Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio-Rad QC ... Het Nederlands referentie… ·...
Transcript of Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio-Rad QC ... Het Nederlands referentie… ·...
Nederlandse Referentielaboratorium voor
Enzymen
Bio-Rad QC symposium
4 oktober 2011
Dr. Paul Franck
Nederlandse Referentie Laboratorium voor Enzymen
Lab West / HagaZiekenhuis Den Haag
30 jaar IFCC standaardisatie enzymen
� 1980: IFCC referentiemethoden voor ALAT, ASAT, CK en GGT bij 30°C. Niet voor ALFO, Amylase en LD.
� 1994: 37°C officiële incubatie temperatuur voor IFCC referentiemethoden.� Fysiologische lichaamstemperatuur
� Invloed van industrie: 37°snellere reactie / minder substraat / hulpenzymen
� Herenigd Duitsland koos voor 37°C . Was 25°C West en 37°C Oost.
� 1999: Onderzoek transformatie IFCC referentie methoden 30°naar 37°C.Wereldwijd netwerk van referentielaboratoria (n=13), o.a. HagaZiekenhuis.
� 2002 -2011: Publicatie nieuwe IFCC referentiemethoden 37°C met referentiewaarden voor de kaukasische populatie.Clin. Chem. Lab. Med: Part 1 tm 9 inclusief ALFO, Amylase en LD
� 2002 – 2011: (Primaire) Referentie materialen ontwikkeld en voorzien van targetwaarden IFCC referentiemethoden.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC Referentie Methoden
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
Clin Chem Lab Med. 2011; 49(9): 1439-46
AMYL
Alfa Amylase
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
Alfa Amylase
EC 3.2.1.1
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
Oorsprong: regio harmonisatie enzymen� 1996: Harmonisatie Enzymen regio “Rond Vliet en Oude Rijn”
(n=19) ALAT, ALFO, Amylase, ASAT, CK, GGT en LD
� 1998: Publicatie resultaten :
“Multicenter harmonization of common enzyme results by fresh patient-pool sera.”Paul F.H. Franck, Gerard Steen, Arnold J.P.F. Lombarts, John H.M. Souverijn, and Robert K.A. van Wermeskerken. Wermeskerken. Clinical Chemistry 44:3 614-621 1998
� 1999: Ongeveer 50% van de Nederlandse NVKC regio’s harmoniseren volgens het model “Rond Vliet en Oude Rijn” en gebruiken dezelfde referentiewaarden.
� 2008: regio “Rond Vliet en Oude Rijn” is gestandaardiseerd op IFCC referentie methoden en IFCC referentie waarden
Spreiding van ALAT in 19966 patiënten pool sera
Spreiding van GGT in 1996 6 patiënten pool sera
Harmonisatie versus Standaardisatie
� Harmonisatie: vergelijkbare nauwkeurige resultaten
maar nog geen
� Standaardisatie:Juiste vergelijkbare nauwkeurige resultaten
LDH voor IFCC / SKML standardisatie
1500
2000
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
LDH na IFCC / SKML standaardisatie
1500
2000
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
Bronovo
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
Lange Land
Leyenburg
LUMC
Regionale Rondzending LDH maart 2006: 6 patiënten monsters
0
500
1000
0 500 1000 1500 2000Consensus Regio U/l
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
0
500
1000
0 250 500 750 1000IFCC methode Referentielaboratorium U/l
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
LUMC
MCH_A
MCH_W
Rijnland
Gemid.
IFCC
Amylase voor IFCC / SKML standaardisatie
700
800
900
1000
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/L
Amylase na IFCC / SKML standaardisatie
700
800
900
1000
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
Bronovo
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
Lange Land
Leyenburg
Regionale Rondzending Amylase maart 2006:6 patiënten monsters
0
100
200
300
400
500
600
700
0 200 400 600 800 1000
Consensus Regio U/l
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/L
0
100
200
300
400
500
600
700
0 100 200 300 400 500
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
Ind
ivid
ue
el
La
bo
rato
riu
m U
/l
LUMC
MCH_A
MCH_W
Rijnland
Gemid.
IFCC
ALAT voor IFCC / SKML standaardisatie
300
350
400
Ind
ivid
ue
el L
ab
ora
tori
um
ALAT na IFCC / SKML Standaardisatie
300
350
400
Ind
ivid
ue
el L
ab
ora
tori
um
U/l
Bronovo
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
Lange Land
Leyenburg
Regionale Rondzending ALAT maart 2006:6 patiënten monsters
0
50
100
150
200
250
0 100 200 300 400
Consensus Regio U/l
Ind
ivid
ue
el L
ab
ora
tori
um
0
50
100
150
200
250
0 100 200 300 400
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
Ind
ivid
ue
el L
ab
ora
tori
um
U/l
Leyenburg
LUMC
MCH_A
MCH_W
Rijnland
Gemid.
IFCC
Traceerbaarheid en dagelijkse praktijk
� Referentiemethoden zijn dan wel de gouden
standaard maar zijn niet praktisch.
� Referentiematerialen zijn praktisch. Zij kunnen op
ieder analysesysteem worden geanalyseerd.
Resultaat wordt vergeleken met de targetwaarde
gevonden met de IFCC referentiemethoden.
� Patiënten resultaten zijn hierdoor traceerbaar /
herleidbaar naar IFCC referentiemethoden.
Certified Reference Materials (CRM)
� Primaire CRM /standaard:
IRMM en IFCC (C-RSE en netwerk enzymen referentielaboratoria)
� Secundaire CRM’s / standaarden:� Calibratoren diagnostica fabrikanten
� Verificatoren o.a. enzym verificator 2003 en 2007
� QC rondzend materialen o.a. Combi Algemene Chemie 2005
http://irmm.jrc.ec.europa.eu
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentie Methoden
IFCC / IRMM
Primaire CRM
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7)
:718-724.
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9):
1439-46
In ontwikkeling
AMYL
Alfa Amylase
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9):
1146-55.
ERD AD 456 / IFCC
546 U/lAlfa Amylase
EC 3.2.1.1
1146-55. 546 U/l
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7):
25-733.
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):
635-642.
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7):
734-738.
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):
643-648.
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Commuteerbare stabiele materialen
� Gedragen zich als patiënten monsters
�Vergelijkende koppel / tweeling studies.
� Constante reproduceerbare kwaliteit
�Stabiel in opslag.
�Spiken met dezelfde (recombinant) enzymen
van humane oorsprong.
Tweeling studie: Vergelijking patiënten - en kandidaat rondzendmonsters
An
aly
ser
Fab
rikan
t 2
LDH
Analyser Fabrikant 1
An
aly
ser
Fab
rikan
t 2
Baadenhuijsen et al 2008
SKML project “Kalibratie 2000”
� 2000: “Kalibratie 2000” project: harmoniseren van de verschillende analyse methoden via “commuteerbare” rondzendmaterialen.
� 2003: Secundaire enzym CRM / enzym trueness verificator E 2003.00114 op de markt voorzien van “gemiddelde regionale” targetwaarden.
� 2004: IFCC Referentielaboratoria (Milaan, Hannover en Den Haag) voorzien SKML enzym verificator E 2003.0114 van officiële IFCC targetwaarden
� 2005: Start Combi Algemene Chemie met rondzending van “commuteerbare” monsters met IFCC targetwaarden door Referentielaboratorium van het HagaZiekenhuis.
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentie Methoden
IFCC / IRMM
Primaire CRM
IFCC targetwaarde
SKML
Trueness Verificator
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(7) :718-724.
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
Batch 2007.025
130 U/l
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
Clin Chem Lab Med. 2011 ;
49(9): 1439-46
In ontwikkeling Batch 2007.025
115 U/l
Consensus gebruikers
AMYL
Alfa Amylase
Clin Chem Lab Med. 2006;
44(9): 1146-55.
ERD AD 456 / IFCC
546 U/l
Batch 2007.025
266 U/lAlfa Amylase
EC 3.2.1.1
44(9): 1146-55. 546 U/l 266 U/l
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
Clin Chem Lab Med. 2002 ;
40(7): 25-733.
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
Batch 2007.025
127 U/l
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(6): 635-642.
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
Batch 2007.025
396 U/l
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(7): 734-738.
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
Batch 2007.025
112 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(6): 643-648.
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Batch 2007.025
650 U/l
Nederlandse Referentie Laboratorium voor enzymen
hoogste metrologische norm van traceerbaarheid
ISO 185153 en IVD98/79/EC
KCHL - HagaZiekenhuis
CKCL - MC Haaglanden Lab West vanaf 1 juli 2011
Trombosedienst ‘s-Gravenhage e.o.
Onderdeel is Nederlands Referentie Laboratorium voor Enzymen
Referentie Laboratorium
Den Haag
Combi Rondzending 2008 Pool A
Combi Rondzending 2008 Pool B
Primaire IFCC CRM
SKML trueness verificator
Combi Rondzending 2008 Pool B
Rondzending voor Referentie Laboratoria RELA
160
U/l
80 100 U/l90
130
Nummer 38 = Referentie Laboratorium Den Haag
www.dgkl-rfb.de : zie IFCC RELA surveys
145
SKML rondzending Combi Algemene Chemie
� Sera gemengd uit één laag (A) en één “gespiket” hoog (B) patiënten poolserum
24 x per jaar. Voorraad ingevroren -70°C.
Controle via nationale SKML / IFCC standaardisatie.
� Juistheid via targetwaarden door IFCC referentiemethoden.
ASAT, Amylase, ALAT, GGT, CK en LDH. ALFO per 2012.
� Veel laboratoria gebruiken wel IFCC methoden.
Echter zij zijn nog steeds op “onjuiste” wijze geharmoniseerd.
Met name LD en Amylase !
� Referentie waarden voor patiënten verschillen.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentie Methoden
Referentiewaarden
Kaukasische
populatie
IFCC / IRMM
Primaire CRM
IFCC targetwaarde
SKML
Trueness Verificator
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(7) :718-724.
V < 34 U/l
M < 45 U/l
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
Batch 2007.025
130 U/l
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
Clin Chem Lab Med.
2011 ; 49(9): 1439-46
V < 98 U/l
M < 115 U/l
In ontwikkeling Batch 2007.025
115 U/l
Consensus gebruikers
AMYL
Alfa Amylase
Clin Chem Lab Med.
2006; 44(9): 1146-55.
V < 107 U/l
M < 107 U/l
ERD AD 456 / IFCC
546 U/l
Batch 2007.025
266 U/lAlfa Amylase
EC 3.2.1.1
2006; 44(9): 1146-55. M < 107 U/l 546 U/l 266 U/l
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
Clin Chem Lab Med.
2002 ; 40(7): 25-733.
V < 31 U/l
M < 35 U/l
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
Batch 2007.025
127 U/l
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(6): 635-642.
V < 145 U/l
M < 171 U/l
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
Batch 2007.025
396 U/l
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(7): 734-738.
V < 38 U/l
M < 55 U/l
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
Batch 2007.025
112 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(6): 643-648.
V < 247 U/l
M < 248 U/l
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Batch 2007.025
650 U/l
30-09-2011
Regio-overzichten uniforme referentiewaarden
Regio IFCC Regio
Den Haag / Leiden 2011 Den Haag / Leiden
1996 -2008 vanaf 1 juli 2008
ALAT v 45 34 34
m 45 45 45
ALFO v 120 98
m 120 115
Amylase v 220 107 107
m 220 107 107
ASAT v 40 31 31
m 40 35 35
CK v 170 145 145
Referentiewaarden Regio = IFCC exact
CK v 170 145 145
m 200 171 171
GGT v 35 38 38
m 50 55 55
LDH v 450 247 248
m 450 248 248
tenslotte
� Nederlands referentie laboratorium speelt een belangrijke rol bij de standaardisatie van de enzym resultaten in Nederland.
� Door de recente introductie van de referentiemethode voor alkalische fosfatase (ALFO) zijn alle belangrijke algemene enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.
� Oproep:
Nederland standaardiseer je referentiewaarden voor enzymen: neem IFCC aanbevolen referentiewaarden !
per 1 januari 2012 !
Einde
Dank voor uw aandacht