NGHIÊN CỨU KHOA HỌC, PHÁT MINH VÀ SÁNG TẠO Ở ĐẠI HỌC

TS.Trần Thị Bích Liễu

BỐI CẢNH MỚI của NCKH• Kinh tế dựa trên tri thức, kinh tế sáng tạo, kinh

tế toàn cầu• Toàn cầu hóa, quốc tế hóa• ICT là nền tảng và được ứng dụng trong mọi

NC, phát minh nhờ các tiện ích & kho tàng tri thức sẵn có

• Sáng tạo, sáng nghiệp phục vụ sự thịnh vượng của xã hội (xếp hạng phát minh toàn cầu)

Kinh tế sáng tạo: NC, phát minh hay cải tiến SP mới, dịch vụ mới, thị trường mới, ứng dụng vào các ngành CN, các lĩnh vực đời sống

Toàn cầu hóa: hợp tác, cộng tác, môi trg NC mới, đầu tư mới, nhiều vđ NC mới

ICT: công cụ, phương tiện, nền tảng phục vụ NCKH, là lĩnh vực NCKH

XU THẾ SÁNG TẠO VÀ SÁNG NGHIỆP: Ý tưởng sáng tạo tạo thành các SP có giá trị khoa học và thương mại

• Mĩ: Obama’s new Entrep advise Team• Châu Âu:• Nhật Bản:• Úc: • Singapore:• Doanh nghiệp VN: sáng tạo là vấn đề sống còn

của chúng tôi. GD đứng ngoài cuộc• VNU

Obama’s new Entrepr. advise Team• Steve Case, chairman and chief executive of Revolution; co-

founder of America Online• Helen Greiner, chief executive of CyPhy Works; co-founder of

iRobot Corporation• Reid Hoffman, co-founder and executive chairman, LinkedIn• Rich Barton, co-founder and executive chairman of Zillow• Tory Burch, chief executive officer, Tory Burch• Quincy Jones, chief executive of Quincy Jones Productions• Salman Khan, founder and executive Director of Khan

Academy• Daphne Koller, co-founder and president of Coursera• Hamdi Ulukaya, founder and chief executive of Chobani• Nina Vaca, chief executive of Pinnacle Technical Resources• Alexa von Tobel, founder and chief executive of LearnVest

SÁNG TẠO VÀ SÁNG NGHIỆP: tính liên ngành của sản phẩm-đòi hỏi tính liên ngành của NC

Xếp hạng phát minh toàn cầu: năng lực con người, tổ chức, môi trường, CSVC, tính mới, giá trị thương mại của SP

NCKH gắn với phát minh, phục vụ con người, PTr.KT-XH, cần có đk ICT+nhân lực

CÁC LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU & PHÁT MINH

VHXH (GD, VH, y tế)

KHKT (ICT, Nano,

robotics, sinh học, chế tạo, tự động

hóa)

KT (CN, NN, dịch vụ)

ICT

Những phát minh lớn TK 21• iPhone, iPad, The World Wide Web• Google's Driverless Car• Electric-Car Charging Stations• Flip Mino (VIDEO CAMERA)• Nintendo Wii (game)• Google Android (the most popular operating system for

smartphones)• YouTube, Facebook• Robotic• AbioCor Artificial Heart• The Kurzweil 250 musical synthesizer• Foxfibre naturally colored cotton• Green biotechnology like ‘omics’, including genomics, proteomics

and metabolomics, and genetic modification of organisms (GMO)

Games, media, hệ cơ sở tri thức thg minh, thông tin, phần mềm

NCKHGD: Xu hướng nổi bật

NCKH ở ĐH: thành tựu

• Thế giới: Chicago: cấu trúc, sự khác biệt về thứ tự của AND 1962; hố đen 1983, bản đồ gen người 1990; Stanford, cáp quang; ung thư và suy giảm miễn dịch (1980s), nhạc số, Google , Berkeley: Cadence (phần mềm hành vi, ngôn ngữ, tương tác), MIT: Akamai (đám mây và an toàn mạng) …

• Nhiều nhà khoa học, các GS được các giải thg danh giá

• VNU

Hạn chế của NCKH-phát minh ở các trường đại học

• Các phát minh phần lớn xuất phát từ các đặt hàng của công ty, doanh nghiệp

• Các trường ĐH có một kỉ lục khiêm tốn về các phát minh, nhiều phát minh bị thất bại, phát minh, đổi mới chỉ là câu khẩu hiệu lặp lại, một vài ý tưởng, sản phẩm thương mại có tác dụng ngắn hạn hơn là tác động đến sự thay đổi lâu dài (Popenici, 2013)

NCKH ở Đại học: cần sự thay đổi lớn• Điều hiển nhiên là những trường đại học thành công

ngày nay chỉ có thể là những trường phát minh được các giải pháp mới giải quyết các thách thức của kinh tế- văn hóa- xã hội và môi trường; trg ĐH cần có sự thích ứng dựa trên khả năng tưởng tượng của mình. Chỉ những trường nào có khả năng thay đổi, dùng sự sáng tạo của mình để tạo ra những ý tưởng và giải pháp mới giải quyết các thách thức trong MT biến đổi nhanh chóng mới có thể phát triển. Và do đó chúng ta chẳng có gì ngạc nhiên để đưa “nghiên cứu phát minh thành một trong những mục tiêu, mục đích của trường ĐH, của các khoa và trung tâm NC ở trg ĐH (Popenici, 2013)

SỰ CHUYỂN ĐỔI CỦA NCKH

• NCKH & ĐT phục vụ các nền kinh tế• Tham gia NCKH: trường đại học, các tổ chức

và cá nhân bên ngoài• Phối hợp và cộng tác trên toàn cầu, trường đại

học và các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội• Nghiên cứu để khám phá, tạo tri thức mới và

phát minh

Nền tảng của sáng tạo và phát minh

• Đặt hàng của xã hội (doanh nghiệp)• Nhu cầu thực tiễn của cuộc sống (Phát minh của

nông dân VN); các vấn đề của toàn cầu (nóng lên của trái đất, biến đổi khí hậu)

• Các nghiên cứu và khám phá• Các dự báo phát triển kinh tế xã hội

Trend Alerts | ShapingTomorrowBlogshapingtomorrowblog.wordpress.com/category/trend-alerts/

• Vai trò cá nhân: Nếu bạn muốn có được các phát minh, khám phá mới, hãy để cho những người là chuyên gia trong các lĩnh vực của họ theo đuổi các nghiên cứu mà họ mong muốn đạt đến (Melbourne University

law Associate Professor Beth Gaze is quoted by the Australian newspaper The Age)

Trách nhiệm cá nhân nhà NC

CT đang cố tìm ra cái

gì?

CT đã tìm ra cái gì?

CT có thể tìm thấy thêm ở

đâu?

Chúng ta là ai?

NC mới chg ta

định NC

Vì sao NC này quan

trọng?

Chg ta làm NC

ntn?

Trách nhiệm của tổ chức (NT)

Cơ cấu tổ chức hỗ trợ NC

Nhu cầu người NC

Phâcông vai trò, trách nhiệm hỗ trợ

Mẫu về cơ cấu tổ chức hỗ trợ NC

HT đầu mối NC

Phòng đầu mối NC

Người phụ trách

Trợ lí

Nhóm NC

Nhóm 1

Nhóm 2

C.Trình NC

KHGD

ICT in GD Sáng tạo khác

ICT KHTN

Môi trường-văn hóa NC, sáng tạo

TIỀM NĂNG & HẠN CHẾ CỦA VN

• Tiềm năng chất xám• Hạn chế:

+Chất lượng ICT

+Kĩ năng người NC: tiếng Anh, kĩ năng ICT, kĩ năng thực hiệnNCKH

Đại học Quốc gia Hà nội (VNU)

• Hướng đến xếp hạng và thực hiện viễn cảnh VNU 2020- 2035

• Xây dựng lực lượng sản xuất hiện đại và thay đổi mối quan hệ sản xuất trong VNU

• Cải tiến chính sách và cơ chế đầu tư • Xác định xu hướng, mũi nhọn NC trong các

lĩnh vực của VNU: toán, khoa học tự nhiên• Khoa học NV-XH, Giáo dục

KHUYẾN NGHỊ NCKH–PHÁT MINH Ở VN

• Tuân thủ qui luật và sân chơi chung• Tạo sự bứt phá trong trường đại học và trong

chính sách đầu tư định hướng của CP: đầu tư lớn để tạo sản phẩm lớn

• Đơn giản hóa thủ tục hành chính• Tìm hướng đi mới dựa trên các dự báo tương lai• Nghiên cứu những vấn đề mang tính đặc trưng

của VN: xóa đói giảm nghèo; biến đổi khí hậu, văn hóa Việt, giao thông; nền giáo dục yếu kém: Làm thế nào để thoát khỏi? Giải pháp gì?