1

TRNG I HC IN LC

KHOA: QUN TR KINH DOANH

BI TP QU TRNH NHM

MN: KINH T QUC T

TN BI TP:

Chng 3: Trnh by tm lc l thuyt v trang b ngun lc H-O. Trn c s , sinh

vin hy nu thc trng v ra gii php tng cng sc cnh tranh ca ngun lc m

Vit Nam c th mnh trong bi cnh hi nhp quc t; ng thi xut kh nng pht

trin cc ngun lc khc thay th c tim nng no, tng sc cnh tranh ca Vit

Nam?

GVHD: PHAN DUY HNG

LP: D7-TMDT

NHM: 3

H Ni, 2015

2

MC LC

PHN 1: C S L THUYT V TRANG B NGUN LC H-O .................................................... 3

I. Gii thiu .............................................................................................................................................. 3

II. M hnh H-O ...................................................................................................................................... 4

PHN 2: THC TRNG V NGUN LC VIT NAM ..................................................................... 7

I. Nhn lc ............................................................................................................................................... 7

1. Thc trng ngun nhn lc Vit Nam ............................................................................................... 7

2. Nguyn nhn ca s tn ti nhng hn ch: ..................................................................................... 8

II. Ti nguyn .......................................................................................................................................... 9

1. Thc trng ngun ti nguyn ............................................................................................................ 9

2. Cc vn t ra ............................................................................................................................. 11

III. Vn u t nc ngoi ................................................................................................................... 14

1. Thc trng ....................................................................................................................................... 14

2. Nhng hn ch, tn ti .................................................................................................................... 16

3. Nguyn nhn ch yu ...................................................................................................................... 17

IV. Khoa hc v cng ngh ................................................................................................................... 18

1. Thc trng ....................................................................................................................................... 18

2. Nguyn nhn ca s yu km ......................................................................................................... 21

PHN 3: GII PHP TNG CNG SC CNH TRANH CC NGUN LC CA VIT

NAM ........................................................................................................................................................... 24

I. Ngun nhn lc .................................................................................................................................. 24

II. Ti nguyn ........................................................................................................................................ 27

III. Vn u t nc ngoi ................................................................................................................... 30

IV. Khoa hc v cng ngh ................................................................................................................... 32

MT VI KIN ................................................................................................................................ 36

PHN 4: NH HNG CA CC NGUN LC TI S PHT TRIN CA HOT NG

XUT NHP KHU TRONG BI CNH HI NHP ...................................................................... 38

DANH MC THAM KHO .................................................................................................................... 41

DANH SCH CC THNH VIN NHM ........................................................................................... 42

3

PHN 1: C S L THUYT V TRANG B NGUN LC H-O

I. Gii thiu

T tng chung ca l thuyt H-O (1933):

S khc bit v NSL trong mt lnh vc, ngnh ngh nht nh ca mi quc gia

l do s khc nhau v yu t ngun lc c th phc v cho lnh vc, ngnh ngh .

Theo , cc nc XK nhng sp s dng nhiu yu t d tha, v NK nhng sn phm

s dng nhiu yu t m cc quc gia khan him.

nh l ngang gi yu t sn xut

L thuyt Thc t

Khng nh m hnh Ricardo, m

hnh Heckscher-Ohlin d bo rng

gi yu t sn xut s c cn

bng gia cc quc gia c thng

mi vi nhau.

Thng mi t do cn bng gi sn

phm tng i. Do c s lin kt

gia gi sn phm v gi yu t,

gi cc yu t cng s c cn

bng.

Thng mi lm tng nhu cu i

vi sn phm c sn xut bng

cc yu t sn xut tng i di

do, mt cch gin tip tng nhu

cu i vi cc yu t ny, lm

tng gi cc yu t sn xut ny.

Trong th gii thc, gi cc yu t

khng bng nhau gia cc nc.

M hnh gi nh rng cc nc

giao thng sn xut sn phm

ging nhau, nhng cc nc c th

sn xut sn phm khc nhau nu

t l cc yu t khc nhau mt

cch cn bn.

M hnh cng gi nh rng cc

nc giao thng c cng cng

ngh nhng s khc nhau v cng

ngh c th nh hng n nng

sut ca cc yu t v do tin

lng/chi ph tr cho cc yu t

ny cng khc nhau.

V, tn ti cc ro cn thng mi.

nh l Heckscher-Ohlin: Mt nn kinh t c li th so snh trong vic sn xut,

v do s xut khu, sn phm thm dng cc yu t sn xut m n di do mt cch

4

tng i, v nhp khu cc sn phm thm dng cc yu t m n khan him mt cch

tng i.

L thuyt Hechsher-Ohlin nhn mnh s khc bit v ngun lc (lao ng, vn,

t ai) l ngun gc cu ngoi thng

L thuyt ny cho thy rng li th so snh cu mt nc c quyt nh bi:

- S di do tng i cc yu t sn xut cu mt nc

- S thm dng cc yu t tng i cu mt loi hng ho

M hnh ny c nhng d on tng i ph hp vi thc t hn so vi m hnh

Ricardo

- Cc nc c xu hng sn xut hai loi hng ho (khng c chuyn mn ho

hon ton).

- Ngoi thng mang li li ch cho mt nc nhng ng thi cng gy ra tc

ng phn phi li thu nhp bn trong mt nc

II. M hnh H-O

Mt s khi nim

Sn phm thm dng (Intensive Product)

- Sn phm thm dng lao ng (Labor Intensive Product): l sn phm s dng

nhiu (mt cch tng i) lao ng so vi cc yu t SX khc.

- Sn phm thm dng vn (Capital Intensive Product): l sn phm s dng

nhiu (mt cch tng i) vn so vi cc yu t SX khc.

Yu t d tha

- Mt quc gia c coi l di do tng i v lao ng (hay v vn) nu t l

gia tng lng lao ng (hay tng lng vn) v cc yu t sn xut khc ca

quc gia ln hn t l tng ng ca cc quc gia khc.

Gi thit m hnh

Hai quc gia l nc nh (H) v nc ngoi (F):

- C s thch ging nhau

- T l cc yu t sn xut khc nhau

- S dng 2 yu t sn xut l lao ng (L) v vn (K)

5

- Cc yu t sn xut hon ton linh hot trong phm vi mt nc nhng khng

linh hot gia cc nc

- Cc yu t sn xut c th thay th cho nhau

Hai hng ho c sn xut l bia v vi

- Bia (B) l hng ho thm dng vn (K) tng i.

- Go (G) l hng ho thm dng lao ng (L) tng i

- Khng c s o ngc cc yu t sn xut khi c s thay i trong gi cc

yu t

Th trng hng ho v cc yu t sn xut c gi thit l cnh tranh hon

Nu quc gia th hai c sn Vn hn quc gia th nht, th ng gii hn kh

nng sn xut ca quc gia ny s nghing v trc Vn, v ca quc gia th nht s

nghing v trc Lao ng. (Hnh 1.3)

Hnh 1.3

Hay ni cch khc, cc quc gia c nhiu Vn hn th h sn xut tng i nhiu

cc sn phm cn nhiu vn, v cc quc gia c nhiu lao ng s sn xut tng i

nhiu sn phm cn nhiu lao ng.

6

Hc thuyt ca H-O a ra mt m hnh cn bng chung l lng cu v cc yu

t sn xut, cng vi lng cung s xc nh gi c v yu t sn xut trong iu kin

cnh tranh hon ho. Gi c yu t sn xut cng vi cng ngh s xc nh gi c ca

hng ha cui cng. S khc bit v gi tng i cui cng ca hng ha gia cc nc

quyt nh li th so snh v m hnh thng mi, tc l nc no sn xut nhng mt

hng g.

7

PHN 2: THC TRNG V NGUN LC VIT NAM

I. Nhn lc

1. Thc trng ngun nhn lc Vit Nam

Li th ln nht ca Vit Nam l c lc lng lao ng di do v c cu lao ng

tr.

Theo s liu ca Tng cc Thng k, tnh n gia nm 2014, quy m lc lng

lao ng t 15 tui tr ln Vit Nam l 53,8 triu ngi, trong s ngi trong

tui lao ng l 47,52 triu ngi. T l lao ng khu vc nng, lm nghip v thy sn

l 47,1%; khu vc cng nghip v xy dng 20,8%; khu vc dch v l 32,1%. Cht

lng lao ng cng tng bc c nng ln; t l lao ng qua o to tng t 30%

ln 40% trong vng 10 nm tr li y (theo s liu ca B Lao ng - Thng binh v

X hi), trong lao ng qua o to ngh t 30%. Lao ng qua o to phn no

p ng c yu cu ca doanh nghip v th trng lao ng. Lc lng lao ng k

thut ca Vit Nam lm ch c khoa hc cng ngh, m nhn c hu ht cc

v tr cng vic phc tp trong sn xut kinh doanh m trc y phi thu chuyn gia

nc ngoi

Tuy nhin, do xut pht im thp, c cu kinh t ch yu vn l nng nghip, do

vy, t l lao ng tham gia vo th trng lao ng chnh thc cn thp, t khong

30%. Cht lng v c cu lao ng vn cn nhiu bt cp so vi yu cu pht trin v

hi nhp. Khong 45% lao ng trong lnh vc nng nghip hu nh cha qua o to.

Cht lng ngun nhn lc nc ta cn thp, l mt trong nhng im nghn cn tr

s pht trin.

Theo s liu ca Tng cc Thng k (nm 2012), lao ng ph thng khng c

chuyn mn k thut chim 83,28% tng s lao ng; lao ng qua o to ngh ch

chim t l 4,84%; lao ng c trnh trung cp chuyn nghip l 3,61% v lao ng c

trnh t cao ng, i hc tr ln chim 8,26%.

Theo B Lao ng - Thng binh v X hi, lao ng qua o to ngh (gm c

dy ngh chnh quy v thng xuyn, phi chnh quy, dy ngh di 3 thng v dy ngh

ti doanh nghip) chim khong 34% tng s lao ng trong c nc. Trn thc t, cht

8

lng ngun nhn lc ca Vit Nam cn thp v c khong cch kh ln so vi cc nc

trong khu vc.

Ngn hng Th gii nh gi Vit Nam ang thiu lao ng c trnh tay ngh,

cng nhn k thut bc cao. Nu ly thang im l 10 th cht lng nhn lc ca Vit

Nam ch t 3,79 im, xp th 11/12 nc chu tham gia xp hng ca Ngn hng

Th gii (trong khi Hn Quc t 6,91 im; n t 5,76 im; Ma-lai-xi-a t

5,59 im... Do vy nn nng sut lao ng ca Vit Nam thuc nhm thp chu -

ThiBnh Dng (thp hn Xin-ga-po gn 15 ln, thp hn Nht Bn 11 ln v thp hn

Hn Quc 10 ln). Nng sut lao ng ca Vit Nam bng 1/5 Ma-lai-xi-a v 2/5 Thi

Lan.

Trong giai on 2002 - 2007, nng sut lao ng tng trung bnh 5,2% mi nm.

Tuy nhin, k t cuc khng hong kinh t ton cu nm 2008, tc tng nng sut

trung bnh hng nm ca Vit Nam chm li, ch cn 3,3%. Vit Nam cn thiu nhiu lao

ng lnh ngh, nhn lc qua o to cha p ng c nhu cu ca tr trng lao ng

v doanh nghip v tay ngh v cc k nng mm khc. Trnh ngoi ng ca lao ng

Vit Nam cha cao nn gp nhiu kh khn trong qu trnh hi nhp.

Nhng hn ch, yu km ca ngun nhn lc l mt trong nhng nhn t ch yu

nh hng n nng lc cnh tranh ca nn kinh t (nm 2011, Vit Nam xp th 65/141

nc c xp hng v nng lc cnh tranh)..

2. Nguyn nhn ca s tn ti nhng hn ch:

- T duy pht trin kinh t - x h v phng thc lnh o ca ng chm i

mi, cha p ng kp yu cu pht trin ca t nc.

- Tiu cc v ch ngha c hi bp mo nhng tng, nhng mong mun tt

p dnh cho pht trin con ngi v ngun nhn lc, lm sai lch hng vn dng mi

ngun lc.

- Khng lng ng nhng kh khn, mu thun gay gt gia mt bn l kh nng

cho php ca ngun lc v mt bn l i hi ca pht trin, khng lng ng nhng

mt phc tp v nhng kh khn rt a dng, su xa ca lnh vc rt thit yu bc nht v

rt nhy cm ny trong i sng quc gia, khng nhn thc ng nhng yu km ln v

9

nng lc t chc v qun l ca b my nh nc. Duy ch v bnh thnh tch u c

trm trng thm tnh trng ny.

- Khng quan tm v khng k tha, pht huy nhng thnh tu gio dc ca nc

ta tch ly c trc i mi cng nh nhng thnh tu ca th gii, khng khai thc

li th nc i sau, thm ch t nhiu hoang tng, duy ch hoc nhn danh pht huy

sng to i tm mt con ng ring nhng thc t l lc lng, bnh thnh tch cn nng

n (V d: nh thay bng ch ci ABC,abc bng bng E,e; tnh trng bt cp ca chng

trnh chun,gio n chun; k hoch o to 20.000 tin s; sng tc ra hc v ph gio

s; vic t xy dng trng i hc ti nhiu tnh - trong khi bng i hc ca nc

ta khng c quc t cng nhn...).

- Tri thc, tm nhn v o c ngh nghip ca nhiu chuyn gia, nh khoa hc,

lnh o v qun l lnh vc qun l gio dc v ngun lc con ngi, di tm so vi

i hi ca nhim v.

- Tnh trng nng l thuyt,nh thc hnh l do Vit Nam cha tin hnh quy

hoch tng th pht trin nhn lc cp quc gia nn vic c th ha chin lc pht trin

nhn lc cn gp kh khn. T chc thc hin km hiu qu, nhiu vic ni cha i i

vi lm.

- K lut,k cng cha nghim. T chc b my cng knh. Mt b phn cng

chc, cn b yu c v nng lc v phm cht.

- Tham nhng, lng ph vn cn nghim trng, cha c y li.

II. Ti nguyn

1. Thc trng ngun ti nguyn

Ti nguyn thin nhin (sau y gi l ti nguyn) c trong cc thnh phn mi

trng, tn ti di dng t nhin, khng ph thuc vo ch ca con ngi. Ti nguyn

l thnh phn khng th thiu, c khai thc, s dng phc v cuc sng v s pht

trin ca x hi loi ngi. V vy, vi mi quc gia, dn tc, ti nguyn l ngun ti sn,

ngun lc, ngun vn t nhin c bit quan trng xy dng v pht trin t nc.

Vit Nam c din tch t nhin khong 331.698km2, b bin di hn 3.260km,

c xp quy m trung bnh, ng th 59 trong tng s 200 quc gia v vng lnh th

10

trn th gii. Tuy nhin, do dn s ng (hn 90 triu ngi, xp th 13 trn th gii) nn

bnh qun din tch t nhin trn u ngi rt thp (khong 0,38 ha), ch bng 1/5 mc

bnh qun ca th gii (1,96 ha). Vit Nam c s a dng v a cht, a hnh, ti nguyn

khong sn tng i phong ph v chng loi, mt s loi c tr lng, tim nng ti

nguyn ln c th pht trin thnh cc ngnh cng nghip, nh du kh, b-xt, ti-tan,

than, t him...; tim nng nng lng ti to ln, c bit nng lng gi, mt tri, a

nhit, sinh khi. Mc d tng lng nc mt (khong 830 t m3/nm), nc di t

(khong 63 t m3/nm) kh ln, nhng do a hnh hp, nhiu vng dc ra bin, hn 60%

lng nc mt c ngun gc t nc ngoi, nn tnh trng thiu nc cc b theo vng

v theo ma vn xy ra, c lc, c ni gay gt. Tri di trn nhiu v tuyn, t nhit i

m n nhit i, vi nhiu vng ni cao, Vit Nam c nhiu h sinh thi rng vi s

a dng v phong ph v cc loi ng vt, thc vt. Vi din tch vng bin thuc ch

quyn, quyn ch quyn v quyn ti phn trn 1 triu km2, Vit Nam thc s l mt

quc gia bin vi nhiu loi hnh ti nguyn a dng v phong ph, nht l ngun li

thy sn, tim nng v th pht trin giao thng, cng bin, du lch...

thc c tm quan trng ca cc ngun ti nguyn i vi s pht trin v s

thnh vng ca t nc, t nhiu nm qua, ng v Nh nc ta quan tm n cng

tc qun l ti nguyn. Cng lnh xy dng t nc trong thi ky qu ln ch ngha

x hi, vn kin cc ky i hi ng u cp n vn qun l ti nguyn, nht

l t ai, khong sn. Trung ng cng ban hnh mt s ngh quyt chuyn v cc

nhm ti nguyn, trong Ngh quyt s 24-NQ/TW, ngy 03-6-2013, ca Ban Chp

hnh Trung ng kha XI v Ch ng ng ph vi bin i kh hu, tng cng qun l

ti nguyn v bo v mi trng nh hng ton din cng tc qun l ti nguyn n

nm 2020 v tm nhn n nm 2050. H thng t chc b my nh nc v qun l ti

nguyn c hnh thnh ng b t Trung ng n a phng. Nh nc cng b tr

vn t ngn sch, ban hnh nhiu c ch huy ng ngun vn trong x hi u t cho

cng tc qun l ti nguyn, nht l cng tc iu tra c bn, kim k, thng k, nh gi

cc ngun ti nguyn. Ch trng, chnh sch, php lut v qun l ti nguyn lin tc

c i mi, hon thin, p ng yu cu ca qu trnh pht trin, s nghip cng

11

nghip ha v hin i ha t nc. C ch, cng c, bin php qun l ti nguyn cng

c nhng bc chuyn i tch cc, nht l c ch tip cn cc ngun ti nguyn. Cc

quan h cung cu, c ch nh gi, u gi, u thu bc u hnh thnh, to bc

chuyn bin trong cng tc qun l ti nguyn ph hp hn vi th ch kinh t th trng

nh hng x hi ch ngha.

t ai, khong sn, ngun nc, rng, ngun li thy sn c iu tra, nh

gi, quy hoch, cn i phc v cc mc ch, yu cu pht trin kinh t - x hi theo

tng ky, tng giai on pht trin. Ngun thu t ti nguyn ng gp quan trng cho

ngn sch hng nm ca Nh nc. Hot ng sn xut, kinh doanh lin quan n khai

thc, s dng ti nguyn to nn vic lm, thu nhp cho s ng ngi dn trn c

nc. Vic khai thc, s dng ti nguyn c s chuyn bin theo hng hp l, hiu qu

v bn vng hn. Vn bo v, phc hi, ti to cc ngun ti nguyn c ch ; u

t pht trin cc ngun nguyn, nhin liu thay th c quan tm.

2. Cc vn t ra

Trc yu cu ca giai on pht trin mi, chuyn i m hnh tng trng v

nng cao cht lng pht trin, nhiu vn thc tin ang t ra thch thc ngy cng

ln i vi cng tc qun l ti nguyn.

Mt l, hiu bit ca chng ta v tim nng, tr lng, gi tr ca cc ngun ti

nguyn ca t nc cn hn ch; thng tin, d liu v cc ngun ti nguyn khng y

, thiu ton din, khng thng nht v cha c chun ha.

Ti nguyn t, nc, khong sn, cc h sinh thi, cnh quan, tim nng v th...

cha c iu tra, nh gi y , ton din v tim nng, tr lng, gi tr. a cht

khong sn ch yu mi c iu tra phn b mt hoc n su 100m ca hn 60%

din tch; a cht khong sn bin mi c iu tra khu vc c su n 100m

nc. Hot ng iu tra, thm d ngun nc cn rt hn ch, nht l ngun nc di

t; thng tin, d liu v ti nguyn nc cn rt thiu. Phn ln cc h sinh thi t nhin

cha c iu tra, nh gi y , ton din, kim k nh ky. S liu v rng cn

nhiu bt cp, khng thng nht. Thng tin, d liu v ngun li thy sn cha tin

cy.

12

Vic iu tra, nh gi, lng ha gi tr kinh t ca cc ngun ti nguyn ch mi

c th nghim mt s nhm, loi. nh gi ti nguyn ch mi thc hin i vi mt

s nhm ti nguyn, cn nhiu bt cp, cha ph hp vi th ch kinh t th trng. Vic

thit lp cc ti khon quc gia v cc ngun ti nguyn cha c nghin cu xy dng.

Ngun lc ti nguyn cha c hch ton y trong nn kinh t.

Thng tin, d liu v cc ngun ti nguyn cha c chun ha, tin cy khng

cao, khng c qun l thng nht nn gy ra nhiu kh khn cho vic s dng. Thng

tin, s liu u vo cht lng thp dn n vic nh gi, d bo thiu chnh xc ang l

vn ln trong hoch nh chnh sch qun l ti nguyn ni ring v pht trin kinh t

- x hi ni chung nc ta.

Hai l, ngun lc ti nguyn cha c cn i, phn b hp l, st vi yu cu,

mc tiu pht trin kinh t - x hi; xung t trong mc tiu, li ch khai thc, s dng,

mt cn i cung cu v cc ngun ti nguyn ang gia tng.

Dn s tng nhanh, kinh t pht trin mnh, nng ng, a dng, nhu cu s dng

khng gian, mt bng, ti nguyn t, nc, nng lng, nguyn nhin, vt liu th

ha, cng nghip ha, pht trin h tng k thut, giao thng, bo m an ninh nng

lng, an ninh lng thc, an ninh sinh thi, nng cao cht lng cuc sng ca nhn dn

ngy cng ln trong khi khng gian, mt bng, ngun lc ti nguyn c hn, thm ch

ang gim dn, ang t vn cn i, phn b ngun lc ti nguyn trc nhng thch

thc rt ln. Thc t cho thy, cng tc ny hin cha c thc hin bi bn, thiu

chun mc, cn nhiu lng tng, bt cp, cha tnh ht li ch tng th, hi ha trc mt

v lu di dn n mu thun, thm ch xung t gia cc ngnh, lnh vc, nhm x hi,

gia hin ti v tng lai; c lc, c ni ang cn tr s pht trin, gy ra nhng h ly

v sinh thi, mi trng. Trong khi , nhiu ni t ai, ngun lc ti nguyn khng

c s dng ng mc ch, thm ch khng c s dng gy lng ph, tht thot.

Ba l, vic khai thc, s dng nhiu nhm ti nguyn cha hp l, km hiu qu

v khng bn vng dn n lng ph ngun lc quc gia, mt s ngun ti nguyn b suy

thoi, cn kit.

13

Cng s dng ti nguyn (s dng ti nguyn to ra 1 n v GDP) cn

mc cao. Tc tng nng sut s dng ti nguyn c xu hng chm li, mt s loi ti

nguyn c nng sut s dng thp so vi mc trung bnh trn th gii. Nng sut s dng

t ca Vit Nam c s gia tng theo thi gian v t mc s dng cao so vi cc nc

trong khu vc(1), song ang chng li, thm ch i ngang t nm 2010(2). Theo nh gi

ca mt s t chc quc t, Vit Nam ng trong s cc nc c nng sut s dng nc

vo loi thp nht th gii(3).

Ngun lc ti nguyn cn b s dng lng ph, km hiu qu, hn ch kh nng

ng gp cho pht trin kinh t - x hi. t c giao, cho thu chm c s dng;

s dng t nng, lm trng km hiu qu; tnh trng thoi ha t, t b hoang mc

ha ngy cng gia tng. Khong sn cn b khai thc manh mn, nh l, tri php; xut

khu khong sn di dng nguyn liu th; cng ngh khai thc, ch bin cn lc hu,

chm c i mi... dn n tn tht, lng ph ngun ti nguyn khng ti to quan

trng ny. Ti nguyn nc cha c khai thc tng hp, phc v a mc tiu dn n

hiu qu thp; tnh trng thiu nc theo ma, cc b theo vng cn nghim trng. Din

tch che ph ca rng c tng nhng cht lng rng gim, rng t nhin xung cp

mnh. Ngun li thy sn ngy cng suy gim, nng sut, hiu qu khai thc thp. Ti

nguyn v th cha c pht huy ht tim nng, th mnh.

Bn l, ngun thu t ti nguyn cha c s dng mt cch bn vng, li ch t

ti nguyn cha c phn b hp l, hi ha; cha ch trng ng mc n cng tc

bo v, ti to, phc hi v pht trin cc ngun ti nguyn ti to.

Cng vi vic kim sot cc hot ng khai thc nhm bo m cc ngun ti

nguyn ti to c khai thc trong gii hn phc hi, kh nng ti to, cn ch n

cng tc bo v, phc hi, ti to nhm pht trin ngun lc ti nguyn ca t nc. Tuy

nhin, thc t cho thy, cng tc ny cha c quan tm ng mc, cha c u t

hp l nn nhiu ngun ti nguyn ti to ca t nc ang trn suy gim mnh v s

lng cng nh cht lng. Ngun nc, ti nguyn rng, ngun li thy sn ngy cng

suy gim, thm ch vi tc nhanh hn. Mt s ngun ti nguyn ti to b suy thoi,

cn kit qu mc dn n mt kh nng ti to, phc hi.

14

Bi hc v li nguyn ti nguyn ang cnh tnh cc quc gia c li th v

ngun ti nguyn khng ti to. Du kh, than, cc loi khong sn ca t nc ang

gim dn tr lng v s cn kit trong thi gian ti. Ngun thu t ti nguyn khng ti

to cha c s dng mt cch bn vng, li ch thu c t ngun ti nguyn ny cha

c phn b mt cch hp l, hi ha. Ngi dn nhng ni khai thc ti nguyn cha

c hng li mt cch xng ng, cn chu nhiu nh hng bt li t vic khai thc

ti nguyn gy ra.

u t tm kim, m rng hot ng khong sn ra nc ngoi, pht trin cc

ngun ti nguyn ti to, nguyn, nhin vt liu thay th cng cha c quan tm ng

mc. Hu ht cht thi cha c ti ch, ti to, thu hi nng lng s dng nhm

gim mt phn p lc ln cc ngun ti nguyn thin nhin.

III. Vn u t nc ngoi

1. Thc trng

Theo Bo co Tng kt 25 nm u t trc tip nc ngoi (FDI) ti Vit Nam (k

t khi c Lut u t nc ngoi nm 1988) ca B K hoch v u t, tnh n ht

thng 2/2013, Vit Nam thu ht c 14.550 d n c vn u t trc tip nc ngoi

(FDI) cn hiu lc vi tng vn ng k t gn 211 t USD, vn thc hin t gn 100

t USD.

T trng ng gp ca u t trc tip nc ngoi vo GDP tng dn qua cc nm

v t khong 19% GDP vo nm 2011, ng gp 14,2 t USD cho thu ngn sch giai

on 2001 - 2010. Ring nm 2012, khu vc ny ng gp cho thu ngn sch khong 3,7

t USD, chim 11,9% tng thu ngn sch.

S gia tng mnh m ca vn u t nc ngoi thc hin c th hin r nt

qua cc thi ky. T khong 20,67 t USD, chim 24,32% tng vn u t x hi giai

on 1991-2000 tng ln 69,47 t USD, chim 22,75% tng vn u t x hi giai

on 2001-2011. T trng khu vc u t nc ngoi trong c cu kinh t giai on

2000-2011 tng 5,4%.

Khu vc ny to ra trn 2 triu lao ng trc tip v khong 3-4 triu lao ng

gin tip, nng cao cht lng ngun nhn lc v thay i c cu lao ng, gp phn thc

15

y vic chuyn giao cng ngh c v my mc, thit b, tri thc v kinh nghim qun l;

thc y qu trnh ci cch doanh nghip nh nc; i mi th tc hnh chnh v hon

thin th ch kinh t th trng; xy dng v hon thin i ng cn b qun l nh nc

v u t nc ngoi.

u t nc ngoi c tc ng mnh n chuyn dch c cu lao ng theo hng

Cng nghip ha - Hin i ha ca Vit Nam. Trong khu vc cng nghip v xy dng,

tc tng trng ca khu vc u t nc ngoi bnh qun t 18% nm, cao hn tc

tng chung ton ngnh. Trong khu vc nng - lm - ng nghip, u t nc ngoi

gp phn chuyn dch c cu nng nghip, a dng ha sn phm, nng cao gi tr nng

sn xut khu Trong dch v, u t nc ngoi to nn mt s ngnh dch v cht

lng cao nh vin thng, du lch quc t, ti chnh, ngn hng, bo him, kim ton,

Ngoi ra, lung vn FDI cn gp phn quan trng vo xut khu. Ch trng

khuyn khch u t nc ngoi hng vo xut khu to thun li cho Vit Nam

trong vic nng cao nng lc xut khu. Qua , gip Vit Nam tng bc tham gia v

ci thin v tr trong chui gi tr ton cu.

C th, trc nm 2001, xut khu ca khu vc FDI mi ch t 45,2% tng kim

ngch, k c du th. Th nhng, t 2003, xut khu ca khu vc ny bt u vt

khu vc doanh nghip trong nc v dn tr thnh nhn t chnh thc y xut khu,

chim khong 64% tng kim ngch xut khu nm 2012.

Cc doanh nghip FDI gp phn lm thay i c cu mt hng xut khu theo

chiu hng gim t trng sn phm khai khong, mt hng s cp, tng dn t trng

hng ch to.

Cng nh c khu vc ny nn tc ng tch cc ti vic m rng th trng

xut khu, nht l sang M, EU, lm thay i ng k c cu xut khu, a M r thnh

th trng xut khu ln nht ca Vit Nam.

Khu vc FDI cn gp phn n nh th trng trong nc, hn ch nhp siu

thng qua vic cung cp cho th trng ni a cc sn phm cht lng cao do doanh

nghip trong nc sn xut, thay v phi nhp khu nh trc y.

16

2. Nhng hn ch, tn ti

Bn cnh nhng kt qu t c, khu vc FDI cn c nhng hn ch, tn ti nh

hiu qu tng th ngun vn u t nc ngoi cha cao, gi tr gia tng to ra ti Vit

Nam v kh nng tham gia chui gi tr thp, nh hng thu ht u t nc ngoi theo

ngnh, i tc cn hn ch; mc tiu thu ht cng ngh, chuyn giao cng ngh cha t

yu cu; hiu ng lan ta ca khu vc u t nc ngoi sang khu vc khc ca nn kinh

t cn hn ch; mt s d n cht lng cha cao, quy m d n nh, t l gii ngn thp

so vi yu cu

C th, u t nc ngoi thi gian qua hng vo nhng ngnh thm dng lao

ng, s dng ti nguyn, tn dng chnh sch bo h cng nghip trong khi cc ngnh

s dng cng ngh cao, to ra nhiu gi tr gia tng cha nhiu.

u t ca cc nc pht trin vo Vit Nam cn khim tn nu so vi u t ca

cc nc ny vo Thi Lan, Indonesia, Malaysia. Cho n nay, mi ch c trn 100 trong

tng s 500 tp on xuyn quc gia c mt ti Vit Nam, thp hn nhiu con s 400 tp

on th trng Trung Quc.

T l vn thc hin thp so vi vn ng k, ch khong 47,2%.

Hu ht cc d n FDI vo Vit Nam c quy m nh v va, trung bnh c giai

on 1988 - 2011 ch mc 15,4 triu USD/d n; nm 2011 gim xung cn 13,47 triu

USD/d n.

Trn 80% doanh nghip FDI s dng cng ngh trung bnh ca th gii, ch c 5-

6% l s dng cng ngh cao v 14% mc thp, lc hu.

T l d n FDI gii th trc thi hn, d n xin gin tin , cc d n chm

trin khai, cc d n c nh u t b trn (khong 1.000 doanh nghip) tng i cao.

T l vic lm mi do khu vc FDI to ra khng tng xng, ch chim 3,4% tng

s lao ng c vic lm nm 2011.

Thu nhp bnh qun ca ngi lao ng mc d c nh gi cao hn khu vc

doanh nghip t nhn trong nc song li thp hn khu vc doanh nghip nh nc. Nhu

cu v nh , i sng vn ha cc khu tp trung nhiu lao ng tr nn bc xc m

cha p ng c..

17

Nhng hn ch ny dn n t nm 1995 n nay, c nc xy ra 4.142 cuc nh

cng, trong 75% ca doanh nghip FDI, ch yu t cc doanh nghip ca i Loan,

Hn Quc, Trung Quc, Nht Bn. iu ng ni l hu ht nh cng khng tun th

theo ng trnh t quy nh ca php lut, mc d 70% s cuc nh cng xy ra doanh

nghip c t chc cng on.

Trn thc t, t chc cng on c s cn nhiu hn ch trong vic m bo cc

quyn li cho ngi lao ng, c bit l vn tha thun mc tin lng v iu kin

lao ng.

Ngoi ra, mt s doanh nghip to nn tnh trng l gi, li gi, gy tht thu ngn

sch, lm cho a s bn Vit Nam phi rt khi lin doanh, tr thnh doanh nghip 100%

vn nc ngoi.

Nhng nm gn y, sc cnh tranh trong thu ht FDI ca nc ta ang c du

hiu gim st r rt. V d in hnh nh: Nht Bn, d vn l nh u t s 1 ti Vit

Nam, nhng ang hng t USD vo Myanmar, quc gia ang thu ht s ch ca c

th gii. Toyota, Mitsubishi v nhiu tp on ln khc ca Nht Bn tuyn b m

rng c s sn xut ti Thi Lan, Malaysia, nhng cc c s ca h Vit Nam vn n

binh bt ng. Nht Bn c ti hn 7.000 doanh nghip Thi Lan nhng mi c 1.500

doanh nghip Vit Nam...

Nhng tn ti, hn ch nu trn ca khu vc FDI c nguyn nhn t s yu km

ni ti ca nn kinh t cng nh nhng hn ch trong vic hoch nh v thc thi chnh

sch, php lut v u t nc ngoi.

3. Nguyn nhn ch yu

- H thng, php lut chnh sch lin quan n u t cha ng b v thiu

nht qun.

- Chnh sch u i u t cha sc hp dn.

- S pht trin ca c s h tng cha p ng c nhu cu pht trin ca nn

kinh t cng nh cha to iu kin tt dng vn TNN pht huy hiu qu.

- Hn ch v ngun nhn lc.

- S pht trin ca cc ngnh cng nghip ph tr cn hn ch.

18

- Cha thc hin tt cng tc phn cp qun l TNN.

- Cng tc kim tra, gim st v vic thc hin cc quy nh v bo v mi

trng ca cc doanh nghip cn nhiu bt cp.

- Cng tc xc tin u t cha hiu qu.

IV. Khoa hc v cng ngh

1. Thc trng

Kt qu tch cc:

Nhn li thc trng hot ng khoa hc, cng ngh v i mi sng to Vit

Nam cho thy bc tranh c nhng im sng tch cc c th hin vic h thng php

lut v khoa hc v cng ngh c to lp v ngy cng hon thin vi 8 o lut

chuyn ngnh v cc vn bn di lut, to mi trng thun li cho hot ng khoa hc

v cng ngh v i mi sng to.

Tim lc khoa hc v cng ngh c bc pht trin. S ngi trc tip lm cng

tc nghin cu v pht trin hin c trn 62 nghn ngi (7 ngi/mt vn dn). Tng s

ging vin i hc, cao ng trong c nc hn 84 nghn ngi.

Bn cnh , Vit Nam c hn 100 nghn du hc sinh, 300 nghn tr thc kiu bo

nc ngoi. Vi u th c o to bi bn v rn luyn trong mi trng khoa hc

v cng ngh trnh cao cc nc tin tin, nu c chnh sch thu ht ph hp, lc

lng tr thc kiu bo s ng gp c hiu qu cho s pht trin khoa hc v cng ngh

v kinh t-x hi trong nc.

Cc t chc khoa hc v cng ngh cng tng nhanh v s lng, a dng ha v

loi hnh. Tnh n ht nm 2012, c nc c 2.202 t chc khoa hc v cng ngh ng

k hot ng (cng lp chim hn 80%) v 419 trng i hc v cao ng.

Ngun lc ti chnh cho khoa hc v cng ngh c gia tng, t nm 2000, t l

chi ngn sch nh nc cho khoa hc v cng ngh hng nm t 2%; c cu u t gia

cng v t chuyn dch theo hng tch cc hn (70/30).

C s h tng k thut, trang thit b, phng th nghim phc v nghin cu, ng

dng khoa hc v cng ngh c nng cp v ci thin mt bc. H tng thng tin

khoa hc v cng ngh c bc pht trin.

19

Th trng v nh ch trung gian cng ngh bc u hnh thnh. H thng s

hu tr tu v tiu chun, o lng, cht lng tip cn dn vi cc chun mc quc t.

Hot ng hp tc quc t v khoa hc v cng ngh c y mnh, hnh thnh

mng li i din khoa hc v cng ngh ti nhiu quc gia, a bn trng im.

Khoa hc v cng ngh bc u c ng gp quan trng, thit thc phc v pht

trin kinh t-x hi, trong khoa hc t nhin c bc pht trin, to tin hnh thnh

mt s lnh vc khoa hc v cng ngh a ngnh mi nh v tr, y sinh, nano, ht nhn;

mt s lnh vc (ton hc, vt l l thuyt) c th hng kh cao trong khu vc ASEAN.

Khoa hc k thut v cng ngh c ng gp ng k vo tc tng trng ca

mt s ngnh, lnh vc; c mt s thnh tu ni bt nh: thit k ch to thit b c kh

thy cng cho nh my thy in cng sut ln; gin khoan t nng su 90m nc;

cng ngh khai thc du trong mng; cc ging la mi nng sut cao; khai thc v

tinh vin thng; lm ch cng ngh ng tu, xy dng cng trnh ngm, nh cao tng,

cu dy vng, ng cao tc; ghp tng v sn xut vcxin...

Yu km v hn ch:

Mc d t c mt s kt qu tch cc nhng hot ng khoa hc v cng

ngh, i mi sng to vn cn nhiu hn ch, yu km cn c nh gi mt cch

khch quan v nghim tc.

Nn khoa hc v cng ngh nc ta pht trin chm, cha tng xng vi tim

nng sn c, cha p ng c yu cu pht trin trong thi ky cng nghip ho, hin

i ho, cn thua km so vi nhiu nc trong khu vc.

C cu v vic phn b cn b khoa hc v cng ngh cha cn i. c nhiu bt

hp l. Nng thn v min ni cn thiu nhiu cn b khoa hc v cng ngh.

V nhn lc v h thng t chc khoa hc v cng ngh, s lng cn b nghin

cu v pht trin ca Vit Nam d gia tng nhng cn rt khim tn so vi cc nc

nh Hoa Ky (hn 1,4 triu ngi), Trung Quc (1,2 triu ngi), Nht Bn (656 nghn

ngi), Nga (442 nghn ngi), c (327 nghn ngi), Hn Quc (264 nghn ngi ),

Php (234 nghn ngi).

20

Nng lc ca i ng nhn lc khoa hc v cng ngh nhn chung cn hn ch,

cha c chnh sch hp l trong trng dng cn b khoa hc v cng ngh trong nc v

thu ht tr thc Vit kiu.

Cht lng v hiu qu nghin cu ca cc t chc khoa hc v cng ngh cha

cao. Chc nng nghin cu khoa hc cha c coi trng trong cc trng i hc; thiu

cc i hc nghin cu trnh quc t. Vic chuyn i cc t chc khoa hc v cng

ngh cng lp sang c ch t ch, t chu trch nhim cn chm.

V ngun lc ti chnh v h tng khoa hc v cng ngh, tng u t t ngn

sch nh nc cho khoa hc v cng ngh nu tnh trong 2 nm gn y ch t hn 13-

14 nghn t ng (tng ng 620- 670 triu USD)

Trong khi , tng chi cho hot ng nghin cu v pht trin nm 2010 ca Hoa

Ky l hn 401,5 t USD, Trung Quc: 178,9 t, Nht Bn: 140,8 t, c: 86,2 t USD,

Hn Quc: 53,1 t, Php: 49,9 t v Nga: 32,8 t USD.

Mc u t ca ton x hi cho khoa hc v cng ngh ca Vit Nam hin nay

c ch t di 1% GDP v ngn sch nh nc vn l ngun u t chnh. C ch ti

chnh trong khoa hc v cng ngh cn nhiu bt hp l, chm i mi.

u t ca doanh nghip cho nghin cu v i mi cng ngh cn rt thp. S

lng cc doanh nghip khoa hc v cng ngh cha nhiu. Phn ln doanh nghip cha

c tm nhn di hn; hn ch v nhn lc trnh cao v trang thit b; kh tip cn vn,

tn dng tin hnh i mi cng ngh.

H tng k thut v trang thit b nghin cu Vit Nam cn thiu, lc hu. Cc

khu cng ngh cao chm i vo hot ng, thu ht u t km.

H thng cc phng th nghim trng im khai thc cha hiu qu. Hot ng

thng k v thng tin khoa hc v cng ngh cha thc s p ng yu cu ca cng

ng khoa hc, doanh nghip v qun l.

V nng lc khoa hc v cng ngh, Vit Nam thc s cha c nhiu cng trnh,

sn phm khoa hc v cng ngh mang tnh t ph tm khu vc v th gii.

21

Cc bi bo, cng trnh khoa hc c cng b quc t c tc tng trung bnh

22%/nm, nhng gi tr tuyt i v ch s trch dn cn thp, nht l khi so snh vi cc

nc trong khu vc v th gii.

S lng bi bo, cng trnh khoa hc cng b quc t ca Vit Nam trong 5 nm

gn y (2008-2012) l 6.356, km Thi Lan 4 ln, km Singapore 7 ln, km Nht Bn

57 ln v km Hoa Ky 256 ln.

S lng n sng ch ng k bo h giai on 2001-2010 ca ngi Vit Nam

l 1.665 n, trong khi c 20.057 n ca ngi nc ngoi; s bng c quyn sng ch

c cp ca ngi Vit Nam cn thp hn nhiu, ch t 257 vn bng, km 27 ln so

vi s vn bng c cp ca ngi nc ngoi (l 6.997).

V ch s cnh tranh ton cu, nm 2013, Vit Nam xp th 70/148 quc gia; ch

s i mi sng to ton cu xp th 76/141 quc gia. Trong khi Singapore tp 3 th

gii v cc nc Malaysia, Thi Lan u ng trn Vit Nam.

T l kt qu nghin cu trong nc c thng mi ha v ng dng trong thc

tin sn xut, kinh doanh rt thp. Tnh trng ti, d n nghim thu xut sc nhng

ct vo ngn ko cn cha khc phc c.

2. Nguyn nhn ca s yu km

C nhiu nguyn nhn khch quan v ch quan dn ti cc hn ch, yu km v

tim lc cng nh trnh khoa hc v cng ngh v i mi sng to trong nc.

Nhng mt trong nhng nguyn nhn c bn nht l nhn thc v tm quan trng ca

khoa hc v cng ngh v c bit l v i mi sng to cn qu hn ch Vit Nam.

Khoa hc cng ngh v i mi sng to cha c xem l nhn t quan trng

quyt nh tc v cht lng tng trng kinh t, thay vo , tnh cnh tranh ca nn

kinh t vn da ch yu vo pht trin theo chiu rng, thm dng lao ng gi r, khai

thc ti nguyn thin nhin sn c v tng vn u t.

Bn cnh , s duy tr bao cp ca Nh nc v c quyn thc t ca doanh

nghip nh nc khng to ng lc mnh cc doanh nghip quan tm u t cho

i mi v pht trin cng ngh; ngoi ra vic cha c chnh sch ng b, hiu qu

22

pht trin nhanh lc lng doanh nghip khoa hc v cng ngh cng l mt cn tr ln

i vi n lc thc y i mi sng to trong cc lnh vc ca nn kinh t.

Cc cp u ng, cc cp chnh quyn cha tht s coi pht trin khoa hc v cng

ngh l quc sch hng u, cha tp trung tr tu, cng sc cho s lnh o, ch o cc

hot ng khoa hc v cng ngh. Nhiu ch trng ng n v khoa hc v cng ngh

trong cc vn kin ca ng chm c th ch ho v mt nh nc v cha c thc

hin nghim tc:

Chnh sch kinh t, c bit l chnh sch thu, chnh sch tn dng, chnh sch

xut nhp khu cha khuyn khch v buc cc doanh nghip, nht l doanh

nghip nh nc, tch cc ng dng nhng thnh tu khoa hc v cng ngh. Mi

trng u t v cnh tranh cha thun li, cha to c ng lc cho vic ng

dng khoa hc v cng ngh vo sn xut - kinh doanh.

Cha nhn thc u t cho khoa hc v cng ngh l u t pht trin. u t ti

chnh ca Nh nc cho hot ng khoa hc v cng ngh cn qu thp. Ngh

quyt 26 ca B Chnh tr (kho VI) quy nh mc u t ti thiu 2% Tng chi

ngn sch nh nc cho khoa hc v cng ngh khng c chp hnh nghim

chnh (trong nhiu nm t l ny ch di 1%). Vic phn b v s dng ngn sch

cho khoa hc v cng ngh cha hp l, cha c hiu qu. Nh nc cha c c

ch, chnh sch ph hp nhm huy ng cc ngun vn ngoi ngn sch cho vic

pht trin khoa hc v cng ngh.

Thiu chin lc quy hoch o to, bi dng cn b nn cn mt cn i v o

to v s dng. Nhiu chnh sch cn b cha tho ng v khng kp thi i

mi. Ch tin lng mang nng tnh bnh qun, lao ng tr c cha c i

ng xng ng.

Vic s l sn xut, xuy nhp khu cn nhiu s h, quy ch gim nh cng

ngh cha cht ch nn nhiu thit b, cng ngh lc hu c nhp vo nc ta,

gy tn tht ln cho nn kinh t v gy tc hi xu n mi trng.

Qun l khoa hc v cng ngh trong c ch th trng cn lng tng, bt cp.

Vic t chc phn b lc lng cn phn tn. Vic qun l cc chng trnh cn mang

23

nng tnh hnh chnh, cn dn tri; cha gn chng trnh nghin cu vi chc nng v

nhim v ca c s nghin cu, cha cao tinh thn trch nhim v pht huy tnh ch

ng ca c s; thiu s kt hp gia chng trnh kinh t - x hi vi chng trnh khoa

hc v cng ngh. Nhiu c quan khoa hc cha gn vi khoa hc sn xut, cha ch

ng phi hp vi a phng ng dng cc tin b khoa hc cng ngh.

Cng tc ng, cng tc chnh tr - t tng trong mt s vin nghin cu, trng

i hc cn yu. Tc dng lnh o ca t chc ng nhng ni ny cn hn ch. Vic

pht trin ng trong tr thc cha c quan tm y .

24

PHN 3: GII PHP TNG CNG SC CNH TRANH CC NGUN LC

CA VIT NAM

I. Ngun nhn lc

Tng trng kinh t ch da vo nhng li th khng cn bn (nh xut khu ti

nguyn thin nhin, s dng cng ngh lc hu, lao ng gi r...) l s tng trng

khng bn vng. Khi ti nguyn thin nhin cn kit,cng ngh sn xut lc hu v nng

lc ti chnh khng i mi cng ngh v thit b, khng c s chun b tt v

ngun nhn lc c k nng, tt c cc yu t trn s tr thnh lc cn ln cho s pht

trin.

Vic s dng nhn cng gi r vi nng sut lao ng thp s dn n tnh trng

ngi lao ng khng c thi gian o to li v nng cao trnh p ng c

nhng i hi mi ca cng ngh hin i; khi , nn kinh t ri vo vng lun qun,

thm ch c th suy thoi, mt cn i trm trng v cc yu t u vo c cht lng cho

sn xut.

Ch tch Ngn hng Pht trin chu (ADB) tng khuyn co rng Vit Nam cn

dnh s u t ln hn nng cao cht lng ngun nhn lc, v y l yu t then cht

a Vit Nam vt khi ngng nc c thu nhp trung bnh trong nhng nm ti. u

t mnh m cho pht trin lc lng lao ng c k nng thng qua nng cao cht lng

o to ngh, cng vi c ch, chnh sch s dng c hiu qu ngun nhn lc chnh l

cha kha Vit Nam vt qua by thu nhp trung bnh thnh cng v tr thnh nc

c thu nhp cao trong thi gian sm hn d bo l nm 2058.

gp phn nng cao cht lng v sc cnh tranh ca nhn lc Vit Nam, nht

l khi Cng ng Kinh t ASEAN c thnh lp vo nm 2015, cn phi i mi cn

bn v ton din h thng gio dc - o to, trong c o to ngh nc ta vi mt

s gii php c th sau:

Th nht, nng cao nhn thc v vai tr, v tr ca dy ngh trong chin lc pht

trin nhn lc ca t nc thi ky 2011 - 2020. u tin u t o to ngh trong tng

chng trnh, d n pht trin kinh t - x hi ca cc a phng, vng, ngnh. Hnh

thnh thang gi tr ngh nghip trong x hi.

25

Th hai, hon thin c ch, chnh sch v dy ngh, hc ngh; sa Lut Dy ngh

v cc quy nh lin quan.C c ch c s dy ngh l mt ch th c lp, t ch. C

chnh sch i ng, thu ht gio vin dy ngh; chnh sch i vi ngi ng u c s

dy ngh, ngi lao ng qua o to ngh; chnh sch o to lin thng, h tr ngi

hc ngh. Xy dng c ch cc doanh nghip v c s s dng lao ng tham gia xy

dng, nh gi, iu chnh chng trnh o to, hng dn thc hnh v nh gi nng

lc ngi hc,hng ti doanh nghip phi l mt trong nhng ch th o to ngh. i

mi chnh sch ti chnh v dy ngh; y mnh x hi ha, a dng ngun lc cho pht

trin dy ngh; khuyn khch hp tc v thnh lp cc c s dy ngh c vn u t nc

ngoi cng nh cc c s dy ngh chuyn bit i vi ngi khuyt tt,ngi dn tc

thiu s.

Th ba, i mi c cu dy ngh trong h thng gio dc quc dn. Chuyn h

thng dy ngh khp kn thnh h thng o to m, linh hot, lin thng gia cc thnh

t ca h thng v lin thng vi cc bc hc khc. i mi c cu h thng dy ngh

trn c s khung trnh quc gia, tiu chun k nng ngh ph hp vi t nc, xu th

cc nc trong khu vc v trn th gii. Hnh thnh h thng gio dc ngh nghip gm

ba cp trnh l s cp, trung cp v cao ng, trn c s sp nhp trung cp ngh v

trung cp chuyn nghip; cao ng ngh v cao ng.

Th t, tng cng cc iu kin bo m cht lng dy ngh, bao gm pht

trin i ng gio vin dy ngh chun ha v trnh o to, k nng ngh, nghip v

s phm theo cc cp (quc gia, khu vc v quc t). Pht trin chng trnh o to

ph hp vi cng ngh sn xut hin i theo hng m, linh hot, thch hp vi cc cp

v trnh o to ngh; p dng mt s chng trnh o to ca cc nc tin tin

trong khu vc v th gii ph hp vi thc tin Vit Nam. Thc hin kim nh c s

dy ngh v chng trnh; xy dng v ban hnh tiu chun k nng ngh quc gia; t

chc nh gi, cp chng ch k nng ngh quc gia cho ngi lao ng; ban hnh cc

tiu chun v c s vt cht v thit b dy ngh cho tng ngh tng cp .

Th nm, i mi hot ng o to; chuyn chng trnh dy ngh t ch yu

trang b kin thc sang mc tiu pht trin k nng v nng lc hnh ngh cho ngi hc;

26

a dng ha ni dung dy ngh theo hng tch hp kin thc, k nng, thi , hnh

thnh nng lc ngh nghip cho ngi hc. Cc c s dy ngh t chu trch nhim v

cc hot ng o to t vic ch ng trong tuyn sinh, xy dng chng trnh o to

trn c s khung chng trnh; xy dng k hoch o to, nh gi kt qu o to trn

c s c s tham gia ca doanh nghip; bo m cht lng o to; bo m chun ho

u vo, u ra; t kim nh cht lng o to v chu s nh gi nh ky ca cc

c quan kim nh cht lng ca Nh nc. i mi qun l qu trnh dy v hc, ni

dung, hnh thc kim tra, thi v nh gi kt qu dy ngh trn c s ch trng nh gi

vic hiu, vn dng kin thc, k nng vo vic gii quyt cc vn trong thc tin, c

s tham gia ca doanh nghip hoc i din s dng lao ng.

Th su, gn kt gia dy ngh vi th trng lao ng v s tham gia ca doanh

nghip, pht trin h thng thng tin th trng lao ng. Xy dng cc mi quan h cht

ch gia dy ngh vi tr trng lao ng, hng vo vic p ng pht trin kinh t - x

hi ca tng a phng, tng ngnh, p ng nhu cu ca doanh nghip. Hnh thnh cc

n v quan h trng - ngnh trong cc c s dy ngh. Doanh nghip trc tip tham gia

vo cc hot ng o to ngh nh xy dng tiu chun k nng ngh, xc nh danh

mc ngh,xy dng chng trnh o to, nh gi kt qu hc tp ca ngi hc ngh

Doanh nghip c trch nhim cung cp thng tin cho cc c s dy ngh v nhu cu vic

lm v cc ch cho ngi lao ng; phn hi cho c s dy ngh v trnh ca ngi

lao ng. Cc c s dy ngh t chc theo di, thu thp thng tin v hc sinh hc ngh

sau khi tt nghip; c trch nhim tip nhn cc thng tin t pha doanh nghip v thay

i thch ng vi nhu cu ca doanh nghip

Th by, y mnh hp tc quc t v dy ngh, nht l vi nhng nc thnh

cng trong pht trin dy ngh khu vc ASEAN v trn th gii. Tch cc vn ng,

thu ht ngun vin tr pht trin chnh thc ODA cho dy ngh. Hp tc vi cc nc

ASEAN tin ti cng nhn k nng ngh gia cc nc, hng ti Cng ng

ASEAN vo nm 2015, tch cc tham gia vo cc hot ng ca khu vc v th gii

giao lu v hc hi kinh nghim, nh tham gia Hi thi tay ngh ASEAN, Hi thi tay

ngh th gii.

27

II. Ti nguyn

khc phc tnh trng trn (nu phn 1), trn c s th ch ha ng b v kp

thi cc ch trng, nh hng ca ng nu trong cc vn kin qua cc ky i hi, cc

ngh quyt ca Trung ng, nht l Ngh quyt s 24-NQ/TW v Ch ng ng ph vi

bin i kh hu, tng cng qun l ti nguyn v bo v mi trng,cn thc hin ng

b nhiu gii php, c th l:

Th nht, tuyn truyn, gio dc, nng cao nhn thc v vai tr, tm quan trng v

yu cu khai thc, s dng hp l, hiu qu v bn vng ti nguyn.

Ti nguyn cn c nhn nhn, nh gi ng vai tr l ngun vn, u vo ca

nn kinh t, l ti sn quc gia c hn, phi c khai thc, s dng tit kim, hiu qu v

bn vng; coi vic khai thc, s dng hp l, hiu qu ti nguyn l mt trong nhng

thc o nh gi cht lng tng trng kinh t... khc phc tnh trng chy theo

thnh tch tng trng bng vic khai thc qu mc cc ngun ti nguyn.

Vn s hu, quyn khai thc, ch s dng ti nguyn cn c nhn thc

mt cch su sc, ng n, ph hp vi th ch kinh t th trng, qua hnh thnh c

ch tip cn, trch nhim qun l, ch khai thc ph hp nhm pht huy tt nht

ngun lc ti nguyn cho pht trin kinh t - x hi, ng thi ch trng vic bo v cc

ngun ti nguyn.

Pht huy vai tr ca cc phng tin thng tin i chng trong vic nng cao nhn

thc v s dng hp l, hiu qu v bn vng ti nguyn; thit lp c ch thch hp, to

iu kin nhn dn tham gia hoc h tr c lc cho vic gim st, qun l ti nguyn,

u tranh, ngn chn cc hnh vi gy suy thoi ti nguyn.

Th hai, y mnh cng tc iu tra, nh gi tim nng, tr lng, gi tr kinh t,

hch ton, thit lp c s d liu, ti khon cc ngun ti nguyn ca t nc.

Qun trit quan im iu tra c bn phi i trc mt bc, cn tp trung y

mnh iu tra c bn, nh gi cht lng, tim nng cc loi ti nguyn ca t nc;

tng bc xc nh, nh gi cc gi tr kinh t i vi cc loi ti nguyn; thc hin vic

hch ton ti nguyn u vo cho tng trng kinh t v tng bc thit lp ti khon

quc gia v ti nguyn t, nc, khong sn, rng, thy sn.

28

Chun ha c s d liu, tng cng cng tc qun l thng tin, d liu v ti

nguyn p ng yu cu phc v hoch nh chnh sch qun l ti nguyn, pht trin

kinh t - x hi.

Th ba, thc y chuyn i m hnh tng trng, ti c cu nn kinh t theo

hng tng trng xanh.

Thng qua tip tc y mnh qu trnh chuyn i c cu ngnh, c cu vng, c

cu thnh phn kinh t trn c s pht huy li th v v tr a l v ti nguyn ti to,

pht trin cc ngnh kinh t xanh, loi b dn nhng ngnh c cng ngh lc hu, thm

dng ti nguyn; khuyn khch, thc y u t, i mi, p dng cng ngh sch, cng

ngh cao, thn thin mi trng trong cc ngnh khai thc, ch bin ti nguyn; y

mnh thc hin cc bin php gim cht thi trong sn xut, tng cng ti s dng, ti

ch cht thi sau sn xut v tiu dng; thc hin thng k, kim k v nh gi hiu qu

s dng ti nguyn trong nn kinh t t nht 5 nm mt ln nhm bo m cung cp thng

tin v tnh hnh v hiu qu khai thc, s dng; thc y chuyn i c cu sn xut v s

dng nng lng theo hng tng mnh t trng nng lng mi, nng lng ti to;

khuyn khch cc thnh phn kinh t tham gia u t pht trin nng lng mi, nng

lng ti to, nguyn nhin vt liu mi.

Th t, hon thin h thng quy hoch khai thc, s dng ti nguyn bo m

phn b ngun lc ti nguyn hp l cho pht trin kinh t - x hi.

Tp trung nng cao cht lng quy hoch ti nguyn bo m gn kt vi mc tiu

pht trin kinh t - x hi; xc nh r tim nng, li th v ti nguyn ca t nc, lm

c s, tin cho vic lp quy hoch pht trin ngnh, lnh vc v vng; lng ghp cc

tiu ch s dng hp l, hiu qu v bn vng ti nguyn vo chin lc, quy hoch, k

hoch pht trin cc ngnh v cc vng lnh th giai on 2016 - 2020; th nghim phn

vng chc nng da trn c tnh sinh thi tng vng, tim nng ti nguyn v tc ng

ca bin i kh hu phc v quy hoch pht trin, hng ti lm r khu vc c u

tin, khu vc hn ch hoc cm khai thc ti nguyn, cc hot ng kinh t nhm gim

xung t gia qun l ti nguyn, bo v mi trng v pht trin kinh t - x hi.

29

Nghin cu xy dng nh hng chin lc s dng t n nm 2050, tm nhn n

nm 2100 lm cn c cho vic lp quy hoch s dng t trong cc giai on ti.

Th nm, tip tc nghin cu b sung, hon thin h thng chnh sch, php lut

v c ch qun l, s dng ti nguyn ph hp vi yu cu v bi cnh mi.

Tip tc nghin cu, hon thin ch s hu, quyn khai thc, s dng cc loi

ti nguyn; c ch tip cn, nh gi, hch ton ti nguyn trong iu kin kinh t th

trng nh hng x hi ch ngha. Vn chia s li ch, n b, h tr gia cc bn

lin quan trong khai thc, s dng cc ngun ti nguyn cng cn nhiu bt cp, cn phi

c nghin cu, tng kt, nh gi, i mi, b sung cho ph hp.

R sot, sa i, b sung v ban hnh cc c ch, chnh sch v to ngun thu

ngn sch, chia s li ch vi cc bn lin quan da trn nguyn tc ngi hng li t

ti nguyn phi tr tin; v p dng cc cng c kinh t nhm nng cao hiu qu v tnh

bn vng trong khai thc, s dng ti nguyn, c bit l cc chnh sch thu, ph, l ph;

v khuyn khch, h tr, thc y doanh nghip s dng cng ngh, thit b tit kim

nng lng, tit kim ti nguyn, khai thc, s dng nng lng ti to, vt liu mi, vt

liu ti ch trong hot ng sn xut v dch v. Thit lp c ch gii quyt tranh chp,

xung t li ch trong khai thc, s dng ti nguyn thin nhin.

Vic tng kt, nh gi, nhn rng cc c ch, cng c kinh t, m hnh ng qun

l ti nguyn p dng trong thc tin qun l mt s loi ti nguyn pht huy c tc

dng trn thc t. Tip tc r sot, hon thin c ch phn cp i km vi gim st, nh

gi bo m ph hp vi nng lc thc t v iu kin ca cc a phng. Vic i mi

c ch, chnh sch qun l ti nguyn phi ng b vi ch trng nng cao cht lng,

hiu qu v nng lc cnh tranh ca nn kinh t.

Th su, tng cng nng lc t chc thc hin v c ch gim st, nh gi vic

thc thi cc chin lc, quy hoch, chnh sch, php lut v qun l ti nguyn.

Kin ton b my qun l nh nc, nng cao nng lc ca i ng cn b nh

nc v qun l ti nguyn Trung ng v a phng. Khc phc tnh trng chng

cho chc nng, nhim v, phn cng, phn cp khng ph hp; hnh thnh c ch phi

hp lin ngnh hiu qu trn c s phn cng trch nhim r rng v hp l gia cc b,

30

ngnh trong hot ng iu tra c bn, qun l, s dng ti nguyn. Tng cng o to,

pht trin nhn lc, c bit l nhn lc c cht lng cao v qun l ti nguyn gp phn

nng cao cht lng, hiu qu v nng lc cnh tranh ca nn kinh t. Pht huy vai tr

ca cc t chc x hi v ngi dn trong gim st vic khai thc, s dng ti nguyn.

c s quan tm ca ng v Nh nc, cng tc qun l ti nguyn tng

bc c chn chnh, tng cng, gp phn cn i ngun lc cho pht trin kinh t -

x hi ca t nc, ng thi bo v, phc hi v ti to cc ngun ti nguyn ca t

nc. Tuy nhin, trc nhng yu cu, thch thc t ra t ch trng chuyn i m

hnh tng trng, trong giai on pht trin mi vn cn nhiu vn t ra i vi cng

tc qun l ti nguyn t thiu hiu bit y , thng tin, d liu v cc ngun ti

nguyn, nhng bt cp trong c ch phn b ngun lc ny cho pht trin kinh t - x

hi, vn bt hp l, km hiu qu v thiu bn vng trong vic khai thc, s dng

cng vic cha quan tm ng mc n bo v, phc hi, ti to cc ngun ti nguyn

ca t nc. Cc gii php cho nhng vn trn phi c thc hin ng b, bao

gm: nng cao nhn thc, y mnh iu tra c bn, thc y chuyn i m hnh tng

trng, ti cu trc cc ngnh kinh t theo hng tng trng xanh, i mi, nng cao

cht lng cng tc quy hoch, i mi, hon thin chnh sch php lut v tng cng

nng lc t chc thc hin. Nhn thc c vn ang t ra v c cc gii php ng

b, ph hp l iu kin tin quyt nng cao cht lng qun l ti nguyn, p ng

yu cu ca thc tin trong thi gian ti.

III. Vn u t nc ngoi

tng hiu qu thu ht FDI vo Vit Nam trong thi gian ti cn thc hin mt

s gii php ng b sau:

Th nht, ci cch th tc hnh chnh, to iu kin thun li nht cho cc nh u

t nc ngoi u t vo Vit Nam. Ti Hi ngh Bo co Tng kt 25 nm u t trc

tip nc ngoi, Th tng Nguyn Tn Dng cng nhn mnh, ci cch chnh sch, th

tc hnh chnh l ng lc thc y dng vn ngoi. Th tng ch o cc B trng

mau chng ci cch chnh sch, th tc hnh chnh cho doanh nghip FDI, chm dt tnh

trng 2-3 nm mi duyt xong mt d n. Theo Th tng, mt khi nc ngoi ng

31

k u t th cn c s n lc t c nh u t ln Vit Nam. Tuy nhin, thc t vn cha

c nh ky vng. "Nu chng ta to iu kin hn na cho nh u t ng k v cp

giy php th tc gii ngn s tt hn nhiu", Th tng nhn mnh. Th tng chia

s, trong nhng nm qua phi ch thn ngi lm vic vi cc B, lnh o cc tnh

gii quyt chnh sch trong tng d n FDI ln. "Qua thc t trn mi ni cn nhiu iu

phi ci cch. Nu khng ci cch m vn th ny, d n no Th tng cng phi ngi

x l trc tip th e cnh tranh khng kp", Th tng ni.

Th hai, cn r sot li mt cch ng b i mi, gim thiu tc ng xu ca

th ch, mi trng kinh t v m, c s h tng, gio dc v o to nng cao nng

lc cnh tranh ca nn kinh t. Theo n nh gi thc trng FDI v nh hng n

nm 2020 c B K hoch v u t son tho, trc mt trong nm 2013 cn la

chn mt s gii php trong cc nhm lin quan n FDI c xut trong n

t chc thc hin mt cch trit . Trc ht l xy dng chin lc FDI nm trong tng

th pht trin kinh t - x hi Vit Nam giai on 2011-2020 v trong tng th chnh sch

tng cng nng lc cnh tranh, nng cao nng sut v kt ni vi cc chnh sch/chin

lc khc. Tip n l xy dng quy hoch gi vn FDI theo ngnh, vng lnh th qua

thy r c nhng lnh vc, ngnh ngh, d n, a bn cn v c th lin doanh, cho

php nc ngoi thc hin. i vi nhng lnh vc, ngnh ngh m DN trong nc u

t v kinh doanh c cht lng, chi ph so snh c vi d n FDI th u tin cho khu

vc trong nc. K n l vic hon thin th ch, m trc ht v t chc b my, v

thc t hin nay cng tc qun l nh nc i vi FDI ang phn cp cho cc a

phng thc hin mt s chc nng qun l nh nc v thiu mt c quan qun l nh

nc c thm quyn iu phi hot ng ni trn. Tip tc hon thin h thng

php l lin quan n u t m trc ht l khc phc cc chng cho, mu thun trong

quy nh ca Lut u t v cc lut khc nh v c quan ng k kinh doanh v c

quan cp giy chng nhn u t, v chuyn nhng d n u t v chuyn nhng c

phn, v tun th iu kin u t trong gp vn, mua c phn gia Lut DN, Lut u

t; v i tng c hng u i u t quy nh ti Lut u t v Lut thu thu

32

nhp DN; v s khng thng nht v lnh vc v a bn u i u t gia Lut u t

vi cc Lut Thu thu nhp DN, Lut Thu xut nhp khu.

Th ba, ci thin mi trng u t v nng cao nng lc cnh tranh ca mi

trng u t Vit Nam l mt yu cu cp thit i vi cng tc qun l nh nc v

FDI, i hi c thc hin lin tc khng ch hin nay m c cc giai on pht trin

sau ny ca t nc. Cn c chin lc, c nh hng, c quy hoch, c mt b my

mnh v qun l FDI xc nh cc bc i di hn nhm t ti mc tiu t ra, tuy

vy chng ta u r cc vn v chin lc, quy hoch, t chc li b my, nht l vn

nhn s cho b my l nhng vn tng hp, phc tp khng th hon thnh trong

ngn hn mt nm. Khi thc hin cc bc i di hn cn t chc thc hin ngay cc

tc nghip nh trong cc bc i ngn hn hng nm.

IV. Khoa hc v cng ngh

nh hng chung:

y mnh nghin cu ng dng cc thnh tu khoa hc v cng ngh trong tt c

cc nghnh sn xuts, kinh doanh, dch v, qun l quc phng - an ninh, nhanh chng

nng cao trnh cng ngh ca t nc. Coi trng nghin cu c bn. lm ch v ci

tin cc cng ngh nhp t nc ngoi, tin ti sng to ngy cng nhiu cng ngh mi

nhng khu quyt nh i vi s nghip pht trin ca t nc trong th k 21.

Nng cao nng lc ni sinh, xy dng, pht trin tim lc khoa hc v cng ngh

ca nc nh: o to, bi dng, s dng i ng cn b khoa hc v cng nhn lnh

ngh, tr ho v pht trin i ng cn b khoa hc v cng ngh c c, ti, kin ton

h thng t chc, tng cng c s vt cht - k thut, m rng cc ngun cung cp

thng tin, tng bc hnh thnh mt nn khoa hc v cng ngh hin i ca Vit Nam

c kh nng gii quyt phn ln nhng vn then cht c t ra trong qu trnh cng

nghip ho, hin i ho.

Quan im pht trin:

Cng vi gio dc - o to, khoa hc cng ngh l quc sch hng u, l ng

lc pht trin cng ngh - x hi, l iu kin cn thit gi vng c lp dn tc v

xy dng thnh cng x hi ch ngha. Cng nghip ho, hin i ho t nc phi bng

33

v da vo khoa hc, cng ngh. ng v Nh nc c chnh sch u t khuyn khch,

h tr pht trin khoa hc v cng ngh.

Khoa hc v cng ngh l ni dung then cht trong mi hot ng ca tt c cc

nghnh, cc cp, l nhn t ch yu thc y tng trng kinh t v cng c an ninh quc

phng.

Khoa hc cng ngh gn vi gio dc v o to, khoa hc t nhin v k thut

gn vi khoa hock x hi v nhn vn.

Pht trin khoa hc v cng ngh l s nghip cch mng ca ton dn. Pht huy

cao kh nng sng to ca qun chng, ca cc tp th v khoa hc v cng ngh, ca

cc doanh nghip, cc thnh phn kinh t, cc t chc chnh tr - x hi v ca mi cng

dn trong hot ng khoa hc, cng ngh.

Pht huy nng lc ni sinh v khoa hc v cng ngh kt hp vi nhu cu thnh

tu khoa hc, cng ngh trn th gii.

Pht trin khoa hc, cng ngh gn lin vi bo v v ci thin mi trng sinh

thi, bo m pht trin kinh t - x hi nhanh v bn vng.

Gii php:

Nghin cu mt s vn l thuyt thuc lnh vc mi nhn v ng dng c chn

lc cc thnh tu khoa hc hin i nhm to c s cho i mi cng ngh, nh hng

s dng hp l ti nguyn thin nhin v bo v mi trng. Trc mt tp trung ch yu

vo cc nghnh ton hc, cng ngh thng tin, cc khoa hc h thng v iu khin hc;

vt l cht rn, quang hc, vt l lade, vt l ht nhn; c hc cc kt cu cng trnh, c

hc cc vt liu mi, ng lc hc, cc h thu kh ng hc; ho hu c, hp th v xc

tc, ho phn tch; sinh vt hc nhit i, k k thut t bo, cng ngh gien, sinh hc

phn t; cu trc a cht v c im a ng lc Vit nam, vt l a cu, nghin cu

a l, bin i kh hu, d bo cc qu trnh tai bin thin nhin Vit nam, nghin cu

bin, thm lc a.

Ly ng dng, chuyn giao cng ngh l chnh. To c kh nng la chn, thch

nghi v lm ch cc cng ngh nhp; i thng vo cc cng ngh tin tin nht, trc ht

nhng ngnh, nhng lnh vc c tc ng chi phi nn kinh t quc dn, nhng ngnh

34

c gi tr gia tng cao, ngnh cng nghip mi xy dng, ngnh sn xut sn phm xut

khu ch lc. ng thi, i mi cng ngh tng phn, hin i ho tng khu i vi

nhng lnh vc cn c s vt cht - k thut v sn xut cn hiu qu.

V nng nghip v pht trin nng thn:

y mnh nghin cu tuyn chn cc ging cy. con c nng sut v cht lng

cao. lm ch c cc cng ngh sn xut cc ging u th lai v la, ng v rau qu. p

dng cc bin php sinh hc hin i v cng ngh sinh hc, s dng hp l ho cht, sn

xut cc nng sn sch. Pht trin chn nui; nng cao trnh ch bin v bo qun

lng thc, thc phm, nh bt v ch bin thu sn; y nhanh c gii ho; s dng

phng php ti tiu tin tin; c cc chnh sch, gii php cng ngh a din tch

c rng che ph ln 40%, bo v v s dng c hiu qu din tch t trng trt cng nh

khai thc hp l cc vng t mi; p dng ng b cc tin b k thut pht trin cc

nghnh cng nghip, dch v v thc y v chuyn dch c cu kinh t nng thn, gn

hp tc ho vi cng nghip ho nng nghip v cng nghip ho nng thn; hnh thnh

cc cm dn c, cc th t, xy dng cc m hnh lng sinh thi, gii quyt nc sch, v

sinh mi trng nng thn.

V cng nghip v kt cu h tng:

Lm ch cc cng ngh mi trong ch to my, nht l cng ngh c, hn, nhit

luyn, x l b mt, gia cng chnh xc; ng dng cng ngh s dng my tnh v t

ng ho trong ch to my; nng cao nng lc thit k v ch to cc dy chuyn sn

xut cho cc nghnh cng nghip. ng dng cc cng ngh mi nht v thm d, khai

thc v ch bin du kh. Tip cn nhng cng ngh mi chun b xy dng cc c s

gang thp, sn xut nhm, cc vt liu mi, hp kim v kim loi khc, cc c s sn xut

phn bn cng nh mt s ha cht c bn. Lp cng bng tng th cc dng nhin liu,

nng lng cho nhu cu n nm 2020; nng cao hiu qu xy dng cc nh my in,

chuyn ti in nng, gim tn tht in nng; y mnh vic ng dng nng lng mt

tri, a nhit, gi, kh sinh vt; chun b tin khoa hc cho vic s dng nng lng

nguyn t sau nm 2000. Hin a ho cng ngh trong lnh vc bu chnh vin thng,

35

hng khng, hng hi, ng st ng b, giao thng th... Nghin cu quy hoch

th, quy hoch dn c ph hp vi qu trnh chuyn dch c cu kinh t.

V bo v sc kho:

Nghin cu cc vn y sinh c bn, nh hng ca mi trng ti sc kho, cc

bnh nhim khun ch yu, ngn chn AIDS; ci thin tnh trng dinh dng, kt hp y

hc hin i vi y hc c truyn; ng dng cng ngh tin tin trong sn xut thuc.

Cng ngh cao:

y mnh nghin cu v ng dng cc cng ngh cao nh cng ngh thng tin,

cng ngh sinh hc, cng ngh vt liu mi... nhm nhanh chng hin ho cng ngh

trong cc ngnh kinh t quc dn v to ra cc ngnh mi nhn cao gi tr gia tng cao.

Bc u xy dng 2 khu cng ngh cao ti H Ni v Thnh Ph H Ch Minh.

36

MT VI KIN

Vic s dng ng mc ch ngun lc l rt quan trng,khng nhng gip tn

dng hiu qu ngun lc sn c m cn to ra tin pht huy nhng th mnh v

sau. T nhng vn nu trn c th nhn thy rng chng ta cha tht s thnh tm n

lc trong vic s dng ti sn ca chng ta.

Ngun lc bao gm ngun lc ni sinh (ngun lc ni sinh sn c v ngun lc

ni sinh pht trin), ngoi sinh.

Ngun lc ni sinh sn c bao gm ti nguyn thin nhin, mi trng nc

ta, ti nguyn ang b khai thc v ti v, ly di nui ngn, mi trng b e da v chc

chn rng chng ta kh c th c mt nn kinh t bn vng. C mt nh khoa hc tng

ni: Chng ta ang ly qu kh v tng lai nui hin ti. R rng l vy, phi

hng triu nm mi hnh thnh nn mt m khong sn, chng ta khai thc tn dit

mi th c th v ang v t cp i ca dnh cho cc th h mai sau. Hu qu ca

vic lm ny ang dn dn hin ln v s xy ra trong tng lai gn, Vit Nam ta, sp

thiu than nhng vn y mnh xut khu, vic qun l khng cht ch cc m khong

sn gy tht thot ln. Vic u t nh bt xa b khng c quan tm ln, gy cn

kit ngun thy sinh.

Ngun lc ni sinh pht trin l con ngi, l c ch x hi,cng ngh, c s h

tng, giao thng

Trong khi nhiu nc nhn ra c gi tr ca kinh t bn vng th Vit Nam ta

ang chy ua theo li mn c ca cc nc pht trin l y mnh cng nghip,

th ha trong khi nng nghip ngy cng b nhiu ngi coi l nghnh khng phi ca

tng lai. Chng ta c li th v nng nghip nhng sn lng mt s loi sn phm thp

so vi cc nc cng nghip. Hng ngy, chng sng bng g ? Cho d th no chng

na th n ung lun l nhu cu d nhin v khng th thay i. Tng lai, din tch t

nng nghip s gim, chc chn n mt lc no s c mt s bng n nhu cu lng

thc. Chng ta ang t mnh hn ch vic a nng nghip i xa hn mc d chng ta

bit rng hng cng nghip do ta sn xut khng th cnh tranh trn th trng. Chng ta

hy i con ng m nc khc khng th i hoc khng i l coi trng nng

37

nghip hn. Hy pht huy th mnh c th thay v tp trung khc phc yu

im. Mt bt cp trong qun l, s dng l cc doanh nghip c nh nc bo h,

rt vn nhiu li cho sn phm t hn so vi cc doanh nghip t nhn hay nc ngoi.

Gn y, khi cc doanh nghip trong nc c s chun b chu o cho ngnh

cng nghip t th cc ban ngnh li gim thu cho cc loi t nc ngoi, tht ng

l ngi i no ny li i gip k i ng khc !

c ln cc h thy in x l gy ngp nng cho nhng vng t rng ln, gy

thit hi v ngi v ca, ti sao cc c quan cp trn li c th i giao vic cho nhng

k em tnh mng v ti sn ca ngi dn ra c cc ?

Ngun lc ngoi sinh xut pht t bn ngoi nh vn h tr pht trin chnh thc

ODA, vn u t trc tip nc ngoi FDI Nc ngoi a vn vo nc ta, c chng

ta v h cng c li. Tuy nhin, chng ta phi trnh h chi phi v kinh t, vic b ph

thuc v kinh t s ko theo p lc chnh tr. Ta ch ly ngun lao ng nc ngoi tt,

trnh khng lao ng nc ngoi ly i c hi vic lm cho ngi dn trong nc.

( Ly kin ca tc gi L Anh Tun trong bi vit Ngun lc cho pht trin t nc )

38

PHN 4: NH HNG CA CC NGUN LC TI S PHT TRIN CA

HOT NG XUT NHP KHU TRONG BI CNH HI NHP

V xut khu, qu trnh tch cc, ch ng tham gia hi nhp kinh t quc t trong

thi gian qua gip Vit Nam c iu kin m rng th trng xut khu da trn

nhng li th cnh tranh: ngun ti nguyn phong ph, ngun lc lao ng di do, gi

r v s n nh chnh tr v kinh t - x hi Nh , hot ng xut khu khng

ngng tng trng c v quy m v tc , cng nh mt hng xut khu ch lc v tr

thnh ng lc chnh, quan trng cho s pht trin ca nn kinh t quc dn.

V quy m, kim ngch xut khu khng ngng c tng ln, ng gp mt phn

quan trng vo s tng trng GDP. Nu nm 1986, tng kim ngch xut khu mi t

789 triu USD, th nm 2013 cao gp 167,5 ln, trong thy sn gp 63,4 ln; ht

tiu gp 42,9 ln; ht iu gp 200,8 ln; rau qu gp 23,8 ln. Mt s mt hng tuy vo

cc thi ky sau mi xut khu, nhng nm 2013 t quy m ln, trong c 22 mt

hng t kim ngch trn 1 t USD. Tc tng kim ngch xut khu hng ha trong giai

on tng trung bnh trn 15%/nm. c bit l thi ky t sau khi gia nhp WTO n

nay, kim ngch hng ha xut khu t quy m ln v tc tng trng cao (tr nm

2009 tc tng trng m). Xut khu hng ha/GDP vo nm 1988 mi t 18,9%, th

nm 2013 t 77,6%, cao gp 4,1 ln nm 1988 v thuc loi kh cao trn th gii.

Nu tnh c xut v nhp khu/GDP t 155,2%; nu tnh c xut khu dch v th t

169,1%, nm trong tp 5 nc c t l cao nht th gii. iu chng t m ca nn

kinh t Vit Nam thuc loi kh rng.

V c cu, mt hng xut khu ngy cng phong ph, a dng, c nhiu nhm

hng ch lc t kim ngch ln. C cu mt hng my nm nay c s chuyn dch

theo hng tch cc: t trng hng th hoc mi s ch gim (t 55,8% nm 2000 xung

cn khong 34% nm 2013), t trng hng ch bin hoc tinh ch tng (tng ng t

44,2% ln 66%); trong nhm hng ch bin, hoc tinh ch, hng c k thut, cng

ngh cao hn (nh in thoi, my vi tnh, my nh, my quay phim, my mc thit b,

phng tin vn ti) tng cao hn.

39

V hng ha ca Vit Nam, nu nm 1986 hng Vit Nam mi c mt 33 nc

v vng lnh th, th n nay, hng ha xut khu ca Vit Nam c mt trn th trng

220 nc v vng lnh th, hu ht cc chu lc, ch yu l chu . Cc th trng xut

khu hng ha ln ca Vit Nam l Hoa Ky, EU, ASEAN, Nht Bn, Hn Quc, Trung

Quc. Nm 2013, c 27 nc v vng lnh th t t 1 t USD tr ln (Hoa Ky 23,87 t

USD, Nht Bn 13,65 t USD, Cng ha nhn dn Trung Hoa 13,26 t USD, Hn Quc

6,63 t USD).

Trong quan h vi nc ngoi, Vit Nam chuyn v th t nc nhp siu ln

sang xut siu. Nm 1976, Vit Nam nhp siu 801,4 triu USD; t l nhp siu so vi

xut khu ln n 360%. T nm 2012 n nay, Vit Nam xut siu hng ha (nm

2012 l 749 triu USD, nm 2013 l 9 triu USD). Nm 2014 s xut siu tip quy m

cao hn 2 nm trc. Cn cn thng mi c ci thin, cng mt s yu t khc gp

phn ci thin cn cn thanh ton, tng d tr ngoi hi, tng an ton ti chnh v thanh

khon ca quc gia.

Xut khu dch v nm 2013 t 10,5 t USD, cao gp gn 2,5 ln nm 2005, bnh

qun 1 nm tng 12,1%, l tc kh cao. Kh nng, quy m xut khu dch v s tip

tc tng tc do Vit Nam m ca, hi nhp ni chung v m ca, hi nhp v dch v

ngy mt su rng hn. Hin nay, Vit Nam nhanh chng pht trin mt s ngnh dch

v, nh: Bu chnh, vin thng, hng khng, hng hi, ti chnh, ngn hng, du lch

Pht trin xut khu gp phn to thm vic lm(1), tng thu nhp, xa i gim

ngho, nht l i vi khu vc nng thn. Pht trin xut khu cng c tc dng tch cc

trong vic nng cao trnh ca ngi lao ng v thc y chuyn dch c cu kinh t

theo hng cng nghip ha, hin i ha.

V hot ng nhp khu hng ha, cng gia tng mnh m. Nm 1995 so vi

1985, kim ngch nhp khu tng gp gn 5 ln (8.155,4 triu USD/1.857,4 triu USD);

nm 1996 kim ngch nhp khu l 11.143,6 triu USD, n nm 2006 l 44.981,1 triu

USD, tng gp khong gn 4 ln so vi nm 1996. Nm 2012 so vi nm 2006, kim

ngch nhp khu tng gp hn 2,5 ln (113.792,7 triu USD/44.891,1 triu USD).

40

Hng ha nhp khu ch yu l my mc, thit b, nguyn vt liu, chim n trn

80%/kim ngch nhp khu; hng tiu dng khong 10%/kim ngch nhp khu, cn li

cc hng ha khc. Trong khu vc c vn u t nc ngoi nhp khu nhiu hn khu

vc kinh t trong nc.

41

DANH MC THAM KHO

1. Gio trnh Kinh t quc t

2. Tp ch cng sn

http://www.tapchicongsan.org.vn /2014/29369/Cong-tac-quan-ly-va-su-dung-tai-nguyen-

o-nuoc-ta.aspx

3. Website Cc xc tin thng mi

http://www.vietrade.gov.vn/tin-tuc/20-tin-tuc/4666-thc-trng-u-t-trc-tip-nc-ngoai-fdi-vit-

nam.html

4. . Huyn. (2011). Gii bi ton pht trin ngun nhn lc Vit Nam. c ly v

t: http://www.tamnhin.net

5. Vit Nam: Hi nhp kinh t trong xu th ton cu ha -Vn v gii php, NXB

Chnh tr quc gia, H. 2002, tr.408-424.

6. Website Lin hip cc Hi Khoa hc v K thut Vit Nam.

http://vusta.vn/vi/

42

DANH SCH CC THNH VIN NHM

STT M sinh vin H v tn Nhng ng gp cho bi

tp nhm

Ch

k xc

nhn

Ging

vin

chm

im

1 1281170011 V Th Dung

L thuyt H-O, Vn u t

nc ngoi, tng kt cc

phn lm bo co.

2 Th Hng Khoa hc v cng ngh

3 Nguyn Th Mai Ngun lc ti nguyn

4 Phm Vn Trng Ngun nhn lc