Suyun kimyəvi tərkibiAktiv reaksiya. Təbii suların

coxunda pH çox müxtəlif olub 6,5 dən 9,0 qədərdir. Təbii sulardan ən turş su tərkibində həmin maddələr olan bataqlıq suları, qələvili sular isə bikarbonatlarla zəngin yeraltı sulardır; açıq su hövzələrinin pH –nın 6,5-8,5 –dən çox olması ona çırkli sular qarışdığını göstərir.

Yeraltı sularıYeraltı suları, yer altında yığılan ve torpaqdaki boşluqları tamam

dolduraraq axan sular. Bunlar içme, istifadə etmə, tarlada sulama, fabriklərin su ehtiyaclarının temininde büyük önem daşıyırlar. Yağmur, qar, dolu olaraq yeryüzüne düşen yağışlar, topraq,

geçirimli daş dəlikləri, çatlaq ve yarıqlardan sızaraq yer altında toplanaraq yeraltı sularını meydana getirirlər. Sızma, geçirimli topraklarda daha fazladır. Sular gilli topraklar gibi sızdırmıyan

tabakalara raslayınca toplanırlar.

Quru qalıq. Sudakı quru qalıq onun minerallaşma dərəcəsini göstərir. Quru qalığı tapmaq üçün

süzgəcdən keçirilmş suyu buxarladır. Və yerdə qalan çöküntünü daimi çəki alana qədər 110o

temperaturda qurudurlar.1l suda olan milliqramları hesablayıb nəticəni təyin edirlər.

Içməli suyun quru qalığı 1000mq/l –dən çox olmamalıdır.

Bu cür sular olmayan rayonlarda səhiyyə orqanları ilə razılaşdırılıb ayrı ayrı hallarda 1 l –də 1500 mq-ə qədər duz olan su kəməri suyundan istifadə etməyə

icazə verilə bilər.

Xloridlər (xlor-ion) Adətən, yuxarı olan su hövzələrində zloridlərin miqdarı çox olmur (20-30 mq/l-ə qədər). Lakin bunlar axarı olmayan su hövzələrində isə lap çox ola bilər.Şorakətsiz torpaqlardakı çirklənməmiş quyu sularında 30-50-mq/l qədər xlorid olur.

DƏMİR. Yeraltı suların tərkibində dəmir, adətən, dəmir 2 hidrokarbanat [Fe(HCO3)2] şəklində olur. Su hava ilə təmasda olduqda dəmir 2 –hidrokarbnat oksidləşərək qonur rəngdə dəmir 3 hidroksid [Fe(HCO)3] lopaları əmələ gəlir. Səthi suların tərkibindəki humin turşusunun dəmir duzu daha davamlı duzdur.

Suyun codluğu•Suyun codluğu tərkibindəki kalsium və maqneziumdan aslıdır, bunlar karbonat, bikarbonat, xlorid və sulfat duzlari səklində olur.•Suyun codluğunu 1 l –də olan milliqram –ekvalentlərlə ölçülür: 1mq – ekv/l codluq 28 mq / l CaO (yaxud 20,16 mq/l MgO) bərabərdir. •Suyun codluğunu dərəcələrlə də göstərmək mümkündür: 10 codluq 1 l suda olan 10 mq kalsium 2 oksidə bərabərdir.•Deməli 1mq -ekv/l codluq 2,8 0 –yə bərabərdi. Codluğu 3,5mq/ekv/l (100) olan suya yumşaq su, 3,5 dən 7mq/ekv/l qədər (100 dən 20 0 -ə qədər) olan suya orta dərəcədə cod su, 7 mq/ekv/l (200) çox olan suya cod su və 14 mq/ekv/l-dən çox (400) olan suya lap cod su deyilir.

Sənaye tullantı sularının təmizlənməsi proseslərində yeni elektrofiziki

Texnoloji qurğu.-

Su nümunələrinin KSM markalı silikagek vasitəsilə təmizlənməsi üzrə kütlə - soektri

Su nümunələrinin NaMtb seolit və klinoptilolit vasitəsi ilə təmizlənməsi üzrə kütlə - spektri

Çayların bioloji monitorinqiBioloji keyfiyyət elementləri kimi istifadə olunacaq əsas göstərici orqanizmlər bentik makroonurğasız orqanizmlərdir. Çayların bioloji monitorinqinin birinci mərhələsində yalnız makroonurğasız orqanizmlərin istifadə edilməsi təklif olunur. Sonralar bentik dəniz yosunları və makrofit bitkilər kimi digər göstəricilər də çayların bioloji monitorinqinə daxil oluna bilər. Bu onunla bağlıdır ki, başqa göstərici qrupların metodologiyaları hazırda daha az inkişaf etmişdir.

Şəkil 1. Göstərici orqanizmlər kimi istifadə olunan onurğasız orqanizmlərə dair nümunələr