nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

32
CÁNH NG BT TN Truyn Nguyn Ngc T 1. Con kinh nh nm vt qua mt cánh ng rng. Và khi chúng tôi quyt nh dng li, mùa hn hung hãn dng nh cng gom ht nng xung ni này. Nhng cây lúa cht non trên ng, thân ã khô cong nh tàn nhang cha rng, nm vào bàn tay là nát vn. Cha tôi tháo cái khung tre chn di sàn ghe, by vt lúc nhúc chen ra, cung quýt, nháo nhào quy ngp xung mt nc váng phèn. Mt lp phèn mi, vàng sm quánh li trên b lông ca nhng con vt ói, nhp nháp bám trên vai in khi nó trm mình bi i cm cc, ging li rào by vt li. Tôi bng cái cà ràng lên b, nhóm ci. Ri ngn la hoi hót th di ni cm ã lên tim, ngi àn bà vn còn nm trên ghe. Ngay c ý nh ngi dy cng xao xác tan mau di nhng ting rên dài. Môi ch sng v!u ra, xanh dn. Và tay, và chân, và di cái áo mà tôi ã p cho là mt cái áo khác ã b xé t ti phi nhng mng tht ngi ta c"u nhéo tím ngt. Và nhng chân tóc trên u ch cng ang t máu. Ngi ta ã lòn tay, ngoay chúng ! kéo ch lê lt ht mt quãng ng xóm, trc khi dng chân mt chút nhà máy chà go. H ging ném, h qung qut ch trên cái nn vng vãi tr"u. Vai n chính, mt ngi àn bà xc xch ã lc ging, ôi lúc l i vì ghen tuông và kit s#c. Nhng ám ông ro r$c chung quanh ã v$c tinh thn ch ta dy, h dùng chân á vói vào cái thân xác t ti kia bng v% hn hc, h hê, quên ph#t v lúa th"t bát cháy khô trên ng, quên n&i lo ói no gia mùa giáp ht. Cuc vui hn s( dài, nu nh không có mt ý tng mi ny ra trong cn ph"n khích. H dùng dao phay cht mái tóc dày kia, dc dc, hì hc nh pht mt nm c c#ng và khô. Khi uôi tóc d#t lìa, )c t$ do, ch vùng dy, lao nhanh xung ghe chúng tôi nh mt ting thét, ln qua chân tôi, n ch& cha, làm nhng bao tr"u cha va mi xp. ám ngi ng ngác m"y giây ! ch"p nhn vic con mi b chy. Tôi m"t m"y giây ! háo h#c th"y mình ngh*a hip nh Lc Vân Tiên, tôi lm cm xô ghe dt khi b, s) hãi và sung sng, tôi cm sào chng thc mng ra gia sông, mt không ri ám ngi ang tràn ra mé b Page 1 of 32 Cánh ng b"t tn | Nguy+n Ngc T 01/10/2005 file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Transcript of nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Page 1: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

CÁNH ��NG B�T T�N Truy�n

Nguy�n Ng�c T�

1.

Con kinh nh� n�m v�t qua m�t cánh ��ng r�ng. Và khi chúng tôi quy�t �nh dng l�i, mùa h�n hung hãn d� ng nh� c�ng gom h�t n�ng �� xu�ng n�i này. Nh�ng cây lúa ch�t non trên ��ng, thân �ã khô cong nh� tàn nhang ch�a r�ng, n�m vào bàn tay là nát v�n. Cha tôi tháo cái khung tre ch�n d��i sàn ghe, b�y vt lúc nhúc chen ra, cu�ng quýt, nháo nhào qu�y ng�p xu�ng m�t n��c váng phèn. M�t l�p phèn m�i, vàng s�m quánh l�i trên b� lông c�a nh�ng con vt �ói, nh�p nháp bám trên vai �i�n khi nó tr�m mình b�i �i c�m c�c, gi�ng l��i rào b�y vt l�i. Tôi b�ng cái cà ràng lên b , nhóm c�i.

R�i ng�n l�a hoi hót th� d��i n�i c�m �ã lên tim, ng� i �àn bà v�n còn n�m trên ghe. Ngay c� ý �nh ng�i d y c�ng xao xác tan mau d��i nh�ng ti�ng rên dài. Môi ch s�ng v!u ra, xanh d n. Và tay, và chân, và d��i cái áo mà tôi �ã ��p cho là m�t cái áo khác �ã b xé t� t�i ph�i nh�ng m�ng tht ng� i ta c"u nhéo tím ng�t.

Và nh�ng chân tóc trên ��u ch c�ng �ang t� máu. Ng� i ta �ã lòn tay, ngoay chúng �! kéo ch lê l�t h�t m�t quãng �� ng xóm, tr��c khi dng chân m�t chút � nhà máy chà g�o. H� gi�ng ném, h� qu�ng qu t ch trên cái n�n v��ng vãi tr"u. Vai n� chính, m�t ng� i �àn bà x�c x�ch �ã l�c gi�ng, �ôi lúc l� �i vì ghen tuông và ki�t s#c. Nh�ng �ám �ông r�o r$c chung quanh �ã v$c tinh th�n ch ta d y, h� dùng chân �á vói vào cái thân xác t� t�i kia b�ng v% h�n h�c, h� hê, quên ph#t v� lúa th"t bát cháy khô trên ��ng, quên n&i lo �ói no gi�a mùa giáp h�t. Cu�c vui h'n s( dài, n�u nh� không có m�t ý t��ng m�i n�y ra trong c�n ph"n khích. H� dùng dao phay ch�t mái tóc dày kia, d�c d�c, hì h�c nh� ph�t m�t n�m c� c#ng và khô. Khi �uôi tóc d#t lìa, ��)c t$ do, ch vùng d y, lao nhanh xu�ng ghe chúng tôi nh� m�t ti�ng thét, l�n qua chân tôi, ��n ch& cha, làm �� nh�ng bao tr"u cha va m�i x�p.

�ám ng� i ng� ngác m"y giây �! ch"p nh n vi�c con m�i b� ch�y. Tôi m"t m"y giây �! háo h#c th"y mình ngh*a hi�p nh� L�c Vân Tiên, tôi l�m c�m xô ghe d�t kh�i b , s) hãi và sung s��ng, tôi c�m sào ch�ng th�c m�ng ra gi�a sông, m�t không r i �ám ng� i �ang tràn ra mé b

Page 1 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 2: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

ch$c lao xu�ng, nh�y nhót �iên cu�ng. R�i ti�ng ch�i r�a chói lói chìm �i, ti�ng b�y vt tao tác kêu d��i s�p chìm �i, trong tôi ch, có âm thanh c�a chi�c máy Koler4 n� khan, rung b�n b t d��i tay �i�n, kh�c ra nh�ng �ám khói khét l-t, �en ngòm. Khói trôi v� phía sau chúng tôi, m nhoè nh�ng bóng ng� i �ang tuy�t v�ng ngó theo, bàn tay nào �ó c�m n�m tóc c�a ch v�y lên ph� ph"t ph� ph"t …

Cha tôi không �óng vai trò gì trong cu�c tháo ch�y "y, ông im l�ng, khi �ã �i khá xa, cha ra ��ng m�i c�m sào. Tôi bò vào trong ghe, l"y áo ��p lên ng� i ch, sao cho che ��)c �ôi vú rách b��m và kho�ng �ùi r��m máu. Ch c� i m�u máo, nói c�m �n b�ng m�t và thi�p �i.

Su�t m�t quãng �� ng, ch không h� thay ��i th� n�m, im lìm, l�nh ng�t nh� ng� i ch�t. Trong ghe ch, trôi mênh mang nh�ng ti�ng rên khi dài, khi ng�n, khi thiu th,u bu�n xo, lúc nghe nh� ti�ng n"c ngh-n ngào…

Nh v y mà chúng tôi bi�t ch còn s�ng, �! �i v�i chúng tôi g�n h�t con sông Bìm Bp, ��n cánh ��ng hoang v�ng này. �i�n h�i lo l�ng khi nghe ch v�n còn rên r,, ngh* là ch �ã �ói, nó h�i tôi n"u c�m mau. Nó th"y ti�c vì trên ghe ch, còn m"y con khô s�t m�n chát, “tui nu�t còn không vô, nói chi…”

Nh�ng chi�u hôm �ó và c� ngày sau, ch không �n. Ch t ch�i c� u�ng n��c, �)i �ôi môi khô �ã b�t ��u n#t ra, ch m�i chu h�p m�t vài ng�m ít �i, d� ng nh� ch, �� ��t môi. �ói và khát, nh�ng ch còn s) �au h�n. Ng� i ta �ã �� keo dán s�t vào c�a mình c�a ch…

Tôi nói l�i v�i cha và �i�n trong b�a c�m. Tôi nghe hai ng� i l�ng �i, ti�ng ��a tre khua vào mi�ng chén ng�ng b�t. �i�n ngó tôi và tôi thì ��c ��)c s$ ghê s), kinh t�m c�n lên trong m�t cha. �i�n chan n��c vào chén, lua v�i vàng r�i men theo con �� ng �"t d�c mé kinh, nó �i vào trong xóm. Tôi d�n vói theo, ghé ti�m mua giùm ngàn r�.i �� ng cát.

Ch�c gió �ã b�t m"t l i tôi, khi quay v�, �i�n không mang theo gì, nó l'ng l�ng xòe tay tr��c m�t tôi, tay nó dính m�t l�p gì �ó, bóng m�)t, trong su�t, và �ang khô quánh l�i, khi�n nh�ng ngón tay �� ra nh� �á. �i�n b�o, “Keo dán s�t…”. D� ng nh� nh�ng ng� i s�n xu"t ra lo�i keo này c�ng không ng nó nhi�u công d�ng ��n th�. Hai ch em tôi t, m/n l�t l�p keo ra, m�ng da non trên bàn tay nó b�ng �� nh, t��m máu. Chúng tôi cùng ngó v� ch& khoang ghe, nghe ti�ng th� thênh thang cùng gió…

Page 2 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 3: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

2.

Cánh ��ng không có tên. Nh�ng v�i tôi và �i�n, ch'ng có n�i nào là vô danh, chúng tôi nh�c, chúng tôi g�i tên b�ng nh�ng k0 ni�m mà chúng tôi có trên m&i cánh ��ng. Ch& ch em tôi tr�ng cây, ch& �i�n b r�n c�n, ch& tôi có k1 kinh nguy�t ��u tiên… Và mai này khi trôi d�t ��n m�t n�i nào khác, nh�c ��n cánh ��ng này v�i cái tên c�a ch, ch�c chúng tôi s( x�n xang.

Sáng s�m ngày th# ba, ch ng�i d y ��)c, ngó quanh, ch h�i, “Tr i �"t �i, ch& nào mà v�ng tanh v y nè”. Làng xóm xa xa ��ng phía nh�ng r�ng da xanh th/m. ��ng �"t tr�ng tr�n, trên �ôi b kinh ch� v� nh�ng cây gòn. Hai �#a nh� ��u m��t s��ng �ang hí húi tr�n th#c �n cho vt, nhìn ch ng�c nhiên ��n ngây ng"t. Gi�ng nói ch không b th��ng tích gì h�t, trong v�t và ng�t ngào.

Ch h�i “T�m � �âu, m"y c�ng ?”. Tôi ch, xu�ng kinh. Ch ngó nh�ng váng phèn, ngao ngán. �i�n nói, ��ng kia có m�t cái ao.

�ó là m�t h� bom c�, bình bát m�c quanh, rau mu�ng ch�ng cht ph� kín m�t n��c, c�ng rau �m nh�ng, �� au. Ch& này, hôm qua, �i�n �ã câu ��)c nh�ng con cá thát lát ú m�m. Ch tr�m mình d��i �ó r"t lâu, ch'ng k1 c� gì, ch, �! n��c l�nh ch� m du l�i nh�ng ch& �au. Lúc ch lên b , tôi th"y máu l)n c)n theo nh�ng gi�t n��c nh� xu�ng gi�a hai �ùi, ch�c ch �ã làm gì v�i ch& keo dán ác nghi�t "y. R�i c�ng lâu l�c, c�ng cà nh�c tng b��c ng�n nh� lúc �i, ch v�i tôi quay l�i b kinh. �i�n hí h�ng khi th"y ch chu m�c chi�c áo s�-mi th�m phèn và cái qu�n c�t qu�n queo c�a nó.

Ch, có cha l�m lì d�n c� quanh chòi. Ch, có cha là h h�ng v�i thành qu� c�a hai ch em tôi. Không ch"p thái �� l�t l(o c�a cha, ch ngó v� phía ng� i �àn ông �ang v�ng l�ng trong n�ng s�m, ch�nh choáng: “Ba m"y c�ng �-p trai d+ s)…”.

Vì l( �ó ? Có ph�i vì cha mà ch � l�i v�i chúng tôi, trên m�t cánh ��ng v�ng ng�t. Nh�ng v�t th��ng �ã lành r"t mau. Ch c� i, b �ánh hoài ri�t c�ng quen. Tôi h�i ch làm gì �! b �ánh. Ch c� i, “Làm �*”. R�i có l( ch áy náy vì quá s& sàng v�i chúng tôi, ch vò ��u �i�n “ch�c m"y c�ng không bi�t �âu…”.

�i�n nhìn tôi c� i. Chúng tôi �ã g�p nhi�u, r"t nhi�u ng� i ph� n� gi�ng ch. C# m&i mùa g�t, h� l�i d p dìu trên �ê, l�)n l quanh l�u c�a nh�ng th) g�t, nh�ng ng� i �àn ông gi� lúa và b�n nuôi vt ch�y ��ng. H� c� làm ra v% tr% trung, t��i t�n nh�ng m�t và c� �ã nhão, nhìn k2

Page 3 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 4: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

phát #a n��c m�t. �êm ��n, sau các ��n lúa, h� th� ti�ng c� i chút chít, ti�ng th� m�n man… lên tr i, làm nhi�u ng� i �àn bà �ang c�m cúi n"u c�m, cho con bú trong l�u th�t lòng l�i. T�i nào mua r�)u cho cha, chúng tôi c�ng �i ngang qua nh�ng �ôi ng� i. Chúng tôi nh n ra h� ngay, khi không còn m�nh v�i nào trên ng� i h� v�n �i�m nhiên c� i khúc khích và u�n éo thân mình ch# không tr� ra ng�)ng ngu, cam chu nh� nh�ng ng� i ph� n� quê. Sáng sau, h� xiêu xiêu bi�n m"t, �em theo m� ti�n công ít �i su�t m�t ngày làm vi�c qu�n qu t c�a �ám �àn ông.

Ch, c�ng gi�ng nh� h�, ch�m tàn t�, �ói rã ru�t � th thành m�i ch�y xu�ng quê, c"t cái quán nh�, gi� �ò buôn bán bánh k-o l�t v�t, th$c ch"t là làm ngh�. 3 �ó �àn ông d+ tính và thi�t thà. Ch s�ng nh nh�ng món ti�n h� c�m câu �êm �êm, b�ng ti�n bán lúa, da khô hay nh�ng bu�ng chu�i chín. C�ng có lúc thu ho�ch b"t ng , khi ch m�i chài m�t ng� i �àn ông vào trò ch�i gi� ng chi�u, su�t hai ngày �êm, và ch ��)c m�t tri�u hai. �ó là v�n vay xoá �ói gi�m nghèo, khi v� t�i nhà, v�i tám tr�m ngàn còn l�i trong túi, h'n ng� i �àn ông "y não n� bi�t bao nhiêu, oán ch bi�t bao nhiêu khi th"y v) con nheo nhóc bu quanh n�i khoai lu�c trong nh p nho�ng n�ng chi�u.

- 4n trên m� hôi n��c m�t c�a ng� i ta nên lâu lâu b �ánh c�ng �áng � i, hen m"y c�ng ?

Ch nói, và ngã nghiêng c� i, d� ng nh� ch th"y mình tr� giá v y c�ng va. “Mà hên nghen, nh v y mà g�p ��)c m"y c�ng, ��)c � chung v�y, vui thi�t vui...”.

Cha không vui, vì có thêm m�t mi�ng �n. B�y vt c�ng không vui, chúng m� vào chân ch m&i khi ch b��c qua rào, “bà � �ây làm chi �� ph�n �n c�a ti tui b xén b�t, trong máng ��n toàn là tr u ngán th y ông th y cha, �ã v�y còn b�t ti tui �� tr�ng �� nuôi bà”. Ch nh�y x�m ra, la oai oái, sau l�i c� i (mà con m�t �ung ��a phía cha) “mai m�t m"y con vt qu0 này s( khoái ch, m"y h�i…”.

Nh�ng tôi và �i�n bi�t th! nào ch c�ng ra �i, trong m�i mòn. Quãng th i gian ch bên chúng tôi, vì th� c�ng mong manh. Nhi�u khi lùa vt �n mót m�t �&i ��ng, ngh* ch b� �i, �i�n th�ng th�t ch�y v�.

- M"y c�ng th��ng ch thi�t h� ? T�i ch�a… !?? ”.

Ch ng�c nhiên, th"y n��c m�t ràn r�a trên má th�ng �i�n (mà ch không bi�t là nó b b�nh ch�y n��c m�t s�ng t h�i chín tu�i). Th t c�m ��ng khi � i �ánh ta t� t�i b�m d p, v y mà hai �#a nh� này l�i trìu m�n, quy�n luy�n l� lùng. Thêm m�t lý do n�a �! ch � l�i v�i chúng tôi, trong m�t mùa h�n nóng b�ng, b"t th� ng.

Page 4 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 5: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Mùa ��n s�m. Vì v y mà n�ng r"t dài. M�i r�i, chúng tôi dng chân � m�t xóm nh� bên b sông l�n mênh mang. M,a mai, ng� i � �ây l�i không có n��c �! dùng (nh� chúng tôi �i trên �"t d�ng d�c mà không có c�c �"t ch�i chim). Ng� i h� ��y gh% chóc, nh�ng �#a tr% gãi ��n b t máu. H� �i mua n��c ng�t b�ng xu�ng chèo, nín th� �! n��c kh�i sánh ra ngoài vì �� ng xa, n��c m�c. Bu�i chi�u �i làm m��n v�, h� t�t xu�ng ao t�m táp th# n��c chua lét vì phèn, r�i x�i l�i �úng hai gàu. N��c vo c�m dùng �! r�a rau, r�a rau xong dành r�a cá. Con nít ba tu�i �ã bi�t quý n��c, m�c l�m c�ng ráng ch�y ra v� n �ái vô ch u �t, ch u hành (báo h�i cây r�i lá). 3 �ó, có ng� i con trai b�o, “��c làm sao tr��c lúc má tui ch�t, bà ��)c t�m m�t b�a �ã � i”. Câu nói này làm tôi th��ng anh ta quá chng. Hôm tôi �i, anh t�n ng�n �#ng bên hè, h�i nh� “Không bi�t em có mu�n � l�i v�i… má tui?!”. Tôi l�c ��u, hai gàu n��c ít �i c�a má anh, tôi n. nào s% n�a ?

Tôi gi�c cha r i kh�i cái xóm tàn t� �ó. Nh�ng cánh ��ng chúng tôi qua, lúa ch�t khô khi m�i tr� bông. Ng� i ta không th! tr�ng � u, tr�ng d�a vì thi�u n��c. B�y con nít gi.n nhoi trên nh�ng con kinh khô tr� lòng.

Ch& chúng tôi c�m l�u c�m vt, n��c �ã s�c l�i th�m m�t màu vàng u ám. Nh�ng chúng tôi ch'ng có ch& nào �! �i n�a, t b bên kia c�a sông Bìm Bp là vùng ��m cho nh�ng cánh rng tràm l�n. Mùa này, ng� i ta l"y n��c t t"t c� các dòng sông nh�, các con kinh �! b�m vào rng, ch�ng cháy. Chúng tôi c�ng không th! ng�)c sông Bìm Bp b�ng qua vùng Kiên Hà, � �ó h� ki!m dch thú y r"t g�t gao. Và dch cúm gia c�m nghe �âu v�n còn bùng phát kh�p ��ng b�ng.

�! b�y vt kh�i b chôn s�ng (�i�u �ó ��ng ngh*a v�i vi�c �#t v�n cho mùa sau), b�n tôi quy�t �nh v�n c�m chúng � �ây. Chúng ��)c nuôi trong s$ m�i mòn. Ngày ngày, tôi lùa vt �i �n mót nh�ng bông lúa khô qu�t queo trên ��ng, không có n��c chúng bì b�ch, ch m rì và ch'ng th! �i xa. Tr#ng th�a th�t, nh�ng qu� tr#ng chúng �% ra c�ng chai ng�t, dài nh�ng, nh- tênh, v� dày s�n s�)ng. �òi h�i gì n�a � nh�ng con vt �ã già, �ã �% qu�n qu t su�t ba mùa tr��c, �ã vô v�ng vì ngày càng khó tìm lúa và cám trong máng th#c �n. Ngay c� n��c �! chúng t�m táp c�ng chua lét vì phèn.

Mà, mùa m�a v�n còn xa l�m.

Ngày ngày, �i�n r� ch �i gi�ng l��i, nh�p cá và tát nh�ng cái m��ng c�n. Cá �n không h�t, ch �em vô xóm bán và hãnh di�n ��a cho cha vài m��i ngàn tha sau khi �ã s�m ít qu�n áo. M�t ch nhìn cha ��y khiêu khích, “Cu�c �eo �u�i v�n còn dài, c�ng à…”.

Page 5 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 6: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Ch �� lì. Ch tìm m�i cách �! sà vào cha. M�t b�a ch b�o �i�n xu�ng ghe ng� v�i tôi, còn ch s( lên chòi. �ó là m�t �êm t�i nh nh , trôi trên tr i m�t m�nh tr�ng m�ng leo lét. �i�n ng� ngu y, xoay tr� liên t�c, nó kêu khó ng�, �òi nghe tôi hát, bài gì c�ng ��)c. Nh�ng �i�n v�n thao th#c, d� ng nh� gi�ng hát tôi không át ��)c ti�ng s�t so�t r�o r$c trong cái chòi nh� trên b . �i�n chê ng� ghe chòng chành quá chng. Tôi bi�t lòng nó �ang chao.

�i�n có nh�ng ngày b�i r�i. Nó hay h�i tôi, “ng� i ta th��ng m- ra làm sao?”. M�t nó dãn ra, khi bi�t cây k-p tóc, trái da t��i hay con cá thác lác… mà nó dành cho ch c�ng gi�ng h�t nh� ng� i ta v�n th� ng cho m-. Và ni�m nh� lúc �i xa, n&i khao khát ��)c n�m g�n, ��)c d�i m�i mình vào da tht ng� i �ó… c�ng t$ nhiên nh� ý ngh* bình th� ng nh"t c�a nh�ng �#a con. Nh�ng nh�ng nghi ho�c v�n loay hoay trong m�t �i�n, và nó quy�t �nh chu �$ng m�t mình, khám phá m�t mình. Thí d� nh� �êm nay, cái gì khi�n tim ta �au nhói, cái gì làm cho ta c�m th"y gi n d�, n�ng n� ?

Khi tôi th#c d y, �i�n �ã m�t m�i thi�p �i, nó n�m co qu�p, hai tay k-p gi�a �ùi, m�t bu�n nh� ph� m�t l�p s��ng giá. Ch b��c ra kh�i chòi, khoan khoái v��n vai. S$ �ng ý, mãn nguy�n l"p lánh trên khoé m�t. Khuôn m�t ch tràn ng p ánh sánh, nh� ch va m� ra m�t cánh c�a m�t tr i. Có m�t con �� ng nào �ó trãi dài tr��c ch. Ch c� i, b�o :

- H�i hôm s��ng nhi�u ghê, nó nhi!u lên m�t ch hoài, nh�t g�n ch�t.

R�i ch giành n"u c�m. Ch xo�n tay áo lên hì h�i th�i l�a, ��u tóc x"p xãi dính ��y v�y cá. Trông ch nh� bà v) t�o t�n. Hình �nh "y làm tôi #a n��c m�t, nh�ng cha tôi ch, l�t l(o nh�ch c� i. Vì cái c� i �ó mà tôi #a n��c m�t thêm l�n n�a.

Cha ��a ch m�t ít ti�n ngay trong b�a c�m, khi nhà �� m�t, “Tôi tr� cho h�i hôm…”. R�i cha �i�m nhiên ph�i �ít ��ng �,nh �#ng lên, s$ khinh mi�t và ��c th�ng no nê trong m�t. Ch nhét ti�n vào trong áo ng$c, c� i, “Tr i �i, ba m"y c�ng s�p quá chng”.

�i�n và tôi r� ch �i câu (Chúng tôi cho là ch bu�n, dù chuy�n �ó khá t#c c� i, làm �i�m ��)c tr� ti�n mà bu�n n&i gì). Su�t bu�i, không dính con cá nào, ch nói, “M�c c� i quá, t�i m"y con cá qu0 này còn chê ch”. Câu nói nghe t,nh b�, bâng qu� mà t�i vô ph��ng. �i�n l�ng b�t con cá rô l�i xu�ng m��ng, l�n sâu, móc cá vô l�.i câu c�a ch. Lúc nó tr�i ��u lên thì �ã th"y ch c� i.

Tr�a "y chúng tôi tr�m nghch d��i n��c r"t lâu. Ch c� i nôn khi th"y bùn bám d��i m�i tôi xám xanh nh� b� râu c� "u. T$ d�ng nét m�t

Page 6 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 7: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

ch b&ng âu y�m l�, nh� �ang n$ng nu m�t �#a bé con và th�ng em trai m� i b�y tu�i c�a tôi �#ng �$c ra, ch�t l�ng trong n&i ng�)ng ngùng. N��c c�n cào ch& b�ng nó, tôi bi�t ch �ang táo t)n làm gì �ó phía d��i. R�i phát hi�n ra m�t m"t mát l�n lao, ch th�ng th�t kêu lên :

- Tr i �"t �i, sao v�y nè, c�ng ?

Ch toàn h�i nh�ng câu h�i khó. Ch, nghe thôi �ã �au, nói chi tr� l i. Thí d� nh� có l�n ch h�i “Má m"y c�ng �âu ?”, “Nhà m"y c�ng � ch& nào ?”, th�ng �i�n �� qu�u :

- Bi�t ch�t li�n !

3.

Nh�ng chi�u ghe chúng tôi �i ngang qua nh�ng ng� i �àn bà ng�i gi�t gi� d��i b�n sông, tôi hay h�i lòng, có ph�i tôi va ngang qua má �ó không. Tôi c� gi� trong lòng hình �nh má nh�ng r�i ngày càng tuy�t v�ng khi th"y nó nh�t nhòa d�n, c# ngh* mai này g�p l�i mà không nh n ra nhau, lòng nghe bu�n thi�t bu�n.

Má tôi hay mang xoong ch�o ra b$c sông chùi l� ngh-, s5n �ón ghe hàna(bông mua ít rau c�i t��i và bán l�i nh�ng quày chu�i chín bói trong v� n. D�n d�n, bu�i chi�u, �ám th��ng h� hay l�i neo ghe ch& m"y cây m"m tr��c nhà. M�t ng� i b�o không sao xa ��)c ng� i �àn bà có cái c� i làm l"p lánh c� khúc sông. Má tôi nguýt dài :

- Dóc…

Ng� i �àn ông c� i h� h�, th� “ Tôi nói láo cô Hai cho xe ��ng ch�t ng�c” (Ngay l p t#c, �i�n thì th�m, “th�ng ch� � d��i ghe ki�m �âu ra chi�c xe, nói dóc…”, và b�ng cái v% ác c�m l� lùng, th�ng �i�n bi!u tôi nhìn khuôn m�t và t"m l�ng tr�n chi chít nh�ng n�t ru�i c�a ông ta, b�o “T�i h�i �ó má �ng m�i sanh �ng ra quên l"y l�ng bàn � y, nên ru�i bu tùm lum”).

Cho dù ng� i �àn ông "y có quá nhi�u n�t ru�i, cho dù ch'ng cao ráo, ��u ít tóc… nh�ng v�i chi�c ghe ch� ��y v�i vóc, nh�ng ng� i �àn bà lam l� quê tôi v�n th� ng trông ngóng ông ta. T"t c� h� ��u tr� thành tr% th� khi b��c chân lên ghe, h� tíu tít, háo h#c, h� thèm mu�n ��n b�n ch�n r�i dùng d�ng tr� lên b v�i tâm tr�ng ti�c nu�i, ng m ngùi, th"y mình già khi ngang qua b� lúa va hót b�t m�t l�m, th�ng cha bán v�i

Page 7 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 8: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

l"y m"y gi� mà nh� kh#a m�t ít tu�i xuân �i. C� � i, cái b� lúa luôn làm lòng h� �au �áu, khi ngh* t�i b�nh t t, chuy�n c"t l�i cái nhà, hay d$ng v) gã ch�ng cho con cái.

B� lúa nhà tôi �ã c�n t sau T�t. �i�u �ó làm má tôi h�i bu�n, nh�ng ng� i bán v�i x�ng xái b�o, “Cô Hai c# coi �i, không mua c�ng ��)c – r�i ông ta s�ng s�t khi th"y má r�o r$c khi ��m th� nh�ng khúc v�i r$c r. lên ng� i – Chèn �i, coi nó bình th� ng v y mà khoác lên mình cô Hai l�i th"y sang quá tr i”. Má b&ng nhiên th�c th�m :

- Dóc…

Tôi ch�a bao gi th"y cái màu �� l� lùng "y. �� h�n bông b�p ngoài sân, �� h�n máu. Má ngó chúng tôi, h�i: “Gì mà nhìn trân trân v y hai �#a ?”. Tôi nói, “Má l� quá hà, nhìn không ra”. Má mng quýnh, “Thi�t h� ?”. Tôi mu�n khóc quá chng, má con xa l� v�i nhau mà sao l�i mng ?

M�t b�a tôi chiêm bao, ch'ng ��u ch'ng cu�i gì, ch, th"y vía má giãy d�a trong t"m v�i �� l� lùng kia nh�ng nó thít ch�t, ri�t l"y, si�t d�n cho t�i khi má thành m�t con b��m nh�, ch"p ch�i bay v� phía m�t tr i. Gi t mình th#c d y m�i hay mình ng� quên trong k-t b� lúa, con chó Phèn ngoài hè nôn nóng cào �"t r�t r-t ch& cái l� chui (Ch�c má t��ng hai ch em tôi �i ch�i nên ch�t c�a tr��c c�a sau m"t r�i). Mà �i�n ng�i ém ngay �ó, lì ra, không c�c c$a, mình nó m��t m� hôi, không có v% gì là nó �ang khóc, nh�ng n��c m�t ch�y ròng ròng. Tôi ôm ��u nó, gi"u ánh nhìn c�a nó vào ng$c mình.

�#a m� i tu�i quay l�ng l�i, �#a chín tu�i úp m�t vô áo ch nó, nh�ng c� hai v�n nh� th"y rõ ràng, trên chi�c gi� ng tre quen thu�c, má o�n u�n ng� i d��i t"m l�ng ch�m ch�m nh�ng n�t ru�i. H� c"u víu. V t vã. Rên xi�t.

�ó là hình �nh "n t�)ng cu�i cùng c�a má tôi trên n�n m�t cái nhà nh�, ��ng tr��c có b� bàn ch� U, b� v�c tre, r�i ��n m�t cái b� lúa nh� d$ng g�n gi� ng ng�, và gian b�p th"p. Quanh hè, dài theo nh�ng l�i �i ra v� n, ra b�n là nh�ng c�c �á t�ng, nh�ng thân da ch% hai, cha tôi �ã hì h�c lót �! su�t m�t mùa m�a, chân má tôi không b dính sình bùn.

Su�t nhi�u n�m sau �ó, tôi không dám nh� má, b�i ngay va khi ngh* ��n má, ngay l p t#c hình �nh "y hi�n ra. Theo �ó là r$c r. trên da tht màu v�i má tôi va ��i ��)c (không ph�i b�ng ti�n, hay lúa). Mà, �áng l( ph�i nh� t�i khúc má n�m võng hát ��a mình ng� "y, hay �o�n má ng�i gi�t áo bên hè, hay má cúi ��u gi�a v�ng khói m� màng, th�i l�a b�p ung…

Page 8 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 9: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Má có r"t nhi�u hình �nh �-p, và c� khuôn m�t lo l�ng c�a má khi chi�u "y v�n còn �-p, nhìn th"y n��c m�t không ngng tuôn r�i trên m�t th�ng �i�n, má th�ng th�t h�i : “Mèn �i, m�t con sao v y ?. Tôi tr� l i, day day ch m rãi, “Ch�c t�i nó nhìn th"y chuy�n b y �ó, má. Tr�a nay nó ng� k-t b� lúa”. Má ch�t l�ng nhìn tôi, cái nhìn nh� lm �i trên khuôn m�t �-p não n�. Không th! gi�i thích vì sao tôi l�i h! h�. Và tôi luôn ngh* r�ng chính vì câu nói �ó mà má tôi ra �i.

Tôi ch�y qua nhà hàng xóm, nói v�i thím T� r�ng má �i m"t tiêu r�i. C� xóm t�ng bng, k% mng vì v) mình ch�a b� theo trai, ng� i vui vì con �àn bà �-p nh"t xóm �ã �i r�i, kh�i lo ông ch�ng su�t ngày thòm thèm dòm ngó, c�ng có ng� i bu�n, ghe v�i ch�c ch'ng quay l�i xóm này. M�i ng� i bàn ra tán vào, xôn xao, b�t tôi nh� l�i coi tr��c lúc �i má tôi có hành ��ng gì ��c bi�t mang tính d$ báo không? Chuy�n này quan tr�ng l�m, nó cho ng� i ta t$ ki!m tra trình �� tr�i nghi�m, suy �oán. Thí d� nh� nhà nào có ng� i m�i m"t h� kêu lên, hèn chi �êm tr��c có nghe chim cú kêu, thê thi�t l�m. Thí d� nh� nhà nào b m"t tr�m, h� b�o nhau, h�i hôm tui nghe ti�ng chó s�a thi�t k1, là tui nghi r�i… Nh�ng chuy�n ra �i c�a má tôi không m"y ly k1...

- H�i chi�u má con không n"u c�m…

- V y sao ?

- Má con n�m trên gi� ng th� dài…

- V y h� ? Th� ra làm sao ?

Tôi h�t bi�t t�. Ti�ng th� th� n th�)t, nghe bu�n mênh mông, ch�y tng gi�t nh� n��c m�t. Má tôi th� dài khi ghe cha ghé b�n vì bi�t mai m�t cha l�i �i. Má tôi th� dài khi t�m, khi n��c trôi dài trên làn da tr�ng nh� bông b��i. Lúc ng�i vá nh�ng b� qu�n áo c�. M&i l�n ghe v�i ghé tr��c b�n, má c�ng th� dài, tay b�i r�i n�n vào hai túi áo m�ng k-p lép. Th� dài c� khi th�ng �i�n b�o cho con xin ti�n mua k-o, má �i.

M�i ng� i không th"t v�ng, h� cho th i gian lùi l�i xa xa, thì ra c�ng �ã có �i�m báo tr��c m�i nhân duyên này tan rã, ngay cái b�a ��u tiên, ngay l�n g�p ��u tiên. Má tôi ng�i khóc bên b$c con sông Dài, cha tôi chèo ghe �i ngang, �ã qua kh�i m�t quãng nh�ng vì m�i lòng, cha quay m�i l�i. Cha h�i, cô v� �âu tôi cho quá giang. Má tôi ng��c lên, m�t ràn r�a n��c, “tôi c�ng không bi�t v� �âu”. Cha tôi ch� ng� i con gái t�i nghi�p này v� nhà, và trong th i gian suy ngh* tính coi mình �i �âu, má yêu cha m"t r�i, sau �"y thì �% hai ch em tôi. Rõ ràng, quá rõ ràng, th"y ch�a, má tôi ch, quá giang m�t khúc � i r�i �i, ai c�ng linh tính v y, ch, cha tôi là không, nên bây gi m�i khóc h n, c� i �au.

Page 9 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 10: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

T�i �ây thì h�t chuy�n nói, hàng xóm ra v�. Gi�ng h�t nh� va tan �êm hát, h� xì xào �i vào trong �êm, ti�ng chó s�a r� lên dài theo nh�ng con �� ng xóm. Tôi và �i�n n�m nhìn trân tráo lên nóc mùng, nghe gió hui hút trên nh�ng ng�n tre già bên hè. M�t h�i, thím T� qua, thím kêu hai ch em tôi qua nhà thím ng�.

Sáng sau, thím �i ch), t�i b�n tàu, cho hay “V) Út V� b� nhà. Theo trai” Ông ch� chi�c �ò ch�y tuy�n H�ng Khánh nói l�i v�i m"y bà b�n hàng, và chi�u l�i cha tôi m�i nh n ��)c l i nh�n "y khi �ang lên �òn dong cho m�t ngôi nhà g�n ch) H�i. Nghe nói cha tôi còn c� i, gi�ng ra v% gi n, “B� h�t chuy�n gi.n r�i sao, cha n�i ?”. Có v% khó tin, khi m�t ng� i ngh* r�ng, ch, c�n mình h�t lòng yêu th��ng, gánh h�t s$ ki�m s�ng nh�c nh�n thì s( ��)c ��n �áp x#ng �áng. Có v% bu�n c� i… Và cha tu�t xu�ng �"t, run r/y…

Quãng hành trình v� nhà có v% r"t dài và kh�c nghi�t, nó v�t ki�t cha tôi. Cha c� i cay ��ng, khi th"y qu�n áo má còn treo trong nhà, còn c� cái kh�n t�m và �ôi dép Lào c�, nh� th! má �ang ch�i bên xóm, ch, c�n th�ng �i�n kêu má s( x"p xãi ch�y v�, mng húm h�i “�i chuy�n này n�a là �� ti�n mua ti vi màu, ph�i hôn anh ?”.

Coi k2 thì má không �em theo gì. Chi ti�t �ó làm �au lòng ng� i � l�i, nó cho th"y ng� i �i �ã ch'ng suy ngh*, ��n �o, �ã không m�t chút trù tr, ch, r� mình cái r�t, s�ch tr�n, v y thôi.

Cha �em t"t c� �� ��c c�a má �em ��t. Khói bay mù mt trong nhà, mùi v�i, mùi nh$a cháy khét l-t, nh�ng cái áo h�ng áo tím rúm ró l�i, ch�y thành nh�ng gi�t tro. Cha nhìn ng�n l�a, m�t �anh l�i, r�i m�t b&ng r$c lên, ngây ng"t vì m�t ý ngh* m�i l�.

Chúng tôi dong ghe �i, qu�n lòng ngoái l�i c�n nhà �ang quay qu�t dãy d�a trong l�a ��. Nghe v'ng theo âm thanh l�p b�p r"t giòn c�a nh�ng thanh g& cháy, và ti�ng xóm gi�ng í �i g�i nhau. Ch�c ch�n s( có ng� i v& �ùi cái �ét, “H�i hôm qua, ngó cái m�t u ám c�a Út V�, tui nghi th! nào th�ng ch� c�ng ��t nhà. Nghi �âu có �ó, thi�t là y nh� �! v y, các cha”.

K! nhi�u chuy�n nh� v y là �! tr� l i ch, nhà tôi, má tôi, r�t cu�c �ã tr� thành tro b�i m"t r�i. Nên khi h�t mùa lúa chín, nh�ng ng� i nuôi vt ch�y ��ng khác �ã tr� v� nhà còn chúng tôi l�i ti�p t�c lang thang.

�àn vt ��a chúng tôi �i h�t cánh ��ng này ��n cánh ��ng khác. �ôi khi không h'n vì cu�c s�ng, chúng là cái c� �! chúng tôi s�ng � i du m�c, t�i nh�ng ch& v�ng ng� i. 3 �ó, ít ai phát hi�n ra s$ khác th� ng c�a gia �ình tôi, và ít h�i cái câu, “Má m"y �#a nh� �âu?”. �! cha ph�i

Page 10 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 11: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

bu�t lòng nói “ch�t r�i !” và c� i l�t khi nghe ng� i nào �ó kêu lên : “Mèn �i, t�i hai �#a nh� hôn”.

4.

L�n ��u tiên hai ch em tôi l�c gi�a ��ng. C�n m�a bu�i x� chi�u làm t�t r�i ánh m�t tr i, và �êm t�i nhanh chóng p xu�ng. M�a gi�ng b�n b�, nh�ng r�ng v� n tr� nên xa v i, m mt, c�n l�u và chi�c ghe c�a mình n�m � phía nào v y ta, �i�n hoang mang h�i. Chúng tôi l�i xom xom xu�ng m�t mé v� n và rã r i tuy�t v�ng xua b�y vt quay ra. Cha tôi �ã b� v� ghe t gi�a tr�a, có th! cha �ã u�ng r�)u say và ng� m"t tiêu. Có th! cha còn th#c nh�ng cha không �i tìm. Khóc �ã � i, m�t h�i, th"y tr i ngày càng t�i, chúng tôi quy�t �nh buông trôi, tha th!u �i theo b�y vt, bi�t �âu…

May sao, chúng nh� �� ng v�. Khi nhìn th"y ánh �èn chong leo lét ��u ghe, chúng tôi mng nh� ch�t �i s�ng l�i, �i�n n�m tay tôi ch�y nh� �iên, n��c ��ng v�ng sáng tr�ng. B�y vt tao tác m�t phen (báo h�i �êm �ó t�i nó nín �%). Cha tôi ng�i ch bên c�nh cây roi.

Sau này, �ã t$ h�c cách �nh h��ng b�ng b�ng m�t tr i, b�ng sao �êm, b�ng gió, b�ng ng�n cây… ngh* t�i l�n l�c ��ng, th"y c� i quá chng. M�c c� i h�n là �i�n, v�n r"t sành s�i �� ng �i n��c b��c, l�i b l�c l�n n�a, gi�a ban ngày. Nó loay hoay � gi�a m�t gò �"t chùm g�ng leo dày mt, không bi�t vô �ó b�ng �� ng nào nh�ng ch'ng th! quay ra, có ng� i �àn bà b�ng r� bánh quy l�i, bi!u nó �n. �ói quá, th�ng �i�n ng�n g�n ch�c cái. Lúc tôi tìm ��)c nó nh ti�ng rên � �, b�ng nó �ã l�c lè, và mi�ng ��y sình �"t. Quay �i quay l�i không có bóng ng� i, ch, có cái m� l�ng n�m sát �"t, r i r)i c� xanh.

Nh�ng ngày sau này, tôi m�t mình tr� l�i gò �"t, nh�ng ch hoài không th"y ma hi�n ra. Nghe th�ng �i�n k!, ng� i �àn bà �ó thi�t hi�n, ch, �au �áu vu�t tóc nó và ánh nhìn chan ch#a th��ng yêu. Tôi nghe mà khóc mu�n ch�t, sao con ma �ó không chu gi"u tôi giùm cái.

R�i tôi ng�i qu-t tay lau n��c m�t �i, k2 càng, �! g��ng m�t an nhiên, ráo ho�nh. Tôi quy�t không �! cha th"y mình bu�n, quy�t không �! cha b t ra cái câu “Chu h�t n�i cái c�nh s�ng này r�i h� ? Chng nào �i ?”.

Cha v�n th� ng �ánh ch em tôi, th� ng �ánh khi va ng� d y. �ó là khi ng� i ta th"y hoang ho�i, chán ch� ng, sau m�t gi"c dài, m� m�t ra, v�n gió �ìu hiu, v�n n�ng võ vàng trên nh�ng cánh ��ng hoang l�nh.

Page 11 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 12: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Và tôi t$ nh� l�i coi h�i sáng này, h�i tr�a này mình �ã làm gì gi�ng má, kho cá b� quá nhi�u tiêu? Hay vì tôi bu�c tóc nhong nh�ng? Hay t�i tôi ng�i b�t chí cho th�ng �i�n ?

Hay t�i tôi càng l�n càng gi�ng má. Có b�a, n�a �êm th�ng �i�n th#c gi"c, nhìn th"y tôi day l�ng l�i lui cui vá áo, nó th�ng th�t kêu “Má �i!”. Tôi c�m th"y mình th"t v�ng ��n rã r i. Nh�ng thói quen, nh�ng cái gì liên quan ��n má tôi ph�i g�n s�ch r�i, nh�ng tôi làm sao có th! t b� hình hài này.

Tôi �ành �! cha �ánh �! ông b�t �au chút lòng. Sau này ch em tôi không day d#t chi cho m�t, vì hi!u th"u ra, mình b �òn ch, vì là con c�a má, v y thôi.

V�i chúng tôi, quãng th i gian "y v�n còn vui l�m, sau này, cha tôi chán không �ánh n�a. Cha � th , l�t l(o, chuy�n gì c�n nói thì nói vài câu nhát gng. Cha giao b�y vt cho hai �#a tôi, lúc r�nh ng�i g�t �(o nh�ng cán dao, t"m th�t hay l'ng l�ng vác c�n câu �i câu cá, va bán ��)c ti�n, va kh�i ph�i nhìn nh�ng �#a con c�a m�t bà m- b�c lòng. Thành ra, cái ghe th"y nh�, l�i r�ng vô cùng t n, loay hoay ch, ba con ng� i, nh�ng nhi�u n�m trôi qua, hai ch em tôi v�n c�m th"y xa cách cha. Có l�n, khi �i trên sông, th�ng �i�n gi� �ò té chìm ng,m m"t t�m, tôi gi� �ò kêu la chói lói, cha h�i gi t mình ho�ng h�t, d)m lao xu�ng n��c, nh�ng r�i cha �i�m nhiên ng�i l�i, ti�p t�c g�t �%o, ch�c là nh� ra th�ng �i�n �ã l�n l�i n��c sông t n�m b�n tu�i, s#c m"y mà ch�t trôi.

Chúng tôi bi�t là khó �òi h�i gì h�n n�a, ch, m�t chút xao lòng c�a cha, là mng l�m r�i. Cha gi�ng nh� �� v t b�ng g�m va qua c�n l�a l�n, v�n hình dáng "y nh�ng �ã r�n n#t, nên chúng tôi ch, dám �#ng xa mà nhìn, m� m, nâng niu, n�u không thì v. m"t.

Và chi�c ghe, cánh ��ng, dòng sông thênh thang mãi…

Tôi và �i�n bu�c ph�i t$ h�c l"y cách s�ng. Nhi�u khi d+ ��n không ng … Nh �i�n b r�n h� �"t c�n mà chúng tôi bi�t ��)c cách phân bi�t v�t r�ng c�a r�n ��c. Nó �! l�i trên c� chân �i�n m�t c�p v�t r�ng nh� hai cái l� nh�, sâu ho�m. T"t nhiên, ph�i nh ng� i th) g�t t�t b�ng vác th�ng �i�n ch�y m�t �&i ��ng �! t�i ông th�y l"y n�c r�n, nó m�i gi� ��)c cái m�ng �! rút… kinh nghi�m. Sau này, m�t l�n b�ng qua m�t �ám c� dày, ��n l�)t tôi b r�n c�n, tôi kêu, �i�n �i, ch�c Hai ch�t tr��c à. Th�ng �i�n nhìn v�t th��ng nó c� i, nói không sao, s� Hai s�ng lâu l�m, hai hàng r�ng t��m máu gi�ng h�t nhau nh� v�y, ch�c cú là r�n bông súng c�n ch�i thôi. Và nhìn b��m bay, nhìn mây trôi tôi bi�t ngày n�ng hay m�a. Nghe bìm bp kêu chúng tôi bi�t n��c lên. Dng ghe � m�t tuy�n kinh nào, th�ng �i�n trèo lên ng�n cây cao, ngó bao quát cánh

Page 12 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 13: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

��ng và tính toán xem có th! c�m vt � �"y bao lâu thì h�t th#c �n, �úng chóc. Hay chúng tôi t$ phán �oán � �âu v� mùa ��n s�m, vùng nào l�i tr+ tràng �! r i cánh ��ng này, chúng tôi ��n ngay m�t cánh ��ng khác, ngay khi lúa va chín t�i.

Thành ra, mùa du m�c c�a chúng tôi kéo dài liên t�c t mùa m�a sang n�ng, r�i l�i m�a. Nhi�u lúc tôi h�i nh� con - ng� i. H� � trong cái xóm nh� kia, ch, cách ch& chúng tôi d$ng tr�i vài ba công �"t. H� lúc nhúc trên th tr"n kia, n�i chúng tôi v�n th� ng ghé l�i mua g�o, cám, m�m mu�i… d$ tr� cho nh�ng chuy�n ch�y ��ng xa. Và h� � g�n ngay �ây, h� va g�t lúa va nói chuy�n t�c t*u r�i c� i vang bên b�y vt �ang rúc rích tìm th#c �n, nh�ng tôi v�n nh�...

Có l( vì cu�c s�ng c�a h� ngày càng xa l�, v�i chúng tôi. H� có nhà �! v�, chúng tôi thì không. H� s�ng gi�a chòm xóm �ông �úc, chúng tôi thì không. H� ng� v�i nh�ng gi"c m� �-p, chúng tôi thì không. N�m chèo queo, co rúm, chen chúc nhau trên s�p ghe, chúng tôi �ánh m"t thói quen chiêm bao. �i�u này làm tôi và �i�n bu�n bi�t bao nhiêu, vì cách duy nh"t �! ��)c nhìn l�i hình bóng má c�ng tan r�i. Mà, thí d� nh� nh�ng c�n chiêm bao quay tr� l�i, chúng tôi không bi�t ch�c là hình �nh y c�a má có xu"t hi�n hay không.

5.

Mùa khô n�m tôi m� i ba tu�i, b�y vt l�n ra ch�t gió. �! ki�m s�ng, cha tôi quay l�i v�i ngh� th) m�c. Cha nh n �óng gi� ng, t� cho m�t vài nhà trong xóm Bàu Sen, chúng tôi neo ghe l�i �ó dài ngày.

Cái c�m giác �ang � xóm c� (có ngôi nhà c�) vây ri�t l"y chúng tôi (ch� “chúng tôi” tôi không k! cha vào). Nh�ng tr�a x� ng�i ngoài hàng ba m�t nhà trong xóm, tôi t��c lá da th�t cào cào châu ch"u, �i�n ngó n�ng r�ng r�ng ngoài sân, nói “sao gió � �ây gi�ng h�t gió nhà mình”. Hai �#a tôi mu�n khóc.

Ch ch� nhà ng�n ng�i nói v�i cha, “Ngó m�t hai �#a con anh th"y th��ng quá, th"y… không bình th� ng”. Cha tôi c� i nh-, “V y h� ? 6 …”.

�#a con gái ch ch� nhà tr�c tu�i th�ng �i�n, r� chúng tôi vào nhà ch�i. Nh�ng nó luôn nh n ��)c nh�ng cái l�c ��u. Chúng tôi s) quá cái b� lúa trong nhà, hình �nh nó làm c� hai ch em ng�t th�. Th t l� làm sao, khi mà chúng tôi �ã quen d�n v�i nh�ng - hình - �nh - gi�ng - mình

Page 13 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 14: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

(t#c là b b� gi�a � i ch�i v�i), thí d� nh� nhìn m�t chi�c ��a gãy, cái n�p n�i v., hay b�y gà con l�c m- nhao nhác… Nh�ng không quên ��)c, cái b� lúa ngai ngái mùi c#t trâu, gi�a nó và vách nhà là m�t kho�ng h�i t�i nh�ng r"t thu hút tr% con. Chúng hay gi� b� �ó là nhà c�a riêng chúng, �! bày bi�n, n"u n��ng, �óng vai ch�ng v), vai má con. �! lúc b �òn, chúng c�ng chui t�t vào �ó, khóc m�t mình, nhi�u khi ng� quên luôn (và ng� i l�n thì hãi hùng, sao không th"y �#a nh� �âu, nó b� �i v� ngo�i, n�i? hay �ã vô ý tr)t chân té xu�ng �ìa ?). Cái k-t b� lúa, c�ng �ã tng là thiên �� ng m� m�ng c�a hai ch em tôi, b% trái tr#ng cá làm c�m, mu�ng da là chén, gi� �ò “�n” no, gi� �ò t�i r�i, �i ng�, m�t b�a kia ch�i chán l�n ra ng� thi�t, th#c d y b&ng th"y cu�c � i mình thay ��i quá tr i �"t, nh� �ã s�ng qua m�t ki�p r�i. Nh�ng chín m� i tu�i �ã �� �! g�i là m�t ki�p ng� i ch�a ?

Chúng tôi ch'ng ph�i nh�ng �#a tr% bình th� ng, cu�i cùng nh� con ch ch� nhà c�ng nh n ra, nó b� m�c. Nó là m�t �#a tr% xinh �-p nh�ng h&n hào, cái k,nh, nó ch'ng khi nào kêu má �i má à, khi c�n, nó ch, c�c l�c b�o, tui �ói b�ng quá bà �i. Ng� i m- phân bua v�i cha tôi, “T�i ba nó mê theo v) bé nên không ai d�y…”.

Ch c�ng b n r�n, te tái c�p nón �i su�t, tìm ông th�y này, bà c�t kia, �! th,nh bùa chú cho ông ch�ng quay l�i. Và m&i khi th"t b�i, ch l�i qu� quy�t là bùa c�a tình �ch m�nh h�n. Nói nh� v y d� ng nh� �! cho tâm b�t �au tr��c s$ thay lòng. Ch có c� m�t kho tàng v� chuy�n ��ng c�t, nh�ng ng� i có kh� n�ng th"u �áo cõi âm, cõi tr i và cõi ng� i. H� bi�t ch�a b�nh (có th! l"y t b�ng ta ra m�t nùi tóc v�i cái l�.i dao c�o, hay dùng h�t gà lu�c l�n trên da tht ta, sau �ó b% cái tr#ng ra cho ta coi m�t nhúm lông… chó m$c), c�ng bi�t dùng nh�ng t"m bùa ��)c v( b�ng máu… l�.i �! �m ch�t ng� i và cu�i cùng, h� �em ��)c ng� i ta yêu tr� l�i. Ch& này khá m�c c� i, b�i t"m bùa có linh nghi�m thi�t thì ng� i quay v� c�ng không ph�i c�a - mình. Nh�ng s�n sóc nâng niu, nh�ng l i nói ng�t ngào… t"t c� ��u không th t (mình bi�t t�ng tòng tong là nh bùa ngãi ch� th��ng yêu gì). Và cái c� i du dàng kia, ánh m�t "m áp kia, n� hôn ng�t ngào kia, vòng tay n�ng nàn kia… c�ng v y. �ó là ch�a k! ph�i thoi thóp lo âu m�t ngày bùa thiêng h�t tác d�ng, th�ng �àn ông rùng mình m�t cái, ng� ngác h�i �a, sao hai �#a mình n�m chung gi� ng v y, xin l�i nghen, ch�c t�i h�i hôm tui x,n quá nên chui /u vô mùng bà. R�i ông ta nhìn v% m�t �au ��n c�a mình, kinh hoàng: “Tr i �"t �i, b� tui �ã làm gì b y b� sao ?”. T"t c� s( ch"m d#t � �ó, ông n� ph�i s�ch nh�ng ngày tháng m�n n�ng. V�i ký #c tr�ng tr�n, h� ph�i ph�i ra �i, còn mình thì nh� hoài, �au hoài…

Nh�ng ch'ng tin vào bùa thì còn bi�t làm gì n�a, ch c�ng �ã l�n l�i t�i nhà tình �ch, �ã xé qu�n áo c�a cô ta, x�n tóc, lôi x!nh ra biêu ri�u gi�a ch) r�i, ch k!. B�ng cái gi�ng r�n rã, giòn tan ch& cao trào, r�i ch

Page 14 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 15: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

h�t s#c ch m rãi, t, m,, t� cái �o�n ch dùng dao r�ch m�t cô ta và xát mu�i �t vào (nh�ng ng� i quê mình v�n th� ng làm chuy�n �ó r"t bình th� ng, s( bu�n c� i khi có ai �ó nói làm v y là vi ph�m �i�u X ch��ng Y lu t hình s$, h� cãi ngay, “7a, nó c��p ch�ng tui thì tui ph�i �ánh cho t�n ch�”, v�i v% m�t t$ hào ngút ng"t, t,nh b�, ngây th�, t$a nh� m�t ng� i �i qua tr n �a c� và nói v�i ông b�n mình, h�i n�m b�y hai tui b�n th�ng lính c�ng hòa � ch& này, óc nó nát nh� chao, con m�t v�ng ra xa c� th��c. Ông b�n ch'ng �n, nói tôi c�ng c�t c� th�ng M2 � �ây ch� �âu)

Sau � n �ó, ch�ng ch b� ngay cô nhân tình này và tr� trêu, anh ta ch�y theo… cô khác. Ba mùa lúa r�i ch ra ��ng m�t mình. M�t mình nuôi con. M�t mình nhìn g��ng, t$ ve vu�t và yêu l"y mình…

Cái sàn lãn sau nhà �ã ba n�m v�ng bóng �àn ông. M�t chi�u chúng tôi ��n, x% m"y cây �� xong, cha ra �ó t�m. N��c ch�y re r�t trên khuôn m�t l�nh lùng, n��c m�ng tang tràn qua nh�ng th� tht �� au c�a cha tôi. Ch ch)t gi t thót ng� i, cài v�i chi�c nút áo bung ra vì không chu n&i �ôi vú c�ng t#c.

Ngay l p t#c, tôi có c�m giác câu chuy�n v� nh�ng lá bùa v( nhì nh�ng ch d"u trong áo g�i, ém d��i chi�u, hay k-t gi� ng… không còn ý ngh*a gì h�t. Ch c�ng s�ng s�t khi nh n ra �i�u �ó. Gi� ng �ã làm xong, �áng l( chúng tôi ph�i d i �i, nh�ng ch ch� nhà mu�n �óng thêm hai cái t� n�a. Ch thuê hàng xóm xu�ng ao mò lên nh�ng thân g& �ã ngâm lâu và ch� t�i x��ng c�a. Rõ ràng là ch không chu/n b tr��c, rõ ràng ch mu�n gi� c� nhà chúng tôi l�i.

Chúng tôi ��)c ��i x� r"t t� t�, ngoài hai b�a c�m, bu�i tr�a, ch hay �ãi thêm n�i chè, hay khoai lu�c. Ch n�ng nhi�t b�o chúng tôi lên nhà ng�, nhà r�ng rinh nh� v�y không c� gì ph�i ng� ghe. Cha tôi trù tr nh�ng r�t cu�c c�ng g t ��u (v�i m�t thoáng gi+u c)t), th t không n. ch�i t m�t t"m lòng nh� th�.

Tôi và �i�n � l�i ghe, tôi nói, ng� � �ây gió mát quen r�i, v�i l�i, t�i tui ph�i gi� ��. Nói t�i ch& này tôi m�c c� i mu�n ch�t, chi�c ghe t�i t�, �áng giá gì �âu mà gi�. Có m"y ông th�ng kê gì �ó làm ch#ng, m"y �ng �ã ngao ngán nh� th� nào khi th"y ch& � ngang mét hai dài ba mét m�t cho ba nhân kh/u, �i�u tra thêm thì ph��ng ti�n nghe nhìn gi�i trí ch, cái radio tr giá m� i b�n ngàn, ngu�n n��c sinh ho�t t sông, thu nh p thì vài ba tri�u m�t n�m, tu1 vào ông tr i, nh� n�m nay, thì tr�ng tay…

Và ngó l�i cái kh�p da bò n#t, trong r& úp vài cái chén sành, m�t thùng gi"y ch#a qu�n áo c�… th"y mình l"y c� gi� �� h�i vô c�n c�. Nh�ng ch ch� nhà không �! ý, ch �ang �ng b�ng, ngây ng"t tràn tr�

Page 15 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 16: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

trong m�t. Và cha tôi lên �ó, m�t mình.

Tôi ôm qu�p th�ng �i�n nghe nh�ng con sóng nh� lách tách v& vào m�i ghe, nói, Hai nh� tr� ng h�c quá à, c�ng (Ôi cái tr� ng xiêu d$ng trên khu v� n chùa ��y cây thu�c, có ông th�y tr% tu�i hay vò ��u tôi và xao xuy�n h�i, má kho% hôn con ?). Th�ng �i�n h�i l�i, “M�c gì mà nh� ? Lãng òm…”. Tôi không bi�t, tôi �ã ng�ng nh� nó t khi s�ng cu�c s�ng trên ��ng, nh�ng �êm nay, sao tôi l�i ngh* t�i, c� chuy�n ki�m ti�n �! ch�a m�t cho �i�n (tôi v�n ngh*, s$ xu"t hi�n c�a n��c m�t ch, có ý ngh*a khi ng� i ta khóc). �êm nay, tôi sao th� này ? Vì nhìn th"y ni�m hy v�ng � ?

Và tôi ng� trong n&i x�n xang.

Lúc th#c d y thì hy v�ng c�ng th#c theo, sáng hôm �ó, tôi th"y cha trút b� v% l�m l�i th� ng ngày, m�t ông hay r$c lên, nói c� i r"t l�, d� ng nh� cha bng t,nh nh n ra giá tr c�a mình, tìm th"y con �� ng s( �i. Nh�ng suy ngh* c�n cào làm cho v% m�t cha lung linh nh� b�u tr i nhi�u mây và gió. Tho�t quang �ãng tho�t âm u, tho�t khoái trá, tho�t �au ��n…

Ch ch� nhà c�ng th"t th� ng, �ang t��i h�n h�n b&ng b�n th�n khi th"y cha �óng xong m�t cái t� n�a r�i. Chi�c t� chén này, cha m"t n�m ngày m�i hoàn thành, nh�ng không s�m h�n ��)c, vì ch ch� nhà lúc thì b�ng n��c ra, lúc l�i kêu ngh, tay �n bánh, anh th) à. Nhi�u lúc ch�i ngoài hàng ba, nghe ti�ng bào tr�)t trên ván �t -t ngng l�i, bu�i tr�a im ph�c. Và ��ng d�m bào b d�m t�o ra âm thanh l�o x�o lao xao lào xào. Chúng tôi bi�t ch �ang � ngay ch& cha.

Không hi!u sao tôi l�i ngh* ch ch� nhà chính là hy v�ng �! ch em tôi tr� v� cu�c s�ng bình th� ng v�i m�t ng� i - cha - bình - th� ng. Chúng tôi luôn t�o c� h�i, kho�ng tr�ng cho ch g�n g�i v�i cha. C$c nh"t là ph�i r� rê lôi kéo nh� con ch ch�i v�i chúng tôi, th�ng �i�n khó chu, “�� con nít…”. Tôi c� i, “thôi, k� nó…” mà lòng ngh*, bi�t �âu mai m�t con nh� này v�i mình là m�t gia �ình. Bi�t �âu �ó là m�t m�i tình dài.

Nên tôi th"y h�i lo khi cha s�p hoàn thành chi�c t� áo cu�i cùng. Bu�i chi�u, cha xin nh�ng m�nh cây ván v�n ��p vá l�i mui ghe. Ngh*a là chúng tôi s( ti�p t�c �i. Ch ch� nhà � ê, su�t bu�i ch gi�m ��a vào chén c�m ngu�i ng�t. Cha nhìn ch, c� i nh-, r�i h�i kh( khàng :

- Cô �i v�i cha con tôi nghen ?

Nh� ch �)i ch, có th�, ch g t ��u, m�t t� m� và r�ng r., g�n nh�

Page 16 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 17: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

không suy ngh* gì (Má tôi c�ng �ã tng ch�n l$a nhanh nh� th� sao ?). Tôi b"t giác #a n��c m�t, r�i nh n th"y cha �ang nhìn mình, tôi b�u b�o c� i, “c�n trúng cái l�.i �au quá tr i”.

Ch ch� nhà b�t ��u s�ng v�i nh�ng giây phút b�n ch�n, ch loay hoay, te tái t�i lui. Ch ki�m l� kh� gi� xách, nh�ng mu�n gói ghém th t nhi�u �� ��c nh�ng nh n ra chi�c ghe ch'ng ch#a n�i, nên qu�ng ph-p m�t bên. Cu�i cùng, ch ��a nh� con v� ch�i bên ngo�i, và trong lòng ch em tôi bùi ngùi ti+n nó �i nh� ��a ti+n m�t cu�c � i. Mai nó v�n s�ng, nh�ng mà s�ng khác. R�i ch quay l�i, ra b$c sông, ng�i ��m �u�i nhìn ngôi nhà c�a chúng tôi, “nh�ng ngày s�p t�i c�a mình ra làm sao, ta?”.

D+ hình dung l�m. Nh� ch& cái s�p x,n màu tôi �ang gi�t v�i lau �ây s( là n�i ch s( ng�, sáng ra ch v�n không ph�i r i ch& "y, vì ch, c�n ng�i d y, day m�t ra phía sau là ��ng b�p, là có th! nhen lên m�t l�n khói bu�n teo. M"y �êm ��u có l( không quen, vì ph�i n�m chèo queo, ghe thì chao sóng. M"y �êm ��u ch�c ch h�i ng�i ngùng, m�c c. vì � ghe không có vách ng�n, vì th� ch em tôi s( c� ng� th t say, ngáy th t to �! át nh�ng ti�ng th� h�n h!n, dìu d�t. Ch c�ng s( m"t khá lâu �! thích h)p v�i nhi�u hình �nh mang tính ��c l�, thí d� nh� m"y b�i hành ngò tr�ng trên cái xô b! (thay vì khu v� n cây c� hoa trái mênh mông), hay cái lò cà ràng nh� (thay vì c� m�t gian b�p "m s$c mùi c�i l�a)… Và nghe cha tôi than, tôi chán cái nhà này quá r�i, thì c�ng nên hi!u là không có cái nhà nào c�. Nhà chúng tôi là cái này, là cánh ��ng nào �ó, con sông nào �ó... Riêng chúng tôi thì không c�n ch ph�i yêu th��ng, ch�m sóc, d�y d& gì h�t. Chúng tôi không hy v�ng �i�u �ó (��n con ch còn không hy v�ng gì mà). Ngay lúc này �ây, c# ngh*, m�t b�a tr�a mai tr�a m�t nào �ó, có n�ng hiu hiu và gió hiu hiu, vì mu�n ch#ng minh t"m lòng c�a mình v�i cha, mu�n t� thái �� hoà h)p v�i hai �#a tr% l� lùng này, ch b�t th�ng �i�n l�i, x�i n��c k1 c� nh�ng m�ng �"t �ã dính kh�n trên làn da m�c meo c�a nó, mi�ng c�m c'n, c�n nh�n hay bi!u tôi ng�i �! ch th�t bím tóc cho, ch�c tôi th"y khó chu vì xa l� và bu�n c� i.

Nh�ng ti�c r�ng không có ngày mai, m�t �ó. Ch b cha tôi b� l�i, khi va �i ��)c m�t �o�n �� ng. M�t �o�n �� ng ��y khó kh�n. Ch bu�c mình tin r�ng s$ ch�n l$a này là �úng, tình yêu này x#ng �áng ��)c �ánh ��i. Xóm làng, ngôi nhà, v� n t�)c trôi tu�t l�i phía sau. Và �#a con gái… R"t c� g�ng, ch m�i thôi th�ng th�t. Cha ghé m�t ch) nh� ��u xóm kinh, bi!u ch lên mua m�t ít c� c�i mu�i �em theo. Ng� i va khu"t trong ti�m t�p hóa, cha c� i. Ch em chúng tôi mãi mãi không quên cái c� i �ó, nó va d� d�i, �au ��n, hoang dã, cay ��ng, nghi�t ngã. Cái c� i th t dài, ri�t l"y khuôn m�t cha, làm m�t cha h�i l�i ra, ánh lên nh� có n��c. Cha qu�ng �� ��c c�a ch lên b vung vãi. Và n� máy cho ghe �i.

Page 17 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 18: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Có ai ch chúng tôi, trên nh�ng cánh ��ng kh�i ?

6.

Tr i �"t � d�t nhìn m�a vào mùa. Th�ng �i�n ki�m ��)c m"y cây ô môi nh�, nó r� tôi tr�ng. Chúng tôi d�m m�a, l"y m�i dao �ào thành m"y l� con con, r�i ��p �"t ém g�c l�i. Cái c�m giác mà cha tôi �ã t b� là yêu th��ng, che ch� cho m�t sinh linh (y�u �t, nh� bé) nào �ó th t ng�t ngào. �i�n bi!u tôi ch�t s y c�m quanh, s) m"y con vt �n tr�i lá, v�i l�i, b �"t này r"t nhi�u ng� i qua l�i, không khéo là b d�m b-p. Hai �#a ng�i nhìn công trình c�a mình, b&ng bu�n, không bi�t mai này còn có dp quay l�i coi t�i cây này l�n lên, �! trèo lên hái trái, �! gi�ng cái võng, ng� m�t gi"c �ã � i.

Ch em chúng tôi n�y ra n&i thèm mu�n, khao khát ��)c tr�ng cây t khi r i Bàu Sen, vì bi�t ch'ng bao gi quay l�i s�ng - bình - th� ng. D� ng nh� chúng tôi nh�, nh� c�n cào. N&i nh� bao g�m ��)c ch�y ch�i trên cái vuông sân m�c ��y vú s�a �"t, ��)c t$ mình tr�ng cây gì �ó, có trái, và trái �n ��)c, �n r"t ngon. Nh�ng cái m� ��c nh� nhoi là nhìn nó l�n lên c�ng mong manh, khi mà ��n ch�a nóng ch& �ã ph�i d i �i n�i khác. May là l�n này chúng tôi � C� Úa khá lâu, ch�m chút b�y vt (m�i g�y l�i) “tr�n lông b�ng”. Th�ng �i�n m�t b�a ra coi cây bén r+, nó b&ng chép mi�ng, “8�c gì �ây là �"t - c�a - mình…”.

Tôi c� i, �i�u �ó th t xa xôi. Có l�n, �i qua xóm, trong m�t bu�i chi�u, chúng tôi g�p nh�ng ông già ng�i ch�i v�i cháu, th�ng �i�n �#ng t�n ng�n bên hàng rào dâm b�t, b�o, “Ph�i chi ông này là ông n�i mình, th��ng �. ch�i, hen Hai?”. Nghe câu �ó tôi b&ng th"y mình nghèo r�i nghèo r�t, nghèo ��n n&i không có… ông n�i �! th��ng, thèm mu�n bên �� ng. Tôi l�c ��u, b�o thôi, thí d� nh� mình l. m�n ng� i ta, mai m�t d i �i, bu�n d� l�m. Mà, �ã ng"m, �ã xé lòng toang hoang v�i n&i �au chia c�t r�i, ch�a s) sao ?

S�ng � i m�c ��ng, chúng tôi bu�c mình �ng yêu th��ng, quy�n luy�n b"t c# ai, �! kh�i ng m ngùi, �! lòng d�ng d�ng khi cu�n l�u, nh� sào �i sang cánh ��ng khác, dòng kinh khác. Chúng tôi vô �nh h�n b"t c# ng� i nuôi vt ch�y ��ng nào. Vì nh�ng cu�c tình c�a cha tôi, ngày càng ng�n ng�i.

Cha tôi �ã có - v% - bình - th� ng, hay nói c� i, h� h�i trong nh�ng lúc có ng� i (ch� “ng� i” này không tính hai ch em tôi). Nhi�u lúc tôi không gi"u ��)c th�ng th�t, c# ngh* mình �ã g�p l�i cha - c�a - ngày - x�a. Nhi�u lúc tôi ng�i trông ng� i trong xóm �i th�m lúa ghé qua chòi,

Page 18 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 19: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

lúc "y, cha s( kêu, “N��ng à, n��ng m"y con cá khô, cha lai rai v�i m"y bác…”. Em tôi c�ng s��ng ran xách chai ra ti�m mua r�)u, nó khoái chí nghe cha g�i, “�i�n �i! �i�n…”. Vui ��)c chút �ó thôi, khi khu"t bóng ng� i, ch em tôi ��ng �ót nhìn cha hao hao ng� i �óng tu�ng va trút l�p. Xanh xao, l�nh l(o ��n ng� ngác và cô ��n.

Không, lúc ch, m�t mình, cha tôi �áng s) h�n th�. Cha gi�ng nh� con thú tr� v� t� sau khi no m�i. Con thú n�m m� màng nh"m nháp l�i h��ng v c�a mi�ng m�i, và ng/m ng)i thòm thèm con m�i k� ti�p. Có lúc s$ v t l�n làm v�t th��ng c� c�a con thú �au, nó li�m láp v�t máu, và tôi hãi hùng nh n ra ch& �au "y c# r�ng thêm ra. �ôi khi tôi nh� ng� i �àn bà � Bàu Sen, nh� bóng ng� i x"p xãi, ng� ngác ch�y theo chi�c ghe sáng "y. Ch�c ch �ã quay l�i, �ón �#a con gái v�, móc qu�n áo tr� vô t�. Có h� gì, r�i ch s( yêu m�t ng� i khác, nh�ng mãi mãi, ch không quên n&i ê ch� b b� l�i bên �� ng (b�ng ch#ng là ba cha con chúng tôi có quên ��)c �âu). V�i nh�ng �àn bà sau này, cha tôi tính toán r"t va v�n, sao cho va �� yêu, va �� �au, va �� b( bàng, và b� r�i h� �úng lúc. Có ng� i va bán xong cái quán nh� c�a mình. Có ng� i va nói xong nh�ng l i d#t tình v�i ch�ng, con. Có ng� i va ph� phàng chia xong gia s�n, có cô gái s�p v� nhà ch�ng, c�i to c�i nh� ch"t thành giàn ngoài chái... H�t th�y ��u cun cút tin và yêu. Cha mang h� �i m�t quãng �� ng va �� �! ng� i � l�i nhìn rõ chân dung c�a s$ ph�n b�i, sau �ó ng� i �àn bà b h�t lên b .

Con �� ng quay v� b bt kín.

Cha không t�n nhi�u công s#c cho vi�c chinh ph�c (Nh�ng ng� i �àn ông quê mùa �ã t$ tay �/y ng� i �àn bà c�a mình ��n v�i cha, b�ng nhi�u cách. H� thích u�ng say, h� thích dùng tay chân �! t� rõ uy quy�n. M�t nh�c làm l�ng trên ��ng, ng� i �àn ông �ã tr� nên khô c�n, có khi c� � i, h� không nói v�i ph� n� m�t câu yêu th��ng t� t�. H� không bi�t vu�t ve, âu y�m, khi c�n, h� l t c�ch ng� i ph� n� ra và tho� mãn, r�i quay l�ng ng� khò). S( còn bao nhiêu ng� i n�a ��)c cha tôi cho n�m th� ni�m �au kia, tôi t$ h�i mình khi nhìn ng� i �àn ông vào tu�i b�n m��i, quy�n r� t cái c� i, t câu nói, ánh nhìn th�m th'm, ng�t ngào. Tr i �i, tr ch em tôi, không ai th"y ��)c ��ng sau khuôn m�t ch� �i�n ng i ng)i �ó là m�t h� sâu �en th'm, b�n b m mt, ch�i v�i, d+ h�t chân.

Nên m&i l�n cha nhìn ��m ��m và m,m c� i v�i m�t ng� i �àn bà m�i chúng tôi l�i th�t th%o. Thêm m�i tình �au tr��c c� ngày th# nh"t (mà ch em tôi không cách nào ng�n ��)c). Tôi có c�m giác cha qu�p l"y ng� i "y, vùi m�t vào da vào tht, ng"u ngi�n mà lòng cha l�nh ng�t. Th�ng �i�n cay ��ng, “Cha làm chuy�n �ó thì c�ng gi�ng nh� m"y con vt ��p mái…”. Tôi n�t, “�ng nói b y…”.

Page 19 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 20: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Nh�ng t n �áy lòng, tôi c�ng ngh*, cha h�i khác con - ng� i. Nh�t nh%o h�n c� vi�c quan h� theo mùa, theo b�n n�ng, trong cha tôi không còn m�t chút c�m xúc nào, nét m�t tràn ng p nh�ng r�p tâm, ch�a g�p m�t �ã tính chuy�n ph� phàng.

Cha �/y chúng tôi tr�)t dài vào n&i thi�u th�n tri�n miên. M&i l�n r i kh�i m�t n�i nào �ó, th t khó �! phân bi�t, chúng tôi b� �i hay ch�y tr�n. Chúng tôi �ánh m"t cái quy�n ��)c ��a ti+n, ��)c xao xuy�n nhìn nh�ng cái v�y tay, ��)c nh n vài món quà quê nh� bu�ng chu�i và h��ng hay bó rau ngót c�t trong v� n, cùng l i d�n dò quy�n luy�n, “�i m�nh gi�i nghen…”.

Ch em tôi h�t s#c c� g�ng �! s$ gi n d�, chán ch� ng c�a mình không bùng cháy. Chúng tôi cho vt �n th t xa trên ��ng, v� v t � �ó t sáng t�i chi�u. Gió hoang liêu trên ��ng không làm lòng hai �#a ngu�i l�i. May ra, gió ch, th�i khô n��c m�t lúc nào c�ng ri r, trên m�t em tôi.

Tôi không còn mu�n ch�a m�t cho �i�n. B�i �i�n khóc su�t (gi�ng h�t tôi), dù v% m�t nó r"t bình th�n (tôi c�ng v y, khác là n��c m�t tôi khô r�c trong lòng). Hai �#a tôi ��u k1 d, ��n m#c nhi�u khi t$ gi t mình.

Có l�n, hai chúng tôi ng�i trên m�t b �"t, xung quanh �"y nh�ng ng� i th) g�t �ang �n c�m. N�ng gi�a tr�a nóng rát. Tôi nói, ch& khác có n�ng d� d�n v�y không ha. Th�ng �i�n nói, mùi cá kho qu-t th�m d+ s). 9, tôi g t ��u, nh�ng cái mùi nghèo quá. V y mùi gì giàu, th�ng �i�n h�i v�n l�i. Tôi c� i, tht kho tàu. Rõ ràng hai �#a tôi có cãi qua cãi l�i, v y mà sau �ó m�t ng� i th) g�t t� v% ng�c nhiên, “Hai �#a bây ng�i chù � c� bu�i tr i, không nói câu nào, v y mà c�ng chu n�i sao?”

Th�ng �i�n c� i, “7a, t�i mình h�ng nói ti�ng – ng� i !?”. Tôi nh n ra nó không h� máy môi, tôi ��c ��)c nh�ng ý ngh* trong �i�n. 3 �ó, �ang có bão t�i b i, gió qu"t �iên cu�ng vào trái tim nh� chi chít v�t �au. Th�ng �i�n n�i lo�n.

D"u hi�u b�t ��u t m�t b�a trong xóm �ê, tình c ngó �ôi chó nh�y nhau, th"y các ch �ang ph�i lúa kêu ó ré lên, tôi r� �i�n gi� �ò nh�m m�t (trò này c$c k1 tr% con, vì ai c�ng m� ng t�)ng m�n m�t t� th� ��ng tình c�a hai con chó). Th�ng �i�n phì c� i, nó kêu l�n, “Hai, coi nè…” r�i c�m �o�n cây xông ��n qu"t �ôi chó t�i t"p. Hai con chó kêu la th�ng thi�t, ho�ng lo�n, xà qu�n trong �ám b�i �"t. �au ��n cùng c$c, chúng rúc vào chân ��ng r�m, nh�ng không chu r i nhau. Con �$c ph�c ��u sát �"t, rên r,, n��c dãi ch�y ròng. Không ch�y h�. B�p. Không ch�y nè. B�p. Th�ng �i�n gào lên. Cây trúc gi p nát. Tôi gi� tay �i�n l�i b�o, “Ác v�i t�i nó chi v y, c�ng”, th"y n��c m�t bê b�t trên m�t em tôi.

Page 20 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 21: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Ngay t lúc "y, tôi �ã mu�n ch�y v� và nói v�i cha "Th�ng �i�n b sao r�i, cha �i...". Tôi s), ho�ng lo�n khi ph�i ch#ng ki�n m�t mình.

Th�ng �i�n bi�t là tôi �ã nhìn - th"y - cái - gì - �ó, nó chua chát cúi ��u. �i�n ch�i b� ni�m vui ��)c tr� thành m�t ng� i �àn ông th$c th�. Nó t$ kìm h�m b�n n�ng tr�i d y m�nh m( � tu�i d y thì b�ng s$ t"t c� s$ mi�t th, gi n d�, c�m thù. Nó ph�n kháng b�ng cách trút s�ch nh�ng gì cha tôi có, cha tôi làm. Giãy d�a ��n rã r i, nhi�u b�a, nó d�m mình d��i ao ��n khi ng� i tái nh)t. Nó ch�y nh� �iên trong �êm, trên nh�ng b ru�ng m��t c� ��n khi m�i nh, g�c xu�ng. R�i n�m xoãi trên ��ng, t� t�i.

Không ph�i v y, không ph�i v y �i�n �i, tôi mu�n kêu lên, ti�c là s$ th"t h�c khi�n tôi không di+n ��t ��)c b�ng l i. Tôi không ch�c l�m, nh�ng d�c tình và xác tht không x"u xa, không �áng b khinh b,, không ph�i là nguyên nhân �/y ch em tôi ��n cu�c s�ng này v�i nh�ng �� v. này…

�i�n m� i sáu tu�i, nó có th! mãn nguy�n n�m bên tôi, dái tai �! m�c tôi mân mê. �i�n �ã l�nh ng�t. Nó d�ng d�ng nhìn nh�ng �#a con gái làm c� lúa, qu�n xo�n cao, �ùi non m�n. �ôi lúc b�t g�p nh�ng �ôi ng� i qu"n nhau gi�a các chòi ru�ng hay lùm cây, nó khinh kh,nh c� i khào. Nó �i�m nhiên nói cái gi�ng h�i run r/y nh�ng r"t m�ng và du dàng, “Hai, thôi �i. Em �âu có sao, bu�n làm chi...”.

Tôi c� i, nói . Nh�ng mu�n ngh, bu�n c�ng không ��n gi�n. Ph�i r"t lâu, tôi m�i nhìn �i�n m�t cách bình th� ng, tôi c� quên chuy�n c�a nó, t��ng t�)ng bây gi nó m�i chín m� i tu�i gì �ó (cái h�i hai �#a nh� cây ki!ng còi, th'ng �u�t nh� nhau, th�ng �i�n hay b�t ch��c �ái ng�i).

Và tôi ch)t ngh*, s$ b"t th� ng c�a �i�n, ch'ng qua n�m trong chu&i r"t dài c�a s$ trng ph�t. �i�u �ó lý gi�i cho vi�c thiên nhiên ngày càng tr� nên hung d� h�n, kh�c nghi�t h�n. B�ng nh�ng s"m ch�p, g�m g, d� ng nh� tr i �"t �ã nín nhn nhi�u, cu�ng n� b�t ��u r�i �ây. Có l�n, tôi l"y cao su gói l�i m� mùng chi�u, nhìn m�a thè cái l�.i ��t nhão nh�t vào l�u, khoái trá n�m tng t"c �"t, tôi t$ h�i, không bi�t ch& khác (ch& không có chúng tôi) có m�a nhi�u nh� v�y không. Ý ngh* �ó xu"t hi�n tri�n miên trong ��u tôi, r�ng tr i ch, trút m�a, trút n�ng � n�i chúng tôi dng chân l�i. N&i b( bàng c�a nh�ng ng� i �àn bà b cha tôi b� r�i (và c�ng thêm ni�m �au v. c�a nh�ng ng� i quây quanh h�) �ã th"u qua nh�ng t�ng mây.

Và d� ng nh� cách giao ti�p ng"m ng�m c�a tôi và �i�n c�ng trong chu&i b"t th� ng, nó làm cho m�i quan h� v�i cha thêm r i r�c. Nh�ng

Page 21 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 22: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

b�a �n n�i ti�p nhau trong im l�ng. Lúc và c�m, tôi hay b �o giác, t��ng mình �ang ng�i trên cánh ��ng c�a chín n�m tr��c. M�t cánh ��ng miên vi+n v�i gió l�t lay nh�ng khói n�ng héo xèo, m�t nhúm mây r"t m�ng và r i r�c bay tha th!u trên cao. �� ng chân tr i m m xa ngái. M�t vài gò m� loang l� d��i chòm trâm b�u. Ti�ng chim kêu nh� tng gi�t thiu th,u. Mùi r� m�i quy�n v�i bùn tanh tanh. B�y vt rúc ��u vào nách, ng� � h d��i bóng cây tra treo tng chùm bông vàng tuy�t v�ng lay nh� nh�ng chi�c chuông câm. C�nh không ��i, ng� i c�ng không, c# ng�i ngoáy mãi v�t th��ng c�, nh� n��c m�t.

Gi�ng nh� m"y cái m� ng�i, th�ng �i�n nh n xét. Va may, m�t b�a tr�a n�ng r p r n trên nách r�, chúng tôi c�m nh n ��)c nh�ng ti�ng nói lao xao. Th�ng �i�n th�ng th�t, "T�i mình ba tr)n thi�t sao, Hai ?" khi nh n ra �ó là ti�ng c�a... vt. Tôi c� i, h�n h�. Th� gi�i c�a vt m� ra. Không ghen tuông, h n gi n, ch�c t�i cái ��u vt nh� quá nên ch, �� cho yêu th��ng. Tôi thôi th�c m�c vì sao c� b�y tr�m con ch, c�n m� i, m� i l�m con vt tr�ng.

��m �u�i v�i lo�i ngôn ng� m�i, chúng tôi ch"p nh n �! cho ng� i ta nhìn mình nh� nh�ng k% �iên (mi+n là t�m quên n&i bu�n c�a cõi - ng� i). Ch em tôi h�c cách yêu th��ng �àn vt (hy v�ng s( không b �au nh� yêu th��ng m�t - con - ng� i nào �ó). Nh�ng nhi�u khi nhìn th�ng �i�n dõng tai coi m"y con vt nói cái gì, tôi gi t mình, nu�t m�t h�ng ��ng, t$ h�i �ã ��n n&i này sao, ��n n&i ch�i v�i ng� i th"y bu�n, nên chuy!n qua ch�i cùng vt. �êm nào c�ng v y, c�ng rón rén, t t�n, hai ch em th�p m�t ng�n �èn gi�a chu�ng, �! lúc b�n tôi ra, chúng nhìn, bi�t không ph�i ng� i l�, không xao ��ng. Va nh� nh% l"y tr#ng, tôi va hát m�t bài hát bâng qu�, �ôi ch& vì h� gi�ng th"p mà h�t h�i. B�y vt nh�y c�m kh�ng khi�p, sau này, tôi c� s�a l�i nh�ng ch& h�t h�i "y, chúng nh n ra ngay, và nhìn tôi v�i v% ng v$c, "�a, ph�i con - ng��i hôm tr��c không ta ?". M�t con vt �ui kht m�i, c� i, "Nó ch� ai, gi�ng có khác, nh�ng rõ ràng là ti�ng trái tim nó. Quen l�m. Ch�p ch�n, thút thít, �òng ��a nh� s�p rng... "". " Có n� hôn �ó, cha n�i?" "Sao không, m y ng��i th� �ui �i r�i bi�t". B"t giác, tôi nh�m m�t �! nghe l�i ti�ng tim mình.

Nh�ng s$ trng ph�t tính toán c�ng va v�n, va �� vui, va �� th��ng, qu"n quýt, nó l�i �#ng sau l�ng và c� i nh�o chúng tôi.

Gió ch��ng tr� ng�n, trên nh�ng cánh ��ng � ê tin bu�n. Chúng tôi nghe ��)c m�t c�m t l�, dch cúm gia c�m. Nh�ng ng� i nuôi vt ch�y ��ng c� i khào, “Ch c, m"y con vt ch�t gió, m"y ông nhà n��c nói cho quá…”. Hôm chính quy�n thông báo tiêu hu0 t"t c� các b�y �àn, h� x�ng v�ng kêu lên, “Tr i tr i, b� h�t chuy�n gi.n sao, m"y cha ?”

Page 22 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 23: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Ch'ng ai gi.n c�. Ng� i ta dùng ý t��ng c�a Tào Tháo th i Tam Qu�c, “thà gi�t l�m còn h�n tha l�m”, d�n t"t c� vt trên cánh ��ng l�i và �ào h� chôn. Th�ng �i�n m�u máo :

- M"y ông �i, vt tui sân s/n, có b�nh t t gì �âu…

M�t ng� i càu c�u :

- Sao c u bi�t ?

- Rõ ràng t�i vt nói v�i tui.

M�i ng� i c� i ha ha, b�a nay vui quá chng. H� b�t ��u trùm kín mình b�ng nh�ng b� �� �i m�a. H� r�i vôi trên nh�ng h� chôn l�n b�ng m"y kh/u �ìa c�ng l�i. H� t�ng nh�ng con vt còn s�ng, còn giãy d�a, còn gào thét vào bao t�i, bu�c mi�ng và qu�ng xu�ng �ó.

�ám nuôi vt ch�y ��ng t�m l�i � m�t ch&, cúi m�t vào l�ng nhau. H� xót c�a, ti�c ti�n, h� c�m nh n ��)c s$ ki�t qu�, �ói nghèo �ang vây b�a. L�n r�i ro này (c�a cái ngh� l�m r�i ro) th t kh�c li�t.

Cha tôi ng�i riêng bi�t � m�t b �"t và ��t thu�c ngó tr i, �i�u b� h�i d�ng d�ng. V�i n&i �au sâu ho�m s5n trong lòng, thì nh�ng bi�n c� khác ch'ng qua nh� m�t v�t x��c nh� ngoài da, nh�m nhò gì.

Hình �nh �ó, nét m�t �ó làm cho tôi tuy�t v�ng. Mà, lúc �ó, tôi �ang ch�t �i�ng, sao tôi l�i nhìn v� phía cha ? Vì tôi mu�n c�u c#u (nh� nh�ng �#a tr% con g�p chuy�n gi t mình, hay bu�t mi�ng g�i má �i ho�c cha �i!)? Vì tôi th"y mình không th! chu �$ng ��)c ti�ng gào khóc thê thi�t c�a nh�ng con vt b vùi sâu d��i lòng �"t ?

M"t n�a ngày nh�ng cái h� m�i ��)c l"p �"t ��y. Xuyên qua nh�ng l�p �"t b�y nh�y, tôi nghe vt - c�a - tôi v�n còn thoi thóp, chúng �au ��n vì nh�ng cái c� gãy, r�i qu�t qu-o, chúng h�i nhau vì sao t�i - ng� i - ta l�i ác. R�i thinh l�ng. Trong cái im �ng ��n r)n ng� i, tôi nh n ra ti�ng c�a con vt mù, có l( vì không s) t�i, nên s$ s�ng kéo dài.

R�i ánh sáng nh p nho�ng cu�i ngày loang l� �� xu�ng, tôi và �i�n khóc h#c, c�m nh n ��)c cái th� h��t ng�n d�n, ng�n d�n c�a con vt sau cùng. Và nín b�t. Và tan h�t. Ch, còn gió c� i tng tràng dài... Tôi ti�c thôi là ti�c sinh linh nh� bé �ã th"u ��)c tim mình.

Sáng sau, ng� i ta tìm ��)c m�t ng� i ch�n vt n�m sát mép h�, m�t chong chong ngó tr i không ch�p, mi�ng s�i ra th# b�t, trong v�t nh� b�t cua nh�ng hôi n�ng n�c. Chai thu�c tr sâu l�n lóc c�nh �ó �ã c�n

Page 23 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 24: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

t�i gi�t cu�i cùng. S�ng thì khó ch# ch�t sao mà d+.

Tôi �#ng nhìn, ti�c r%, �a, cái ng� i n�m sóng xoài kia, sao không ph�i là chúng tôi ?

S$ báo #ng d� ng nh� �ang � r"t g�n.

7.

Tôi b�t ��u h�i h n vì �ã c#u ch và mang ch �i cùng. Có c�m giác chúng tôi n�m tay kéo ch lên kh�i m�t v�ng l�y �! �/y ch vào m�t v�ng khác, c�ng sâu.

Ch xu"t hi�n không �úng lúc. Cha tôi có d"u hi�u m�t m�i. �àn bà, v�i cha, càng tr�i nghi�m càng chán ch� ng. Càng gieo r�c càng �au. V�t th��ng c� m� mi�ng toang hoác, không da tht nào có th! l"p ��y. Cha không ch"p nh n c� nh�ng ng� i ph� n� mà ông k1 công chi�m �o�t (c�a ng� i khác), thì sao ông có th! tin t��ng � s$ hi�n dâng ?

V y �ó, cu�i cùng ch hi!u ��)c t�i sao cha tôi l�i ph�t l mình. Tôi và �i�n bu�c ph�i k! câu - chuy�n - c�a - chúng - tôi �! ch không ph�i ray r#t gì v�i thân ph n làm ��. Nh�ng ký #c ch�p vá, �#t �o�n ��)c chúng tôi k! khá ch m, m�t ph�n vì �ã lâu không dùng cách giao ti�p b�ng l i, m�t ph�n do vài chi ti�t khi�n chúng tôi ph�i dng câu chuy�n l�i, vì th"y nhói � �âu �ó hay �)i ch thôi khóc. Thí d� nh� cái �o�n k! v� k1 kinh nguy�t ��u tiên c�a tôi. Máu ch�y gi�a hai �ùi không t�nh ��)c, tôi th�p xu�ng, b�m ch& y l�i. Máu t t ch�y qua k% tay, tôi th"y mình r&ng ra, tái nh)t, ch�t d�n. Th�ng �i�n vói b#t ��t chu�i, t�ng vào mi�ng nhai ng�n ng"u, �iên d�i, �! l"y b� rt l�i ch& máu. Thu�c gò nghe nói c�m máu r"t t�t, c�ng ch'ng �n thua. Hai �#a nhìn nhau khóc, tôi �ã m� th"y ngôi m� c�a mình, nh� chi�c gi� ng gi�a b�n b� ��ng n��c... Ch m�u máo vít ��u tôi vào lòng, “Tr i �i, t�i hôn. Lúc �ó cha m"y c�ng � �âu ?”. Tôi ng� ngác, không bi�t, nh�ng dù cha có � g�n ngay �"y thì chúng tôi c�ng ch'ng th! c�u c#u.

�ã nói là ch em chúng tôi ph�i t$ h�c �� th# r�i mà. Nh�ng gì không bi�t, chúng tôi th�. Nh�ng gì không hi!u, chúng tôi ch"t thành kh�i trong lòng. Nhi�u khi th"u �áo ��)c m�t �i�u nào �ó, chúng tôi ph�i tr� giá cao.

Có l�n chúng tôi th� vt ngh, khúc kinh có bóng cây. B&ng n&i x"u h� vì mình là con ng� i x�c lên m�i s�c s�a, khi tôi phát hi�n ra chúng

Page 24 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 25: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

ch'ng bao gi c�.ng �o�t và g�t g�m nhau. Kho�ng th i gian tr��c khi con tr�ng trèo lên con mái r"t th t, m�m m�i, êm ��m... Tuy�t không có gì là thô t�c. Tôi s�ng s�t. Th�ng �i�n s�ng s�t. Tr i �i, khác v�i nh�ng gì chúng tôi bi�t (qua cha tôi, má tôi), trong s$ hoan l�c (c�a nh�ng con vt) ��y �p th# g�i là tình - yêu. �i�n ch�i v�i, nghi ho�c lan ra nh� m�t vòng sóng. Và khi ch xu"t hi�n, thì trong nó ch, còn n&i ân h n giày vò.

�i�n yêu ch, nh�ng tình yêu �ó khi�m khuy�t m"t r�i. Sau gi"c ng� dài, b�n n�ng nó �ã không tr� d y. Trái tim nó ch, là hòn than nh�, không th! hâm nóng l�i c� th! ngã màu tro. S)i dây xúc c�m nh� l�i �i lâu l�m không ng� i lui t�i, c� d�i m�c bít m"t, �� ng �#t, c�u gãy...

Mà, ki!u yêu tinh th�n �! nhìn nhau, �! n�m tay, vu�t tóc, �! nín nhn và hy sinh ch, t�n t�i trong v�n ch��ng. Ch c�n nhi�u h�n, nhi�u h�n, nhi�u kh�ng khi�p, t��ng nh� ch có th! ng�n ng"u, bào mòn t"t c� �àn ông trên th� gian này. Lúc ��u là ki�m s�ng, nh�ng lâu d�n, s$ chung ��ng c�a th! xác làm ch nghi�n. Th�ng �i�n tuy�t v�ng.

Tôi c�m giác s$ �� v. khi �i�n �u�i theo ch, và ch thì ch�y theo cha.

M�t cu�c �ua rã r�)i, ch'ng ��n �âu. Chúng tôi còn ph�i dành s#c cho cu�c m�u sinh d��i n�ng nh� tát l�a. Cha quy�t �nh bán b�y vt �i. Ba ng� i, m&i l�n xách vài ba con, chúng tôi chia nhau �i dài xóm �! bán l%. Nh�ng cách "y ch'ng cho k�t qu� nhi�u, n�m con vt �m nh�ng trong tay, x��ng #c gò ra bén ngót c�ng �ã �oán ��)c. Thêm n�a, mùa giáp h�t kéo dài, nhi�u nhà ch�y g�o còn gay, tht vt tr� nên xa x,. Ti vi thì v�n �ang ra r� v� dch cúm, nh�ng ng� i bi�t chút �,nh, r�t ��u, “4n vt ��ng lây b�nh ch�t à ?”.

Chúng tôi mang l� vt tr� v�, con �� ng d�n lên ��ng r p r n hoa mua tím. C�ng theo l�i này, vài hôm sau, ông tr��ng "p d�n theo m�t cán b� xã x�ng x�c ��n ch& chúng tôi.

Tôi va s), va bi�t �n nh�ng ng� i nh� th� này. H� làm cho chúng tôi c�m th"y b�t hoang dã, làm chúng tôi hi!u r�ng, ngay c� trên nh�ng cánh ��ng hoang liêu nh"t thì chúng tôi v�n b ràng bu�c b�ng hàng v�n lu t l�. Nh�ng ��ng th i h� luôn mang tai h�a ��n. D� ng nh� s$ trng ph�t �ang núp sau hai khuôn m�t b n��ng d��i m�t tr i, bóng nh�y, t��m m.. H� ph� ph�n nói b�ng th# ngôn ng� bu�n c� i (b�n ch�n vt chúng tôi ch'ng khi nào dùng nh�ng ch� ch, th, lo�i tr t n g�c hay gi�i quy�t d#t �i!m...). Th t ��n gi�n, khi nói “các ng� i ph�i hu0 b�y vt”. Cha tôi cáu k,nh g t ��u. Tôi và �i�n kêu lên m�t ti�ng bu�t, ôi, nh�ng b�n - bè c�a chúng tôi s�p b chôn s�ng n�a r�i.

Page 25 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 26: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Cái nhìn ch ch�y theo n��c m�t c�a th�ng �i�n, ch kh( b�o, không sao �âu, m"y c�ng. Ch �on ��, chèo kéo hai ng� i �àn ông l� v� phía mình, “M"y anh th��ng em v�i, n. nào �! c� nhà em ch�t �ói”. M�t ng� i càu c�u :

- 3 trên lnh xu�ng t�i tui cãi sao ��)c.

N� c� i �ong ��a, tung t/y trên khoé m�t, thì em có b�o m"y anh cãi ai �âu, m"y anh gi� �ò không bi�t, không nhìn th"y b�y vt c�a em là ��)c r�i. D+ )t... Th�ng �i�n b�u b�o c�n r�ng, nó t$ kìm nén b�ng cách si�t vai tôi �au nh. Cách �ó n�m b�y b��c, gi�ng nói c�a ch v�n l��t nh� m�t dòng gió ��y h�i n��c, th"m du l�i hai khuôn m�t (c� t� ra) c#ng ��. M�t ng� i nu�t n��c mi�ng, ánh nhìn ham mu�n nh� m�i kim thò ra kh�i b�c, l� láo. M�t ông ta l�t tr�n ch, và toan tính m�t thoáng. Ng� i còn l�i có v% thú v, háo h#c nh� s�p ��)c xem m�t v� c�i l��ng hay. Ch th"u hi!u �àn ông ��n n&i, ngay l p t#c ch ngó v� phía chúng tôi, ng�m báo, cu�c th��ng l�)ng (v� m�t s$ ��i chác) �ã k�t thúc r�i.

- Hai anh c# v� tr��c, chút n�a, em l$a m"y con vt t� �em l�i cho các anh lai rai. Nhà anh N�m �ây em bi�t ch� sao không, �i t�i �âu, em c�ng coi m�t th� �a tr��c ch�...

N� c� i ch ch)t m�i mê m�i nh. Có m�t chút tàn nh�n, m�t chút man r) trong cu�c th��ng l�)ng này. Hai ng� i �àn ông quay vào xóm, không quên vói l�i m�t câu, n�a �e n-t, n�a xu� xòa, “t�i tôi n! v) anh...”. Cha tôi c� i h�t s#c �� l�)ng, ôi nh�ng th�ng tr% con...

Ch vò ��u th�ng �i�n, b�o “chuy�n nh� thôi mà, �i b�t vt dùm ch, nh� c�ng”. Và h��ng cái nhìn sâu nhói v� phía cha tôi, r"t ch m rãi, ch thay áo, l"y nón, x� dép... Th i gian d�ng d�c. Tôi bi�t ch ch , hy v�ng. Tôi bi�t, �i m�t quãng xa, ch v�n còn dõng tai �)i m�t ti�ng g�i, “quay l�i �i, S��ng”. Nh�ng ch, gió ngêu ngao xoi mói vào m�ng tht sau tà áo ng� i ph� n� �ang xiên xiên trên b c� r p r n.

Ch v� khi tr�ng r�ng r. trên ��u (mãi sau này, tôi v�n còn ghê s) cái màu tr�ng "y). :ng qu�n qu�t vào c� ��t ��m s��ng. H�i r�)u quy�n v�i mùi thu�c lá làm tôi ch�o ch$c. Nhác th"y hai ch em tôi ng�i thù lù, ch kêu lên, tr i �"t, hai c�ng ch ch chi v y. "Ch... làm �* quen r�i, m"y chuy�n này nh�m bà gì mà m"y c�ng bu�n?". R�i khom ng� i nhìn vào chòi, ch ch�c l�.i t"m t�c, " Coi nè... Tr i �i, b�a nay b� gió mát sao mà ng� i ta ng� ngon d+ s)". Chao, ti�ng ngáy c�a cha tôi sao mà ��u, sao mà th� th�i. Tôi ch$c khóc, ngay lúc này �ây, d� ng nh� ch - �ang - ch�t. Ch l- làng l"y tay qu�t lên m�t, m�ng n��c nhoè nho-t bên màng tang, b�t c� vào m� tóc mai.

Page 26 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 27: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

Sáng sau, g�p � quây vt, cha tôi c� i, h�i gi+u c)t, "Sao, h�i t�i vui không? Ch�c h� t��ng cô là v) tôi nên h#ng thú l�m h� ? C# �! h� ngh* v y... ". Ch ngó trân vào cha, r�i day qua tôi, ch �! r�t tng l i : - Má c�ng ác m�t, nh�ng ng� i cha này c�a c�ng ác t�i m� i.

Nói r�i, ch quay �i. Chân v��ng d"p dúi vào c�. Con �� ng nh� d�m chan trong màu hoa mua tím. Tôi ��ng �ót th�m trong lòng m�t cái v�y tay. Bóng ng� i khu"t trong v� n. Th�ng �i�n xách n��c v�, nó cu�ng lên h�i ch �âu. Tôi ch, con �� ng kinh xao xác hoa c� d�i. Em tôi ch�y h�ng h�c v� phía �ó. �i�n, c�ng không tr� l�i.

Tôi �ã ch nó ��n khi mùa m�a �� xu�ng cánh ��ng Chia C�t (tôi t�m g�i v y) m�t tr i sao. Ch ch�i v y, ch# tôi bi�t �i�n ch'ng quay v�. Tôi nh� nó (và nh� ch) không thôi. Nh�ng l�n d�n c�m tôi hay l"y chén ��a cho c� b�n ng� i. Cha tôi r"t khó chu, ông ngán ng/m �#ng d y. Tôi ng�i m�t mình, chan n��c vào chén c�m nh� chan n&i tr�ng trãi kh�ng khi�p. �i qua nh�ng xóm kinh ch�n r�n ánh �èn, tôi th� ng ngóng lên b mong có th! g�p ��)c th�ng �i�n và ch. Không bi�t em tôi có �u�i kp ch, hay v�n ti�p t�c ki�m tìm. Không bi�t nó �ã �ánh th#c ��)c b�n n�ng, �ã tìm th"y nh�c c�m, �ã bi�t thèm mu�n ch�a. Không bi�t t�i nay th�ng �i�n có ��)c m�t nhoài úp lên ch, hay v� v t � �âu �ó, bên vách bu�ng (hay m�t t"m ghi-�ô b�ng v�i), �au v t �au vã nghe hoan l�c ch�y thành nh�ng dòng rên xi�t, kêu thét. Không bi�t n��c m�t c�a nó �ã khô ch�a hay v�n r, tng gi�t nh� máu t��i.

Tôi nh� �i�n, bao g�m nh� m�t ��ng - lo�i (và tôi là ��ng - lo�i còn l�i), nh� m�t cách trò chuy�n (��c th"u lòng nhau), nh� m�t ng� i nghe ��)c ti�ng tim mình (�i�u này thì con vt mù làm ��)c, nh�ng nó �ã ch�t r�i), và nh� m�t ng� i che ch� (công vi�c này, �áng l( là c�a cha, má tôi). Tôi bi�t �n �i�n, t m�t gói b�ng tr�ng mà �i�n mang v� hôm tôi m� i b�n tu�i, b�o th# này dùng khi có kinh nguy�t, nó s( ng�n không v"y máu ra qu�n. �i�n �i h�i ai �ó, nó nói, máu không c�m ��)c cho ��n khi nào t$ nó ng�ng ch�y. �i�n xót xa khi th"y tôi tr� mã con gái, "�-p làm chi d� v y, Hai ? 3 cái xó quê này, có �-p mai m�t c�ng ph�i l"y ch�ng, �% m�t b�y con nheo nhóc, c�ng ra ru�ng ra v� n làm l�ng ��n h�t � i, x-p lép nh� xác ve. �-p, m�c công gi�...". �i�n d�n tôi �ng xo�n qu�n quá cao, �ng m�c áo quá r�ng c�... V�i b�n �ám thanh niên lúc nào c�ng ki�m c� lãng v�ng, �i�n giang tay b�c l"y tôi, nó gi+u c)t, "Anh kia, l�)m con m�t lên, anh nhìn v y, ch tôi mòn còn gì". �ám ng� i c�t ngòi, t%n tò d�t ra. Ngay c� khi �i�n b� �i cùng ch, nó c�ng �! l�i cho tôi m�t món quà l�n.

Cha b�t ��u có m�t chút quan tâm v�i tôi. D� ng nh� ch& tr�ng c�a th�ng �i�n nh�c cha nên quý nh�ng gì còn l�i. B�t ��u t m�t �êm, cha

Page 27 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 28: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

�#ng ��ng xa, b�o, "N��ng, ng� s�m �i !", tôi nghe m�t mình cay, ng)p nh� ai �ó t�ng m�t �ám khói vào m�t. M�c c� i, câu nói ch'ng ý ngh*a gì l�n lao, nh�ng ng� i cha ng� i m- nói v�i con h� hàng ngàn l�n, ��n phát b$c mà tôi l�i x�n xang.

Tôi ��c gì có th! ch�nh choáng th t lâu, nh�ng nó mau chóng t�t r�i vì m�t ý ngh* k1 l�. D� ng nh� không còn kp n�a, �! hàn g�n s$ �� nát, �! s�p x�p nh�ng m�nh v. l�o x�o trong lòng.

Chúng tôi t p nhìn nhau, �i�u �ó khó kh�n bi�t bao. Nh"t là v�i cha, tôi c�m nh n ��)c s$ c� g�ng l�n. M&i l�n ngó v� phía tôi, ông ph�i tr)n tr�o nu�t ngh-n nh�ng c�m xúc, vì tôi gi�ng má kh�ng khi�p.

Không c�n g��ng, tôi th"y hình bóng má trong m�t ng� i ��i di�n. Tr��c ánh nhìn c�a cha, tôi c�m giác mình soi xu�ng dòng n��c �êm. V�i nh�ng ng� i �àn ông khác, tôi b r$c lên nh� �#ng tr��c m�t tr i. B�ng m�t, h� s so�ng kh�p ng� i tôi. Ánh m�t gi�ng bàn tay c�a ông x/m mù mà tôi tng g�p, ��ng ch& nào c�ng dng l�i, vu�t vu�t bóp bóp (ch�c là cho d+ hình dung), r�i l�n dò t�i m�t ch& khác, r n�n mê mi�t. Và tôi �ón nh n m�t cách h�n h�c, c�c c�n.

Hôm bán b�y vt, cha tôi s�m m�t chi�c nh�n vàng, ông �/y nó v� phía tôi, ng�)ng ng p nh� s�p ch�t gi"c, "�! dành khi �i l"y ch�ng...". Tôi s�c ra m�t b�m c� i, tr i �i, tôi bi�t l"y ai bây gi ?

Su�t nh�ng tháng n�m s�ng tù ��ng trên ��ng, tôi có bi�t ai ngoài nh�ng ng� i �àn ông quê mùa c� k2. Tôi bi�t l"y ai trong s� �ó ? L"y m�t ng� i c�m m�t xu�ng �"t, m�t nh v�i v� n ru�ng �! m&i khi giáp h�t, tôi nghe ti�ng c�o cháy c�a con, ti�ng mu�ng da vét g�o d��i �áy th�p mà rát b�ng trong lòng ? Hay tôi s( ch�n m�t ng� i ch�n vt, mê m�i v�i chuy�n �i xa, s�ng cu�c s�ng h h�ng t�m b), th"p th�m v�i r�i ro, và ��n m�t lúc nào, tôi ôm con nghe �êm c�a mùa g�t th t dài v�i ti�ng rúc rích c�a ch�ng cùng cô �i�m già nua. Tôi l"y ai bây gi , m�t ng� i th) g�t ? M�t anh ch�y �ò ? Ý ngh* mình là b�n sao c�a má làm tôi s). Tôi không ch�c mình có �� kiên nh�n s�ng cu�c s�ng nghèo túng, nhàm chán "y su�t � i, hay n�a chng b� d.. Và bi kch ch"t ��ng lên nh�ng ng� i � l�i.

Cha tôi h�i ho�ng. V y �ó, ch, c�n �! ý m�t chút, là có th! nh n ra, xót xa vì s$ quái d, khác th� ng c�a tôi. Cha tôi va kp nhìn th"y �i�u "y, b�i r�i ��n m#c không bi�t di+n t� s$ �au lòng nh� th� nào, b�ng m�t, hay ch, âm th�m trong lòng. Mà có �au, d� ng nh� c�ng tr+...

Cái ý ngh* �ã mu�n màng, tr+ tràng, không còn kp n�a nh� m�t cái r�n n��c sây hoáy, �iên cu�ng hút tôi vào, c�m th"y m�i n& l$c c�a cha

Page 28 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 29: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

tr� nên vô ngh*a, tôi ngh* v y. Tôi ngh* ��n s$ trng ph�t, s$ báo #ng b"t ch"p tr i im �ng nh� �ã nguôi quên chuy�n c� r�i. Bây gi , �ang vào mùa �-p nh"t trong n�m.

8.

Bây gi , gió ch��ng non x p xoè trên kh�p cánh ��ng B"t T n (tên này tôi t$ d�ng ngh* ra). Ven các b ru�ng, bông c� m$c nh� nh�ng �� ng vi�n nh� liu riu làm du l�i m�ng r$c vàng c�a lúa. R"t thính nh�y, (nh� kên kên ng�i ��)c mùi xác ch�t), �ám th) g�t �ánh h�i kéo ��n, nh�ng ng� i nuôi vt ch�y ��ng l�c t�c � ��ng sau.

Nh�ng cánh ��ng tr� thành �ô th; nh�ng cánh ��ng ngoa ngo�t thay ��i v c�a n��c, t ng�t sang m�n chát; nh�ng cánh ��ng v�ng bóng ng� i, và lúa rày m�c hoang nh� �au nh� ��n bàn chân x�a ng(n trong bùn quánh gi �ang v"t v� ki�m s�ng � th thành. Nh�ng cánh ��ng �ó, �ã h"t h�i cây lúa (và gián ti�p t ch�i �àn vt). �"t d��i chân chúng tôi b thu h-p d�n. Nh�ng ngay t ��u, chúng tôi �ã t$ làm qu/n chân mình, vì không th! quay l�i nh�ng cánh ��ng c� (v�i ng� i quen c�). Tôi �ã tng tr� ng�)c v� nh�ng n�i �ó theo cách c�a tôi, b�ng m� ng t�)ng. Tôi g�p nhi�u �#a tr% tên H n, tên Thù mang khuôn m�t r�p tâm c�a cha tôi, v�i �ôi m�t sâu và chi�c m�i th'ng. Nh�ng �#a tr% nhàu úa, c�c c�n, c�m c'n, ch, ti�ng ch�i th� là t��i rói, nh�y ra xoi xói � ��u môi. Và hình �nh �ó th t ��n n&i, tôi b"t giác lùi l�i vì m�t �#a �ang nhìn trân tr�i vào mình, ng�o ngh+ "Tao không thích h�c, chng nào l�n, tao �i ch�n vt. Má tao (ho�c ba tao) d�n, ph�i �ánh ch�t t�i ch�n vt kia".

Tôi gi+u c)t, không bi�t mày có kp l�n không. Và nó nh�n nh� c� i tr��c khi tan m"t vào v�ng �êm. Tôi không m"t nhi�u th i gian �! hi!u ��)c cái c� i "y.

��n gi�n là ngay bây gi , trên cánh ��ng này, c�ng �ang l�ng v�ng nh�ng th�ng H n, chúng l�n h�n, c�ng th"t h�c, hung hãn. B�n ng� i này c��p vt � các b�y khác (trong �ó có c�a chúng tôi) b�ng cách lén ph�t s�n �en lên ��u nh�ng con vt và ph� ph�n ��n nh n chúng là c�a mình, hi!n nhiên mang �i. B�t ��u x�y ra vài cu�c xô xát trên ��ng, ng� i ta �em h�t nh�ng b�n n�ng hoang dã c�a mình ra �! giành l�i mi�ng �n.

Cha bi!u tôi �#ng � ��ng xa. Ch �)i. R�t cu�c, b�y vt c�a chúng tôi v�n m"t ngót m�t n�a. Chúng tôi ra v�. Cha tha th!u ��ng tr��c v�i

Page 29 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 30: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

m�t thân xác nh bùn sau cu�c �ánh nhau. C� �i t�t l�i phía sau, tôi gi"u n&i vui �ang th�n th#c, c�n cào. S( không ra gì n�u m�t �#a gái t� ra mng r. khi cha nó b �ánh t� t�i, nh�ng rõ ràng là cha tôi �ang thay ��i, �ang s�ng l�i nh�ng c�m xúc bình th� ng nh"t. Tôi thích ông nh� th� này.

Sau này, tôi luôn h�i ti�c là t�i sao ngay lúc "y không ch�y ��n và cùng sóng b��c cùng ông, t�i sao tôi không nhìn ông và m,m c� i. �! khi �ám ng� i kia c�t ��ng, tôi �ã không còn c� h�i.

Ba ng� i h� p t�i t phía sau, quây l"y tôi, qu�n áo v�n ��m bùn, m�t m�i s�ng s,a. Nh�ng th�ng con trai h�i ng. ngàng, khi nhìn th'ng vào tôi, m�t �#a g�y gò tr�c th�ng �i�n lau dãi ròng rãi trên khoé mi�ng, th�ng th�t, "con nh� �-p quá, mày".

Tôi coi �ó là l i phán quy�t cho mình. Gi�ng �i�u c�a h�n gi�ng nh� �ang t"m t�c tr��c m�t món hàng �ã m�t.

Và món hàng b ghì ng�a trên m�t ru�ng bì b�m n��c. Tôi ng�c nhiên th"y b�u tr i im s�m. Mênh mông. Không bi�t �ã t�t n�ng hay m�t tr i không vói ��)c ánh sáng ��n n�i này ? Hay nh�ng khuôn m�t nghèo �ói, d�t nát t�m t�i �ã che khu"t nó ? Ngoái nhìn v� phía cha và th"y ông l�m l�i ��ng xa, tôi mong ông �ng quay m�t l�i. Sau �ó th� ch�ng c$ m�t l�n, r�i thôi, s$ vùng v�y ch, kích thích lòng ham mu�n. Tôi không mu�n b �è nghi�n, b vùi ngh(n trong bùn.

B�n chúng h�i khó chu tr��c m�t �#a con gái y�u �t và câm l�ng. S$ h�ng ph"n gi�m �i ít nhi�u, ��n n&i, chúng t� ra � ��n, nghi ho�c khi bóc tr�n tôi ra. Sao �úng lúc v�y nè, tôi bu�n n�u nê, tôi va le lói nhìn th"y con �� ng d�n ��n cu�c - s�ng - bình - th� ng, tôi va ngh*, trên con �� ng �ó, s( g�p ng� i con trai nào �ó �! th��ng yêu... Nh�ng c� không �! c�m giác �au ti�c làm mình lm vào ch�t, tôi c� i c)t, “Chúng mày có l�t b� có tr�m có ngàn, t�ng t�ng l�p l�p nh�ng v� b�c, c�ng ch'ng bao gi th"u ��n t n tao”. Ý ngh* �ó làm tôi b�t nhói cho nông n&i này.

V y thì, cha �i, quay l�i làm gì, tôi than th�m khi nghe ti�ng chân ông nôn n�, gi n d� l�m th�m trên m�t n��c. Cha tôi lao vào, g�m g n�m c� m�t tên b t ng�a ra ��ng sau nh� m�t ng� i c� c"t cái vó sông n�ng n�, ��m n��c. Tôi khóc. Vì th"y ông �ã ki�t s#c, hoàn toàn. Và tôi bu�c mi�ng th"t thanh : “�i�n ! �i�n �i !” tr��c khi m�t tên ghí ��u ông d p xu�ng bùn.

Ti�ng g�i "y làm cha �au ��n s�ng s , ông r��n ng��c m�t v� phía tôi, mi�ng há h�c. Tôi ch$c hi!u, ngay l p t#c h�i h n tràn ��y, trong ý

Page 30 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 31: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

th#c c�u c#u, m�t b�n n�ng ��n gi�n nh"t, �#a con gái �ã quên m"t ng� i cha.

Th�ng �i�n thì � xa. Cánh ��ng v�ng ng�t, ch"p ch�i vài cánh cò. Tôi bi�t r�ng, không có cái gì làm cho cu�c chi�m �o�t này dng l�i. Cha không ch"p nh n �i�u �ó. Ông liên t�c vùng v�y. M�t tên côn �� �i lên m�t ti�ng, b�m l"y m�t, va kêu rên va ch�i b�i ng u x. Không �ánh tr�, nó có cách trng ph�t khác, nó �è nghi�n, gi� cho m�t ông h��ng v� phía tôi. Và b�n chúng thay phiên nhau, gi� cho cha ch, m�t t� th� �ó.

M�t cha tôi �ng c n��c, tôi không rõ là phèn hay máu nhoèn nho-t. Thôi nghen, ông tr i, nh� th� này là �� r�i, �ng thêm n�a. 8�c gì cha tôi hi!u, �! mà thanh th�n, x�a rày, cái gì không bi�t hai ch em c�ng �ã th�, �ó là m�t cách t$ h�c �! s�ng. Ch, có s$ giao ti�p gi�a thân xác là tôi ch�a tng tr�i qua.

Nh�ng lúc này, c�m giác th t ��n �i�u. ��u tiên là s$ xé to�c, và t rách nát, �au ��n nh� l� ki�n cánh ��)c gi�i thoát, chúng bò rân kh�p thân th!, tôi th"y mình �ang ch�t. R�i ký #c ùa v� kinh hãi, v% m�t má tôi cái hôm b ng� i �àn ông bán v�i �o lên ng� i hình nh� không ph�i là khoái l�c th�ng hoa, nó gi�ng nh� tôi bây gi , �au ràn r�a, nhói t n chân tóc. Tr i �i, t�i sao tôi không nh n ra �i�u �ó, ngay lúc "y (�! gi"u kín n&i ám �nh trong lòng, gi� �ò t��i c� i v�i má, xem nh� không có chuy�n gì, �! chi�u chi�u cùng má ra sông, h�i nhau, không bi�t chng nào thì cha v�)

... M�t tr i le lói ánh sáng tr� l�i khi trên ��ng ch, còn hai thân th! nhàu nh. Ai �ó vãi tng chùm chim én lên cao, chúng c� chao li�ng �! kh�i ph�i r�i nh� lá. Ng� i cha c�i cái áo trên ng� i �! ��p lên �#a con gái. Ông ta bò quanh nó, tìm b"t c# cái gì �! có th! che c� th! nó d��i m�t tr i. D� ng nh� �#a con gái �ang ch�t, ch, �ôi m�t là r�ng r#c ch�p m� không thôi. Câu ��u tiên nó h�i :

- Không bi�t con b có con không, h� cha ?

Nó h�i s) hãi. C�m giác m�t cái gì, nh� xíu nh�ng lanh l)i nh� con lo�n qu�n �ang ng�p l�n trong nó. �#a con gái thoáng ngh*, r�t n��c m�t, tr i �i, có th! mình s( sinh con. Nh�ng nó ch"p nh n vi�c "y, dù ph� phàng (v�i nó, ch"p nh n c�ng là m�t thói quen).

�#a bé �ó, nh"t �nh nó s( ��t tên là Th��ng, là Nh� hay Du, Xuy�n, H� ng... �#a bé không cha nh�ng ch�c ch�n ��)c ��n tr� ng, s( t��i t,nh và vui v% s�ng ��n h�t � i, vì ��)c m- d�y, là tr% con, �ôi khi nên tha th# l&i l�m c�a ng� i l�n. /.

Page 31 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...

Page 32: nguyễn ngọc tú-cánh đồng bất tận

��ng l�n ��u trên tu�n báo V�n Ngh� s� 33, ngày 13-8-05 (và nh�ng s� k� ti�p) Lên trang này ngày 16-8-2005

Tr� v� trang ch� Nguy�n Ng�c T�

Page 32 of 32Cánh ��ng b"t t n | Nguy+n Ng�c T�

01/10/2005file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa...