NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền...

22
AASC Auditing Firm Member of HLB International Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC _____________________________________________________________________________________ Tài liu dành cho người đã nm vng Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định s15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan. 1 NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP BAN HÀNH THEO THÔNG TƯ S200/2014/TT-BTC LI GII THIU Thông tư số 200/2014/TT-BTC được BTài chính ban hành ngày 22/12/2014 có thể xem như một định hướng ln nhằm thay đổivmặt tư duy của người làm công tác kế toán, từng bước đưa chế độ kế toán doanh nghipVit Nam tim cn vi các chun mc kế toán quc tế. Trong khuôn khbn tin này, AASC sgiúp quý vnhanh chóng nm bắt được những điểm khác bit hoặc được làm rõ thêm trong Chế độ kế toán doanh nghip mi ban hành so vi Chế độ kế toán doanh nghip ban hành theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC trước đây. Chúng tôi tin tưởng rằng đây sẽ là tài liu rt hu ích cho quý vtrong sut quá trình thc hin công tác kế toán ti doanh nghip. Quý vcũng có thể dễ dàng đối chiếu đến bsách Chế độ kế toán doanh nghip do BTài chính ban hành chính thc theo Quyết định xut bn số 16/QĐ-NXBTC ngày 27/1/2015 (Mã ISBN:987-604-79-0730-4 và 978-604-79-0731-1) bng vic tra cu theo strang ghi ct tham chiếu. Ví d: Tr8-Q1 nghĩa là trang s8 ca quyn s1 sách Chế độ kế toán doanh nghip do BTài chính ban hành nên trên. Chúng tôi cũng xin lưu là số trang có thể thay đổi trong trường hp quý vtham chiếu đến bsách khác vi bộ sách chúng tôi đã nêu trên đây. Trân trng. Nội dung Tham chiếu NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP 1. Phù hợp với thực tiễn, hiện đại và mang tính khả thi; 2. Tôn trọng bản chất của nghiệp vụ kinh tế hơn hình thức; 3. Linh hoạt và mở; lấy mục tiêu đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành ra quyết định kinh tế của doanh nghiệp, phục vụ nhà đầu tư và chủ nợ làm trọng tâm; không kế toán vì mục đích thuế; 4. Phù hợp với thông lệ quốc tế; 5. Tách biệt kỹ thuật kế toán trên tài khoản và Báo cáo tài chính (BCTC); khái niệm ngắn hạn và dài hạn chỉ áp dụng khi trình bày Bảng cân đối kế toán, không áp dụng đối với tài khoản; 6. Đề cao trách nhiệm của người hành nghkế toán. PHẦN 1: QUY ĐỊNH CHUNG

Transcript of NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền...

Page 1: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

1

3.02

NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONGCHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP

BAN HÀNH THEO THÔNG TƯ SỐ 200/2014/TT-BTC

LỜI GIỚI THIỆU

Thông tư số 200/2014/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành ngày 22/12/2014 có thể xem như một địnhhướng lớn nhằm thay đổi về mặt tư duy của người làm công tác kế toán, từng bước đưa chế độ kế toándoanh nghiệpViệt Nam tiệm cận với các chuẩn mực kế toán quốc tế.

Trong khuôn khổ bản tin này, AASC sẽ giúp quý vị nhanh chóng nắm bắt được những điểm khác biệthoặc được làm rõ thêm trong Chế độ kế toán doanh nghiệp mới ban hành so với Chế độ kế toán doanhnghiệp ban hành theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC trước đây. Chúng tôi tin tưởng rằng đây sẽ là tài liệurất hữu ích cho quý vị trong suốt quá trình thực hiện công tác kế toán tại doanh nghiệp.

Quý vị cũng có thể dễ dàng đối chiếu đến bộ sách Chế độ kế toán doanh nghiệp do Bộ Tài chính ban hànhchính thức theo Quyết định xuất bản số 16/QĐ-NXBTC ngày 27/1/2015 (Mã ISBN:987-604-79-0730-4và 978-604-79-0731-1) bằng việc tra cứu theo số trang ghi ở cột tham chiếu. Ví dụ: Tr8-Q1 nghĩa là trangsố 8 của quyển số 1 sách Chế độ kế toán doanh nghiệp do Bộ Tài chính ban hành nên trên.

Chúng tôi cũng xin lưu là số trang có thể thay đổi trong trường hợp quý vị tham chiếu đến bộ sách khácvới bộ sách chúng tôi đã nêu trên đây.

Trân trọng.

Nội dung Tham chiếu

NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP1. Phù hợp với thực tiễn, hiện đại và mang tính khả thi;

2. Tôn trọng bản chất của nghiệp vụ kinh tế hơn hình thức;

3. Linh hoạt và mở; lấy mục tiêu đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành ra quyết địnhkinh tế của doanh nghiệp, phục vụ nhà đầu tư và chủ nợ làm trọng tâm; không kếtoán vì mục đích thuế;

4. Phù hợp với thông lệ quốc tế;

5. Tách biệt kỹ thuật kế toán trên tài khoản và Báo cáo tài chính (BCTC); khái niệmngắn hạn và dài hạn chỉ áp dụng khi trình bày Bảng cân đối kế toán, không ápdụng đối với tài khoản;

6. Đề cao trách nhiệm của người hành nghề kế toán.

PHẦN 1: QUY ĐỊNH CHUNG

Page 2: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

2

3.02

Nội dung Tham chiếu

Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thànhphần kinh tế. Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) được vận dụng quy định của Thông tưnày để kế toán phù hợp với đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của mình.

Đ1-TT200

Tr7-Q1

Phạm vi điều chỉnh: Hướng dẫn việc ghi sổ kế toán, lập và trình bày Báo cáo tài chính,không áp dụng cho việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp đối với ngân sách Nhànước.

Đ2-TT200

Tr8-Q1

Lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán

1. Doanh nghiệp có nghiệp vụ thu, chi chủ yếu bằng ngoại tệ xem xét, quyết định lựachọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báocho cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

K1-Đ4-TT200Tr8-Q1

2. Đơn vị tiền tệ trong kế toán là đơn vị tiền tệ : K2-Đ4-TT200Tr8-Q1

a) Được sử dụng chủ yếu trong các giao dịch bán hàng, cung cấp dịch vụ, thườnglà đơn vị tiền tệ dùng để niêm yết giá bán và được thanh toán; và

b) Được sử dụng chủ yếu trong việc mua hàng hóa, dịch vụ, ảnh hưởng lớn đếnchi phí sản xuất kinh doanh, thường là đơn vị tiền tệ dùng để thanh toán cho cácchi phí đó.

Chuyển đổi BCTC lập bằng ngoại tệ sang đồng Việt Nam (VND)

1. Doanh nghiệp sử dụng ngoại tệ làm đơn vị tiền tệ trong kế toán thì đồng thời vớiviệc lập BCTC bằng ngoại tệ còn phải chuyển đổi BCTC sang VND khi công bốvà nộp cho cơ quan quản lý Nhà nước.

K1-Đ5-TT200

Tr9-Q1

2. Khi chuyển đổi BCTC được lập bằng ngoại tệ sang VND, doanh nghiệp phải trìnhbày rõ trên Bản thuyết minh những ảnh hưởng (nếu có) đối với BCTC.

K3-Đ5-TT200

Tr9-Q1

3. Báo cáo tài chính mang tính pháp lý để công bố ra công chúng là BCTC bằngVND và phải được kiểm toán.

Đ6-TT200

Tr9-Q1

4. Chuyển đổi BCTC lập bằng ngoại tệ sang VND II.11.2-TT200Tr120-Q2

a) Nguyên tắc:

- Tài sản và nợ phải trả được quy đổi theo tỷ giá giao dịch thực tế cuối kỳ (là tỷgiá chuyển khoản của một ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thườngxuyên có giao dịch);

- Vốn đầu tư của chủ sở hữu được quy đổi theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngàygóp vốn;

- Chênh lệch tỷ giá và chênh lệch đánh giá lại tài sản được quy đổi theo tỷ giágiao dịch thực tế tại ngày đánh giá;

- Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (LNST), các quỹ trích từ LNST được quyđổi bằng cách tính toán theo các khoản mục của Báo cáo kết quả hoạt độngkinh doanh (KQKD);

- Các khoản mục thuộc Báo cáo KQKD và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (LCTT)được quy đổi theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh hoặc tỷ giábình quân kỳ kế toán (nếu chênh lệch không vượt quá 3%).

Page 3: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

3

3.02

Nội dung Tham chiếu

b) Phương pháp kế toán chênh lệch tỷ giá do chuyển đổi BCTC sang VND: Đượcghi nhận trên chỉ tiêu “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” – Mã số 417 thuộc phần vốnchủ sở hữu của Bảng cân đối kế toán.

Thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán1. Khi có sự thay đổi lớn về hoạt động quản lý và kinh doanh dẫn đến đơn vị tiền tệ

được sử dụng trong các giao dịch kinh tế không còn phù hợp được thay đổi đơn vịtiền tệ trong kế toán. Việc thay đổi từ một đơn vị tiền tệ ghi sổ kế toán này sangmột đơn vị tiền tệ ghi sổ kế toán khác chỉ được thực hiện tại thời điểm bắt đầuniên độ kế toán mới. Doanh nghiệp phải thông báo cho cơ quan thuế quản lý trựctiếp về việc thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán chậm nhất là sau 10 ngày làmviệc kể từ ngày kết thúc niên độ kế toán.

Đ7-TT200

Tr10-Q1

2. Tỷ giá áp dụng khi thay đổi đơn vị tiền tệ kế toán: II.12-TT200Tr121-Q2

a) Áp dụng tỷ giá chuyển khoản của ngân hàng thương mại nơi thường xuyên cógiao dịch tại thời điểm đầu niên độ kế toán để chuyển đổi số dư trên sổ kế toán đốivới các khoản mục thuộc Bảng cân đối kế toán (CĐKT);

b) Áp dụng tỷ giá chuyển khoản bình quân kỳ trước liền kề với kỳ thay đổi (nếuxấp xỉ tỷ giá thực tế) để trình bày thông tin so sánh trên Báo cáo KQKD và Báocáo LCTT của kỳ có sự thay đổi.

3. Khi thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán, phải trình bày rõ trên Bản thuyết minhBCTC lý do thay đổi và những ảnh hưởng (nếu có) đối với BCTC.

II.12.3-TT200Tr122-Q2

Quyền và trách nhiệm của doanh nghiệp đối với việc tổ chức kế toán tại các đơn vịkhông có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc

Đ8-TT200Tr10-Q1

1. Doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức bộ máy kế toán và phân cấp hạch toán ở cácđơn vị hạch toán phụ thuộc phù hợp với đặc điểm hoạt động, yêu cầu quản lý củamình và không trái với quy định của pháp luật.

2. Doanh nghiệp quyết định việc kế toán tại đơn vị hạch toán phụ thuộc có tổ chứcbộ máy kế toán riêng đối với:a) Việc ghi nhận khoản vốn kinh doanh tại đơn vị hạch toán phụ thuộc là nợ phảitrả hoặc vốn chủ sở hữu;

b) Đối với các giao dịch mua, bán, điều chuyển sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ nộibộ: Doanh thu, giá vốn chỉ được ghi nhận riêng tại từng đơn vị hạch toán phụthuộc nếu sự luân chuyển sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ giữa các khâu trong nộibộ về bản chất tạo ra giá trị gia tăng trong sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Việcghi nhận doanh thu từ các giao dịch nội bộ để trình bày trên BCTC của các đơn vịkhông phụ thuộc vào hình thức của chứng từ kế toán (hóa đơn hay chứng từluân chuyển nội bộ);c) Việc phân cấp kế toán tại đơn vị hạch toán phụ thuộc: Tùy thuộc mô hình tổchức kế toán tập trung hay phân tán, doanh nghiệp có thể giao đơn vị hạch toánphụ thuộc phản ánh đến lợi nhuận sau thuế chưa phân phối hoặc chỉ phản ánhđến doanh thu, chi phí.

Đăng ký sửa đổi Chế độ kế toán Đ9-TT200Tr11-Q1

1. Nếu bổ sung tài khoản cấp 1, cấp 2 hoặc sửa đổi tài khoản cấp 1, cấp 2 về tên, kýhiệu, nội dung và phương pháp hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đặc thù

Page 4: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

4

3.02

Nội dung Tham chiếu

phải được sự chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính trước khi thực hiện.

2. Nếu bổ sung mới hoặc sửa đổi biểu mẫu, tên và nội dung các chỉ tiêu của BCTCphải được sự chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính trước khi thực hiện.

3. Tất cả chứng từ và sổ kế toán đều thuộc loại không bắt buộc. Doanh nghiệpđược tự thiết kế mẫu biểu và hình thức theo yêu cầu quản lý của mình.

Chế độ kế toán đối với nhà thầu nước ngoài có cơ sở thường trú tại Việt Nam Đ10-TT200Tr12-Q1

1. Các nhà thầu có đặc thù áp dụng theo chế độ kế toán do Bộ Tài chính ban hànhriêng cho nhà thầu;

2. Các nhà thầu không có chế độ kế toán do Bộ Tài chính ban hành riêng thì đượclựa chọn áp dụng đầy đủ chế độ kế toán hoặc vận dụng một số nội dung của chếđộ kế toán, nếu áp dụng đầy đủ chế độ kế toán thì phải thực hiện nhất quán cho cảniên độ.

3. Phải thông báo cho cơ quan thuế về chế độ kế toán áp dụng không chậm hơn 90ngày kể từ thời điểm bắt đầu chính thức hoạt động. Khi thay đổi thể thức áp dụngchế độ kế toán phải thông báo cho cơ quan thuế không chậm hơn 15 ngày làm việckể từ ngày thay đổi.

4. Nhà thầu nước ngoài phải kế toán chi tiết theo từng Hợp đồng nhận thầu (từngGiấy phép nhận thầu), từng giao dịch làm cơ sở để quyết toán hợp đồng và quyếttoán thuế.

5. Trường hợp Nhà thầu áp dụng đầy đủ chế độ kế toán nhưng có nhu cầu bổ sung,sửa đổi thì phải đăng ký theo quy định tại Điều 9 Thông tư này và chỉ được thựchiện khi có ý kiến chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính. Trong vòng 15 ngàylàm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Bộ Tài chính có trách nhiệm trả lời bằng vănbản cho nhà thầu nước ngoài về việc đăng ký nội dung sửa đổi, bổ sung Chế độ kếtoán.

Chứng từ kế toán Đ117-TT200

Tr208-Q2

1. Các chứng từ kế toán đều thuộc loại hướng dẫn (không bắt buộc), Doanh nghiệpđược chủ động xây dựng, thiết kế biểu mẫu chứng từ kế toán phù hợp với đặcđiểm hoạt động và yêu cầu quản lý của mình nhưng phải đáp ứng được các yêucầu của Luật kế toán và đảm bảo nguyên tắc rõ ràng, minh bạch, kịp thời, dễ kiểmtra, kiểm soát và đối chiếu.

2. Trường hợp không tự xây dựng và thiết kế biểu mẫu chứng từ cho riêng mình,doanh nghiệp có thể áp dụng hệ thống biểu mẫu và hướng dẫn nội dung ghi chépchứng từ kế toán theo hướng dẫn Phụ lục 3 của Thông tư 200/2014/TT-BTC

3. Các doanh nghiệp có các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đặc thù thuộc đối tượng điềuchỉnh của các văn bản pháp luật khác thì áp dụng theo quy định về chứng từ tạicác văn bản đó.

4. Việc phân cấp ký trên chứng từ kế toán do Tổng Giám đốc (Giám đốc) doanhnghiệp quy định phù hợp với luật pháp, yêu cầu quản lý, đảm bảo kiểm soát chặtchẽ, an toàn tài sản

Đ118-TT200Tr210-Q2

Page 5: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

5

3.02

Nội dung Tham chiếu

Sổ kế toán Đ122-TT200

1. Tất cả các biểu mẫu sổ kế toán (kể cả các loại Sổ Cái, sổ Nhật ký) đều thuộc loạikhông bắt buộc. Doanh nghiệp được tự xây dựng biểu mẫu sổ kế toán cho riêngmình nhưng phải đảm bảo cung cấp thông tin về giao dịch kinh tế một cách minhbạch, đầy đủ, dễ kiểm tra, dễ kiểm soát và dễ đối chiếu.

Đ9K3b-TT200

Đ122-TT00

2. Nếu không tự xây dựng sổ kế toán, doanh nghiệp có thể áp dụng các hình thức sổkế toán được hướng dẫn trong phụ lục số 4 Thông tư 200/2014/TT-BTC.

Đ9K3b-TT200

Đ122-TT00

3. Được tự sửa chữa sổ kế toán theo phương pháp phù hợp với Luật kế toán và điềuchỉnh hồi tố theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 29.

Đ125-TT200

PHẦN 2: TÓM TẮT MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI TRONG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN

I. Kế toán tiền1. Vàng tiền tệ được hạch toán như tiền mặt. Vàng tiền tệ là vàng được sử dụng

với các chức năng cất trữ giá trị, không bao gồm các loại vàng được phân loại làhàng tồn kho (với mục đích là nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm hoặc hànghoá để bán). Vàng tiền tệ được đánh giá lại theo giá mua trên thị trường trongnước tại thời điểm báo cáo.

Tr31-Q1

2. Chênh lệch đánh giá lại vàng tiền tệ được ghi nhận vào doanh thu tài chính nếu lãihoặc vào chi phí tài chính nếu lỗ

Tr38-Q1

3. Khoản thấu chi ngân hàng không được ghi âm trên tài khoản tiền gửi ngân hàngmà được phản ánh tương tự như khoản vay ngân hàng.

Tr38-Q1

4. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

II. Kế toán các giao dịch ngoại tệ

1. Xác định tỷ giá giao dịch thực tế trong các giao dịch: Tr414-Q1

Tỷ giá giao dịch thực tế khi góp vốn; Khi ghi nhận và đánh giá lại nợ phải thu;Khi ghi nhận và đánh giá lại nợ phải trả; Khi đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ;Khi thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán.

2. Áp dụng tỷ giá cho một số giao dịch Tr416-Q1

- Khoản người mua trả tiền trước hoặc trả trước cho người bán: Áp dụng tỷ giágiao dịch thực tế;

- Ghi nhận doanh thu hoặc tài sản phát sinh từ giao dịch nhận trước hoặc trảtrước: áp dụng tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm nhận trước của người mua;

- Đối với bên Có các tài khoản vốn bằng tiền: Chỉ áp dụng tỷ giá bình quân giaquyền di động (bình quân gia quyền sau từng lần nhập).

3. Đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ

a) Định nghĩa Tr417-Q1

Page 6: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

6

3.02

Nội dung Tham chiếu

- Tiền, tương đương tiền, tiền gửi có kỳ hạn, nợ phải thu, nợ phải trả bằng ngoạitệ, các khoản đi vay, cho vay, đặt cọc, ký cược, ký quỹ được quyền nhận lạihoặc nhận đặt cọc, ký cược, ký quỹ phải hoàn trả bằng ngoại tệ.

- Trong đó không gồm các khoản: trả trước cho người bán, chi phí trả trước,người mua trả tiền trước, doanh thu nhận trước bằng ngoại tệ

b) Đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ : Tại tất cả các thời điểmphải lập báo cáo tài chính.

Tr419-Q1

4. Phương pháp kế toán Tr419-Q1

- Tất cả chênh lệch tỷ giá của doanh nghiệp được ghi nhận vào Báo cáo KQKD;

- Lỗ tỷ giá của giai đoạn trước hoạt động của doanh nghiệp nhà nước phục vụ anninh quốc phòng được phản ánh trên TK413, khi đi vào hoạt động kết chuyểnthẳng từ TK413 sang doanh thu, chi phí tài chính không qua TK 242 hoặc3387;

- Lưu ý thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) hoãn lại đối với các khoản chênhlệch tỷ giá do đánh giá lại số dư không được chấp nhận tính vào thu nhập chịuthuế TNDN (tiền, nợ phải thu)

5. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

III. Kế toán đầu tư tài chính

1. Tài khoản 121 - Chứng khoán kinh doanh:

- Chứng khoán niêm yết được ghi nhận tại thời điểm khớp lệnh (T+0);- Chứng khoán chưa niêm yết được ghi nhận tại thời điểm chính thức có quyền

sở hữu theo quy định của pháp luật.

Tr49-Q1

- Cổ tức bằng cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ theo dõi số lượng trên thuyết minhBCTC. Riêng các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thựchiện theo các quy định của pháp luật áp dụng cho loại hình doanh nghiệp doNhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. (ref: Đ.35b-Nghị định 71/2013/NĐ-CP)

Tr50-Q1

- Mọi trường hợp hoán đổi cổ phiếu đều phải xác định giá trị cổ phiếu theo giátrị hợp lý tại ngày trao đổi. Đó là giá đóng cửa tại ngày trao đổi của CK niêmyết hoặc CK giao dịch trên sàn UPCOM, giá thỏa thuận theo hợp đồng (hoặcgiá sổ sách) đối với các loại CK khác.

- Khi thanh lý, nhượng bán, giá vốn được xác định theo phương pháp bình quângia quyền di động (bình quân gia quyền theo từng lần mua).

Tr50-Q1

- Nhận cổ tức, lợi nhuận đã được dùng để đánh giá tăng vốn NN khi cổ phần hóathì ghi giảm giá trị khoản đầu tư tài chính.

Tr52-Q1

2. Tài khoản 128 – Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn

- Phản ánh các khoản đầu tư ngoài chứng khoán kinh doanh như: tiền gửi ngânhàng có kỳ hạn, cho vay, trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi mà bên phát hành phảimua lại vào một thời điểm nhất định trong tương lai,… Các khoản đầu tư nàyphải nắm giữ đến ngày đáo hạn với mục tiêu thu lãi hàng kỳ.

- Không phản ánh các khoản đầu tư vì mục đích mua bán để kiếm lời

Tr55-Q1

Page 7: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

7

3.02

Nội dung Tham chiếu

- Nếu chưa được lập dự phòng phải thu khó đòi thì phải đánh giá khả năng thuhồi và ghi nhận số tổn thất (nếu có) vào chi phí tài chính trong kỳ.

Tr55-Q1

- Khi lập BCTC, phải đánh giá lại các khoản đầu tư ngắn hạn được phân loại làcác khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ theo tỷ giá giao dịch thực tế cuối kỳ

Tr55-Q1

- Tiền gửi có kỳ hạn dài hạn trước đây theo dõi trên TK 228 nay chuyển sangtheo dõi trên TK 128

3. Kế toán các khoản đầu tư vốn vào đơn vị khác: TK 221, 222, 228 (bỏ TK223)

a) Gồm đầu tư vào công ty con, liên doanh, liên kết và các khoản đầu tư góp vốnkhác dưới các hình thức:- Góp vốn vào đơn vị khác;- Đầu tư dưới hình thức mua lại phần vốn góp tại đơn vị khác;

b) Giá phí các khoản đầu tư được phản ánh theo giá gốc, bao gồm giá mua cộngcác chi phí liên quan trực tiếp đến việc đầu tư;

Tr223-Q1

c) Cổ tức lợi nhuận được chia sau ngày đầu tư được hạch toán vào DT HĐTC tạingày được nhận quyền. Khi nhận được phần cổ tức, lợi nhuận đã dùng để đánh giátăng vốn Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hoá không ghi nhận doanh thu hoạtđộng tài chính mà ghi giảm giá trị khoản đầu tư;

Tr223-Q1

d) Trường hợp nhận cổ tức bằng cổ phiếu thì thực hiện theo nguyên tắc: Tr224-Q1

- Các đơn vị không do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ chỉ theo dõi sốlượng;

- Doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ thực hiện theo quy địnhcủa pháp luật áp dụng cho loại hình doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100%;

71/2013/NĐ-CP

e) Giá vốn các khoản đầu tư tài chính khi thanh lý, nhượng bán được xác địnhtheo phương pháp bình quân gia quyền di động (bình quân gia quyền theo từng lầnmua).

Tr224-Q1

g) Khi lập BCTC phải xác định giá trị khoản đầu tư bị tổn thất để trích lập dựphòng tổn thất đầu tư.

Tr224-Q1

h) Trường hợp giải thể công ty con và sáp nhập toàn bộ tài sản và nợ phải trả củacông ty con vào công ty mẹ thì phải:

Tr226-Q1

- Ghi giảm giá trị ghi sổ khoản đầu tư- Ghi nhận toàn bộ tài sản, nợ phải trả của công ty con bị giải thể vào bảng

CĐKT của cty mẹ theo giá trị hợp lý tại ngày sáp nhập:- Phần chênh lệch giữa giá phí khoản đầu tư và giá trị hợp lý được ghi nhận vào

doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài chính.Bút toán: Nợ TK tài sản, Nợ TK 635 (nếu có)/Có TK nợ phải trả, Có TK221,Có TK 515 (nếu có)

Tr231-Q1

4. Kế toán hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC)

a) Trong mọi trường hợp, bên nhận vốn góp phải ghi nhận là nợ phải trả (TK 338) Tr243&338-Q1

b) BCC theo hình thức tài sản đồng kiểm soát: Tr243-Q1

- Các bên đều phải mở sổ kế toán chi tiết trên cùng hệ thống kế toán của mình để

Page 8: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

8

3.02

Nội dung Tham chiếu

ghi: phần vốn góp của mình vào TS đồng kiểm soát, nợ phải trả phát sinh riêngcủa mỗi bên, nợ phải trả phát sinh chung phải gách chịu cùng với các bên thamgia BCC, thu nhập, chi phí được phân chia từ BCC, chi phí phát sinh liên quanđến việc góp vốn BCC.

- Tài sản đem đi góp vốn BCC mà không chuyển quyền sở hữu thì bên nhận theodõi như tài sản nhận giữ hộ, bên góp không ghi giảm tài sản, chỉ theo dõi nợquản lý, sử dụng.

- Tài sản đem đi góp vốn BCC mà có chuyển thành quyền sở hữu chung: nếuphải qua quá trình đầu tư thì ghi giảm tài sản, tăng chi phí XDCB dở dang. Khitài sản hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng thì ghi tăng tài sản theo giá trịđược phân chia.

c) BCC theo hình thức hoạt động kinh doanh đồng kiểm soát Tr244-Q1

- Chi phí phát sinh riêng cho BCC thì các bên tự gánh chịu, chi phí chung thìphân bổ theo thỏa thuận trong hợp đồng BCC.

- Các bên đều phải mở sổ kế toán chi tiết trên cùng hệ thống kế toán của mình đểghi: tài sản góp vốn BCC, nợ phải trả phải gánh chịu, doanh thu được phânchia, chi phí phải gánh chịu.

- Nếu phân chia sản phẩm thì phải lập phiếu giao nhận sản phẩm (hoặc PXK)

d) BCC chia lợi nhuận sau thuế: Tr245-Q1

- Cử ra một bên kế toán toàn bộ giao dịch của BCC và quyết toán thuế

- Các bên phải cân nhắc về rủi ro có thể phải gánh chịu do: Một số khoản chi phíkhông được tính đầy đủ là chi phí tính thuế do không có sự chuyển giao tài sảngiữa các bên; Rủi ro về chính sách

- Nguyên tắc kế toán:

Nếu BCC quy định các bên khác tham gia BCC được hưởng một khoản lợinhuận cố định mà không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của hợp đồng thìbản chất của hợp đồng là thuê tài sản. Bên thực hiện kế toán của BCC ápdụng phương pháp kế toán thuê tài sản, các bên còn lại chỉ ghi nhận doanh thucho thuê tài sản đối với khoản được chia từ BCC.Nếu BCC quy định các bên cùng nhau phân chia lãi, lỗ theo kết quả kinh doanhcủa BCC thì bản chất của hợp đồng là chia doanh thu, chia chi phí. Bênthực hiện kế toán của BCC áp dụng phương pháp kế toán chia doanh thu để ghinhận doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong kỳ (quyết toán thuế chungcho BCC). Các bên còn lại ghi nhận trên Báo cáo KQKD phần doanh thu, chiphí được chia từ BCC (không phải thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nướcnhưng vẫn hạch toán chi phí thuế TNDN: Nợ TK 821/Có TK 338).

5. Dự phòng tổn thất tài sản: sử dụng chung TK 229 cho các khoản dự phòng tổnthất đầu tư, nợ phải thu khó đòi, giảm giá hàng tồn kho.

a) Dự phòng tổn thất đầu tư Tr257-Q1

- Dự phòng tổn thất đầu tư vào đơn vị khác: Là khoản dự phòng tổn thất dodoanh nghiệp nhận vốn góp đầu tư bị lỗ.

- Đối với khoản đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết thì chỉ trích lập khoản dự

Page 9: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

9

3.02

Nội dung Tham chiếu

phòng nếu BCTC không áp dụng phương pháp vốn chủ sở hữu đối với cáckhoản đầu tư này.

- Đối với khoản đầu tư mà nhà đầu tư không có ảnh hưởng đáng kể: Nếu đầu tưvào cổ phiếu niêm yết hoặc giá trị hợp lý khoản đầu tư được xác định một cáchtin cậy thì việc lập dự phòng dựa trên giá trị thị trường của cổ phiếu; Nếukhông xác định được giá trị hợp lý, việc lập dự phòng được thực hiện căn cứvào khoản lỗ trên BCTC của bên được đầu tư.

- Căn cứ trích lập dự phòng tổn thất đầu tư vào đơn vị khác: Đơn vị được đầu tưlà công ty mẹ thì căn cứ là BCTC hợp nhất của đơn vị đó, đơn vị được đầu tưkhông có công ty con thì căn cứ là BCTC riêng.

Tr258-Q1

b) Dự phòng phải thu khó đòi:

- Dự phòng phải thu khó đòi phản ánh tình hình trích lập và hoàn nhập dự phòngcho các khoản phải thu khó đòi và các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạnkhó đòi (nhưng không thấy hướng dẫn bút toán hạch toán).

Tr262-Q1

- Xác định thời gian nợ quá hạn căn cứ theo thời hạn trả nợ ban đầu, không tínhđến thời gian gia hạn nợ.

Tr259-Q1

- Trích lập dự phòng phải có chứng từ gốc hoặc xác nhận của khách nợ. Tr259-Q1

- Trích lập dự phòng phải thu khó đòi căn cứ vào các khoản mục được phân loạilà phải thu ngắn hạn, dài hạn của bảng CĐKT chứ không căn cứ vào tài khoản.

Tr61-Q1

6. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

IV. Kế toán các khoản phải thu

1. Phân loại các khoản phải thu: Tr60-Q1

a) Phải thu của khách hàng gồm các khoản phải thu mang tính chất thương mạiphát sinh từ giao dịch có tính chất mua – bán;

b) Phải thu nội bộ gồm các khoản phải thu giữa đơn vị cấp trên và đơn vị cấp dướitrực thuộc không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc;c) Phải thu khác gồm các khoản phải thu không có tính thương mại, không liênquan đến giao dịch mua – bán

2. Khi lập BCTC, kế toán phải căn cứ kỳ hạn còn lại của các khoản phải thu đểphân loại là dài hạn hoặc ngắn hạn. Các chỉ tiêu phải thu của bảng CĐKT có thể baogồm cả các khoản được phản ánh ở các TK khác ngoài các tài khoản phải thu như: chovay (TK1283), ký cược ký quỹ (TK244), tạm ứng (TK141), …

Tr60-Q1

3. Kế toán phải xác định các khoản phải thu thỏa mãn định nghĩa của các khoảnmục tiền tệ có gốc ngoại tệ để đánh giá lại cuối kỳ khi lập BCTC.

Tr60&414-Q1

4. Đối với hoạt động ủy thác xuất khẩu:

- Bên giao ủy thác xuất khẩu sử dụng TK 131 để ghi nhận các khoản phải thucủa bên nhận ủy thác về tiền bán hàng như các giao dịch bán hàng bình thường

Tr62-Q1

- Bên nhận ủy thác xuất khẩu sử dụng TK 138 để ghi nhận giao dịch chi hộ chobên giao ủy thác: phí ngân hàng, phí giám định hải quan, phí vận chuyển, bốc

Page 10: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

10

3.02

Nội dung Tham chiếu

vác, các khoản thuế…

5. Phải thu nội bộ: TK136

- Có thể phân cấp ghi nhận doanh thu hoặc không ghi nhận doanh thu bán hàngtại các đơn vị hạch toán phụ thuộc. Nếu không phân cấp cho đơn vị hạch toánphụ thuộc ghi nhận doanh thu thì đơn vị hạch toán phụ thuộc sử dụng TK 136để thay thế.Ví dụ: Giao dịch bán hàng nội bộ tại đơn vị hạch toán phụ thuộc không đượcphân cấp ghi doanh thu: Nợ TK 136/Có TK 154,155,156, Có TK 333

Tr76-Q1

- Doanh thu nội bộ có thể ghi nhận tại thời điểm chuyển giao hàng hóa dịch vụcho đơn vị hạch toán phụ thuộc hoặc tại thời điểm đơn vị hạch toán phụ thuộcbán hàng hóa, dịch vụ ra bên ngoài.

Tr77-Q1

- Hạch toán chi tiết theo từng đơn vị cấp dưới và theo dõi riêng từng khoản phảithu nội bộ.

Tr74-Q1

- Cuối kỳ kế toán phải đối chiếu xác nhận số dư với từng đơn vị theo từng nộidung thanh toán nội bộ

Tr74-Q1

6. TK 138 chỉ phản ánh các khoản cho bên khác mượn bằng tài sản phi tiền tệ,nếu cho mượn bằng tiền thì phải kế toán là cho vay trên TK 1283.

Tr81-Q1

7. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

V. Kế toán hàng tồn kho

1. Sản phẩm dở dang có thời gian sản xuất, luân chuyển dài hơn một chu kỳ kinhdoanh thông thường, vật tư, thiết bị, phụ tùng thay thế có thời gian dự trữ trên12 tháng hoặc hơn một chu kỳ sản xuất kinh doanh thông thường thì phảitrình bày là tài sản dài hạn trên BCTC.

Tr90-Q1

2. Khi mua hàng tồn kho kèm thiết bị phụ tùng thay thế thì kế toán phải: Tr91-Q1

- Xác định và ghi nhận giá trị của những thiết bị phụ tùng này theo giá trị hợp lýcủa từng loại.

- Giá trị hàng mua được xác định = giá mua – (trừ) giá trị thiết bị, phụ tùng thaythế.

3. Trường hợp xuất hàng tồn kho để khuyến mại, quảng cáo: Tr91-Q1

- Xuất hàng tồn kho để khuyến mại, quảng cáo không thu tiền, không kèm theocác điều kiện khác như phải mua sản phẩm, hàng hóa thì kế toán ghi nhận giátrị hàng tồn kho vào chi phí bán hàng

- Xuất hàng tồn kho để khuyến mại, quảng cáo không thu tiền, có kèm theo cácđiều kiện khác như phải mua sản phẩm, hàng hóa thì kế toán phải phân bổdoanh thu cho cả hàng khuyến mại, giá trị hàng khuyến mại được tính vào giávốn (bản chất là giảm giá hàng bán)

4. Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Không áp dụng phươngpháp LIFO.

Tr91-Q1

5. Nếu doanh nghiệp là nhà phân phối, nhận hàng khuyến mại từ đơn vị sản xuất

Page 11: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

11

3.02

Nội dung Tham chiếu

để quảng cáo, khuyến mại cho khách hàng mua sản phẩm thì:

- Kế toán theo dõi về số lượng và ghi trên Thuyết minh BCTC đối với số hàngnhận được, số hàng đã chi trả cho khách hàng.

- Số hàng khuyến mại không sử dụng hết và không phải trả lại nhà sản xuất đượcghi thu nhập khác.

8. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

VI. Kế toán thuế giá trị gia tăng được khấu trừ

1. Thuế GTGT đầu vào của tài sản cố định (TSCĐ) thuê tài chính: tách riêng khỏiTK 341, được khấu trừ Nợ TK 133/Có TK 338, không được khấu trừ Nợ TK 212(nếu thanh toán 1 lần) Nợ TK 627,641,642 (nếu thanh toán theo định kỳ nhận hóađơn)/Có TK 338

Tr178-Q1

2. Thuế GTGT trong BCC: Phân chia thuế GTGT đầu vào và hạch toán theo bảngphân bổ chi phí chung

Tr250&255-Q1

3. Bỏ các bút toán hạch toán thuế GTGT đầu vào và đầu ra trong các giao dịchsản phẩm hàng hóa tiêu dùng nội bộ, khuyến mại quảng cáo.

4. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

VII. Kế toán TSCĐ, bất động sản đầu tư, XDCB dở dang

1. Khi mua TSCĐ nếu được nhận kèm thêm thiết bị, phụ tùng thay thế: thì kế toánphải xác định và ghi nhận riêng sản phẩm, phụ tùng thiết bị thay thế theo giá trịhợp lý. Nguyên giá TSCĐ mua được xác định bằng tổng giá trị của tài sản đượcmua trừ đi giá trị sản phẩm, thiết bị, phụ tùng thay thế.

Tr173-Q1

2. Các chi phí bảo dưỡng, sửa chữa, duy trì cho TSCĐ hoạt động bình thườngđịnh kỳ được trích trước dự phòng phải trả (không sử dụng TK 335).

Tr379&383-Q1

3. Bất động sản đầu tư:

- Cho thuê hoạt động phải trích khấu hao (kể cả thời gian ngừng cho thuê). Thờigian khấu hao ước tính theo các bất động sản (BĐS) chủ sở hữu tương tự

Tr213-Q1

- Nắm giữ chờ tăng giá thì doanh nghiệp không trích khấu hao. Nếu có bằngchứng về tổn thất thì ghi giảm giá trị: Nợ TK 632/Có TK 217

Tr221-Q1

4. Xây dựng cơ bản dở dang:

- Chủ đầu tư xây dựng bất động sản sử dụng tài khoản 241 để tập hợp chi phíxây dựng BĐS sử dụng cho nhiều mục đích. Khi công trình, dự án hoàn thànhbàn giao đưa vào sử dụng, kế toán căn cứ cách thức sử dụng tài sản trong thựctế để kết chuyển chi phí đầu tư xây dựng phù hợp với bản chất của từng loại.

Tr267-Q1

- Chênh lệch tỷ giá phát sinh trong quá trình đầu tư: Chỉ có doanh nghiệp 100%vốn Nhà nước thực hiện nhiệm vụ an ninh quốc phòng được phân bổ dần chênhlệch tỷ giá trong giai đoạn trước hoạt động vào kết quả kinh doanh trong thời

Tr268-Q1

Page 12: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

12

3.02

Nội dung Tham chiếu

gian phù hợp nhưng không được vừa phản ánh lỗ chênh lệch tỷ giá trên bảngCĐKT vừa phản ánh lãi trên Báo cáo KQKD. (Xem phần II.)

5. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

VIII. Kế toán chi phí trả trước: Sử dụng chung TK 242 để theo dõi các khoản chi phítrả trước, không phân biệt ngắn hạn hay dài hạn bằng tài khoản.

1. Phải theo dõi chi tiết thời gian trả trước để phân loại trên bảng CĐKT; Tr279-Q1

2. Chi phí phát hành trái phiếu: không ghi nhận vào TK 242 mà ghi nhận vào TK343-Trái phiếu phát hành.

Tr360&364-Q1

6. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

IX. Kế toán thuế thu nhập hoãn lại

1. Ghi nhận tài sản thuế TNDN hoãn lại khi đã biết trước có sự thay đổi về thuếsuất thuế TNDN trong tương lai: nếu việc hoàn nhập tài sản thuế TNDN nămtrong thời gian thuế suất mới đã có hiệu lực thì thuế suất áp dụng để ghi nhận tàisản thuế được tính theo thuế suất mới.

Tr284-Q1

2. Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả và Chênh lệch tạm thời. Tr284-Q1

3. Không sử dụng khái niệm “chênh lệch vĩnh viễn” Tr285-Q1

7. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

X. Kế toán các khoản nợ phải trả

1. Phân loại nợ phải trả: Việc phân loại được thực hiện theo nguyên tắc tượng tựcác khoản phải thu. Lưu ý: khi lập BCTC, kế toán phải căn cứ theo kỳ hạn còn lạicủa các khoản phải trả để phân loại dài hạn hoặc ngắn lại, không căn cứ theo tàikhoản.

Tr291-Q1

2. Các khoản thuế:

a) Các loại thuế gián thu như: thuế GTGT (kể cả theo phương pháp khấu trừ hayphương pháp trực tiếp), thuế TTĐB, thuế XK, thuế BVMT và các loại thuế giánthu khác về bản chất là khoản thu hộ bên thứ ba. Vì vậy các khoản thuế gián thuđược loại trừ ra khỏi số liệu về doanh thu gộp trên BCTC hoặc các báo cáo khác.

Tr301-Q1

b) Có thể lựa chọn việc ghi nhận doanh thu và số thuế gián thu phải nộp bằng mộttrong 2 phương pháp:

Tr301-Q1

- Tách và ghi nhận riêng số thuế gián thu phải nộp (kể cả thuế GTGT phải nộptheo phương pháp trực tiếp) ngay tại thời điểm ghi nhận doanh thu;

- Ghi nhận số thuế gián thu phải nộp bằng cách ghi giảm số doanh thu định kỳ.

Page 13: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

13

3.02

Nội dung Tham chiếu

Trong mọi trường hợp, chỉ tiêu “Doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ” và chỉtiêu “Các khoản giảm trừ doanh thu” của Báo cáo KQHĐKD đều không bao gồmcác khoản thuế gián thu phải nộp.c) Đối với các khoản thuế được hoàn, được giảm, phải phân biệt rõ số thuế đượchoàn, được giảm là thuế đã nộp ở khâu mua hay khâu bán:

Tr302-Q1

- Thuế đã nộp ở khâu mua được hoàn lại, kế toán ghi giảm giá trị hàng muahoặc giảm giá vốn hàng bán, giảm chi phí khác tùy theo từng trường hợp cụthể. Riêng thuế GTGT đầu vào được hoàn ghi giảm số thuế GTGT đượckhấu trừ; Đối với số thuế đã nộp ở khâu nhập khẩu nhưng hàng nhập khẩukhông thuộc quyền sở hữu của đơn vị, khi tái xuất được hoàn thì ghi giảmkhoản phải thu khác.

- Thuế phải nộp khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ được giảm, được hoàn, kếtoán ghi nhận vào thu nhập khác (ví dụ hoàn thuế xuất khẩu, giảm số thuếTTĐB, GTGT, BVMT phải nộp khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ)

d) Nghĩa vụ đối với NSNN trong giao dịch ủy thác xuất nhập khẩu: Tr302-Q1

- Nghĩa vụ đối với NSNN được xác định là của bên giao ủy thác

- Bên nhận ủy thác được xác định là bên cung cấp dịch vụ cho bên giao ủythác trong việc chuẩn bị hồ sơ, kê khai, thanh quyết toán với NSNN (người nộpthuế hộ cho bên giao ủy thác).

- TK 333 chỉ sử dụng tại bên giao ủy thác, không sử dụng tại bên nhận ủythác. Bên nhận ủy thác với vai trò trung gian chỉ phản ánh số thuế phải nộpvào NSNN là khoản chi hộ, trả hộ trên TK 3388 và phản ánh quyền đượcnhận lại số tiền đã chi hộ, trả hộ cho bên giao ủy thác trên TK 138.

3. Kế toán chi phí phải trả: TK 335

a) Phân biệt TK 335 và TK 352 Tr324-Q1

- TK335 dùng để phản ánh các khoản phải trả, xác định được thời gian thanhtoán cụ thể, số tiền phải trả nhưng thực tế chưa chi trả do chưa nhận đủ hồ sơchứng từ. Mục đích của việc hạch toán chi phí phải trả vào TK335 nhằm đảmbảo phù hợp giữa doanh thu vào chi phí phát sinh trong kỳ

- TK352 dùng để phản ánh các khoản dự phòng phải trả, chưa xác định thời gianthanh toán, chưa xác định số tiền phải trả. Mục đích của việc hạch toán tríchtrước dự phòng phải trả nhằm tránh gây đột biến chi phí sản xuất kinh doanh.

b) Việc trích trước vào chi phí sản xuất kinh doanh phải được tính toán chặt chẽ,có bằng chứng hợp lý, tin cậy. Nghiêm cấm trích trước các nội dung không đượctính vào chi phí sản xuất kinh doanh. Các khoản chi phí phải trả phải được quyếttoán với chi phí thực tế phát sinh.

Tr325-Q1

c) Doanh nghiệp kinh doanh BĐS khi trích trước chi phí phải tuân thủ các nguyêntắc sau:

- Chỉ được trích trước vào giá vốn hàng bán đối với các khoản chi phí đã cótrong dự toán đầu tư, xây dựng nhưng chưa có đủ hồ sơ, tài liệu để nghiệm thukhối lượng và phải thuyết minh chi tiết về lý do, nội dung chi phí trích trước

Page 14: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

14

3.02

Nội dung Tham chiếu

cho từng hạng mục công trình trong kỳ.

- Doanh nghiệp chỉ được trích trước chi phí để tạm tính giá vốn hàng bán chophần hàng hoá bất động sản đã hoàn thành, được xác định là đã bán trong kỳ vàđủ tiêu chuẩn ghi nhận doanh thu

- Số chi phí trích trước được tạm tính và số chi phí thực tế phát sinh được ghinhận vào giá vốn hàng bán phải đảm bảo tương ứng với định mức giá vốntính theo tổng chi phí dự toán của phần hàng hoá bất động sản được xác địnhlà đã bán (được xác định theo diện tích).

4. Kế toán phải trả nội bộ: TK 336

a) Không phản ánh vào tài khoản 336 các giao dịch thanh toán giữa công ty mẹvới các công ty con và giữa các công ty con với nhau (giữa các đơn vị có tư cáchpháp nhân hạch toán độc lập).

Tr331-Q1

b) Tùy theo việc phân cấp quản lý và đặc điểm hoạt động, doanh nghiệp quyếtđịnh đơn vị hạch toán phụ thuộc ghi nhận khoản vốn kinh doanh được doanhnghiệp cấp vào TK 3361 – Vốn kinh doanh tại các đơn vị trực thuộc hoặc TK 411– Vốn đầu tư của chủ sở hữu

Tr331-Q1

5. Kế toán phải trả , phải nộp khác

a) Tài khoản 3381 - Tài sản thừa chờ giải quyết: Phản ánh giá trị tài sản thừa chưaxác định rõ nguyên nhân, còn chờ quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền. Nếutài sản thừa đã xác định được nguyên nhân và có biên bản xử lý thì được ghi ngayvào các tài khoản liên quan, không hạch toán qua TK 3381

Tr341-Q1

b) Tài khoản 3387 - Doanh thu chưa thực hiện: Đối với hoạt động cho thuê tài sản,cung cấp dịch vụ trong nhiều kỳ thì không được ghi nhận doanh thu chưa thựchiện khi doanh nghiệp chưa nhận tiền. (Không được ghi đối ứng với TK 131 –Phải thu của khách hàng.)

6. Kế toán vay và nợ thuê tài chính, chi phí lãi vay

a) Phản ánh các khoản tiền vay, nợ thuê tài chính. Tr353-Q1

b) Doanh nghiệp phải theo dõi chi tiết kỳ hạn phải trả của các khoản vay, nợ thuêtài chính. Các khoản có thời gian trả nợ hơn 12 tháng kể từ thời điểm lập BCTC,kế toán trình bày là vay và nợ thuê tài chính dài hạn. Các khoản đến hạn trả trongvòng 12 tháng tiếp theo kể từ thời điểm lập BCTC, kế toán trình bày là vay và nợthuê tài chính ngắn hạn để có kế hoạch chi trả.

Tr353-Q1

c) Chi phí lãi vay được vốn hóa phải tuần thủ Chuẩn mực kế toán “Chi phí đivay”. Việc vốn hóa lãi vay trong một số trường hợp cụ thể như sau:

Tr326-Q1

- Đối với khoản vay riêng phục vụ việc xây dựng TSCĐ, BĐSĐT, lãi vay đượcvốn hóa kể cả khi thời gian xây dựng dưới 12 tháng;

- Nhà thầu không vốn hóa lãi vay khi đi vay để phục vụ việc thi công, xâydựng công trình, tài sản cho khách hàng, kể cả trường hợp đối với khoảnvay riêng.

7. Kế toán trái phiếu phát hành: TK 343

Page 15: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

15

3.02

Nội dung Tham chiếu

a) TK 343 chỉ áp dụng ở doanh nghiệp có vay vốn bằng phương thức phát hànhtrái phiếu, gồm cả trái phiếu chuyển đổi.

Tr357-Q1

b) Chi phí phát hành trái phiếu được ghi giảm mệnh giá trái phiếu thườnghoặc giảm cấu phần nợ gốc trái phiếu chuyển đổi. Đinh kỳ phân bổ vào chi phíhoặc vốn hóa theo phương pháp đường thẳng hoặc lãi suất thực tế.

Tr359,360-Q1

c) Nguyên tắc kế toán trái phiếu chuyển đổi : Là loại được chuyển đổi thành mộtsố lượng cổ phiếu nhất định.

Tr3598-Q1

- Trái phiếu chuyển đổi phản ánh trên tài khoản 3432 là loại trái phiếu có thểchuyển đổi thành một số lượng cổ phiếu xác định được quy định sẵn trongphương án phát hành. Loại trái phiếu có thể chuyển đổi thành một lượng cổphiếu không xác định tại ngày đáo hạn được kế toán như trái phiếu thường.

- Tại thời điểm ghi nhận ban đầu, khi phát hành trái phiếu chuyển đổi, doanhnghiệp phải tính toán và xác định riêng biệt giá trị cấu phần nợ (nợ gốc) vàcấu phần vốn của trái phiếu chuyển đổi. Phần nợ gốc của trái phiếu chuyểnđổi được ghi nhận là nợ phải trả; cấu phần vốn (quyền chọn cổ phiếu) củatrái phiếu chuyển đổi được ghi nhận là vốn chủ sở hữu.Giá trị của cấu phần nợ (nợ gốc) được xác định bằng cách chiết khấu giá trịdanh nghĩa của khoản thanh toán trong tương lai (gồm cả gốc và lãi trái phiếu)về giá trị hiện tại theo lãi suất của trái phiếu tương tự trên thị trường nhưngkhông có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu và trừ đi (-) chi phí phát hành tráiphiếu chuyển đổi.

Giá trị cấu phần vốn được xác định là phần chênh lệch giữa tổng số tiền thuvề từ việc phát hành trái phiếu chuyển đổi và giá trị cấu phần nợ.

Tr360-Q1

- Sau ghi nhận ban đầu, kế toán phải ghi tăng giá trị phần nợ gốc của trái phiếuđối với chi phí phát hành trái phiếu được phân bổ định kỳ và đối với phầnchênh lệch giữa số lãi trái phiếu phải trả tính theo lãi suất của trái phiếu tươngkhông có quyền chuyển đổi hoặc lãi suất thực tế cao hơn số lãi trái phiếu phảitrả tính theo lãi suất danh nghĩa.

Tr361-Q1

- Xử lý khi đến ngày đáo hạn:Giá trị quyền chọn cổ phiếu của trái phiếu chuyển đổi đang phản ánh trongphần vốn chủ sở hữu được chuyển sang ghi nhận là thặng dư vốn cổ phần màkhông phụ thuộc vào việc người nắm giữ trái phiếu có thực hiện quyền chọnchuyển đổi thành cổ phiếu hay không.

Trường hợp người nắm giữ trái phiếu không thực hiện quyền chọn chuyểnđổi trái phiếu thành cổ phiếu, doanh nghiệp ghi giảm phần nợ gốc của tráiphiếu chuyển đổi tương ứng với số tiền hoàn trả gốc trái phiếu.

Trường hợp người nắm giữ trái phiếu thực hiện quyền chọn chuyển đổi tráiphiếu thành cổ phiếu, kế toán ghi giảm phần nợ gốc của trái phiếu chuyển đổivà ghi tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu tương ứng với mệnh giá số cổ phiếuphát hành thêm. Phần chênh lệch giữa giá trị phần nợ gốc của trái phiếuchuyển đổi lớn hơn giá trị cổ phiếu phát hành thêm tính theo mệnh giá đượcghi nhận là khoản thặng dư vốn cổ phần.

Tr361-Q1

8. Kế toán dự phòng phải trả: TK 352

Page 16: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

16

3.02

Nội dung Tham chiếu

Dự phòng phải trả khác, bao gồm cả khoản dự phòng trợ cấp thôi việc theo quyđịnh của pháp luật, khoản dự phòng cho việc sửa chữa, bảo dưỡng TSCĐ định kỳ(theo yêu cầu kỹ thuật), khoản dự phòng phải trả đối với hợp đồng có rủi ro lớnmà trong đó những chi phí bắt buộc phải trả cho các nghĩa vụ liên quan đến hợpđồng vượt quá những lợi ích kinh tế dự tính thu được từ hợp đồng đó;

Tr379-Q1

9. Kế toán quỹ bình ổn giá: TK 357 Tr394-Q1

a) TK 357 dùng để phản ánh tình hình biến động và giá trị Quỹ bình ổn giá tại thờiđiểm báo cáo của doanh nghiệp được phép trích lập Quỹ bình ổn giá tính vào chiphí sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật. Tuỳ theo từng ngành nghề,lĩnh vực kinh doanh, doanh nghiệp được chủ động bổ sung thêm vào tên của Quỹnày phù hợp với ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh của mình, ví dụ như Quỹ bìnhổn giá xăng, dầu.

b) Quỹ bình ổn giá khi trích lập được tính vào giá vốn hàng bán, khi sử dụng Quỹcho mục đích bình ổn giá, doanh nghiệp được ghi giảm giá vốn hàng bán.

10. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

XI. Kế toán vốn chủ sở hữu

1. Ghi nhận vốn chủ sở hữu: theo vốn thực góp, không ghi nhận vốn góp theo vốnđiều lệ trên giấy phép đăng ký kinh doanh.

Tr395-Q1

2. Việc nhận vốn góp bằng các loại TS vô hình như bản quyền, quyền khai thác,sử dụng tài sản, thương hiệu, nhãn hiệu…: chỉ được thực hiện khi có quy địnhcụ thể của pháp luật. Khi pháp luật chưa có quy định cụ thể thì:

Tr395-Q1

a) Đối với bên góp vốn bằng thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại: Ghi nhận sốtiền thu được từ việc cho bên kia sử dụng nhãn hiệu, tên thương mại là doanh thucho thuê tài sản vô hình, nhượng quyền thương mại, không ghi nhận tăng giátrị khoản đầu tư vào đơn vị khác và thu nhập hoặc vốn chủ sở hữu tương ứng vớigiá trị khoản đầu tư

b) Đối với bên nhận vốn góp bằng thiêu hiệu, nhãn nhiệu, tên thương mại:Không ghi nhận giá trị thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại và không ghităng vốn chủ sở hữu tương ứng với giá trị thương hiệu, nhãn hiệu, tên thươngmại nhận vốn góp. Khoản tiền trả cho việc sử dụng nhãn hiệu, thương hiệu, tênthương mại được ghi nhận là chi phí thuê tài sản, chi phí nhượng quyềnthương mại.

3. Xác định phần vốn góp của nhà đầu tư bằng ngoại tệ : Khi giấy phép đầu tư quyđịnh vốn điều lệ của doanh nghiệp được xác định bằng ngoại tệ tương đương vớimột số lượng tiền VNĐ, việc xác định phần vốn góp của nhà đầu tư bằng ngoại tệ(thừa, thiếu, đủ so với vốn điều lệ) được căn cứ vào số lượng ngoại tệ đã thựcgóp, không xem xét tới việc quy đổi ngoại tệ ra đồng VN theo giấy phép đầu tư.

Tr398-Q1

4. TK 411 phản ánh cả cấu phần vốn của trái phiếu chuyển đổi (quyền chọnchuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu - TK 4113) và cổ phiếu ưu đãi (kể cả loạiđược phân loại là nợ phải trả - TK 4112)

Tr400-Q1

Page 17: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

17

3.02

Nội dung Tham chiếu

5. Doanh nghiệp không tiếp tục trích Quỹ dự phòng tài chính. Chủ sở hữu doanhnghiệp ra quyết định chuyển số dư Quỹ dự phòng tài chính vào Quỹ đầu tư pháttriển.

Tr425-Q1

6. Phân phối lợi nhuận: Công ty mẹ được phân phối lợi nhuận cho chủ sở hữukhông vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên Báo cáo tàichính hợp nhất sau khi đã loại trừ ảnh hưởng của các khoản lãi do ghi nhận từgiao dịch mua giá rẻ (bất lợi thương mại hay còn gọi là lợi thế thương mại âm).Trường hợp mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên Báo cáo tài chính hợpnhất cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên Báo cáo tài chính củariêng công ty mẹ và nếu số lợi nhuận quyết định phân phối vượt quá số lợinhuận sau thuế chưa phân phối trên Báo cáo tài chính riêng, công ty mẹ chỉ thựchiện việc phân phối sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con vềcông ty mẹ.

Tr433-Q1

7. Đối với cổ tức ưu đãi phải trả: Tr434-Q1

a) Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại là nợ phải trả, kế toán không ghi nhận cổtức phải trả từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.

b) Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại là vốn chủ sở hữu, khoản cổ tức ưu đãi phảitrả được kế toán tương tự như việc trả cổ tức của cổ phiếu phổ thông.

8. Phải theo dõi trong hệ thống quản trị nội bộ số lỗ tính thuế và số lỗ không tínhthuế, trong đó:

Tr434-Q1

a) Khoản lỗ tính thuế là khoản lỗ tạo ra bởi các khoản chi phí được trừ khi xácđịnh thu nhập chịu thuế;

b) Khoản lỗ không tính thuế là khoản lỗ tạo ra bởi các khoản chi phí không đượctrừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Khi chuyển lỗ theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp chỉ được chuyển phầnlỗ tính thuế làm căn cứ giảm trừ số thuế phải nộp trong tương lai.

11. Chuyển đổi số dư tài khoản (xem bản chuyển đổi số dư tài khoản ở trang…)

XII. Kế toán các khoản doanh thu

1. Doanh thu và chi phí tạo ra khoản doanh thu đó phải được ghi nhận đồng thờitheo nguyên tắc phù hợp. Trong một số trường hợp, nguyên tắc phù hợp có thểxung đột với nguyên tắc thận trọng trong kế toán, thì kế toán phải căn cứ vào chấtbản chất và các Chuẩn mực kế toán để phản ánh giao dịch một cách trung thực,hợp lý.

Tr449-Q1

2. Doanh thu phải được ghi nhận phù hợp với bản chất hơn là hình thức hoặc têngọi của giao dịch và phải được phân bổ theo nghĩa vụ.

Tr449-Q1

3. Đối với các giao dịch làm phát sinh nghĩa vụ của người bán ở thời điểm hiện tạivà trong tương lai, doanh thu phải được phân bổ theo giá trị hợp lý của từngnghĩa vụ và được ghi nhận khi nghĩa vụ đã được thực hiện.

Tr449-Q1

4. Doanh thu, lãi hoặc lỗ chỉ được coi là chưa thực hiện nếu DN còn có tráchnhiệm thực hiện các nghĩa vụ trong tương lai (trừ nghĩa vụ bảo hành thông

Tr450-Q1

Page 18: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

18

3.02

Nội dung Tham chiếu

thường) và chưa chắc chắn thu được lợi ích kinh tế không phụ thuộc vào việcđã phát sinh dòng tiền hay chưa.

5. Doanh thu không gồm các khoản thu hộ bên thứ ba Tr450-Q1

6. Thời điểm, căn cứ để ghi nhận doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế có thểkhác nhau tùy vào từng tình huống cụ thể.Doanh thu tính thuế chỉ được sử dụng để xác định số thuế phải nộp theo luật định;Doanh thu ghi nhận trên sổ kế toán để lập BCTC phải tuân thủ các nguyên tắc kếtoán và tùy theo từng trường hợp không nhất thiết phải bằng số đã ghi trên hóađơn bán hàng.

Tr450-Q1

7. Khi luân chuyển sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ giữa các đơn vị hạch toán phụthuộc trong nội bộ doanh nghiệp: tùy theo đặc điểm hoạt động, phân cấp quản lýcủa từng đơn vị, doanh nghiệp có thể quyết định việc ghi nhận doanh thu tại cácđơn vị nếu có sự gia tăng trong giá trị sản phẩm, hàng hóa giữa các khâu màkhông phụ thuộc vào chứng từ kèm theo (xuất hóa đơn hay chứng từ nội bộ).

Tr451-Q1

8. Trường hợp xuất hàng hóa để khuyến mại, quảng cáo nhưng khách hàng chỉđược nhận hàng khuyến mại, quảng cáo kèm theo các điều kiện khác như phảimua sản phẩm, hàng hóa (ví dụ như mua 2 sản phẩm được tặng 1 sản phẩm...) thìkế toán phải phân bổ số tiền thu được để tính doanh thu cho cả hàng khuyếnmại, giá trị hàng khuyến mại được tính vào giá vốn hàng bán (bản chất giaodịch là giảm giá hàng bán).

Tr454-Q1

9. Doanh thu bán bất động sản của doanh nghiệp là chủ đầu tư: Tr455-Q1

a) Không được ghi nhận doanh thu bán bất động sản theo Chuẩn mực kế toán Hợpđồng xây dựng và không được ghi nhận doanh thu đối với số tiền thu trước củakhách hàng theo tiến độ.

b) Nếu khách hàng có quyền hoàn thiện nội thất của BĐS và doanh nghiệp thựchiện việc hoàn thiện nội thất của BĐS theo đúng thiết kế, mẫu mã, yêu cầu củakhách hàng thì doanh nghiệp được ghi nhận doanh thu khi hoàn thành, bàngiao phần xây thô. Trường hợp này doanh nghiệp phải có hợp đồng hoàn thiệnBĐS riêng với khách hàng.

c) Đối với bất động sản phân lô bán nền, doanh thu được ghi nhận sau khi chuyểngiao nền đất.

10. Nguyên tắc ghi nhận doanh thu đối với giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịchvụ theo chương trình dành cho khách hàng truyền thốnga) Đặc điểm của giao dịch: tích điểm, có ưu đãi (chiết khâu, giảm giá, miễnphí,…) khi đủ điều kiện, có giới hạn thời gian, đổi điểm lấy ưu đãi.

Tr456-Q1

b) Ghi nhận doanh thu chưa thực hiện đối với phần nghĩa vụ còn phải thực hiệnvới khách hàng (giá trị hàng hóa sẽ phải cung cấp miễn phí, chiết khâu, giảm giákhi người mua đủ điều kiện)

Tr457-Q1

b) Kết chuyển doanh thu chưa thực hiện vào báo cáo KQKD khi:

- Khách hàng không đạt được điều kiện;

- Khách hàng đạt được điều kiện và doanh nghiệp đã thực hiện xong nghĩa vụ;

Page 19: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

19

3.02

Nội dung Tham chiếu

- Nếu có bên thứ ba thực hiện nghĩa vụ: Căn cứ vào bản chất quan hệ giữa doanhnghiệp và bên thứ ba là mua đứt bán đoạn hay đại lý để ghi nhận phù hợp

11. Đối với trường hợp cho thuê tài sản, có nhận trước tiền cho thuê của nhiều kỳ:nếu thời gian cho thuê chiếm trên 90% thời gian sử dụng hữu ích của tài sản,doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp ghi nhận doanh thu một lần đối vớitoàn bộ số tiền cho thuê nếu đáp ứng được các điều kiện sau:

Tr460-Q1

a) Bên đi thuê không có quyền hủy ngang hợp đồng thuê và doanh nghiệp chothuê không có nghĩa vụ phải trả lại số tiền đã nhận trước trong mọi trường hợp vàdưới mọi hình thức

b) Số tiền nhận trước từ việc cho thuê không nhỏ hơn 90% tổng số tiền cho thuêdự kiến thu được theo hợp đồng trong suốt thời hạn cho thuê và bên đi thuê phảithanh toán toàn bộ số tiền thuê trong vòng 12 tháng kể từ thời điểm khởi đầu thuêtài sản

c) Hầu như toàn bộ rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê đãchuyển giao cho bên đi thuê

d) Doanh nghiệp cho thuê phải ước tính được tương đối đầy đủ giá vốn của hoạtđộng cho thuê

12. Trường hợp bán sản phẩm, hàng hóa kèm theo sản phẩm, hàng hóa, thiết bịthay thế (phòng ngừa trong những trường hợp sản phẩm, hàng hóa bị hỏnghóc) thì phải phân bổ doanh thu cho sản phẩm, hàng hóa được bán và sản phẩmhàng hóa, thiết bị giao cho khách hàng để thay thế phòng ngừa hỏng hóc. Giá trịcủa sản phẩm, hàng hóa, thiết bị thay thế được ghi nhận vào giá vốn hàng bán.

Tr460-Q1

13. Đối với tiền lãi phải thu từ các khoản cho vay, bán hàng trả chậm, trả góp:Doanh thu chỉ được ghi nhận khi chắc chắn thu được và khoản gốc cho vay, nợgốc phải thu không bị phân loại là quá hạn cần phải lập dự phòng.

Tr476-Q1

14. Khi nhận được phần cổ tức, lợi nhuận đã được dùng để đánh giá tăng vốn Nhànước, doanh nghiệp cổ phần hoá thì không ghi nhận doanh thu hoạt động tàichính mà ghi giảm giá trị khoản đầu tư tài chính.

Tr476-Q1

15. Điều chỉnh giảm doanh thu thực hiện: Trường hợp sản phẩm, hàng hoá, dịch vụđã tiêu thụ từ các kỳ trước, đến kỳ sau mới phát sinh chiết khấu thương mại,giảm giá hàng bán hoặc hàng bán bị trả lại thì doanh nghiệp được ghi giảm doanhthu theo nguyên tắc:

Tr482-Q1

a) Nếu sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ từ các kỳ trước, đến kỳ sau phảigiảm giá, phải chiết khấu thương mại, bị trả lại nhưng phát sinh trước thời điểmphát hành Báo cáo tài chính, kế toán phải coi đây là một sự kiện cần điều chỉnhphát sinh sau ngày lập Bảng cân đối kế toán và ghi giảm doanh thu, trên Báo cáotài chính của kỳ lập báo cáo (kỳ trước)

b) Trường hợp sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ phải giảm giá, phải chiết khấu thươngmại, bị trả lại sau thời điểm phát hành Báo cáo tài chính thì doanh nghiệp ghigiảm doanh thu của kỳ phát sinh (kỳ sau)

XIII. Nguyên tắc kế toán các khoản chi phí

1. Việc ghi nhận chi phí ngay cả khi chưa đến kỳ hạn thanh toán nhưng có khảnăng chắc chắn sẽ phát sinh nhằm đảm bảo nguyên tắc thận trọng và bảo toàn

Tr487-Q1

Page 20: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

20

3.02

Nội dung Tham chiếu

vốn. Chi phí và khoản doanh thu do nó tạo ra phải được ghi nhận đồng thờitheo nguyên tắc phù hợp. Tuy nhiên trong một số trường hợp, nguyên tắc phùhợp có thể xung đột với nguyên tắc thận trọng, thì kế toán phải căn cứ vào bảnchất và các Chuẩn mực kế toán để phản ánh giao dịch một cách trung thực, hợp lý.

2. Các khoản chi phí không được coi là chi phí tính thuế TNDN theo quy định củaLuật thuế nhưng có đầy đủ hóa đơn chứng từ và đã hạch toán đúng theo Chế độkế toán thì không được ghi giảm chi phí kế toán mà chỉ điều chỉnh trong quyếttoán thuế TNDN để làm tăng số thuế TNDN phải nộp.

Tr487-Q1

3. Chủ đầu tư kinh doanh BĐS, này chưa tập hợp được đầy đủ hồ sơ, chứng từ vềcác khoản chi phí liên quan trực tiếp tới việc đầu tư, xây dựng nhưng đã phátsinh doanh thu nhượng bán hàng hóa BĐS: doanh nghiệp được trích trước mộtphần chi phí để tạm tính giá vốn hàng bán. Khi tập hợp đủ hồ sơ, chứng từ hoặckhi hàng hóa BĐS hoàn thành toàn bộ, doanh nghiệp phải quyết toán số chi phí đãtrích trước vào giá vốn hàng bán.

Tr514-Q1

4. Khi xác định khối lượng HTK bị giảm giá cần phải trích lập dự phòng, kế toánphải loại trừ khối lượng hàng tồn kho đã ký được hợp đồng tiêu thụ (có giá trịthuần có thể thực hiện được không thấp hơn giá trị ghi sổ) nhưng chưa chuyểngiao cho khách hàng nếu có bằng chứng chắc chắn về việc khách hàng sẽ không từbỏ thực hiện hợp đồng.

Tr515-Q1

5. Các khoản thuế NK, thuế TTĐB, thuế BVMT đã tính vào giá trị hàng mua, nếukhi xuất bán hàng hóa mà các khoản thuế đó được hoàn lại thì được ghi giảm giávốn hàng bán.

Tr515-Q1

6. Chi phí phát hành trái phiếu được phân bổ dần vào chi phí tài chính theo kỳhạn trái phiếu.

Tr523-Q1

7. Lãi phải trả của trái phiếu chuyển đổi được tính vào chi phí tài chính trong kỳđược xác định bằng cách lấy giá trị phần nợ gốc đầu kỳ của trái phiếu chuyển đổinhân (x) với lãi suất của trái phiếu tương tự trên thị trường nhưng không có quyềnchuyển đổi thành cổ phiếu hoặc lãi suất đi vay phổ biến trên thị trường tại thờiđiểm phát hành trái phiếu chuyển đổi (xem quy định chi tiết tại phần hướng dẫntài khoản 343 – Trái phiếu phát hành).

Tr523-Q1

8. Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại là nợ phải trả, khoản cổ tức ưu đãi đó vềbản chất là khoản lãi vay và phải được ghi nhận vào chi phí tài chính

Tr523-Q1

XIV. Thu nhập khác

1. Các khoản thu nhập khác: Bổ sung thêm một số nội dung: Tr544-Q1

- Chênh lệch giữa giá trị hợp lý tài sản đồng kiểm soát nhận về theo BCC caohơn chi phí đầu tư XDCB

- Các khoản thuế phải nộp khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ nhưng sau đóđược giảm, được hoàn (thuế XK được hoàn, thuế GTGT, TTĐB, BVMT phảinộp nhưng sau đó được giảm);

- Giá trị số hàng khuyến mại không phải trả lại;

2. Khi có khả năng chắc chắn thu được các khoản tiền phạt vi phạm hợp đồng, kếtoán phải xét bản chất của khoản tiền phạt để kế toán phù hợp với từng t/hợp

Tr544-Q1

Page 21: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

21

3.02

Nội dung Tham chiếu

cụ thể theo nguyên tắc:

- Đối với bên bán: Tất cả các khoản tiền phạt vi phạm hợp đồng thu được từ bênmua nằm ngoài giá trị hợp đồng được ghi nhận là thu nhập khác.

- Đối với bên mua: Các khoản tiền phạt về bản chất là khoản giảm giá hàng mua,làm giảm khoản thanh toán cho người bán được hạch toán giảm giá trị tài sảnhoặc khoản thanh toán (không hạch toán vào thu nhập khác) trừ khi tài sản cóliên quan đã được thanh lý, nhượng bán.

XV. Chuyển đổi số dư tài khoản kế toán (Tr12-Q2)

TT Diễn giải TK cũ TK mớiMã số trên CĐKT

Ngắn hạn Dài hạn

1 Giá trị vàng (loại không được coi là vàng tiềntệ), bạc, kim khí quý, đá quý được sử dụng làhàng tồn kho

1113, 1123 152, 156 141

2 Giá trị vàng (loại không được coi là vàng tiềntệ), bạc, kim khí quý, đá quý không được sửdụng là hàng tồn kho

1113,1123 2288 155 268

3 Trái phiếu, tín phiếu, kỳ phiếu nắm giữ đếnngày đáo hạn, không nắm giữ vì mục đích kinhdoanh

1212 128 112, 123 255

4 Các khoản cho vay, tiền gửi có kỳ hạn dài hạn 228 128 112, 123 255

5 Giá trị hàng hóa bất động sản do doanh nghiệpxây dựng, sản xuất

1567 1557 141 241

6 Chi phí trả trước ngắn hạn 142 242 151 261

7 Cầm cố, ký cược, ký quỹ ngắn hạn 144 244 136, 216

8 Các tài khoản dự phòng giảm giá đầu tư, nợkhó đòi, giảm giá hàng tồn kho

129,139,159 229 122,137,149

219,254

9 Đầu tư vào công ty liên kết 223 222 252

10 Các khoản vay ngắn hạn, dài hạn 311, 315, 341 320 338

Page 22: NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH … · chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, chịu trách nhiệm trước pháp luật và thông báo

AASC Auditing FirmMember of HLB International

Những điểm cần lưu ý trong Thông tư số 200/2014/TT-BTC

_____________________________________________________________________________________Tài liệu dành cho người đã nắm vững Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành theo Quyết định số15/2006/QĐ-BTC và các văn bản có liên quan.

22

3.02

342

11 Trích trước chi phí sửa chữa, duy trì cho TSCĐhoạt động bình thường, chi phí hoàn nguyênmôi trường, hoàn trả mặt bằng và các khoản cótính chất tương tự

335 352 321 342

12 Quỹ dự phòng tài chính 415 414 418 418

XVI. Điều chỉnh hồi tố (Tr14-Q2)

1. Các doanh nghiệp là chủ đầu tư bất động sản (kể cả trường hợp tự thi công bất động sản) đã ghinhận doanh thu đối với số tiền thu trước của khách hàng theo tiến độ, nếu công trình chưa hoànthành trước thời điểm Thông tư 200 có hiệu lực thì phải sửa chữa sai sót do đã ghi nhận doanh thuvà hồi tố Báo cáo tài chính theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam “Thay đổi chính sáchkế toán, ước tính kế toán và các sai sót”.

2. Các doanh nghiệp đã ghi nhận doanh thu đối với khoản cổ tức, lợi nhuận được chia đã sử dụng đểđánh giá lại giá trị khoản đầu tư khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá phải điều chỉnhhồi tố Báo cáo tài chính để phản ánh khoản cổ tức, lợi nhuận được chia đó ghi giảm giá trị khoảnđầu tư.

3. Doanh nghiệp không tiếp tục trích khấu hao đối với Bất động sản đầu tư nắm giữ chờ tăng giá vàkhông phải hồi tố toàn bộ chi phí khấu hao lũy kế đã trích từ các kỳ trước.

4. Doanh nghiệp báo cáo lại thông tin so sánh trên Báo cáo tài chính đối với các chỉ tiêu có sự thayđổi giữa Thông tư này và Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và thuyết minh lí do là có sự thay đổi trong Chếđộ kế toán doanh nghiệp