซงเปนระบบการบรหารหลงบาน โดยเฉพาะ
เรองบญช สปสช. ใชระบบ SAP (System Application Products)
เปนโปรแกรมสำาเรจรปทางธรกจประเภท ERP (Enterprise
Resource Planning) ซงเปนระบบทไดมาตรฐานโลก ดแล
ระบบบญชเพอใหเกดธรรมาภบาล ทำาใหไดขอมลถกตอง โปรงใส
ตรวจสอบได
4 กาวใหม สปสช.
เทคโนโลยสารสนเทศ อกเรองหนงทกำาลงพฒนา คอ
Mapping tool ซง สปสช. ไดรวมกบ NECTEC ในการพฒนา
Mapping tool เพอใชเปนเครองมอในการเชอมโยงขอมลจากระบบ
HIS (Health Information System) ของหนวยบรการเพอสงขอมล
มายงสวนกลาง ลดปญหาการบนทกขอมลบรการทซำาซอน เนองจาก
ทผานมาโรงพยาบาลมความลำาบากในการตองปอนขอมลให สปสช.
Mapping tool จะชวยลดงานทซำาซอนลง ขณะนระบบดงกลาว
กำาลงอยในขนตอนของการนำารองและทดลองเชอมโยงขอมล
อกสวนหนงคอการจดทำาระบบ Smart VMI (Vender
Manage Inventory ) เปนระบบในการจดซอยาราคาแพง ยาทหายาก
เชน โรคมะเรง โรคหวใจ ฮอรโมนบางตวทใชในการรกษา โดยการ
ประมลเปนลอตใหญๆ ทำาใหสามารถซอยาไดในราคาถกลง เมอ
ผรบบรการจำาเปนตองใชยา โรงพยาบาลจะเปนผจายยาให โดยจะม
ระบบบรหารคลงยาของแตละโรงพยาบาลเมอถงระดบ minimum
stock ทางผจำาหนายกจะจดสงยาไปใหกบหนวยบรการ วธน
หนวยบรการจะเปนผ stock ยาบางสวน คอ stock ไวในปรมาณ
ทจำาเปน การจายเงนชดเชยของ สปสช. ใหกบโรงพยาบาลจะไมได
จายเปนตวเงน แตจะจายเปนยา ลดปญหาทหนวยบรการจะตอง
ไปจดซอยาเองในราคาทแพงกวา ขณะเดยวกนโรงพยาบาลกไมตอง
เปนหนคายาดวย
ดวยระบบดงกลาวทำาใหประชาชนสามารถเขาถงยาราคาแพงได
เรยกวาเปนการเชอมโยงระบบการจายยาจากหนวยบรการเขาสระบบ
บรหารจดการคลงยากลาง เพอความสะดวก รวดเรว และความถกตอง
ในการบรหารจดการคลงยานนเอง
นอกจากการพฒนาฐานขอมลทเขมแขง ถกตองแมนยำา เพอ
ใชเปนขอมลในการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต
ซงมมลคามหาศาลในการชวยใหคนไทยไมตองลมละลายจากการ
เจบปวย ขอมลบรการสขภาพท สปสช. เกบรวบรวมไว ยงมประโยชน
ทงในแงสถตโรค ระบาดวทยา ฯลฯ ซงมหนวยงานทางวชาการ
หนวยงานวจยนำาไปใชศกษาอยเสมอ
สดทายแลวระบบ ICT ไมไดตอบสนองเพยงแคองคกรไดรบการ
ยอมรบวามเทคโนโลยททนสมยเทานน แตระบบ ICT ตองสนบสนน
ใหระบบบรการผปวยสามารถดำาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ
สามารถรองรบใหการบรการดานสขภาพโดยไมสะดด มเมดเงน
หรองบประมาณไหลลงไปทหนวยบรการอยางตอเนอง ประชาชน
ผรบบรการยอมไดประโยชนในแงของคณภาพบรการ เพราะหาก
หนวยบรการไมมเงน กจะไมสามารถทำางานตอได เพราะการจดระบบ
บรการสขภาพทดและมคณภาพสำาหรบผปวยในระบบหลกประกน
สขภาพใหยงยนนน จำาเปนอยางยงทตองมการชดเชยคาบรการใหกบ
ผใหบรการอยางเหมาะสมและเปนธรรม เพอใหหนวยบรการสามารถ
จดบรการไดอยางตอเนอง
ทงหมดกคอความตงใจของสปสช.ทยงคงมงมนและเดนตาม
อดมการณของงานหลกประกนสขภาพทนพ.สงวนนตยารมภพงศ
วางไวคอหวงในหลกประกนสขภาพทยงยนตอประชาชน
5กาวใหม สปสช.
กาวทนเทคโนโลย เพอระบบบรการสขภาพทยงยน เอยถง“เจาหญงไอท”จะเปนใครไปไมไดนอกจาก“ซ-ฉตรปวณ
ตรชชวาลวงศ” ทหลายคนยอมรบในความรความสามารถดานไอท
ของเธอ ผลงานในวงการบนเทงสายไอท มทงงานพธกรรายการ งาน
ผประกาศขาวแถมยงเปนBlogerwebsitehttp://www.dailygizmo.tv
ลาสดเธอคนนยงควาตำาแหนงUltimateWorldMsTwitterWorldwide
โดยเฉอนชนะนกรองดงชาวอเมรกนมาได วารสาร “กาวใหม” ฉบบน
จงไดรบเกยรตจาก “เจาหญงไอท” มารวมพดคยเรองการพฒนา
ระบบไอทเพอสนบสนนงานดานระบบหลกประกนสขภาพ
“ตองบอกวาการนำาเทคโนโลยมาชวยสนบสนนเรองการบรการดานสขภาพเปนเรองทดมากๆเลยคะสวนตวแลวซคดวาเทคโนโลยคอนขางมความสำาคญมาก
ในโลกปจจบนอยางชวงทเกดนำาทวมใหญทผานมาเหนไดชดวาผคนตองการสอสาร
ถงกนสำาหรบสปสช.เองซทราบวามบรการHotlineสายดวน Call Center 1330
ซงใหบรการตลอด24ชวโมงชวยใหประชาชนไดโทรเขามาเพอรบทราบขอมล
เรองสทธรกษาพยาบาล
“นอกจากHotlineแลวสปสช.ยงมเรองของเทคโนโลยการสอสารอนๆทชวยใหการบรหารจดการงบประมาณเปนไปอยางราบรนโดยเฉพาะการจายเงนชดเชยใหกบโรงพยาบาล
ทรกษาผปวยในชวงน ำาทวมซงมระบบออนไลนในการจายเงนเหลานซคดวาชวยใหการดแล
สขภาพคนไทยมความคลองตวสงมากเลยคะเพราะคนไขและโรงพยาบาลไมตองกงวลเกยวกบ
เรองเงนๆทองๆเนองจากมระบบเบกจายทเขมแขงรองรบดวยความททำางานสายไอทมานาน
บวกกบความชอบสวนตวซคดวาเทคโนโลยมบทบาทกบชวตมากการเขาถงเทคโนโลยทำาใหเรา
ไดรบบรการทดกวา”
คณซยงบอกอกวาการพฒนาดานไอทเพอสนบสนนงานบรการสขภาพเปนเรองทตองทำา
ตอเนองเพราะเรองของเทคโนโลยไมมคำาวาพอและมความเปลยนแปลงอยตลอดทงยงฝากชนชม
บคลากรทางการแพทยผานวารสาร“กาวใหม”อกดวย
“อาชพหมอและพยาบาลเปนอาชพทนาทงนะคะซไมรวาเขาทำาไดยงไงเพราะวาตองอยคอยดแลคนทไมสบายซรสก
ชนชมในวชาชพนมากๆและคดวาบคลากรทางการแพทย
นอกจากมใจใหบรการแลวตองมสขภาพทแขงแรงมากๆ
เพราะตองดแลคนไขตลอดเวลาซกขอเปนกำาลงใจ
ใหกบทกทานดวยนะคะ”เจาหญงไอทกลาว
6 กาวใหม สปสช.
เรองจากปก
ทานสามารถแบงปนเรองราวดๆ ในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ผานคอลมนกาวประทบใจ
เพยงสงบทความและภาพถายของทานรวมทงภาพกจกรรมความประทบใจตางๆมาทกองบรรณาธการ
วารสารกาวใหมสปสช.(ทอยดานหลงปกวารสารกาวใหม)ทกทานจะไดรบของทระลกจาก
ทางกองบรรณาธการโปรดระบชอทอยของทานใหชดเจนเพอสะดวกในการจดสง
กาวประทบใจ
7กาวใหม สปสช.
Tip
กนอาหารตานมะเรง พฤตกรรมการกนมสวนสำาคญอยางมากใน
การปองกนโรคมะเรง อาท หลกเลยงอาหารทม
เชอรา โดยเฉพาะเชอราทมชอวา “อะฟลาทอกซน”
ซงมกปนเปอนอยในถวลสงคว พรกแหง และ
หลกเลยงการบรโภคเนอสตวปงยาง รมควน
ควรหนมากนผกผลไม เพราะอดมไปดวยสาร
ตานอนมลอสระ และยงมเสนใยอาหารซงดตอ
ระบบยอยอาหาร ลดความเสยงในการเกด
โรคมะเรงได โดยเฉพาะ ขง ชาเขยว องนแดง
นำาผง กระเทยม มะเขอเทศ แครอต ฯลฯ จะใหด
ควรกนผกผลไมใหไดประมาณ 500 กรม/วน
ทมา: สถาบนมะเรงแหงชาต
“ดฉนเคยผาตดมะเรงเตานมมากอนเมอป 2550 ครงนนเสยคาใชจาย
ในการรกษาเองจำานวน50,000บาทตอนแรกทรวาจะตองตดเตานมกเฉยๆ
เพราะคดวารกษาชวตไวดกวาแตหลงผาตดกรองไหใหญเลยเพราะมนนาเกลยด
เหมอนสญเสยบคลกไป สญเสยความมนใจมากรสกเศราทกวนเลยคะสามกบลก
กเศราไปกบเราดวย กเลยคดไดวาตอนนเรากำาลงทำาลายครอบครวอย ในทสด
กทำาใจไดและบอกทกคนวาฉนยงไมตายจะรองไหทำาไม จากนนในบานกเรมม
เสยงหวเราะครอบครวมชวตชวาขน”
หลงจากผาตดเสรจสนนางสนวลกมารบยาในโรงพยาบาลทใชสทธบตรทอง
มาตลอด แตเมอตนป2554 เธอตองเขารบการผาตดอกครงเพอเอากอนเนอ
มดลกและรงไขออก
“ดฉนมอาการประจำาเดอนมาปรมาณเยอะมากและมานานตลอดทงเดอน
พอคลำาดกเจอกอนททองนอยจงไปพบแพทย ปรากฏวาเปนกอนเนอใหญมาก
เปรยบเทยบไดกบหญงมครรภ4 เดอน จงตองผาตดเอากอนเนอออก คราวน
ตองตดมดลกและรงไขออกไปดวย โดยใชสทธบตรทอง30 บาท สวนตวเหนวา
การรกษาและผาตดทง2ครงไมเหนขอแตกตางทงการบรการและการเอาใจใส
สมยกอนคนคดวาบรการไมเตมท ยากไมดเทากบการรกษาแบบทเสยเงน แต
จรงๆ แลวเหมอนกนทกอยางเลย ใชบตรทอง30 บาท ตอนนดกวาบตรอนๆ
เสยอก ทางโรงพยาบาลเองกไมไดหยดการรกษาแคการผาตด แตมการใหยา
และตรวจรางกายอยางตอเนอง ตรงนเปนการบรการทดมาก ดฉนพอใจกบการ
ใชบตรทอง30บาทรกษาทกโรคมากคะ”
สมะเรงดวยหวใจ และบตรทอง “โรคมะเรง” หรอการมเนองอกเกดขนมาในรางกาย
เปนโรครายทใครๆ กคงไมอยากประสบพบเจอกบตวเอง
แตถา เปนแลวกคงตองทำาใจให เขมแขงและรกษาอยาง
ตอเนอง จะไดมสขภาพกายและใจทดเพอตอสกบโรคราย
อยางนางสนวล แซตง วย 49 ป ซงปวยดวยโรคมะเรง
และตองผาตดถงสองครงแตเธอกผานพนคนวนอนเลวราย
มาไดดวยหวใจ และเขารบการผาตดโดยใชสทธบตรทอง
ในครงทสอง
8 กาวใหม สปสช.
กาวใหม ชวตใหมนพ.วระวฒนพนธครฑ
เปนเรองทนาสงเกตวา เราจะมองเหนความโดดเดน ความคดใหมๆ
นวตกรรมดานสถาปตยกรรมในภาคเอกชนไดชดเจน (ยกตวอยางเชน
อาคารแบบตกชาง หรอตกกระจกรปทรงโมเดรนใหมๆ) แตจะเหนความ
ดาษดน ซ ำาๆ ธรรมดาๆ ในอาคารทหนวยราชการสรางขน หลายทาน
อาจจะชวยอธบายวา ในระบบราชการมขอจำากดดานงบประมาณและ
มกระบวนการขนตอนจดซอจดจางทตองโปรงใส ชดเจน จงเปนเหตให
การออกแบบอาคารตางๆ ตองเรยบงาย ไมซบซอน หวอหวาเกนไป
รวมทงความสะดวกในการตงราคากลางกบสำานกงบประมาณ
ชวงทมการออกแบบกอสรางอาคารผโดยสารของสนามบน
สวรรณภม ซงไดสถาปนกชาวเยอรมนเปนผทชนะการประกวดคดเลอก
สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ เคยตงวาแบบอาคาร
(หลงทตงเดนเปนสงาทกวนน) กระดางเกนไป ขาดความเปนเอกลกษณไทย
รวมทงรายละเอยดการใชสอยและการตกแตงภายในบางอยางทควร
ปรบปรง แตทานผนำาประเทศและขาราชการการเมองระดบสงกดเหมอน
จะทำาหทวนลม อาจเปนเพราะจตใจของทานเหลานนกระดางเกนไป
ทจะเขาใจอะไรทลมลกแบบน
ตวอยางทเปนรปธรรม คอ แบบแปลนสถานอนามย หรอ อาคาร
ผปวยนอกของโรงพยาบาลตางๆ ของกระทรวงสาธารณสข จะมแบบ
หลกๆ อยไมกแบบ เวลานงรถผานไปเรวๆ กจะพอสงเกตไดวานคอ
“สถานอนามย หรอโรงพยาบาลสรางเสรมสขภาพ” โดยไมตองมอง
ปายชอหนวยงาน เพราะความทอาคารสงกอสรางเหลาน ถกออกแบบ
มาเปนลกษณะเดยวกนหมดทงประเทศ
ขอกาแลสกคเถด...(อตลกษณหนวยบรการ)
ทกวนน เวลาเดนผานสงกอสรางของหนวยงานราชการองคกรของรฐตางๆ ผมมกจะ
แอบพเคราะหสงเกตสงกาอยเสมอๆ วาอาคารนออกแบบอยางไร ทงเรองประโยชนการใชสอย รปทรง
เรขาคณต การสอดคลองกลมกลนกบสงแวดลอม ไปจนถงภมสถาปตยรอบๆ อาคาร และอตลกษณท
เชอมโยงกบวฒนธรรมทองถนนนๆ
9กาวใหม สปสช.
การออกแบบอาคารเหลาน มกจะถกกำาหนดมาโดยสวนกลาง
(Central Designed) ซงบางครงเรากจะไดยนคำาวพากษวจารณเรอง
ความเหมาะสม เชน บนไดชนเกนไปไมเหมาะสำาหรบผสงอาย หรอ
slope หลงคาทคลมทบมากไปจนระบายอากาศไมด รอนอบอาวเกนไป
หรอความไมลงตวในเรองประโยชนใชสอย กรณจะปรบปรงเปนพนท
เฉพาะเรอง
นพ.โกมาตร จงเสถยรทรพย เคยจดใหมการประกวดออกแบบ
แปลน “หนวยบรการปฐมภม” โดยสถาปนกทงมออาชพ และสมครเลน
ซงเนนความเปนเอกลกษณไทย ความสวยงามดานภมสถาปตย และ
ประโยชนใชสอยทลงตว ไดแบบอาคารทงดงามและโดดเดนคดเลอกไว
10 กวาแบบ แตจนบดนกดเหมอนจะยงไมคอยมใครใสใจทจะเอาไปใช
ประโยชนแตอยางใด
ผมไมไดตงใจจะตำาหนตตงระบบราชการไทยทรบผดชอบดแลใน
เรองน แตมองวาทกวนนเรามสำานกโยธาธการจงหวด เรามสถาปนก
ในระดบพนท ซงมความรความสามารถพอในการวางรปแบบ และ
กำาหนดผงอาคารทสอดคลองกบความตองการ และอารมณความรสก
ของผใชประโยชน จงควรเปดระบบใหพนทมอำานาจการตดสนใจในการ
ออกแบบอาคารบาง
ผมอดชนชมศาลากลางจงหวดหลงเกาของจงหวดนครปฐม ทเปน
อาคารครงปนครงไมทงหลง มความโดดเดนงดงาม ซงถกอนรกษไว
ในดานสถาปตยกรรม เฉกเชนเดยวกบอาคารศาลากลางจงหวดหลงเกา
ของจงหวดนครพนม ซงเปนแบบสไตลทรงยโรปสมยอาณานคม ขณะน
ถกอนรกษไวและดดแปลงเปนหองสมดสำาหรบประชาชน
เคยมคนตงคำาถามวา จงหวดแพร ซงมไมสกอดมสมบรณมาก
หากชาวบานพรอมใจกนขอสรางอาคารสถานอนามยในรปทรงลานนา
และสรางดวยไมสกทงหลง แถมดวยการประดบประดาตกแตงแบบ
ลานนา ตดกาแลบนชายขอบจว และตดเครองไมแกะสลกทเปน
เอกลกษณทางเหนอ ทางราชการจะยอมไหม...ผมเหนโรงแรมบางแหง
ในจงหวดแพร มเครองไมแยะมาก ทำาไมเอกชนทำาได...แตรฐทำาไมได
หรอโรงพยาบาลอำาเภอในภาคอสานจะออกแบบเสาเปนรปแคน
มโถงระเบยงเปนแบบอสานคลาสสก กไมเหนจะแปลกอะไร โรงพยาบาล
ปตตานจะออกแบบหองประชมใหมเอกลกษณของความเปนทกษณ
ปนกบอสลามกดจะเหมาะเหมงเขากบคำานยมของทองถนด ประเดน
คอ เรานาจะใสอตลกษณของแตละทองถนพนทเขาไปในรปทรง
สถาปตยดวย
ผมเคยชนชมชาวบานในตำาบลหนงของอำาเภอปลาปาก จงหวด
นครพนม ทเสยดายอาคารไมสถานอนามยหลงเกา ซงสภาพยงดมาก
เพราะบำารงดแลรกษาด สรางดวยไมสกทงหลง ทางราชการใหงบประมาณ
มากอสรางอาคารคอนกรตใหม 2 ชนทดแทน กเลยอาสากนมาชวย
ตดเสา และดดบาน ยกอาคารเขนไวบนรางเลอน ยายไปตดตงใหม
ในเนอทใกลๆ กน นคอหวใจของความอนรกษทนานบถอยง
ทกวนน เราใชสมองซกซายกนมากในการคดคำานวณ ประเมนมลคา
และออกแบบวางระบบตางๆ นาจะหนมาใชสมองซกขวาทดแลดาน
ศลปวฒนธรรมประเพณ (Artistic aspect) ในการทำาใหอาคารสถานท
ราชการของเราสวยงาม กลมกลนกบทองถนทใสความเปนไทยลานนา
ไทยอยธยา ไทยทกษณ ไทยอสาน ใหลกหลานไดชนชมและผกโยง
อยในกระบวนทศนของภาพลกษณ และอตลกษณ (Image & Identity)
ของพนทบาง
เมองไทยจะไดงามงดชดชอย สวยขนใหใครชนชม...
อเมรกา แกปญหาการศกษา เมอครงกรรมการปฏรปประเทศไทย ระดมความเหนวา ประเทศไทยควร
ปฏรปเรองอะไร มนอยคนมากทเสนอเรองปฏรประบบสขภาพ (หรอระบบ
หลกประกน)แตดเหมอนทกคนจะอยากเหนการปฏรปการศกษาเพราะเชอวา
เปนรากเหงาของปญหาสารพดในประเทศไทย
10 กาวใหม สปสช.
ดหนงดง ชมหนงดนพ.สมศกดชณหรศม
คงยากทจะสรปวา มนเปนแบบนนจรงไหม แตดเหมอน
ทกคนพรอมยกใหปญหาการศกษาเปนสาเหตหลกของทกเรอง
ไมวาจะเรองความขดแยงทางการเมอง หรอแมกระทงเศรษฐกจ
สเขาไมได ไปจนถงเรองทศนคตนาตกใจทวา คนไทยกวา 60%
เหนวา การทจรตคอรรปชน ยอมรบได ตราบเทาทรฐบาล
ทำางานใหกบประชาชน
แตไมวา จะเปนสาเหตหลก สาเหตรอง หรออาจไมเปน
สาเหตเลย ไมมใครปฏเสธวา การศกษาบานเรายงดกวานได
อกแยะ แตจะถงขนตองปฏรป ถอดรอ แคไหน คงเถยงกนได
แยะ แมจะพยายามปฏรปมานานกวา 10 ปแลวกตามท
ในขณะทคนไทย (และคนอกหลายชาตในเอเชย) เหอ
การไปเรยนตอทอเมรกา ไมเฉพาะระดบปรญญา แตมกอยาก
สงลกไปเรยนเมองนอกแตเลกๆ (ถามปญญา) คนอเมรกน
กลบมองวา ระบบการศกษาของตวเองกำาลงสาละวนเตยลง
ไปทกขณะ และถงเวลาตองจดการกนอยางจรงจง
หลงจากเอา อล กอร มาเปนพระเอก เรยกรองใหทวโลก
สนใจปญหาโลกรอน ผานสารคด เรอง The Inconvenient
Truth ไปเรยบรอยในป 2549 ปทแลว นายเดวด กกเกนไฮม
กทำาหนงสารคด เสนอความจรงทแสนหดห เกยวกบระบบ
การศกษาของอเมรกา โดยเฉพาะการศกษาพนฐาน
หนงตงชอเรยกรองความสนใจเอามากๆ วา Waiting for
Superman
เอามาจากประโยคท Geoffrey Canada เลาถงตอนเดกๆ
ทแมบอกเขาวา superman ไมมจรง ทำาใหเขารสกสนหวง
เพราะคดวา ตอไปนคงไมมใครทมพลงมากพอทมาชวยชาวโลก
จดการกบเรองเลวรายไดอกแลว
เจฟฟร เปนเดกผวดำาทดนรนจนไดด และตอนนกำาลง
พยายามทำาตวเปนหนงใน superman ทมเทชวตเพอปรบปรง
คณภาพการศกษาในโรงเรยนรฐบาล ทอยในเขตคนยากจน
ดอยโอกาส
ตวผกำากบเดวดเองยอมรบแตตนเรองวา ตอนทลกถงเวลา
เขาโรงเรยน เขาเองกไมลงเลเลย ทจะเอาลกเขาโรงเรยน
เอกชน แตกเชอวา ตองปรบปรงคณภาพโรงเรยนรฐบาล
ไมเชนนน เดกอเมรกนสวนใหญจะเตบโตขนมาเปนผใหญท
ดอยคณภาพ สคนชาตอนไมได
หนงเอาขอมล ขอเทจจรงมากมายมานำาเสนอ พรอมๆ
กบพาเราไปตามดชวต ครอบครวคนยากจน ทตองดนรน
เอาลกเขาโรงเรยนดๆ โดยเฉพาะอยางยง โรงเรยนรฐทมการ
จดการตวเอง ทเรยกวา charter school
โรงเรยนเหลาน มโอกาสสรางภาคกบภาคเอกชนสาธารณ-
ประโยชน ทมงพฒนาคณภาพการศกษา อยางเชน องคกร
KIPP (Knowledge Is Power Programme)
“ชวตนไมขออะไรมากขอแคใหลกไดพบครดๆกพอแลว”
11กาวใหม สปสช.
นอกเหนอจากนน ยงพาเราไปรจกกบความแขงของระบบ
สหภาพคร ซงเดวดเชอ (เหมอนกบนกวชาการจำานวนมาก)
วาเปนอปสรรคสำาคญของการพฒนาคณภาพการศกษา หนง
เลาเรอง ผอำานวยการดานการศกษาของ district of columbia
(DC - ทตงของกรงวอชงตน) ทพยายามลดอทธพลของสหภาพฯ
เพอกระตนครในสงกด พฒนาคณภาพการศกษาอยางจรงจง
โดยใหคาตอบแทนทสงขน แลกกบการจางงานทยดหยน
ตามผลงานมากขน แตตองเผชญกบการตอตานจากเหลาผนำา
ในสหภาพฯ
ในสวนภาพรวมของการศกษา หนงใหตวเลขทนากลว
ไวมากมาย ไมวาจะเปนอตราการไมไดเรยนตอมหาวทยาลย
หรองบประมาณตอหว ของการจดการทณฑสถาน ทหากปรบ
มาทมใหการศกษามคณภาพมากขน จะชวยลดไดทงปญหา
อาชญากรรม และการผลาญงบ ไปกบการสรางและดแลคก
แตดเหมอนรฐตางๆ กลบไมรตววา กำาลงใชเงนไปกบการ
แกปญหาทปลายเหต แทนทจะมาลงทนกบการศกษาใหมากขน
อกภาพหนงทคนไทยเหนแลวคงเลกนอยใจ คอภาพพอแม
และเดกๆ ลนดวงเขาโรงเรยนรฐบาลดๆ ดวยการไปนงรอการ
จบสลาก สารพดรปแบบ ดแลวเหมอนเราไปนงรอลน จนรสกดใจ
หรอเสยใจ ไปกบครอบครวทสมหวง ผดหวง ไปพรอมๆ กน
สวนเมองไทยเรากไมรวา ตองรอ superman หรอเปลา
ในการแกปญหาการศกษา และกไมรวา วธการของอเมรกา
จะใชไดหรอเปลากบเมองไทย แตดหนงเรองนเสรจ ทำาให
นกถงคำาพดตวเองทเคยพดกบทานอาจารยประเวศ เมอลก
กำาลงอยชนประถมวา
ชวตนไมขออะไรมาก ขอแคใหลกไดพบครดๆ กพอแลว (เพราะ
มนใจวาเขามพอแมดๆ แลว)
ผมมพอแมทด แถมไดเจอครดๆ ในชวต ตงแตชนประถมเปนตนมา
จนกระทงชวงทำางาน และโชคดทไดตามคำาขอสำาหรบลกๆ
แตเราคงไมอยากรอพงโชคชะตาอยางเดยวไมใชหรอ
12 กาวใหม สปสช.
พญ.ชญวลศรสโข[email protected]
กาวนำาความคด
หนงทศวรรษ หลกประกนสขภาพถวนหนา
“คณหมอครบ ผมหมอสงวนนะครบ” สบปทแลว ฉนไดยนเสยงของผชายคนหนงดงมาจากสายโทรศพท
วาดงนน เสยงเขาไมเรงรบ พดเนบๆ ดงคนใจเยน
ตอนนนฉนคดวาฉนโดนหลอก เนองจากฉนมรนพแพทยทสนทคนหนงฉนเรยกเฮยเจยบ หากจะโทรศพท
มาธระอะไร บางครงเขาจะหลอก ดดเสยงใหจำาไมได เชน ผม...(ชอปลดกระทรวง) โทรฯ มา เลนเอาฉนตกใจ
แทบตาย ฉนจงตอบไปวา “เฮยเจยบ ไมตองมาหลอกหรอก มอะไรกวามา”
แตไมเปนเชนทฉนคด เพราะคราวนเปนนายแพทยสงวน นตยารมภพงศ เลขาธการสำานกงาน
หลกประกนสขภาพ จรงๆ ทานโทรศพทมาชวนฉนใหเขยนบทความลงวารสาร สปสช. ซงตอมาไดตงชอวา
“วารสารกาวใหม”
ตอนนน ฉนพรงพรบอกทานไปตามความรสกวา ทานอาจจะมาชวนคนผดแลว เพราะฉนไมไดเหนดวย
กบนโยบายสามสบบาทรกษาทกโรค ฉนเหนวานโยบายสามสบบาทฯ นนเตมไปดวยปญหา การทคนเสยเงนนอย
กยอมมาโรงพยาบาลมาก จำานวนแพทยพยาบาลในโรงพยาบาลรฐตองทำางานหนก เสยงตอการฟองรอง
การลาออกของบคลากร สรางใหคนทพอมเงนเหนแกตว
“ฉนพรงพรบอกทานไป
ตามความรสกวา ทานอาจจะ
มาชวนคนผดแลว เพราะฉน
ไมไดเหนดวยกบนโยบาย
สามสบบาทรกษาทกโรค
ฉนเหนวานโยบายสามสบบาทฯ นน
เตมไปดวยปญหา...”
ไมนาเชอวาทานหวเราะ บอกวาทานยอมรบ
วาเมอเรมตนกตองมปญหา ตองทำาไปแกไป แมแต
แฟนของทานท เปดคลนกอยก ไดรบผลกระทบ
เพราะคนใชบรการรฐมากกวาคลนก และทชวนฉน
เขยนกคออยากไดความคดเหน ซงไมจำาเปนตอง
เหนตรงกนทกเรองกบการทำางานของ สปสช.
ไมนาเชอวา ทานสงวนจะจากไปจวนครบ
สปขณะท...ฉนเขยนบทความลงวารสารกาวใหม
มาเจยนครบสบปแลว
13กาวใหม สปสช.
สบปทผานมา ตองยอมรบดวยความสตยจรงวา หลกประกนสขภาพถวนหนานนมอะไรทโดดเดน
และดมากๆ อยหลายเรอง อยางทไมเคยปรากฏมากอน เชน
1. ชวยคนไทยไมใหลมละลายไปกบการรกษาพยาบาลจรง
2. งานปองกนโรคสามารถปองกนการเสยชวตอยางไดผล เชน การรณรงคตรวจหามะเรงปากมดลก
มะเรงเตานม โรคเบาหวาน หวใจ ไต ฯลฯ
3. หนวยบรการปฐมภมเขมแขงใหบรการไดเพมขนทงคณภาพและปรมาณ
4. ผปวยสามารถเขาถงการรกษาพยาบาลในระดบตตยภมแมฐานะยากจน เชน โรคหวใจ โรคไต
โรคหลอดเลอดสมอง
5. มจตอาสาทเขมแขง
แตกระนน หลกประกนสขภาพถวนหนายงมจดออนทควรไดรบการพจารณาทบทวนปรบปรงดงน
1. การใชเงนแลกกบงานทยงไมสามารถสรางอดมการณใหผทำางาน อาจเกดปญหาตามมาเปนลกโซ
เชน จำานวนคนไขหรอผลทไดรบเพอแลกกบงบประมาณ อาจไมใชตวเลขจรง อกทงเมอหมดเงน
กหมดงาน
2. การใหเงนชดเชยผไดรบความเสยหายจากการรกษาพยาบาลตาม ม.41 ไมควรเปนมาตรฐาน
เดยวกนในคนไขทกคน เชน มประกาศใหจายเงนชดเชยในกรณททำาหมนหญงแลวหลดทกราย
ทงๆ ทหากหลดจากการทำาหมนจรง ใชเวลานานหลายปกวาหมนจะตอ ในประสบการณการเปน
สตแพทย พบคนไขหมนหลดสวนหนงดใจ เนองจากเปนชวงเวลาทอยากไดลก เพราะมทงฐานะ
และความพรอมแลว
3. การใหบรการฟร เปนการชกจงคนไขใหมารบบรการโดยไมตองดแลตนเองเบองตน แมมนโยบาย
กระจายคนไขไปตรวจนอกสถานบรการ จำานวนคนไขทมารบบรการ ในสถานบรการยงมแตเพมขน
ตามมาดวยปญหางานหนกเงนนอย ขาดแคลนบคลากรทางการแพทย แมไดรบการแกไขไปบางสวน
แตยงไมอาจแกไดทงระบบ
4. ระบบการรกษาพยาบาลฟร เปนการสงเสรมความไมรบผดชอบตอสขภาพของตนเอง ไมวาจะเปน
นสยทำาลายสขภาพตนเอง สบบหร ดมสรา เทยวเตร ไมทำาประกนสขภาพใดๆ ทงเพาะนสย
ความเหนแกตว เหนแกได ของประชาชนสวนหนง โดยเฉพาะผมฐานะทสามารถชวยเหลอตนเองได
แตใชงบประมาณของรฐฟรตามสทธ นอกจากไมเออเฟอผทดอยโอกาสกวา ยงเปนการเบยดบง
เพมควรอ เพมการใชทรพยากร ซ ำาเตมความทกขใหผทลำาบากยากจน
5. ระบบสงตอทไมมประสทธภาพ จะซ ำาเตม เพมอตราตายและทพพลภาพใหคนทลำาบากยากจน
ปจจบน แมมการทบทวนแกไขระบบสงตอ แตยงไมลลวง
คำาวา “สทธวาง” หมายถง คนไทยทมสทธตาม
พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545
โดยเปนบคคลทไมมสทธรกษาพยาบาลอนๆ แตขณะ
เดยวกนกไมไดลงทะเบยนเลอกหนวยบรการประจำา
ตามมาตรา 6 ของ พ.ร.บ. หลกประกนสขภาพฯ ท
กำาหนดวาบคคลใดประสงคจะใชสทธ จะตองยนคำาขอ
ลงทะเบยนตอสำานกงานหรอหนวยงานทสำานกงาน
กำาหนด เพอเลอกหนวยบรการ นอกจากนยงม
ผประกนตนทพนจากสทธประกนสงคม รวมถงสทธ
สวสดการขาราชการ ซงสวนใหญจะไมทราบเรองการ
เปลยนแปลงสทธ ดงนน เพอใหคนกลมนไดประโยชน
จากระบบหลกประกนสขภาพอยางเตมท สำานกงาน
หลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) จงไดพฒนา
ระบบลงทะเบยนตอเนอง เพอใหประชาชนไดรบสทธ
รกษาพยาบาลอยางตอเนอง
จากการรวบรวมขอมลลาสดชวงเดอนมถนายน 2554
พบผท ย งไมลงทะเบยนสทธหรอกลมสทธว างจำานวน
481,411 ราย แบงเปนกลมทหมดสทธประกนสงคม และ
กลมทหมดสทธสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ไดแก
ลกขาราชการทอายเกน 20 ป และขาราชการรวมถงครอบครวของ
ขาราชการทพนสภาพโดยรบบำาเหนจ ประมาณ 20,000 ราย
ตอเดอน ขณะทผประกนตนพบเดอนละ 100,000 รายตอเดอน
ภญ.เนตรนภส สชนวนช ผชวยเลขาธการ สปสช. ไดให
ความเหนวา “ผมสทธวางจำาเปนตองลงทะเบยนเลอกหนวยบรการ
ประจำาตามมาตรา 6 หากไมดำาเนนการจะเปนกลมทเรยกวา
‘คาวาง’ แมจะสามารถรบบรการรกษาพยาบาลทวไปได แตเมอเกด
กรณฉกเฉนหรอเหตอนควรตามมาตรา 7 ซงตองไดรบการรกษา
อยางเรงดวนในหนวยบรการทใกลทสด สปสช. ไมสามารถตาม
จายเงนชดเชยได ระบบลงทะเบยนตอเนอง จงเปนระบบพฒนาขน
เพอแกไขปญหาดงกลาว และเพอใหประชาชนไดรบความสะดวก
ในเรองสทธ โดย สปสช. จะลงทะเบยนใหอตโนมตสำาหรบกลม
ทหมดสทธจากประกนสงคม และสวสดการขาราชการ เพอใหใช
สทธหลกประกนสขภาพถวนหนา และมการสงจดหมายแจงไปยง
ผมสทธ
“การลงทะเบยนอตโนมต สปสช. จะเปนผเลอกหนวยบรการ
ประจำาให แตหากผมสทธไมพอใจสถานพยาบาลนนๆ กสามารถ
ขอเปลยนแปลงหนวยบรการได สวนตวเชอวาระบบนจะมผลดทง
ในแงของประชาชนและหนวยบรการ คอไมตองเปนกงวลกบเรอง
การเบกคารกษาพยาบาล ทสำาคญชวยใหประชาชนมสทธรกษา
พยาบาลอยางตอเนอง ไมตองเปนกงวลกรณเจบปวยฉกเฉน ทง
ยงเปนการแกปญหาหนวยบรการเรยกเกบคารกษาพยาบาลโดย
อางวาไมมสทธรกษาพยาบาล สดทายคอประชาชนสามารถเขาถง
บรการดานการรกษาพยาบาลอยางทวถง” ภญ.เนตรนภสกลาว
14 กาวใหม สปสช.
กาวใหมชวนคด
ระบบลงทะเบยนตอเนอง
เพอประชากรสทธวาง
...ไมวางสทธ
ขณะทคณบงอรณ พนมเขตต เจาหนาทธรการโรงพยาบาล
สมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา จงหวดชลบร ใหความเหน
ในฐานะผใหบรการทดแลงานดานการขนทะเบยนบตรทองให
ความเหนวาคอนขางเหนดวยกบการมระบบลงทะเบยนอตโนมต
“ดฉนคดวาระบบนชวยใหคนไขสะดวกในการรบการรกษา
พยาบาล ไมตองยายกลบไปรกษาทโรงพยาบาลตามภมลำาเนา
ทำาใหการรกษามความตอเนอง เพราะมประวตการรกษาอยแลว
ขนตอนการทำางานกไมยงยากอะไร เมอคนไขมาตรวจกเพยงแต
เชกวาคนไขมสทธอะไร ถาตรวจสอบแลวพบวามสทธหลกประกน
สขภาพ แตเปนสทธททางคณะกรรมการฯ ขนให ซงกคอการ
ลงทะเบยนเปลยนสทธใหอตโนมต กจะอธบายคนไขวา ณ ตอนน
คนไขมสทธประกนสขภาพ 30 บาท และคนไขจะใชสทธท
โรงพยาบาลสมเดจฯ หรอวาอยากจะกลบไปใชบรการทหนวยบรการ
ใกลบานกได ถายนดใชบรการทเรา ซงเปนโรงพยาบาลทเขามา
รบบรการตอเนองดวยสทธประกนสงคม กยนยนสทธใหตามนน
แตถาคนไขอยากกลบไปใชบรการทหนวยบรการใกลบานกสามารถ
ทำาได คนไขสวนใหญกพงพอใจกบระบบน เพราะบางสวนไมได
ทำางานแลว หรออยระหวางการเปลยนงาน และไมคดจะกลบไป
ภมลำาเนาเดม แตจะหางานใหมในจงหวดชลบร
“ดฉนมองวานโยบายน จะชวยใหคนไขไดเขาถงบรการ
ทางการแพทยตามสทธทเขาควรจะได เพราะคนไขสวนใหญจะไมร
ดวยซำาวาตนเองมสทธอะไรกนแน และไมรวาตนเองไดเปลยนสทธ
อตโนมตมาเปนสทธหลกประกนสขภาพแลว เมอแจงวาเขาได
เปลยนสทธอตโนมตสวนใหญจงมความยนดและพงพอใจคะ”
ดานคณวรรณประภา ไชยมงคล เลขานการประจำาคณะ
กรรมาธการการศกษาสภาผแทนราษฎร และเปนเลขาสวนตว
ส.ส.วทยา แกวภราดย(อดตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข)
ใหทศนะเกยวกบระบบลงทะเบยนตอเนองในฐานะผรบบรการวา
ระบบดงกลาวชวยใหผรบบรการไดรบความสะดวกรวดเรวโดยเฉพาะ
การปลดสทธเดมเพอมาใชสทธหลกประกนสขภาพ
“ดฉนคอนขางเหนดวยกบระบบนมากๆ เลยนะคะ เพราะ
กอนหนานพสาวของดฉน อดตเปนครเอกชน เมอประมาณ 2 ป
มาแลว ปวยเปนโรคเนองอกในสมอง และไดผาตดทโรงพยาบาล
ตำารวจ โดยใชสทธครเอกชน ซงมคารกษาพยาบาลใหไมเกนปละ
1 แสนบาท หากมคาใชจายเกนกตองจายเอง ลาสดพสาวไดเขารบ
การผาตดอกครง กอนจะกลบไปพกฟนทบานในจงหวดระยอง
ระหวางนนพสาวดฉนกไดยนใบลาออกไว ตอมาพสาวมอาการ
หมดสตญาตจงพาสงโรงพยาบาลระยอง และแจงโรงพยาบาลวาจะ
ขอสงตวไปทโรงพยาบาลตำารวจ ซงพสาวเคยรกษาตว กวาคนไข
จะถงมอหมอทโรงพยาบาลตำารวจกใชเวลาพอสมควร ตอนนน
ดฉนรสกเปนหวงอาการของพสาวมากๆ ทางครอบครวกสำารอง
คารกษาไปแลว 3-4 แสนบาท สดทายจงไดโทรศพทไปท สปสช.
และไดคยกบเจาหนาท กไดคำาแนะนำาทดมากเกยวกบเรองการ
เปลยนสทธ สำาหรบกรณของพสาวดฉน เจาหนาทแนะนำาใหนำา
หนงสอลาออกของพสาวมายนยนเปนหลกฐาน หลงจากนนกม
การตดตามประสานงานตลอด ไมถง 24 ชวโมงเรองกเรยบรอย
ตอนนพสาวรกษาตวดวยสทธหลกประกนสขภาพ ดฉนและครอบครว
โลงใจมากเพราะนอกจากพสาวจะอยในความดแลของคณหมอแลว
ยงไมตองกงวลเรองคารกษาพยาบาล สวนตวดฉนเองกใชสทธ
บตรทอง และไดเปลยนหนวยบรการใหม จากคลนกแหงหนงมาเปน
โรงพยาบาลชลประทาน ซงสามารถสงตอไปทโรงพยาบาลทรวงอก
ตามทดฉนตองการ เนองจากมความจำาเปนทตองตรวจเชกการ
ทำางานของหวใจ
“ขอบคณ สปสช. และเจาหนาททรบเรอง คอนองกาหลง
ภพนธ มากๆ ทชวยดำาเนนการและใหคำาแนะนำาอยางดคะ”
15กาวใหม สปสช.
ระบบลงทะเบยนตอเนอง
เพอประชากรสทธวาง
...ไมวางสทธ
16 กาวใหม สปสช.
กาวแหงคณคานพ.ประเสรฐผลตผลการพมพ
สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดสรางกองทนการ
ดแลรกษาผปวยจตเวช ทำาใหผปวยสามารถเขาถงยาจตเวช
ราคาแพงสองตวคอ Risperidone สำาหรบโรคจตเภท และ
Sertraline สำาหรบโรคซมเศรา นอกเหนอจากการเขาถงยา
แลวยงมงบประมาณสวนหนง (ซงนอยเสยจนนาใจหาย) ใหแก
จงหวดตางๆ สรางเครอขายการดแลผปวยจตเวชดวย
โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห จงหวดเชยงราย เคยมผปวยจตเวชมารบ
บรการวนละ 70-120 คนตอเนองกนมานาน สรางความทกขยากใหแกประชาชนทงจงหวด
เพราะทกคนตองเดนทางมาไกล รอนาน ไดเวลาจากแพทยนอย และมอตราการขาดยาสง
เมอกรมสขภาพจตไดฝกอบรมและจดใหมพยาบาลเฉพาะทางดานจตเวชครบทกอำาเภอ
ประมาณสามปกอน จงถงเวลากอรางสรางเครอขายการดแลผปวยจตเวชทงจงหวด
อยางจรงจง
งานจตเวชของโรงพยาบาลจงหวดเปนแกนนอนในการสรางเครอขาย วธการงายๆ
คอใหพยาบาลจตเวชของทง 17 อำาเภอเปนตวแทนของผปวยมารบยาตามนด โดยกำาหนด
วนรบยาเดอนละหนงครง ทนททเรมโครงการ ยอดผปวยจตเวชทมาแออดทหองตรวจ
จตเวชของโรงพยาบาลจงหวดลดลงรอยละหาสบ เหลอผปวยวนละ 40-70 คนตงแต
เดอนแรกของการดำาเนนงาน
ประโยชนทประชาชนไดรบคอลดความแออด ลดระยะเวลาการรอคอย ลดความ
ไมพงพอใจ ลดอตราการขาดยา ลดคาใชจายในการเดนทางของประชาชน ในอำาเภอหางไกล
เชน เชยงของ เวยงแกน ขนตาล แมฟาหลวง เวลาผปวยและญาตเดนทางมาพบแพทย
แตละครงเสยคาใชจายประมาณ 500-1,000 ตอวน คาใชจายนเคยหายไปจากครวเรอน
บดนไมตองจาย
เครอขายการดแลผปวยจตเวช :
อกตวอยางของการมสวนรวม
17กาวใหม สปสช.
ดทสดคอลดความทกขของทกคน
แนนอนวาพยาบาลจตเวชของทง 17 อำาเภอ รบยาแทน
ผปวยทมอาการสงบเทานน ผปวยทมอาการรนแรงยงคงตอง
เดนทางจากบานถงโรงพยาบาลจงหวดเพอพบแพทยเชนเดม
ความทกขนยงมอย
ในการเดนทางมารบยาแทนประชาชนของพยาบาลจตเวช
ในแตละเดอน เปนโอกาสทเครอขายไดรวมกนจดประชมวชาการ
เปนประจำาทกเดอน อยางสม ำาเสมอตอเนองกนมาเปนปทสาม
การประชมวชาการมไดมลกษณะเปนการบรรยาย แตพยาบาล
จตเวชทกคนนำาปญหาทพบทโรงพยาบาลชมชนหรอในชมชน
มาปรกษาหารอเพอฟนฟวชาการ และเพอนำาขอเสนอแนะจาก
เพอนฝงกลบไปทำางานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน
ในเขตของตวเอง พบวาพยาบาลจตเวชมความรเรองการใชยา
ดขนอยางมาก ความรเรองโรคทางจตเวชดขน และทศนะในการ
ทำางานรวมกบแพทยประจำาโรงพยาบาลหรอชมชนดขนตามลำาดบ
เมอพยาบาลจตเวชทำาหนาทรบยาแทนประชาชน จงเลยง
ไมไดทเภสชกรโรงพยาบาลชมชนตองเขามาชวยดแลการสงมอบ
ยา ทำาใหระบบยาจตเวชของหองยาโรงพยาบาลตางๆ พฒนา
มากขน มตวยาใหเลอกมากขน สะทอนถงแพทยประจำาโรงพยาบาล
มความรเรองยาจตเวชมากขน
หลงจากการจดประชมวชาการเชงปฏบตผานมาระยะหนง
รปแบบของการประชมประจำาเดอนพฒนาไปเปนการประชม
เชงแลกเปลยนเรยนรและ/หรอจดการความร พยาบาลจตเวช
โรงพยาบาลชมชนหมนเวยนมาเลาประสบการณตรงในการดแล
ผปวยจตเวชทยากตอการจดการ (difficult patients) เชน ผปวย
ทกาวราวและอาละวาดอยางรนแรง เปนตน เร องเลาความ
สำาเรจของแตละทานนาตนตาตนใจเปนอยางยงวาสามารถระดม
สรรพกำาลงจากชมชน ตำารวจ องคกรปกครองสวนทองถนเขามา
ชวยดแลไดอยางไร ทงนยงไมนบผปวยพษสราเรอรงทมอาการ
ทางสมอง ผปวยถกผกมดขงลมในบาน ผปวยยาเสพตด และ
ผปวยทถกละเมด เหลานเปนตวอยางผปวยซบซอนทการบรรยาย
วชาการมประโยชนนอย รไปกทำาอะไรไมได เพราะกรณซบซอน
เหลานไมมคำาตอบสำาเรจรปทางวชาการ แตทกคนสามารถพฒนา
วธดแลไปพรอมกนดวยการแลกเปลยนเรองเลา (story sharing)
ทด โดยมการจดกระบวนการและจดบนทกทด ทงนงานจตเวช
โรงพยาบาลจงหวดยงคงเปนแกนนอนใหทกคนมสวนรวมจดการ
งานสรางเครอขายการดแลจตเวช ตองการเสรภาพในการ
คดคนและสรางงาน เชนเดยวกบงานยากทวไป คนสำาคญคอ
คนทปฏบตงานในทองถนททำางานจรงเปนตวจรงทสถานทจรง
ไมวาจะเปนเจาหนาทสาธารณสขหรอไมใชกตาม แตอปสรรค
สวนใหญยงคงเกดจากการบรหารราชการจากสวนกลาง ทไมเขาใจ
บรบทของพนทเชนเดม
เวลาผปวยและญาต
เดนทางมาพบแพทย
แตละครงเสยคาใชจาย
ประมาณ500-1,000ตอวน
คาใชจายน
เคยหายไปจากครวเรอน
บดนไมตองจาย
“
”
นพ.วนย สวสดวร เลขาธการ สปสช. มอบนมผงสำาหรบ เดกออนจำานวนกวา2แสนบาทเพอชวยเหลอผประสบภยน ำาทวมโดยม นางสาวยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร เปนผรบมอบ ทศนยปฏบตการชวยเหลอผประสบอทกภย(ศปภ.)
นายวทยา บรณศร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข และคณะฯ มอบกระเปาครภณฑทางการแพทย ใหอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน(อสม.)เพอนำาไปใชดแลสขภาพประชาชนพนทประสบอทกภยจงหวดสระบร
นพ.วนย สวสดวร เลขาธการ สปสช. และคณะฯ บนทกภาพรวมกบ เจาหนาท รพ.สต. องคการบรหารสวนตำาบล กลมอาสาสมครสาธารณสข และประชาชนตำาบลเกรยงไกรจงหวดนครสวรรค
นพ.พรพล สทธวเศษศกด รองเลขาธการ สปสช. และคณะฯ ลงพนท เยยมผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบทอย ในระยะการฟนฟสมรรถภาพ ตามโครงการพฒนาระบบบรการผปวยระยะเฝาระวง(sub-acute)ณหมบานศรวชย
นพ.ทวเกยรต บญยไพศาลเจรญผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต11นพ.วระวฒน พนธครฑ รองเลขาธการ สปสช. ตรวจเยยมพนทโรงพยาบาลท ถกน ำาทวม จงหวดพระนครศรอยธยา เตรยมแผนรองรบการระบาดของโรค หลงน ำาลด
นพ.สพรรณ ศรธรรมมาอธบดกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกและนพ.วระวฒน พนธครฑรองเลขาธการสปสช.รวมมอจดหนวยบรการแพทยแผนไทยในศนยราชการเฉลมพระเกยรตถนนแจงวฒนะกรงเทพมหานคร
18 กาวใหม สปสช.
แวดวงหลกประกนสขภาพ
ศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชน สสจ. สมทรสงคราม รวมกบสปสช. เขต5 ราชบร คดเลอกผปวยโรคเรอรงตนแบบ ในการประกวดโครงการ “สโรคเรอรง”
นพ.ภมวชญ ขวญเมอง ผอ. สปสช. เขต11 สราษฎรธาน มอบรางวลQualityClaimAward2011 ใหกบหนวยบรการและหนวยงาน ทมผลงานยอดเยยมดานคณภาพของขอมลณโรงแรมไดมอนดพลาซาจงหวดสราษฏรธาน
นายบน ค มน เลขาธการสหประชาชาต เดนทางมาเยอนประเทศไทยระหวางวนท16-17 พฤศจกายน2554 โดยกลาวชนชมประเทศไทยมระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตทด และการบรหารจดการดานการเงนการคลง ทมประสทธภาพ
19กาวใหม สปสช.
เยยม รพ.สราษฎรธานดความสำาเรจตนแบบปลกถายไต
20 กาวใหม สปสช.
กาวไปดวยกน
นพ.วนย สวสดวร เลขาธการสปสช. กลาววาโครงการปลกถายไต
ในโรงพยาบาลสราษฎรฯ เปนการดำาเนนการระดบภมภาคทสามารถ
เปนตนแบบของระบบตามนโยบายของ สปสช. เกยวกบการพฒนา
ระบบบรการทดแทนไต เพอรองรบผปวยไตระยะสดทายทดำาเนนการ
กระจายทวประเทศ
“สำาหรบจงหวดสราษฎรธานพบวา ในป 2554 มผปวยไตจำานวน
1,460 ราย ผปวยไตวายเรอรงกลมดงกลาวตองบำาบดรกษาดวยการ
ลางไตผานชองทอง 369 ราย และฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม 306
ราย ผาตดเปลยนไตแลว 6 ราย ซงปจจบนแพทยจะแนะนำาวธการบำาบด
ดวยการผาตดปลกถายไต เพราะชวยทดแทนการสญเสยไดด ทสำาคญ
ยงเปนเหมอนการใหชวตใหมแกผปวย หลงจากผาตดหากผปวยมการ
ดแลสขภาพทดกจะชวยใหแขงแรง สามารถทำาภารกจประจำาวนได
อยางคนปกต สำาหรบในภาพรวมทวประเทศมหนวยบรการลางไตผาน
ชองทองจำานวน 11 แหง และจะพฒนาบคลากรตลอดจนหนวยบรการ
อนๆ อยางตอเนองเพอรองรบผปวยโรคไตทมจำานวน 18,200 คน”
เลขาธการ สปสช. กลาว
ดาน พญ.ธารณ พฒนพรยกล แพทยอายรกรรมโรคไต โรงพยาบาล
สราษฎรฯ ใหรายละเอยดวา ทผานมาผปวยทพบสวนมากจะมฐานะยากจน
ทางโรงพยาบาลมการดแลผปวยกลมนอยางตอเนอง โดยมหนวยไต
คอยบรการอยางเตมรปแบบ ทงการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม
การลางไตผานชองทอง และการรณรงคใหผปวยไตสามารถใชเครอง
ลางไตไดเองทบาน โดยบคลากรจากโรงพยาบาลจะฝกวธการใชเครองมอ
อยางถกตองเพอใหผปวยสามารถลางไตไดเอง
“วธดงกลาวเปนการบำาบดรกษาทดแทนไตททำาใหผปวยมคณภาพ
ชวตและอายยนขน แตไมไดทำาใหผ ปวยหายขาดจากโรคไตเรอรง
ผปวยทตองลางไตตดตอนานขนเปนหลายสบป จะเรมมภาวะแทรกซอน
เปนททราบกนดวา “โรคไต” แมจะไมใชโรคตดตอ แตกถอเปนภยคกคามสขภาพ
ของประชาชนอยไมนอยอยางทจงหวดสราษฎรธานพบผปวยไตพงสงในป 2554
จำานวน1,460รายจากประชากรราว1ลาน8พนคนทางโรงพยาบาลสราษฎรธาน
ไดใหความสำาคญกบผปวยกลมดงกลาว โดยมหนวยไตใหบรการอยางเตมรปแบบ
ทงฟอกเลอดดวยเครองไตเทยมไปจนถงการผาตดปลกถายไต
สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทททท.สำานกงานสราษฎรธานหมายเลขโทรศพท077288817-9
21กาวใหม สปสช.
จากของเสยทขจดไมหมดตามมา ไดแก ภาวะขาดสารอาหาร ภาวะ
ตดเชอ ภาวะซด ภาวะน ำาเกน รวมถงการตองเตรยมผดแล ขณะ
เดยวกนผปวยเองกอาจเกดความตงเครยดตามมาได ดงนนแพทยจง
แนะนำาใหผาตดปลกถายไต” พญ.ธารณอธบาย
คณหมอธารณยงบอกอกวาสวนมากผปวยทเกดการตดเชอ มกจะ
เปนผปวยทลางไตเองทบาน โดยในป 2552 พบอตราการตดเชอมากถง
28% สาเหตมาจากผปวยรเทาไมถงการณและมกใชน ำาทไมสะอาด
ผสมนำายา หรอทำาความสะอาดรางกายไมดพอ ภายหลงทางโรงพยาบาล
ไดสงเจาหนาทคอยดแลอยางใกลชด แตสำาหรบผปวยซงไมสามารถ
ดแลตวเองไดกตองเขารบการฟอกไต ลางไตทโรงพยาบาล ทำาใหสามารถ
ลดอตราการตดเชอลงได ขณะทอตราการตายจากโรคไตวายเรอรง
กรณทยงไมสามารถหาไตมาเปลยนทดแทนได มอยราว 16-20% ของ
ผปวยทงหมด ขณะนปญหาขาดแคลนไตยงคงเปนปญหาหลกเชนกน
แตโชคดทไดรบการสนบสนนจากสภากาชาดไทยอยางตอเนอง ปจจบนม
ผปวยอยระหวางรอรบไตจากการบรจาค 26 ราย และมแผนจะผาตด
ในเรวๆ นอก 5 ราย
ประทป วชพงษพ หนมใหญวย 34 ป ชาวบาน ตำาบลโคกลอย
อำาเภอตะกวทง จงหวดพงงา อาชพทำาสวนและทำาประมง ซงปวยดวย
โรคไตโดยไมทราบสาเหต เปนหนงในผปวยโรคไตทไดรบการผาตด
ปลกถายไต โดยใชสทธการรกษาพยาบาลในระบบหลกประกนสขภาพ
ซงชวยแบงเบาภาระคาใชจายไดอยางมาก
“ครงแรกผมไมคดจะรบกวนใคร และไมไดตองการรบบรจาคไต
จากใครเลย เพราะรสกวาการลางไตสปดาหละสองครงกนาจะเพยงพอแลว
นอกจากไขเคมไชยาทนาชมแลว จงหวดสราษฎรธานยงมสถานทนาชมมากมายหนงในนนคอเขอนรชชประภา(เดมเรยกวาเขอนเชยวหลาน)อยในเขตอทยานแหงชาตเขาสก เปนเขอนทสรางกนแมน ำาคลองแสง(บรเวณบานเชยวหลานตำาบลเขาพง)กจกรรมทนยมคอการลองเรอชมทะเลสาบเหนอเขอนเชยวหลานซงมภมทศนทสวยงาม โดยเฉพาะจดทมกลมเกาะหนปนโผลพนขอบนำาสเขยวมรกตหรอทเรยกกนวา“กยหลนนอย”หรอ“กยหลนเมองไทย”นอกจากการนงเรอทองเทยวชมเขอนแลว ยงสามารถพายเรอแคนนกนลมชมกยหลนนอยไดตามถนด ตกเยนนอนคางแรมบนแพกลางนำากไดบรรยากาศอกแบบ
นอกจากทวทศนทสวยงามของกยหลนเมองไทยแลวยงมกจกรรมการเดนปา เพอชนชม
แหลงทองเทยวหลกๆ เชน เดนปาเขาสก ซงมจดไฮไลตคอ ดอกบวผด วากนวาใหญทสด
ในโลก ถอวาเปนสงดงดดนกทองเทยวใหเขามาสมผส
พายเรอกนลม ชมกยหลนเมองไทย
และหากไมหายตองรกษาตอไปเรอยๆ กยอมตายดกวาหมดเงนคา
รกษาจำานวนมหาศาล แตพชาย (นายสรชย วชพงษพ) กใหกำาลงใจ
มาตลอด และยนดบรจาคไตให พชายบอกผมวาหากเปลยนไตแลว
กจะสามารถชวยกนทำางานหาเลยงครอบครวได ผมจงตดสนใจรบการ
ผาตดปลกถายไตในป 2552 ท รพ.สราษฎรธาน หลงจากผาตดแลว
ชวตดขนเรอยๆ ปจจบนผมสามารถใชชวตประจำาวนไดอยางปกต และ
ไมตองกลายเปนภาระของลกกบภรรยา และทดใจมากคอวนนสามารถ
ชวยพชายออกหาปลาเพอสรางรายไดแกครอบครว” อดตผปวยโรคไต
เรอรงกลาวดวยรอยยม
โดยธญจนพรสกสดงานประชาสมพนธสปสช.เขต2พษณโลก
22 กาวใหม สปสช.
เรองเลาจากพนท
บทบาทสำาคญของภาคประชาชนคอการเปนศนยกลางในการ
ตดตอประสานความชวยเหลอจากหนวยงานทงภายในและภายนอก
จากการไดพดคยกบนางผองนภา เนยมนวม ประธาน อสม. จ.สโขทย
และยงเปนประธานศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชน
จ.สโขทย และ อปสข.ตวแทนภาคประชาชน ทำาใหผเขยนทราบวา ภาค
ประชาชนไดเสนอแผนงานโครงการเพอฟนฟและชวยเหลอประชาชน
หลงน ำาลด ประกอบดวยกจกรรม การสำารวจขอมลประชาชนกลมเสยง
ทมปญหาสขภาพ เชน ผสงอาย คนพการ ผปวยเบาหวาน ความดน
โลหตสง ของแตละหมบานทงตำาบลโดยดำาเนนการรวมกบ อบต. และ
สถานอนามย ไปแลว
กองทนหลกประกนสขภาพตำาบลปากแคว สภยน ำาทวม ฟนฟหลงน ำาลดดวยการมสวนรวมของประชาชน
ปญหาพบตภยน ำาทวมในพนทตำาบลปากแคว อำาเภอเมอง จงหวดสโขทย เกดขน
อยางตอเนอง เปนประจำาทกป โดยเฉพาะป 2554 น ชาวตำาบลปากแคว ตองเผชญอทกภย
ซ ำาซากสงเปนประวตการณ ถง 11 ครง ทำาใหภาคประชาชนเกดความตระหนกถงการม
สวนรวมของประชาชนและชมชนทองถนในการชวยเหลอกนระยะเรงดวน
ประสบการณน ำาทวมซำาซาก ตำาบลปากแคว อำาเภอเมองสโขทย
ปองกนนำาทวม
“ชวงน ำาลดเราไดออกคดกรองผประสบภยน ำาทวม พบวามภาวะ
เสยงในเรองของสขภาพจตหลายคน คอคนทปวยอยแลวกมและคนท
มความเสยงหลงจากประสบภยน ำาทวมกม รวมๆ แลวตำาบลปากแคว
มผปวยทมความเสยงประมาณ 17 ราย เราไดทำาแผนไววาจะออก
เยยมบานและจดกจกรรมออกกำาลงกาย นอกจากนกมผปวยเรอรง
สวนใหญไมมลกหลานดแล อสม. กจะเขาไปเยยมบาน ไปดแล
ชวนมาทำากจกรรม” ปาผองนภาเลาใหฟง
ความเขมแขงของภาคประชาชน เหนไดชดจากเหตการณอทกภย
โดยเฉพาะในเรองการใหความชวยเหลอพนองผประสบภย ปาผองนภา
บอกวาเนนการมสวนรวมและการบรหารจดการทรวดเรว โดยไดมการ
23กาวใหม สปสช.
จดทะเบยนนตบคคลภายใตชอ “สมาคมอาสาสมครสาธารณสขจงหวด
สโขทย” ซงมผลดในดานการบรหารจดการ มการเชอมโยงการทำางาน
ของภาคประชาชนทงจงหวด
“ชวงน ำาทวมเราคอนขางเขาใจระเบยบขอปฏบตของทางภาครฐ
โดยเฉพาะการเบกจายเงน โชคดทแตละตำาบลมเงนกองทนสวสดการ
ชมชน ออมวนละ 1 บาท กไดใชเงนสวนนในการชวยเหลอผทประสบ
อทกภย การชวยเหลอบางครงกใหเปนเงนสดไดเลย เพราะคนสวนใหญ
จะบอกวาขาวสารหรอบะหมกงสำาเรจรปมเยอะแลว ไมอยากได แต
ทเขาตองการคอเงนสดสำาหรบซอหาเครองอปโภคบรโภคอยางอน
เราจะชวยเหลอทนท อยางเชน ประชมวนนพรงนกแจกเงนไดเลย
แตกตองจดสรรปนสวนกน ใครเดอดรอนมากกไดมากหนอย ในภาพรวม
ของจงหวด อสม. เราไดจดทะเบยนนตบคคลแลว ทำาใหมระบบบรหาร
จดการทเปนรปธรรมยงขนและมการประสานงานกนอยตลอด รวมถง
ผนำาทองถนทงผใหญบาน กำานน นายก อบต. ตางใหความรวมมอ
และทำางานรวมกนแบบบรณาการมาโดยตลอด”
สวนในดานการดำาเนนงานรวมกบกองทนสขภาพตำาบลปากแคว
ทพเศษคอมการตงกตการวมกนในการสมทบเงนเพอทำางานดาน
สขภาพ โดยใหแตละหมบานนำาเงนกองทนหมบานมาสนบสนน 15%
เรองนปาผองนภาอธบายวา แตเดมการดำาเนนโครงการดานสขภาพ
โดยใชงบจากกองทนหลกประกนฯ และสวนใหญจะเปนการคดกจกรรม
หรอโครงการจากผนำาชมชน เชน ควรจะจดกจกรรมออกกำาลงกายทกวน
แตไมไดถามประชาชนวาเขาเหนดวยหรอไม
“ตอนนเราเปลยนวธคดใหม และเนนการทำาประชาคม โดยให
ประชาชนเปนผกำาหนดเลยวา เขาอยากดแลสขภาพของตวเองอยางไร
เชน อยากออกกำาลงกาย จะทำากวนตอสปดาห ใหเขาเปนผกำาหนด
จงจะเกดความรวมมอ เพราะเมอเขาเปนคนคด เขากจะเตมใจทำาหรอ
com
mun
icat
ion
Upda
te
หนงสอ:รายงานสขภาพโลกประจำาป พ.ศ. 2553นำาเสนอระบบการเงนการคลงสาธารณสขบนเสนทางระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาตลอดป2553
หนงสอ:คมอแนวทางปฏบตในการขอรบคาใชจายเพอบรการสาธารณสข ประจำาปงบประมาณ 2555 นำาเสนอหลกเกณฑแนวทางการปฏบต เพอขอรบเงนคาใชจายเพอบรการสาธารณสขในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตประจำาปงบประมาณ2555
หนงสอ:คมอหลกประกนสขภาพแหงชาต 2555 นำาเสนอแนวทางการดำาเนนงานประจำาป2555ของทกภาคสวนทเกยวของใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายในการสรางระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต
เศษวชพช ดนทราย ทบถมพนทการเกษตร อบต.ปากแคว สำารวจความเสยหายและความตองการของประชาชน
ทองถน ประชาชน ภาค มสวนรวมสรางแกนนำาสขภาพแบบองครวม
บรรยากาศ...ทไหนกทำาได
มารวมกจกรรมอยางพรอมเพรยง อกสวนหนงทอยากใหมการสมทบเงน
กองทนหมบาน เพอนำามาดแลสขภาพ เพราะไมอยากใหยดตดกบเงน
กองทนหลกประกนฯ จนเกนไป ไมอยากใหเอาเงนเปนทตงเพราะถาเงน
หมดกจกรรมกไมตอเนอง จงเสนอใหมการนำาเงนกองทนหมบานมาสมทบ
ดวย ทำาใหสามารถจดกจกรรมไดอยางตอเนอง ซงจะเกดความยงยนกวา”
เรวๆ นจะมการจดกจกรรมพฒนาศกยภาพ อสม. ผนำาชมชน และกลมสตร
เพอสรางแกนนำาสขภาพแบบองครวม นำาไปสการสอสารสรางความเขาใจ
ทถกตองแกประชาชน และเพอรบมอพบตภยธรรมชาตในอนาคตอกดวย เหน
วธคดของภาคประชาชนอยางนแลวขอปรบมอใหดงๆ เพอเปนกำาลงใจคะ
โดย ศรวรรณ วระกล
Big cleaning day ท อบต.มะตองปลดองคการบรหารสวนตำาบลมะตอง
24 กาวใหม สปสช.
กอนหนานยอมรบวาคณะกรรมการกองทนฯ ยงไมเขาใจบทบาท
หนาทอยางชดเจน จงเกรงวาจะไมสามารถใชงบประมาณไดตรงตาม
วตถประสงค ดท สปสช.เขต 2 พษณโลก นำาโดย นพ.ชาตร เจรญศร
ผชวยผอำานวยการ สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)
เขต 2 พษณโลก พรอมดวยเจาหนาท ตดตามลงพนทประสบอทกภย
นำาทวมขงตอเนองในพนท อ.พรหมพราม ตงแตเดอนสงหาคมทผานมา
ซงการลงพนทดงกลาวคณหมอชาตรบอกวา มวตถประสงคเพอชแจง
การดำาเนนกจกรรมชวยเหลอและฟนฟพนทประสบอทกภยหลงน ำาลด
โดย สปสช. สนบสนนใหกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถน
หรอพนทสามารถใชงบประมาณจากกองทนฯ เพอแกไขปญหาดาน
สาธารณสขแกประชาชนกลมตางๆ ในพนทประสบอทกภย โดยเฉพาะ
การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคอยางเรงดวน ซงภายในระยะเวลา
1-2 สปดาหหลงน ำาลด ชมชนจำาเปนตองไดรบการฟนฟ ระบบประปา
น ำาสะอาด และการกำาจดขยะ นำาเนาเสย รวมถงการดแลผปวยในระยะ
เรงดวน เชน เดกเลก ผพการ ผปวยทนอนตดเตยง การสำารวจขอมล
และทำาแผนทความเสยหาย ทง อบต. หนวยบรการสาธารณสข และ
ภาคประชาชนกสามารถดำาเนนกจกรรมเพอบรรเทาความเดอดรอน
ของประชาชนในพนทได ในลกษณะเสนอแผนงานโครงการตอคณะ
กรรมการกองทนฯ เพอดำาเนนกจกรรมดงกลาวได
การลงพนทชแจงการดำาเนนงานกองทนฯ ในชวงประสบปญหา
อทกภยของ สปสช. เขต 2 พษณโลก ครงน จงทำาให อบต. เขาใจ
การบรหารจดการงบประมาณกองทนฯ เพอชวยเหลอประชาชนในพนท
มากยงขน ดงนนเมอวนท 23 พฤศจกายนทผานมา อบต.มะตอง
จงไดรวมกบชมชนจดกจกรรม Big cleaning day โดยใชงบประมาณ
จากกองทนฯ ราว 10,000 บาทเศษ ในการจดกจกรรมทำาความสะอาด
ชมชนหลงน ำาลดขนทหม 10 เนองจากเปนพนทประสบปญหาน ำาทวม
รนแรงทสด ซงไดรบความรวมมออยางดจากประชาชนในพนทหม 10
และยงมนกเรยน กลมแมบาน เจาหนาทสาธารณสข มาชวยกน
ทำาความสะอาดชมชน
นอกจากนยงมการซอมแซมระบบประปา จดซอคลอรน สารทดสอบ
ความเปนกรดเปนดางทจำาเปน และทคงตองเรงดำาเนนการตอไป
คอเรองซอมแซมบานเรอนทพงเสยหายประมาณ 72 ครวเรอน โดย
สวนนไดรบงบประมาณชวยเหลอจากทางจงหวดราว 660,000 บาท
คาดวาจะไดเรมดำาเนนการในเรวๆ น เพราะเปนสงทชาวบานตองการ
มากทสด
ไมวาน ำาจะทวมมากหรอนอย ลวนแตสรางปญหา
ตามมาทงสน กไดแตหวงวาเหตการณแบบน
จะไมเกดขนซ ำาแลวซ ำาเลา
เหตการณนำาทวมครงใหญทผาน
มา ทำาใหทองถนหลายแหงประสบปญหา
ความเดอดรอน อยางท อบต.มะตอง
อ.พรหมพราม จ.พษณโลก ทนตอง
เผชญนำาทวมรวม 3 เดอน งบประมาณ
จากกองทนหลกประกนสขภาพตำาบล
มะตอง อ.พรหมพราม ถอไดวามบทบาท
สำาคญในการฟนฟชมชนหลงนำ าลด
ผานกจกรรม Big cleaning day
สปสช. ปลดลอก ผปวยเอชไอวทกสทธ
ทประสบภยน ำาทวม รบยาท รพ.รฐทกแหง
Big cleaning day ท อบต.มะตองปลดองคการบรหารสวนตำาบลมะตอง
นายวทยา บรณะศร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข
กลาววา จากสถานการณนำาทวมขณะน สงผลกระทบตอสขภาพของ
ประชาชน โดยเฉพาะผตดเชอเอชไอว ซงตองรบประทานยาตานไวรส
เอชไอวอยางตอเนอง เปนประจำาทกวน หากไมไดรบยาอยางตอเนองแลว
อาจจะสงผลใหเกดภาวะดอยาได ซงปญหานำาทวม ทำาใหโรงพยาบาล
บางแหงทเปนศนยการบรการยาตานไวรส ตองปดบรการ เพราะอยใน
พนททไดรบความเสยหาย รวมถงยาทผตดเชอมสำารองไวไดหายไป
กบกระแสน ำา จงไดมอบหมายให สปสช. ดำาเนนการแกไขปญหาน
โดยเรงดวน
ดานนายแพทยวนย สวสดวร เลขาธการ สปสช. กลาววา เพอ
แกไขปญหาการขาดยาของผตดเชอ สปสช. จงปรบระบบใหผตดเชอ
ทกคนทไมสามารถไปรบยาทโรงพยาบาลตามสทธการรกษาของ
ตวเองได สามารถไปรบยาทโรงพยาบาลของรฐทใดกได หรอศนยบรการ
ชวคราวของโรงพยาบาลในแตละพนท ซงสามารถเขารบบรการได
ทกสทธประโยชนการรกษา ไดแก สทธหลกประกนสขภาพถวนหนา
(บตรทอง) สทธประกนสงคม สวสดการขาราชการ รวมทงแรงงาน
ขามชาตทรบยาในโครงการ NAPHA Extension โดยไมตองเสยคาใชจาย
ใดๆ ทงสน และหากผประสงคจะใชบรการยงมกลองหรอขวดยาเหลออย
กขอใหนำามาดวย เพอเจาหนาทสะดวกทจะตรวจสอบขอมลและจายยา
ไดถกตอง
ขณะเดยวกนภาคประชาสงคมทเกยวของอยางเครอขายผตดเชอ
เอชไอว/เอดส ประเทศไทย และมลนธเขาถงเอดส ไดเปดหมายเลข
โทรศพทใหคำาปรกษาและสอบถามขอมลเกยวกบการรบยา หรอ
ขอความชวยเหลอเพมเตมในกรณทไมสามารถออกมารบยาได
ดวยตวเอง และกรณตางๆ ไดท
มลนธเขาถงเอดส โทร. 0 2372 2222 ทกวน 10.00-22.00 น.
เครอขายผตดเชอเอชไอว/เอดส โทร. 0 2377 5021 วนจนทร-วนศกร
เวลา 09.00-17.00 น. และสายดวน สปสช. โทร. 1330 ทกวน ตลอด
24 ชวโมง
กาวทนโรค
รมว.สธ. มอบหมายให สปสช. ดำาเนน
การแกไขปญหาผตดเชอเอชไอวในพนท
น ำาทวมไมสามารถรบยาตานทงจากการ
เดนทางลำาบาก หรอโรงพยาบาลถกนำาทวม
สปสช. ไดประสานเครอขายผตดเชอ
เอชไอว/เอดส ประเทศไทย และมลนธ
เข าถง เอดส รวมมอแก ไขปญหาให
ผตดเชอเอชไอวทกคนทกสทธประโยชน
การรกษาสามารถเขารบยาไดทโรงพยาบาล
ของรฐทกแหง
4 กาวใหม สปสช.
ผมสทธหลกประกนสขภาพ
คอ คนไทยทมเลขประจำาตวประชาชน 13 หลก และไมมสทธสวสดการรกษาพยาบาล
ตามกฎหมายประกนสงคม หรอสทธสวสดการรกษาพยาบาลของขาราชการ/
พนกงานรฐวสาหกจ หรอสวสดการรกษาพยาบาลอยางอนทรฐจดให
www.nhso.go.th
บรการ 24 ชวโมง
รบฟงขอมลทวไปเกยวกบสทธหลกประกนสขภาพ กด 1
ตรวจสอบสทธรกษาพยาบาลอตโนมต กด 2
รบฟงการแกไขสทธรกษาพยาบาล
ไมตรงตามจรง กด 3
สำาหรบผ ใหบรการ กด 4
ตดตอศนยพษวทยาเพอ
ปรกษาเรองสารพษ กด 5
ตดตอเจาหนาท กด 0
สายดวน สปสช. 1330
สายดวน สปสช. โทร.
อนใจ ใกล ไกล
บรการขอมลสทธหลกประกนสขภาพ (บตรทอง)
