รายงานสรุปผลการจัดประชุมกิจกรรมแลกเปลี่ยนความรู้โดยวิธีชุมนุมนักปฏิบัติ เรื่อง คู่มือการปฏิบัติงาน (Work Manual) กระบวนงาน:ขั้นตอนการปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับ ดูแล

แหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) วันที่ 23 กรกฎาคม 2557

ณ ห้องประชุม ชั้น 5 ส านักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 6 นนทบุรี

รายช่ือผู้เข้าร่วมประชุม ล าดับที่ ชื่อ-สกุล ต าแหน่ง บทบาทหน้าที่

1 นางสุริยา วรวัฒน ์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช านาญการพิเศษ คุณอ านวย 2 นางอารีย์ แก้วเขียว นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช านาญการ คุณเอ้ือ 3 นายโชคชัย รักษ์สังข์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช านาญการ คุณกิจ 4 นางอรอนงค์ อุทัยหงษ์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช านาญการ คุณกิจ 5 นางสุวพิชญ์ กล้ารอญ เจ้าพนักงานธุรการช านาญการ คุณกิจ 6 นางสาวจุรัตน์ มหาเทียน นักวิชาการสิ่งแวดล้อม คุณกิจ 7 นางสาววรรณพร ธนะวังน้อย นักวิชาการสิ่งแวดล้อม คุณกิจ 8 นางสาวเพ็ญนภา สุขแสง นักวิชาการสิ่งแวดล้อม คุณกิจ 9 นางสาวกนกรัตน์ เกตุชาติ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมปฏิบัติการ คุณลิขิต

เรื่องเพื่อพิจารณา 1. ผลการปฏิบัติตามกระบวนการสร้างคุณค่า 2 กระบวนการปี 2557 และปัญหาอุปสรรคที่พบและข้อเสนอเพื่อถือปฏิบัติ 1.1 คูม่ือการปฏิบัติงานกระบวนงาน: ขั้นตอนการปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ของส านักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 6 1.2 คู่มือการปฏิบัติงานกระบวนการ: การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างสิ่งแวดล้อม สรุปผลการทบทวนการสร้างคุณค่าและกระบวนการสนับสนุน 2 กระบวนการ 1 คู่มือการปฏิบัติงานกระบวนงาน: ขั้นตอนการปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ของส านักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 6 1.1 มีการเพ่ิมเติมและปรับแก้ไขเนื้อหาดังนี้ 1) เรื่อง คู่มือการปฏิบัติงาน (Work Manual) กระบวนงาน: ขั้นตอนการปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับ ดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ปรับเปลี่ยนเป็น คู่มือการปฏิบัติงาน (Work Manual) กระบวนงาน: การปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับ ดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) 2) ข้อ 3 ค าจ ากัดความ เพ่ิมความหมายของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535 3) ข้อ 5 ขั้นตอนการปฏิบัติงานควบคุม ก ากับ ดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ปรับขั้นตอน ที่6 เจ้าพนักงานตามกฎหมายว่าด้วยโรงงานสอบถามผลการด าเนิน นั้นตัดขั้นตอน แจ้ง เจ้าหน้าที่กรมควบคุมมลพิษออกไป 4) เพ่ิมรายละเอียด ข้อ 7 มาตรฐานคุณภาพงาน

5) เพ่ิมรายละเอียด ข้อ 8 เอกสารอ้างอิง 6) เพ่ิมรายละเอียด ข้อ 9 แบบฟอร์มที่ใช้ 7) เพ่ิมเติมแบบฟอร์มการบันทึกการตรวจสอบ แบบฟอร์มที่ 1

8) เพ่ิมเติม แบบบันทึกการตรวจสอบแหล่งก าเนิดมลพิษประเภทโรงงานอุตสาหกรรม แบบฟอร์มที่ 2 ดังเอกสารที่แนบมาพร้อมนี้ 1.2 คู่มือการปฏิบัติงานกระบวนการ: การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างสิ่งแวดล้อม ให้ใช้เป็นคู่มือสนับสนุนการด าเนินงานของการปฏิบัติงาน ควบคุม ก ากับดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

1.3 การจัดท าแผนส ารองฉุกเฉินการปฏิบัติงานควบคุม ก ากับ ดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ โดยจัดท าแบบมอบหมายผู้รับผิดชอบด าเนินการควบคุม ก ากับ ดูแลแหล่งก าเนิดมลพิษ

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

1 วัตถุประสงค เพ่ือเปนแนวทางในการปฏิบัติงานควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ใหถูกตองตามพระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ. 2535

2. ขอบเขต ใชเปนคูมือมาตรฐานการปฏิบัติงานควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ(กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ของบุคลากรสํานักงานสิ่งแวดลอมภาคท่ี 6 ในหารดําเนินการทางปกครองของเจาพนักงานควบคุมมลพิษ และการใหคําปรึกษา แนะนําแกหนวยงานอ่ืนท่ีเก่ียวของ

3. คําจํากัดความ ตามพระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535

แหลงกําเนิดมลพิษ หมายถึง ชุมชน โรงงานอุตสาหกรรม อาคาร สิ่งกอสราง ยานพาหนะ สถานท่ีประกอบกิจการใด ๆ หรือสิ่งอ่ืนได ซ่ึงเปนแหลงท่ีมาของมลพิษ

ระบบบําบัดน้ําเสีย หมายถึง กระบวนการบําบัดน้ําเสีย และใหหมายความรวมถึง ทอสิ่งปลูกสราง เครื่องมือ เครื่องใช อุปกรณ และวัสดุท่ีจําเปนตองใชในการบําบัดน้ําเสียของระบบบําบัดน้ําเสียดวย

น้ําเสีย หมายถึง ของเสียท่ีอยูในสภาพเปนของเหลว รวมท้ังมลพิษท่ีปะปนหรือปนเปอนอยูในของเหลวนั้น

น้ําท้ิง หมายถึง น้ําเสียท่ีผานการบําบัดจากระบบบําบัดน้ําเสียเพ่ือปลอยออกสูภายนอก

โรงงานอุตสาหกรรม หมายถึง โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน

เจาพนักงานทองถ่ิน หมายถึง นายกเทศมนตรี สําหรับในเขตเทศบาล ประธานสุขาภิบาล สําหรับในเขตสุขาภิบาล ผูวาราชการจังหวัด สําหรับในเขตองคการบริหารสวนจังหวัด ผูวาราชการกรุงเทพมหานคร สําหรับในเขตกรุงเทพมหานคร ปลัดเมืองพัทยา สําหรับในเขตเมืองพัทยาหัวหนา และหัวหนาผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินอยางอ่ืน นอกเหนือจากท่ีกลาวมาขางตน ท่ีไดรับการประกาศกําหนดใหเปนราชการสวนทองถ่ินตามกฎหมายเฉพาะวาดวยการนั้น สําหรับในเขตราชการสวนทองถ่ินนั้น

ผูควบคุม หมายถึง ผูไดรับใบอนุญาตใหการควบคุม ตรวจสอบ วิเคราะห ดําเนินการ และบํารุงรักษาระบบบําบัดน้ําเสีย ระบบกําจัดของเสียหรืออุปกรณ เครื่องมือเครื่องใชสําหรับการควบคุม บําบัด หรือกําจัดมลพิษอ่ืนใด ซ่ึงเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษ จัดสรางใหมีข้ึนเพ่ือการบําบัดน้ําเสีย คากําจัดของเสียหรือมลพิษอ่ืนใด ดวยการลงทุนและเสียคาใชจายของตนเอง

ผูรับจางใหบริการ หมายถึง ผูไดรับใบอนุญาตใหเปนผูรับจางทําการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสีย หรือตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดลอม

เจาพนักงานควบคุมมลพิษ หมายถึง ผูซ่ึงรัฐมนตรีแตงตั้งใหป ฏิบัติการเก่ียวกับการควบคุมมลพิษตามพระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ. 2535

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

4. หนาท่ีความรับผิดชอบ 4.1 ข้ันตอนการปฏิบัติงานควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ(กรณีโรงงานอุตสาหกรรม) ในการดําเนินการทางปกครองและใหคําปรึกษาแนะนําแกหนวยงานอ่ืนท่ีเก่ียวของ ตามอํานาจหนาท่ีของเจาพนักงานควบคุมมลพิษ ดังตอไปนี้ 4.1.1 เขาไปในอาคาร สถานท่ีและเขตพ้ืนท่ีตั้งของโรงงานอุตสาหกรรม หรือแหลงกําเนิดมลพิษหรือเขตท่ีตั้งของระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสียของบุคคลใด ๆ ในระหวางเวลาพระอาทิตยข้ึนและพระอาทิตยตก หรือในระหวางเวลาทําการ เพ่ือตรวจสภาพการทํางานของระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสีย ระบบบําบัดอากาศเสีย หรืออุปกรณและเครื่องมือตางๆ เพ่ือควบคุมการปลอยอากาศเสียหรือมลพิษอ่ืนรวมท้ังตรวจบันทึกรายละเอียด สถิติ หรือขอมูลเก่ียวกับการทํางานของระบบหรืออุปกรณและเครื่องมือดังกลาว หรือ เม่ือมีเหตุสงสัยวามีการไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้(มาตรา 82(1)) 4.1.2 ออกคําสั่งใหเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษท่ีถูกควบคุมการปลอยน้ําเสียหรือของเสียออกสูสิ่งแวดลอมนอกเขตท่ีตั้งแหลงกําเนิดมลพิษตามมาตรา 69 กอสราง ติดตั้งหรือจัดใหมีระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสีย และจะกําหนดใหเจาของหรือผูครอบครองมีผูควบคุมการดําเนินงานระบบบําบัดน้ําเสีย หรือระบบกําจัดของเสียท่ีกําหนดใหทําการกอสราง ติดตั้งหรือจัดใหมีข้ึนนั้นดวยก็ได(มาตรา 70) 4.1.3 ออกคําสั่งเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครอง ผูควบคุม หรือผูไดรับใบอนุญาตรับจางใหบริการระบบบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสีย จัดการแกไข เปลี่ยนแปลง ปรับปรุงหรือซอมแซมระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสีย หรืออุปกรณและเครื่องมือตางๆ เพ่ือควบคุมการปลอยน้ําเสียหรือของเสีย ใหเปนไปตามมาตรฐานควบคุมมลพิษจากแหลงกําเนิดตามท่ีกฎหมายกําหนด แตถาแหลงกําเนิดมลพิษนั้นเปนโรงงานอุตสาหกรรมใหแจงเจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีตอไป หากเจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานไมดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีของตน ใหเจาพนักงานควบคุมมลพิษมีอํานาจดําเนินการตามท่ีกําหนดไวในพระราชบัญญัตินี้ได (มาตรา 82(1)) 4.1.4 ออกคําสั่งเปนหนังสือสั่งปรับเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษซ่ึงมิใชโรงงานอุตสาหกรรม (มาตรา 82(3)) กรณีดังตอไปนี้ 1) ไมจัดสงน้ําเสียหรือของเสียไปทําการบําบัดโดยระบบบําบัดน้ําเสียรวมหรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ ตามมาตรา 71 และมาตรา 72 และลักลอบปลอยท้ิงน้ําเสียหรือของเสียออกสูสิ่งแวดลอม หรือจัดสงน้ําเสียหรือของเสียไปทําการบําบัดโดยระบบบําบัดน้ําเสียรวมหรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ แตหลีกเลี่ยงไมยอมชําระคาบริการโดยไมมีสิทธิไดรับยกเวน จะตองเสียคาปรับสี่เทาของ อัตราคาบริการท่ีกําหนดในมาตรา 88 จนกวาจะปฏิบัติตามบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้(มาตรา 90) 2) มีระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสียเปนของตนเองตามมาตรา 70 แตลักลอบปลอยท้ิงน้ําเสียลงสูระบบบําบัดน้ําเสียรวม หรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ จะตองเสียคาปรับรายวันในอัตราสี่เทาของจํานวนเงินคาใชจายประจําวันสําหรับการเปดเดินเครื่องทํางานระบบบําบัดน้ําเสีย หรือระบบกําจัดของเสียของตนตลอดเวลาท่ีดําเนินการเชนวานั้น และหากการปลอยท้ิงน้ําเสียหรือของเสียนั้นเกิดความชํารุดเสียหายหรือเกิดความบกพรองแกระบบบําบัดน้ําเสียรวม หรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ มีหนาท่ีตองชดใชคาเสียหายดังกลาวดวย (มาตรา 91) 3 ) มีระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสียเปนของตนเอง ตามมาตรา 70 แตละเวนไมทําการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสีย โดยใชระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสียของตนท่ีมีอยู

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

และลักลอบปลอยท้ิงมลพิษน้ําเสีย หรือของเสียออกสูสิ่งแวดลอมภายนอกเขตท่ีตั้งของแหลงกําเนิดมลพิษของตน จะตองเสียคาปรับรายวันในอัตราสี่เทาของจํานวนเงินคาใชจายประจําวัน สําหรับการเปดเดินเครื่องทํางานของเครื่องมืออุปกรณหรือระบบบําบัดของตน ตลอดเวลาท่ีดําเนินการเชนวานั้น (มาตรา 92) 4 ) ออกคําสั่งเปนหนังสือใหผูไดรับใบอนุญาตรับจางใหบริการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสียหยุดหรือปดการดําเนินกิจการใหบริการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสีย หรือสั่งเพิกถอนใบอนุญาต ในกรณีท่ีผูรับใบอนุญาตรับจางใหบริการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสียนั้น ฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้ กฎกระทรวง ขอบัญญัติทองถ่ิน ระเบียบ ประกาศหรือเง่ือนไขท่ีออกหรือขอกําหนดตามความในพระราชบัญญัตินี้ หรือไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานควบคุมมลพิษซ่ึงสั่งตามพระราชบัญญัตินี้ (มาตรา 82(4)) 5 ) ออกคําสั่งเปนหนังสือเพิกถอนการเปนผูควบคุมการดําเนินงานของระบบบําบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสีย ตามมาตรา 70 ในกรณีผูควบคุมนั้นฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้ กฎกระทรวง ขอบัญญัติทองถ่ิน ระเบียบ ประกาศ หรือเงือนไขท่ีกําหนดตามพระราชบัญญัตินี้ หรือไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานควบคุมมลพิษ ซ่ึงสั่งตามพระราชบัญญัตินี้ (มาตรา 82(5)) 4.2 กรณีท่ีเห็นสมควรเพ่ือประโยชนในการประสานการปฏิบัติราชการระหวางหนวยงานท่ีเก่ียวของ เจาพนักงานควบคุมมลพิษอาจดําเนินการเสนอแนะใหคําปรึกษาและขอแนะนํา ดังตอไปนี้ 4.2.1 เสนอแนะตอเจาพนักงานผูมีอํานาจควบคุมดูแลแหลงกําเนิดมลพิษนั้นตามกฎหมายเพ่ือสั่งปด พักใช หรือเพิกถอนใบอนุญาต หรือสั่งใหหยุดใชหรือทําประโยชนใดๆ เก่ียวกับแหลงกําเนิดมลพิษ ตามมาตรา 69 ท่ีจงใจไมทําการบําบัดน้ําเสียหรือของเสียอยางอ่ืน และลักลอบปลอยท้ิงน้ําเสียหรือของเสียท่ียังไมไดทําการบําบัด ออกสูสิ่งแวดลอมภายนอกเขตท่ีตั้งแหลงกําเนิดมลพิษ (มาตรา 83(1)) 4.2.2 เสนอแนะตอเจาพนักงานทองถ่ิน ใหดําเนินการตามกฎหมายเพ่ือบังคับใหเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษ ตามมาตรา 71 และมาตรา 72 จัดสงน้ําเสียหรือของเสียไปบําบัดหรือกําจัดตามพระราชบัญญัตินี้ (มาตรา 83(2)) 4.2.3 ใหคําปรึกษาแนะนําแกเจาพนักงานทองถ่ินหรือสวนราชการท่ีเก่ียวของกับการดําเนินการและบํารุงรักษาระบบบําบัดน้ําเสียรวมหรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ ซ่ึงอยูภายใตความรับผิดชอบของเจาพนักงานทองถ่ินหรือสวนราชการนั้น (มาตรา 83(3)) 4.2.4 ใหคําปรึกษาแนะนําแกเจาพนักงานทองถ่ินหรือสวนราชการท่ีเก่ียวของกับการดําเนินการและบํารุงรักษาระบบบําบัดน้ําเสียรวม หรือระบบกําจัดของเสียรวมของทางราชการ ซ่ึงอยูภายใตความรับผิดชอบของเจาพนักงานทองถ่ินหรือสวนราชการนั้น (มาตรา 83(3)) 4.2.5 ใหคําแนะนําชวยเหลือตามความจําเปนแกเจาพนักงานทองถ่ินในการจัดทําแผนปฏิบัติการ เพ่ือลดและขจัดมลพิษในทองท่ีท่ีประกาศกําหนดใหเปนเขตควบคุมมลพิษ(มาตรา 60 วรรคสาม) 4.2.6 ใหคําแนะนําเจาพนักงานทองถ่ินในการกําหนดหลักเกณฑ วิธีการและเง่ือนไขให เจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษตามมาตรา 71 มาตรา 72 จัดสงน้ําเสียหรือของเสียจากแหลงกําเนิดมลพิษของตนไป ยังผูรับจางใหบริการทําการบําบัดหรือกําจัด ในเขตควบคุมมลพิษหรือเขตทองท่ีท่ีทางราชการยังไมไดใหมีระบบบําบัดน้ําเสียรวมหรือระบบกําจัดของเสียรวม แตมีผูไดรับใบอนุญาตรับจางใหบริการอยูในเขตควบคุมมลพิษหรือเขตทองท่ีนั้น (มาตรา 74)

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

เจาพนักงานควบคุมมลพิษ (จคพ.) ตรวจสอบ ระบบบําบัดนํ้าเสีย และตรวจบันทึกสถิติ ขอมูล การทํางานระบบบัดนํ้าเสีย

เก็บตัวอยางนํ้า

วิเคราะหตัวอยางและแจงผลภายใน 30 วัน

นับถัดจากวันท่ีสงตัวอยาง คามาตรฐานมาตรา55

เจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ดําเนินการตามอํานาจหนาท่ี

จคพ. มีหนังสือถึงเจาพนักงานตากฎหมายวาดวยโรงงานสอบถามผลดําเนินการ

4.2.7 ใหคําแนะนําเจาพนักงานทองถ่ินในการกําหนดวิธีการชั่วคราวสําหรับการบําบัดน้ําเสียหรือกําจัดของเสีย ซ่ึงเกิดจากแหลงกําเนิดมลพิษตามมาตรา 71 และมาตรา 72 ได ตามความจําเปน จนกวาจะไดมีการกอสราง ติดตั้งและเปดดําเนินงานระบบบําบัดน้ําเสียรวมหรือระบบกําจัดของเสียรวมในเขตควบคุมมลพิษหรือเขตทองท่ีนั้น (มาตรา 75) 4.2.8 รับรายงานสรุปผลการทํางานของระบบบัดน้ําเสียหรือระบบกําจัดของเสีย หรืออุปกรณและเครื่องมือสําหรับควบคุมการปลอยมลพิษ จากเจาพนักงานทองถ่ินท่ีรวบรวมจัดสงใหอยางนอยเดือนละหนึ่งครั้ง (มาตรา 81)

5. ข้ันตอนการปฏิบัติงานควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิดมลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

จคพ. เสนอ ผอ. ลงในหนังสือแจงเจาพนักงาน

ตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ภายใน 15 วันทําการ

นับถัดจากวันท่ีไดรับผลวิเคราะห

สําเนาคําสั่ง จพค.แจงตอเจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานทราบ

ยุติเรื่อง และมีหนังสือแจงแหลงกําเนิดมลพิษทราบ

ผาน

ไมผาน

ไมแจงผล ภายใน 30 วัน

ไมดําเนินการภายใน 60 วัน

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

6.รายละเอียดการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับดูแลแหลงกําเนิดมลพิษ ดังตอไปนี้ 6.1 การแสดงตนกอนเขาตรวจสอบ ในการปฏิบัติหนาท่ีของเจาพนักงานควบคุมมลพิษตามพระราชบัญญัตินี้ เริ่มจากการแนะนําตัว พรอมแสดงบัตรประจําตัวเจาพนักงานควบคุมมลพิษใหเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษนั้นทราบ เม่ือแนะนําและแสดงบัตรเจาพนักงานควบคุมมลพิษแลว สิ่งสําคัญท่ีตองแจงใหเจาของหรือผูครอบครองฯ ทราบวาเหตุแหงการเขาตรวจสอบ รวมท้ังชี้แจงขอบเขตอํานาจหนาท่ีและจรรยาของเจาพนักงานควบคุมมลพิษ หนาท่ีของเจาของหรือผูครอบครองอาคารตามท่ีกฎหมายกําหนด ข้ันตอนการตรวจสอบและบังคับใชกฎหมาย เผยแพรองคความรูท่ีเก่ียวของ และขออนุญาตถายภาพขณะตรวจสอบขอเท็จจริง โดยเฉพาะระบบบําบัดน้ําเสีย การระบายน้ําท้ิง และจุดเก็บตัวอยางน้ําจากระบบบําบัดน้ําเสียรายละเอียด 6.2 การตรวจสอบระบบบําบัดน้ําเสีย การตรวจสอบระบบบําบัดน้ําเสียเปนกิจกรรมสําคัญในการดําเนินการตรวจสอบแหลงกําเนิดมลพิษ โดยจะตองดําเนินการตรวจสภาพการทํางานของระบบบําบัดน้ําเสีย หรืออุปกรณและเครื่องมือตางๆ รวมท้ังตรวจสอบและรวบรวมขอมูลท่ีเก่ียวของกับการทํางานของระบบบําบัด หรืออุปกรณและเครื่องมือตาง ๆ เพ่ือควบคุมการปลอยท้ิงน้ําเสียใหเปนไปตามกฎหมายกําหนด ดังนั้นเจาพนักงานควบคุมมลพิษตองสามารถตรวจสอบเพ่ือใหไดขอสรุปท่ีชัดเจนในประเด็นสําคัญไดแก ระบบบําบัดน้ําเสียเปนชนิดหรือประเภทใด ขนาดระบบบําบัดน้ําเสีย ผูดูแลรับผิดชอบการเดินระบบบําบัดน้ําเสีย สภาพการทํางานของระบบบัดน้ําเสีย จุดระบายน้ําท้ิงออกสูสิ่งแวดลอม มีการลักลอบระบายน้ําเสียโดยไมผานการบําบัดหรือไม รวมท้ังรวบรวมพยานหลักฐานท่ีเก่ียวของเพ่ือประเมินสภาพการทํางานของระบบบําบัดน้ําเสียดังกลาว เชน ผลการตรวจสอบคุณภาพน้ําท้ิงท่ีผานมา แผนการดําเนินงานปรับปรุงแกไขระบบบัดน้ําเสีย เปนตน 6.3 การวิเคราะห สรุปผล และรายงานผลการตรวจสอบพรอมความเห็นเพ่ือประกอบการพิจารณาดําเนินการ หลังจากตรวจสอบขอเท็จจริง ข้ันตอนตอไปคือ การจัดทํารายงานผลการตรวจสอบ ซ่ึงเปนการรวบรวมขอมูลและเอกสารหลักฐานท่ีไดจากการตรวจสอบขอเท็จจริงแลวทําการวิเคราะห สรุปผลเพ่ือประกอบการพิจารณาวาแหลงกําเนิดมลพิษไดปฏิบัติตามกฎหมายหรือไม การรายงานผลการตรวจสอบควรดําเนินการโดยทันทีหลังจากท่ีตรวจสอบขอเท็จจริงแลวเสร็จ หรือหลังจากท่ีไดรับผลวิเคราะหตัวอยางจากหองปฏิบัติการ (กรณีเก็บตัวอยางน้ํามาตรวจสอบ) เพ่ือเสนอผูบังคับบัญชาพิจารณาดําเนินการในข้ันตอนตอไป โดยเนื้อหาหรือประเด็นสําคัญท่ีควรระบุไวในรายงานการตรวจสอบ ไดแก 6.3.1 ขอมูลท่ัวไป 1) ชื่อ ท่ีตั้งของแหลงกําเนิดมลพิษ พรอมแผนผังแสดงท่ีตั้งโดยสังเขป 2) ชื่อเจาของแหลงกําเนิดมลพิษ ใบขออนุญาตประกอบกิจการ และแผนผังแสดงรายละเอียดของท่ีตั้งในคําขอจดทะเบียน 3) ขอมูลเก่ียวกับระบบบําบัดน้ําเสีย ไดแก ชนิด/ประเภท และขนาดของระบบบัดน้ําเสีย การรวบรวมน้ําเสีย การเปดใชงาน จุดท่ีระบายน้ําท้ิงออกสูสิ่งแวดลอม 4) ชื่อเจาพนักงานควบคุมมลพิษผูตรวจสอบ ผูนําตรวจ ผูเขารวมตรวจสอบ และวัน เวลาท่ีตรวจสอบ

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

6.3.2 ขอเท็จจริง 1) ขอมูล ขอเท็จจริงท่ีไดจากการตรวจสอบเก่ียวกับการปฏิบัติตามกฎหมายท่ีเก่ียวของ 2) สรุปผลการตรวจสอบสภาพการทํางานของระบบบําบัดน้ําเสีย ไดแก รายละเอียดสภาพการทํางานของระบบ การเปดใชงานระบบ การระบายน้ําท้ิงออกสูสิ่งแวดลอม รวมถึงจุดเก็บตัวอยางน้ําท้ิง กรณีท่ีเก็บตัวอยางจุดอ่ืนท่ีเปนตัวแทนน้ําท้ิงใหระบุเหตุผลไวดวย พรอมแนบเอกสารท่ีเก่ียวของ 3) ผลการสอบถามเจาหนาท่ีผูนําตรวจ เชน สภาพปญหาการเดินระบบบําบัดน้ําเสีย หรืออยูระหวางการปรับปรุงแกไขระบบ แผนการดําเนินงานท่ีคาดวาจะแลวเสร็จ เปนตน พรอมแนบเอกสารท่ีเก่ียวของ 4) เอกสารหรือคําสั่งของหนวยงานในสวนท่ีเก่ียวของกับการจัดการน้ําเสีย (ถามี) 6.3.3 ขอพิจารณา เปนการนําขอเท็จจริงจากการตรวจสอบ ตามขอ 3.2 มาวิเคราะหและสรุปผลทางวิชาการ และพิจารณาตามขอกฎหมายท่ีเก่ียวของ 1) ขอพิจารณาทางวิชาการ เปนการนําหลักวิชาการ เชน ผลการตรวจสอบขอเท็จจริง ผลการตรวจวิเคราะหน้ําท้ิงเปรียบเทียบกับคามาตรฐานน้ําท้ิงจากแหลงกําเนิดประเภทอาคารชุดวามีคาเกินมาตรฐานหรือไมและขอมูลแวดลอมอ่ืนๆ มาประกอบการพิจารณา เพ่ือสนับสนุนการสรุปประเด็นปญหาวา เกิดข้ึนจริงหรือไมสาเหตุของปญหา ผลกระทบท่ีเกิดข้ึน และขอเสนอแนวทางแกไขปญหา 2) ขอพิจารณาดานกฎหมาย เปนการวิเคราะหและสรุปประเด็นวา แหลงกําเนิดมลพิษท่ีทําการตรวจสอบปฏิบัติตามพระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ. 2535 และประกาศท่ีเก่ียวของหรือไม รวมท้ังกฎหมายท่ีเก่ียวของ หากมีการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามบทบัญญัติของกฎหมายฉบับใด มาตราใด บทลงโทษเปนอยางไร และหนวยงานท่ีมีอํานาจหนาท่ีดําเนินการในเรื่องนั้น ควรระบุใหชัดเจนวากรณีใดเปนเรื่องท่ีอยูในอํานาจของเจาพนักงานควบคุมมลพิษท่ีจะตองดําเนินการ หรือเรื่องท่ีตองประสานแจงสวนราชการท่ีเก่ียวของพิจารณาดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีเพ่ือแกไขปญหาตอไป 6.3.4 ความเห็นและขอเสนอแนะ

เม่ือพิจารณาท้ังดานวิชาการและขอกฎหมายครบถวนแลว มีความเห็นและขอเสนอแนะในการดําเนินการในข้ันตอนตอไป อยางไร ท้ังกรณีท่ีเปนอํานาจของเจาพนักงานควบคุมมลพิษโดยตรงหรือท่ีตองประสานงานกับหนวยงานท่ีเก่ียวของเพ่ือดําเนินการ

กรณีแหลงกําเนิดมลพิษปฏิบัติตามกฎหมาย กลาวคือ ระบายน้ําท้ิงไมเปนไปตามมาตรฐานท่ีกฎหมายกําหนด หรือขอเท็จจริงปรากฏชัดเจนไมมีการระบายน้ําท้ิงออกสูสิ่งแวดลอม เจาพนักงานควบคุมมลพิษจะเสนอรายงานเพ่ือยุติการดําเนินการทางปกครองกับแหลงกําหนดดังกลาว และแจงผลการตรวจสอบน้ําท้ิงใหกับผูวาราชการประจําจังหวัดรับทราบ และมอบหมายการใหอุตสาหกรรมจังหวัดดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีท่ีรับผิดชอบตอไป 6.3.5 ผูรายงาน ตําแหนง และวันท่ีรายงาน

6.4. กรณีตรวจสอบระบบบําบัดน้ําเสียพบวา ระบบบําบัดน้ําเสียไมสามารถทําการบําบัดน้ําเสียใหเปนไปตามมาตรฐานควบคุมการระบายน้ําท้ิงจากแหลงกําเนิดประเภทโรงงานอุตสาหกรรม ใหเจาพนักงานควบคุมมลพิษอาศัยอํานาจตามความในมาตรา 82(2) แหงพระราชบัญญัติสงเสริมฯ พ.ศ. 2535 มีหนังสือแจงเจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ใหดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีเพ่ือควบคุมการระบายน้ํา ท้ิงจาก

สํานักงานส่ิงแวดลอมภาคที่ 6

คูมือการปฏิบัติงาน ควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิด มลพิษ (กรณีโรงงานอุตสาหกรรม)

เอกสารหมายเลข: REO06 การแกไขคร้ังที่ : วันที่เร่ิมใช : หนาที่ :

โรงงานอุตสาหกรรมใหเปนไปตามมาตรฐานท่ีกําหนด หากเจาพนักงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานไมแจงผลดําเนินการใหเจาพนักงานควบคุมมลพิษทราบภายใน 60 วัน นับถัดจากวันท่ีมีหนังสือแจงใหเจาพนักงานควบคุมมลพิษมีหนังสือสอบถามผลดําเนินการอีกครั้ง และหากยังไมไดรับแจงผลการดําเนินการใด ๆ ภายใน 30 วัน นับจากวันท่ีมีหนังสือดังกลาว ใหเจาพนักงานควบคุมมลพิษจัดทําหนังสือแจงตอเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษประเภทโรงงานอุตสาหกรรม เพ่ือรับทราบขอเท็จจริงและใหโอกาสโตแยงแสดงพยานหลักฐานกอนการออกคําสั่งทางปกครอง ตามมาตรา 3 0 แหงพระราชบัญญัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ภายใน 15 วันทําการ นับถัดจากวันท่ีไดรับหนังสือ และดําเนินการตามกระบวนการออกคําสั่งทางปกครองตามแนวทางปฏิบัติเชนเดียวกับกรณีแหลงกําเนิดมลพิษประเภทอ่ืน ตอไป

7. มาตรฐานคุณภาพงานทดสอบ รอยละ 70 ของจํานวน การควบคุม กํากับ ดูแลแหลงกําเนิดมลพิษ ท่ีสามารถดําเนินการไดแลวเสร็จ ภายในระยะเวลาท่ีกําหนด

8. เอกสารอางอิง ตาม พระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535

9. แบบฟอรมท่ีใช 9.1 แบบบันทึกการตรวจสอบแหลงกําเนิดมลพิษ/เรื่องรองเรียน