New Chanuka 2012 · 2015. 11. 15. · 2 NASZA GMINA 01.12.2012 01.12.2012 NASZA GMINA 3 Wszyscy...

NASZA GMINAGMINA WYZNANIOWA ŻYDOWSKA W KRAKOWIE • 01.12.2012 Nr 82

Chanuka 2012

25 KISLEW 5773 | 8 GRUDNIA 2012

2 NASZA GMINA 01.12.2012 01.12.2012 NASZA GMINA 3

W szyscy oczekujemy na radosne święta Chanuki. Dzieci może nawet bardziej niż

dorośli. Moja córeczka Sara już od Rosz ha-Sza-na pyta kiedy będzie Chanuka i czy już w na-stępnym miesiącu. Widzę jakie emocje i radość wywołuje w jej życiu codzienne zapalanie świateł chanukowych, gdy nadejdzie już czas świąt.

Centralnym obrzędem Chanuki jest zapalanie świa-teł w świeczniku zwanym chanukiją. W dzisiejszych czasach używa się świec, ale pierwotnie używano do tego celu glinianych lub metalowych lamp oliwnych z ośmioma miejscami na knot. Prawie każdy świecz-nik chanukowy wyposażony jest w dodatkowe miej-sce na szames – posługaczkę do rozpalania ognia. Chanukija to chyba najpopularniejszy świecznik w domu żydowskim, stąd w muzealnych zbiorach zazwyczaj znajdujemy ich tak wiele.W czasie świąt Chanuki wyjmowano chanukiję z domowego sekretarzyka, odczyszczano z kurzu i przygotowywano do zapalenia świateł. Świeczni-ki zazwyczaj były metalowe, złote i srebrne, czasem złocone lub mosiężne, a niektóre nawet drewniane. Chanukije były różne, ich wygląd i kruszec z które-go zostały wykonane zależał od gustu i zamożności

właścicieli. Oczywiście od kunsztu rzemieślnika za-leżało też ich wykonanie, spotykamy więc świecz-niki bardzo bogato zdobione, wykonane z dużym pietyzmem, z dbałością o szczegóły, wypracowane, można powiedzieć „majstersztyki”, zdobione repu-sowaniem w dekoracyjne wzory i filigranowo mo-delowanymi drucikami układającymi się w delikatny ornament. Znaczna część chanukij to jednak po pro-stu odlewy wykonywane masowo. Oczywiście ich cena zależała od rodzaju metalu, z którego były wy-konane, a także od tego ile ich wykonanie wymagało pracy, staranności i dokładności.Kształty lampek chanukowych zazwyczaj są bardzo charakterystyczne, składają się one z gniazd na za-palanie świateł w formie pojemników na oliwę lub gniazd na świece, oraz bogato zdobionego zaplecka, którego dekoracja jest w postaci charakterystycznych dla judaizmu przedstawień. Posługaczka w takich świecznikach zazwyczaj jest powyżej lub z boku i odstaje nieco poza świecznik. Niektóre chanuki-je przybierają formę ośmioramiennego świecznika, ze środkowym gniazdem na posługaczkę wynie-sionym w górę ponad poszczególne osiem świateł, lub umieszczonym na specjalnym wysięgniku przed świecznikiem. Czasem lampce towarzyszy dzbanu-

Upiększanie micwyO chanukijach ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowieopowiada Anna Lebet – Minakowska

01.12.2012 NASZA GMINA 3

szek na oliwę, zawieszony na zaplecku upamiętnia-jący ten niewielki dzbanek koszernej oliwy, który dostarczał opału do Menory całe osiem dni. Dekora-cja XVIII i XIX wiecznych chanukij prawie zawsze jest symboliczna. Najczęściej spotykamy wizerunki lwów ustawionych po obu stronach świecznika. Ta umieszczona centralnie menora czasem stylizowana jest na Drzewo Życia. Ramiona świecznika wzno-szą się w górę, jak konary drzewa, a na nich widzi-my drobne listeczki. Antytetycznie ustawione lwy oczywiście nawiązują do lwa z pokolenia Judy, lub tych umieszczonych na stopniach tronu Salomo-na. Wizerunek lwa w sztuce i w tradycji spełnia rolę strażnika i ma na celu strzec coś bardzo cen-nego w tym przypadku Menorę - Drzewo Życia i płomienie świateł chanukowych. Umieszczone na podstawach chanukij napisy zazwyczaj głoszą: „do zapalania światła chanukowego” lub „pamiętaj o zapalaniu światła chanukowego”.

Spotykamy też inną formę zaplecków - bramę. Brama oczywiście ma tutaj wielopłaszczyznowe znaczenie, nawiązuje do bram prowadzących do Świątyni Jerozolimskiej, oznacza też przejście od profanum do sacrum. Dekorujące świeczniki chanukowe jelenie nawiązują do słów z Pirke Awot: Bądź silny jak lampart, lekki jak orzeł, rączy jak jeleń, potężny jak lew, aby wy-pełnić wolę Twego Ojca w niebie (Jehuda ben Tema, Pirke Awot 5, 23). Ręce w geście błogosławieństwa dokonywanego przez kohenów wskazują nam na błogosławieństwo, którego doświadczamy spełnia-jąc micwę zapalania chanukowych świateł. Ciekawa jest dekoracja zaplecka w formie dwugłowego orła. Wizerunki takie spotykamy również w dekoracji sy-nagog, szczególnie nad Aron ha-Kodesz. Dwugłowy orzeł nie jest tylko naśladownictwem cesarskiego ptaka, ale niósł ze sobą znaczny ładunek symbo-liczny - miał przypominać o przymiotach Boga,

fot.

Arc

hiw

um N

G


Sędziego Sprawiedliwego i Miłosiernego zarazem. Świece chanukowe zapala się w ten sposób, że pierw-szego dnia zapala się pierwszą świecę, zaczynając od prawej strony, drugiego dnia zapalanie zaczyna się od drugiej świeczki, przypisanej na ten dzień i do-piero potem zapala się tę, która płonęła dnia poprzed-niego. W ciągu następnych dni dodaje się po jednej świeczce, tak że ósmego dnia płonie cała chanuki-ja. Podczas ośmiodniowego święta Chanuki zawsze obchodzimy Szabat. Niektóre świeczniki posiadają dwa boczne gniazda na świece, które służyły do za-palania szabatowych świateł, a gdy kogoś nie było stać na zakupienie dwóch szabatowych świeczników i lampy chanukowej mógł posłużyć się chanukiją

o dwóch bocznych świecznikach. Wystarczyło wów-czas zamknąć przeznaczone na światła szabatowe pojemniki, zakładając na nie specjalną, metalową klapkę. Ale niektórzy mówią, że dwie boczne świece to dwa szamesy. Bo tak, jak nie wolno odpalać od siebie wzajemnie chanukowych świateł - w tym celu należy posłużyć się posługaczką, tak należy upięk-szać micwę. A jak można lepiej „upiększyć” zapa-lanie chanukowych świateł, niż odpalając od jednej świecy - posługaczki drugą świecę i dopiero od tej drugiej świecy zapalać chanukowe lampy.

Anna Lebet – MinakowskaKustosz Muzeum Narodowego w Krakowie


Jednak niezależnie ile przejdziemy i ile do-świadczymy, zawsze okaże się że to, czego

szukaliśmy, jest w nas… Życie jest jak ruchome schody. My się po nich wspinamy, ale one jadą w dół. Dlatego jeśli pozwolimy sobie na przerwę, to automatycznie się cofamy. Nigdy nie można zatrzymywać się w dążeniu do celu.

– Są to słowa Rabina Boaza Pa-sha, który zakończył swoją misję w Krakowie. Miasto to było jed-nym z etapów jego życiowej podró-ży. Jako absolwent Joseph Straus Rabbinical Seminary, po otrzyma-niu ordynacji rabinackiej w Heichal HaTorah został współzałożycielem i wykładowcą w jesziwie Ma’ale Amos. Potem pojechał na Ukrainę, gdzie założył je-sziwę w Kijowie, w której również nauczał. Kolejne etapy to São Paulo w Brazylii, gdzie pracował jako nauczyciel, następnie Aizawl w Indiach i stolica Por-tugalii Lizbona – był tam rabinem w gminie żydow-skiej. Od 2006 roku, jako emisariusz Shavei Israel pełnił funkcję Naczelnego Rabina Krakowa. Był z nami przez 6 lat, skupił wokół siebie młodzież, którą wiele nauczył, wszyscy podziwialiśmy jego

ogromną wiedzę oraz ceniliśmy życzliwość, jaką nas obdarzał. Od listopada objął stanowisko koordynatora edukacyjnego w warszawskiej Synagodze Nożyków.

Piękna to podróż rabina Boaza Pasha, podczas której realizuje jeden ze swoich życiowych celów – przybliżanie ludzi do Tory.

Krystyna Podgórska

Życie to podróż…

fot.

Arc

hiw

um N

G


Bruno Schulz – wybitny pisarz, malarz, grafik i krytyk literacki. Jego dorobek artystycz-

ny wielokrotnie przenoszony był na ekran i deski teatralne, organizowane są poświęcone jego twór-czości festiwale, powstaje mnóstwo analitycznych i krytycznych opracowań dzieł Schulza.

Bruno Schulz urodził się w Drohobyczu, żył w latach 1892-1942. Był najmłodszym synem kupca bławatne-go, matka też pochodziła z kupieckiej rodziny. W domu mówiono po polsku. Pisarz nie został wychowany zbyt religijnie, ale nie bez łączności z żydowską tradycją, co znalazło odbicie w jego twórczości. Był związany z rodzinnym miastem przez większość życia. Uczył się świetnie, ale choroba serca uniemożliwiła mu studio-wanie architektury na Politechnice Lwowskiej. Trud-na sytuacja rodzinna i finansowa zmusiła Schulza do zarobkowego wykorzystania talentu plastycznego. Gdy wybuchła wojna, w obawie przed Rosjanami ro-dzina wyjechała do Wiednia, wrócili do Drohobycza w 1915 roku a od 1918 Bruno Schulz zaczął należeć do towarzystwa żydowskiej inteligencji Kalleia. Wte-dy powstały jego pierwsze prace plastyczne, w tym słynna, budząca kontrowersje Xięga bałwochwalcza, na której jednak nie udało mu się zarobić. Był to cykl rycin przedstawiających hołd oddawany kobiecie przez mężczyznę, wykonany techniką cliche-verre (połącze-nie malarstwa i fotografii). Nie odniósłszy wymiernych finansowo sukcesów w dziedzinie sztuki, objął posa-dę nauczyciela rysunku w drohobyckim gimnazjum. Ścieżka jego kariery była dość nietypowa. Jak pisze Czesław Miłosz: „Samotny artysta, skazany na życie w prowincjonalnym otoczeniu, również pisywał - ale tylko dla siebie, był bowiem zbyt nieśmiały, aby zwró-cić się do wydawców. Został uformowany intelektu-

alnie przez Młodą Polskę i przez niemiecką literaturę pierwszych dziesięcioleci tego wieku. Z opóźnieniem dotarł do literackich kręgów Warszawy”. Dziś Schulz znany jest przede wszystkim ze Sklepów cynamonowych i Sanatorium pod Klepsydrą, ale być może jego twórczość nie ujrzałaby światła dziennego, gdyby nie pomoc Zofii Nałkowskiej, z którą zaprzyjaź-nił się w latach 30-tych i dzięki której jego prace zostały wydane. Spotkały się one zarówno z entuzjazmem, jak i z chłodnym przyjęciem. Wkrótce poznał wielu polskich i zagranicznych pisarzy, wśród nich licznych mu przy-chylnych np. Witkacy, Witold Gombrowicz, Leopold Staff, Zenon Miriam-Przesmycki czy Julian Tuwim.

To jest największe nieszczęście – nie wyżyć życia. (Bruno Schulz)

Siedemdziesiąta rocznica tragicznej śmierci wielkiego żydowskiego artysty.

Bruno Schulz


Od 1933 roku był członkiem grupy literackiej Przed-mieście. Zaistniał w prasie literackiej a wraz z niedoszłą żoną Józefiną Szelińską pracował nad tłumaczeniami m. in. dzieł Franza Kafki, które były jego pasją. W czasie wybuchu drugiej wojny światowej, gdy Niem-cy wycofali się z Drohobycza i ustąpili miejsca Armii Czerwonej, dla osobistego bezpieczeństwa malował propagandowe plakaty. W 1941 roku Niemcy wrócili do Drohobycza i rozpoczęli eksterminację żydowskiej ludności. Rabowano mienie, zmuszano do niewolni-czej pracy, w okolicznych lasach odbywały się masowe egzekucje Żydów. Bruno Schulz wraz z rodziną trafił do getta, pisarz został tam przydzielony do uporząd-kowania księgozbiorów zrabowanych przez Niemców z jezuickiej biblioteki. Jego „opiekunem” był Feliks Landau, gestapowiec osobiście odpowiedzialny za rze-zie dokonywane na ludności żydowskiej, wyjątkowy okrutnik. Wykorzystując talent plastyczny Schulza, zlecał mu liczne prace malarskie np. ozdabianie ścian w jego willi. Schulz był Landauowi potrzebny, ale nie czuł się bezpiecznie. Obawiał się o życie swoje i rodzi-ny, bo wokół szalał hitlerowski terror. Nie zdążył zre-alizować planów ucieczki z getta, 19 listopada 1942 r. został zastrzelony dwoma strzałami w tył głowy przez niemieckiego oficera Karla Günthera, któremu Landau zastrzelił wcześniej protegowanego, dentystę Löwa - w myśl powszechnej wówczas zasady, że Żyd jest własnością hitlerowca. Był to zatem akt zemsty, wynik porachunków między dwoma pobratymcami.Czytając teksty Schulza czy oglądając jego obrazy, czę-sto nie sposób oprzeć się wrażeniu, że autorem musiał być człowiek smutny i niezbyt szczęśliwy. To samo przychodzi na myśl przy oglądaniu dowolnej fotogra-fii, przedstawiającej tego twórcę. Dorobek artystyczny Brunona Schulza jest nieprzeciętny i charakterystycz-ny dla surrealizmu. Przeczucie nadchodzącej wojennej apokalipsy oraz tragiczne obrazy zapamiętane z pierw-szej wojny światowej wprowadzały go w stany depre-syjne i owocowały mrokiem przepełniającym twór-czość pisarza. Na jego oczach zawalił mu się świat. Te dramatyczne okoliczności prowadziły nieuchronnie do kulminacji jego przeznaczenia. Ten wybitny artysta po-niósł śmierć uwłaczającą godności ludzkiej. Karolina Wantuch

PRO MEMORIA

W niedzielę 25. listopada odbyła się uroczystość symbolicznego odsłonięcia tablic na Szlaku Pa-

mięci Getto 1941-43. Projekt ten, którego celem jest upa-miętnienie znajdujących się na obszarze dawnego getta miejsc martyrologii żydowskich mieszkańców Krakowa w czasie II wojny światowej, zrealizował Urząd Miasta Krakowa, jego inicjatorem był Adam Aptowicz – koor-dynator Towarzystwa Przyjaźni Izrael – Polska. Na sied-miu budynkach na terenie Podgórza umieszczono tablice z mapą Szlaku oraz informacją o tych miejscach w języ-ku polskim, angielskim i hebrajskim:Rynek Podgórski 1 - w latach 1941-1943 na początku ulicy Limanowskiego znajdowała się główna brama getta. W tym budynku w latach 1941-1942 miała swo-ją siedzibę Rada Żydowska (Judenrat), powołana przez okupanta i realizująca jego zarządzenia; Limanow-skiego 15a, gdzie w latach 1941-1942 znajdował się Dom Starców Żydowskich. W czasie akcji wysiedlenia

Tadeusz Jakubowicz


28. października 1942 r. okupanci niemieccy rozstrze-lali jego pacjentów oraz dyrektora Jakuba Kranza; Rękawka 30 – w tym miejscu, w dawnym budynku szkolnym Stowarzyszenia Talmud Tora, w 1940 r. dr Aleksander Bieberstein uruchomił Szpital Zakaźny, który w 1941 r. znalazł się w granicach getta; u zbie-gu ulic Dąbrówki i Janowa Wola – w 1942 r. okupan-ci niemieccy zamordowali grupę starszych osób, m.in. znanego malarza Abrahama Neumanna i poetę Morde-chaja Gebirtiga; Józefińska 18 – w tym budynku w la-tach 1941-1943 znajdowała się siedziba Żydowskiej Samopomocy Społecznej. W pobliżu, w budynku nr 22 funkcjonował Dzienny Dom Opieki dla dzieci w wieku 6 -14 lat. Podczas likwidacji getta w marcu 1943 r. oku-panci niemieccy wymordowali wszystkie przebywają-ce w nim dzieci; w budynku na rogu ulic Józefińskiej i Węgierskiej w latach 1941-1943 znajdował się Szpi-tal Żydowski. Podczas likwidacji getta w marcu 1943 r. okupanci niemieccy wymordowali wszystkie osoby przebywające w szpitalu; Józefińska 10/12 - w tym miejscu w latach 1941-1942 znajdował się Urząd Pra-cy, skąd kierowano Żydów do prac przymusowych. W budynku mieścił się też w latach 1941-43 szpital dla przewlekle chorych i rekonwalescentów, prowadzony przez dr. Juliana Aleksandrowicza i dr. Bernarda Born-steina. W przyszłości planowane jest poszerzenie Szla-ku Pamięci Getto 1941-43 o kolejne tablice.W uroczystości odsłonięcia tablic wzięli udział: Prezy-dent Krakowa Jacek Majchrowski, Dyrektor magistrac-kiego Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Stanisław Dziedzic, Prezes Gminy Wyznaniowej Ży-dowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz, Dyrektor Centrum Społeczności Żydowskiej Jonathan Ornstein, Przewodnicząca Związku Krakowian w Izraelu Lili Ha-ber, przedstawiciele naszej społeczności oraz mieszkań-cy Krakowa. Wszyscy przeszli ulicami miasta szlakiem, na którym odsłaniano kolejne tablice. Zwieńczeniem uroczystości był film przygotowany przez Katarzynę Zimmerer, ukazujący wstrząsające sceny z krakowskie getta. Pokaz ten odbył się w Galerii Starmach w dawnym Domu Modlitwy Zuckera przy ul. Węgierskiej. Na za-kończenie odmówiona została modlitwa Kadisz. Relacja z uroczystości Krystyna Podgórska

Zdjęcia Marcin Sztejn

Zofia Radzikowska, Stanisław Dziedzic

Jacek Majchrowski Andrzej Starmach

Jonathan Weber, Jonathan Ornstein


Maria Róża Jakubowicz, nazywana była przez krakowskich Żydów „Matką Gminy” i uwa-

żana za wzór żydowskiej kobiety. Dzięki jej niezwy-kłej osobowości członkowie krakowskiej gminy od-czuwali szczególny rodzaj wspólnoty i więzi. Mogli poczuć się jak w prawdziwym żydowskim domu, który większość straciła w czasie Holocaustu.

Jej bohaterska postawa i odwaga podczas II wojny światowej zasługuje na wielkie uznanie. Po wojnie, zaraz po przybyciu do Krakowa w czerwcu 1945 roku, Maria Jakubowicz zaangażowała się w pracę dla Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego przy ulicy Długiej 38. Zajmowała się przede wszystkim dzieć-mi, w większości sierotami, które ocalały na terenach polskich oraz przyjechały jako repatrianci z polskich domów dziecka na terenie Związku Radzieckiego. Dzięki jej zaangażowaniu wiele dzieci otrzymało nowe ubrania, przybory szkolne, codziennie dostawa-ło ciepły posiłek. Duża część z nich, dzięki pomocy Marii i jej męża Majera, wyjechała do Izraela, gdzie mogli bez problemów żyć jak Żydzi. W kwietniu 1945 r. powstało Żydowskie Zrzesze-nie Religijne, które od czerwca 1946 r. nosiło nazwę Kongregacji Wyznania Mojżeszowego. Kongregacja ta po wojnie pełniła funkcję gminy organizując życie religijne, zajmując się sprawami administracyjno-urzę-dowymi i opieką społeczną. Jej pierwszym przewodni-czącym został Majer Jakubowicz, równocześnie także Maria aktywnie zaangażowała się w życie gminy, któ-rej siedzibę przekształciła ze zwykłych biur w praw-dziwy żydowski dom, gdzie każdy był mile widziany, gdzie cały czas unosił się duch żydowskiej tradycji, której kultywowanie było w powojennej rzeczywistości

bardzo trudne. Historia jej życia jest świadectwem ogromnej siły kobiet. Podczas Zagłady wykazała się ogromną odwagą i charyzmą a w czasie trudnej sytu-acji społeczno-politycznej lat powojennych połączyła ogromną energię i zaangażowanie w pracę społeczną na rzecz krakowskiej gminy żydowskiej oraz oddanie, pomoc i współczucie drugiemu człowiekowi. Znaliśmy ją wszyscy. Podziwialiśmy Jej spokój, uśmiech dla każ-dego, odczuwaliśmy autentyczne zainteresowanie na-szymi sprawami i problemami. Przy każdym spotkaniu okazywała nam serdeczność, służyła życzliwą poradą, potrafiła każdego podtrzymywać na duchu w trudnych życiowych sytuacjach. Podczas obchodów żydowskich świąt stwarzała dla wszystkich członków Gminy rodzinną atmosferę pełną ciepła i radości, że znowu spotkamy się razem – wspominano w gazecie Nasza Gmina. Maria Róża Jakubowicz zmarła 30 grudnia 2007 r. w Krakowie. Spoczęła w alei głównej nowego cmen-tarza żydowskiego przy ulicy Miodowej. W jednym z wielu nekrologów opublikowanych w Dzienniku Polskim napisano: Szlachetna osoba o wielkim sercu i światłym umyśle, poświęcająca się dla innych, nieza-stąpiona opiekunka potrzebujących. Sławomir Pastuszka

Piąta rocznica śmierci Marii Róży Jakubowicz


K ażdego roku w listopadzie społeczność żydowska w całym kraju obchodzi Dni

Micwy czyli święto wolontariatu. Jest to czas refleksji nad wartością szczególną cechującą judaizm – obowiązek wzajemnej pomocy pomię-dzy członkami Wspólnoty. Nie tylko w trudnych sytuacjach życiowych, ważne jest aby na co dzień czuć odpowiedzialność za osoby wśród których żyjemy, uwrażliwienie na potrzeby drugiego czło-wieka powinno cechować każdego z nas. Poma-gając innym zyskujemy również wiele dla siebie – ubogacamy swoje życie i wypełniamy podsta-wową micwę Tikun Olam – naprawianie świata.

Otaczanie opieką i wszechstronną pomocą ludzi star-szych, niesprawnych oraz tych, którzy znaleźli się w trudnej losowo sytuacji jest jedną z najważniejszych

funkcji krakowskiej Ży-dowskiej Gminy Wyzna-niowej. Opowiadał o tym członek Zarządu Gminy Piotr Nawrocki 29. listo-pada podczas spotkania w siedzibie Gminy, gdzie zaproszeni zostali wo-lontariusze JCC i człon-kowie Koła Naukowe-go Studentów Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pod-kreślił on, że w okresie przedwojennym działały

w Krakowie liczne stowarzyszenia dobroczynne, te-raz ich rolę przejęła Gmina. Opowiedział też młodzie-ży o historii żydowskiej społeczności naszego miasta

i jej bogatej tradycji. Zadaniem Gminy jest też orga-nizowanie życia religijnego, utrzymywanie synagog, cmentarzy i innych obiektów dziedzictwa żydowskie-go na terenach znajdujących się w obrębie Gminy. Ce-lem spotkania było przekazanie tych informacji przede wszystkim grupie wolontariuszy rozpoczynających swą misję pracy na rzecz społeczności żydowskiej Krakowa. Agata Mucha - Koordynatorka Wolontariatu w JCC pozyskała do tych zadań młodzież pełną zapa-łu; osoby zafascynowane kulturą żydowską, gotowe na odpowiedzialną i wielostronną pomoc w działalności Centrum Społeczności Żydowskiej. Spotykamy ich tam codziennie, ich kultura bycia, uśmiech dla każde-go z nas i bezinteresowna pomoc buduje specyficzną atmosferę tego miejsca. Ostatnio Agata Mucha zapro-siła do Klubu Seniora trójkę sympatycznych młodych Włochów odbywających praktyki wolontaryjne w Kra-kowie. Opowiedzieli nam o swoim kraju a żartobliwe scenki ukazujące w krzywym zwierciadle cechy naro-dowe Włochów rozbawiły nas i wzbudziły szczególną sympatię dla kraju, w którym jego obywatele potrafią śmiać się nie z cudzych – ale ze swoich wad. Usłysze-liśmy też piosenki wykonane w językach różnych re-gionów Włoch, a spaghetti przyrządzone przez nich w kuchni klubu smakowało wyśmienicie.

Dobry uczynek sam w sobie jest nagrodą (Baruch Spinoza)

Agata Mucha


Doceniamy jak wiele wysiłku i serca młodzi Włosi wło-żyli w to aby naszym seniorom przygotować typowo włoski przysmak i zaprezentować świetnie przygoto-wany program ukazujący ich kraj i jego mieszkańców.Dziękujemy wszystkim Wolontariuszom pracującym dla nas w JCC i w Gminie, a z okazji ich dorocznego święta życzymy im satysfakcji z pełnionej misji oraz wielu dobrych i pięknych chwil w życiu.

Otrzymujemy wiele dobra od innych ludzi, zróbmy też coś dla nich. Zbliża się święto Chanuka, przy tej okazji dajmy więc nie tylko dzieciom prezenty, wszyscy wokół nas zasługują na podarunek w posta-ci pomocy, ciepłych słów i uśmiechu. Krystyna Podgórska

Wolontariusze z Włoch w Klubie Seniora

Piotr Nawrocki


Wyjaśniam, że w gazecie Nasza Gmina nr 78 z dnia 1. sierpnia 2012 , w artykule podpisanym moim nazwiskiem pt. „Kultura Żydow-ska wpleciona w historię Przemyśla” zamieściłem bez wiedzy i zgody Pani Józefy Kostek tekst artykułu „Świat przeszły dokonany” jej autorstwa, promujący wystawę judaików w naszym Muzeum, który wydrukowany został w nr 73-74/2011 Podkarpackiego Informatora Kulturalnego oraz funkcjonuje na stronie internetowej Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.Autorkę przepraszam.Piotr Szal –– Adiunkt Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej

Czas zapalania świec Koniec Szabatu

Według Kalendarza Żydowskiego 5773 Wyd. Austeria

07.12.12 – godz. 15:21 08.12.12 – godz. 16:34

14.12.12 – godz. 15:20 15.12.12 – godz. 16:35

21.12.12 – godz. 15:22 22.12.12 – godz. 16:37

28.12.12 – godz. 15:27 29.12.12 – godz. 16:42

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie

ul. Skawińska 2, 31-066 KrakówTelefon: 12 429 57 35 , 12 430 54 11 Fax: 12 429 57 35

Strona internetowa: www.krakow.jewish.org.plE-mail: [email protected]

„NASZA GMINA” REDAKCJA

e-mail: [email protected]: 602 55 27 10

Krystyna Podgórska – redaktorMarcin Sztejn – zdjęciaWiktor Podgórski – projekt graficzny i skład

Młodzież z Klubu Studenckiego w Budapeszcie

Sprostowanie

CHAG CHANUKA SAMEACH !Zarząd GWŻ w Krakowie oraz Redakcja gazety Nasza Gmina składają wszystkim Czytelnikom najserdeczniejsze życzenia wesołej i radosnej Chanuki.

fot.

Kry

styn

a Po

dgór

ska

New Chanuka 2012 · 2015. 11. 15. · 2 NASZA GMINA 01.12.2012 01.12.2012 NASZA GMINA 3 Wszyscy...

Documents

Transcript of New Chanuka 2012 · 2015. 11. 15. · 2 NASZA GMINA 01.12.2012 01.12.2012 NASZA GMINA 3 Wszyscy...