New Media Ecosystem & Role of Data Journalism
-
Upload
sarinee-achavanuntakul -
Category
Education
-
view
1.510 -
download
3
description
Transcript of New Media Ecosystem & Role of Data Journalism
![Page 1: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/1.jpg)
ระบบนเวศใหมของสอ และบทบาทของวารสารศาสตรเชงขอมล
สฤณ อาชวานนทกล
Fringer | คนชายขอบ
http://www.fringer.org/
สมมนา Eisenhower Fellowships Alumni (Thailand), 8 ม.ค. 2557
งานนเผยแพรภายใตลขสทธ Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหท าซ า แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมน าไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตลขสทธเดยวกนนเทานน
![Page 2: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/2.jpg)
- ชมชนออนไลนพดคยและ “ขยาย” เรองราวทสอกระแสหลกสราง
- ชมชนเหลานยงผลตสอแบบมสวนรวม รายงานขาวจากฐานราก แลกเปลยนความเหน และตรวจสอบขอเทจจรง
- สอกระแสหลกสามารถใช
เนอหาของชมชนเหลานเปนประโยชน ในฐานะแหลงขาว ไอเดยท าขาว และ cross-check ขอมล
“ระบบนเวศใหม” ของสอ
![Page 3: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/3.jpg)
การหลอมรวมสอ (media convergence)
• “โทรทศน” กบ “คอมพวเตอร” (เรมไปถง
สมารทโฟน) จะไมมความแตกตางอกตอไป
• หลอมรวมทง “สอ” และ “อปกรณ” – ทองเนต
บนทวได ดทวบนคอมพวเตอรได
• ในเมอธรรมชาตของเนต (new media) กบสอ
ดงเดม (old media) แตกตางกน การหลอมรวม
สอจงหลอมรวมตงแตกระบวนการผลตเนอหา
ถงกระบวนการเสพ
![Page 4: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/4.jpg)
นวมเดย = digital + interactive
![Page 5: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/5.jpg)
New Media vs. Old Media
• การเขาถง (access)
• ความคมคา (cost effectiveness)
• อาย (lifespan)
• ความร (knowledge)
• มผสรางเนอหาไมหยดนง (active
content producers) | ผเสพ=ผสราง
• การโตตอบกน (interactive)
![Page 6: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/6.jpg)
คนอานขาวจากหนาจอมากขน กระดาษนอยลง
![Page 7: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/7.jpg)
ประเภทของโซเชยลมเดย
7
พด/เขยน
เลนเกม
สรางเครอขาย
สถานท ซอสนคา/บรการ
สนทนา
แบงปน
![Page 8: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/8.jpg)
โซเชยลมเดยทไดรบความนยมสงสด
![Page 9: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/9.jpg)
เราเสพ “ขาว” ผานโซเชยลมเดย
![Page 10: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/10.jpg)
ความทาทายในระบบนเวศใหมของสอ
• การปกปองขอมลสวนบคคล
• ทกษะใหมๆ ทจ าเปน
• ความเรว vs. ความลก vs. ความ “แท” (authenticity)
• การก าหนดวาระขาว / self-selection bias
• ลขสทธ & การใหเครดต
• พนทสวนตว vs. พนทสาธารณะ
• แหลงรายได
![Page 11: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/11.jpg)
บทบาทสอ “มออาชพ” ในระบบนเวศใหม
1. ตอง “ท าหนาท” ใหดกวาเดม (น าเสนอ
ขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอประชาชน
เขาถงและเขาใจงาย)
2. ตอง “อยรอด” เชงธรกจ (เผยแพรเนอหาได
อยางกวางขวาง และสามารถสรางรายได)
ประเดนททาทาย คอ จะท า 1 และ 2 พรอมกน
ไดอยางไร?
![Page 12: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/12.jpg)
โซเชยลมเดยชวยงานสอได แตมขอจ ากด
1. สบคน จดระเบยบ จดการขอมลไมได
(Facebook, Twitter, Instagram ฯลฯ
“ขาย” ขอมลเราใหสปอนเซอร และไมไดถก
ออกแบบมาเปนฐานขอมลสาธารณะ)
2. ความเสยงทจะ “ฟงความขางเดยว” แตฝงท
ตวเองชอบ (echo chamber effect)
3. ความเสยงทจะกระจายขอมลเทจ ปลอมแปลง
บดเบอน พดความจรงครงเดยว ฯลฯ
![Page 13: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/13.jpg)
บางอยางทส อ+ภาคประชาชน ควรรวมกนท า
1. วารสารศาสตรเชงขอมล (data journalism)
สองแบบ
• ใหประชาชนมสวนรวมสรางเนอหา วเคราะห
และตความ
• สอท าเอง
2. ผลกดนมาตรฐาน “ขอมลเปด” (Open Data)
3. ผลกดนมาตรฐาน “รฐเปด” (Open
Government)
![Page 14: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/14.jpg)
“วารสารศาสตรเชงขอมล” คออะไร?
• Data + Journalism ท าขาวดวยขอมล
สอมวลชน ผเชยวชาญดานไอท & อนๆ
ประชาชน
![Page 15: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/15.jpg)
ประโยชนของวารสารศาสตรเชงขอมล
• สามารถเขยนและใชโปรแกรมคอมพวเตอร ชวย
สะสมรวบรวมและวเคราะหขอมลมหาศาล
• ท าใหขาวม “หางยาว” (long tail) กวาปกต
• เปลยนรปแบบการน าเสนอประเดนซบซอนทม
ขอมลมหาศาล โดยเฉพาะตวเลข ใหเปน
Infographic เขาใจงาย
• ปลอยขอมล = เปดเวทใหผอานชวยวเคราะห
• สรางความแตกตางจากคแขง
• สรางแหลงรายไดใหมใหกบสอ
![Page 16: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/16.jpg)
ProPublica: Message Machine
![Page 17: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/17.jpg)
• ป 2012 Message Machine เรมตนจากผใชทวตเตอรบางคน
สงสยวา ท าไมอเมลหาเสยงทตนไดรบจากแคมเปญของโอบา
มาถงไดมเนอหาทแตกตางกน ไมใชทกคนไดรบอเมลเดยวกน
• ทมขาว ProPublica ประกาศใหผอานชวยสงอเมลแบบนให
สดทายไดอเมลกวา 30,000 ฉบบจากคนอาน
• โคดโมเดลคอมพวเตอร เทคนค Decision Tree (AI) มาวเคราะห
• พบวาประเดนทแตกตางทสดคอ จ านวนเงนทขอบรจาคขนอยกบ
วาผรบอเมลเคยบรจาคเงนใหพรรคเทาไร ถาเคยบรจาคจะขอ
$500 ถาไมเคยจะขอ $3 ตงตน
• แสดงผลการวเคราะหและอเมลทกฉบบบนเวบ ท าใหคนมองเหน
บางสวนของ “กลยทธการก าหนดกลมเปาหมาย”
(microtargeting) ในแคมเปญหาเสยงของพรรคการเมอง
วธท างาน ผลลพธ และผลกระทบ
![Page 18: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/18.jpg)
ซรสขาว “Do No Harm” โดย Las Vegas Sun
![Page 19: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/19.jpg)
• ป 2010 Las Vegas Sun วเคราะหขอมลบลโรงพยาบาลในกรง
ลาสเวกสกวา 2.9 ลานชน จากการใชกฏหมายขอมลขาวสาร
ราชการขอขอมลมา
• ผลการวเคราะหคนพบกรณทปองกนได เชน การตดเชอ การรบตว
ผปวยมาใหม (readmit) และขอผดพลาดในการผาตด รวมกน
3,600 กรณ ในจ านวนนม 300 กรณทผปวยตายจากความ
ผดพลาดทปองกนได
• ขาวในซรสนมทงขอเขยน แผนท เสนเวลา (timeline) แสดงให
เหนการตดเชอทกระจายไปทละโรงพยาบาล และกราฟฟกเลนได
(interactive graphics) ใหคนอานเรยงขอมลตามประเภทท
ตองการ (ชอโรงพยาบาล ประเภทของอาการทปองกนได ฯลฯ)
• หลงจากซรสตพมพ สภามลรฐเนวาดาออกกฏหมาย 5 ฉบบ เพม
ความโปรงใสในโรงพยาบาล ป 2011
วธท างาน ผลลพธ และผลกระทบ
![Page 20: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/20.jpg)
Texas Tribune : ฐานขอมลเงนเดอนขาราชการ
![Page 21: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/21.jpg)
• ตงแตป 2010 Texas Tribune จดท าฐานขอมลเงนเดอน
ขาราชการในมลรฐเทกซสและอพโหลดขนเวบใหคนเขาไปคน
ฟร ปจจบนมขอมลของขาราชการกวา 660,000 คน
• สามารถคนตามชอคน ชอต าแหนง ชอหนวยงาน และจ านวน
เงนเดอนได
• ขาราชการบางคนตดตอขอใหลบขอมลออก บางคนมองวาความ
เปนสวนตวถกละเมด หลงจากพบวาเงนเดอนตวเองเปนลงกแรก
ทกเกลแสดงผล เวลาไปคนชอตวเองในกเกล บรรณาธการ
หนงสอพมพโพสอธบายยนยนเหตผล
• หนาโครงการ data journalism ท านองน (ปจจบนมกวา 50
โครงการ) รวมกนดงดดคนอานมากกวาหนาขาวอนๆ ของ Texas
Tribune ทงหมด
วธท างาน ผลลพธ และผลกระทบ
![Page 22: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/22.jpg)
ตวอยางหวขอทนาท า data journalism ในไทย
• ตดตามรางกฏหมายทเขาสภา
– รางกฎหมายเปนประโยชนกบคนกลมไหน ใครเสยประโยชน
– แสดงความคบหนาของกฏหมาย
– สส. สว. คนไหนยกมอผาน ไมผาน
• การใชจายเงนประชาสมพนธของรฐ
• ปายโฆษณาทมหนานกการเมอง
– ขนาด ต าแหนง ประเภท (ผลงาน พอาร ฯลฯ) และจ านวน
• การจดซอจดจางในโครงการของรฐ
– ราคาทรฐจาย เปรยบเทยบกบราคาตลาด
![Page 23: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/23.jpg)
Data journalism ชวยคมจรรยาบรรณสอดวย
![Page 24: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/24.jpg)
“ขอมลเปด” : Open Data
“ขอมลเปด (open data) คอขอมลททกคนสามารถน าไปใช ใชซ า และเผยแพรไดฟร ภายใตเงอนไขอยางมากคอ ใหเครดตทมา และใหเผยแพรแบบเดยวกนเทานน” - http://opendefinition.org/
ลกษณะของ open data:
• เขาถงงาย : เชน เผยแพรผานเนต ท าซ าไดโดยมตนทนต ามาก
หรอไมมเลย อยในรปแบบทใชสะดวกและดดแปลงได
• ใชซ าและเผยแพรได : เผยแพรโดยอนญาตใหคนอนน าไปใชฟร
เผยแพรฟร และน าไปผสมรวมกบชดขอมลอนได
• ทกคนมสวนรวมได : ทกคนมสทธน าไปใช ใชซ า และเผยแพร ไม
เลอกปฏบตใดๆ เชน ไมมเงอนไขวาจะตองใชในการศกษาเทานน
หามน าไปใชเพอการคา ฯลฯ
![Page 25: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/25.jpg)
ขอมลเปด = มาตรฐาน data journalism
![Page 27: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/27.jpg)
Open Government คออะไร?
รฐบาลทประกาศเปน “รฐบาลเปด” (Open Government) จะทมเทในสามเรองใหญๆ
1. ความโปรงใส (Transparency) • องคกรสาธารณะ (หนวยงานราชการและองคกรอสระ) จะ “โปรงใสเปนคาตงตน” (ไมตองรอใหใครใชกฏหมายขอมลขาวสารขอขอมล)
• เปดเผยขอมลตางๆ เกยวกบกระบวนการทงหลายอยางชดเจนและสม าเสมอ
• ใชรปแบบ (format) ขอมลทเปนขอมลเปด ไดมาตรฐาน และใชซ าได
2. การมสวนรวม (Participation) • รบฟงความคดเหนจากประชาชนส าหรบกจกรรมทงหมด
• ท างานรวมกบประชานชนในหนาทส าคญๆ
3. การเพมพลง (Empowerment) • เปดขอมลและบรการตางๆ ในทางทคนอนน าไปตอยอดได ใหทรพยากรกบพลเมองในการแกปญหา
• เคารพในสทธความเปนสวนตว ประชาชนเปนเจาของขอมลสวนบคคลของตวเอง มสทธตรวจสอบและควบคมวาจะใหรฐใชขอมลนนๆ ดวยวธใดบาง
![Page 28: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/28.jpg)
Guardian แสดงขอมลคาใชจาย สส. องกฤษได..
![Page 29: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/29.jpg)
..เพราะสภาเปดเผยขอมลตามกฏหมายป 2009
![Page 30: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/30.jpg)
Sunlight Foundation โคด+ความร+นโยบาย
![Page 31: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/31.jpg)
Open Government Partnership
![Page 32: New Media Ecosystem & Role of Data Journalism](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051513/5464277fb4af9f3a3f8b4847/html5/thumbnails/32.jpg)
“You never change things by fighting the
existing reality.
To change something, build a new model
that makes the existing model obsolete.”
--R. Buckminster Fuller